1) Na podstawie wzorów wykazać różnicę między gęstością a gęstością objętościową.
Gęstość objętościowa ś o jest to masa próbki w stanie suchym odniesiona do jego objętości wraz z porami (cecha
charakterystyczna dla całego wyrobu).
mS kg
îÅ‚ Å‚Å‚
śo =
V+ PORY ïÅ‚m3 śł
ðÅ‚ ûÅ‚
mS- masa próbki w stanie suchym (kg)
V - objętość próbki wraz z porami
Gęstość ś jest to masa próbki w stanie suchym odniesiona do jej objętości bez porów.
mS kg
îÅ‚ Å‚Å‚
Å› =
3
ïÅ‚m śł
V
ðÅ‚ ûÅ‚
mS- masa próbki w stanie suchym (kg)
V - objętość próbki bez porów
2) Na podstawie wzorów wykazać różnicę między nasiąkliwością a wilgotnością.
Wilgotność w jest to zawartość wilgoci w materiale (pary wodnej, wody) uzależniona od temperatury otoczenia,
panującego ciśnienia i wilgotności względnej powietrza (cecha zmienna).
mW - mS
w = Å"100%
mS
mW - masa próbki w stanie zawilgocenia
mS - masa próbki w stanie suchym
Nasiąkliwość n jest to maksymalna zawartość wody, jaką może wchłonąć materiał, odniesiona do jego masy w
stanie suchym lub jego objętości.
mN - mS
wagowa nWAG = Å"100% mN- masa próbki w stanie nasycenia
mS
mN - mS g
îÅ‚ Å‚Å‚
objÄ™toÅ›ciowa nWAG = Å"100%
3
ïÅ‚cm śł
VPRÓBKI
ðÅ‚ ûÅ‚
3) Jaki jest wpływ wilgoci na własności wyrobów budowlanych?
Materiały, aby mogły spełniać przewidziane funkcje muszą mieć określone cechy techniczne. Wilgoć wpływa
bardzo niekorzystnie na własności wyrobów budowlanych. Przed działaniem wody i wilgoci najbardziej trzeba
chronić gips, który przy zawilgoceniu wykazuje spadek wytrzymałości (przy pełnym nasyceniu do 70%). W
konstrukcjach z gipsu znajdujących się w wilgotnej atmosferze zmniejsz się wytrzymałość i powstaje zjawisko
 pełzania , który wywołuje znaczne nieraz odkształcenia plastyczne (ugięcia, osiadanie). Wilgoć wpływa
niekorzystnie również na drewno.
4) Jaki jest wpływ wilgoci na własności izolacyjne wyrobów budowlanych?
Zwiększenie stopnia zawilgocenia materiału zmienia jego własności cieplne i powoduje wzrost przewodnictwa
ciepła. Dla cegły zwykłej współczynnik przewodności cieplnej wynosi =0,6 (wewn), =0,65 W/mK, (zewn), a
przy większej wilgotności współczynnik ten wzrasta. Obecność wilgoci w lekkich betonach w znacznym
stopniu obniża wartość izolacji cieplnej. Beton lekki spełnia dobrze rolę izolacji cieplnej tylko wtedy gdy jest
trwale suchy. Należy więc chronić go przed zmoczeniem. Wzrost  ze wzrostem wilgotności tłumaczy się tym
że woda ma współczynnik przewodzenia ciepła =0,5, to znaczy ok. 20 razy większy od powietrza w porach
średniej wielkości.
5) Jaki jest wpływ wilgoci na własności mechaniczne wyrobów budowlanych?
Materiały, aby mogły spełniać przewidziane funkcje muszą mieć określone cechy techniczne. Wilgoć powoduje
zmniejszenie wytrzymałości materiałów na ściskanie, rozciąganie, zginanie; zwiększa zjawisko pełzania.
6) Jakie cechy wyrobów budowlanych zależą od wilgotności względnej powietrza? Uzasadnij.
Od wilgotności względnej powietrza zależą cechy materiałów takie jak:
" Wilgotność- to zawartość wilgoci w materiale (pary wodnej, wody) uzależniona od temperatury otoczenia,
"
"
"
panującego ciśnienia i wilgotności względnej powietrza (cecha zmienna).
" Przepuszczalność pary wodnej - miarÄ… przepuszczalnoÅ›ci jest współczynnik à (sigma) , który wyraża siÄ™ iloÅ›ciÄ…
"
"
"
pary wodnej w gramach jaką przepuszcza materiał o powierzchni 1 m2 i grubości 1 m. w ciągu 1 godziny, jeżeli
różnica ciśnienień pary między przeciwległymi powierzchniami wynosi 1 Pa.
" Higroskopijność - jest to zdolność materiału do pochłaniania wilgoci z otaczającego go powietrza. Materiały
"
"
"
higroskopijne mają zwykle podwyższoną wilgotność (np. wyroby ceramiczne poryzowane).
" Współczynnik rozmiękania - jest to właściwość materiału, która informuje nas o jego przydatności w
"
"
"
pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności
" Zawilgocenie sorpcyjne jest to zdolność do zawilgacania materiału spowodowana wchłanianiem pary wodnej
"
"
"
przez ten materiał z powietrza przy określonej temperaturze
7)Scharakteryzuj najważniejsze własności techniczne wyrobów budowlanych stosowanych do
wykonywania: fundamentów/ścian nośnych/ ścian działowych/
ścian osłonowych/ stropów/ pokrycia dachowego/ hydroizolacji/ termoizolacji/ posadzki/ okładziny
ściennej zewnętrznej i wewnętrznej. Podaj przykłady wyrobów.( 10 różnych pytań)
" fundamenty: gęstość objętościowa, kapilarne podciąganie wody, wytrzymałość na ściskanie, nasiąkliwość,
"
"
"
mrozoodporność
" ściana (w gruncie): gęstość objętościowa, wytrzymałość na ściskanie, nasiąkliwość, mrozoodporność,
"
"
"
termoizolacyjność, przewodność cieplna
" strop: gęstość objętościowa, wytrzymałość na ściskanie
"
"
"
" ściana działowa: gęstość objętościowa, wytrzymałość na ściskanie, nasiąkliwość, paroprzepuszczalność,
"
"
"
dz
więkoszczelność, ognioodporność
" dach: gęstość objętościowa, nasiąkliwość, mrozoodporność, siła łamiąca, przesiąkliwość, trwałość barwy
"
"
"
" termoizolacje: przewodność cieplna, paroprzepuszczalność, porowatość, nasiąkliwość
"
"
"
" hydroizolacje: gęstość objętościowa, mrozoodporność, nasiąkliwość, przesiąkliwość
"
"
"
8) Scharakteryzuj szkło bezpieczne i ochronne.
Szkło bezpieczne - zbrojone siatką, hartowane, klejone
" szkło zbrojone siatką stalową - w masę szklaną zatapia się stalową siatkę tak, aby jej odległość od powierzchni
"
"
"
zewnętrznych wynosiła min.1,5 mm; szkło przy uszkodzeniu nie rozsypuje się
" szkło hartowane - uzyskuje się przez termiczną obróbkę elementu o nadanym kształcie, wymiarach i ze
"
"
"
wszystkimi otworami jakie ma ono posiadać, po zniszczeniu nie rani,
" szkło klejone (wielowarstwowe) - składa się z dwu lub więcej warstw szyb, połączonych trwale w jedną całość
"
"
"
sprężysto - ciągliwą folią PVB (poliwinylo- butrylową) o wysokiej odporności na rozciąganie. Szkło klejone może
być bezpieczne (z jedną warstwą folii PVB), antywłamaniowe (odporne na ataki tępymi i ostrymi narzędziami ,
ilość warstw folii zależy od klasy odporności na przebicie, rozbicie oraz odporność na włamanie), oraz kuloodporne
(chroni obiekty przed pociskami z broni krótkiej oraz pociskami karabinowymi, poszczególne warstwy szkła
spłaszczają pocisk i pochłaniają jego energię. Warstwy folii PVB utrzymują zespół szkła w całości i również
pochłaniają energię uderzenia pocisku. Grubość laminatu ( utworzonego z warstw folii) zależy od
przewidywanych wymagań bezpieczeństwa.
" szkło ognioodporne - może być zbrojone siatką stalową lub klejone; szkło takie nie może przepuszczać gazów
"
"
"
i płomieni przez minimum 30 min. Szyby ognioochronne produkowana są w różnych wariantach uzależnionych
od stopnia ochrony przed zagrożeniem pożarowym .Klasyfikacja ochrony przed działaniem ognia dotyczy
kompletnych systemów przegród przeszklonych. Samo szkło nie może stanowić przegrody ochronnej ale
osadzone w określony sposób w ramie z odpowiedniego materiału- rozwiązania systemowe. Klasy odporności
oznaczone są literami E I W oraz cyframi oznaczającymi czas w minutach w którym przegroda spełnia funkcje
ochronnÄ….
E- szczelność na gazy i płomienie  zdolność przegrody do szczelnego odcięcia przed ogniem i gazami w
przypadku jednostronnego obciążenia ogniem. Przeniesienie się pożaru w wyniku przedostania się płomieni lub
znacznych ilości gazów jest wykluczone.
I-izolacja cieplna- zdolność przegrody do ograniczenia wzrostu temp po stronie chronionej co uniemożliwia
przeniesienie się pożaru i zapobiega zapaleniu się palnych materiałów po stronie chronionej.
W- tłumienie promieniowania cieplnego- zdolność przegrody do tłumienia promieniowania cieplnego w taki
sposób iż promieniowanie po stronie chronionej po stronie chronionej nie może przez wskazany czas
przekroczyć max wartości
" szyby odporne na eksplozję- same w sobie nie stanowią elementu ochronnego- niezbędny jest odpowiedni
"
"
"
projekt uwzględniający czynniki zagrożenia oraz zamocowanie szkła. W badaniach normowych nie da się
uwzględnić każdej sytuacji zagrożenia stąd przyjęto warunki wyjściowe do sklasyfikowania tego typu
oszklenia. W sytuacjach innych niż normowe bierze się pod uwagę projekty indywidualne uzgodnione przez
użytkownika z ekspertami z dziedziny eksplozji którzy w większości przypadków są w stanie określić poziom i
czas trwania fali uderzeniowej na podstawie rodzaju eksplozji i odległości od centrum wybuchu. Podstawą
klasyfikacji odporności na siłę wybuchu jest dodatnie max nadciśnienie odbitej fali uderzeniowej i czas trwania
dodatniej fazy nadciśnienia. Metoda badania polega na wytworzeniu fali podmuchowej powstającej przy
zastosowaniu rury wytwarzającej fale uderzeniową lub podobnego urządzenia ułatwiającego symulację
detonacji materiału wybuchowego.
