1. Geneza Wspólnot Europejskich.



Ogłoszenie planu Schumana (1950) - Robert Schuman i Jean Monnet ogłaszają plan francusko-niemieckiej

współpracy w strategicznym sektorze węgla i stali.
Powstanie EWWiS (1951) - traktat założycielski Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali został podpisany w Paryżu

przez 6 państw – Belgię, Francję, Holandię, Luksemburg, RFN i Włochy. Pierwsza organizacja o charakterze

integracyjnym. Cel stworzenie wspólnego rynku na surowce i produkty przemysłu węglowego i stalowego. Organy:

Wysoka Władza (org. wyk.), Specjalna Rada Ministrów, Wspólne Zgromadzenie, Trybunał Sprawiedliwości – reakcja

na powstanie RWPG
EWO (1952) i EWP - z inicjatywy premiera Francji Rene Plevena 27.05.1952 r. państwa członkowskie EWWiS

zawarły układ o powołaniu Europejskiej Wspólnoty Obronnej (EWO) przewidujący utworzenie armii europejskiej

oraz podjęto prace nad Europejską Wspólnotą Polityczną. Inicjatywa odrzucona przez parlament francuski.
Koncepcje zjednoczenia :

1) federacyjna – europejskie państwo związkowe, zwolennicy: Winston Churchill, kanclerz Niemiec Konrad

Adenauer (Stany Zjednoczone Europy),

2) konfederacyjna – związek europejskich państw narodowych, zwolennik Prezydent Francji Charles de Gaulle

(Europa ojczyzn).

Messyna (1955) - podczas spotkania szefów państw powołano komitet międzyrządowy pod przewodnictwem Paula

Henriego Spaaka w celu przygotowania propozycji rozszerzenia zakresu integracji ekonomicznej.

EWG i Euroatom (1957) - Traktaty rzymskie – o powstaniu Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej i Europejskiej

Wspólnoty Energii Atomowej. Weszły w życie 01.01.1958 r., stopniowe eliminowanie ceł i innych ograniczeń w

stosunkach wewnątrz EWG, koordynowanie polityk gospodarczych, prowadzenie wspólnej polityki handlowej wobec

państw trzecich, koordynacja inwestycji i badań oraz wspólna działalność na rzecz rozwoju przemysłu atomowego.

Wspólne organy EWG i EWEA– Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne (od 1962 Parlament Europejski),

Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich .Odrębne organy :Rady Ministrów i Komisje od 01. 07. 1967

Wspólna Rada Ministrów i Komisja Wspólnot Europejskich.

2. Europejska Wspólnota Węgla i Stali (powstanie, cele, struktura wewnętrzna).

Powstanie: dnia 18 kwietnia 1951 roku sześć europejskich krajów podpisało traktat paryski, powołujący do życia

Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Państwami założycielskimi były Włochy, Francja, Belgia,

Holandia, Luksemburg oraz RFN.
Cele EWWiS: rozwój gospodarczy, dążenie do wzrostu zatrudnienia oraz wzrost standardów życiowych w krajach

członkowskich. Cel ten miał być regulowany poprzez utworzenie wspólnego rynku dla trzech produktów: węgla, stali

i żelaza, stworzenie warunków, które mają zapobiegać konfliktom wynikających z ograniczonej dostępności do

strategicznych surowców.
Struktura wewnętrzna:

•

Wysoka Władza – organ wykonawczy (odpowiednik Komisji Europejskiej), 9 członków, 6 lat kadencji,

kraje Beneluxu miały po 1 przedstawicielu, a Niemcy, Włochy i Francja po 2,

•

Rada Ministrów EWWiS – podejmowała najważniejsze decyzje,

•

Zgromadzenie EWWiS (78 posłów),

•

Trybunał Sprawiedliwości.

3. Europejska Wspólnota Gospodarcza, Europejska Wspólnota Energii Atomowej (powstanie, cele, struktura

wewnętrzna).

25 marca 1957 roku sześć państw Francja, Niemcy, Włochy oraz kraje Beneluksu (Belgia, Holandia, Luksemburg)

postanowiło utworzyć Europejską Wspólnotę Energii Atomowej oraz Europejską Wspólnotę Gospodarczą.
Europejska Wspólnota Gospodarcza miała na celu stworzenie podstaw do coraz głębszej integracji państw

europejskich. Poprzez współprace krajów członkowskich miała zapewnić ich rozwój gospodarczy i społeczny.

Wspólnota widziała potrzebę likwidacji barier i przeszkód, które uniemożliwiały wzrost ekonomiczny, dlatego też

miała przyczynić się do wyrównania różnic społecznych pomiędzy poszczególnymi regionami.
Struktura instytucjonalna EWG wzorowana była na strukturze Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Głównym

organem była ponadnarodowa Komisja Europejska, która sprawowała rolę organu quasi-wykonawczego, państwa

członkowskie reprezentowała zaś Rada Ministrów. Obok nich funkcjonowało Zgromadzenie (późniejszy Parlament

Europejski) oraz Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS).

EURATOM cele:

•

pokojowa współpraca w dziedzinie rozwoju technologii jądrowych,

•

tworzenie i szybki rozwój przemysłu nuklearnego,

•

przyczynianie się do poprawy standardów życia w państwach członkowskich poprzez swobodny rozwój technik,

•

przepływ specjalistów,

•

zabezpieczenie transportu,

•

rozwój badań,

•

ustalanie jednolitych standardów i norm bezpieczeństwa ochrony radiologicznej

Struktura wewnętrzna: Zgromadzenie Parlamentarne, Komisja oraz Rada Ministrów Euratomu

4. Rozwój Wspólnot w latach 1958-1986 (terytorialny, prawny, instytucjonalny).
W wyniku zadowalających efektów działania EWWiS kraje członkowskie postanowiły kontynuować proces

gospodarczej integracji i 1 stycznia 1958 w traktatach rzymskich powołały do życia:

•

Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG)

•

Euratom.

Aby zminimalizować koszty administracyjne, stopniowo integrowano kolejne organy trzech Wspólnot. Na

mocy Konwencji o niektórych wspólnych instytucjach Wspólnot Europejskich Trybunał i Wspólne Zgromadzenie

EWWIS zostało połączone z Trybunałem i Zgromadzeniem Parlamentarnym EWG i Euratomu. Kolejnych zmian

instytucjonalnych dokonał traktat fuzyjny z 1965 r. Utworzona na jego mocy Rada zastąpiła odrębne Rady Ministrów

dla EWWIS, EWG i Euratomu. Nowa Komisja zajęła miejsce dwóch Komisji funkcjonujących w EWG i Euratomie

oraz Wysokiej Władzy EWWIS.

5. “Trzy filary” Unii Europejskiej.

Traktat w Maastricht, podpisany 7 lutego 1993 roku, uznawany jest za umowę międzynarodową, powołującą do życia

Unię Europejską. Podpisało go 12 państw, które wówczas należały do Wspólnoty. Były to kraje założycielskie:

Niemcy, Francja, Włochy, Holandia, Luksemburg i Belgia, ale także Dania, Grecja,

Hiszpania, Irlandia, Portugalia i Wielka Brytania. Za najważniejsze postanowienie traktatu uznaje się jednak

ustanowienie trzech filarów, wyznaczających kierunki integracji państw, które go podpisały.

Filarami traktatu były: polityka gospodarcza i walutowa, polityka zagraniczna i bezpieczeństwo oraz polityka

wewnętrzna i wymiar sprawiedliwości.

Pierwszy filar

W ramach pierwszego filaru zakładano utworzenie Wspólnoty Europejskiej. Miała ona umożliwiać prowadzenie

wspólnej polityki gospodarczej. W ramach pierwszego filaru zakładano również utworzenie unii celnej oraz

walutowej. Wspólną walutę, euro, planowano wprowadzić w 1999 roku. Filar gospodarczy obejmował prowadzenie

wspólnej polityki społecznej, przemysłowej, transportowej i rolnej. Nacisk kładziono również na rozwój kultury i

edukacji. Postanowieniami w ramach pierwszego filaru były też kwestie, związane z ochroną praw konsumenta oraz

ochroną środowiska.

Drugi filar

Filar drugi, obejmujący aspekty, związane ze wspólną polityką zagraniczną oraz zwiększeniem bezpieczeństwa,

stawiał na współpracę międzynarodową i potwierdzenie tożsamości Unii jako jednego podmiotu. Miała ona

reprezentować interesy wszystkich państw członkowskich. Istotnymi postanowieniami w ramach tego filaru była

również wspólna polityka obronna oraz wzmocnienie bezpieczeństwa w Europie. Nacisk kładziono na umocnienie

demokracji, ochronę praw człowieka oraz wspólnych wartości, które są istotne dla obywateli państw członkowskich.

Trzeci filar

Trzeci filar dotyczył polityki wewnętrznej oraz wymiaru sprawiedliwości. Zakładał prowadzeni wspólnej polityki

wizowej, azylowej oraz imigracyjnej. Jego postanowieniami było zapobieganie szerzeniu się zjawisk patologii

społecznej oraz przeciwdziałanie przestępczości, szczególnie zorganizowanej i międzynarodowej. W ramach trzeciego

filaru planowano też walkę z narkomanią oraz terroryzmem. Stawiano na współpracę policyjną oraz sądowniczą.

Pierwszy filar, dotyczący unii gospodarczej, został oparty o działania o charakterze ponadnarodowym, ponieważ

instytucje wspólnotowe nie miały prawa ingerować w kwestie, dotyczące poszczególnych państw członkowskich.

Filar drugi i trzeci został oparty o działania o charakterze międzynarodowym, mające na celu integrację państw.

Każdy kraj, który przystępował do Unii Europejskiej musiał zaakceptować wszystkie trzy filary. Obowiązywały one w

ciągu 16 lat, od 1993 do 2009 roku. Podział został zlikwidowany dnia 30 listopada 2009 roku, wraz z wejściem w

życie traktatu lizbońskiego.

6. Rozwój Unii Europejskiej w latach 1993-2013 (terytorialny, prawny, instytucjonalny).
1993 r. – formalne powstanie Unii Europejskiej w oparciu o trzy filary

1995 r. – nowe państwa członkowskie: Austria, Finlandia i Szwecja (w sumie 15 krajów)
1995 r. – w Belgii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Luksemburgu, Niemczech i Portugalii – wchodzi w życie Układ z

Schengen
1997 r. – traktat amsterdamski
1997 r. – rozpoczęcie negocjacji członkowskich z 10 państwami Europy Środkowo-Wschodniej.
1998 r. – powstanie Europejskiego Banku Centralnego

1999.– euro w w transakcjach handlowych i finansowych

2002 r.– traktat nicejski
2002 r. – pojawiają się banknoty i monety euro w powszechnym obiegu krajów unii walutowej. Banknoty są

jednakowe dla wszystkich krajów. Monety mają identyczny rewers (strona wspólna), informujący o ich wartości, lecz

różny awers (strona narodowa).
2003 r. – przedstawiciele rządów 15 państw członkowskich i 10 kandydujących podpisali w Atenach traktat

akcesyjny rozszerzający Unię
1 maja 2004 r. – nowe państwa

członkowskie: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry (w sumie 25 krajów)
2004 r. – 25 krajów UE podpisuje Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy
1 stycznia 2007 r. – nowe państwa członkowskie: Bułgaria i Rumunia (w sumie 27 krajów).
2007 r. – szczyt UE w Lizbonie i podpisanie traktatu lizbońskiego
2007 r. – symboliczne otwarcie granic w ramach Układu z Schengen w Worku Turoszowskim,

na trójstyku granic polskiej, czeskiej i niemieckiej
2009 r. – wejście w życie Traktatu Lizbońskiego
2013 r. – Chorwacja przystąpiła do Unii Europejskiej

7. Traktat Konstytucyjny (najważniejsze cele), istota tzw. “dekonstytucjonalizacji”.

Konstytucja Europejska, a inaczej traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy, została podpisana przez kraje

członkowskie Unii w Rzymie w 2004 r. (październik). Ze względu jednak na fakt, iż nie została ona ratyfikowana

przez poszczególne kraje (odrzuciła ją m.in. Francja i Holandia, gdzie odbyły się referenda), umowa ta nie weszła w

życie.
Tzw. Konstytucja europejska – postanowienia

Do istotnych zmian, jakie wprowadziłaby Konstytucja należały:

1. Wprowadzenie nowego systemu decydowania w Radzie UE – tzw. podwójna większość (55% państw,

reprezentujących co najmniej 65% obywateli).


2. Włączenie Karty Praw Podstawowych do Konstytucji jako integralną część


3. Zyskanie przez Unię osobowości prawnej.


4. Zniesienie wymogu jednomyślności podczas podejmowania decyzji w wielu sprawach unijnych.


5. Powołanie ministra spraw zagranicznych.

Dekonstytucjonalizacja?

8. Traktat z Lizbony – najważniejsze zmiany.
Główne postanowienia:

- Unia Europejska otrzymała osobowość prawną, zastępując dawną Wspólnotę Europejską.

- zniesiono system filarowy, który dotychczas składał się z 3 filarów - unii gospodarczej, unii politycznej i unii

policyjno-sądowniczej.

- poszerzono funkcje polityki bezpieczeństwa bardziej skupiając się na wspólnym interesie Europy.

- podzielono kompetencje na trzy obszary

- dokonano poprawki Karty Praw Podstawowych z 7 grudnia 2000 r.

- powołano Przewodniczącego Rady Europejskiej, który wybierany jest na okres 2,5 roku.

- poszerzono obowiązki i kompetencje parlamentu europejskiego - parlament posiada moc ustawodawczą, budżetu i

ratyfikowania umów międzynarodowych

- zreorganizowano sądownictwo unijne.

- traktat określił również możliwość wyjścia z Unii, w przypadku gdyby któryś kraj chciał zrezygnować.

- pojawiły się nowe kompetencje unijne - system głosowania w radzie, karta praw podstawowych

9. Charakter prawny Unii Europejskiej po Traktacie z Lizbony.
- Jednolita organizacja (zniesienie struktury filarowej) - nadal jednak działać ma EuroAtom


- Nadanie UE podmiotowości prawnej 


- Podstawą prawną - TUE + TFUE.

10. Podmiotowość prawnomiędzynarodowa Unii Europejskiej.
- prawo do zawierania umów międzynarodowych
- czynne i bierne prawo legacji
- czynna i bierna odpowiedzialność międzynarodowa
- zdolność procesowa (możliwość pozywania i bycia pozywaną

11. Traktat o Unii Europejskiej (TUE) a Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) – wzajemne relacje.

TUE – obok TFUE stanowi podstawę prawną UE, ma charakter ogólny , określa wartości i cele UE, powołuje

instytucje unijne, określa ich skład, kompetencje, zadania, określa zasady przystąpienia do organizacji
TFUE – ma charakter bardziej szczegółowy, zawiera przepisy o funkcjonowaniu UE, określa granice, dziedziny i

warunki wykonywania jej kompetencji

12. Karta Praw Podstawowych – charakter prawny, tzw. „protokół brytyjski”.

Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej jest dokumentem prawnym zawierającym zestawienie najważniejszych

praw, wolności i zasad skierowanych do obywateli państw członkowskich Unii. Przez wiele lat Karta funkcjonowała

jako dokument polityczny, przyjęty wspólnie przez Parlament Europejski, Radę Unii Europejskiej i Komisję

Europejską 7 grudnia 2000 r. Następnie, 12 grudnia 2007 r. w Strasburgu, w przededniu podpisania Traktatu z

Lizbony, te same instytucje nadały Karcie nowe brzmienie, a podpisany 13 grudnia 2007 r. Traktat z Lizbony nadał

Karcie moc prawno- traktatową (art. 6 TUE).

Protokół brytyjski – Protokół nr 7 dołączony do Traktatu z Lizbony, będący klauzulą opt-out dotyczącą ograniczenia

stosowania całości przepisów Karty praw podstawowych dla obywateli Wielkiej Brytanii i Polski. Powstanie

protokołu spowodowane było brytyjskimi zastrzeżeniami związanymi ze specyfiką anglosaskiego systemu prawnego.

Do protokołu, oprócz Wielkiej Brytanii ostatecznie przystąpiła także Polska.

13. Członkostwo w Unii Europejskiej.

Wniosek o członkostwo może złożyć każde państwo europejskie, które szanuje wartości UE oraz spełnia kryteria

prawno-polityczne.
Kryteria Kopenhaskie:


- Kryterium polityczne: stabilność instytucji gwarantujących demokrację, praworządność, przestrzeganie praw

człowieka oraz poszanowanie praw mniejszości i ich ochrona.


- Kryterium ekonomiczne: sprawność gospodarki rynkowej oraz zdolność do stawienia czoła presji konkurencji i

zmierzenia się z siłami rynkowymi na obszarze Unii.


- Kryterium przyjęcia dorobku prawnego: zdolność do podjęcia obowiązków wynikających z członkostwa,

zwłaszcza z przyjęcia celów unii politycznej, ekonomicznej i walutowej.

14. Akcesja do Unii Europejskiej (tryb i wymogi)
1) Kraj kandydujący składa wniosek o członkostwo na ręce Rady Unii Europejskiej. 


2) Rada zwraca się do Komisji Europejskiej o przygotowanie opinii (AVIS) o wniosku państwa kandydującego. 


3) Po pozytywnej opinii Komisji, Rada, działając jednomyślnie, decyduje o rozpoczęciu negocjacji. 


4) Komisja przygotowuje propozycję mandatu negocjacyjnego (zakresu uprawnień w procesie negocjacji), którą musi

zaakceptować jednomyślnie Rada UE. 


5) Unia Europejska reprezentowana przez swoje instytucje (znacząca rola Prezydencji) przeprowadza negocjacje z

państwem kandydującym, których pozytywne zakończenie powinno być ujęte w formie projektu traktatu

akcesyjnego. 


6) Parlament Europejski wyraża swą zgodę na wynegocjowany układ bezwzględną większością głosów, następnie

Rada UE przyjmuje jednomyślnie projekt Traktatu akcesyjnego. 


7) Następuje formalne podpisanie traktatu akcesyjnego przez kraje członkowskie UE i kraj kandydujący – najczęściej

na szczycie Rady Europejskiej. 


8) Traktat jest ratyfikowany zgodnie z wewnętrznymi (konstytucyjnymi) procedurami przez kraj kandydujący (może

to mieć formę referendum) oraz kraje członkowskie UE. 


