Controlling nr 12

●

1–31 grudnia 2010

15

Business Intelligence

Wymiana doświadczeń

W

arto pamiętać, że to, jak bardzo dane
narzędzie jest pomocne w pracy, zależy
w dużej mierze od samego użytkowni-

ka i od jego chęci poznania niewykorzystywa-
nych, a dostępnych funkcjonalności.

Firma Controlling Partner składa podziękowa-

nia dla Międzynarodowego Stowarzyszenia Con-
trollerów (Internationaler Controller Verein), dla
redakcji miesięcznika „Controlling i Rachunko-
wość Zarządcza” oraz dla wszystkich pozosta-
łych organizacji, które pomogły w dotarciu do
trudno dostępnych i zapracowanych grup prak-
tyków controllingu.

Uczestnicy badania

Niniejsze badanie zostało przeprowadzone

wśród 204 dyrektorów finansowych, controllerów
finansowych, specjalistów i ekspertów controllin-
gu, analityków i finansistów w okresie czerwiec
2009 — czerwiec 2010. Reprezentowali oni przed-
siębiorstwa, które charakteryzują tabele 1 i 2.

Większość badanych użytkowników narzędzi

informatycznych dla controllingu pracuje w or-
ganizacjach zatrudniających powyżej 200 osób
i osiągające średnie roczne przychody na pozio-
mie powyżej 200 mln PLN.

Informatyczne narzędzia
dla controllingu

Arkusze kalkulacyjne, a przede wszystkim MS

Excel, to podstawowe narzędzia pracy specjali-
stów controllingu. Korzysta z nich ponad 93%
praktyków w Polsce.

Z roku na rok coraz większego znaczenia na-

bierają również zaawansowane narzędzia IT de-

dykowane dla obsługi informacji zarządczej. Za-
ledwie 6% ankietowanych deklaruje jednak, że
w swojej pracy korzysta wyłącznie z narzędzi
zaawansowanych, co oznacza, że w najbliższym
czasie nie wyprą one powszechnie stosowanego
MS Excel (wykres 1 i 2).

Użytkownicy systemów BI

Wśród użytkowników zaawansowanych narzę-

dzi IT dla controllingu przewagę stanowili przed-
stawiciele organizacji, w których z ocenianych
systemów korzysta więcej niż 40 osób (tabela 3).

Napływ kapitału zagranicznego narzucił na pol-

skich controllerów kompetencje w zakresie znajo-
mości najnowszych technologii informatycznych.
Obecnie w Polsce, na potrzeby planowania korpo-
racyjnego, zarządzania ryzykiem, raportowania
i analiz, wykorzystuje się wiele światowej klasy
systemów, niezwykle cenionych przez doświad-
czonych liderów różnorodnych rynków. Równole-
gle rozwinęło się wiele nowych, mniejszych roz-
wiązań, doskonale wspierających przygotowanie
i przetwarzanie informacji dla decydentów.

Ankietowani zapytani o zaawansowane narzę-

dzia controllingu wymienili 34 następujące roz-
wiązania (tabela 4).

Decyzje o wyborze danego systemu do obsługi

informacji zarządczej są często podejmowane
przez centrale korporacji (zwykle w innych
krajach) lub przez menedżerów informatyki.
W takich sytuacjach controllerzy finansowi bar-
dzo często dostosowują wynikowe informacje gro-
madzone w ich własnych modelach planowania
i raportowania (najczęściej w MS Excel) do for-
matek korporacyjnych. Efektem takich działań

Jak controllerzy oceniają
systemy informatyczne BI

Edyta Szarska

partner w firmie Controlling Partner,

delegat krajowy Międzynarodowego

Stowarzyszenia Controllerów (ICV);

Pytania: [e-mail]

Firma Controlling Partner przeprowadziła wśród polskich
praktyków controllingu badanie użyteczności narzędzi
informatycznych wspierających ich w codziennej pracy.
Wyniki tego badania mogą być uzupełnieniem dla wszelkich
innych informacji pozyskanych na temat systemów BI.

10f

e8

796-2308-426a-8

40f-595f203

709

70

16

www.controlling.infor.pl

Business Intelligence

Wymiana doświadczeń

jest niewielki stopień wykorzystania możliwości
systemów zaawansowanych, przede wszystkim
w zakresie modelowania, zmian metodologii pla-
nowania, zmian struktur organizacji procesów
budżetowania czy raportowania.

