Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

.

Przedawnienie

roszczeń

deliktowych

Przemysław Sobolewski

Michał Warciński

Środki prawne
ograniczające nadużycia
władzy w jednostkach
samorządu terytorialnego
w ustrojowym prawie
administracyjnym

Dozór Policji

jako środek

zapobiegawczy

w polskim

procesie karnym

Jacek Kosonoga

Warszawa 2009

Dozór Policji

jako środek

zapobiegawczy

w polskim

procesie karnym

Jacek Kosonoga

Warszawa 2009

Ewa Koniuszewska

Środki prawne
ograniczające nadużycia
władzy w jednostkach
samorządu terytorialnego
w ustrojowym prawie
administracyjnym

Wydawca:

Magdalena Górniewicz

Redaktor prowadzący:

Ewa Fonkowicz

Opracowanie redakcyjne:

Tadeusz Stefański

Korekta:

Katarzyna Wasylik

Skład, łamanie:

JustLuk, Justyna Szumieł

,

Łukasz Drzewiecki

© Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2009

ISBN: 978-83-7601-689-4
ISSN: 1897-4392

Wydane przez:
Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.

Redakcja Książek
01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a
tel. [phone]
31-156 Kraków, ul. Zacisze 7
tel. [phone]
e-mail: ksiazki

@wolterskluwer.pl

www.wolterskluwer.pl
Księgarnia internetowa www.profinfo.pl

5

Spis treści

Spis treści

Wykaz skrótów .................................................................................................... 7

Wstęp ................................................................................................................... 13

Rozdział I

Ustalenia pojęciowe oraz typologia środków prawnych .......................... 19

1. Pojęcie nadużycia władzy .................................................................. 19

2. Pojęcie korupcji i jej systematyka ...................................................... 21

3. Przyczyny i konsekwencje korupcji ................................................. 27

4. Prawnokarny aspekt korupcji .......................................................... 32

5. Pozostałe postaci nadużycia władzy ................................................ 44

6. Nadużycie władzy wobec interesu publicznego ............................ 46

Rozdział II

Obszary zagrożenia nadużyciami władzy w jednostkach

samorządu terytorialnego oraz mechanizmy ich powstawania .............. 53

1. Obszary zagrożenia nadużyciami władzy w jednostkach

samorządu terytorialnego .................................................................. 53

2. Mechanizmy powstawania nadużyć władzy

w jednostkach samorządu terytorialnego ....................................... 64

Rozdział III

Środki antykorupcyjne ................................................................................... 72

1. Ograniczenia antykorupcyjne radnych ........................................... 72

2. Ograniczenia antykorupcyjne pracowników samorządowych ... 92

3. Ograniczenia antykorupcyjne dotyczące radnych

i pracowników samorządowych w wybranych państwach

Europy .......................................................................................................118

6

Spis treści

3.1. Ograniczenia antykorupcyjne dotyczące radnych

i urzędników samorządowych w Anglii ...................................... 118

3.2. Regulacje antykorupcyjne dotyczące urzędników

komunalnych we Francji ................................................................ 119

3.3. Środki ograniczające zachowania korupcyjne

pracowników samorządowych w Szwajcarii .............................. 121

3.4. Regulacje antykorupcyjne dotyczące pracowników

samorządowych w Szwecji ............................................................ 122

Rozdział IV

Zasada jawności administracyjnej i środki informacyjne

w jednostkach samorządu terytorialnego .................................................. 124

1. Zasada jawności administracyjnej. Charakterystyka ogólna ..... 124

2. Prawo do informacji ......................................................................... 127

3. Ograniczenia dostępu do informacji publicznej ......................... 151

4. Jawność obrad organów stanowiących i kontrolnych

jednostek samorządu terytorialnego.............................................. 159

5. Jawność działania organów wykonawczych jednostek

samorządu terytorialnego ................................................................ 161

Rozdział V

Środki kontroli i nadzoru ............................................................................. 163

1. Środki kontroli ................................................................................... 163

2. Środki nadzoru .................................................................................. 191

3. Środki nadzoru nad samorządem terytorialnym

w wybranych państwach Europy Zachodniej .............................. 215

3.1. Środki nadzoru nad samorządem terytorialnym we Francji ......... 215

3.2. Środki nadzoru nad gminami w Austrii ....................................... 222

3.3. Środki nadzoru komunalnego w Hiszpanii................................. 224

Zakończenie ..................................................................................................... 227

Źródła prawa .................................................................................................... 231

Orzecznictwo .................................................................................................. 236

Literatura........................................................................................................... 239

7

Wykaz skrótów

Wykaz skrótów

Źródła prawa

k.c.

– ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywil-

ny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)

k.k.

– ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny

(Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.)

k.p.

– ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pra-

cy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94

z późn. zm.)

k.p.a.

– ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postę-

powania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U.

z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.)

k.s.h.

– ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks

spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037

z późn. zm.)

Konstytucja

– Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia

2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483

z późn. zm.)

o.w.

– ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. – Ordynacja wy-

borcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików

województw (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 159,

poz. 1547 z późn. zm.)

p.o.ś.

– ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochro-

ny środowiska (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 25,

poz. 150 z późn. zm.)

p.z.p.

– ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. − Prawo za-

mówień publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r.

Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.)

8

Wykaz skrótów

pr. bud.

– ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowla-

ne (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118

z późn. zm.)

u.b.w.

– ustawa z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim

wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta

(Dz. U. Nr 113, poz. 984 z późn. zm.)

u.c.b.a.

– ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biu-

rze Antykorupcyjnym (Dz. U. Nr 104, poz. 708

z późn. zm.)

u.d.i.p.

– ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do

informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198

z późn. zm.)

u.f.p.

– ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach

publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 249, poz. 2104

z późn. zm.)

u.g.k.

– ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce ko-

munalnej (Dz. U. z 1997 r. Nr 9, poz. 43 z późn.

zm.)

u.g.n.

– ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce

nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r.

Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.)

u.n.i.k.

– ustawa z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej

Izbie Kontroli (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 231,

poz. 1701 z późn. zm.)

u.o.d.g.

– ustawa z dnia 5 czerwca 1992 r. o ograniczeniu

prowadzenia działalności gospodarczej przez

osoby pełniące funkcje publiczne (Dz. U. Nr 56,

poz. 274 z późn. zm.)

u.o.p.d.g.

– ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu

prowadzenia działalności gospodarczej przez

osoby pełniące funkcje publiczne (tekst jedn.

Dz. U. z 2006 r. Nr 216, poz. 1584)

u.p.s.

– ustawa z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach sa-

morządowych (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142,

poz. 1593 z późn. zm.)

u.p.z.p.

– ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i za-

gospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80,

poz. 717 z późn. zm.)

9

Wykaz skrótów

u.r.i.o.

– ustawa z dnia 7 października 1992 r. o regional-

nych izbach obrachunkowych (tekst jedn. Dz. U.

z 2001 r. Nr 55, poz. 577 z późn. zm.)

u.s.g.

– ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie

gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142,

poz. 1591 z późn. zm.)

u.s.p.

– ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie

powiatowym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142,

poz. 1592 z późn. zm.)

u.s.w.

– ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie

województwa (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142,

poz. 1590 z późn. zm.)

u.u.i.ś.

– ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostęp-

nianiu informacji o środowisku i jego ochronie,

udziale społeczeństwa w ochronie środowiska

oraz o ocenach oddziaływania na środowisko

(Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm. )

u.z.n.k.

– ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalcza-

niu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn. Dz. U.

z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.)

u.z.n.u.

– ustawa z dnia 29 grudnia 1998 r. o zmianie nie-

których ustaw w związku z wdrożeniem refor-

my ustrojowej państwa (Dz. U. Nr 162, poz. 1126

z późn. zm.)

u.z.u.

– ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustaw:

o samorządzie gminnym, o samorządzie powia-

towym, o samorządzie województwa, o admini-

stracji rządowej w województwie oraz o zmianie

niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 45, poz. 497

z późn. zm.)

