Lekcja 7:

zaimki i sandhi

1

Zaimki

Zaimki

Zaimki

Zaimki

Pierwszej osoby ṭtemat:

mad, asmad

“

N.

aham

āvām

vayam

Acc.

mām ṭmā“

āvām ṭnau“

asmān ṭna “

I.

mayā

āvābhyām

asmābhi

D.

mahyam ṭme“

āvābhyām ṭnau“

asmabhyam ṭna “

Abl.

mat

āvābhyām

asmat

G.

mama ṭme“

āvayo ṭnau“

asmākam ṭna “

L.

mayi

āvayo

asmāsu

Drugiej osoby ṭtemat:

tvad, yu mad

“

N.

tvam

yuvām

y yam

Acc.

tvām ṭtvā“

yuvām ṭvām“

yu mān ṭva “

I.

tvayā

yuvābhyām

yu mābhi

D.

tubhyam ṭte“

yuvābhyām ṭvām“

yu mabhyam ṭva “

Abl.

tvat

yuvābhyām

yu mat

G.

tava ṭte“

yuvayo ṭvām“

yu mākam ṭva “

L.

tvayi

yuvayo

yu māsu

Zaimek wskazujący ṭa tak e zaimek trzeciej osoby“

tad

sg

dl

pl

m

n

f

m

n

f

m

n

f

N.

sa

tat

sā

tau

te

te

tāni

tā

Acc.

tam

tām

tān

I.

tena

tayā

tābhyām

tai

tābhi

D.

tasmai

tasyai

tebhya

tābhya

Abl.

tasmāt

tasyā

G.

tasya

tayo

te ām

tāsām

L.

tasmin

tasyām

te u

tāsu

Zaimek wskazujący

etad

Formy tworzy się przed dodanie

e-

do form zaimka

tad

:

e a , etam, etena

, itd.

Lekcja 7:

zaimki i sandhi

2

sandhi

sandhi

sandhi

sandhi

spó g oska przed nosówką przechodzi w nosówkę swojego rzędu

ṭdevātttt + m ham = devānnnnm ham“ ṭvākkkk + nayati = vā nayati“

wyg osowe

n

:

-przed d więczną tylnojęzykową lub cerebralną przechodzi w odpowiednią nosówkę:

n + j, jh ñj, ñjh
n + , h , h

-przed bezd więczną z rzędów spirantowych ṭtylnojęz., cerebr., zębowe“ przechodzi w , wsuwa się
odpowiednia sycząca:

n + c, ch c, ch
n + , h

,

h

n + t, th sssst, ssssth

- przed

l

dodatkowo podwojenie:

n + l lllll

-przed upodobnienie obustronne:

n + ñch

, , n

po krótkiej

krótkiej

krótkiej

krótkiej samog osce przed ṭdowolną“ samog oską podwajają się:

tasmin + ā rame = tasminn

nn

nn

nnā rame

kurvan + uvāsa = kurvann

nn

nn

nnuvāsa

wisarga
- przed spó g . bezd w. gard ową ṭ

k, kh

“ i wargową ṭ

p, ph

“ oraz przed spirantami ṭ

, , s

“ bez zmian.

- przed spó g oską bezd więczną z rzędów spirantowych przechodzi w odpowiedni spirant:

+ c, ch c, ch
+ , h , h
+ t, th st, sth

-

a

przed samog oską inną ni

a

: wisarga wypada

-

ā

przed d więczną: wisarga wypada.

samog oski z o one ṭdyftongi“ przed inną samog oską rozk ada się na czynniki:

e + V a + i + V ayV = a V
ai + V ā + i + V āyV = ā V

o + V a + u + V avV = a V
au + V ā + u + V āvV = ā V

wyjątek:

e + a e

ṭ

a

wypada“

Lekcja 7:

zaimki i sandhi

3

ćwiczenia

ćwiczenia

ćwiczenia

ćwiczenia

sandhi:

1.

tasmiñjale

2.

sarvā llokān

3.

mannava

4.

pa itai īkā

5.

etāñchabdān

6.

etasmi amare

7.

sa ca

8.

k etrā a ga

9.

tayo cakrayo

10.

tann pasya

11.

m hāñjayāmi

12.

svargāyecchāmi

13.

kuntā ākāya

14.

tasmi candre

15.

teno itena

16.

hastairbhak aye

17.

jñānācchannāt

18.

vīra carati

19.

devo rthayate

20.

tayora vayo

21.

vana ekam

22.

tebhyo rāk asebhya

23.

phalānyuñchasi

24.

tasmi lloke

25.

