Założenia marketingu globalnego
Wykład 13
Od tego zależy wybór strategii marketingowej i sposób
dopasowania elementów marketingu
Różne definicje marketingu...
•
Marketing eksportowy – działania marketingowe
związane z eksportem czyli sprzedażą na rynkach
innych niż macierzysty
•
Marketing międzynarodowy – pojęcie szersze,
oprócz eksportu także obejmuje formy
umiędzynarodowienia przedsiębiorstwa (tworzenie
własnych oddziałów, zawieranie umów z partnerami
zagranicznymi – np alianse)
•
Marketing globalny – odnoszony do firm
działających w skali globalnej, niekoniecznie w
sposób ujednolicony – w kontekście wielkich
korporacji międzynarodowych
Różne definicje marketingu...
•
Marketing międzynarodowy – identyfikacja
potrzeb i wymagań klientów, dostarczanie dóbr i
usług zapewniających firmie wyróżniającą
się przewagę marketingową, przekazywanie
informacji o tych dobrach i usługach, jak
również ich międzynarodowa dystrybucja i
wymiana przez jedną formę wejścia na rynki
zagraniczne lub ich kombinację
Jak firma może być zorientowana na
rynek?
•
Etnocentrycznie – praktyka i doświadczenie z kraju
macierzystego ma znaczenie uniwersalne i można je
bezpośrednio transferować; kryterium
samoodniesienia
▫
Disneyland
–
zmiana programu atrakcji, gastronomii,
uelastycznienie zarządzania personelem
–
poprawienie
kondycji w Europie, bez znaczenia w Japonii
•
Policentrycznie – duża waga przywiązywana jest do
specyfiki kulturowej na poszczególnych rynkach –
poszczególne oddziały firm traktowane są jako
lokalne jednostki strategiczne
Jak firma może być zorientowana na
rynek?
•
Regiocentrycznie – koncentracja na
podobieństwach rynków jednego regionu –
identyfikacja wspólnych cech krajów
•
Geocentrycznie – rynki zagraniczne to jeden
rynek światowy – dostrzegając podobieństwa,
nie traci się specyfiki warunków działania;
koordynacja i integrowanie działań
marketingowych odbywa się na skalę światową –
np Coca-Cola
Produkt
–
warianty strategiczne
•
Podwójne rozszerzenie – oferowanie takiego
samego produktu, jak na rynku krajowym,
wykorzystując te same założenia promocyjne –
najprostsze i najmniej kosztowne – Coca-cola,
Samsonite, produkty luksusowe
•
Rozszerzenie produktu/adaptacji
komunikowania – oferuje się taki sam produkt,
jednak jest on używany w innych sytuacjach lub
przez innych odbiorców, co wymaga dopasowania
strategii komunikacji –np. woda mineralna, rower
Produkt
–
warianty strategiczne
•
Adaptacja produktu/rozszerzenie
komunikowania – produkty muszę ulec
odpowiedniemu dostosowaniu, natomiast promocja
zostaje podobna – np. sprzęt elektroniczny
•
Podwójna adaptacja – dopasowanie cech
produktu i strategii komunikacji – np. firma
Hallmark
•
Innowacja produktowa – kiedy produkt nie
będzie się sprzedawał nawet po dopasowaniu – np
pralka z tworzywa sztucznego, napędzana ręcznie
(korba) – tam, gdzie jest dużo taniej siły roboczej,
zegarek dla Muzułmanów
Przykłady
•
Polskie krówki na rynku indyjskim
•
Kolor zielony – święty kolor islamu lub symbol
niebezpieczeństwa w Azji Płd-Wsch.
•
Pepsodent i składnik wybielający – Azja Płd-
Wsch
Decyzje dotyczące marki
Decyzje
Marka
Własna
Jeden
rynek
Jedna
Różne
Wiele
rynków
Globalna
Lokalna
Prywatna
Wspólna
Brak
Marka prywatna
•
Nadawana przez pośrednika handlowego
(krajowego lub zagranicznego)
•
Zalety:
▫
szybkość wejścia na rynek zagraniczny
▫
ceny penetracyjne – niskie koszty stałe związane z
działalnością firmy handlowej
▫
intensywna dystrybucja
Marka wspólna
•
Własna marka producenta oraz marka
pośrednika handlowego – Michelin w USA
oferuje produkty pod swoją marką, ale także
sprzedaje opony do sieci handlowych np. Sears.