9) Scharakteryzuj szkło o własnościach termoizolacyjnych. 10) Scharakteryzuj szkło z powłokami z
tlenków metali.
" niskoemisyjne- (ciepłochłonne) obniżające straty ciepła, jedna powierzchnia pokryta jest w procesie
"
"
"
produkcyjnym specjalną powłoką tlenków metali; warstwa ta przepuszcza energię słoneczną do budynku ale
jako element zestawu termoizolacyjnego znacznie redukuje straty ciepła
" refleksyjne - odbijające promieniowanie słoneczne oraz przeciwsłoneczne, jedna powierzchnia pokryta jest
"
"
"
specjalną powłoką tlenków metali mających właściwości odbijania, powłoka może być zwrócona zarówno na
zewnątrz jak i do wewnątrz przestrzeni między szybami,
" barwione absorbujące promieniowanie słoneczne - barwione w masie na kolor zielony, brązowy, szary i niebieski;
"
"
"
posiada niskie i średnie możliwości regulacji promieniowania słonecznego.
11) Podaj własności szkła budowlanego, oraz jego skład chemiczny.
" skład chemiczny: SiO2 ok. 70-72%, Na2O 15%, CaO ok. 10% oraz MgO+Al2O3+Fe2O3
"
"
"
" wÅ‚asnoÅ›ci techniczne: Á=2,5-2,6 Mg/m3, twardość wg skali Mohsa ok.6, RZG=30MPa, RC=800-1100 MPa,
"
"
"
=1 W/mK, U=6,16 W/m2K
" własności optyczne: współczynnik przepuszczalności światła przez szkło zależy od jego grubości (szkło
"
"
"
budowlane 65-90%); normalne szkło płaskie polerowane ma współczynnik odbicia przy prostopadle padającej
wiązce światła widzialnego ok. 8%; szkło bezbarwne pochłania promieniowanie widzialne w niewielkim
stopniu 2-3%.
" własności chemiczne; szkło budowlane jest odporne na działanie wody, zasad, kwasów, czynników
"
"
"
atmosferycznych, procesów gnilnych; nie jest odporne na działanie kwasów fluorowodorowego i fosforowego.
12) Scharakteryzuj kształtki szklane i profilowane.
" kopułki szklane- gr. 5 mm, hartowane, mają kształty: koła o śred. 80 cm, kwadratu 80x80, 80x120, 80x150,
"
"
"
zastosowanie jako świetliki dachowe,
" pustaki szklane - wykonywane ze szkła walcowanego, posiadają zdolność rozproszenia światła, zastosowanie-
"
"
"
ściany osłonowe, działowe, elementy dekoracyjne wnętrz
" luksfery - wykonywane ze szkła walcowanego, posiadają zdolność rozproszenia światła, zastosowanie: ściany
"
"
"
działowe, elementy dekoracyjne wnętrz
" szkło profilowane Vitrolit - szkło walcowane, typ 250 i 500, zastosowanie: sc.działowe, osłonowe, świetliki,
"
"
"
daszki nadrampowe.
dachówki szklane stosowane jako świetliki dachowe.
" Materiały pozostałe: termoizolacyjne szkło piankowe, wyroby z włókien uzyskiwanych z topionego piasku
"
"
"
kwarcowego; tkaniny z włókien szklanych o wysokiej odporności ogniowej, cięte włókno szklane jako
mikrozbrojenie używane do betonów i tworzyw sztucznych.
13) Podaj własności i przykłady wyrobów termoizolacyjnych.
" Wełna mineralna - otrzymuje się ją przez rozdmuchiwanie płynnych surowców mineralnych. Stosuje się ją do
"
"
"
ocieplania ścian, stropów, do izolacji urządzeń przemysłowych narażonych na działanie temperatury do 6000oC,
oraz do dalszej przeróbki na maty (wełna mineralna ułożona na prostokątnej osnowie), filce (wełna mineralna
połączona lepiszczem syntetycznym), płyty (do izolacji termicznej) i otuliny (izolacja przewodów rurowych).
Wełna mineralna pod względem swoich parametrów jest wyrobem optymalnym. Jej zastosowanie gwarantuje
doskonały efekt energetyczny- zapotrzebowanie na ciepło maleje natychmiast. Izolacja termiczna z wełny
mineralnej gwarantuje również największy komfort użytkowania- wełna mineralna jest materiałem
paroprzepuszczalnym i stabilnym wymiarowo, zapewnia najlepszÄ… izolacjÄ™ akustycznÄ…. Dodatkowo jest
odporna na działanie czynników chemicznych, zmiany temp i wilgoci. Wełna mineralna zwiększa odporność
ogniową ścian ponieważ jest niepalna. Izolacja ścian wełną jest łatwa i szybka. ECOROCK-L  kompletny
system ocieplania ścian zewnętrznych z wełny mineralnej ROCKWOOL
"Płyty z wełny szklanej- dzięki odpowiedniej technologii wytwarzania są sprężyste i lekkie, pozwala to na
"
"
"
zastosowanie ich w wielu rodzajach przegród budowlanych. Dzięki małemu ciężarowi oraz pełnej
paroprzepuszczalności płyty mogą służyć do wypełniania przestrzeni między elementami nośnymi drewnianych
konstrukcji dachów skośnych, podłóg na legarach, stropów belkowych. Zastosowanie produktu w przegrodach
pionowych budynków mieszkalnych czy też budowlach przemysłowych zwiększa energooszczędność
zmniejszając zużycie opału potrzebnego na ogrzanie pomieszczeń przy jednoczesnym zachowaniu
optymalnego klimatu wewnątrz obiektów. A
atwość cięcia i obróbki płyt z wełny szklanej SuperZONID
zapobiega występowaniu mostków termicznych podczas montażu. Wyrób stanowi również dobrą izolację
przeciwwilgociową oraz akustyczną w sposób naturalny chłonąc dz
więk. Produkt jest odporny na korozję
chemiczną i biologiczną, nie ulega degradacji oraz nie chłonie wilgoci ponieważ jest hydrofobizowany.
"Szkło piankowe- materiał ten jest dobrym izolatorem termicznym (0,088 W/mK), jest dz
więkochłonny,
"
"
"
przepuszcza wilgoć o powietrze. Może być stosowane w wewnątrz i na zewnątrz budynku. Jest odporny na
korozję mechaniczną i biologiczną. Szkło piankowe w porównaniu ze styropianem i wełną mineralną wykazuje
większą wytrzymałość mechaniczną. Płyty dobrze nadają się do obróbki, łatwo się tną, mają dobrą
przyczepność do tynków i zapraw. Płyty mogą być mocowane na zewnątrz murów, wmurowywane w ściany
warstwowe oraz stosowane jako lekkie ściany działowe. Struktura płyty oraz mała gęstość objętościowa
pozwala na użycie do jej mocowania dowolnego lepiszcza. Szkło piankowe można stosować w miejscach o
zwiększonych wymogach bezpieczeństwa ppoż. Szkłop piankowe sprzedawane jest w płytach o wymiarach
500x250 i o grubości od 10 do 80 mm.
"Styropian- (polistyren spieniony)produkowane są trzy odmiany styropianu- M15, M20, M30- różnią się
"
"
"
między sobą twardością i ciężarem objętościowym(15-30 kg/m3). Niezbędnym surowcem do produkcji
styropianu jest polistyren do spienienia. Niemal każdy z producentów stara się o własne specjalności np. płyty
oklejone papą przeznaczone do ocieplenia dachów, płyty typu sandwich oklejone płytą pilśniową, tekturą,
sklejką lub blachą. Poszukiwanym materiałem jest polistyren ekstrudowy stosowany głównie do izolowania
dachów i fundamentów.
"Piany poliuretanowe- służą do wypełniania szczelin i pustek, izolowanie przepustów kablowych i rurowych,
"
"
"
wygłuszania ścian działowych, wanien i brodzików. Można je również wykorzystywać do termomodernizacji
murów warstwowych. Przed wyciśnięciem z opakowania piana jest mieszaniną płynnych substancji z których
główne to poliizocyjanian (MDI)- gaz nośny oraz mieszanina alkoholi wielowodorotlenowych, tworzących tzw.
prepolimer poliuretanowy. Po wyciśnięciu i utwardzeniu piana staje sięstabilną strukturą chemiczną o małym
ciężarze właściwym i silnej kohezji(spójności wewnętzrnej). Oprócz składników podstawowych w pianie
znajdują się też dodatki wpływające między innymi na jej właściwości tiksotropowe, higroskopijność i
strukturę, modyfikujące szybkość schnięcia piany oraz jej klasę palności.
14) Podaj własności oraz przykłady wyrobów hydroizolacyjnych w postaci zrolowanej oraz wyrobów
powłokowych.
Izolacje wodochronne stanowią jeden z podstawowych elementów technicznych budynku i w dużej mierze
decydują o możliwości eksploatacji obiektu. Hydroziolacje stosowane są w tych częściach budynków które
narażone są na bezpośrednie działanie wody opadowej lub wód gruntowych. Izolacje podzielić można na
przeciwwilgociowe i przeciwwodne. Izolacje typu lekkiego służą do zabezpieczanie przegród budowlanych
przed działaniem wody kondensacyjnej w gruncie lub przed parą wodną. Izolacje przeciwwilgociowe typu
średniego, izolacje chroniące przed bezpośrednim działaniem wody opadowej lub wody pojawiającej się
sporadycznie a będącej w kontakcie z przegrodą budowlaną. Izolacje przeciwwilgociowe typu ciężkiego to
izolacje chroniące przed działaniem wody działającej pod ciśnieniem hydrostatycznym (wody naporowej)
Papy stosuje się zarówno do wykonywania hydroizolacji jak i pokryć dachowych. Mogą być one izolacyjne ,
podkładowe i wierzchniego krycia. Na naszym rynku dostępne są papy tradycyjne oraz nowej generacji. Papy
tradycyjne mają małą zawartość niemodyfikowanej masy asfaltowej. Wykonywane są głównie na osnowie z
tektury, zwykle klejone do podłoża lepikiem. Papy nowej generacji mają trwałe osnowy. Produkowane są
zwykle na bazie asfaltów modyfikowanych polimerami ( papy polimerowoasfaltowe) z duża zawartością masy
asfaltowej. Nowością jest zastosowanie osnów z włókien i tkanin szklanych, a także poliestrowych. Pozwoliło
to uzyskać właściwości hydrofobowe i dużą stabilnością termiczną. Papy nowej generacji są trwalsze niż
tradycyjne a przy tym odporne na czynniki chemiczne, działanie promienie UV i przebicie punktowe. Pewną
wadą osnowy szklanej jest jej mała elastyczność. Dlatego stosuje się ją głównie do pap podkładowych. Tej
wady pozbawione są papy na osnowie poliestrowej. Są one elastyczne a więc uzyskują odpowiedni wydłużenie
przy zrywaniu. Na jakość bitumicznych wyrobów papowych istotny wpływ ma zastosowana masa
asfaltowa(asfalt z wypełniaczem) Impregnuje ona osnowę i pokrywa ją z obu stron warstwą powłokową.