Dzienniki promulgacyjne

Dz. U.

– Dziennik Ustaw

Dz. Urz. UE

– Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

M.P.

– Monitor Polski

10

Wykaz skrótów

Organy orzekające

NSA

– Naczelny Sąd Administracyjny

SN

– Sąd Najwyższy

TK

– Trybunał Konstytucyjny

WSA

– Wojewódzki Sąd Administracyjny

Orzecznictwo

Lex

– System Informacji Prawnej Omega LEX

M. Praw.

– Monitor Prawniczy

ONSA

– Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyj-

nego

ONSA WSA

– Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjne-

go i wojewódzkich sądów administracyjnych

OSNAPiUS

– Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Admi-

nistracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

(1995–2002)

OSNC

– Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna

(od 1995 r.)

OSNKW

– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Karna

i Wojskowa

OSP

– Orzecznictwo Sądów Polskich

OSS

– Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych

OTK

– Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego

OTK-A

– Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego; zbiór

urzędowy, Seria A

Instytucje

CBA

– Centralne Biuro Antykorupcyjne

NIK

– Najwyższa Izba Kontroli

NIK-DAP

– Najwyższa Izba Kontroli, Departament Admini-

stracji Publicznej

NIK-Del.

– Najwyższa Izba Kontroli, Delegatura

NIK-DSK

– Najwyższa Izba Kontroli, Departament Strategii

Kontrolnej

11

Wykaz skrótów

NIK-DŚRZP

– Najwyższa Izba Kontroli, Departament Środowiska,

Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego

RIO

– regionalna(e) izba(y) obrachunkowa(e)

RP

– Rzeczpospolita Polska

SP

– Skarb Państwa

UE

– Unia Europejska

Czasopisma

AUWr.

– Acta Universitatis Wratislaviensis

BIP

– Biuletyn Informacji Publicznej

GAP

– Gospodarka, Administracja Państwowa

Kontr. Pań.

– Kontrola Państwowa

NZ Sam.

– Nowe Zeszyty Samorządowe

OMT

– Organizacja, Metody, Technika

PiP

– Państwo i Prawo

PPiA

– Przegląd Prawa i Administracji

Sam. Teryt.

– Samorząd Terytorialny

St. Iur.

– Studia Iuridica

12

Wykaz skrótów

13

Wstęp

Wstęp

Samorząd terytorialny, wykonując zadania administracji państwowej,

może korzystać ze środków prawnych właściwych władzy państwowej. Za-

spokajając zbiorowe i indywidualne potrzeby obywateli, może więc posłu-

giwać się środkami prawnymi o charakterze władczym. Realizacja admini-

stracji państwowej z możliwością stosowania władztwa administracyjnego

należy do istoty samorządu

1

. Przekazanie części władztwa państwowego

wspólnotom samorządowym, działającym poprzez wybieralne organy, daje

tym ostatnim prawo narzucania swojej woli i egzekwowania jej przy pomo-

cy środków przymusu państwowego. Władztwu przypisuje się takie cechy

jak: domniemanie ważności oraz legalności i mocy powszechnie obowiązu-

jącej oraz autorytetowość konkretyzacji prawa dokonywanej przez organ

wyposażony we władztwo administracyjne. Podstawą jego wykonywania

są normy prawa administracyjnego, których realizacja zagwarantowana

jest możliwością użycia środków przymusu

2

.

Reaktywowanie samorządu terytorialnego w Polsce w 1990 r. i jego

rozszerzenie na pozostałe jednostki zasadniczego podziału terytorialnego

państwa – powiaty i województwa, stworzyło nowe obszary dla występo-

wania nadużyć władzy.

Człowiek na przestrzeni lat wykazywał skłonność do nadużywa-

nia posiadanych uprawnień czy własnej pozycji do celów niezgodnych

z ich przeznaczeniem, dążąc do uzyskania korzyści. Towarzyszyło temu

występowanie korupcji, której powstanie datuje się na moment, w jakim

1

Z. Niewiadomski (w:) Samorząd terytorialny. Ustrój i gospodarka, pod red. Z. Niewiadomskie-

go, Bydgoszcz–Warszawa 2001, s. 20–21.