Zdecydowanie większą satysfakcję z wykorzy-

stania narzędzi klasy Business Intellingence mają
controllerzy, którzy mogli współuczestniczyć
w procesie wyboru i implementacji systemów con-
trollingu. Bardzo często poza wiedzą finansową
posiadają oni również umiejętność modyfikacji ta-
bel planistycznych zaprojektowanych w takich na-
rzędziach, potrafią z większą swobodą tworzyć
wszelkie raporty i analizy wielowymiarowe. Ich
informacje są dostarczane szybciej i niejednokrot-
nie są one bardziej przydatne dla decydentów.

Na podstawie wybranych 10 funkcjonalności

używanych systemów controllingu, ankietowani
ocenili te narzędzia w skali od 1 do 6, gdzie
1 stanowiło ocenę najgorszą, a 6 — najlepszą.

Oceniane funkcjonalności:

1. Eksport wybranych danych do arkusza kalku-
lacyjnego (np. MS Excel).
2. Interfejs aplikacji dostosowany do wymagań
użytkownika.
3. Dostępność aplikacji dla użytkowników przez
internet i intranet.
4. Zaawansowane analizy statystyczne, data miting.
5. Możliwość wielowymiarowego planowania.
6. Możliwość wielowymiarowego raportowania
i analiz.
7. Możliwość przechowywania różnych warian-
tów planów, budżetów, modeli.

8. Czas przetwarzania/kalkulacji danych.
9. Asysta techniczna dostawcy.
10. Elastyczność modyfikacji modeli zaprojekto-
wanych w ocenianym narzędziu.

Tabela 1

Szacunkowe roczne przychody

Liczba osób

Procent

Do 50 mln PLN

31%

Od 51 do 200 mln PLN

17%

Powyżej 200 mln PLN

52%

Tabela 2

Przeciętne zatrudnienie

Liczba osób

Procent

Do 50 osób

5%

Od 51 do 200 osób

18%

Powyżej 200 osób

77%

Tabela 3

Struktura procentowa przedsiębiorstw

(według liczby użytkowników

zaawansowanych narzędzi IT)

Liczba osób

Procent

Do 10 użytkowników

22%

Od 11 do 40 użytkowników

19%

Powyżej 40 użytkowników

59%

Wykres 1

Informatyczne narzędzia polskiego controllera

arkusz kalkulacyjny i narzędza zaawansowane

63%

tylko arkusz kalkulacyjny

30%

tylko narzędzia zaawansowane

6%

brak jakichkolwiek narzędzi

0%

Wykres 2

Arkusze kalkulacyjne w polskim controllingu

MS Excel

98%

Inny arkusz kalkulacyjny

2%

Controlling nr 12

●

1–31 grudnia 2010

17

Business Intelligence

Wymiana doświadczeń

Ze względu na fakt, iż niektóre z wymienio-

nych wcześniej narzędzi były ocenione tylko
przez 1 użytkownika, ostatecznie przeanalizowa-
no ocenę wymienionych w tabeli rozwiązań. Ta-
bela 5 przedstawia średnią ocenę dostępnych roz-
wiązań przez ich użytkowników.

Na rynku systemów BI w ostatnich latach na-

stąpiło wiele przejęć. Narzędzie znane pod na-
zwą Cartesis Magnitude w ten sposób stało się
własnością Business Objects, a tym samym jest

produktem SAP Business Objects. Narzędzia
Oracle (Hyperion Performance Management

1

),

SAP oraz IBM (Cognos)

2

zostały uznane w 2010 r.

za liderów światowego rynku narzędzi BI.
Szczególnego znaczenia nabrały one w wyniku
restrykcji związanych z transparentnością infor-
macji finansowej, jako że cenione jest ich wy-
korzystanie w procesie konsolidacji sprawozdań
finansowych (zarówno dotyczące wykonania jak
i planowania).

Tabela 4

Systemy IT polskiego controllera

Tabela 5

Średnia ocena narzędzi IT dla controllingu przez użytkowników

* wyeliminowano narzędzia oceniane tylko przez 1 osobę

L.p.

Nazwa narzędzia

1

AXAPTA

2

Business Objects

3

Cartesis Magnitude

4

COGNOS

5

Comarch Business Intelligence

6

Cyberquery

7

Data Warehouse

8

Egeria Controlling

9

Era JDEdwards

10

Eureca

11

Glovia

12

Hyperion

13

IFS

14

Impuls

15

INFOMEN

16

InForum

17

Invoice

L.p.