•
Wariant – w marce producenta jest zawarta
marka jednego z komponentów (np. Intel) –
poddostawca musi być silną firmą w skali
międzynarodowej
Różne marki
•
Można zastosować oddzielne marki dla
produktów przeznaczonych do różnych krajów
lub segmentów – np. Seiko – luksusowe Lassale,
Seiko, popularne Pulsar i Lorus
•
Marka globalna – gdy zaspokaja uniwersalną
potrzebę – np. Coca-cola, Visa, Scotch
Po co dostosowywać marki do rynków
zagranicznych?
•
Negatywna opinia na temat marek globalnych
•
Niemożność zapewnienia jednakowej jakości
•
Gdy inna firma używa podobnej marki lub są
inne regulacje prawne – np. zakaz stosowania
słowa „dieta” w nazwach produktów – zamiast
Diet Coke jest Light Coke
•
Brzmienie nazwy marki wywołuje niekorzystne
skojarzenia...
Przykłady z Chin
•
BMW – Bao-ma – drogocenny koń (koń stworzenie
święte)
•
Hewlett-Packard – Hui-pu – praktyczny i popularny
•
Olay – Yu-lan-you – olej z kwiatu orchidei
•
Head&Shoulders – morze z pływającym jedwabiem
•
McDonald’s – Maindanglao – ciężko pracujący
•
Johnson&Johnson – Qiang-sheng – z myślą o życiu
•
7 Up – Qixi – siedem radości
•
Sprite – Xue-bi – śnieg i zieleń
•
Coca-cola – Ke Kou Ke La – ugryź woskową kijankę
Wpadki
•
Gerber Foods – Afryka – odżywki dla dzieci
sprzedawane z etykietą z symbolem główki
niemowlęcia – etykiety produktów przedstawiają
to, co znajduje się w środku...
•
Pantera z diamentową kolią na szyi – pantera to
symbol śmierci
Dystrybucja
•
Dodatkowe ogniwo – pośrednik importowy/
eksportowy
•
Zależy również od uwarunkowań kulturowych – np
w Japonii kanały dystrybucji są długie i
rozdrobnione – oparte na rodzinnych powiązaniach;
w krajach arabskich niechęć do bezpośrednich
kontaktów handlowych z niemuzułmanami
•
Sytuacja konkurencyjna
•
Sytuacja prawna – np nakaz współpracy z lokalnymi
pośrednikami
Cena
•
Standardowa – taka sama na wszystkich rynkach –
np. strategia cenowa firmy Nestle
•
Zróżnicowana i dopasowana do rynku – np strategia
firmy Unilever – cena zależy od warunków lokalnych
•
Zależy od horyzontu zaangażowania na rynku
zagranicznym – jeżeli firma sprzedaje nadwyżki
produkcji lub wykorzystuje w ten sposób moce
wytwórcze – cena jest niska
•
Im bardziej międzynarodowa firma tym bardziej
restrykcyjna polityka cenowa
Promocja
•
Kluczowa kwestia – nadawca i adresat wywodzą się
ze środowisk odmiennych kulturowo - np. kultury
nisko- i wysokokontekstowe
▫
Wysokokontekstowe
–
gdzie oprócz treści komunikatu
ważne jest też to, w jaki sposób i w jakiej sytuacji ten
komunikat został nadany
•
Niskokontekstowe – USA, Szwajcaria, Niemcy, kraje
skandynawskie, Wlk. Brytania
•
Wysokokontekstowe – kraje dalekowschodnie,
arabskie, Ameryka Płd, Włochy, Hiszpania, Polska
Komunikacja w kulturach wysoko- i niskokontekstowych
Element
Niskokontekstowe
Wysokokontekstowe
Poznawanie ludzi
szybkie, nieformalne
formalne, wolne
Porozumiewanie się
bezpośrednie, konkretne
pośrednie, zawoalowane
Ustalenia
potwierdzenie na piśmie
wystarczą ustne
Ograniczenia zachowań
prawnicy potrzebni
prawnicy mniej potrzebni
Przestrzeń osobista
duża
mała
Strój
zrónicowany
wskazuje na pozycje społ.