9) Traktat akcesyjny wraz ze zmianami Traktatu o UE wchodzą w życie w wynegocjowanym terminie.

Wymogi- wyżej

15. Zawieszenie niektórych praw wynikających z członkostwa w UE (tryb i zasady).

Traktat Amsterdamski wprowadził nowy artykuł , który stanowi o możliwości zawieszenia w prawach państwa

członkowskiego, łącznie z prawem do głosowania w Radzie, które w sposób „poważny i uporczywy” narusza

podstawowe zasady Unii Europejskiej. Stosuje się wtedy procedurę zawartą w tym artykule, która przewiduje iż taką

propozycję może złożyć 1/3 państw członkowskich lub Komisja, zgodę musi wyrazić Parlament Europejski, gdy Rada

Europejska po wysłuchaniu oskarżonego państw jednomyślnie stwierdzi fakt łamania zasad Unii, Rada UE poprzez

głosowanie decyduje o zawieszeniu danego państwa w prawach członka.

16. Wystąpienie z UE (tryb i zasady).

Państwo, które podjęło decyzję o wystąpieniu z UE, musi tę decyzję notyfikować Radzie europejskiej (dokonuje tego

Prezes RM). Rada Europejska zawiera umowę z tym państwem określając warunki jego wystąpienia i ramy jego

przyszłych stosunków z UE. Umowa zawierana jest w imieniu UE przez Radę Europejską (głosującą większością

kwalifikowaną) za zgodą Parlamentu Europejskiego. Traktaty przestają mieć zastosowanie do prawa krajowego w

dniu wejścia w życie umowy o wystąpieniu lub 2 lata po notyfikacji o zamiarze wystąpienia państwa z UE.

17. Cele UE.
Pokój, wolność, bezpieczeństwo, sprawiedliwość, wspólna waluta, wspólny rynek, równouprawnienie.

18. Katalog wartości UE.
Poszanowanie godności osoby ludzkiej, wolność, demokracja, równość, państwo prawne, poszanowanie praw

człowieka.

19. Tzw. „procedura ostrzegawcza” przewidziana w art. 7 ust. 1 TUE (tryb i skutki).

Rada na wniosek 1/3 państw członkowskich lub PE lub KE, stanowiąc większością 4/5 i po uzyskaniu zgody PE,

może stwierdzić istnienie wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez państwo członkowskie wartości UE. Brak

poważniejszych konsekwencji. Przed dokonaniem takiego stwierdzenia Rada wysłuchuje dane Państwo Członkowskie

i, stanowiąc zgodnie z tą samą procedurą, może skierować do niego zalecenia.

20. Kompetencje UE.

Kompetencje

wyłączne:

obszary, w

których UE może

samodzielnie

stanowić prawo i

przyjmować

wiążące akty

prawne

Kompetencje

dzielone: UE i kraje

UE mogą stanowić

prawo i przyjmować

wiążące akty prawne.

Kompetencje

uzupełniające:

UE może

interweniować

jedynie w celu

wspierania,

koordynacji lub

uzupełniania

działań krajów

UE

Kompetencj

e

szczególne:

UE może

podejmować

kroki w celu

zapewnienia,

by kraje UE

koordynował

y swoje

polityki

gospodarcze,

społeczne i

zatrudnienia

na poziomie

UE.

•

unia celna,

•

ustanawianie
reguł konkur
encji niezbęd
nych do
funkcjonowa
nia rynku
wewnętrzne
go,

•

polityka
pieniężna dla
krajów strefy
euro,

•

ochrona
żywych
zasobów
morza w
ramach wspó
lnej polityki
rybołówstwa
,

•

wspólna
polityka
handlowa,

•

zawieranie
umów
międzynarod
owych na
określonych
warunkach.

•

rynek
wewnętrzny,

•

polityka
społeczna, lecz
jedynie w
aspektach
wyraźnie
określonych w
Traktacie,

•

spójność
gospodarcza,
społeczna i
terytorialna (polit
yka regionalna),

•

rolnictwo,

•

środowisko,

•

ochrona
konsumentów,

•

transport,

•

sieci
transeuropejskie,

•

energia,

•

przestrzeń
wolności,
bezpieczeństwa i
sprawiedliwości,

badania, rozwój
technologiczny,
przestrzeń
kosmiczna,

•

współpraca na
rzecz rozwoju i
pomoc
humanitarna

•

ochrona i
poprawa zd
rowia
ludzkiego,

•

przemysł,

•

kultura,

•

turystyka;

•

edukacja,
kształcenie
zawodowe,
młodzież
i sport,

•

ochrona
cywilna,

•

współpraca
administrac
yjna

Unijna wspól

na polityka

zagraniczna i

bezpieczeńst

wa

21. Kategorie kompetencji (art. 2 TFUE).
22. Kompetencje wyłączne (art. 3 TFUE).
23. Kompetencje dzielone (art. 4 TFUE).
24. Kompetencje „wspierające” (art. 6 TFUE).
25. Zasada przyznania kompetencji
Granice kompetencji Unii wyznacza zasada przyznania. Wykonywanie tych kompetencji podlega zasadom

pomocniczości i proporcjonalności. Zgodnie z zasadą przyznania Unia działa wyłącznie w granicach kompetencji

przyznanych jej przez Państwa Członkowskie w Traktatach do osiągnięcia określonych w nich celów. Wszelkie

kompetencje nieprzyznane Unii w Traktatach należą do Państw Członkowskich.

26. Zasada pomocniczości.
Zgodnie z zasadą pomocniczości, w dziedzinach, które nie należą do jej wyłącznej kompetencji, Unia podejmuje

działania tylko wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim cele zamierzonego działania nie mogą zostać osiągnięte w

sposób wystarczający przez Państwa Członkowskie, zarówno na poziomie centralnym, jak i regionalnym oraz

lokalnym, i jeśli ze względu na rozmiary lub skutki proponowanego działania możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na

poziomie Unii.


Instytucje Unii stosują zasadę pomocniczości zgodnie z Protokołem w sprawie stosowania zasad pomocniczości i

proporcjonalności. Parlamenty narodowe czuwają nad przestrzeganiem zasady pomocniczości zgodnie z procedurą

przewidzianą w tym Protokole.

27. Zasada proporcjonalności.
Zgodnie z zasadą proporcjonalności zakres i forma działania Unii nie wykraczają poza to, co jest konieczne do

osiągnięcia celów Traktatów.


Instytucje Unii stosują zasadę proporcjonalności zgodnie z Protokołem w sprawie stosowania zasad pomocniczości i

proporcjonalności.

28. Monitorowanie przestrzegania zasad pomocniczości i proporcjonalności (rola parlamentów narodowych – tzw.

„procedura żółtych kartek”).

W ramach procedury żółtej kartki każdy parlament narodowy lub każda izba może przesłać przewodniczącym

Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji – w terminie 8 tygodni od przekazania parlamentom projektu aktu

ustawodawczego w językach urzędowych – uzasadnioną opinię w sprawie jego niezgodności z zasadą pomocniczości.

Każdemu parlamentowi przysługują 2 głosy (w przypadku parlamentów dwuizbowych każda izba ma jeden głos).

Jeżeli uzasadnione opinie stanowią jedną trzecią, a w przypadku projektu dotyczącego przestrzeni wolności,

bezpieczeństwa i sprawiedliwości, przedłożonego na podstawie art. 76 TFUE - jedną czwartą głosów przyznanych

parlamentom narodowym, wówczas projekt musi zostać poddany ponownej analizie.

29. Obywatelstwo UE (art. 9 TUE) – charakter prawny.

We wszystkich swoich działaniach Unia przestrzega zasady równości swoich obywateli, którzy są traktowani z

jednakową uwagą przez jej instytucje, organy i jednostki organizacyjne. Obywatelem Unii jest każda osoba mająca

obywatelstwo Państwa Członkowskiego. Obywatelstwo Unii ma charakter dodatkowy w stosunku do obywatelstwa

krajowego i nie zastępuje go.

30. Katalog praw obywateli UE (art. 20-24 TFUE).

Dla wszystkich obywateli Unii obywatelstwo unijne oznacza:

•

prawo do swobodnego przemieszczania się i osiedlania na terytorium państw członkowskich

•

prawo do głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego oraz w wyborach lokalnych

w państwie członkowskim zamieszkania na takich samych warunkach jak obywatele tego państwa

•

prawo do ochrony dyplomatycznej i konsularnej ze strony władz innego państwa członkowskiego na terytorium

państwa trzeciego (nienależącego do UE), jeżeli ich własny kraj nie posiada tam swojego przedstawicielstwa, na

takich samych warunkach jak obywatele tego państwa członkowskiego

•

prawo do składania petycji do Parlamentu Europejskiego oraz prawo do zwrócenia się do powołanego przez

Parlament Europejski Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawach dotyczących przypadków

niewłaściwego administrowania w działaniach instytucji lub organów wspólnotowych

•

prawo do pisemnego zwrócenia się do każdej instytucji lub organu Wspólnoty w jednym z języków państw

członkowskich oraz do otrzymania odpowiedzi w tym samym języku prawo dostępu do dokumentów Parlamentu

Europejskiego, Rady i Komisji, z zastrzeżeniem określonych warunków

31. Zasady demokratyczne UE (art. 9-12 TUE).

- We wszystkich swoich działaniach Unia przestrzega zasady równości swoich obywateli, którzy są traktowani z

jednakową uwagą przez jej instytucje, organy i jednostki organizacyjne.
- Podstawą funkcjonowania Unii jest demokracja przedstawicielska.
- Publiczna wymiana poglądów, spójność i przejrzystość działań, inicjatywa prawodawcza obywateli

- Parlamenty narodowe aktywnie przyczyniają się do prawidłowego funkcjonowania Unii.

32. Reprezentacja obywateli Unii Europejskiej w instytucjach i organach UE.

Obywatele są bezpośrednio reprezentowani na poziomie Unii w Parlamencie Europejskim. Każdy obywatel ma

prawo uczestniczyć w życiu demokratycznym Unii. Decyzje są podejmowane w sposób jak najbardziej otwarty

i zbliżony do obywatela. Partie polityczne na poziomie europejskim przyczyniają się do kształtowania

europejskiej świadomości politycznej i wyrażania woli obywateli Unii.

33. Reprezentacja państw członkowskich w UE.

Państwa Członkowskie są reprezentowane w Radzie Europejskiej przez swoich szefów państw lub rządów, a w

Radzie przez swoje rządy; szefowie państw lub rządów i rządy odpowiadają demokratycznie przed

parlamentami narodowymi albo przed swoimi obywatelami.

34. Instytucje UE (art. 13-19 TUE).

- Parlament Europejski,

- Rada Europejska,

- Rada,

- Komisja Europejska,

- Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej,

- Europejski Bank Centralny,

- Europejski Trybunał Obrachunkowy

35. Organy pomocnicze oraz agencje UE.

Organy pomocnicze:
Komitet Ekonomiczno-Społeczny – organ doradczy i opiniotwórczy UE. Jego zadaniem jest wyrażenie opinii na

temat polityki gospodarczej i społecznej Unii.
Komitet Regionalny – organ doradczy w zakresie prowadzonej przez UE polityki regionalnej.
Europejski Bank Inwestycyjny – zapewnia środki finansowe na projekty, które przyczynią się do osiągnięcia celów

UE w UE i poza jej granicami.
Europejska Służba Działań Zewnętrznych – odpowiada za stosunki dyplomatyczne UE z państwami spoza UE i

prowadzi politykę zagraniczną i bezpieczeństwa UE.
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich –bada skargi przeciwko instytucjom, organom, urzędom i agencjom UE.
Europejski Inspektor Ochrony Danych – czuwa nad tym, aby instytucje i organy UE respektowały prawo obywateli

do prywatności przy przetwarzaniu ich danych osobowych
Agencje zdecentralizowane - pomagają we wdrażaniu polityki UE. Ułatwiają również współpracę pomiędzy UE

i władzami krajowymi poprzez gromadzenie i udostępnianie wiedzy technicznej i specjalistycznej obu stron.
Agencje w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony – powołane w celu powierzenia im bardzo

konkretnych zadań technicznych, naukowych lub w zakresie zarządzania w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa

i obrony Unii Europejskiej.
Agencje wykonawcze - są ustanawiane na czas określony przez Komisję Europejską w celu zarządzania wybranymi

zadaniami związanymi z programami UE.

Agencje i organy Euratomu - agencje te utworzono, aby umożliwić osiągnięcie celów określonych w Traktacie

ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (EURATOM).

36. Zasada jednolitych ram instytucjonalnych w ramach UE (art. 13 ust. 1 TUE)

Zasadzie jednolitych ram instytucjonalnych status traktatowy został nadany na mocy Traktatu z Maastricht. Artykuł 13

TUE w obecnym brzmieniu głosi: „Unia dysponuje ramami instytucjonalnymi, które mają na celu propagowanie jej

wartości, realizację jej celów, służenie jej interesom, interesom jej obywateli oraz interesom Państw Członkowskich,

jak również zapewnianie spójności, skuteczności i ciągłości jej polityk oraz działań”.
Zasadę rozwinięto w art. 21 ust. 3 TUE, art. 7 TFUE i art. 5 ust. 2 TUE. Na Unię nałożony został obowiązek czuwania

nad spójnością poszczególnych jej polityk i działań z uwzględnieniem wszystkich celów i zgodnie z zasadą

przyznania kompetencji (art. 7 TFUE). Spójność tę zapewniają i współ- pracują w celu jej osiągnięcia Rada i Komisja,

wspomagane przez wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (art. 21 ust. 3

TUE). Unia, funkcjonując w oparciu o zasadę jednolitych ram instytucjonalnych, jest w swoim działaniu ograniczona

przez regułę przyznania kompetencji. Zgodnie z nią działa wyłącznie w granicach kompetencji przyznanych jej przez

państwa członkowskie w traktatach dla osiągnięcia określonych w nich celów. Natomiast wszelkie kompetencje, które

nie zostały przyznane UE w traktatach, należą do państw członkowskich (art. 5 ust. 2 TUE).

- zniesienie struktury filarowej

37. Zasada równowagi instytucjonalnej w ramach UE (art. 13 ust. 2 TUE)

Każda instytucja działa w granicach uprawnień przyznanych jej na mocy Traktatów, zgodnie z procedurami, na

warunkach i w celach w nich określonych. 


- każda instytucja posiada niezależność w wykonywaniu powierzonych zadań (wykonywanie władzy publicznej itd.,

działanie w pewnych ramach jak państwo)


- zasada trójpodziału władz – odpowiednikiem zasady równowagi instytucjonalnej, należy jednak pamiętać, że zasada

trójpodziału nie obowiązuje unii bo nie jest ona państwem


- system podziału kompetencji pomiędzy różne instytucje unii, czego skutkiem jest istnienie różnych procedur

stanowienia prawa unijnego


- istnienie systemu skarg sądowych – instytucje mogą się wzajemnie pozywać przed Trybunałem Sprawiedliwości –

zabezpieczenie, które chroni zasadę równowagi instytucjonalnej w praktyce.
Sprowadza się to do sytuacji, w której każdy organ podejmuje właściwe tylko jemu działania przy czym nie narusza

kompetencji innych organów. I tak w pierwszym filarze Komisja Europejska jest organem inicjującym prace

legislacyjne (a nie zatwierdzającym), Rada Unii Europejskiej wspólnie z Parlamentem Europejskim podejmują

decyzje a nie są np. instytucjami odwoławczymi, zaś Europejski Trybunał Sprawiedliwości jest sądem i organem

odwoławczym dla podjętych decyzji, który rozsądza zgodnie z przyjętymi przez instytucje przepisami prawnymi.

38. Zasada autonomii instytucjonalnej w ramach UE.

- nie wynika z traktatów


- każda instytucja dysponuje niezbędną autonomią umożliwiającą jej wykonywanie zadań wynikających z traktatów


- określanie struktury w formie regulaminów – powoływanie pomocniczych organów wewnętrznych


- zakres przywilejów i immunitetów (nienaruszalność siedziby)


- decyzja o zmianie miejsca siedziby instytucji musi być jednomyślną decyzją wszystkich państw członkowskich


- autonomia nie jest nieograniczona

39. Zasada lojalnej współpracy międzyinstytucjonalnej w ramach UE (art.13 ust. 2 zd. 2 TUE)

Instytucje lojalnie ze sobą współpracują.
- obowiązek współdziałania przy tworzeniu prawa unijnego


- instytucje mają obowiązek konsultowania się i ustalania metod współpracy


- obowiązek poddawania się kontroli budżetowej i współpracy w jej wykonywaniu


- jest odnoszona do relacji między instytucjami i organami lub instytucjami a państwami członkowskimi

•

konieczność poszanowania podstawowych interesów

•

informowania o planowanych działaniach i projektowanych aktach prawnych

40. Parlament Europejski (PE) – ogólna charakterystyka instytucji, podstawy prawne działania, siedziba.
Parlament Europejski – instytucja Unii Europejskiej będąca odpowiednikiem jednoizbowego parlamentu, której

członkowie są wybierani przez obywateli państw należących do UE na 5-letnią kadencję. Oficjalną siedzibą

Parlamentu jest Strasburg, ale w Brukseli odbywa się większość obrad parlamentu i mieszczą się biura poselskie, a

także komisje parlamentarne i władze klubów. W Luksemburgu znajduje się sekretariat generalny, biblioteka i część

zaplecza technicznego. Ma charakter kolegialny, przedstawicielski, ponadnarodowy i kadencyjny.

•

Art. 14 TUE

•

Wywodzi się z Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, powstałej na mocy Traktatu paryskiego w 1952 roku.

•

Traktaty rzymskie z 1957 roku przekształcenie w organ wszystkich trzech Wspólnot Europejskich.

•

1962r. – nazwa Parlament Europejski

•

Wejście w życie Jednolitego Aktu Europejskiego (1987), Traktatu z Maastricht (1993) oraz Traktatu

amsterdamskiego (1999) – parlament zyskuje szereg uprawnień, także ustawodawczych.

41. PE – sposób wyłaniania członków.

Liczba posłów do PE z każdego kraju jest w przybliżeniu proporcjonalna do liczby jego ludności. Zastosowanie ma

zasada degresywnej proporcjonalności: żaden kraj nie może mieć mniej niż 6 lub więcej niż 96 posłów do PE, a

całkowita liczba posłów nie może przekroczyć 751 (750 plus przewodniczący). Posłowie zasiadają w PE nie według

kraju pochodzenia, lecz według przynależności politycznej. Członkowie Parlamentu Europejskiego są wybierani na

pięcioletnią kadencję w powszechnych wyborach bezpośrednich, w głosowaniu wolnym i tajnym. Parlament

Europejski wybiera spośród swoich członków przewodniczącego i prezydium.