Dodatek modyfikatorów lepiszcza do asfaltów powoduje lepsze  w porównaniu z asfaltem
niemodyfikowanym- zachowanie się materiału w wysokiej temp, większą elastyczność w niskiej temp,
poprawę właściwości mechanicznych oraz zwiększenie odporności na starzenie. Najbardziej znaną i
najliczniejszÄ… grupÄ™ pap nowej generacji stanowiÄ… papy termozgrzewalne,
Papy samoprzylepne produkowane na trwałych osnowach z zastosowaniem asfaltów modyfikowanych o
wysokich parametrach jakościowych. Ich zaletą jest łatwość i szybkość wykonania pokrycia. Mogą być
układane na materiały wrażliwe na działanie wysokiej temp.
Gonty papowe zwane także dachówkami bitumicznymi stosowane są do krycia dachów od ponad 100 lat. Są to
układy wielowarstwowe na trwałych osnowach i z asfaltów modyfikowanych. A
Ä…czÄ… zalety techniczne
nowoczesnych pap nowej generacji (szeroki zakres temperatury eksploatacji, wytrzymałość mechaniczna) z
estetyką, łatwością i szybkością układania. Gonty papowe produkowane są w postaci pasm długości 1 m i
szerokości 30 do 35cm. Ich jedną krawędz
dzięki wcięciom wygląda jak zespół kilku przylegających
dachówek. W zależności od rodzaju wcięcia, gonty mogą mieć różnorodny kształt. Układane są dzięki warstwie
samoprzylepnej (podgrzewanej palnikiem przy niższej temp otoczenia) za pomocą gwoz
dzi papowych i
ewentualnie lepiku.
Bitumiczne płyty faliste otrzymywane są przez nasycenie masą asfaltową osnowy z włókien naturalnych.
Przedtem osnowa jest pokrywana z jednej strony farbÄ… i podczas procesu walcowania odpowiednio
kształtowana. Płyty te mają grubość około 3mm szerokość 1m a długość 2 m i zróżnicowaną wysokość fali. Do
podłoża mocowane są gwoz
dziami. Ich miękkość pozwala na cięcie za pomocą narzędzi ręcznych.
Produkowane sÄ… w szerokiej gamie kolorystycznej
Taśmy bitumiczne stosowane są do uszczelnień i łączenia blachy, szkła, drewna, marmuru, żelbetu. Ponadto
mogą uszczelniać okna mansardowe, świetliki i szklane dachy. Służą też do naprawy złącz szczelinowych,
pokryć szklarni i kominów, uszczelniania kanalizacji i rur oraz obróbek blacharskich.
15) Scharakteryzuj lepiszcza asfaltowe.
Lepiszcza bitumiczne to organiczne materiały wiążące, które dzięki zjawiskom fizycznym zmieniają
konsystencję. Asfalty stanowią grupę węglowodorów wielkocząsteczkowych pochodzenia naturalnego lub z
przeróbki ropy naftowej. Odznaczają się całkowitą odpornością na działanie wody, kwasów i zasad,
rozpuszczają się w dwusiarczku węgla, benzynie. Barwa- czarna do brunatnej; konsystencja stała, półciekła lub
ciekła o dużej lepkości. Asfalty naturalne występują w przyrodzie przeważnie w pobliżu z
ródeł ropy naftowej
w postaci złóż asfaltowych lub skał bitumicznych. Asfalt ponaftowy jest pozostałością po destylacji ropy
naftowej. Dzieli się na asfalty: drogowe i przemysłowe. Drogowe dzieli się na bezparafinowe i parafinowe.
Obecność parafiny wpływa na obniżenie ich lepkości, zmniejszenie rozpiętości między temperaturą łamliwości
i mięknienia, obniżenie przyczepności do kruszyw mineralnych. Podstawowe właściwości to: penetracja
(określa konsystencję), temp. mięknienia i ciągliwość.
16) Podaj def. tw. sztucznych. Wymień rodzaje reakcji chem. otrzymywania tw. szt. i podaj przykłady.
Tworzywa sztuczne- masy plastyczne- to materiały oparte na wielkocząsteczkowych związkach organicznych
zwanych polimerami, otrzymywanych drogÄ… syntezy chemicznej w wyniku reakcji zwanych polireakcjami.
Reakcje otrzymywania tworzyw sztucznych: polimeryzacja, polikondensacja, poliaddycja.
17) Podaj własności techniczne tworzyw sztucznych.
" ÁO=900-1900 kg/m3 tworzywa lite, 15-400 kg/m3 tworzywa porowate
"
"
"
" nasiąkliwość bliska zeru dla tworzyw litych, do 50% dla porowatych
"
"
"
" =0,14-0,40 W/mK szczelne, 0,035-0,058 W/mK porowate
"
"
"
" odporność cieplna: +70÷+150OC przy wzroÅ›cie temp. zmniejsza siÄ™ wytrzymaÅ‚ość tworzywa i wzrasta
"
"
"
zdolność do odksztaÅ‚ceÅ„ plastycznych; -100÷-40 OC przy spadku temp. tworzywa stajÄ… siÄ™ kruche i sztywne
" palność- wszystkie tworzywa ulegają rozkładowi w temp. 300-400OC
"
"
"
" RZG- PE ok.7 MPa, LD ok.7 MPa, do kilku set MPA dla laminatów
"
"
"
" RR od 9 MPa dla PE LD, do 800 MPa dla laminatów
"
"
"
" RC od kilku do ok. 490 MPa dla laminatów epoksydowoszklanych
"
"
"
Poważną wadą tworzyw sztucznych jest ich starzenie. Objawia się ono utratą wytrzymałości oraz elastyczności
po upływie określonego czasu. Tworzywo zaczyna pękać, staje się kruche, traci stabilność i odporność na
działanie czynników atmosferycznych. Główną przyczyną starzenia się tworzyw sztucznych jest działanie
promieniowania UV, tlenu, wody, w wyniku których zachodzi proces degradacji polimerów. Na własności
mechaniczne tworzyw sztucznych wpływa: rodzaj obciążenia, temperatura, czas użytkowania, czynniki
atmosferyczne, światło słoneczne.
18) Porównaj własności techniczne cegły budowlanej ceramicznej i klinkierowej.
" Cegła budowlana pełna- ma gęstość pozorną 1700 do 1950 kg/m3 a współczynnik przewodności ciepła muru
"
"
"
z cegły wynosi 0,75 W/mK w ścianach zewnętrznych i 0,7 W/mK w ścianach wewnętrznych. W zależności od
sposobu wykonania powierzchni bocznych cegły dzieli się na dwie grupy: L- licowane Z- zwykłe. Cegły te
mogą być mrozoodporne M lub nie mrozoodporne. Wymiary długość 250mm szerokość 120mm wysokość
65,140,220 mm. W zależności od sposobu wykonania otworów i drążeń wyróżnia się następujące typy: B-bez
otworów, P- pełne D- drążone S  szczelinowe. Klasy w zależności od wytrzymałości na ściskanie 3.5,
5,7.5,10,15,20,25 dla grupy Z oraz 10,15,20,25 dla grupy L. Sortyment w zależności od gęstości
objętościowej1.0, 1.2, 1.4, 1.6, 1.8, 2.0 dla typu B i P oraz 0.6, 0.8, 1.0, 1.2, 1.4, 1.6 dla typu Di S.
Nasiąkliwość dla klas 7.5, 10, 15 n=6-22%, dla klasy 20 n=6-22% dla klasy 3.5 nie określa się dla typu Z.
Klasa10, 15 n=4-16% klasa 20,25 n=4-12% typ L. Odporność na działanie mrozu dla grupy Z, typu D iS 
20 cykli, grupy Z typu B i P 25 cykli. Cegły budowlane stosuje się do wykonywanie podziemnych części
budynków w gruncie nasyconym wodą, do wykonywania ścian zewnętrznych tynkowanych lub nie
tynkowanych, do stropów, na sklepienia, pilastry, kominy, słupy. Budynki gospodarcze tymczasowe lub
podrzędne. Na ściany wewnętrzne
" Cegła klinkierowa- cegła ta wypalana jest w temp 1200 do 1300 C i ma takie same wymiary jak zwykła
"
"
"
cegła budowlana, wykazuje jednak wyższą wytrzymałość na ściskanie (klasy 30, 35, 45, 60). Współczynnik
przewodności cieplnej wynosi 0,8 W/mK, . Wyróżnia się dwie grupy cegły klinkierowej zależne od sposobu
wykonania powierzchni bocznych: Z-zwykłe (stosowane w murach tynkowych w warstwach zewnętrznych
ścian) L- licowane( stosowane w warstwach zewnętrznych ścian murowych gdy wymagania dotyczą wyglądu i
trwałości elewacji). W zależności od sposobu wykonania otworów i drążeń wyróżnia się następujące typy: B-
bez otworów, P- pełne, D-drążone, S- szczelinowe. W zależności od wytrzymałości na ściskanie klasy 30, 35,
45,60. Wymiary długość 220, szerokość 120, wysokość 65,140,200 mm. Gęstość objętościowa wynosi od 1.2
do 2.5 kg/m3. Nasiąkliwość n=6%. Odporność na działanie mrozu 25 cykli zamrażania i odmrażania w temp. 
25 C. Zastosowanie: oblicowanie ścian, kanalizacja, budowle wodne, konstrukcje specjalne w budynkach.
Ściany podziemnych części budynków w gruncie nasyconym wodą.
19) Jaka jest różnica między cegłą budowlaną ceramiczną a modularną?
Jedyną różnice pomiędzy cegłą budowlaną ceramiczną a cegłą modularną można dostrzec w wymiarach. Cegła
budowlana posiada tzw. wymiary modularne: długość 188,238,288, szerokość 88, wysokość 104,138,188,220.
Wszystkie wymiary wyrażone są w mm. Wymiary cegły budowlanej ceramicznej są tradycyjne: długość 250,
szerokość 120, wysokość 65,140,220 mm. Pozostałe cech są takie same dla obu wyrobów: grupy- w zależności
od sposobu wykonania powierzchni bocznych Z- zwykłe L- licowe, rodzaje- M-mrozoodporne i N- nie
mrozoodporne, typy- w zależności od sposobu wykonania otworów i drążeń B- bez otworowe, P- pełne, D-
drążone, S- szczelinowe, klasy 3.5, 5, 7.5, 10, 15, 20,25 dla grupy Z i 10, 15, 20,25 dla grupy L. Sortyment 1.0,
1.2, 1.4, 1.6 ,1.8, 2.0 dla typu B i P oraz 0.6, 0.8, 1.0, 1.2, 1.4, 1.6 dla typu D i S. Gęstość objętościowa zależy
od sortymentu , wytrzymałość na ściskanie zależy od klasy i wysokości cegły. Nasiąkliwość dla klas 7.5, 10, 15
n=6-22%, klasa 20 n=6-20%, dla klas 3.5 i 5 nie określa się nasiąkliwości dla typu Z]] klasa 10,15 n=4-
16%, klasa 20,25 n=4-12% dla typu L, mrozoodporność dla cegły rodzaju M, grupyZ, typu D i S  20 cykli,,
dla cegły rodzaju M, grupy Z, typu B i P- 25 cykli.