2

M. Stahl, Władztwo administracyjne (państwowe) i sankcja administracyjna (w:) Z. Duniewska,

B. Jaworska-Dębska, R. Michalska-Badziak, E. Olejniczak-Szałowska, M. Stahl, Prawo administracyj-

ne: pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa 2000, s. 61.

14

Wstęp

pojawił się podział na sferę publiczną i prywatną. Wzrastające w ostat-

nim czasie zainteresowanie tą problematyką jest wynikiem z jednej stro-

ny ujawniania kolejnych nieprawidłowości z udziałem osób piastujących

funkcje publiczne, z drugiej natomiast − formułowania strategii mają-

cych powstrzymać nasilanie się zjawiska. Zasadność podejmowanych prób

ograniczenia nadużyć nie powinna budzić wątpliwości, jeśli weźmie się

pod uwagę ich negatywne skutki zarówno w sferze gospodarczej oraz

politycznej, jak i społecznej. Przyjmując założenie, że zachowań korup-

cyjnych prawdopodobnie nie będzie można całkowicie wyeliminować,

należy stawiać sobie za cel ograniczenie ich rozmiarów. Nie sprzyja jed-

nak temu rozwój demokracji i decentralizacja, bowiem charakterystyczne

jest, że względnie niską podatność na korupcję wykazują państwa totali-

tarne, silnie scentralizowane, z rozwiniętym aparatem kontroli i represji.

Wraz z ustanowieniem samorządu terytorialnego zjawisko korupcji nie

ominęło struktur lokalnych.

W literaturze prawa administracyjnego brak jest aktualnego opra-

cowania dotyczącego problematyki wykorzystywania prerogatyw oraz

posiadanej pozycji przez osoby pełniące funkcje publiczne w administra-

cji samorządowej dla celów niezgodnych z ich przeznaczeniem. Rzadko

podejmowane są także próby dogłębnej analizy środków prawnych do-

stępnych w ustrojowym prawie administracyjnym, mających na celu ogra-

niczanie nadużyć. Z uwagi na eskalację zjawiska korupcji – w tym w samo-

rządzie terytorialnym – zagadnienie administracyjnoprawnych środków

służących jego marginalizacji, zyskuje na aktualności i stanowi interesu-

jący obszar badawczy.

Tezą wyjściową dla rozważań powinno być stwierdzenie, że przy

pomocy środków prawnych sformułowanych w ustrojowym prawie ad-

ministracyjnym można skutecznie ograniczyć rozmiary nadużyć wystę-

pujących w jednostkach samorządu terytorialnego. Dodatkowo w pracy

podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na pytania:

– Na czym polega nadużycie władzy?

– Czy przyczyn nadużyć należy upatrywać w treści norm prawnych?

– Które z rozwiązań prawnych dostępnych w ustrojowym prawie ad-

ministracyjnym pozwalają ograniczać nadużyciom w administracji

samorządowej?

Jak wyżej zasygnalizowano, w pracy analizie poddane zostały środ-

ki prawne służące ograniczaniu nadużyć władzy dostępne w ustrojowym

prawie administracyjnym. Obszar badawczy uległ zatem ograniczeniu do

15

Wstęp

tej części prawa administracyjnego, która reguluje organizację i zasady

funkcjonowania administracji publicznej. Rozważania koncentrują się na

przepisach regulujących strukturę aparatu administracyjnego oraz zacho-

dzące w nim procesy, określających zakres zadań podmiotów administra-

cji, a także metody i formy ich wykonywania, jak również tworzących po-

dział terytorialny kraju na potrzeby tej administracji

3

. Mając jednak na

uwadze fakt, że przepisy właściwe ustrojowemu, materialnemu i proceso-

wemu prawu administracyjnemu pozostają w ścisłej zależności, nie unika-

no odwoływania się do nich w zakresie niezbędnym dla charakterystyki

poszczególnych instytucji.