42. Bierne i czynne prawo wyborcze do PE.

Art. 14 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz art. 20, 22 i 223 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

(TFUE)
Każdy kraj decyduje o formie przeprowadzanych wyborów, lecz musi zagwarantować równość płci i tajność

głosowania. Wybory UE odbywają się zgodnie z zasadą reprezentacji proporcjonalnej. Mandaty są przydzielane na

podstawie liczby ludności poszczególnych państw członkowskich. Nieco więcej niż jedną trzecią posłów do PE

stanowią kobiety. Posłowie są podzieleni według poglądów politycznych, a nie przynależności państwowej.

Prawo Unii Europejskiej stanowi jedynie, iż posłów do PE wybiera się w państwach członkowskich w tajnym,

powszechnym i bezpośrednim głosowaniu. Wymagane jest przy tym oparcie systemu wyborczego na zasadzie

proporcjonalności i takie kształtowanie okręgów wyborczych, które nie naruszy zasady reprezentacji proporcjonalnej.

Dopuszczalne jest przy tym wprowadzenie klauzuli zaporowej (progu wyborczego), nie wyższej niż 5% (w Wielkiej

Brytanii nie ma progu wyborczego, w Szwecji wynosi on 4%, w Polsce – 5%).

Zgodnie z art. 22 ust. 2 TFUE „każdy obywatel Unii mający miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego

nie jest obywatelem, ma prawo głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego w państwie

członkowskim, w którym ma miejsce zamieszkania, na takich samych warunkach jak obywatele tego państwa”

W przypadku, gdy kandydatem lub biorącym udział w głosowaniu, nie jest obywatel polski, ale obywatel innego

państwa członkowskiego UE musi spełniać dodatkowe wymogi: stale zamieszkiwać w Polsce, być ujęty w stałym

rejestrze wyborców, nie może być pozbawiony praw wyborczych w wyborach do PE w państwie członkowskim,

którego jest obywatelem.
43. Podstawy prawne wyboru posłów do PE w prawie europejskim i w prawie polskim.

Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce przeprowadzane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ich główne

zasady oraz pozycja prawnoustrojowa Parlamentu Europejskiego określone są w Traktacie ustanawiającym

Wspólnotę Europejską, zaś szczegóły regulowane są na poziomie państw członkowskich. W Polsce regulacje

prawne dotyczące wyłaniania składu Parlamentu Europejskiego zawarte są w Kodeksie wyborczym.

BIERNE PRAWO WYBORCZE

CZYNNE PRAWO WYBORCZE

- minimalny wiek uprawniający do

kandydowania w wyborach wynosi w

Polsce 21 lat.


- kandydat musi spełniać kryteria

uprawniające do wybierania posłów do

PE (czyli te z czynnego prawa

wyborczego)


- od co najmniej 5 lat musi stale

zamieszkiwać RP lub terytorium innego

państwa członkowskiego UE


- nie może być karany za przestępstwo

popełnione umyślnie, ścigane z

oskarżenia publicznego.

- wiek uprawniający do głosowania

wynosi 18 lat we wszystkich państwach

członkowskich oprócz Austrii (16 lat).


- obywatel musi posiadać pełnie praw

publicznych


- nie może być ubezwłasnowolniony

prawomocnym orzeczeniem sądu
- nie może być pozbawiony praw

wyborczych prawomocnym orzeczeniem

Trybunału Stanu

44. PE – skład.
Parlament Europejski składa się z 751 posłów (przewodniczący, 14 wiceprzewodniczących), wybranych w 28

Państwach Członkowskich Unii Europejskiej. Od 1979 r. posłowie są wybierani w powszechnych wyborach

bezpośrednich na okres 5 lat.

45. Zasada „degresywnej proporcjonalności” w odniesieniu do składu PE.

Art. 14 ust. 2 TUE
„W skład Parlamentu Europejskiego wchodzą przedstawiciele obywateli Unii. Ich liczba nie przekracza 750, nie

licząc przewodniczącego. Reprezentacja obywateli ma charakter degresywnie proporcjonalny, z minimalnym progiem

6 członków na Państwo Członkowskie. Żadnemu Państwu Członkowskiemu nie można przyznać więcej niż 96 miejsc.

Rada Europejska przyjmuje jednomyślnie, z inicjatywy Parlamentu Europejskiego i po uzyskaniu jego zgody, decyzję

określającą skład Parlamentu Europejskiego, z poszanowaniem zasad, o których mowa w akapicie pierwszym.”

46. Charakter prawny mandatu posła do PE – incompatibilitas.
Zasada incompatibilitatis znalazła również zastosowanie w przypadku posłów do Parlamentu Europejskiego –

eurodeputowany nie może być członkiem rządu państwa członkowskiego, ponadto członkiem, urzędnikiem lub

funkcjonariuszem organów Wspólnot Europejskich. Zasada ta ma również zastosowanie do sędziów i rzeczników

generalnych Trybunału Sprawiedliwości, sędziów Sądu Pierwszej Instancji i sędziów Sądu do spraw Służby

Publicznej Unii Europejskiej.

47. Przywileje i immunitety posłów do PE.

1. Posłom do Parlamentu Europejskiego przysługują przywileje oraz immunitety przewidziane w Protokole w sprawie

przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej.
2. Immunitet parlamentarny nie jest osobistym przywilejem posła, lecz gwarancją niezależności Parlamentu jako

całości oraz jego członków.
3. Niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o wyborze posłów Przewodniczący wydaje posłom legitymacje

umożliwiające im swobodne poruszanie się po terytorium państw członkowskich.
4. Posłowie mają prawo wglądu do wszystkich dokumentów będących w posiadaniu Parlamentu lub poszczególnych

komisji z wyjątkiem osobistych dokumentów i rachunków, do których wgląd ma wyłącznie poseł, którego one

dotyczą.

Protokół nr 7 o przywilejach i immunitetach UE:


- swoboda przepływu członków PE podróżujących do lub z miejsca obrad nie podlega żadnym ograniczeniom

administracyjnym.


- w odniesieniu do kontroli celnej lub walutowej deputowanym przyznaje się we własnym państwie takie same

udogodnienia, z jakich korzystają wyżsi urzędnicy wyjeżdżający za granicę na czasowe pobyty służbowe, a w innych

państwach członkowskich, takie same udogodnienia, jakie SA przyznawane przedstawicielom obcych rządów w

związku z czasowym pobytem służbowym.


- wobec członków PE nie można prowadzić dochodzenia, postępowania sądowego, ani też ich zatrzymywać z powodu

ich opinii lub stanowiska zajętego przez nich w głosowaniu w czasie wykonywania przez nich obowiązków

służbowych. (immunitet materialny)


-podczas sesji PE jego członkowie korzystają na terytorium swojego państwa z immunitetów przyznawanych

członkom parlamentu ich państwa, zaś na terytorium innego państwa członkowskiego z immunitetu chroniącego przed

zatrzymaniem. (immunitet formalny)

48. Struktura wewnętrzna PE.
Struktura wewnętrzna Parlamentu Europejskiego podzielona jest na organy traktatowe (wymienione w TWE) i organy

regulaminowe (wymienione w Regulaminie PE). W skład organów traktatowych wchodzą Przewodniczący oraz

Prezydium. Prezydium to Przewodniczący, 14 wiceprzewodniczących i Komitet Kwestorów (głos doradczy) – kieruje

ono wewnętrznym funkcjonowaniem Parlamentu Europejskiego.


Organy regulaminowe to organy przewodnictwa wewnętrznego (organy traktatowe oraz wiceprzewodniczący,

kwestorzy, Konferencja Przewodniczących, Konferencja Przewodniczących Komisji, Konferencja Przewodniczących

Delegacji), komisje parlamentarne oraz frakcje polityczne.
49. Funkcje przewodniczącego PE. Kto obecnie jest przewodniczącym PE?

Przewodniczący Parlamentu Europejskiego – organ przewodniczący obradom i działalności Parlamentu

Europejskiego. Reprezentuje Parlament w relacjach z pozostałymi instytucjami UE, jak również w stosunkach ze

światem zewnętrznym.. Obecnie funkcję tę sprawuje Antonio Tajani z Włoch.

Kompetencje Przewodniczącego określa art. 20 Regulaminu Parlamentu Europejskiego. Przewodniczący kieruje

całością prac Parlamentu i jego organów. Ponadto posiada pełnię uprawnień do przewodniczenia obradom Parlamentu

i zapewnienia ich sprawnego przebiegu. W tym zakresie Przewodniczący:

•

otwiera, zawiesza i zamyka posiedzenia,

•

rozstrzyga o dopuszczalności poprawek (do projektu dokumentu) oraz o zgodności sprawozdań z Regulaminem,

•

dba o przestrzeganie Regulaminu i utrzymanie porządku,

•

udziela głosu,

•

ogłasza zamknięcie dyskusji,

•

poddaje wnioski pod głosowanie i ogłasza wyniki głosowania,

•

kieruje do komisji informacje dotyczące spraw leżących w ich gestii.

•

przewodniczący ma ostatnie słowo w sprawie budżetu.

50. Funkcje Prezydium PE. (ART.24 RegPE)

Prezydium jest ustawowym organem zarządzającym Parlamentu Europejskiego. Jest odpowiedzialne za opracowanie

wstępnego projektu preliminarza budżetowego Parlamentu Europejskiego oraz regulację wszystkich kwestii

administracyjnych, kadrowych i organizacyjnych.

W skład Prezydium Parlamentu wchodzą:

•

Przewodniczący Parlamentu Europejskiego,

•

czternastu wiceprzewodniczących

•

pięciu kwestorów wybieranych przez Parlament na okres dwóch i pół roku z możliwością przedłużenia.

Podczas obrad Prezydium, w przypadku równej liczby głosów, decyduje głos przewodniczącego. Kwestorzy

posiadają w Prezydium głos doradczy.

- prezydium wykonuje liczne zadania administracyjne i finansowe wewnątrz Parlamentu.

- Jest odpowiedzialne za wszelkie kwestie dotyczące wewnętrznej organizacji Parlamentu.

- reguluje kwestie wniosków dotyczących przebiegu posiedzeń,

- może udzielić zgody na organizację posiedzeń komisji lub delegacji poza ich zwykłymi miejscami pracy

- przygotowuje wstępny projekt preliminarza budżetowego Parlamentu

- mianuje Sekretarza Generalnego Parlamentu, który jest odpowiedzialny za kierowanie służbami administracyjnymi

Parlamentu

- ustala skład i organizację Sekretariatu Generalnego.

Posiedzenia Prezydium odbywają się na ogół dwa razy w miesiącu.

Protokoły obrad Prezydium są tłumaczone na wszystkie języki urzędowe, drukowane i doręczane wszystkim posłom.

Każdy poseł może składać pytania dotyczące działalności Prezydium. Prezydium decyduje o środkach przyznawanych

partiom politycznym reprezentowanym w Parlamencie Europejskim.

51. Skład i kompetencje Konferencji Przewodniczących. (ART.26 RegPE)

Konferencja Przewodniczących jest organem politycznym Parlamentu Europejskiego odpowiedzialnym za

•

organizację prac PE i planowanie prac legislacyjnych,

•

określanie kompetencji komisji i delegacji oraz ich składu,

•

kontakty z innymi instytucjami Unii Europejskiej, parlamentami narodowymi i krajami trzecimi.

Konferencja Przewodniczących sporządza kalendarz prac Parlamentu i porządek dzienny sesji miesięcznych oraz

dokonuje przydziału miejsc posłów na sali posiedzeń.

W skład Konferencji Przewodniczących wchodzą Przewodniczący Parlamentu oraz przewodniczący grup

politycznych. Zasiada w niej również jeden przedstawiciel posłów niezrzeszonych, bez prawa głosu. Konferencja

Przewodniczących podejmuje decyzje na zasadzie konsensusu lub głosowania, przy czym oddane głosy waży się

według liczby członków każdej grupy politycznej.

- Konferencja Przewodniczących wykonuje zadania powierzone jej Regulaminem.

- Decyduje o organizacji prac Parlamentu Europejskiego i jego organów. 


- Jest organem konsultacyjnym we wszystkich kwestiach dotyczących planowania prac legislacyjnych oraz kontaktów

z innymi organami i instytucjami Unii Europejskiej. 


- Posiedzenia Konferencji Przewodniczących odbywają się na ogół dwa razy w miesiącu i nie są jawne. Protokoły

obrad Konferencji Przewodniczących są tłumaczone na wszystkie języki urzędowe, drukowane i doręczane wszystkim

posłom. Każdy poseł może składać pytania dotyczące działalności Konferencji Przewodniczących.

- Daje możliwość wszystkim posłom do wymiany poglądów poza obradami plenarnymi z zaproszoną osobistością i do

poznania w pierwszej kolejności projektów przedstawianych przez Komisję Europejską.

52. Skład i kompetencje Przewodniczących Komisji. (art. 29 RegPE)

Konferencja Przewodniczących Komisji jest organem politycznym Parlamentu Europejskiego, który zapewnia lepszą

współpracę między różnymi komisjami parlamentarnymi.

Konferencja Przewodniczących Komisji składa się z przewodniczących wszystkich komisji stałych oraz

tymczasowych. Konferencja wybiera swojego przewodniczącego. 


- Konferencja Przewodniczących Komisji zbiera się na ogół jeden raz w miesiącu, w Strasburgu, podczas sesji

plenarnych.

- Konferencja Przewodniczących Komisji może przekazywać Konferencji Przewodniczących zalecenia dotyczące

prac komisji oraz ustalania porządku dziennego sesji miesięcznych. 


- Może również doradzać Konferencji Przewodniczących w przypadku sporu kompetencyjnego między dwiema

komisjami.

- Prezydium i Konferencja Przewodniczących mogą przekazać niektóre zadania Konferencji Przewodniczących

Komisji.

53. Skład i kompetencje Przewodniczących Delegacji. (art. 30 RegPE)

Konferencja Przewodniczących Delegacji, organ polityczny Parlamentu Europejskiego, bada okresowo wszystkie

kwestie dotyczące właściwego działania delegacji międzyparlamentarnych i delegacji do wspólnych komisji

parlamentarnych.

Konferencja Przewodniczących Delegacji składa się z przewodniczących wszystkich stałych delegacji

międzyparlamentarnych. Konferencja wybiera swojego przewodniczącego.

Konferencja Przewodniczących Delegacji może przekazywać Konferencji Przewodniczących zalecenia dotyczące

prac delegacji. Konferencja Przewodniczących Delegacji sporządza projekt kalendarza rocznego prac, spotkań

międzyparlamentarnych oraz posiedzeń wspólnych komisji parlamentarnych. Prezydium i Konferencja

Przewodniczących mogą przekazać niektóre zadania Konferencji Przewodniczących Delegacji.

54. Organy funkcjonalne PE. 


Organami funkcjonalnymi PE są komisje. Generalnie rozróżnia się komisje stałe i specjalne. Odrębny status mają

jednak również tymczasowe komisje śledcze. 


- Komisje stałe są powoływane przez Parlament na podstawie propozycji Konferencji Przewodniczących podczas

pierwszej sesji miesięcznej nowo wybranego Parlamentu oraz ponownie po upływie 2,5 roku. Obecnie rozróżniamy

22 stałe komisje.


- Komisje specjalne mogą być powołane przez Parlament w każdej chwili na okres nie dłuższy nić 12 miesięcy, chyba

że pod koniec tego okresu Parlament zadecyduje o przedłużeniu okresu ich funkcjonowania. 


Wybór członków komisji następuje po wyznaczeniu kandydatów przez grupy polityczne oraz posłów niezrzeszonych.

Konferencja Przewodniczących przedstawia kandydatury PE. Skład komisji powinien w miarę możliwości

odzwierciedlać skład Parlamentu. 


Do kompetencji komisji należy rozpatrywanie spraw powierzonych im przez Parlament bądź Przewodniczącego w

imieniu Konferencji. W przypadku, gdy komisja uzna się za niewłaściwą do rozpatrzenia sprawy lub w przypadku

sporu kompetencyjnego, sprawa przekazywana jest do Konferencji Przewodniczących.

55. Organy polityczne PE.

W PE funkcjonują grupy polityczne tworzone przez deputowanych zgodnie z reprezentowanymi przez nich poglądami

(decydujące jest zatem kryterium podobieństwa poglądów politycznych). Każda grupa polityczna składa się z posłów

wybranych w co najmniej ¼ państw członkowskich. Minimalna liczba posłów konieczna do utworzenia grupy

politycznej wynosi 25, przy czym poseł może należeć tylko do jednej grupy politycznej. Utworzenie grupy politycznej

podlega zgłoszeniu Przewodniczącemu. Zgłoszenie to zawiera nazwę grupy oraz nazwiska jej członków i członków

prezydium; podlega ono także publikacji w Dzienniku Urzędowym UE.

56. Tryb działania PE (kworum, większość).

Parlament Europejski obraduje na sesjach plenarnych, raz w miesiącu w Strasburgu. Komisje parlamentarne i grupy

polityczne obradują w Brukseli.


Europarlament uchwały podejmuje bezwzględną większością głosów. Większość kwalifikowana (np. 2/3 lub 3/5)

stosowana jest w przypadku uchwał o wielkiej wadze np. uchwalanie budżetu. W przypadku uchwał mało istotnych

obowiązuje głosowanie zwykłą większością głosów. Kworum stanowi 1/3 ogólnej liczby posłów Parlamentu.