ācāryā grāme

26.

tavetihāsa

27.

k etrā

a gena

28.

devā nayanti

29.

tā statra

30.

ta ete

31.

dāsai corayasi

32.

jīvanācchrāmyati

33.

vanānnagarāya

34.

tajjīvati

35.

tasminnuñchāmi

36.

tasyā eka

37.

rāk asā amara

38.

buddha ca

39.

gha e nnam

40.

asmāsvanna

41.

etanmanye

42.

dāso āka

43.

svargāllokāya

44.

dra a gena

45.

tvicchanti

46.

gu ā channān

47.

tenaitena

48.

tvadbala

49.

tik ai a gai

50.

vane nala

51.

tatraivam

52.

meghai channa

53.

tāva vau

54.

dharmakā stāpasān

55.

hastai cakra

56.

svarga ī vara

57.

tayost ayo

58.

g hāddāsā

Lekcja 7:

zaimki i sandhi

4

arth

arth

arth

arth ṭ10Ā“ arthayate domagać się, ądać
uuuuñch

ñch

ñch

ñch ṭ6P“ uñchati sk adać ṭrazem“,

kolekcjonować
kkkk etra

etra

etra

etra ṭn“ - ziemia, pole ṭdo uprawy“

cakra

cakra

cakra

cakra ṭn“ ko o
candra

candra

candra

candra ṭm“ - księ yc

channa

channa

channa

channa ṭmfn“ - zas onięty, ukryty, tajemny

aaaa ga

ga

ga

ga ṭm“ - opata

amara

amara

amara

amara ṭm“ - ha as, tumult
āāāāka

ka

ka

ka ṭm“ - rodzaj krwio erczego demona

ddddāāāāsa

sa

sa

sa ṭm“ niewolnik, s uga

svarga

svarga

svarga

svarga ṭm“ niebo ṭsiedziba bogów“

mnemorandki:

mnemorandki:

mnemorandki:

mnemorandki:

eva tattva-abhyāsāt na asmi na me na aham iti apari e am /
aviparyayāt vi uddha kevalam utpadyate jñānam // SK. 64 //
W ten sposób, od skupiania się na tattwach [pierwiastkach rzeczywisto ci], nie jestem, nie moje, nie ja
takie oto pe ne, przez bezb ędno ć czyste, jedyne powstaje poznanie.

Hitopade a 1. 61.

abhyāgata

abhyāgata

abhyāgata

abhyāgata ṭmfn“ nieoczekiwany, przyby y bez
zapowiedzi, go ć
āgata

āgata

āgata

āgata ṭmfn“ przyby y, ten, który przyszed
guru

guru

guru

guru ṭm“ guru, mistrz ṭN.sg.:

guru

“

p jā

p jā

p jā

p jā ṭf“ pud a, cze ć, [rytua ] oddania czci,
ho du

yadi

yadi

yadi

yadi je li
yuvan

yuvan

yuvan

yuvan ṭmfn“ m ody ṭN.sg.m.:

yuvā

“

vidhātavya

vidhātavya

vidhātavya

vidhātavya ṭmfn“ do wype nienia, taki, który
nale y wykonać/ spe nić
vrddha

vrddha

vrddha

vrddha ṭmfn“ stary

Hitopade a 1.66.

anu

anu

anu

anu yā

yā

yā

yā ṭ2P“ anuyāti podą ać, ledzić,

postępować za
anya

anya

anya

anya ṭmfn“ inny ṭodm. jak zaimki!“
eka

eka

eka

eka ṭmfn“ jeden
nā a

nā a

nā a

nā a ṭm“ zniszczenie, ruina, koniec
nidhana

nidhana

nidhana

nidhana ṭn“ bieda, niedola

ya

ya

ya

ya - który ṭN.sg.m. zaimka względnego“
samam

samam

samam

samam ṭnieodm.“ tak samo, podobnie, w ten
sam sposób, wraz z
sarva

sarva

sarva

sarva ṭmfn“ wszelki, wszystek, ka dy
suhrd

suhrd

suhrd

suhrd ṭm“ przyjaciel

Lekcja 7:

zaimki i sandhi

5

Bhagavadgītā 1.31-32.