Na potrzeby pracy przyjmuje się rozumienie pojęcia „środków

prawnych” jako zespołu norm prawnych funkcjonalnie wyodrębnionych

w ustrojowym prawie administracyjnym, służących ograniczaniu nadużyć

władzy w jednostkach samorządu terytorialnego. Dokonano ich podziału

na tzw. środki antykorupcyjne, środki informacyjne oraz środki kontroli

i nadzoru, czyniąc z tej typologii determinant konstrukcji pracy.

Jako metodę badań przyjęto analizę treści aktów prawnych zalicza-

nych do ustrojowego prawa administracyjnego, zarówno obowiązujących,

jak i już uchylonych, w celu wskazania głównych kierunków ich ewolucji.

Pod rozwagę poddane zostały poglądy prezentowane głównie w nauce

prawa administracyjnego.

W pracy zaprezentowano także orzecznictwo sądów administracyj-

nych, Sądu Najwyższego oraz Trybunału Konstytucyjnego.

Konstrukcja rozprawy ma służyć udowodnieniu postawionych tez.

Składa się ona z pięciu rozdziałów. W pierwszym podjęto próbę usta-

lenia znaczenia pojęcia „nadużycie władzy”. Na potrzeby pracy sformuło-

wana została jego definicja. Wyjaśniono także nazwę „korupcja”, przywoła-

no jej definicje legalne oraz zaprezentowano przyjęte w literaturze sposoby

rozumienia tego terminu. W celu wykazania odmienności w sposobie re-

gulacji zachowań korupcyjnych przez przepisy należące do różnych gałęzi

prawa, niezbędne stało się odwołanie do rozwiązań prawnokarnych. Zatem

analizie poddane zostały stypizowane w kodeksie karnym przestępstwa:

sprzedajności, przekupstwa, płatnej protekcji oraz nadużycia służbowego.

Dokonana została systematyka zachowań oraz wskazano przyczyny i kon-

sekwencje zjawiska korupcji. Wyodrębniono pozostałe postacie nadużycia

3

E. Ura, Ed. Ura, Prawo administracyjne, Warszawa 2001, s. 29. Na ten temat zob. Z. Niewia-

domski (w:) Prawo administracyjne. Część ustrojowa, pod red. Z. Niewiadomskiego, Warszawa 2002,

s. 11–16.

16

Wstęp

władzy, takie jak: faworytyzm, nepotyzm, kumoterstwo oraz naruszanie

procedur administracyjnych.

Rozdział drugi rozprawy ukazuje obszary najbardziej podatne na

występowanie nadużyć w jednostkach samorządu terytorialnego oraz

mechanizmy sprzyjające ich powstawaniu. W tym celu przeanalizowano

wyniki kontroli przeprowadzonych przez Najwyższą Izbę Kontroli w la-

tach 1997–2006. Stanowią one podstawę do stwierdzenia, że nadużycia

uprawnień czy własnej pozycji do celów niezgodnych z ich przeznacze-

niem szczególnie często występują przy:

– realizacji zadań w zakresie zagospodarowania przestrzennego,

– wydawaniu pozwoleń na budowę oraz pozwoleń na użytkowanie

obiektów budowlanych,

– gospodarowaniu majątkiem publicznym,

– udzielaniu zamówień publicznych.

Zwrócono także uwagę na najczęściej występujące w badanych ob-

szarach mechanizmy korupcjogenne. Podjęto też próbę udzielenia odpo-

wiedzi na pytanie, czy przyczyn powstawania zjawisk korupcyjnych na-

leży upatrywać w niedoskonałości przepisów prawa.

W kolejnych trzech rozdziałach pracy przeanalizowane zostały re-

gulacje prawne ustrojowego prawa administracyjnego przez pryzmat an-

tykorupcyjnych środków prawnych.