57. Funkcje PE.
- prawodawcza
- kontrolna
- budżetowa

- kreacyjna


- wewnątrzorganizacyjna

58. Funkcja prawodawcza PE (zwykła procedura prawodawcza, specjalne procedury prawodawcze).

•

uchwala, wraz z Radą UE, przepisy prawa europejskiego, w oparciu o wnioski ustawodawcze Komisji

Europejskiej

•

podejmuje decyzje w sprawie umów międzynarodowych

•

podejmuje decyzje w sprawie rozszerzenia UE

•

bada roczny plan prac Komisji i występuje do Komisji o przedłożenie wniosków ustawodawczych

Zwykła procedura stanowienia aktów o charakterze ustawodawczym. Parlament oraz Rada są w niej równorzędnymi

partnerami w tworzeniu prawa. Procedura ta zyskała na znaczeniu w toku rozwoju Unii. Jej odmiana we

wcześniejszych traktatach (także zakładająca równorzędność Parlamentu i Rady) występowała pod nazwą procedury

współdecydowania.
Specjalna procedura ustawodawcza - wbrew swojej nazwie jest to termin zbiorczy, obejmujący kilka różnych

procedur nazwanych w ten sposób w tekście traktatów. Rada i Parlament mają w nich różną pozycję, przy czym

najczęściej organem prawodawczym jest Rada, a Parlament jedynie konsultuje wydanie aktu lub wydaje na niego

zgodę.

59. Funkcja kontrolna PE.

•

sprawuje nadzór demokratyczny nad pozostałymi instytucjami europejskimi

•

wybiera przewodniczącego Komisji i zatwierdza skład Komisji; może uchwalić „wotum nieufności”, zmuszając

Komisję do dymisji

•

udziela absolutorium z wykonania budżetu, tzn. zatwierdza prawidłowe wykonanie budżetu

•

rozpatruje petycje od obywateli oraz powołuje komisje śledcze

•

omawia kwestie dotyczące polityki pieniężnej z Europejskim Bankiem Centralnym

•

kieruje zapytania do Komisji i Rady

•

monitoruje wybory

60. Wotum nieufności wobec Komisji Europejskiej (tryb i zasady uchwalenia).

Możliwość zgłoszenia wotum nieufności wobec Komisji została wprowadzona już w traktacie rzymskim (obecnie

art. 234 TFUE).
Jeżeli do Parlamentu Europejskiego wpłynie wniosek o wotum nieufności dla Komisji ze względu na jej działalność,

może on głosować w sprawie tego wniosku najwcześniej trzy dni po jego złożeniu i wyłącznie w głosowaniu jawnym.

Jeżeli wniosek o wotum nieufności zostanie przyjęty większością dwóch trzecich oddanych głosów, reprezentującą

większość członków Parlamentu Europejskiego, członkowie Komisji kolegialnie rezygnują ze swoich funkcji, a wysoki

przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa rezygnuje z pełnienia funkcji w ramach Komisji.

Nadal pełnią oni swoje funkcje i prowadzą sprawy bieżące do czasu zastąpienia ich zgodnie z artykułem 17 Traktatu o

Unii Europejskiej. W takim przypadku mandat członków Komisji mianowanych na ich miejsce wygasa z dniem, w

którym wygasłby mandat członków Komisji zobowiązanych do kolegialnej rezygnacji z pełnienia funkcji.
Aby wotum zostało przyjęte, musi być przegłosowane dwoma trzecimi oddanych głosów i większością głosów

posłów do Parlamentu; w takim przypadku Komisja jest zmuszona złożyć dymisję w całości. Do tej pory wystąpiono

tylko z ośmioma wnioskami o wotum nieufności i żaden nie został przyjęty.

61. Petycje do PE
Obywatele Unii, korzystając z prawa do składania petycji, kierują swoje petycje do przewodniczącego Parlamentu

Europejskiego (art. 227 TFUE).
Wszyscy obywatele Unii, jak również wszystkie osoby fizyczne lub prawne mające miejsce zamieszkania lub statutową

siedzibę w Państwie Członkowskim, mają prawo kierowania, indywidualnie lub wspólnie z innymi obywatelami lub

osobami, petycji do Parlamentu Europejskiego w sprawach objętych zakresem działalności Unii, które dotyczą ich

bezpośrednio.
Od wejścia w życie traktatu z Maastricht wszyscy obywatele Unii Europejskiej mają prawo do składania petycji do

Parlamentu Europejskiego w postaci skarg lub wniosków w sprawach objętych zakresem kompetencji Unii

Europejskiej. Petycje rozpatrywane są przez Komisję Petycji Parlamentu Europejskiego, która decyduje o ich

dopuszczalności i odpowiada za podjęcie dalszych działań z nimi związanych. Prawo do składania petycji ma

zapewnić obywatelom Unii Europejskiej i osobom zamieszkałym w Unii Europejskiej prosty sposób kontaktu

z instytucjami Unii w sprawie skarg lub wniosków.

62. Prawo PE do powoływania komisji śledczych (tryb i cele powoływania).

Parlament uprawniony jest do powoływania tymczasowych komisji śledczych do zbadania zarzutów naruszenia lub

niewłaściwego administrowania w stosowaniu prawa Unii (art. 226 TFUE).
W ramach wykonywania swych zadań Parlament Europejski może, na żądanie jednej czwartej wchodzących w jego

skład członków, ustanowić tymczasową komisję śledczą do zbadania, bez uszczerbku dla uprawnień przyznanych

Traktatami innym instytucjom lub organom, zarzutów naruszenia lub niewłaściwego administrowania w stosowaniu

prawa Unii, chyba że podnoszone fakty są rozpatrywane przez sąd i postępowanie sądowe nie jest zakończone.

Tymczasowa komisja śledcza kończy działalność wraz z przedłożeniem swojego sprawozdania. Szczegółowe

postanowienia dotyczące wykonywania uprawnień śledczych określa Parlament Europejski, stanowiąc w drodze

rozporządzeń z własnej inicjatywy zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą, po uzyskaniu zgody Rady i Komisji.

63. Funkcja budżetowa PE – tryb uchwalania budżetu.

•

wraz z Radą ustanawia budżet UE

•

zatwierdza długoterminowy budżet UE, tzw. wieloletnie ramy finansowe

Etapy i terminy, których należy przestrzegać w procedurze budżetowej, określono w art. 314 TFUE. Z odpowiednim

wyprzedzeniem przed rozpoczęciem procedury budżetowej instytucje uzgadniają jednak co roku „praktyczny”

harmonogram w oparciu o dotychczasową praktykę.
1.Etap pierwszy: opracowanie projektu budżetu przez Komisję

2.Etap drugi: przyjęcie przez Radę stanowiska w sprawie projektu budżetu

3.Etap trzeci: czytanie w Parlamencie (42 dni na przyjęcie stanowiska)

4.Etap czwarty: posiedzenie komitetu pojednawczego i przyjęcie budżetu (21 dni na uzgodnienie wspólnego tekstu)

64. Kontrola polityczna PE nad wykonaniem budżetu UE.

Kontrola Parlamentu nad wykonywaniem budżetu

1. Parlament kontroluje wykonywanie budżetu bieżącego. Zadanie to powierza komisjom właściwym w sprawach

budżetu i kontroli budżetowej oraz innym zainteresowanym komisjom.

2. Co roku, przed pierwszym czytaniem projektu budżetu na kolejny rok budżetowy, Parlament bada problemy

związane z wykonywaniem budżetu bieżącego, we właściwych przypadkach na podstawie projektu rezolucji

przedstawionego przez właściwą komisję parlamentarną.

65. Funkcja kreacyjna PE.
Kompetencje kreacyjne w dużym stopniu pokrywają się z tymi kontrolnymi, polegają one na tworzeniu lub ustalaniu

składu organów lub instytucji wspólnotowych., itp..PE powołuje Przewodniczącego i członków Komisji Europejskiej,

Rzecznika Praw Obywatelskich, Trybunału Obrachunkowego, a także konsultuje kandydatury członków do innych

instytucji i organów. Ponadto PE stanowi forum artykulacji poglądów politycznych.

66. Funkcja wewnątrzorganizacyjna PE.

Parlament Europejski może samodzielnie decydować o swojej organizacji wewnętrznej i trybie działania. W tym celu

Parlament Europejski uchwala swój regulamin, w którym uregulowane są m.in. procedury obowiązujące przy

wyborze organów wewnętrznych i pomocniczych, ich rodzaje i kompetencje. Przejawem omawianej funkcji jest także

uprawnienie do uchwalania i rozporządzania budżetem wewnętrznym PE. Budżet stanowi około 1% ogólnego budżetu

UE i aż jedną piątą kosztów administracyjnych ponoszonych przez UE.

67. Kiedy wymagana jest zgoda PE do zawarcia umów międzynarodowych przez UE? (Art. 218 TFUE)
Z wyjątkiem przypadków gdy umowy dotyczą wyłącznie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, Rada

przyjmuje decyzję w sprawie zawarcia umowy:
a) po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego w następujących przypadkach:

▪ układy o stowarzyszeniu;
▪ umowa dotycząca przystąpienia Unii do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i

podstawowych wolności;

▪ umowy, które tworzą specyficzne ramy instytucjonalne przez organizację procedur współ

pracy;

▪ umowy mające istotne skutki budżetowe dla Unii;
▪ umowy dotyczące dziedzin, do których stosuje się zwykłą procedurę ustawodawczą lub

specjalną procedurę ustawodawczą, jeżeli wymagana jest zgoda Parlamentu Europejskiego.

Parlament Europejski i Rada mogą, w pilnych przypadkach, uzgodnić termin wyrażenia zgody.

b) po konsultacji z Parlamentem Europejskim w innych przypadkach. Parlament Europejski wyraża swoją opinię w

terminie, jaki Rada może określić stosownie do pilności sprawy. W przypadku braku opinii w tym terminie Rada może

stanowić samodzielnie.

68. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich (kompetencje, tryb działania, tryb powołania).
Jeden z organów pomocniczych Unii Europejskiej, powołany na mocy traktatu z Maastricht z 1992, rozpoczął swoją

działalność we wrześniu 1995, jednak Biuro Ombudsmana zainaugurowało ją 8 kwietnia 1997. Siedziba Rzecznika

mieści się w Strasburgu. Aktualnie urząd ten sprawuje Emily O’Reilly. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich

wybierany jest przez Parlament Europejski na odnawialną pięcioletnią kadencję. Jest to jedno z pierwszych zadań

nowo wybranych posłów do PE. 


Zajmuje się on badaniem skarg przeciwko instytucjom, organom, urzędom i agencjom UE. Rzecznik rozpatruje skargi

dotyczące różnych przypadków niewłaściwego administrowania, m.in.:

•

nieuczciwe postępowanie

•

dyskryminacja

•

nadużywanie uprawnień

•

brak lub odmowa udzielenia informacji

•

nieuzasadniona zwłoka

•

nieprawidłowe procedury.

Skargi mogą składać obywatele UE lub osoby zamieszkałe na terytorium UE oraz przedsiębiorstwa i

instytucje mające siedzibę w UE. Rzecznik wszczyna dochodzenia na podstawie skarg lub z własnej inicjatywy. Jest

całkowicie niezależny i nie przyjmuje poleceń od żadnego rządu ani żadnej organizacji. Co roku przedstawia

Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie z działalności.


Często wystarczy, że Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich poinformuje daną instytucję o złożonej skardze, by

problem został rozwiązany. W przypadku gdy to nie wystarczy, Rzecznik będzie starał się znaleźć rozwiązanie

polubowne, które naprawi zaistniałą sytuację. Jeżeli działania te nie przyniosą oczekiwanych rezultatów, Rzecznik

może wystosować zalecenia do instytucji, której dotyczy skarga. Jeżeli instytucja ta nie przyjmuje jego zaleceń,

Rzecznik może przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu specjalne sprawozdanie, w wyniku którego Parlament

będzie musiał podjąć niezbędne działania.

69. Rada Europejska (RE) – ogólna charakterystyka organu, siedziba.
Rola: Wyznacza ogólny kierunek polityki oraz priorytety Unii Europejskiej.


Członkowie: Szefowie państw i rządów krajów UE, przewodniczący Komisji Europejskiej, Wysoki Przedstawiciel do

Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa


Przewodniczący: Donald Tusk


Rok ustanowienia: 1974 (forum nieformalne), 1992 (status formalny), 2009 (oficjalna instytucja UE)


Siedziba: Bruksela (Belgia)
Rada jest jedną z siedmiu oficjalnych instytucji UE. Jej posiedzenia odbywają się zazwyczaj raz na kwartał w

formie spotkań na szczycie, w których biorą udział przywódcy państw UE i którym przewodniczy przewodniczący.


Rada Europejska gromadzi przywódców politycznych UE, którzy określają kierunki polityki UE. Rada

stanowi najwyższy szczebel współpracy politycznej między państwami UE.

•

Określa ogólny kierunek i priorytety polityki UE, nie jest jednak uprawniona do przyjmowania aktów prawnych.

•

Zajmuje się rozwiązywaniem złożonych i delikatnych kwestii, których nie można było rozwiązać na niższym

szczeblu współpracy międzyrządowej.

•

Kształtuje wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa, biorąc pod uwagę strategiczne interesy Unii, w tym

sprawy mające wpływ na kwestie polityczno-obronne.

•

Nominuje i mianuje kandydatów na niektóre najwyższe stanowiska w UE, np. w EBC i Komisji.

70. RE – skład. 


Rada składa się z przedstawicieli szczebla ministerialnego z każdego państwa członkowskiego, którzy upoważnieni są

do zaciągania zobowiązań w imieniu rządu państwa, który reprezentują oraz do wykonywania prawa głosu. (w

praktyce ministrowie mogą być zastępowani urzędnikami niższego szczebla – bo nie zawsze minister może brać

udział w posiedzeniu ! jest to przykład prawa zwyczajowego). W skład Rady Europejskiej wchodzą szefowie państw

i rządów wszystkich krajów UE, przewodniczący Komisji Europejskiej oraz Wysoki Przedstawiciel do Spraw

Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa. Posiedzenia Rady zwołuje przewodniczący, który również im

przewodniczy i który wybierany jest przez Radę Europejską na okres dwóch i pół roku (kadencja może zostać

jednokrotnie odnowiona). Przewodniczący Rady Europejskiej reprezentuje ponadto Unię na zewnątrz.





71. RE – status członków. 


Nie jest on traktatowo określony. Nie ma jednak wątpliwości, że szefowie państw i rządów korzystają z przywilejów i

immunitetów gwarantowanych prawem międzynarodowym. Przewodniczący Komisji i towarzyszący mu ewentualnie

komisarz korzystają z przywilejów i immunitetów przewidzianych dla nich w Protokole w sprawie przywilejów i

immunitetów UE.

72. Przewodniczący RE – tryb powołania, kompetencje, obecny Przewodniczący.

•

Przewodniczący jest odrębnym organem wybieranym przez RE większością kwalifikowaną na okres 2,5

roku; ma stały i rotacyjny charakter.

•

Jego mandat jest jednokrotnie odnawialny.

•

Przewodniczący nie może sprawować krajowej funkcji publicznej.

•

W razie wystąpienia przeszkody lub dopuszczenia się poważnego uchybienia, Rada Europejska może

pozbawić go mandatu (większością kwalifikowaną). W tego typu sytuacjach, jak również w razie śmierci

zastępuje go członek Rady Europejskiej reprezentujący państwo, które sprawuje półroczną prezydencją Rady.

Kompetencje Przewodniczącego:

•

Przewodniczy Radzie Europejskiej i prowadzi jej prace

•

Zapewnia przygotowanie i ciągłość prac RE we współpracy z przewodniczącym Komisji i na podstawie prac

Rady do Spraw Ogólnych

•

Wspomaga osiąganie spójności i konsensusu w RE

•

Przedstawia Parlamentowi Europejskiemu sprawozdania z każdego posiedzenia RE

•

Zapewnia na swoim poziomie oraz w zakresie swojej właściwości reprezentację Unii na zewnątrz w sprawach

dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, bez uszczerbku dla uprawnień wysokiego

przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i bezpieczeństwa

DONALD TUSK! obecny przewodniczący

73. Sposoby podejmowania decyzji w RE. 


Art. 15 ust. 4 TUE przewiduje, że „o ile Traktaty nie stanowią inaczej, RE podejmuje decyzje w drodze konsensusu”.

Generalnie, zatem RE podejmuje decyzje jednomyślnie, a rolą przewodniczącego RE jest wspieranie działań

służących osiąganiu takiego konsensusu.

Jednocześnie jednak przepisu ToFUE przewidują podejmowanie przez RE decyzji zwykłą oraz kwalifikowaną

większością głosów.

*

Zwykły tryb jest stosowany w odniesieniu do kwestii proceduralnych oraz decyzji o przyjęciu regulaminu

wewnętrznego

*

Większość kwalifikowana stosowana jest do podejmowania decyzji o:

*

Nominacjach

*

Ustanawiających wykaz składów Rady innych niż Rada Spraw Ogólnych i Rada do Spraw

Zagranicznych

*

Dotyczących prezydencji składów Rady, z wyjątkiem Rady do Spraw Zagranicznych

Kworum wynosi 2/3 członków Rady Europejskiej i podlega ono sprawdzeniu przez jej przewodniczącego w

momencie głosowania.

W przypadku głosowania każdy członek RE może otrzymać pełnomocnictwo tylko od 1 z pozostałych członków

(obejmuje ono prawo do reprezentacji i głosowania).

Wstrzymanie się od głosu przez członków obecnych lub reprezentowanych nie stanowi przeszkody w przyjęciu

uchwały Rady Europejskiej wymagającej jednomyślności.

Regulamin Rady Europejskiej reguluje także procedurę pisemną. Głosowanie w takiej formie jest stosowane w

pilnych sprawach, na wniosek przewodniczącego i pod warunkiem wyrażenia zgody na ten sposób głosowania przez

wszystkich członków RE, którym przysługuje prawo głosu.

74. Funkcje (zadania) RE. Wymień co najmniej trzy kompetencje szczegółowe RE.
Funkcje RE mają wyłącznie charakter polityczny, a nie prawny – następuje to poprzez stwierdzenie, że „Rada

Europejska nie pełni funkcji prawodawczej” (art. 15 ust. 1 zd.2 Traktatu z Lizbony)

*

Rada Europejska aprobuje wstępnie propozycje programowe Komisji (zwłaszcza białe księgi) i nakazuje

przyjęcie na ich podstawie aktów prawnych.

