Wczesna faza dorosłości w kontekście
biologicznym
Moment graniczny
Etap w życiu człowieka, w którym dokonuje się przejście z fazy
adolescencji do fazy wczesnej dorosłości
Niektórzy
naukowcy
proponowali
żeby
wskaźnikiem rozpoczęcia tego etapu słało się
zawarcie małżeństwa albo uzyskane statusu
niezależności ekonomicznej
Wskaźnik taki nie jest jednak możliwy do przyjęcia. Gdyż pojawia się za wiele wyjatków
Na przykład studenci, którzy później osiągają niezależność finansową, czy osoby,
które późno zawierają małżeństwo.
Przyjęcie takiego kryterium oznaczało by że nie weszli w wczesną fazę dorosłości
Faza wczesnej dorosłości to faza drastycznej zmiany
Zajmując się adolescencją w sensie biologicznym, pytaliśmy głównie o
rozwój, o wzrost pewnych funkcji czy możliwości
Od okresu dorosłości drastycznie zmienia się kierunek naszych pytań. Teraz
pytania te będą starały się odpowiedzieć w jaki sposób, w jakim
tempie i dlaczego następują utrata i pogorszenie tych samych funkcji.
Okres wczesnej dorosłości jest zatem pierwszym okresem starzenia się,
rozumianym jako ciąg wspólnych nieuniknionych zmian
Faza wczesnej dorosłości
Początek: 20-23 r. ż
Koniec: 35 r.ż.
Oznacza to że w tym etapie, człowiek osiąga pełnię swoich sił fizycznych oraz
poziom intelektualny, który umożliwi mu osiągniecie niezależności
ekonomicznej oraz samodzielne podjęcie i wykonywanie
obowiązków wynikających z pełnienia różnych ról społecznych (pracownika,
małżonka, ojca).
Kontekst biologiczny wczesnej fazy dorosłości
Poniższa tabela przedstawia porównanie pewnych cech, wraz w granicznym
wiekiem w którym cechy te są biologicznie wykształcone, czyli następuje stabilizacja
i zatrzymanie dalszego rozwoju
Kobiety
Mężczyźni
Osiągniecie ostatecznego
wzrostu
17 (+- 3)
21 (+- 2)
Maksymalny rozwój tkanek
aktywnych metaboliczne (w
kilogramach)
16-19 r ż
20-25 r ż
Wydolność organizmu
(mierzona maksymalnym
zużyciem tlenu)
22 - 30 r ż
27 – 35 r ż
Największy przyrost masy ciała przypada na lata 25-35.
Osoby które w tych latach odznaczają się nadwagą, w późniejszym etapie życia
będą zwiększać masę ciała.
Natomiast osoby szczupłe, utrzymają swoją masę ciała aż do wieku
senioralnego.
Największa wydolność organizmu, przypadająca na okres wczesnej dorosłości,
sprawia że ludzie w tym wieku zyskują optymalną zdolność do pracy
i najwyższy stopień jej wydolności.
Sama wydolność człowieka, połączona jest jednak ścisłe z aktywnością, jak
podają badania przeprowadzone w Ameryce i w Szwecji, zmiany o charakterze
regresji w wydolności młodego człowieka mogą pojawić się już w wieku 18 lat
Jak zauważa Helen Bee (2004, s. 405), mniejsza wydolność organizmu, z całą
pewnością jest związana z zmniejszoną wydolnością serca, a co za tym idzie z
gorszym zaopatrywaniem tkanek w tlen, ale nie koniecznie musi to być czynnik
związany z procesem starzenia się.
Wtórny proces starzenia się
Pierwotny proces starzenia się
Pierwotny proces starzenia się jest znacznie powolniejszy i rozpoczyna się
znacznie później.
Młody człowiek na początku wczesnej fazy dorosłości ma więcej tkanki
mięśniowe, ma największa zawartość wapnia w tkance kostnej, cechuje się
lepszym wzrokiem i słuchem, a jego układ immunologiczny jest
najbardziej odporny i zdolny do zwalczania przeróżnych infekcji.
Od czasu wejścia we wczesną fazę dorosłości następuje powolny
proces obniżania się tych zdolności.
Układ rozrodczy
Okres wczesnej dorosłości to okres dojrzałości rozrodczej.
Ewa Grupa (2002, s. 208) twierdzi że optymalne warunki
do przekazywania informacji genetycznej młode kobiety
zyskują w okresie od 25 rż do 30 rż, natomiast u mężczyzn okres ten
jest przesunięty średnio o 5 lat
Dlaczego ciąża właśnie w tym okresie ?
1. do 25 roku życia u kobiet 40% cyklów menstruacyjnych
nie kończy się dojrzewaniem gamet;
2. najmniej noworodków w grupie ryzyka
( o niskiej masie urodzeniowej)
rodzą kobiety w wieku od 25 – 35 r.ż;
3. optymalny rozwój dziecka między 14 a 20 rokiem życia następował, tylko gdy było
ono urodzone przez matę w wieku od 21lat do 32 lat.
Serce i płuca
Najbardziej rozpowszechnionym pomiarem wydolności człowieka jest pomiar
VO
2
Max, czyli maksymalne zużycie tlenu.
Badania statystyczne pokazuję że rocznie każdy człowiek traci 1 % sprawności
uzyskiwanej w tym pomiarze.
Siła i szybkość
Utrata sprawności mięśniowej oraz oddechowej, przekłada się na obniżenie siły
i szybkości.
Układ odpornościowy
Grasica - narząd ten, największą masę i wielkość ma w okresie dorastania i w
początkowych fazach dorosłości.
Potem stopniowo zanika. W wieku 45 lat grasica posiada już tylko 5 – 10% masy
komórek z pierwotnej liczby (za: Bee 2004, s. 410)
Narządy zmysłów
Wrażliwość oka na światło, badania pokazują,
że ostatecznie kształtuje się ona w 25 r. ż i od 30 roku życia
rozpoczyna się jej powolny spadek. Wraz ze spadkiem czułości
na światło powiększa się pole widzenia peryferycznego.
Sama ostrość widzenia generalnie nie ulega zmianą aż do 60 roku życia
(Gruba 2002, s. 209)
W przypadku słuchu, ostrość słyszalności najlepsza jest w wieku, podobnie jak w
przypadku oka, 25 lat.
Pogorszenie słuchu, jako efekt starości następuje dopiero w późniejszych
okresach dorosłości.
Czy wszystko ulega pogorszeniu w ludzkim organizmie od okresy
wczesnej dorosłości ?
Z wiekiem ludzie stają się bystrzejsi,
mądrzejsi, bardziej stabilni i powolniejsi
Przygotowanie:
Agata Szczepkowicz
Grzegorz Głupczyk