20) Porównaj własności techniczne pustaków ceramicznych modularnych i poryzowanych.
Oda wyroby można podzielić na mrozoodporne M i nie mrozoodporne N. W zależności od przeznaczenie
wyróżnia się grupy dla pustaków modularnych: Z- przeznaczone do murowania zwykłego, S- przeznaczone do
murowania na suchy styk, W- przeznaczone do murowania na wpust-wypust, P- przeznaczone do murowania
ze spoinami pocienionymi. Grupy dla pustaków poryzowanych: A- przeznaczone do murowania zwykłego, B-
do murowania ze spoinami pocienionymi, C- na suchy styk ze spoinami poziomymi zwykłymi, D- na suchy
styk ze spoinami poziomymi pocienionymi, E- na wpust-wypust ze spoinami poziomymi zwykłymi, F- na
wpust-wypust ze spoinami poziomymi pocienionymi. Klasy są takie same dla obu wyrobów: 3.5, 5, 7.5, 10, 15,
20( wytrzymałość na ściskanie zależy od klas). Różnice są w sortymencie gdyż dla pustaków ceramicznych
wynosi on: 0.6, 0.8, 1.0, 1.2, 1.4, 1.6 natomiast dla pustaków poryzowanych wynosi: 0.5, 0.6, 0.7, 0.8, 0.9, 1.0
1.2. W obu przypadkach gęstość objętościowa zależy od sortymentu. Różnice widoczne są również w
nasiąkliwości. Pustaki poryzowane są nieco bardziej nasiąkliwe (ze względu na pory), ich nasiąkliwość wynosi
6- 28%, przy czym dla pustaków modularnych wynosi ona6-22%( dla klas 7.5, 10, 15, 20 dla klas 3.5 i 5 nie
określa się nasiąkliwości. Mrozoodporność  20 cykli dla pustaków poryzowanych i modularnych.
21) Scharakteryzuj cegły ceramiczne kominowe.
Cegła kominówka ma kształt wycinków pierścienia kołowego i przeznaczona jest do budowy przemysłowych
kominów wolnostojących. Krawędzi cegieł powinny być ostre, podstawy możliwie płaskie, otwory przelotowe
w kształcie dowolnym prostopadłe do podstawy, bez ostrych naroży. Wyróżnia się pięć typów zależnych od
długości 100,150,200,250,300 ( liczby te odpowiadają długości w mm). W zależności od promienia komina
wyróżnia się odmiany: 600,900,1500,2500 ( liczby te odpowiadają długości promienia). W zależności od
wytrzymałości na ściskanie klasy 20 i25. Gęstość objętościowa od 1.2 do 1.6 kg/dm3. Cegła kominowa
powinna charakteryzować się małą nasiąkliwością ( nie więcej niż 10 %). Odporność na działanie mrozu 25
cykli bez uszkodzeń.
22) Scharakteryzuj cegły ceramiczne kanalizacyjne.
Cegły kanalizacyjne ze względu na kształt i wymiary dzieli się na dwa typy : P- proste o wymiarach
250x120x65mm, oraz K- klinowe o wymiarach 250x120x65/60 , 250x120x65/55 250x120x65/50
250x120x65/45 mm. Klasy w zależności od wytrzymałości na ściskanie wynoszą dla typu P 15,20,25 oraz dla
typu K 10,15,20,25. Nasiąkliwość wagowa nie powinna przekraczać 12%, badanie na mrozoodporność 20 cykli
bez uszkodzeń. Cegła kanalizacyjna stosowane jest do budowy sieci kanalizacyjnej wymagającej szczelności
oraz tam gdzie nie jest wymagana odporność na działanie kwasów i ługów zawartych w ściekach, wodach
podziemnych oraz gruncie.
23) Scharakteryzuj wyroby ceramiczne poryzowane.
Cegły, pustaki, elementy poryzowane  ceramika poryzowana uzyskiwane jest dzięki dodaniu ma masy w
czasie formowania wyrobu wypełniaczy organicznych( wióry drzewne, granulat styropianowy) które to w
procesie wypalania zanikają pozostawiając wolną przestrzeń- zwiększa to porowatość czerepu. Porowatość tych
elementów jest \< 30%. Elementy te mogą być mrozoodporne i nie mrozoodporne. Klasy wynoszą 3.5 , 5 ,7.5,
10, 15, 20 i od nich zależy wytrzymałość na ściskanie. Sortyment 0.5, 0.6, 0.7, 0.8, 0.9, 1.0, 1.2 . Od
sortymentu zależy gęstość objętościowa ( gęstość objętościowa jest \< 2000kg/m3). Nasiąkliwość wynosi od 6-
28% i jest większa od wyrobów budowlanych z ceramiki porowatej. Ze względu na dużą porowatość wyroby
poryzowane charakteryzują się niższym współczynnikiem przewodności cieplnej. Wyroby poryzowane
stosowane są do wykonywania ścian działowych, gdy chodzi o zmniejszenie ciężaru własnego ściany ,
ocieplenia ścian wykonanych z materiałów o wysokim współczynniku przewodności cieplnej.
24) Scharakteryzuj wyroby ceramiczne termalitowe.
Do ceramicznych wyrobów termalitowych należy cegła termalitowa. Jest ona przeznaczona do wykonywania
osłon termicznych urządzeń grzewczych, pracujących w temp 900 C. Jest wyrobem izolacyjnym o czerepie
porowatym, produkowanym z gliny wymieszanej z ziemiÄ… okrzemkowÄ… i dodatkami organicznymi ( trociny
drzewne, miał torfowy lub korkowy) spalającymi się podczas procesu wypalania cegły. Cegła ta produkowana
jest w dwóch odmianach zależnych od gęstości objętościowej: 650 (650 kg/m3) i 750 (750 kg/m3).
Wytrzymałość na ściskanie dla odmiany 650 wynosi Rc=0.78 MPa i dla odmiany 750 Rc=1.57 MPa.
Współczynnik przewodzenia ciepła przy średniej temp 50 C dla odmiany 650- 0.20 W/mK i dla odmiany 750 
0.25W/mK. Przy średniej temp 350 C dla odmiany 650  0.30W/mK i dla odmiany 750- 0.35W/mK.
25) Scharakteryzuj wyroby ceramiczne szamotowe.
Wyroby szamotowe należą do wyrobów ogniotrwałych czyli takich które pracują podczas długotrwałego
działania wysokiej temperatury. Produkuje się je z mas zawierających 5-50% gliny surowej ogniotrwałej i
odpowiednio 95-50% szamotu. Po wysuszeniu wyroby wypala się. W zależności od składu chemicznego i
właściwości fizycznych wyroby szamotowe dzieli się na gatunki formowane z mas: -plastycznych ( gatunki
E10, E, A10, A,B,C,D)  półsuchych i półplastycznych (gatunki Es, As ,Bs ,Cs ,Ds.)  wieloszamotowych(
gatunki Ew,Aw,Bw) . Wyroby szamotowe stanowią około 70% całości produkcji wyrobów ogniotrwałych.
26) Scharakteryzuj wyroby ceramiczne stropowe.
- Pustak ceramiczny stropowy Ackerman stosowany do budowy stropów żelbetowych tzw gęstożebrowych jako
elementy wypełniające. W zależności od wysokości rozróżnia się cztery typy: 15,18,20,22. W zależności od
długości rozróżnia się dwie odmiany 200 o dł. 195 i 300 o dł.295 mm. Pustaki w stanie powierzno-suchym
powinny wytrzymać obciążenie 1500N dla odmiany 200 i 2000N dla odmiany 300, działające na całą
powierzchnię górną. Masa jednego pustaka w zależności od typu wynosi 6-12kg.
- pustak ceramiczny stropowy DZ-3 o szerokości 460,470 i 530mm.Należy do pustaków stropowych
wypełniających i powinien przenosić obciążenia 1500N równomiernie rozłożone na górnej powierzchni.
Nasiąkliwość wagowa wynosi do 25%. Masa jednego pustaka wynosi ok. 18kg
- pustak stropowy FERT-45 dwa typy FERT45 i FERT45 bez nadbetonu
- pustak stropowy FERT60 wymiary 520x200x200
- pustak stropowy CERAM50 wymiary 350x250x200
- pustak stropowy DP szerokość 340, 470 i 530mm
27) Scharakteryzuj wyroby ceramiczne do pokryć dachowych.
Typy dachówek rozróżnia się w zależności od kształtu i sposobu układania w pokryciach dachowych a
mianowicie dachówka karpiówka, karpiówka zakładkowa, zakładkowa z pojedynczą zakładką, zakładkowa z
podwójną zakładką, esówka, marsylka, reńska, pola, wita mnich-mniszka. Typy gąsiorów rozróżnia się w
zależności od kształtów i przyjętego wzornictwa. Odmiany dachówek rozróżnia się w zależności od funkcji
użytkowej a mianowicie: podstawowa P, gąsiorowa (kalenicowa) G, okapowa R, połówka prawa Pp, połówka
lewa Pl, krawędziowa prawa Kp, krawędziowa lewa Kl, mnich Mh, mniszka Ma, wietrznikowa W,
wietrznikowa prawa i lewa Wp Wl,wietrznikowa prawa górna i dolna Wpg i Wpd , wietrznikowa lewa górna i
dolna Wlg i Wld, kątowa K, wentylacyjna Wa. Gatunki dachówki dzieli się w zależności od odchyłek
wymiarowych oraz dopuszczalnych wad. Wyróżnia się gatunek 1 i 2. Dla gąsiorów nie wyróżnia się gatunków.
Kształt zależy od przyjętego typu i odmiany, a kształt gąsiorów dachowych zależy od przyjętego typu.