*

Może sama sugerować przedkładanie stosownych projektów aktów prawnych

*

Gwarantuje spójność działań UE we wszystkich dziedzinach

*

Podejmuje istotne decyzje dotyczące pozostałych instytucji

*

Uczestniczy w powoływaniu instytucji

*

Rozstrzyga spory kompetencyjne

*

Spełnia rolę arbitra w sytuacjach, w których ministrowie w Radzie UE nie mogą dojść do porozumienia

*

Stwierdza poważne i stałe naruszenie przez państwo członkowskie poszanowania godności osoby ludzkiej,

wolności, demokracji, równości, rządów prawa, poszanowania praw człowieka, praw osób należących do

mniejszości

*

Uczestniczy w procedurze zmiany traktatów założycielskich, w procedurze akcesji nowych państw do UE,

procedurze wystąpienia z UE

Traktaty, oprócz kompetencji o charakterze stricte politycznym, określają, że Rada Europejska przyjmuje też inne

akty, które mają charakter prawny lub przynajmniej quasi-prawny. W związku z tym Trybunał Sprawiedliwości

sprawuje kontrolę legalności nad aktami prawnymi Rady Europejskiej, które zmierzają do wywarcia skutków

prawnych wobec podmiotów trzecich. 


( nie znalazłam kompetencji szczegółowych )

75. Rada Unii Europejskiej (RUE) – ogólna charakterystyka, historia powstania, siedziba.
HISTORIA

Wcześniej, w systemie instytucjonalnym Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali nie występował organ o składzie i

kompetencjach odpowiadających dzisiejszej Radzie.

Traktat fuzyjny z 8 kwietnia 1965r ustanowił Jedną Radę i Jedną Komisję Wspólnot Europejskich. Na podstawie

traktatu fuzyjnego od 1 lipca 1967 roku zaczęła funkcjonować Rada Ministrów wspólna dla trzech Wspólnot

Europejskich.

Wraz z wejściem życia Traktatu z Maastricht, powołujących do życia Unię Europejską, Rada przyjęła nazwę Rady

Unii Europejskiej.

CHARAKTER

- międzyrządowy (składa się z ministrów)

- w odróżnieniu od Komisji reprezentuje interesy państw członkowskich

- jest to organ zależny od państw członkowskich, a jego członkowie są związani instrukcjami swoich rządów

- organ kolegialny, działa jako całość

- charakter niejednorodny - nie ma stałego składu (zmienia się w zależności od tego, co jest przedmiotem obrad)

- organ niekadencyjny

- nie ma specjalnego trybu powoływania i odwoływania członków
Siedziba -!Bruksela ( BELGIA)


SIEDZIBA

Bruksela, w kwietniu, czerwcu i październiku zbiera się w Luksemburgu. W wyjątkowych okolicznościach i z

należycie uzasadnionych powodów Rada lub Komitet Stałych Przedstawicieli stanowiąc jednomyślnie, mogą

zadecydować o innym miejscu posiedzenia


76. Skład RUE. Konfiguracje RUE (wymień 4 przykłady). 


Rada UE nie ma stałych członków. Posiedzenia Rady UE odbywają się w dziesięciu rożnych konfiguracjach w

zależności od obszaru polityki, który będzie omawiany. W zależności od konfiguracji poszczególne kraje wysyłają

ministra odpowiedzialnego za dany obszar polityki. Na przykład w posiedzeniu Rady dotyczącym spraw

gospodarczych i finansowych („Rada Ecofin”) uczestniczą ministrowie finansów wszystkich krajów UE. Składy Rady

nie są zhierarchizowane, choć Rada do Spraw Ogólnych pełni specjalną rolę koordynatora i odpowiada za sprawy

instytucjonalne, administracyjne i horyzontalne. Szczególne zadania ma także Rada do Spraw Zagranicznych.

Każdy z 10 składów Rady może przyjąć akt podlegający kompetencjom innej. Dlatego w żadnym z aktów

ustawodawczych przyjętych przez Radę nie wspomina się o przyjmującym go składzie. 


1. Rada do Spraw Zagranicznych odpowiada za działania zewnętrzne UE: od polityki zagranicznej, obrony i

bezpieczeństwa po handel, współpracę rozwojową i pomoc humanitarną.


2. Rada do Spraw Gospodarczych i Finansowych odpowiada w UE za trzy dziedziny: politykę gospodarczą,

kwestie podatkowe i regulację usług finansowych.


3. Rada ds. Rolnictwa i Rybołówstwa przyjmuje ustawodawstwo w dziedzinach związanych z produkcją żywności,

rozwojem wsi i zarządzaniem rybołówstwem.


4. Rada ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych prowadzi współpracę i wspólną politykę w kwestiach

ponadgranicznych, tworząc ogólnounijny obszar wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.


5. Rada ds. Środowiska odpowiada za unijną politykę środowiska, w tym ochronę środowiska,

rozważne korzystanie z zasobów oraz ochronę zdrowia ludzi. Zajmuje się także międzynarodowymi sprawami

środowiska, zwłaszcza zmianą klimatu.





77. Które konfiguracje RUE nazwane są w Traktatach (art. 16 ust. 6 TUE)? 


Art. 16 ust. 6 TUE przewiduje, że Rada zbiera się na posiedzenia w różnych składach i wskazuje na dwie

konfiguracje Rady:
- Rada do Spraw Ogólnych

*

razem z przewodniczącym Rady Europejskiej i Komisją zapewnia spójność prac różnych składów Rady

*

przygotowuje posiedzenia Rady Europejskiej i utrzymuje ich ciągłość

- Rada do Spraw Zagranicznych

*

opracowuje działania zewnętrzne Unii na podstawie strategicznych kierunków

*

gwarantuje spójność działań Unii 


78. Przewodnictwo w RUE. 


Wyróżnia się jeden organ – przewodniczący. Jest to prezydencja zbiorowa trzech państw, trwająca 18 miesięcy,

która ma:

*

zapewnić stabilizację polityczno-programową

*

zapewnić ciągłość prac unijnych

*

zabezpieczać przed forsowaniem swoich własnych interesów przez państwo aktualnie sprawujące

procedencje

*

zapewnić wsparcie dla nowych państw członkowskim

PRECEDENCJA NIE OBEJMUJE RADY DO SPRAW ZAGRANICZNYCH!

79. Rola Wysokiego Przedstawiciela UE ds. Zagranicznych i Bezpieczeństwa w reprezentowaniu RUE. 


Radzie do Spraw Zagranicznych przewodniczy wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki

bezpieczeństwa, co oznacza, że w zakresie reprezentacji zewnętrznej procedencja nie może mieć rotacyjnego

charakteru. Funkcje przewodniczącego Rady:

*

Organizacyjne – ustalenie kalendarza prac Rady na okres kadencji, a następnie zwoływanie posiedzeń,

przygotowywanie porządku obrad oraz je prowadzi w tym m.in zarządza i przeprowadza głosowania, udziela

głosu, podpisuje protokoły z posiedzeń i akty przyjęte przez Radę samodzielnie lub razem z PE

*

Reprezentacyjne – utrzymywanie kontaktów z innymi instytucjami, zwłaszcza z PE i podmiotami trzecimi.

Ma prawo do uczestniczenia (ale bez prawa głosu), w posiedzeniach Rady Prezesów Europejskiego Banku

Centralnego oraz przedkładania jej wniosków.

80. Przewodniczący RUE – funkcje. 


wyżej

81. Zadania Sekretariatu Generalnego RUE


Funkcje sekretariatu:

*

Wspomaga Radę pod względem organizacyjnym

*

Zarządza jej budżetem oraz archiwum

*

Przygotowuje od strony praktycznej posiedzenia rady

*

Odpowiada za przesyłanie dokumentacji członkom Rady

*

Jest aktywnie i stale zaangażowany w organizowanie, koordynowanie i zapewnianie spójności prac Rady

oraz wykonywanie jej 18-miesięcznego programu działań

Sekretariat stanowi neutralne zaplecze logistyczne, techniczne i administracyjne Rady – zajmuje się również

obsługą Rady Europejskiej.

82. Tryby podejmowania decyzji w RUE. 


TRYB GŁOSOWANIA

Członkowie głosują według kolejności sprawowania prezydencji w Radzie, poczynając od przedstawiciela tego

państwa członkowskiego, które obejmie prezydencję w następnej kolejności. Każdy członek Rady może otrzymać

pełnomocnictwo tylko od jednego z pozostałych członków. Kworum wynosi większość członków Rady uprawnionych

do głosowania na mocy Traktatów.

Decyzję zapadają, w zależności od ich przedmiotu, w trzech trybach:

*

Zwykłą większością – takie sprawy, które nie mają decydującego znaczenia dla funkcjonowania UE np. w

odniesieniu do przyjmowania regulaminu Rady, występowania do Komisji z wnioskiem o przedłożenie

projektu aktu prawnego, określanie statusu prawnego komitetów przewidzianych w przepisach Traktatów

*

Jednomyślnie - w sprawach, które państwa członkowskie uznają za istotne dla funkcjonowania Unii.

W przypadku tego sposobu przyjmowania aktów prawnych musi zostać osiągnięty konsensus, a sprzeciw (weto)

choćby jednego państwa członkowskiego uniemożliwia przyjęcie aktu. Wstrzymanie się od głosu nie stanowi

przeszkody w przyjęciu uchwały wymagającej jednomyślności, lecz już nieobecność jednego z członków i nie

przekazanie swojego prawa do głosu przedstawicielowi innego państwa uniemożliwia.

M.in. środki niezbędne w celu zwalczania dyskryminacji z innych powodów niż przynależność państwowa, przepisy

dotyczące paszportów itp., harmonizacja podatków obrotowych, akcyzy i innych podatków pośrednich.

*

Kwalifikowaną większością głosów – formuła nicejska, czyli tzw. Ważenie głosów.

Niemcy, Wielka Brytania, Francja, Włochy (29 głosów), Hiszpania, Polska (27), Rumunia (14), Holandia (13), Grecja,

Belgia, Portugalia, Czechy i Węgry (12), Szwecja, Austria, Bułgaria (10), Dania, Finlandia, Irlandia, Słowacja, Litwa

(7), Luksemburg, Łotwa, Słowenia, Estonia i Cypr (4), Malta (3).

Potrzebne jest spełnienie 2 warunków:

*

Musi być oddane łącznie 255 głosów

*

Warunek dotyczący liczby państw członkowskich głosujących za:

- jeśli głosowanie odbywa się na wniosek komisji – głos za musi oddać większość państw członkowskich

- jeśli nie – 2/3 państw członkowskich

c) fakultatywny warunek – klauzula weryfikacji demograficznej – każdy członek Rady może wystąpić o sprawdzenie,

czy państwa członkowskie stanowiące większość kwalifikowaną reprezentują co najmniej 62% ogółu ludności Unii.

REGUŁA PODWÓJNEJ WIĘKSZOŚCI:

Od 1 listopada 2014 obowiązuje system głosowania podwójną większością głosów, a zatem większość kwalifikowaną

stanowi:

*

Co najmniej 55% członków Rady, jednak nie mniej niż 15 z nich

*

Reprezentujących państwa członkowskie, których łączna liczba ludności stanowi co najmniej 65% ludności

Unii

Mniejszość blokująca musi obejmować co najmniej czterech członków Rady w przeciwnym razie uznaje się, że

większość kwalifikowana została osiągnięta.

Jeżeli Rada nie działa na wniosek Komisji lub wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki

bezpieczeństwa większość kwalifikowaną stanowi co najmniej 72% członków Rady reprezentujących państwa

członkowskie, których łączna liczba ludności stanowi co najmniej 65% ludności Unii.

Trwa jednak do 31 marca 2017 r. okres przejściowy, w którym każde państwo może zażądać powrotu do sposobu

głosowania zgodnie z tzw. Formułą nicejską.

Gdy państwa członkowskie przeciwne podjęciu decyzji zgromadzą co najmniej ¾ ludności lub co najmniej ¾ liczby

państw członkowskich niezbędne do utworzenia mniejszości blokującej (będzie to około 34% liczby państw

członkowskich lub 26% ich potencjału demograficznego).

83. System podejmowania decyzji kwalifikowaną większością głosów w RUE. 


Kwalifikowaną większością głosów – formuła nicejska, czyli tzw. Ważenie głosów.

Niemcy, Wielka Brytania, Francja, Włochy (29 głosów), Hiszpania, Polska (27), Rumunia (14), Holandia (13), Grecja,

Belgia, Portugalia, Czechy i Węgry (12), Szwecja, Austria, Bułgaria (10), Dania, Finlandia, Irlandia, Słowacja, Litwa

(7), Luksemburg, Łotwa, Słowenia, Estonia i Cypr (4), Malta (3).

Potrzebne jest spełnienie 2 warunków:

*

Musi być oddane łącznie 255 głosów

*

Warunek dotyczący liczby państw członkowskich głosujących za:

- jeśli głosowanie odbywa się na wniosek komisji – głos za musi oddać większość państw członkowskich

- jeśli nie – 2/3 państw członkowskich

c) fakultatywny warunek – klauzula weryfikacji demograficznej – każdy członek Rady może wystąpić o sprawdzenie,

czy państwa członkowskie stanowiące większość kwalifikowaną reprezentują co najmniej 62% ogółu ludności Unii.

84. Podaj przykłady czterech decyzji podejmowanych przez RUE jednomyślnie. 


M.in. środki niezbędne w celu zwalczania dyskryminacji z innych powodów niż przynależność państwowa, przepisy

dotyczące paszportów itp., harmonizacja podatków obrotowych, akcyzy i innych podatków pośrednich.

85. Funkcja prawodawcza RUE. 


Przez wiele lat była jedynym prawodawcą europejskim. Teraz, w większości spraw Rada tworzy prawo wspólnie z PE

i tylko w niektórych obszarach sama tworzy prawo np. w zakresie wspólnej taryfy celnej. Istnieją obszary, w których

Parlament jest jedynie konsultowany (decydującą rolę przy przyjmowaniu aktów prawnych w tych sprawach

przyjmuje Rada) np. harmonizacja podatków pośrednich.

Ma bardzo szerokie kompetencje prawodawcze – z zastrzeżeniem kompetencji Rady Europejskiej do

przyjmowania ogólnych wytycznych oraz decyzji w sprawie strategicznych interesów i celów przyjmowanych zresztą

na zalecenie Rady.

86. Pośrednia inicjatywa prawodawcza RUE. 


Ma pośrednią inicjatywę prawodawczą – Rada, stanowiąc zwykłą większością może zażądać od Komisji

przeprowadzenia wszelkich analiz, które uzna za pożądane dla realizacji wspólnych celów i przedłożenia jej

wszelkich właściwych propozycji.

Traktat z Lizbony wskazuje na obowiązki Komisji wynikające ze skorzystania przez Radę z prawa tzw. Pośredniej

inicjatywy prawodawczej. Musi uzasadnić negatywne stanowisko wobec wniosku Rady.

87. Funkcja budżetowa RUE. 


Budżetowa

Wspólnie z PE. Rada przyjmuje stanowisko w sprawie projektu budżetu i przekazuje je Parlamentowi Europejskiemu

wraz z uzasadnieniem. Jeżeli Parlament zgłosi poprawki, zmieniony projekt jest przekazywany Radzie i Komisji.

Rada ma 10 dni na rozważenie poprawek i przekazanie informacji PE o ich przyjęciu. Jeśli nie przyjmie poprawek,

Przewodniczący Parlamentu Europejskiego w porozumieniu z przewodniczącym Rady niezwłocznie zwołuje komitet

pojednawczy, który składa się z członków Rady lub ich przedstawicieli oraz takiej samej liczby członków

reprezentujących Parlament – jego zadaniem jest osiągnięcie porozumienia w sprawie wspólnego projektu.

Jeśli w terminie 21 dni komitet pojednawczy doprowadzi do porozumienia w sprawie wspólnego projektu, zarówno

PE jak i Rada dysponują terminem 14 dni od daty tego porozumienia na przyjęcie wspólnego projektu.

Jeśli PE zatwierdzi wspólny projekt podczas gdy Rada go odrzuci, może on w terminie 14 dni od dnia odrzucenia

projektu przez Radę i stanowiąc większością głosów wchodzących w jego skład członków i 3/5 oddanych głosów,

zdecydować o potwierdzeniu wszystkich lub niektórych zgłoszonych wcześniej poprawek – MOŻLIWOŚĆ

PRZYJĘCIA BUDŻETU PRZEZ PARLAMENT, MIMO SPRZECIWU ZE STRONY RADY.


88. Funkcja koordynacyjna RUE. 


Koordynacyjna – zapewnienie koordynacji ogólnych polityk gospodarczych państw członkowskich. Główną rolę w

tym zakresie odgrywają ogólne kierunki polityk gospodarczych, których projekt, działając na zalecenie Komisji,

opracowuje Rada oraz składa sprawozdania Radzie Europejskiej w tym zakresie.

89. Funkcja kreacyjna RUE. 


Kreacyjna

- prawo do tworzenia organów – Rada wspólnie z PE powołuje tzw. sądy wyspecjalizowane przy Sądzie (następuje

to na wniosek Komisji i po konsultacji z Trybunałem Sprawiedliwości, albo na wniosek Trybunału Sprawiedliwości i

po konsultacji z Komisją) oraz różnego rodzaju agencje i urzędy np. Europejski Urząd do spraw Bezpieczeństwa

Żywności

- określenie liczby członków niektórych instytucji i organów – m.in. na żądanie Trybunału Sprawiedliwości Rada

może zwiększyć liczbę rzeczników generalnych czy też liczbę sędziów w Sądzie do spraw Służby Publicznej

- ma wpływ na obsadę wielu organów unijnych – uczestniczy w procedurze wyłaniania Komisji (ze wspólnym

porozumieniem z wybranym przewodniczącym, przyjmuje listę pozostałych osób, które proponuje mianować

członkami Komisji), mianuje członków Trybunału Obrachunkowego (Rada po konsultacji z PE przyjmuje listę

członków sporządzoną zgodnie z propozycjami każdego z państw członkowskich), przyjmuje decyzje określające

skład Komitetu Ekonomiczno-Społecznego

- zatwierdzanie regulaminów Trybunału Sprawiedliwości, Sądu, sadów wyspecjalizowanych, Trybunału

Obrachunkowego oraz ma prawo do określania statusu komitetów przewidzianych w Traktatach.

- uchwala regulamin pracowniczy urzędników UE oraz określa warunki zatrudnienia, w tym wynagrodzenie i inne

należności członków instytucji i organów UE – uposażenia, dodatki i emerytury przewodniczącego Rady Europejskiej

itp.

90. Funkcja kontrolna RUE. 


Kontrolna

Wiąże się z kontrolą przestrzegania prawa UE przez inne podmioty. Rada nakłada sankcje w przypadku poważnego i

stałego naruszenia przez państwo członkowskie jednej z wartości Unii Europejskiej – stanowiąc większością

kwalifikowaną może zdecydować o zawieszeniu niektórych praw.