Nazwa narzędzia

18

Khalix

19

LSI Dystrybucja

20

MIS DWH

21

MS Access

22

NAVISION

23

Olap

24

Optima Controlling

25

Oracle

26

Papirus SQL

27

PL SQL Developer

28

Prophix

29

rozwiązanie własne

30

SAP

31

TARGIT

32

TETA

33

Vision

34

Xpertis Kontroling

Nazwa narzędzia

średnia ocena

*

Cartesis Magnitude

4,6

Eureca

4,3

InForum

4,3

Business Objects

4,3

MS Access

4,2

COGNOS

4,0

Hyperion

3,9

Prophix

3,9

SAP

3,9

Comarch Business Intelligence

3,8

Cyberquery

3,7

Nazwa narzędzia

średnia ocena

*

NAVISION

3,7

Optima Controlling

3,6

Oracle

3,5

Olap

3,5

Khalix

3,4

rozwiązanie własne

3,3

Impuls

3,2

AXAPTA

2,4

Data Warehouse

2,3

TETA

2,0

Era JDEdwards

1,7

1

N. Chandler, N. Rayner, J. E. Van Decker, Magic Quadrant for Corporate Performance Management Suites, Gartner, 25 January 2010.

2

T. Friedman, A. Bitterer, Magic Quadrant for Data Quality Tools, Gartner, 25 June 2010.

18

www.controlling.infor.pl

Business Intelligence

Wymiana doświadczeń

Wykres 3

Średnia ocena narzędzi IT dla controllingu

przez użytkowników

1,0

6,0

Cartesis Magnitude

Eureca

InForum

Business Objects

MS Access

COGNOS

Hyperion

Prophix

SAP

Comarch Business Intelligence

Cyberquery

NAVISION

Optima Controlling

Oracle

Olap

Khalix

rozwiązanie własne

Impuls

AXAPTA

Data Warehouse

TETA

Era JDEdwards

Wykres 4

Eksport wybranych danych

do arkusza kalkulacyjnego (np. MS Excel)