Wymiary nominalne dachówek typu i odmiany oraz gąsiorów dachowych każdego typu powinny być zgodne z
dokumentacją techniczną. Wysokość zaczepu powinna wynosić co najmniej 10mm. Cechy fizyczne i
mechaniczne dachówek i gąsiorów dachowych. Nasiąkliwość poszczególnych próbek nie może większa niż
1.5% od największej nasiąkliwości poszczególnych dachówek które w ostatnich trzech badaniach odporności
na działanie mrozu miały odporność zgodną z wymaganiami normy. Odporność na działanie siły łamiącej :-
dachówki karpiówki o szerokości nie większej niż 150 mm ( siła łamiąca 500N), - dachówki karpiówki o
szerokości większej niż 150 mm ( 700 N), dachówki karpiówki połówkowe (300N), dachówki zakładkowe
płaskie (600N), dachówki inne niż wymienione powyżej ( 1200N), gąsiory dachowe o wysokości nie większej
niż 120 mm (1200N), gąsiory dachowe o wysokości większej niż 120 mm(1500N).
28) Jaka jest różnica między wyrobami ceramicznymi o strukturze porowatej i spieczonej?
W ceramice porowatej temperatura wypalania surowców wynosi 800 do 950 C. W ceramice spieczonej w
temperatura wypalania jest wyższa i wynosi powyżej 1100 C. Porowatość w ceramice porowatej jest d" 20% (
ceramika poryzowana p\< 30%). W ceramice spieczonej porowatość jest d" 5%. Dla ceramiki porowatej gęstość
objętościowa jest mniejsza równa 2000kg/m3 dla ceramiki spieczonej gęstość to jest mniejsza równa
2500kg/m3. Wytrzymałość na ściskanie wg klas: 3.5, 5 ,7.5, 10, 15, 20 ,25 dla ceramiki porowatej oraz 30, 35,
45,60 (cegła klinkierowa), 35, 50, 65,80,100 ( klinkier drogowy) dla ceramiki spieczonej. Ceramika spieczona
charakteryzuje się większą mrozoodpornością i wytrzymałością mechaniczna w stosunku do ceramiki
porowatej Z kolei ceramika porowata charakteryzuje się mniejszym współczynnikiem przewodności cieplnej.
29) Czym różni się ceramika poryzowana od tradycyjnej ceramiki porowatej?
W ceramice porowatej temperatura wypalania surowców wynosi 800 do 950°C .Porowatość w ceramice
porowatej wynosi 20%; gęstość objętościowa wynosi 2000kg/m3. Ceramika poryzowana-uzyskiwana jest
dzięki dodaniu do masy w czasie formowania wyrobu wypełniaczy organicznych: wióry drzewne, granulat
styropianowy, które w procesie wypalania zanikają pozostawiając wolną przestrzeń. Zwiększa to porowatość
czerepu.(gęstość obj. Jest niższa, dobry izolator, większa nasiąkliwość, materiał staje się bardziej kruchy,
materiał dobry do budynków jednorodzinnych, nie zaleca się używania przy drogach o dużym nasileniu ruchu,
trudny do wykonania otworów). (POROTHERM)
30) Podaj ogólny podział skał ze względu na sposób powstawania.
a) skały magmowe- powstałe przez zakrzepnięcie ciekłej magmy:
" głębinowe - granit, sjenit, dioryt, gabro;
"
"
"
" wylewne - profir, andezyt, bazalt, diabaz, melafir, tuf wulkaniczny.
"
"
"
b)osadowe - powstałe jako osad pochodzenia mechanicznego, organicznego lub chemicznego np.: przez osadzanie
się szczątków zwietrzałych skał starszych lub przez nagromadzanie się szczątków zwierząt.
" klasyczne- piaskowe, okruchowe, zlepieńce, piaski, żwiry, iły, gliny;
"
"
"
" organiczne- wapeń, dolomit, diatemit.
"
"
"
" chemiczne- trawertyn, gips, anhydryt, albaster.
"
"
"
c) przeobrażone (metamorficzne) -powstałe z przeobrażenia skał magmowych lub osadowych pod wpływem zmian
warunków fizykochemicznych (temperatury i ciśnienia): gnejsy, serpentynit marmury, łupki.
31) Scharakteryzuj własności użytkowe skał mających zastosowanie w budownictwie.
Z punktu widzenia budowlanego od skał wymaga się przede wszystkim trwałości i przydatności do
odpowiedniej obróbki. Przy dokładnej ocenie przydatności kamieni do celów budowlanych muszą być brane
pod uwagę w różnym stopniu różne ich właściwości, a więc cechy mineralogiczno - petrograficzne, fizyczne i
mechaniczne. Cechy te podlegają badaniom w zależności od przeznaczenia materiału kamiennego, wymaganej
jakości i rozmiarów robót. Cechy mineralogiczno - petrograficzne obejmują skład mineralogiczny i chemiczny,
budowę skały, barwę, połysk, uwarstwienie, pochodzenie geologiczne i świeżość. Do najważniejszych cech
fizycznych i mechanicznych z punktu widzenia budownictwa należą: gęstość objętościowa, nasiąkliwość
wagowa, wytrzymałość na ściskanie, ścieralność i twardość.
32) Scharakteryzuj własności materiałów kamiennych ( oraz podaj przykłady ) stosowanych w:
budownictwie ogólnym/budownictwie drogowym/budownictwie kolejowymi mostowym. ( 3 różne
pytanka)
Zastosowanie w budownictwie ogólnym:
- fundamenty- głównie ze skał magmowych oraz piaskowce ciężkie na lepiszczu krzemiankowym, ewentualnie
wapiennym, niekiedy piaskowce lekkie i wapienie
- Å›ciany zewnÄ™trzne- skaÅ‚y tzw. CiepÅ‚e o Áż< 1.8 Å›g/m3 wapienie lekkie i tufy
- licowanie ścian- płyty okładzinowe z piaskowca, granitu, marmuru, trawertyny, skały o ładnym wyglądzie i
dobrej mrozoodporności
- posadzki i schody- skały o małej ścieralności- głównie magmowe, twarde piaskowce i marmury
- parapety, poręcze, obramowania- skały spełniające wymagania estetyczne
Zastosowanie w budownictwie mostowym i wodnym- stosuje się tu kamień na ciosy łożyskowe, sklepienia
mostów, do budowy grobli, jazów oraz przy regulacji rzek. Kamień ten powinien wykazywać pełną
mrozoodporność, małą nasiąkliwość i dużą wytrzymałość mechaniczną, tak aby czynniki klimatyczne
niszczące strukturę nie powodowały przedwczesnego zniszczenia- skały magmowe, piaskowce kwarcytowe
Zastosowanie w budownictwie kolejowym  tłuczeń i żwir na podtorza; skały o dużej wytrzymałości
mechanicznej, małej ścieralności i wysokiej mrozoodporności
Zastosowanie w budownictwie drogowym- kostka brukowa, tłuczeń, krawężniki, słupki itd.; skały o dużej
wytrzymałości mechanicznej, małej ścieralności, dużej twardości i wysokiej mrozoodporności- głównie skały
magmowe
33) Scharakteryzuj własności techniczne drewna.
Najlepsze właściwości mechaniczne drewno osiąga przy pracy wzdłuż włókien.
"Wilgotność - zależy od gatunku i pory cięcia. Wilgotność masowa drewna świeżo ściętego przekracza 28%.
"
"
"
Drewno wilgotne to takie, którego wilgotność w= 23 - 28 %
-półsuche - 18 - 23%
-powietrznosuche - 15 - 18%
-pokojowo -suche - 9 - 15%
-bardzo suche - 0 - 9%
-całkowicie suche - 0%
Wilgotność drewna posiada duży wpływ na jego cechy mechaniczne. Wytrzymałość drewna suchego jest prawie
trzy razy większa niż wilgotnego. W związku z tym wytrzymałość mechaniczną drewna podaje się przy
zawilgoceniu 15%.
"Nasiąkliwość zależy od rodzaju drewna i jego części, przyjmuje wartość od 30 do 200%.
"
"
"
"Skurcz i pęcznienie - drewno schnąc kurczy się, a nawilgacają pęcznieje.
"
"
"
Skurcz zaczyna się poniżej wilgotności 28-31%. Inny jest skurcz wzdłuż włókien a inny w poprzek.
"Przewodność cieplna zależy od kierunku przepływu strumienia ciepła i od stanu zawilgocenia, wzdłuż włókien jest
"
"
"
dwa razy większy niż w kierunku poprzecznym.
Średnia przewodność = 0,16 -0,22 W/mK
"GÄ™stość objÄ™toÅ›ciowa Áo= 0,45 - 0,85 Mg/m3
"
"
"
Gęstość drewna E"1,5 Mg/m3
"Właściwości mechaniczne zależą od gatunku a w ramach jednego gatunku od gęstości objętościowej, zawilgocenia
"
"
"
oraz kierunku działania siły w stosunku do uzwojenia.
Jeżeli bada się właściwości mechaniczne przy innym zawilgoceniu niż 15% to wytrzymałość wylicza się ze wzoru:
R15 = Rw [ 1+Ä…w (w - 15)]
ąw - od 0,03 - 0,05- zależy od kierunku działania siły.
"Ścieralność - zależy od twardości, wilgotności oraz ścieralnej powierzchni.
"
"
"
"Twardość - odporność drewna na działanie sił skupionych zależy od gatunku, określa się ją metodą Janki.
"
"
"
34) Wpływ wilgoci na własności wyrobów z drewna.
Wytrzymałość drewna zależna jest od rodzaju drewna, gęstości objętościowej, wilgotności, budowy
anatomicznej i wad. Wytrzymałość jest tym większa im większa jest gęstość objętościowa, a mniejsza
wilgotność. Powiększenie stopnia zawilgocenia drewna z 15 na 30 % powoduje prawie dwukrotny spadek jego
wytrzymałości na ściskanie. Pod wpływem zwiększonej wilgotności i wyższej temperatury wzrasta giętkość
drewna. Największą giętkość pod działaniem wilgoci i wysokiej temperatury ma drewno bukowe. Także
twardość drewna maleje ze wzrostem wilgotności. Pod wpływem słońca i wilgoci może nastąpić zmiana
naturalnej barwy drewna okrągłego leżącego na otwartej przestrzeni na brunatną. Zwiększona wilgotność może
doprowadzić do zgnilizny drewna, która bardzo obniża jego własności.
35) Scharakteryzuj kompozyty drewno pochodne  w jaki sposób powstają i gdzie znajdują
zastosowanie.
" Płyta OSB- jest produktem drewnopochodnym, płasko prasowaną płytą trójwarstwową, zbudowaną z
"
"
"
prostokątnych, odpowiednio zorientowanych wiórów, które przy zastosowaniu żywicy formaldehydowo-
fenylowo-mocznikowo-melaminowej jako Å‚Ä…cznika zaprasowywane sÄ… metodÄ… na gorÄ…co.
" Płyty pilśniowe otrzymuje się przez rozwłóknienie masy drzewnej pochodzącej ze ścinków i odpadów, a następnie
"
"
"
sklejenie jej z równoczesnym sprasowaniem. Zależnie od stopnia sprasowania rozróżnia się trzy rodzaje płyt:
miękkie, twarde, bardzo twarde.