Nadzoruje rozwój sytuacji gospodarczej w każdym z państw członkowskich i w Unii oraz nakłada sankcje za

naruszenie przepisów dotyczących stwierdzenia nadmiernego deficytu budżetowego.

Ma prawo do wniesienia do Trybunału Sprawiedliwości skargi o stwierdzenie nieważności aktów prawa UE oraz

skargi na zaniechanie działania przez instytucje UE w przypadku niewypełniania przez nie obowiązków
91. Funkcja wewnątrzorganizacyjna RUE. 


Wewnątrzorganizacyjna

Rada sama uchwala swój regulamin, w którym określa reguły dot. Jej organizacji i funkcjonowania oraz zasady

dostępu do dokumentów. Określa nie tylko własny tryb działania, ale także zasady odnoszące się do jej organu

pomocniczego, Komitetu Stałych Przedstawicieli


92. Funkcje RUE w sferze międzynarodowej.


W sferze międzynarodowej

Pełni ważną rolę w procedurze zawierania umów międzynarodowych – upoważnia do podjęcia rokowań oraz wydaje

wytyczne negocjacyjne, może też wyznaczyć specjalny komitet w konsultacji, z którym należy prowadzić rokowania.

Może uzyskać opinię TS w sprawie zgodności przewidywanej umowy z Traktatami (w przypadku negatywnej opinii

umowa nie może wejść w życie)

93. COREPER – skład i zadania. 


KOMITET STAŁYCH PRZEDSTAWICIELI = COREPER

Koordynuje i przygotowuje prace Rady. W istocie działają dwa komitety:

- COREPER II – składający się ze stałych przedstawicieli rządów państw członkowskich pracujących w Brukseli i

zajmujący się sprawami ogólnymi

- COREPER I – składający się z ich zastępców, koncentruje się na kwestiach technicznych.

Komitetowi Stałych Przedstawicieli przewodniczy stały przedstawiciel lub zastępca stałego przedstawiciela państwa

członkowskiego sprawującego prezydencję w Radzie do Spraw Ogólnych.

Przewodniczącym Komitetu Politycznego i Bezpieczeństwa jest natomiast reprezentant wysokiego przedstawiciela

Unii do praw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.

Komitet Stałych Przedstawicieli może tworzyć komitety lub grupy robocze, lub wyrazić zgodę na utworzenie takich

organów. W rezultacie, jego prace przygotowuje wiele komitetów i grup roboczych utworzonych z delegatów państw

członkowskich.

Zadania:

- przygotowywanie prac Rady – w tym projektów przyjmowanych przez nią aktów prawnych

- wykonywanie innych powierzonych przez nią zadań

- przyjmowanie decyzji proceduralnych (w przypadkach przewidzianych przez regulamin Rady) np. odbycie

posiedzenia Rady w innym miejscu niż Bruksela czy Luksemburg, upublicznienie obrad Rady.

Komitet Stałych Przedstawicieli zapewnia spójność polityk i działań UE oraz przestrzeganie:

*

Zasad legalności, pomocniczości, proporcjonalności i uzasadniania aktów

*

Przepisów określających kompetencje instytucji, organów i jednostek Unii

*

Przepisów budżetowych

*

Przepisów proceduralnych dotyczących przejrzystości i jakości redakcyjnej

94. Komisja Europejska (KE) – ogólna charakterystyka organu, siedziba. 


Komisja jest instytucją unijną, która kształtowała się ewolucyjnie, a za jej pierwowzór uznaje się Wysoką Władzę -

organ EWWiS funkcjonujący od 1952 do 1967r. Traktaty Rzymskie powołały do życia Komisje, które działały

odrębnie w ramach dwóch Wspólnot. Okres równoległego funkcjonowania Wysokiej Władzy i oby Komisji zakończył

się 1 lipca 1967r wraz z wejściem w życie Traktatu ustanawiającego Jedną Radę i Jedną Komisję Wspólnot

Europejskich z 8 kwietnia 1965r (tzw. Traktat fuzyjny). Wzmocnienie Komisji – Jacques Delors (przewodniczący jej

w latach 1985-1995). Jacques Santer - przewodniczący, skandale 1995-1999r , 1999r dymisja. Kadencja 2004-2009,

2010-2014 Jose Manuel Barroso.

•

Postawą działania jest art. 17 TUE , art. 244-250 TFUE oraz regulamin wewnętrzny, w którym określa

szczegółowo własny tryb działania.

•

Charakter prawny: instytucja unijna która wykazuje niezależność od rządów poszczególnych państw,

reprezentuje wspólne interesy UE i strzeże tych interesów. Organ ponadnarodowy. Skład jest stały,

kolegialny, kadencyjny (5 lat) 


Siedziba

KE ma siedzibę w Brukseli. Jednakże niektóre jej służby mieszczą się w Luksemburgu m.in.. Urząd

Publikacji UE czy Eurostat.

95. Sposób powołania KE.


Etap I: Uwzględniając wybory do Parlamentu Europejskiego i po przeprowadzeniu stosownych konsultacji, Rada

Europejska, stanowiąc większością kwalifikowaną, przedstawia Parlamentowi Europejskiemu kandydata na funkcję

przewodniczącego Komisji.

*

Etap II: Kandydat ten jest wybierany przez Parlament Europejski większością głosów członków

wchodzących w jego skład. Jeżeli nie uzyska on większości, Rada Europejska, stanowiąc większością

kwalifikowaną, przedstawia, w terminie miesiąca, nowego kandydata, który jest wybierany przez Parlament

Europejski zgodnie z tą samą procedurą.

*

Etap III: Rada, za wspólnym porozumieniem z wybranym przewodniczącym, przyjmuje listę

pozostałych osób, które proponuje mianować członkami Komisji. Są oni wybierani na podstawie sugestii

zgłaszanych przez państwa członkowskie. Według odrębnej procedury powoływany jest wysoki

przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.

*

Etap IV: Przewodniczący, wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki

bezpieczeństwa i pozostali członkowie Komisji podlegają kolegialnie zatwierdzeniu w drodze głosowania

przez Parlament Europejski.

*

Etap V: Na podstawie takiego zatwierdzenia Rada Europejska mianuje Komisję, stanowiąc

większością kwalifikowaną.

96. Tryb odwołania KE. 


Zakończenie pełnienia funkcji przez Komisję może wiązać się z :

-Upływem pięcioletniej kadencji

-Uchwaleniem względem Komisji wotum nieufności przez Parlament Europejski (wniosek w tej sprawie musi zostać

przyjęty większością dwóch trzecich oddanych głosów , reprezentującą większość członków Parlamentu , w

przypadku uchwalenia wotum nieufności członkowie Komisji kolegialnie rezygnują ze swoich funkcji, a wysoki

przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i bezpieczeństwa rezygnuje z funkcji pełnionych w ramach Komisji)

-Rezygnacją z pełnienia funkcji

97. Odwołanie poszczególnych członków KE. 


Natomiast poszczególni komisarze mogą zakończyć pełnienie swoich funkcji nie tylko w związku z upływem

kadencji czy śmiercią, ale również w związku z rezygnacją (dobrowolną lub na żądanie przewodniczącego - art. 17 ust

6 TUE), bądź też dymisją orzeczoną przez Trybunał Sprawiedliwości. Dymisja może nastąpić w myśl art. 247 TFUE -

może to nastąpić na wniosek Rady stanowiącej zwykłą większością głosów lub Komisji w sytuacji, gdy członek

Komisji nie spełnia już warunków koniecznych do wykonywania swych funkcji lub dopuścił się poważnego

uchybienia. W przypadku wakatu spowodowanego przez rezygnacje, śmierć lub dymisję członka Komisji jest on

zastępowany, na okres pozostający do zakończenia kadencji, przez nowego członka posiadającego takie samo

obywatelstwo mianowanego przez Radę za wspólnym porozumieniem z przewodniczącym Komisji po konsultacji z

Parlamentem Europejskim i zgodnie z ogólnymi kryteriami wyboru komisarzy. Jednakże Rada, stanowiąc

jednomyślnie na wniosek przewodniczącego Komisji, może podjąć decyzję, aby nie zastępować takiego członka,

zwłaszcza jeżeli okres pozostający do zakończenia jego kadencji jest krótki. Odrębne reguły są przy

przewodniczącym Komisji i wysokim przedstawicielu Unii (art.246, TFUE)

98. Odwołanie całego skład KE. 


wyżej


99. Status prawny członków KE. 


Traktat z Lizbony – Komisja jest całkowicie niezależna w wykonywaniu swoich zadań ( art. 17 ust. 3 zd. 3 TUE).

Niezależność KE ma dwa wymiary - zewnętrzny i wewnętrzny. Ten pierwszy odnosi się do relacji Komisji z

innymi instytucjami UE oraz z państwami członkowskimi i jest gwarantowany przez wiele postanowień traktatowych

dotyczących m.in. sposobu powoływania Komisji, zasady odpowiedzialności kolektywnej jedynie przed PE, zasady

kolegialności w działaniu. Natomiast w aspekcie wewnętrznym zasada niezależności Komisji dotyczy przede

wszystkim komisarzy. W tym zakresie należy podkreślić, że członkowie Komisji nie są delegatami państw

członkowskich, ale funkcjonariuszami międzynarodowymi, którzy działają w interesie Unii. Nie reprezentują więc

swoich państw członkowskich, ale wspólny unijny interes, choć w praktyce najczęściej koncentrują się na pewnym

"wycinku" tego interesu, wyznaczonym przez zakres powierzonych im obowiązków. Dla zapewnienia niezależności

komisarzy zastrzega się, że nie zwracają się oni o instrukcje ani ich nie przyjmują od żadnego rządu, instytucji, organu

lub jednostki organizacyjnej. Art. 245 TFUE przewiduje obowiązek państw członkowskich do poszanowania

niezależności komisarzy i powstrzymania się od wywierania na nich wpływu przy wypełnianiu ich zadań. Komisarze

posiadają immunitet jurysdykcyjny, a zatem zwolnienie od odpowiedzialności przed sądami krajowymi w odniesieniu

do dokonanych przez nich czynności służbowych. Immunitet ten obejmuje także wypowiedzi ustne oraz pisemne

członków Komisji i trwa po zakończeniu pełnienia funkcji. Komisarze mają obowiązek powstrzymać się od wszelkich

czynności niezgodnych z charakterem ich funkcji. Wymóg ten odnosi się do życia publicznego jak i prywatnego.

Ponadto członkowie Komisji nie mogą, podczas pełnienia swoich funkcji, wykonywać innej zarobkowej lub

niezarobkowej funkcji. Jedyna "tolerowana" jest działalność naukowo-badawcza i to pod warunkiem niepobierania

honorarium, a jeśli ono przysługuje, powinno być przeznaczone na cele charytatywne. Komisarze mogą pełnić

nieodpłatnie funkcje honorowe w fundacjach politycznych, kulturalnych, artystycznych i charytatywnych oraz w

podobnych ciałach , a także zajmować miejsca w instytucjach edukacyjnych, pod warunkiem braku zaistnienia

jakiegokolwiek konfliktu interesów. Art. 245 TFUE przewiduje, że obejmując swoje stanowiska, uroczyście

zobowiązują się szanować, w trakcie pełnienia funkcji i po ich zakończeniu, zobowiązania z nich wynikające,

zwłaszcza obowiązki uczciwości i roztropności przy obejmowaniu pewnych stanowisk lub przyjmowaniu pewnych

korzyści po zakończeniu funkcji. W przypadku naruszenia tych zobowiązań przez członka Komisji Trybunał

Sprawiedliwości na wniosek Rady stanowiącej zwykłą większością lub Komisji, może orzec, stosownie do

okoliczności, o jego dymisji, zgodnie z art. 247 TFUE lub o pozbawieniu go prawa do emerytury lub innych

podobnych korzyści.

100. Przewodniczący KE – funkcje, sposób powołania, obecny Przewodniczący. 


Przewodniczący Komisji art. 17 ust. 6 TUE:

-Określa wytyczne, w ramach których Komisja wykonuje swoje zadania

-Decyduje o wewnętrznej organizacji Komisji tak, aby zapewnić spójność, skuteczność i kolegialność jej zadań.

-Mianuje wiceprzewodniczących, innych niż wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki

bezpieczeństwa

-Przesądza o dymisji członka Komisji

-Członkowie Komisji wykonują funkcje powierzone im przez przewodniczącego i jemu podlegają.

-Poza przewodniczącym w strukturze Komisji, występują również wiceprzewodniczący. Ich liczba nie jest określona

w Traktacie, wiadomo jednak że musi być ich co najmniej dwóch (posłużenie się liczbą mnogą). Status wice ma

również wysoki przedstawiciel Unii.
obecny ! Jean-Claude Juncker (2014-2019)




101. Procedury podejmowania decyzji przez KE. 


???


102. Funkcje KE. 


niżej wszystkie opisane 


103. Funkcja kontrolna KE. 


Funkcja kontrolna – Komisja czuwa nad stosowaniem Traktatów i środków podejmowanych przez instytucje na ich

podstawie. Nadzór ten odbywa się pod kontrolą Trybunału Sprawiedliwości UE, co oznacza, że w większości

przypadków to sądy unijne ostatecznie decydują o tym czy miało miejsce naruszenie prawa UE. Komisja zwana jest

strażnikiem legalizmu lub psem łańcuchowym. Funkcja ta ma szeroki zakres – odnosi się do wszystkich podmiotów:

państw członkowskich, innych instytucji unijnych oraz podmiotów indywidualnych. Szczególne znaczenie ma jednak

w odniesieniu do państw członkowskich - możemy mówić o monitorowaniu przez Komisję stanu przestrzegania

prawa UE przez państwa członkowskie, a podstawowym instrumentem w tym zakresie jest skarga na naruszenie

prawa UE wnoszona przez Komisję przeciwko państwom na podstawie art. 258 TFUE. Komisja monitoruje

wykonanie wyroków Trybunały Sprawiedliwości wydanych na skutek wniesienia przez nią skargi i w przypadku ich

niewykonania może proponować nałożenie na państwa członkowskie sankcji pieniężnych (wskazuje wysokość

ryczałtu lub okresowej kary pieniężnej do zapłacenia przez dane państwo członkowskie, jaką uzna za odpowiednią do

okoliczności). Komisja dysponuje prawem do wniesienia skargi do Trybunału Sprawiedliwości o stwierdzenie

nieważności aktów prawnych wydanych przez inne instytucje UE oraz skargi na zaniechanie dzialania przez instytucje

UE w przypadku niewypełniania przez nie obowiązków. Komisja kontroluje przestrzegania prawa przez podmioty

indywidualne – dotyczy to zwłaszcza reguł konkurencji. W przypadku stwierdzenia naruszenia Komisja wszczyna

postępowanie przeciwko przedsiębiorstwu, w ramach którego jej urzędnicy mają prawo zażądać m.in. wstępu do

przedsiębiorstwa, dokumentacji. Jeśli potwierdzą to wtedy może Komisja nałożyć grzywnę. Od takiej decyzji można

się odwołać do Sądu.

104. Funkcja prawodawcza KE (dwa aspekty wykonywania funkcji prawodawczej przez KE). 


Funkcja prawodawcza

Funkcja ta ma dwa podstawowe aspekty:

1) Pierwszy wiąże się z inicjatywą prawodawczą Komisji

-Traktat z Lizbony potwierdza jej wyłączny charakter – o ile Traktaty nie stanowią inaczej, akty ustawodawcze Unii

mogą zostać przyjęte wyłącznie na wniosek Komisji. Natomiast inne akty prawodawcza są przyjmowane na wniosek

Komisji, jeśli Traktaty tak stanowią.

-Oznacza to monopolu Komisji w zakresie inicjatywy prawodawczej nie trzeba ustalać na podstawie przepisów

szczególnych.

2) Drugi z wydawaniem przez nią aktów prawnych albo na podstawie wyraźnych regulacji traktatowych, albo też na

podstawie upoważnienie zawartego w aktach ustawodawczych.

Przede wszystkim Komisja przyjmuje akty delegowane (na podstawie upoważnienia zawartego w akcie

ustawodawczym) oraz akty wykonawcze.

-Ponadto ma kompetencję do wydawania zaleceń oraz opinii.

105. Funkcje wykonawcze i zarządzające KE.


Wiążą się one z prowadzeniem bieżącej polityki unijnej.

-Komisja przede wszystkim jest wykonawcą aktów ustawodawczych przyjmowanych przez PE i Radę lub samą Radę.

W tym zakresie wydaje akty wykonawcze, jak i podejmuje działania o faktycznym charakterze. Wydaje również akty

o charakterze indywidualnym i konkretnym, czyli decyzje.

-Komisja wykonuje budżet i ponosi odpowiedzialność polityczną za jego niewykonanie.

-Zarządza programami unijnymi, w tym funduszami

-Odpowiada za bieżące realizowanie polityk unijnych

106. Funkcje międzynarodowe KE. 


Znajdują swój wyraz w dwóch podstawowych sferach:

-Reprezentacji Unii na zewnątrz

-Traktat z Lizbony osłabił pozycję Komisji, bo wyraźnie wyłączył jej funkcję reprezentacyjną w ramach wspólnej

polityki zagranicznej i spraw bezpieczeństwa.

-Komisja jednak ma utrzymywać bieżące stosunki dyplomatyczne z państwami trzecimi i organizacjami

międzynarodowymi, wysyłając tam swoje przedstawicielstwa.

-Prowadzenia negocjacji dotyczących umów międzynarodowych

-Komisja działa w tej sferze z upoważnienia Rady, która może kierować do niej wytyczne oraz wyznaczyć specjalny

komitet, w konsultacji z którym należy prowadzić rokowania.

-Po zakończeniu negocjacji Komisja formułuje zalecenie zawarcia umowy i to na jej wniosek może wystąpić do

Trybunału Sprawiedliwości o opinię w sprawie zgodności przewidywanej umowy z Traktatem.