Posiłki
konieczne
wydarzenia
Czas
to pieniądz
mała waga punktualności
Wiek
młodzi
starsi
Negocjacje
szybkie
długie
Zwyczaje zawodowe
nastawienie na zadania,
nagrody za osiągnięcia,
rywalizacja, tolerancja
błędów
nastawienie na kontakty
międzyludzkie, nagrody za
staż, odpowiedzialność za
błędy
Licytacje, przetargi
często
rzadko
Trendy
•
Coraz powszechniej będzie występował trend
niskokontekstowy:
▫
takie kultury są bardziej mobilne, słabiej związane
z krajem pochodzenia, szybciej podejmują decyzje
– np. marketingowe
▫
kultury wysokokontekstowe są mniej wydajne, jest
większy dystans kulturowy, mniej chętnie
podejmują współpracę z dostawcami
zagranicznymi
Narodowe style reklamy
•
Wielka Brytania – bezpośredniość, wyodrębnienie
ról społecznych, humor i parodia, świadectwa np.
autorytetów, młodsi uczą starszych
•
Niemcy – przejrzysta struktura, dosłowny język,
informacyjność, świadectwa faktów, podkreślenie
jakości ,technologii, ale i tradycji, znaczenie
szczegółów, szacunek dla władzy
•
Włochy – podkreślenie technologii wzornictwa,
jakości, myślenie twórcze, wielke idee, teatralność,
szacunek wobec starszych i nauczycieli, wyraźne role
społeczne, emocje, artyzm
Narodowe style reklamy
•
Hiszpania – metafory wizualne, wzornictwo, artyzm,
szacunek wobec starszych, relacje przyjacielskie,
duże znaczenie stroju, duma i godność, jedzenie i
picie – wyznaczenie jakości życia, kreatywność
zamiast pracowitości
•
Francja – teatralność, ekstrawagancja, dramatyzm,
emocje, tworzenie wizerunku, tworzenie historyjek,
gra słów, starsi uczący młodszych, estetyka
•
Szwecja – kultura feministyczna, reklama to
rozrywka, brak autorytetów, pokazywanie spotkań
ludzi
Narodowe style reklamy
•
Polska – szacunek wobec starszych, silne wartości
rodzinne, wyraźne role, wskazywanie na rezultaty,
humor, nawiązywanie do tradycji (np folklor)
•
USA – bezpośredniość, rywalizacja, pokazywanie
konkurencji, argumentacja oparta na faktach,
natarczywość, dużo słów, przesada, słowa oparte na
mocy (najlepszy, wzmocniony itp)
•
Chiny – apele pośrednie, nowoczesność, jakość,
technologia, uprzejmość, efekty specjalne, szacunek
wobec starszych, gra słów i dźwięków
•
Korea Płd – firma ważniejsza niż marka handlowa,
unikanie konfrontacji, potrzeba harmonii, przynależność
nie rywalizacja
Strategie komunikowania się
DUŻE
DUŻE
MAŁE
MAŁE
Podobieństwa międzykulturowe/
międzynarodowe
Podobieństwa
wewnątrzkulturowe
/narodowe
Strategia globalna
Strategia
wielonarodowa
Strategia
globalnej niszy
Strategia
indywidualizacji
Strategie komunikowania się
•
Strategia globalna – działania promocyjne ujednolicone w
skali międzynarodowej
•
Strategia globalnej niszy – podstawa to identyfikacja
podobieństwa między segmentami wyodrębnionymi w ramach
kultur narodowych; promocja jest standardowa, ale
koncentruje się na wybranym segmencie transnarodowym
(wyodrębnionym w kulturze narodowej, mającym często
swoje odpowiedniki w krajach sąsiednich lub krajach o
podobnym poziomie rozwoju)
•
Strategia wielonarodowa – gdy zróżnicowania kulturowe są
między rynkami zagranicznymi (rynki wewnątrz są podobne)
– dopasowanie do specyfiki kulturowej poszczególnych krajów
•
Strategia indywidualizacji – różnice występują na poziomie
krajów i wewnątrz rynków
Adaptacja promocji
•
Wykorzystanie lokalnych zamiast zagranicznych
osobistości
•
Dopasowanie postrzeganego poziomu luksusu
(np. mikrofalówka)
•
McDonald – koszerne w Tel Awiwie, w Paryżu –
mocno doprawione, w Delhi – bez wołowiny, w
Kanadzie – z homarem, Polska i Austra –
kurczak w bułce tartej nie w cieście...