" płyty pilśniowe porowate- wyrabia się z drewna spilśnionego poddanego obróbce technicznej, zastosowanie do
izolacji dz
więkochłonnych
" płyty pilśniowe porowate bitumiczne- produkuje się z rozwłóknionego drewna i nasyca asfaltem. Są układane pod
podłogami z tarcicy bądz
z deszczułek oraz służą do wypełniania szczelin dylatacyjnych w budynkach.
" płyty porowate dz
więkochłonne- produkuje się z płyt pilśniowych miękkich w postaci kwadratów o boku 30 cm,
grubości 12,5 cm, perforowanych lub narzynanych. Powierzchnia ich jest pokryta ścierem drzewnym bielonym.
" płyty twarde- wytwarza się z drewna spilśnionego poddanego obróbce termicznej pod ciśnieniem.
" płyty pilśnione twarde lakierowane- uzyskuje się je przez pokrycie gładkiej powierzchni płyty powłoką lakierową.
Stosuje się je na dekoracyjne okładziny ścian i sufitów. Mają również zastosowanie w modelarstwie i w produkcji
taboru komunikacyjnego.
" płyty pilśnione twarde laminowane- powierzchnie tych płyt uzyskuje się przez wytłaczanie papierów nasyconych
termoutwardzalnymi żywicami
" płyty bardzo twarde- produkuje się je pod ciśnieniem, z drewna spilśnionego nasyconego olejami schnącymi lub
żywicami sztucznymi. Ponadto powierzchnię górną płyt często powleka się emalią barwną lub bezbarwną.
Stosowane do wykładania ścian i podłóg.
" Płyty wiórowe prasowane zwykłe produkuje się z wiórów drzewnych i kleju syntetycznego jako płyty
"
"
"
jednowarstwowe, trzywarstwowe i frakcjonowane średnio ciężkie o powierzchni naturalnej lub szlifowanej.
Stosowane do produkcji mebli.
Płyty wiórowe pełne i pustakowe produkuje się z wiórów drzewnych i kleju syntetycznego w postaci płyt
nieoklejanych lub oklejanych.
" PÅ‚yty paz
dzierzowe produkuje siÄ™ z mieszaniny paz
dzierzy lnianych i konopnych z żywicami syntetycznymi przez
"
"
"
ich sprasowanie w podwyższonej temperaturze. W zależności od podstawowego surowca produkuje się płyty
paz
dzierzowe lniane, konopne lub mieszane. Stosuje się je jako materiał konstrukcyjny bądz
izolacyjny do
budynków gospodarczych. Płyty paz
dzierzowe są materiałem palnym, dlatego przegrody z tych płyt wymagają
zabezpieczenia przed działaniem ognia. Wydzielają nieprzyjemny zapach, co ogranicza ich stosowanie wewnątrz
pomieszczeń.
" Płyty wiórkowo - cementowe otrzymuje się z wełny drzew iglastych, którą poddaje się mineralizacji, następnie
"
"
"
miesza z cementem portlandzkim, formuje i prasuje. Stosuje siÄ™ do izolacji cieplnej i dz
więkowej ścian.
36) Opisz sposoby zabezpieczenia wyrobów z drewna przed korozją biologiczną.
Największymi szkodnikami w procesach gnicia są grzyby, w mniejszym stopniu szkodzą bakterie. W celu
ochrony przed gniciem należy stosować odpowiednie środki zapobiegawcze oraz zwalczające ujawnione już
grzyby. Drewno należy chronić stosując materiały izolacyjne i pokrycia oraz impregnacje. Która ma na celu
zwiększenie odporności drewna na działanie grzybów, owadów i innych czynników niszczących.
Impregnacje dzielimy na:
" powierzchniową - wykonuje się ją przez smarowanie za pomocą pędzli lub szczotek, rzadziej przez
"
"
"
opryskiwanie za pomocą rozpylających pistoletów; oraz przez kąpiele antyseptyczne przy użyciu środków
gorÄ…cych lub zimnych
" głęboką:
"
"
"
- metody dyfuzji - należą do nich metody suchej impregnacji, pastowania, bandażowania, metoda
zastrzykowa i nawiercania otworów, osmotyczna
- ciśnieniowa - metoda wypierania soków i metoda ciśnieniowo-próżniowa
37) Scharakteryzuj wyroby posadzkowe drewna i drewnopochodne. Jakie cechy techniczne sÄ…
najważniejsze dla tej grupy wyrobów?
" Panele podłogowe- proste w montażu i pielęgnacji. Wyróżniają się dużą odpornością na ścieranie,
"
"
"
zarysowania trwałe obciążenia. Ciągłe oddziaływanie światła słonecznego, nie powoduje różnic w odcieniach
podłogi. Oferta obejmuje trzy rodzaje paneli podłogowych: Perfect Floor i Perfect Top Floor, wykonane na
bazie drewnopochodnej płyty HDF oraz Perfect Panel Floor wykonane na bazie płyty wiórowej
" Posadzki drewniane- oprócz tradycyjnego parkietu i mozaiki na naszym rynku jest duży wybór
"
"
"
nowoczesnych posadzek drewnianych różniących się rodzajem materiału z jakiego są wykonane, sposobem
układania, wykończenia i konserwacji.
Parkiet- posadzka drewniana jest trwałą, elegancka i nadaje pomieszczeniu ciepły przytulny wygląd. Należy ją
jednak dobrze ułożyć i zadbać o staranne wykończenie.
38) Scharakteryzuj spoiwa powietrzne.
" Spoiwo powietrzne to takie ,które po dodaniu do niego wody w wyniku reakcji chem. wiąże i twardnieje
"
"
"
tylko na powietrzu.
Otrzymywanie spoiw wymaga procesów energochłonnych tj. prażenie i spiekanie. Maksymalne temp. tych
procesów wynoszÄ…: gips 200°C, wapno 950-1050°C, cem. 1450-1500°C. Spoiwa mineralne to wypalone i
sproszkowane materiały, które po wymieszaniu z wodą w wyniku reakcji chem. wiążą i twardnieją. W
procesach tych zachodzÄ… reakcje chem. : uwodnienie(wszystkie spoiwa), hydroliza(spoiwa hydrauliczne),
karbonotyzacja(s. wapienne)
" Budowlane wapno niegaszone otrzymuje siÄ™ przez wypalenie kamienia wapiennego w temp.650-1050°C.
"
"
"
Proces wypalania zachodzi wg reakcji: CaCO3=CaO+CO2Ä™!
W zależności od pochodzenia surowca rozróżnia się trzy rodzaje wapna budowlanego:
-CL-wapno wapniowe wytwarzane z wapieni czystych
-DL-wapno dolomitowe wytwarzane z wapieni dolomitowych
-HL-wapno hydrauliczne wytwarzane z wapieni ilastych
W zależności od zawartości CaO+MgO rozróżnia się trzy odmianywapniowego(90,80,70) oraz dwie odmiany
wapna dolomitowego(85,80).
" Gaszenie wapna polega na reakcji chem.tlenku wapnia z wodÄ…(w nadmiarze) CaO+H2O=Ca(OH)2+QÄ™! w
"
"
"
wyniku której powtsaje wodorotlenek wapniowy. Wapno w bryłkach powinno być gaszone okresie 7 dni od
dostarczenia na budowę, gdyż szybko wchłania wilgoć z otoczenia oraz CO2 staje się wapnem zwietrzałym.
Gaszenie wapna, które zostało rozdrobnione w sposób mechaniczny trwa minimum 2 tygodnie jeżeli jest
przeznaczone do robót murowych, minimum 2 miesiące jeżeli jest przeznaczone do robót tynkarskich. Wapno,
które nie zostało rozdrobnione należy dołować min. 3 miesiące. Reaktywność wapna niegaszonego wynosi:
czas gaszenia 10-30min.,temp. gaszenia min.60°C.
" Ciasto wapienne ma kolor biały, lekko żółtawy lub szary; barwa brązowa oznacza, że wapno gaszono zbyt
"
"
"
małą ilością wody( spalone ). Dobre ciasto jest lekkie, jednorodne, bez grudek, bez szorstkich wyczuwalnych
składników .
" Wapno sucho gaszone(hydratyzowane) jest sproszkowanym wodorotlenkiem wapnia, który uzyskuje się
"
"
"
przez gaszenie wapna palonego w sposób przemysłowy małą ilością wody (ok. 65% masy wapna) wg reakcji:
CaO+H2O=Ca(OH)2+QÄ™!
" Wapno pokarbidowe jest produktem ubocznym wytwarzania acetylenu z karbidu wg reakcji:
"
"
"
CaC2+2H2O=C2H2+Ca(OH)2 Ma ono barwę jasnoszarą i nie powinno zawierać grudek i zanieczyszczeń
mechanicznych oraz ujawniać zapachu amoniaku lub gaszącego się karbidu. Zawartość CaO+MgO w wapnie
pokarbidowym nie może być mniejsza niż 65%. Wapno mokre magazynuje się w dołach ziemnych pod
warstwÄ… piasku(podobnie jak wapno gaszone).
Spoiwa wapienne stosuje siÄ™ do:
-budowy murów nadziemnych przy obciążeniu do 0,6 MPa,
-zapraw w miejscach o dostatecznym dopływie CO2, zabezpieczonych przed wilgocią (nie nadają się do
fundamentów poniżej poziomu wody gruntowej),
-wypraw wewnętrznych i zewnętrznych budynków mieszkalnych i przemysłowych,
-produkcji pustaków i bloków ściennych-jako dodatek do cementu,
-produkcji pustaków stropowych- jako dodatek do cementu,
-produkcji cegły wapienno-piaskowej,
-produkcji betonów komórkowych,
-jako dodatek poprawiający urabialność zapraw cementowych.
" Budowlane spoiwa gipsowe
"
"
"
Na potrzeby budownictwa produkuje siÄ™:
-gips budowlany
-gipsy specjalne: gips szpachlowy, gips tynkarski i klej gipsowy
Gips budowlany(2CaSO4 Å" H2O) jest to spoiwo powietrzne, otrzymywane ze skaÅ‚y gipsowej ( CaSO4 Å" 2H2O)
wyprażonej w temp. ok. 200°C, a nastÄ™pnie zmielonej. Podczas prażenia zachodzi nastÄ™pujÄ…ca reakcja
chemiczna: 2(CaSO4 Å" 2H2O) 2CaSO4 Å" 2H2O + 3 H2OÄ™!
Produkuje się gips budowlany dwóch gatunków:GB-6 i GB-8. Ze względu na stopień rozdrobnienia rozróżnia
siÄ™ gips budowlany grubo mielony (GB-G) i drobno mielony (GB-D). Gips budowlany jest przeznaczony do
sporządzania zaczynów , zapraw i betonów oraz do produkcji drobnych wyrobów budowlanych. Gips
powoduje korozją metali, dlatego nie może być stosowany do produkcji wyrobów mających styczność ze stalą.