107. Zadania Wysokiego Przedstawiciela UE ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa:
-prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz polityki bezpieczeństwa i obrony Unii
-przyczynianie się do opracowania tej polityki i jej realizacji z upoważnieniem Rady
-przewodniczenie Radzie do Spraw Zagranicznych
-pełnienie funkcji wiceprzewodniczącego Komisji
-odpowiadanie za obowiązki Komisji w dziedzinie stosunków wewnętrznych i czuwanie nad spójnością i koordynacją

działań zewnętrznych

108. Trybunał Sprawiedliwości (TS) UE – ogólna charakterystyka instytucji, podstawy prawne działania, siedziba.
1) Najstarszy organ sądowy w ramach UE. Początkowo funkcjonował jako Europejski Trybunał Wspólny Węgla i

Stali, z chwilą stworzenia Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej,

przyjęto zasadę, że trybunał będzie wspólnym organem 3 wspólnot (Konwencja o niektórych wspólnych organach z

1957). W 1989r. przestał był jedynym organem sądowym, na rzecz Sądu Pierwszej Instancji (skargi wnoszone przez

podmioty prywatne). Trybunał orzeka w najważniejszych sprawach.
2) Podstawę prawną stanowią: art.19 TUE, art.251-253 i 255 TFUE (powołanie, skład, organizacja wewnętrzna) oraz

258-281 TFUE (odnośnie sądów unijnych i zakresu ich właściwości).
3) Siedziba znajduje się w Luksemburgu.

109. Organy sądownicze wchodzące w skład TS UE.

- Trybunał Sprawiedliwości
-Sąd
-Sąd ds Służby Publicznej

110. TS sensu stricto – charakter organu, skład i sposób wyłaniania członków.
1) Charakter ponadnarodowy (ani sędziowie, ani rzecznicy generalni nie są reprezentantami państw), niezależny od

państw, instytucji i innych organów UE.
Działa w imieniu UE i w interesie poszanowania prawa tworzonego w jej ramach.
Organ kolegialny, nie kadencyjny, choć sędziowie wykonują mandat przez 6 lat.
2) Skład Trybunał Sprawiedliwości: po jednym sędzi z każdego kraju UE (27 obecnie) i 11 rzeczników generalnych.
Sąd: 47 sędziów. W 2019 r. ich liczba zwiększy się do 56 (po dwóch sędziów z każdego kraju UE).
3) Sposób wyłaniania członków:
Sędziowie wybierani spośród osób o niekwestionowanej niezależności i mających kwalifikacje wymagane w ich

państwach do zajmowania najwyższych stanowisk sądowych lub będących prawnikami o uznanej kompetencji.

Mianowani są za wspólnym porozumieniem przez rządy państw członkowskich, po konsultacji z komitetem (7 osób

spośród byłych członków Trybunału Sprawiedliwości i Sądu, członków krajowych sądów najwyższych i prawników o

uznanej kompetencji, przy czym jedną z kandydatur proponuje PE) , który opiniuje kandydatów do wykonywania tych

funkcji. Decyzje dotyczące funkcjonowania komitetu i mianowania jego członków podejmuje Rada, stanowiąc na

wniosek TS. Sędziowie i rzecznicy pełnią swoje funkcje przez 6 lat, a co 3 lata następuje częściowa wymiana składu.

Zastrzega się przy tym możliwość ponownego wyboru.

111. Rzecznicy generalni – sposób powołania, funkcje.
Są mianowani za wspólnym porozumieniem przez rządy krajów UE na odnawialną sześcioletnią kadencję. W każdym

z organów sądowych sędziowie wybierają spośród siebie prezesa na odnawialny okres trzech lat.
Funkcje:
- wspomaganie Trybunału w pełnieniu misji
- bezstronne i niezależne przedstawianie opinii w każdej sprawie, chyba, że Trybunał postanowi inaczej
112. Organizacja wewnętrzna TS.
1) Prezes (organ kierowniczy) - wybierany spośród sędziów Trybunału na 3 lata, mandat jest odnawialny.
Kieruje pracami i administracją Trybunału, przewodniczy największym rozprawom i obradom w największych

składach orzekających.
2) Izby (organy funkcjonalne) :
-wielka izba (pełny skład - 13 sędziów) - obrady w przypadkach wyjątkowych, enumeratywnie wyliczone w traktacie.
albo
-izby złożone z 3 (wybierani na rok) lub 5 (wybierani na 3 lata) sędziów.
Pierwszy rzecznik generalny mianowany na rok, przydziela sprawy rzecznikom generalnym, niezwłocznie po

wyznaczeniu przez prezesa sędziego sprawozdawcy. Występuje także do Trybunału z wnioskami o poddanie kontroli

orzeczeń Sądu (jeśli konieczne).

113. Sekretarz TS – sposób powołania, funkcje.
Trybunał mianuje sekretarza, na okres sześciu lat (z możliwością ponownego mianowania). Sekretarz przyjmuje i

przekazuje wszelkie dokumenty, sprawuje nad nimi pieczę i odpowiada za archiwum i publikacje Trybunału, strzeże

pieczęci. Wspiera też członków Trybunału, zapewnia przygotowanie publikacji oraz, z upoważnienia prezesa

Trybunału, kieruje służbami instytucji. Uczestniczy w posiedzeniach. Stoi na czele administracji, zajmuje się jej

sprawami finansowymi i księgowością.

114. Funkcje TS.
1. Orzeka (na podstawie art.19 ust.3 TUE):
- zgodnie z traktatami w zakresie skarg wniesionych przez państwa członkowskie, instytucje, osoby fizyczne lub

prawne,
- w trybie prejudycjalnym, na wniosek sądów państw członkowskich, w sprawie wykładni prawa Unii lub ważności

aktów przyjętych przez instytucje,
- w innych sprawach przewidzianych w traktatach
Ponadto:
2. Dokonuje wykładni prawa UE lub stwierdza nieważność aktów.
3. Rozpatruje skargi na naruszenia prawa UE.
4. Wydaje opinię o zgodności planowanej umowy z postanowieniami Traktatów.
5. Jest właściwy do orzekania w każdym sporze między państwami.
6. Jest organem odwoławczym, rozpatruje odwołania od orzeczeń wydanych przez Sąd.

115. Sąd – charakter organu, skład i sposób wyłaniania członków.
Charakter - niezależny, od państw członkowskich, ani innych instytucji i organów UE. Działa w interesie UE.

Ponadnarodowy charakter (sędziowie nie są reprezentantami państw członkowskich). Sąd działa jako całość, jest więc

organem kolegialnym. Organ nie kadencyjny, choć sędziowie sprawują mandat przez 6 lat (co 3 lata częściowa

wymiana składu).
Sędziowie wybierani spośród osób o niekwestionowanej niezależności i mających kwalifikacje wymagane w ich

państwach do zajmowania najwyższych stanowisk sądowych. Mianowani są za wspólnym porozumieniem przez

rządy państw członkowskich, po konsultacji z komitetem, który opiniuje kandydatów do wykonywania tych funkcji.
W skład Sądu wchodzi co najmniej 1 sędzia z 1 każdego państwa członkowskiego. Statut wskazuje 27 sędziów.

Członkowie Sądu mogą być wezwani do pełnienia obowiązków rzeczników generalnych, ale nie mogą wtedy orzekać

w danej sprawie.

116. Organizacja wewnętrzna Sądu.
1) Prezes Sądu (organ kierowniczy) - kieruje pracami i administracją Sądu , przewodniczy posiedzeniom i obradom

plenarnym oraz wielkiej izbie, a także izbie złożonej z 3 lub 5 sędziów, jeśli tak zostanie przydzielony.
2) Izby (organy funkcjonalne)
Prezesa wybierają sędziowie Sądu na okres 3 lat (mandat jest odnawialny).
Sąd obraduje albo w wielkiej izbie (13 sędziów) albo w izbach złożonych z 3 i z 5.
Sprawy mogą być rozpoznawane jednoosobowo (sprawy niezłożone, o niewielkim znaczeniu) albo w pełnym składzie

(sprawy bardziej zawiłe, o szczególnym znaczeniu).
Na czele administracji Sądu stoi sekretarz, mianowany przez Sąd na 6 lat, przy czym może zostać mianowany

ponownie. Sekretariat pod nadzorem sekretarza prowadzi rejestr do którego wpisuje się wszystkie pisma procesowe i

dokumenty z nimi związane.
Sekretarz przyjmuje i przekazuje wszelkie dokumenty, sprawuje nad nimi pieczę oraz dokonuje doręczeń

przewidzianych w regulaminie, strzeże pieczęci, odpowiada za archiwum i publikacje Sądu. Wspiera też Sąd i jego

członkówi. Uczestniczy w posiedzeniach Sądu. Stoi na czele administracji, zajmuje się jej sprawami finansowymi i

księgowością.

117. Funkcje Sądu.
Właściwy do rozpoznawania w 1 instancji:
- skarg wnoszonych przez podmioty indywidualne
-ściśle określonych skarg o stwierdzenie nieważności aktu prawa UE oraz skarg na zaniechanie działania instytucji UE

wnoszone przez państwa członkowskie oraz na akty KE (z wyłączeniem decyzji dotyczących współpracy).
Sąd jest właściwy do rozpoznawania skarg na orzeczenia sądów wyspecjalizowanych.
Rozpoznaje pytania prejudycjalne.

118. Sądy wyspecjalizowane.
Można utworzyć je przy Sądzie, do rozpoznawania skarg w konkretnych dziedzinach.
Rozporządzenie określa zakres działania i zasady organizacji.
Członkowie są wybierani spośród osób o niekwestionowanej niezależności i mogących zajmować stanowiska sądowe.

Są mianowani przez Radę stanowiącą jednomyślnie.
Od orzeczeń sądów wyspecjalizowanych przysługuje odwołanie do Sądu.
Sądy te ustanawiają swój regulamin w porozumieniu z Trybunałem Sprawiedliwości.Wymaga on zatwierdzenia przez

Radę.
1) Sąd do Spraw Służby Publicznej
Sąd do spraw Służby Publicznej składa się z siedmiu sędziów
mianowanych przez Radę na okres sześciu lat (z możliwością
ponownego mianowania) po wezwaniu do przedstawiania
kandydatur i zasięgnięciu opinii ustanowionego w tym celu
komitetu. Obok sędziów mogą zostać powoływani sędziowie
par intérim, których zadaniem jest zastąpienie nieobecnych
sędziów mianowanych, którzy przez dłuższy okres nie mogą
brać udziału w rozpoznawaniu spraw.
Sędziowie do spraw Służby Publicznej wybierają spośród siebie na okres
trzech lat prezesa, którego mandat jest odnawialny.
Sąd do spraw Służby Publicznej obraduje w izbach składających się z trzech
sędziów. Jednakże, gdy złożoność sprawy za tym przemawia, sprawa
może zostać przekazana pełnemu składowi. Ponadto, w przypadkach

określonych w regulaminie, Sąd do spraw Służby Publicznej może
obradować w składzie pięcioosobowym lub jednoosobowym.
Sędziowie mianują sekretarza na okres sześciu lat.
Sąd do spraw Służby Publicznej ma własny sekretariat, lecz w zakresie
pozostałych potrzeb administracyjnych i językowych korzysta z usług
służb Trybunału. Sąd do spraw Służby Publicznej jest właściwy do rozpoznawania
w pierwszej instancji sporów między Unią Europejską a jej
pracownikami. Spory te
dotyczą nie tylko kwestii związanych ze stosunkiem pracy
w ścisłym znaczeniu (wynagrodzenia, przebieg kariery, nabór,
środki dyscyplinarne i in.), ale także z systemem zabezpieczenia
społecznego (choroba, starość, niezdolność do pracy, wypadki
przy pracy, zasiłki rodzinne i in.).
Postępowanie przed Sądem do spraw Służby Publicznej jest uregulowane
postanowieniami statutu Trybunału Sprawiedliwości (w szczególności
zawartymi w załączniku I do tego statutu), regulaminem postępowania
przed Sądem do spraw Służby Publicznej, jak również aktami
uzupełniającymi

119. Trybunał Obrachunkowy (TO) – podstawy prawne działania, charakter organu, siedziba.
1) Charakter - ponadnarodowy, działający w interesie Unii i w całkowitej niezależności.
2) Podstawa prawna - art.285-287 TFUE, regulamin wewnętrzny, decyzja wykonawcza do regulaminu.
3) Siedziba - Luksemburg.

120. Skład TO. 121. Sposób wyłaniania członków TO.
Członkowie Trybunału (27, po 1 z każdego pańtwa) są mianowani przez Radę, po zasięgnięciu opinii Parlamentu, na

sześcioletnią odnawialną kadencję. Członkowie wybierają spośród siebie prezesa na trzyletnią (również odnawialną)

kadencję.

122. Status członków TO.
Członkowie są niezależni. Nie mogą wykonywać żadnej działalności zawodowej. Przywileje i immunitety stosowane

jak do członków TS.

123. Struktura wewnętrzna TO
Po jednym członku z każdego państwa członkowskiego (traktat nicejski sformalizował to, co do tej pory było jedynie

uznaną procedurą), czyli obecnie Trybunał liczy 28 członków. Członkowie Trybunału są mianowani:
-przez Radę kwalifikowaną większością głosów;
-na podstawie rekomendacji każdego państwa członkowskiego w kwestii obsadzenia stanowiska przyznanego temu

krajowi;
-po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego.
Spośród swoich członków Trybunał Obrachunkowy wybiera prezesa na odnawialną, trzyletnią kadencję.
Trybunał składa się z pięciu izb: czterech izb odpowiadających za konkretne obszary wydatków i za dochody (izby

pionowe) oraz jednej izby poziomej znanej jako CEAD (izba ds. koordynacji, oceny, zapewnienia jakości i rozwoju).
Każda izba ma dwa zakresy odpowiedzialności. Po pierwsze, przyjmuje sprawozdania specjalne, specjalne

sprawozdania roczne i opinie. Po drugie, sporządza projekty uwag do sprawozdań rocznych dotyczących budżetu

ogólnego UE i sprawozdań dotyczących Europejskich Funduszy Rozwoju, a także projekty opinii podlegających

zatwierdzeniu przez cały Trybunał.

124. Zadania Sekretarza Generalnego TO.
- zarządzanie personelem Trybunału
- kierowanie jego administracją
- wykonywanie wszelkich zadań zleconych przez Trybunał

125. Funkcje TO.

Zakres kompetencji
W zakres kompetencji Trybunału wchodzi kontrola wszystkich rachunków dochodów i wydatków Unii Europejskiej

oraz wszelkich organów UE. Trybunał Obrachunkowy przeprowadza kontrole w celu uzyskania wystarczającej

pewności co do:
-wiarygodności rocznych sprawozdań finansowych Unii Europejskiej;
-legalności i prawidłowości transakcji leżących u ich podstaw oraz;
-należytego zarządzania finansami.

126. Europejski Bank Centralny (EBC) – powstanie, charakter prawny organu, siedziba.
Powołany w 3 fazie Unii Gospodarczo - Walutowej (rozpoczęła się 1.01.1999, ale sam Bank powstał 1.06.1998r.).

Jego poprzednikiem był Europejski Instytut Monetarny, który działał w 2 etapie UG-W, czyli od 1994r. Początkowo

zaliczany był do organów wyspecjalizowanych, potem traktat z Lizbony podniósł go do rangi instytucji UE .
Instytucja wyspecjalizowana, charaketr ponadnarodowy, ma osobowość prawną i zdolność do czynności prawnych,

korzysta z przywilejów i immunitetów.
Siedziba - Frankfurt nad Menem

127. Organizacja wewnętrzna EBC. 128. Rada Prezesów EBC – skład, zadania.
129. Zarząd EBC – skład, zadania. 130. Rada Ogólna EBC – skład, zadania.

Organami decyzyjnymi EBC są: Rada Prezesów, Zarząd oraz Rada Ogólna. Organy te kierują ESBC.
1) Rada Prezesów: członkowie Zarządu EBC i prezesi krajowych banków centralnych państw członkowskich, których

walutą jest euro. Zgodnie z art. 12.1 Statutu EBC Rada Prezesów uchwala wytyczne i podejmuje decyzje niezbędne

do zapewnienia wykonania zadań. Ustala ona politykę pieniężną oraz określa wytyczne konieczne do jej realizacji.

Rada Prezesów przyjmuje regulamin wewnętrzny EBC, wykonuje funkcje doradcze oraz podejmuje decyzje o

sposobie reprezentacji ESBC w dziedzinie współpracy międzynarodowej (art. 12.3–12.5 Statutu EBC). Może także

przekazać w drodze delegacji pewne uprawnienia Zarządowi (art. 12.1 Statutu EBC). Rada Prezesów spotyka się

zazwyczaj dwa razy w miesiącu. Od przystąpienia Litwy do strefy euro w dniu 1 stycznia 2015 r. obowiązywać zaczął

system, w którym prezesi krajowych banków centralnych na zmianę korzystają z prawa głosu w Radzie Prezesów.

Prezesi z pierwszych 5 krajów w rankingu (decyduje wielkość gospodarki i sektora finansowego) dysponują 4

głosami. Wszystkie pozostałe państwa (obecnie 14 państw) dysponują 11 głosami. Prezesi korzystają z prawa głosu na

zmianę, każdorazowo przez miesiąc. Członkowie Zarządu EBC dysponują stałym prawem głosu.
2)Zarząd - składa się z prezesa, wiceprezesa i czterech innych członków. Są oni mianowani przez Radę Europejską

większością kwalifikowaną, na zalecenie Rady i po konsultacji z Parlamentem Europejskim oraz Radą Prezesów.

Mandat członków Zarządu trwa osiem lat i nie jest odnawialny (art. 283 ust. 2 TFUE i art. 11.1 i 11.2 Statutu EBC).

Zarząd odpowiada za bieżące sprawy EBC (art. 11.6 Statutu EBC). Realizuje politykę pieniężną zgodnie z

wytycznymi i postanowieniami Rady Prezesów. Udziela niezbędnych instrukcji krajowym bankom centralnym.

Przygotowuje posiedzenia Rady Prezesów.
3)Rada Ogólna
Rada Ogólna jest trzecim organem decyzyjnym EBC (art. 141 TFUE, art. 44 Statutu EBC), który jednak będzie

funkcjonował tylko tak długo, jak długo będą istnieć państwa członkowskie UE, które jeszcze nie przyjęły euro. Rada

składa się z prezesa i wiceprezesa EBC oraz prezesów krajowych banków centralnych wszystkich państw

członkowskich UE; pozostali członkowie Zarządu mogą uczestniczyć w posiedzeniach Rady Ogólnej, ale bez prawa

do głosowania (art. 44.2 Statutu EBC).