•
Chiny – Danon z łyżeczką, szampon
Procter&Gamble – w saszetkach
Adaptacja promocji
•
Indie – trudno sprzedają się wybielające proszki do
prania
•
Polska – Campbell Soup – zupy w puszkach są
droższe niż w innych opakowania, źle skalkulowano
cenę
•
Hellman’s – zastąpiony słodszym i bardziej
łagodnym smakiem
•
L’Oreal – Azja Płd – kosmetyki bardziej lekkie,
mniej tłuste, Japonia i kraje Europy Zach.
mają problem z zsuchą skórą – kosmetyki bardziej
bogatsze
Adaptacja promocji
•
Branża spożywcza – lepiej wykorzystać specyfikę
lokalną
•
Branża odzieżowa – lepsze jest podejście globalne –
bardziej wartościowe jest skojarzenie z Zachodem –
młodzi konsumenci zwłaszcza
•
Totalizator Sportowy – inne wyobrażenia o
dostatnim życiu – Polska dom i srebrny mercedes,
Estonia – wyspa
•
Coca-Cola – dla Polaków niezrozumiali są młodzi
ludzie z Kaliforni i NY; w Indiach i Indonezji inny
skład, wieś hongkońska – coca-cola na gorąco z
mieszanką imbiru i ziół
Efekt kraju pochodzenia
•
Wpływ ogólnych wyobrażeń i opinii o kraju na
ocenę produktów lub/i marek pochodzących z
danego kraju
•
Mechanizm kognitywny – informacja o kraju
pochodzenia sygnalizuje jakość i cechy produktu
•
Mechanizm normatywny – związany z
osobistymi standardami zachowań
konsumenckich
•
Mechanizm afektywny – kraj łączony jest z
korzyściami symbolicznymi i emocjonalnymi
Efekt kraju pochodzenia
•
Bezpośrednie komunikowanie kraju – American
Express, Aitalia, Finlandia lub Absolut – wódka
ze Szwecji
•
Pośrednie – wyrażenia lingwistyczne
(Mitsubishi), kolory (Ikea), krajobrazy (Milka)
•
Zależy od:
▫
zgodności wizerunku kraju z rodzajem produktu
▫
stopnia etnocentryzmu nabywców
•
Międzynarodowe stereotypy
Dopasowanie kraj/produkt a postawa nabywców
ISTOTNE
NIEISTOTNE
POZYTYWNY
NEGATYWNY
Wizerunek kraju pochodzenia
Znaczenie cech
Marka handlowa
odzwierciedla kraj
pochodzenia (KP);
info na opakowaniu,
promocja kraju
japoński samochód
Zmiana istotnych
cech produktu, KP
jako dodatkowa
korzyść – japońskie
piwo
Marka nie kojarzy się z KP,
akcentowanie innych korzyści niż
KP, poprawa wizerunku KP (też
alians strategiczny) –
meksykański zegarek
Pomijanie
informacji o KP jako
niekorzystnych –
węgierskie piwo
Tata Steel
•
2001 i 2005 najlepsza firma stalowa na świecie
•
Tworzona od 1907 roku, część Tata Group – stal,
kopalnie węgla, rury
•
2001 – najtańszy producent stali na świecie,
certyfikat ISO
•
Program utrzymania produktywności, system
zarządzania wynikami, nowa, bardziej elastyczna
struktura organizacyjna
•
Budowanie firmy globalnej – np 2005 rok
przejęcie w 100% produkcji stali w Singapurze
Tata Steel
•
Dwa cele – kreowanie marki produktów oraz wejście
do grupy produktów o wysokiej wartości dodanej
•
Kampania wewnętrzna – koncentracja na kliencie –
„Klient ma zawsze pierwszeństwo, każdego roku”,
„Ręczę słowem, że jesteśmy do dyspozycji naszego
klienta”
•
Oddział specjalny do kreowania marki – subfunkcje
– rozwój rynku, generowanie zamówień, realizacja
zamówień – skomputeryzowane – Opiekun klienta
(natychmiastowe rozwiązywanie problemów klienta)
DZIĘKUJĘ
ZA UWAGĘ!!!!