Również gips pod wpływem wilgoci traci cechy wytrzymałościowe, a zatem nie powinien być stosowny w
miejscach o podwyższonej na stałe wilgotności powietrza(np. w fundamentach lub pralniach).
W grupie budowlanych gipsów specjalnych produkuje się:
-gips szpachlowy do szpachlowania budowlanych elementów betonowych(B),
- gips szpachlowy do szpachlowania budowlanych elementów gipsowych (G),
- gips szpachlowy do spoinowania płyt gipsowo-kartonowych (F),
- gips tynkarski do wykonywania wewnętrznych wypraw tynkarskich sposobem zmechanizowanym (GTM),
 - gips tynkarski do ręcznego tynkowania(GTR),
-klej gipsowy do klejenia prefabrykatów gipsowych (P),
-klej gipsowy do osadzania płyt gipsowo-kartonowych (T).
Spoiwa gipsowe należy magazynować w pomieszczeniach zabezpieczonych przed opadami i wilgocią.
39) Scharakteryzuj spoiwa hydrauliczne.
Spoiwa hydrauliczne to takie, które po wymieszaniu z wodą w wyniku reakcji chemicznych wiążą i twardnieją
zarówno na powietrzu jak i pod wodą. Spoiwa te należą do podstawowych materiałów budowlanych.
Charakteryzują się takimi cechami technicznymi, które umożliwiają stosowanie ich w budownictwie w bardzo
szerokim zakresie.
" Wapno hydrauliczne otrzymuje się przez wypalenie wapieni marglistych lub margli, a następnie zgaszenie
"
"
"
ograniczoną ilością wody i zmielenie. Do najważniejszych cech technicznych wapna hydraulicznego należą:
stopień zmielenia i wytrzymałość zapraw normowanych. Początek wiązania wapna hydraulicznego powinien
nastąpić nie wcześniej niż p 1 godzinie, a koniec- nie póz
niej niż p 15 godzinach. Z wapna hydraulicznego
sporządza się zaprawy do murów fundamentowych, zaprawy zastępujące zaprawy wapienno- cementowe i
betony niskich klas.
" Cementem portlandzkim nazywa siÄ™ spoiwo hydrauliczne otrzymywane przez zmielenie klinkieru
"
"
"
cementowego z gipsem.
" Klinkier cementowy otrzymuje się przez wypalenie w temperaturze spiekania 1450OC mieszaniny surowców
"
"
"
(zmielonych), zawierających wapień i glinokrzemiany. Najczęściej stosowanym dodatkiem do klinkieru
(podczas jego przemiału) jest kamień gipsowy (w ilości ok. 6% wag.) oraz żużel wielkopiecowy lub popiół
lotny.
Podstawowymi minerałami klinkieru cementowego są:
Alit  o wzorze 3CaO Å" SiO2  krzemian trójwapniowy, odznacza siÄ™ najsilniejszymi wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ciami
hydraulicznymi i wydziela znaczne ilości ciepła podczas wiązania, a jego udział w klinkierze cementowym
wynosi ok. 50-65 % wag.
Belit  2CaO Å" SiO2  krzemian dwuwapniowy, udziaÅ‚ w klinkierze 15-25% wag.
Brownmilleryt - 4 CaO Å" Al2O3 Å" Fe2O3  czterowapniowy zwiÄ…zek tlenku glinu i tlenku żelaza, znajduje siÄ™ w
części zeszkliwionej klinkieru, ma słabe właściwości hydrauliczne, wiąże szybko, lecz odznacza się na ogół
małą wytrzymałością, udział w kliniekrze cementowym 5-15%
" Cementami portlandzkimi powszechnego użytku nazywamy spoiwa otrzymywane ze zmielenia klinkieru
"
"
"
cementowego z dodatkiem do 5% kamienia gipsowego lub dodatków żużlu, pyłu krzemionkowego, pucolany,
popiołu lotnego bądz
wapienia, których ilości są różne i wynoszą 3 do 55%.
CEM 1- cement portlandzki, CEM 2  cement mieszany, CEM3  cement hutniczy, CEM4- cement
pucolanowy. Podane rodzaje cementów podlegają dalszej klasyfikacji z uwagi na ilość j jakość dodatków.
Cement CEM2, CEM3 i CEM4 dzieli się na odmiany A i B o granicznej zawartości dodatków.
Cementy powszechnego użytku klas:32,5N oraz 32,5R mogą być stosowane do betonów zwykłych klas C8/10
do C25/30 ; 42,5N i 42,5R do betonów klas C16/20 do C40/50 ; 52,5N do betonów klas C20/25 do C40/50 ;
52,5R do betonów klas wyższych od C40/50
" Cement murarski- otrzymuje się przez wspólne zmielenie klinkieru, kamienia gipsowego oraz nienormowych
"
"
"
ilości dodatków hydraulicznych, pucolanowych i kamienia wapiennego. Cement murarski 15 stosuje się do
zapraw murarskich i tynkarskich, a także do sporządzanie betonów niskich klas
" Cement portlandzki siarczanoodporny ze względu na zawartość 3CaOxAl2O3 i Na2O dzieli się na dwie
"
"
"
odmiany: CEM i MSR \< 8%- o umiarkowanej odporności na siarczany, CEM i HSR \< 3%- o dużej
odporności na siarczany
Przy zawartości Na2O\< 0,6% dodatkowo ustala się dalsze dwie odmiany: CEM i MSR NA- niskoalkaliczny o
umiarkowanej odporności, CEM i HSR NA- niskoalkaliczny o dużej odporności na siarczany. Klasy i cechy
fizyczne są analogiczne do cementów portlandzkich powszechnego użytku. Główne zastosowanie w miejscach
o możliwości agresji siarczanowej na konstrukcję.
" Cement portlandzki biały produkuje się z surowców o bardzo małej zawartości Fe2O3 oraz innych tlenków
"
"
"
barwiących (Mn2O3 i Cr2O3) a klinkier wypala się przy użyciu paliw bezpopiołowych. Cement biały składa
się z białego klinkieru, cementu portlandzkiego, gipsu oraz dodatków (lub bez dodatków) wybielających, nie
pogarszających właściwości cementu. Cement portlandzki biały stosuje się do robót elewacyjnych,
dekoracyjnych, do produkcji elementów budowlanych oraz do produkcji cementu kolorowego. W każdej klasie
wyróżnia się cement normalny(N) i szybkotwardniejący (R) . Cement może być dostarczony luzem w
pojemnikach lub w trzywarstwowych workach papierowych po 40 lub 50 kg. Worki powinny być oznakowane,
tzn mieć nadruk określający nazwę cementowni i datę pakowania. W czasie transportu i rozładunku należy
chronić spoiwo przed opadami za pomocą płacht z brezentu. Odbierając partię cementu sprawdza się jego ilość
przez zważenie
Cement należy składować w suchych, przewiewnych i zamkniętych magazynach, na drewnianej podłodze,
zabezpieczony przed wilgocią. Worki powinny być układane w odległości ok. 0,5 m od ścian w stosy o 10
warstwach. Układając cement w magazynie należy zostawić przejście umożliwiające dostęp do wszystkich
stosów tak aby spoiwo złożone wcześniej nie zostało przykryte póz
niej dostarczonymi partiami. Spoiwo zleżałe
lub zawilgocone należy odkładać w osobnym miejscu i przeznaczać do robót podrzędnych. Magazyn nie
wymaga ogrzewania podczas zimy.
40) Scharakteryzuj spoiwa gipsowe budowlane i specjalne.
Budowlane spoiwa gipsowe
Na potrzeby budownictwa produkuje siÄ™:
-gips budowlany
-gipsy specjalne: gips szpachlowy, gips tynkarski i klej gipsowy
Gips budowlany(2CaSO4 Å" H2O) jest to spoiwo powietrzne, otrzymywane ze skaÅ‚y gipsowej ( CaSO4 Å" 2H2O)
wyprażonej w temp. ok. 200°C, a nastÄ™pnie zmielonej. Podczas prażenia zachodzi nastÄ™pujÄ…ca reakcja
chemiczna: 2(CaSO4 Å" 2H2O) 2CaSO4 Å" 2H2O + 3 H2OÄ™!
Produkuje się gips budowlany dwóch gatunków:GB-6 i GB-8. Ze względu na stopień rozdrobnienia rozróżnia
siÄ™ gips budowlany grubo mielony (GB-G) i drobno mielony (GB-D). Gips budowlany jest przeznaczony do
sporządzania zaczynów , zapraw i betonów oraz do produkcji drobnych wyrobów budowlanych. Gips
powoduje korozją metali, dlatego nie może być stosowany do produkcji wyrobów mających styczność ze stalą.
Również gips pod wpływem wilgoci traci cechy wytrzymałościowe, a zatem nie powinien być stosowny w
miejscach o podwyższonej na stałe wilgotności powietrza(np. w fundamentach lub pralniach).
W grupie budowlanych gipsów specjalnych produkuje się:
-gips szpachlowy do szpachlowania budowlanych elementów betonowych(B),
- gips szpachlowy do szpachlowania budowlanych elementów gipsowych (G),
- gips szpachlowy do spoinowania płyt gipsowo-kartonowych (F),
- gips tynkarski do wykonywania wewnętrznych wypraw tynkarskich sposobem zmechanizowanym (GTM),
- gips tynkarski do ręcznego tynkowania(GTR),
-klej gipsowy do klejenia prefabrykatów gipsowych (P),
-klej gipsowy do osadzania płyt gipsowo-kartonowych (T).
41) Scharakteryzuj spoiwa cementowe.
" Cementami portlandzkimi powszechnego użytku nazywamy spoiwa otrzymywane ze zmielenia klinkieru
"
"
"
cementowego z dodatkiem do 5% kamienia gipsowego lub dodatków żużlu, pyłu krzemionkowego, pucolany,
popiołu lotnego bądz
wapienia, których ilości są różne i wynoszą 3 do 55%.
CEM 1- cement portlandzki, CEM 2  cement mieszany, CEM3  cement hutniczy, CEM4- cement
pucolanowy. Podane rodzaje cementów podlegają dalszej klasyfikacji z uwagi na ilość j jakość dodatków.
Cement CEM2, CEM3 i CEM4 dzieli się na odmiany A i B o granicznej zawartości dodatków.