1,0

6,0

Impuls

Olap

Hyperion

Business Objects

SAP

Cartesis Magnitude

COGNOS

Comarch Business Intelligence

Cyberquery

Eureca

InForum

MS Access

NAVISION

Optima Controlling

Prophix

rozwiązanie własne

Khalix

Oracle

AXAPTA

Data Warehouse

Era JDEdwards

TETA

Wykres 5

Interfejs aplikacji

dostosowany do wymagań użytkownika

1,0

6,0

6 – bardzo dobrze, 1 – bardzo słabo

6 – bardzo dobrze, 1 – bardzo słabo

Prophix

Olap

Business Objects

Impuls

Eureca

MS Access

Hyperion

Khalix

COGNOS

SAP

Cartesis Magnitude

Comarch Business Intelligence

Cyberquery

InForum

Optima Controlling

rozwiązanie własne

Oracle

NAVISION

AXAPTA

Data Warehouse

TETA

Era JDEdwards

Wykres 6

Dostępność aplikacji dla użytkowników

przez internet i intranet

1,0

6,0

6 – bardzo dobrze, 1 – bardzo słabo

MS Access

Business Objects

NAVISION

Cyberquery

Cartesis Magnitude

COGNOS

Eureca

InForum

SAP

Oracle

Hyperion

Comarch Business Intelligence

rozwiązanie własne

Khalix

Optima Controlling

AXAPTA

Data Warehouse

Prophix

Impuls

Era JDEdwards

TETA

Olap

6 – bardzo dobrze, 1 – bardzo słabo

Controlling nr 12

●

1–31 grudnia 2010

19

Business Intelligence

Wymiana doświadczeń

Tabela 6

Ocena poszczególn

y

ch funk

c

jonalności narzędzi IT dla controllingu przez użytk

o

wnik

ó

w*

Eks

por

t

Możliwość

Elas

ty

czność

wybr

an

y

ch Int

er

fe

js

Dos

tępność

Zaawansowane

Możliwość

Możliwość

pr

z

echowy

-

Czas

modyfik

acji

Nazwa

dan

y

ch

aplik

acji

aplik

acji dla

analizy

wielowy

-

wielowy

-

w

ania r

óżn

y

ch

pr

z

etwar

zani

a

As

ys

ta

modeli

nar

zędzia

do ark

usza

dos

tosowan

y

użytk

ownik

ów

s

tat

ys

ty

czne,

miar

owego

m

ia

ro

w

e

g

o

w

a

ri

a

n

tó

w

/

k

a

lk

u

la

c

ji

tec

h

n

ic

z

n

a

z

a

p

ro

je

k

to

-

k

alk

ulacyjnego

do wymagań

pr

z

ez int

ernet

dat

a mining

planowania

rapor

to

wania

planów

,

dan

y

ch

dos

tawcy

w

an

y

ch

(n

p. MS Ex

cel)