131. Funkcje EBC.
1) Funkcja monetarna
EBC i krajowe banki centralne wszystkich państw członkowskich tworzą Europejski System Banków Centralnych

(ESBC), natomiast Eurosystem obejmuje EBC oraz krajowe banki centralne tych państw członkowskich UE, których

walutą jest euro. W TFUE mowa jest raczej o ESBC, a nie o Eurosystemie, ponieważ traktat zakłada, że ostatecznie

wszystkie państwa członkowskie UE przyjmą euro. Niektóre postanowienia traktatu odnoszące się do ESBC nie są

stosowane w państwach członkowskich, które jeszcze nie przyjęły euro (w związku z derogacją lub klauzulą opt-out),

co oznacza, że ogólne traktatowe odniesienie do ESBC w praktyce dotyczy głównie Eurosystemu. Niezależność EBC

jest zapisana w art. 130 TFUE: „W wykonywaniu uprawnień oraz zadań i obowiązków, które zostały im powierzone

Traktatami i Statutem ESBC i EBC, ani Europejski Bank Centralny, ani krajowy bank centralny, ani członek

któregokolwiek z ich organów decyzyjnych nie zwracają się o instrukcje ani ich nie przyjmują od instytucji, organów

ani jednostek organizacyjnych Unii, rządów państw członkowskich, ani jakiegokolwiek innego organu”.
2)

Funkcja nadzorcza

Od listopada 2014 r. EBC jest odpowiedzialny za nadzór nad wszystkimi instytucjami kredytowymi (albo

bezpośrednio – w odniesieniu do największych banków, albo pośrednio – w odniesieniu do innych instytucji

kredytowych) w państwach członkowskich uczestniczących w Jednolitym Mechanizmie Nadzorczym, a przy

pełnieniu tej funkcji blisko współpracuje z pozostałymi organami wchodzącymi w skład Europejskiego Systemu

Nadzoru Finansowego (ESNF). EBC i właściwe organy krajowe państw członkowskich strefy euro tworzą razem

Jednolity Mechanizm Nadzorczy. Właściwe organy krajowe państw członkowskich spoza strefy euro mogą

uczestniczyć w Jednolitym Mechanizmie Nadzorczym. EBC bezpośrednio nadzoruje największe banki, a pozostałe

banki są nadzorowane przez krajowe organy nadzoru. Głównymi zadaniami EBC i krajowych organów nadzoru są

kontrola przestrzegania przez banki przepisów UE dotyczących sektora bankowego oraz rozwiązywanie problemów

na wczesnym etapie.
3) Inne funkcje
EBC realizuje również zadania w oparciu o inne podstawy prawne. Porozumienie ustanawiające Europejski

Mechanizm Stabilności (EMS), które weszło w życie we wrześniu 2012 r., nadało EMS status międzynarodowej

instytucji finansowej i nałożyło na EBC zadania – głównie w zakresie oceny i analizy – w odniesieniu do

przyznawania pomocy finansowej. Zgodnie z rozporządzeniem ustanawiającym Europejską Radę ds. Ryzyka

Systemowego (ERRS), odpowiedzialną za sprawowanie nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym

w Unii Europejskiej, EBC zapewnia obsługę sekretariatu ERRS, który dostarcza wsparcia analitycznego,

statystycznego, logistycznego i administracyjnego. Prezes EBC przewodniczy również ERRS. EBC pełni rolę

doradczą przy ocenie planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych na mocy dyrektywy

w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków oraz jednolitego mechanizmu

restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. W ramach jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej

likwidacji EBC ocenia, czy instytucja kredytowa jest zagrożona niewydolnością, oraz informuje odpowiednio

Komisję Europejską i Jednolitą Radę ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji. Obowiązkiem organów

odpowiedzialnych za restrukturyzację i uporządkowaną likwidację jest podjęcie decyzji co do stosownych działań w

ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Jednolita Rada ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej

Likwidacji jest centralnym organem decyzyjnym jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej

likwidacji. Jej zadaniem jest dopilnowanie, aby restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja instytucji kredytowych

oraz innych podmiotów wchodzących w obszar kompetencji Rady i borykających się z poważnymi trudnościami była

przeprowadzona sprawnie i przy minimalnych kosztach dla podatników i gospodarki realnej. Rada jest w pełni

operacyjna od dnia 1 stycznia 2016 r.

132. Komitet Ekonomiczno-Społeczny (KES) – podstawy prawne działania, charakter organu, siedziba.

Podstawa prawna - art.300-304 TFUE oraz regulamin wewnętrzny.

Charakter:

- organ (nie instytucja!) pomocniczy Rady, Komisji i PE,

- kolegialny,

- profesjonalno - reprezentacyjny,

-kadencyjny,

-doradczy.

Siedziba - Bruksela.

133. Skład KES oraz sposób wyłaniania członków.

Członkowie EKES - 350 członków ze wszystkich państw członkowskich UE. Reprezentują partnerów społecznych i

różne europejskie grupy interesów społecznych. Nominują ich rządy narodowe, po czym są oni mianowani przez

Radę Unii Europejskiej na pięcioletnią, odnawialną kadencję. Liczba członków z poszczególnych państw zależy od

liczby ich ludności.

Komitet wybiera spośród swego grona przewodniczącego i 2 wiceprzewodniczących na okres 2,5 roku. Członkowie

Komitetu należą do jednej z trzech grup:

-pracodawców

-pracowników

-innych podmiotów (np. rolnicy, konsumenci).

Mandat członka trwa pięć lat i może być odnawiany. Wygasa on po upływie pięcioletniej kadencji lub też w wypadku

śmierci, dymisji, odejścia ze stanowiska lub w wyniku siły wyższej. Nie można też łączyć mandatu z funkcją członka

rządu, parlamentu, instytucji unijnej, Komitetu Regionów, Rady Dyrektorów EBI, ani też ze stanowiskiem czynnego

urzędnika lub pracownika Unii. Niezależność członków Komitetu gwarantują zapisy traktatowe, wolny charakter

mandatu oraz prawo do diet, których wysokość ustala Rada.

134. Organizacja wewnętrzna KES.

Głównym organem KES jest Zgromadzenie, składające się ze wszystkich jego członków. Zbiera się ono podczas sesji

plenarnych, który odbywają się 9 razy do roku. W czasie ich trwania zapadają główne decyzje dotyczące wydania

opinii, przyjęcia raportu oraz obsadzenia Prezydium Komitetu.

Prezydium KES jest kolektywnym organem przewodniczącym Komitetowi. W jego skład wchodzą przewodniczy

wraz z wiceprzewodniczącymi, przewodniczący grup, przewodniczący sekcji specjalistycznych oraz reprezentanci

poszczególnych krajów. Prezydium określa zasady i procedury działania Komitetu, sprawuje piecze nad wykonaniem

budżetu oraz ponosi odpowiedzialność polityczną za jego funkcjonowanie.

Przewodniczący Komitetu wybierany jest przez Zgromadzenie. Jego kadencja trwa 2,5 roku i przy czym obowiązuje

zasada rotacji, tzn. na stanowisko to wybierani są kolejno przedstawiciele różnych grup. Przewodniczącemu

towarzyszą dwaj wiceprzewodniczący, którzy reprezentują pozostałe dwie grupy. Do jego zadań należy organizacja

prac Komitetu i zdawanie mu spraw z zadań podejmowanych między sesjami oraz reprezentowanie go w kontaktach z

innymi instytucjami Unii. Obecnym przewodniczącym jest Georges DASSIS.

Organami odpowiedzialnymi za działalność merytoryczną Komitetu są sekcje specjalistyczne. Jest ich sześć, a każda z

nich zajmuje się innym obszarem integracji i funkcjonowania Unii:

•unia gospodarcza i walutowa, spójność gospodarcza i społeczna (sekcja ECO);

•jednolity rynek, produkcja i konsumpcja (sekcja INT);

•transport, energia, infrastruktura i społeczeństwo informacyjne (sekcja TEN);

•zatrudnienie, sprawy społeczne i obywatelstwo (sekcja SOC);

•rolnictwo, rozwój obszarów wiejskich i środowisko (sekcja NAT);

•stosunki zewnętrzne (sekcja REX).

Członkostwo w sekcjach jest obowiązkowe dla każdego członka KES, przy czym nie można należeć do więcej niż

dwóch (a w przypadku państw mniejszych – trzech) sekcji. Członków sekcji na dwuipółletnią kadencję wybiera

Komitet. Zadaniem sekcji jest przyjmowanie opinii i raportów w powierzonych sprawach. W tym celu mogą one

powoływać grupy analityczne oraz sprawozdawców. Sekcje powołują też własne prezydia. Obok sekcji tematycznych

Komitet ma prawo powołać podkomitet, mający na celu przyjęcie raportu w pojedyncze kwestii o charakterze

ogólnym lub przekrojowym.

Innymi organami działającymi w ramach KES są centra monitorowania (obserwatoria). Powoływane są one przez

Zgromadzenie w celu badania bardziej złożonych kwestii związanych z realizacją polityk europejskich. Centra

związane są z poszczególnymi sekcjami i mogą przygotowywać dokumenty informacyjne na potrzeby Komitetu.

Obecnie działają trzy obserwatoria, poświęcone jednolitemu rynkowi, zrównoważonemu rozwojowi, rynkowi pracy

oraz strategii lizbońskiej.

Osobnym elementem struktury organizacyjnej KES jest Komisja Konsultacyjna ds. Zmian w Przemyśle. Powstała ona

w roku 2000, kiedy po wygaśnięciu Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali Komitetowi

powierzono badanie kwestii związanych z transformacją przemysłu, z uwzględnieniem doświadczeń sektorów

stalowego i węglowego. W jej skład wchodzi 48 członków KES oraz 48 delegatów zewnętrznych, podzielonych na

trzy grupy interesu podobnie jak w przypadku samego Komitetu. Ponadto, w ramach programu Europa2020

funkcjonuje Komitet Sterujący, którego zadaniem jest koordynacja prac organów KES i zapewnienie ich zgodności z

założeniami programu, jak również organizacja spotkań i debat poświęconych programowi w ramach europejskiego

społeczeństwa obywatelskiego.

Obsługą administracyjną KES zajmuje się Sekretariat Generalny, na czele którego stoi sekretarz generalny. Sekretarz

jest odpowiedzialny za umożliwienie Prezydium i Zgromadzeniu pełnienia jego funkcji oraz wykonywane jego

decyzji, z których to czynności co trzy miesiące zdaje sprawozdanie. W wypełnianiu tych zadań wspierają go

urzędnicy Sekretariatu, zajmujący się m. in. bieżącą obsługa poszczególnych sekcji tematycznych, komunikacją i

informacją, kadrami, budżetem i finansami, tłumaczeniami i logistyką. Obecnym sekretarzem generalnym jest Martin

Westlake.

135. Funkcje KES.

Komitet pełni funkcje konsultacyjne wobec instytucji Unii. W przypadkach określonych w traktatach konsultacje te są

obligatoryjne. Instytucje mogą wyznaczyć termin przedstawienia opinii, choć nie może on być krótszy niż miesiąc od

daty złożenia wniosku. Ponadto, Parlament, Komisja i Rada mogą konsultować się z Komitetem w każdym

przypadku, kiedy uznają to za stosowne. Niezależnie jednak od tego, czy konsultacje mają charakter obligatoryjny,

czy fakultatywny, opinie Komitetu nie mają charakteru wiążącego. W przypadku konsultacji obowiązkowych

niewystąpienie o opinię może skutkować stwierdzeniem nieważności aktu prawnego przez Trybunał Sprawiedliwości,

jednakże niewystawienie opinii przez KES w określonym terminie nie jest przeszkodą w dalszym działaniu instytucji.

Ponadto, Komitet ma prawo przygotować na wniosek Prezydium raport dotyczący dowolnego obszaru polityk UE.

136. Komitet Regionów (KoR) - podstawy działania, charakter organu, siedziba.

Podstawa prawa - art. 300 i art.305-307 TFUE oraz regulamin wewnętrzny.

Charakter:

- organ (nie instytucja!) pomocniczy Rady, Komisji i PE,

- kolegialny,

- reprezentacyjny (składa się z przedstawicieli wspólnot regionalnych i lokalnych),

- kadencyjny (5 lat),

- doradczy.

Siedziba - Bruksela.

137. Skład KoR oraz sposób wyłaniania członków.

Komitet składa się z wybranych w drodze wyborów przedstawicieli władz lokalnych i regionalnych.

Każdy kraj wyznacza swoich członków, którzy są mianowani na odnawialną pięcioletnią kadencję przez Radę UE.

Liczba członków z poszczególnych państw zależy od liczby ludności danego kraju.

Łączna liczba członków to 350.

Członkowie z jednego kraju tworzą delegację krajową, która odzwierciedla polityczną, geograficzną, regionalną i

lokalną sytuację danego kraju.

Każdy członek może być również członkiem grupy politycznej w ramach Komitetu Regionów.

Obecnie w Komitecie Regionów działa pięć grup politycznych reprezentujących szereg poglądów politycznych:

-Europejska Partia Ludowa (PPE),

-Partia Europejskich Socjalistów (PES),

-Porozumienie Liberałów i Demokratów na rzecz Europy (ALDE),

-Przymierze Europejskie (EA),

- Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy (EKR).

Członkowie mogą również zadecydować, że nie będą należeć do żadnego ugrupowania (członkowskie niezrzeszeni).

Komitet Regionów wyznacza spośród swoich członków przewodniczącego na okres dwóch i pół roku.

138. Organizacja wewnętrzna KoR.

Komitet wybiera spośród swoich członków przewodniczącego i prezydium, których kadencja wynosi dwa i pół roku.

Uchwala swój regulamin wewnętrzny i przedstawia go do zatwierdzenia Radzie (ostatnio przyjęty dnia 31 stycznia

2014 r. na podstawie art. 306 ust. 2 TFUE). Prowadzi prace w ramach sześciu wyspecjalizowanych komisji, które

opracowują projekty opinii i rezolucji, przedkładane następnie do przyjęcia na sesji plenarnej. Co do zasady odbywa

sześć sesji plenarnych rocznie.

Przewodniczy im przewodniczący zgromadzenia (art. 306 TFUE), głównym celem sesji plenarnych jest przyjmowanie

opinii, sprawozdań i rezolucji, przyjmowanie projektu preliminarza dochodów i wydatków Komitetu, przyjmowanie

programu politycznego Komitetu na początku każdej kadencji, wybór przewodniczącego, pierwszego

Wiceprzewodniczącego i innych członków Prezydium, utworzenie w ramach instytucji komisji odpowiedzialnych za

poszczególne obszary polityki oraz przyjęcie i przegląd regulaminu wewnętrznego Komitetu.

Ze względu na potrzebę skutecznego działania, Komitet dzieli niektóre służby swojego stałego sekretariatu w Brukseli

(w kwestii jego siedziby patrz Protokół nr 6 w sprawie ustalenia siedzib instytucji i niektórych organów, jednostek

organizacyjnych i służb Unii Europejskiej) z sekretariatem Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego. W

ramach procedury budżetowej na 2014 r., Prezydium Parlamentu Europejskiego zawarło także porozumienie z KR,

aby wspólnie doprowadzić do zwiększenia efektywności w zakresie tłumaczeń. Komitet Regionów (sekcja 7 budżetu

UE) w 2014 r. dysponował budżetem administracyjnym o wysokości ok. 89 mln EUR, a liczba jego pracowników

wynosiła 532 osoby.

139. Funkcje KoR.

A.Wydawanie opinii na wniosek innych instytucji

1.Konsultacje obligatoryjne

W pewnych sprawach Rada lub Komisja są zobowiązane do zasięgnięcia opinii Komitetu Regionów przed podjęciem

decyzji, a mianowicie w zakresie:

edukacji, kształcenia zawodowego i młodzieży (art. 165 TFUE);

kultury (art. 167 TFUE).

zdrowia publicznego (art. 168 TFUE);

transeuropejskich sieci transportowych, telekomunikacji i energetyki (art. 172 TFUE);

spójności gospodarczej i społecznej (art. 175, 177, 178 TFUE).

2.Konsultacje fakultatywne

Komisja, Rada i Parlament mogą ponadto zasięgnąć opinii Komitetu w każdej innej sprawie, jeśli uznają to za

stosowne.

Gdy Parlament Europejski, Rada lub Komisja zasięgają opinii Komitetu Regionu (niezależnie od obligatoryjnego lub

fakultatywnego charakteru konsultacji), mogą wyznaczyć termin na udzielenie odpowiedzi (nie krótszy niż miesiąc,

zgodnie z art. 307 TFUE). W przypadku braku opinii po upływie tego terminu, mogą oni podjąć dalsze działania w

danej sprawie.

B.Wydawanie opinii z własnej inicjatywy Komitetu

1.Gdy zasięga się opinii Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, jest o tym również poinformowany

Komitet Regionów, który może wydać opinię w rzeczonej sprawie, jeśli uzna to za stosowne w interesie regionów.

2.Zgodnie z ogólną praktyką KR może wydać opinię za każdym razem, gdy widzi potrzebę podjęcia takiego działania.

Przykładowo Komitet wydał opinie z inicjatywy własnej głównie w następujących dziedzinach: małe i średnie

przedsiębiorstwa (MŚP), sieci transeuropejskie, turystyka, fundusze strukturalne, zdrowie (walka z narkomanią),

przemysł, rozwój obszarów miejskich, programy kształcenia, środowisko naturalne.

C.Wnoszenie spraw do Trybunału Sprawiedliwości – kontrola sądowa ex post

Komitet może także wszczynać postępowania sądowe przed Trybunałem Sprawiedliwości w celu ochrony

przyznanych mu uprawnień (art. 263 ust. 3 TFUE). Innymi słowy, może wnosić skargi do Trybunału Sprawiedliwości,

jeśli uważa, że wbrew wymogom nie skonsultowano się z nim lub że procedura konsultacji nie została zastosowana

prawidłowo.

Protokół w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności wzmacnia nadzór sądowy Trybunału

Sprawiedliwości w odniesieniu do zasady pomocniczości poprzez rozszerzenie na Komitet Regionów prawa do

wszczynania postępowań przed Trybunałem.

To prawo do wnoszenia skarg w przypadku niewłaściwego zastosowania procedury konsultacji umożliwia

Komitetowi występowanie do Trybunału w celu stwierdzenia, czy dany akt ustawodawczy wchodzący w zakres jego

kompetencji jest zgodny z zasadą pomocniczości (art. 2 Protokołu w sprawie stosowania zasad pomocniczości i

proporcjonalności załączonego do Traktatu z Lizbony).