Cementy powszechnego użytku klas: 32,5N oraz 32,5R mogą być stosowane do betonów zwykłych klas C8/10
do C25/30 ; 42,5N i 42,5R do betonów klas C16/20 do C40/50 ; 52,5N do betonów klas C20/25 do C40/50 ;
52,5R do betonów klas wyższych od C40/50
" Cement murarski- otrzymuje się przez wspólne zmielenie klinkieru, kamienia gipsowego oraz nienormowych
"
"
"
ilości dodatków hydraulicznych, pucolanowych i kamienia wapiennego. Cement murarski 15 stosuje się do
zapraw murarskich i tynkarskich, a także do sporządzanie betonów niskich klas
" Cement portlandzki siarczanoodporny ze względu na zawartość 3CaOxAl2O3 i Na2O dzieli się na dwie
"
"
"
odmiany: CEM i MSR \< 8%- o umiarkowanej odporności na siarczany, CEM i HSR \< 3%- o dużej
odporności na siarczany
Przy zawartości Na2O\< 0,6% dodatkowo ustala się dalsze dwie odmiany: CEM i MSR NA- niskoalkaliczny o
umiarkowanej odporności, CEM i HSR NA- niskoalkaliczny o dużej odporności na siarczany. Klasy i cechy
fizyczne są analogiczne do cementów portlandzkich powszechnego użytku. Główne zastosowanie w miejscach
o możliwości agresji siarczanowej na konstrukcję.
" Cement portlandzki biały produkuje się z surowców o bardzo małej zawartości Fe2O3 oraz innych tlenków
"
"
"
barwiących (Mn2O3 i Cr2O3) a klinkier wypala się przy użyciu paliw bezpopiołowych. Cement biały składa
się z białego klinkieru, cementu portlandzkiego, gipsu oraz dodatków (lub bez dodatków) wybielających, nie
pogarszających właściwości cementu. Cement portlandzki biały stosuje się do robót elewacyjnych,
dekoracyjnych, do produkcji elementów budowlanych oraz do produkcji cementu kolorowego. W każdej klasie
wyróżnia się cement normalny(N) i szybkotwardniejący (R) . Cement może być dostarczony luzem w
pojemnikach lub w trzywarstwowych workach papierowych po 40 lub 50 kg. Worki powinny być oznakowane,
tzn mieć nadruk określający nazwę cementowni i datę pakowania. W czasie transportu i rozładunku należy
chronić spoiwo przed opadami za pomocą płacht z brezentu. Odbierając partię cementu sprawdza się jego ilość
przez zważenie
Cement należy składować w suchych, przewiewnych i zamkniętych magazynach, na drewnianej podłodze,
zabezpieczony przed wilgocią. Worki powinny być układane w odległości ok. 0,5 m od ścian w stosy o 10
warstwach. Układając cement w magazynie należy zostawić przejście umożliwiające dostęp do wszystkich
stosów tak aby spoiwo złożone wcześniej nie zostało przykryte póz
niej dostarczonymi partiami. Spoiwo zleżałe
lub zawilgocone należy odkładać w osobnym miejscu i przeznaczać do robót podrzędnych. Magazyn nie
wymaga ogrzewania podczas zimy.
42) Scharakteryzuj spoiwa wapienne.
" Budowlane wapno niegaszone otrzymuje siÄ™ przez wypalenie kamienia wapiennego w temp.650-1050°C.
"
"
"
Proces wypalania zachodzi wg reakcji: CaCO3=CaO+CO2Ä™!
W zależności od pochodzenia surowca rozróżnia się trzy rodzaje wapna budowlanego:
-CL-wapno wapniowe wytwarzane z wapieni czystych
-DL-wapno dolomitowe wytwarzane z wapieni dolomitowych
-HL-wapno hydrauliczne wytwarzane z wapieni ilastych
W zależności od zawartości CaO+MgO rozróżnia się trzy odmianywapniowego(90,80,70) oraz dwie odmiany
wapna dolomitowego(85,80).
" Ciasto wapienne ma kolor biały, lekko żółtawy lub szary; barwa brązowa oznacza, że wapno gaszono zbyt
"
"
"
małą ilością wody( spalone ). Dobre ciasto jest lekkie, jednorodne, bez grudek, bez szorstkich wyczuwalnych
składników .
" Wapno sucho gaszone(hydratyzowane) jest sproszkowanym wodorotlenkiem wapnia, który uzyskuje się
"
"
"
przez gaszenie wapna palonego w sposób przemysłowy małą ilością wody (ok. 65% masy wapna) wg reakcji:
CaO+H2O=Ca(OH)2+QÄ™!
" Wapno pokarbidowe jest produktem ubocznym wytwarzania acetylenu z karbidu wg reakcji:
"
"
"
CaC2+2H2O=C2H2+Ca(OH)2 Ma ono barwę jasnoszarą i nie powinno zawierać grudek i zanieczyszczeń
mechanicznych oraz ujawniać zapachu amoniaku lub gaszącego się karbidu. Zawartość CaO+MgO w wapnie
pokarbidowym nie może być mniejsza niż 65%. Wapno mokre magazynuje się w dołach ziemnych pod
warstwÄ… piasku(podobnie jak wapno gaszone).
Spoiwa wapienne stosuje siÄ™ do:
-budowy murów nadziemnych przy obciążeniu do 0,6 MPa,
-zapraw w miejscach o dostatecznym dopływie CO2, zabezpieczonych przed wilgocią (nie nadają się do
fundamentów poniżej poziomu wody gruntowej),
-wypraw wewnętrznych i zewnętrznych budynków mieszkalnych i przemysłowych,
-produkcji pustaków i bloków ściennych-jako dodatek do cementu,
-produkcji pustaków stropowych- jako dodatek do cementu,
-produkcji cegły wapienno-piaskowej,
-produkcji betonów komórkowych,
-jako dodatek poprawiający urabialność zapraw cementowych.
43) Opisz zaczyny budowlane.
Zaczyn to mieszanina spoiwa z wodą lub wodnym roztworem bez udziału kruszyw. Zaczyny budowlane to
przede wszystkim zaczyny gipsowe i cementowe.
" zaczyny gipsowe są mieszaniną wody i gipsu. Stosuje się je do produkcji prefabrykatów np. do wypełniania
"
"
"
otworów i bruzd po założonej np. instalacji elektrycznej oraz do wykonywania sztukaterii gipsowej i tynków
ozdobnych (sztablatura- tynki gładkie polerowane białe; stiuki- tynki gładkie polerowane barwione).
" zaczyny cementowe są mieszaniną spoiwa cementowego z wodą i domieszkami. Stosowane jako wypełnienia
"
"
"
kanałów kablowych w sprężonych konstrukcjach betonowych (kablobetony), do wzmacniania uszkodzonych
konstrukcji betonowych i kamiennych, do wzmacniania podłoża gruntowego i skalnych nasypów.
Wzmacnianie odbywa się przez wstrzykiwanie zaczynu cementowego pod ciśnieniem w jamy, otwory i
szczeliny. Wstrzykiwany zaczyn musi mieć konsystencję tak dobraną aby łatwo przenikał przez przewody i
końcówki urządzeń do wstrzykiwania. Wytrzymałość ok. 3 MPa.
44) Opisz zaprawy budowlane z uwagi na użyte spoiwo oraz przeznaczenie.
Zaprawy sÄ… to mieszaniny spoiw i drobnoziarnistych kruszyw z wodÄ… i ewentualnymi dodatkami.
Podział zapraw ze względu na użyte spoiwo:
" zaprawy wapienne- składają się z ciasta wapiennego, piasku oraz wody. Ilościowy udział składników zapraw
"
"
"
wapiennych określa się stosunkiem objętościowym ciasta wapiennego lub wapna w stanie sypkim do piasku
luz
no nasypanego. Ilość wody potrzebna do zarobienia zaprawy zależy od rodzaju zaprawy i od porowatości
podłoża. Do murów z cegły i kamieni porowatych, chłonących wodę, zaprawa powinna być w miarę ciekła. Do
murów z kamieni mało porowatych zaprawa powinna być gęściejsza, gdyż kamienie nie odbierają z niej wody.
Czas użytkowania zaprawy od chwili zamieszania składników nie powinien przekraczać 8 godzin. W
temperaturze otoczenia przekraczającej 25OC czas użytkowania powinien być skrócony do 4 godzin. Skurcz
liniowy stwardniełej zaprawy nie powinien być większy niż 0,1 %.
" Zaprawy gipsowe- są mieszaninami spoiwa gipsowego, drobnego kruszywa i wody. Czas zużycia zaprawy
"
"
"
gip. Od momentu jej przygotowania nie może przekraczać 15 min. do 1 godziny, w zależności od ilości
dodanego opóz
niacza wiązania gipsu. Jako opóz
niacz wiązania zaleca się stosować klej kostny. Zaprawy
gipsowe stosuje się jako obrzutkę pod tynki wewnętrzne, warstwę wierzchnią tynków wewnętrznych i gładzie
na podłożach gipsowych. Wilgotność względna powietrza w pomieszczeniach nie powinna przekraczać 65%.
" Zaprawy gipsowo- wapienne  sÄ… mieszaninami spoiwa gipsowego, ciasta wapiennego lub wapna
"
"
"
hydratyzowanego, piasku i wody. Kolejności dozowania składników zaprawy jest następująca: woda, spoiwo
gipsowe; po ich wymieszaniu dodaje się wapno lub ciasto wapienne; po kolejnym wymieszaniu składników
dodaje siÄ™ piasek. Zaprawy te majÄ… zastosowanie podobne jak zaprawy gipsowe.
" Zaprawy cementowe- są mieszaninami cementu, piasku i wody. Do zapraw cementowych stosuje się również
"
"
"
dodatki uplastyczniające, przyspieszające wiązanie, dodatki rozjaśniające i barwiące bądz
dodatki
zmniejszające ścieralność i inne wpływające na właściwości zapraw. Zaprawy produkuje się z piasków i
cementów portlandzkich, hutniczych oraz z cementu murarskiego. Skurcz zapraw cementowych nie powinien
przekraczać 0,1 %. Rozróżnia się 6 marek zapraw cementowych od M2 do M20. dodatek ciasta wapiennego do
zapraw cementowych ma na celu poprawienie urabialności zapraw.
" Zaprawy cementowo  wapienne  sporządza się z cementu portlandzkiego, cementów portlandzkich z
"
"
"
dodatkami, z cementu murarskiego, ciasta wapiennego lub wapna hydratyzowanego oraz drobnego kruszywa
(piasek lub żużel). Marki od M0,6 do M7. wytrzymałość próbek zapraw cem-wap poddanych próbie 25 cykli
zamrażania i odmrażania nie powinna być mniejszy niż 75% wytrzymałości próbek wykonanych z tej samej
zaprawy i nie poddanych zamrożeniu. Skurcz zapraw nie powinien przekraczać wartości 0,7%0
Podział zapraw ze względu na przeznaczenie: murarskie, tynkarskie, wodoszczelne, żaroodporne,
kwasoodporne, ciepłochronne.