użytk

ownik

a

i intr

anet

i analiz

budż

et

ów

,

w

ocenian

ym

modeli

nar

zędziu

Car

tesis Magnitude

5,0

4,0

4,3

4,7

4,7

5,3

4,3

4,7

4,0

4,5

Eur

eca

5,0

4,5

4,0

4,0

4,5

5,0

4,5

4,0

3,0

4,5

InF

or

um

5,0

4,0

4,0

2,5

4,5

4,5

5,0

4,5

4,5

4,5

Business Objects

5,3

5,0

5,0

3,5

3,5

6,0

3,5

3,8

3,0

4,0

MS A

ccess

5,0

4,5

5,3

5,5

2,0

5,0

2,0

4,0

3,7

5,0

COGNOS

5,0

4,3

4,3

3,5

3,5

4,8

4,3

3,3

4,3

3,0

Hyperion

5,3

4,4

3,6

2,9

3,9

4,5

3,5

4,3

3,

1

3,5

Pr

ophix

5,0

6,0

2,0

4,0

5,0

5,0

3,0

4,0

4,0

1

,0

S

AP

5,

1

4,

1

3,8

3,

1

3,7

4,2

4,2

3,8

3,3

3,4

Comar

ch Business

Int

elligence

5,0

4,0

3,3

3,0

3,7

3,7

4,0

3,3

4,0

3,7

C

yberquer

y

5,0

4,0

4,5

3,5

1

,0

4,5

1

,0

3,0

5,0

5,0

N

A

VISION

5,0

3,0

5,0

3,5

1

,5

4,0

2,0

5,0

4,5

3,0

Optima Contr

olling

5,0

3,7

2,7

4,7

2,7

4,7

3,0

3,3

4,0

2,0

Or

acle

4,5

3,3

3,7

2,8

3,3

4,0

3,8

3,4

3,

1

3,4

Olap

5,7

5,3

1

,0

3,0

3,3

4,3

3,3

2,7

2,3

4,0

Khalix

4,5

4,3

2,8

2,5

3,3

3,8

3,3

3,5

2,8

2,5

rozwiązanie własne

4,7

3,7

3,3

2,7

3,3

3,3

3,7

2,3

3,3

2,7

Im

p

u

ls

6,0

5,0

1

,7

3,7

2,0

3,7

2,0

3,0

2,3

2,7

AXAPT

A

3,6

2,8

2,6

2,4

1

,4

2,0

1

,8

2,6

2,6

2,2

Dat

a W

ar

ehouse

3,0

2,5

2,0

2,5

1

,0

2,5

1

,0

3,0

2,5

3,0

TET

A

2,5

2,5

1

,5

1

,5

1

,5

2,0

2,0

1

,5

3,5

1

,0

Er

a JDEdwards

2,5

2,0

1

,5

2,0

0,5

2,5

1

,0

2,5

1

,0

1

,0

* wy

eliminowano nar

zędzia oceniane t

ylk

o pr

zez 1

osobę

20

www.controlling.infor.pl

Business Intelligence

Wymiana doświadczeń

Wykres 7

Zaawansowane analizy statystyczne,

data mining

1,0

6,0

Wykres 8

Możiiwość wielowymiarowego

planowania

1,0

6,0

Wykres 9

Możiiwość wielowymiarowego

raportowania i analiz

1,0

6,0

6 – bardzo dobrze, 1 – bardzo słabo

6 – bardzo dobrze, 1 – bardzo słabo

MS Access

Cartesis Magnitude

Optima Controlling

Eureca

Prophix

Impuls

Business Objects

COGNOS

Cyberquery

NAVISION

SAP

Comarch Business Intelligence

Olap

Hyperion

Oracle

rozwiązanie własne

Data Warehouse

InForum

Khalix

AXAPTA

Era JDEdwards

TETA

Prophix

Cartesis Magnitude

Eureca

InForum

Hyperion

SAP

Comarch Business Intelligence

Business Objects

COGNOS

Khalix

Olap

Oracle

rozwiązanie własne

Optima Controlling

Impuls

MS Access

NAVISION

TETA

AXAPTA

Cyberquery

Data Warehouse

Era JDEdwards

Business Objects

Cartesis Magnitude

Eureca

MS Access

Prophix

COGNOS

Optima Controlling

Cyberquery

Hyperion

InForum

Olap

SAP

NAVISION

Oracle

Khalix

Comarch Business Intelligence

Impuls

rozwiązanie własne

Data Warehouse

Era JDEdwards

AXAPTA

TETA

Wykres 10

Możiiwość przechowywania różnych wariantów

planów, budżetów, modeli

1,0

6,0

6 – bardzo dobrze, 1 – bardzo słabo

6 – bardzo dobrze, 1 – bardzo słabo

InForum

Eureca

Cartesis Magnitude

COGNOS

SAP

Comarch Business Intelligence

Oracle

rozwiązanie własne

Business Objects

Hyperion

Khalix

Olap

Optima Controlling

Prophix

Impuls

MS Access

NAVISION

TETA

AXAPTA

Cyberquery

Data Warehouse

Era JDEdwards

Controlling nr 12

●

1–31 grudnia 2010

21

Business Intelligence

Wymiana doświadczeń

Szczegółowe zestawienie ocen w 10 obsza-

rach, o które zapytani zostali użytkownicy,
przedstawia tabela 6.

UWAGA

Eksperci rynku systemów klasy BI wskazują, że produ-
cenci i dostawcy powinni zwracać coraz większą uwagę
na stopień zrozumiałości oferowanych funkcjonalności
przez menedżerów z obszarów operacyjnych, nieposia-
dających wysokich kompetencji z zakresu informatyki.
Dodatkowo szczególnego znaczenia nabiera możliwość
dostosowania narzędzi do procesów biznesowych,
jak i wszelkie inicjatywy związane z poprawą jakości
danych.
Decydując się na wdrożenie systemu dla controllingu,
należy przeanalizować również inne możliwości tych
narzędzi, takie jak modele kalkulacji cen, wyceny kosz-
tów produktów i klientów. Niezmiernie ważna jest
również wielkość producenta i jego zdolność do prze-
trwania trudności rynkowych, które mogą mieć wpływ
na asystę techniczną i wsparcie technologiczne.

Wykresy 4–13 prezentują graficzny obraz

ocen poszczególnych funkcjonalności systemów
dla controllingu.

■

Wykres 11

Czas przetwarzania/kalkulacji

danych

1,0

6,0

NAVISION

Cartesis Magnitude

InForum

Hyperion

Eureca

MS Access

Prophix

SAP

Business Objects

Khalix

Oracle

Comarch Business Intelligence

Optima Controlling

COGNOS

Cyberquery

Data Warehouse

Impuls

Olap

AXAPTA

Era JDEdwards

rozwiązanie własne

TETA

Wykres 12

Asysta techniczna

dostawcy

1,0

6,0

6 – bardzo dobrze, 1 – bardzo słabo

Wykres 13

Elastyczność modyfikacji modeli

zaprojektowanych w ocenianym narzędziu

1,0

6,0

6 – bardzo dobrze, 1 – bardzo słabo

Cyberquery

InForum

NAVISION

COGNOS

Cartesis Magnitude

Comarch Business Intelligence

Optima Controlling

Prophix

MS Access

TETA

SAP

rozwiązanie własne

Hyperion

Oracle

Business Objects

Eureca

Khalix

AXAPTA

Data Warehouse

Impuls

Olap

Era JDEdwards

Cyberquery

MS Access

Cartesis Magnitude

Eureca

InForum

Business Objects

Olap

Comarch Business Intelligence

Hyperion

SAP

Oracle

COGNOS

Data Warehouse

NAVISION

Impuls

rozwiązanie własne

Khalix

AXAPTA

Optima Controlling

Era JDEdwards

Prophix

TETA

6 – bardzo dobrze, 1 – bardzo słabo