W rozdziale trzecim pracy poddano badaniu rozwiązania prawne

dotyczące poszczególnych kategorii funkcjonariuszy administracji sa-

morządowej: radnych, wójtów oraz ich zastępców, członków zarządu po-

wiatu i województwa, skarbników, sekretarzy, kierowników jednostek

organizacyjnych, jednostek samorządu terytorialnego, osoby zarządza-

jące oraz członków organów zarządzających osobami prawnymi, a także

inne osoby wydające decyzje administracyjne, określonych pracowników

samorządowych kolegiów odwoławczych i pozostałych pracowników

samorządowych. Następnie dokonano oceny skuteczności w ogranicza-

niu nadużyć środków prawnych przyjmujących postać zakazu łączenia

funkcji i stanowisk, zakazu łączenia mandatów, ograniczeń: w prowa-

dzeniu działalności gospodarczej, w nawiązywaniu z jednostką samo-

rządu terytorialnego stosunków cywilnoprawnych dotyczących zakazu

zajmowania stanowisk we władzach spółek prawa handlowego, co do

liczby posiadanych akcji lub udziałów spółek prawa handlowego, w po-

dejmowaniu dodatkowych zajęć, w przyjmowaniu darowizn oraz naka-

zów ujawniania majątku i aktywności gospodarczej.

17

Wstęp

Założeniem wyjściowym dla podjęcia rozważań prowadzonych

w rozdziale czwartym pracy było stwierdzenie, że jednym z czynników

sprzyjających szerzeniu się nadużyć w administracji samorządowej jest

nierówność w dostępie do informacji oraz brak przejrzystości w działal-

ności organów samorządowych. Ustawy regulujące ustrój samorządu te-

rytorialnego statuują zasadę jawności działania ich organów oraz określa-

ją przykładowe formy jej realizacji. Natomiast ramy prawne obowiązku

informacyjnego oraz zasady dostępu do informacji określa ustawa o do-

stępie do informacji publicznej

4

. Podjęto próbę wykazania, że wykorzy-

stanie rozwiązań prawnych w niej zawartych może przyczynić się do

ograniczenia rozmiarów nadużyć w administracji samorządowej. Ana-

lizie poddano przepisy dotyczące: wstępu na posiedzenia kolegialnych

organów władzy publicznej pochodzących z wyborów powszechnych,

udostępniania informacji na wniosek, w drodze wyłożenia lub wywie-

szenia w miejscach ogólnie dostępnych oraz za pośrednictwem Biulety-

nu Informacji Publicznej (BIP). Dokonana została ocena ich antykorup-

cyjnego charakteru.

W rozdziale piątym pracy prowadzono rozważania na temat środ-

ków kontroli i nadzoru dostępnych w ustrojowym prawie administracyj-

nym. Potrzeba zgłębienia tej problematyki podyktowana została stwier-

dzeniem, że jednym z czynników mających znaczący wpływ na szerzenie

się nadużyć na poziomie lokalnym jest brak skutecznej kontroli i nadzoru.

Przeanalizowano zakres podmiotowy i przedmiotowy kontroli sprawo-

wanej przez właściwe organy kontroli, zarówno zewnętrznej, jak i we-

wnętrznej, oraz stosowane przez nie środki kontroli. Szczególna uwaga

poświęcona została kontroli sprawowanej przez: Najwyższą Izbę Kon-

troli, Centralne Biuro Antykorupcyjne, regionalne izby obrachunkowe,

organy stanowiąco-kontrolne jednostek samorządu terytorialnego, ko-

misje rewizyjne oraz pozostałe komisje działające w strukturach samo-

rządowych. Badaniu poddano także środki nadzorcze, opierając się na

ich podziale, utrwalonym w nauce prawa administracyjnego, na środki

informacyjno-doradcze, środki korygujące i środki personalne. System

środków kontroli i nadzoru nad samorządem terytorialnym poddano

ocenie z punktu widzenia ich skuteczności w ograniczaniu zjawisk ko-

rupcyjnych w administracji samorządowej.

4

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198

z późn. zm.).

18

Wstęp

Zaprezentowane w poszczególnych rozdziałach rozważania służyć

mają udowodnieniu tezy, że możliwe jest ograniczenie rozmiarów nad-

użyć mających miejsce w jednostkach samorządu terytorialnego przy wy-

korzystaniu środków prawnych sformułowanych w ustrojowym prawie

administracyjnym.

Praca uwzględnia stan prawny na dzień 1 stycznia 2009 r.

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

.