anu dr

anu dr

anu dr

anu dr ṭ1P“ anupa yati przewidywać
āhava

āhava

āhava

āhava ṭm“ bitwa, walka
kā

kā

kā

kā kkkk ṭ1PĀ“ kā k ati, -te pragnąć, yczyć sobie
kim

kim

kim

kim ṭN.sg.n.“ co? ṭzaimek pytający“
ke ava

ke ava

ke ava

ke ava ṭm“ w ochaty , przydomek Kriszny
govinda

govinda

govinda

govinda ṭm“ przydomek Kriszny
jīvita

jīvita

jīvita

jīvita ṭn“ - ycie
nimitta

nimitta

nimitta

nimitta ṭn“ znak, oznaka
bhoga

bhoga

bhoga

bhoga ṭm“ rozkosz, przyjemno ć, uciecha

rājya

rājya

rājya

rājya ṭn“ królestwo, w adanie
vijaya

vijaya

vijaya

vijaya ṭn“ zwycięstwo
viparīta

viparīta

viparīta

viparīta ṭmfn“ odwrócony, przekrzywiony,
niew a ciwy, niepomy lny, z y

reyas

reyas

reyas

reyas ṭmfn“ dobry, pomy lny, szczę liwy

svajana

svajana

svajana

svajana ṭm“ swój cz owiek , krewny, rodak,
w asny ród/ lud
hatvā

hatvā

hatvā

hatvā ṭnieodm.“ zabiwszy, po zabiciu

Bhagavadgītā 3.14-16.

agh

agh

agh

aghāyus

āyus

āyus

āyus ṭn“ grzeszne ycie ṭz o enie“ ṭN.sg.:

a

ghāyu

“

anu

anu

anu

anu vrt

vrt

vrt

vrt ṭ10P“ anuvartayati toczyć się za,

podą ać za,
anna

anna

anna

anna----sa

sa

sa

sa bhava

bhava

bhava

bhava ṭmfn“ powstanie / ród o

pokarmu ṭz o enie“
indriya

indriya

indriya

indriya----ārāma

ārāma

ārāma

ārāma ṭmfn“ rozkszujący się

[przedmiotami] zmys ów ṭz o enie“
karman

karman

karman

karman ṭn“ czyn ṭN.sg.:

karma

“

karma

karma

karma

karma----samudbhava

samudbhava

samudbhava

samudbhava ṭmfn“ powstający z czynu

ṭz o enie“
cakra

cakra

cakra

cakra ṭn“ ko o, krąg
nitya

nitya

nitya

nitya ṭmfn“ wieczny, nieprzemijający
parjanya

parjanya

parjanya

parjanya ṭm“ deszcz
pārtha

pārtha

pārtha

pārtha ṭm“ matronimikum Ard uny ṭ syn Prithy “

prati

prati

prati

prati hita

hita

hita

hita ṭmfn“ umieszczony, tkwiący,

umocowany [w, L.]
pravartita

pravartita

pravartita

pravartita ṭmfn“ puszczony w ruch,
uruchomiony, toczący się
brahman

brahman

brahman

brahman ṭn“ brahman ṭN.sg.:

brahma

“

brahma

brahma

brahma

brahma----ak

ak

ak

ak ara

ara

ara

ara----samudbhava

samudbhava

samudbhava

samudbhava ṭn“ ród o

brahmana [jest] niezmienne ṭz o enie“
brahmodbhava

brahmodbhava

brahmodbhava

brahmodbhava ṭmfn“ zrodzony z brahmana
ṭz o enie“
bh ta

bh ta

bh ta

bh ta ṭn“ istota, stworzenie
mogha

mogha

mogha

mogha ṭmfn“ bezowocny, pró ny,
bezwarto ciowy,
yajña

yajña

yajña

yajña ṭm“ ofiara
viddhi

viddhi

viddhi

viddhi ṭ2os.sg.impr.P od vid

vid

vid

vid“ wiedz! ṭtryb

rozkazujący“
sarv

sarv

sarv

sarvagata

agata

agata

agata ṭmfn“ przenikający wszystko