Dziecko
Wpływ zajęć dogoterapii na funkcjonowanie i rozwój dzieci...
Wpływ zajęć dogoterapii na funkcjonowanie i rozwój dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie i
ruchowo. Wyniki obserwacji. Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym PRZYJACIEL stara się, aby
prowadzenie zajęć dogoterapii odbywało się z jak największym profesjonalizmem i aby przynosiło
najlepsze możliwe do uzyskania rezultaty.
Aby móc obserwować rezultaty postawionych sobie celów pracy, zbudowano arkusz obserwacyjny z zajęć
dogoterapii. Arkusz ten ma na celu ukazanie postępów dzieci, w określonych obszarach, które są możliwe
do uzyskania podczas pracy z psem. Jest także wstępem do zbudowania rzetelnego i trafnego testu,
którego tworzenie rozpocznie się po otrzymaniu wyników arkusza.
Dwuletnie doświadczenie wolontariuszy pracujących w fundacji pozwoliło na wyróżnienie dziewięciu
obszarów, w którym możliwe jest uzyskanie poprawy funkcjonowania dziecka w relacji z psem. Obszary
te to:
-
nawiązywanie kontaktu z psem - dzieci przełamują lęk przed psami, stosuje się ćwiczenia mające na celu
pogłębienie więzi emocjonalnej między dzieckiem a psem, nawiązanie kontaktu wiąże się także z lepszym
wykonaniem zadań z kolejnych obszarów;
-
kształtowanie i doskonalenie orientacji w schemacie własnego ciała i ciała psa - poprzez zabawę z psem
dziecko poznaje budowę ciała psa, a także analogię budowy własnego ciała i ciała psa;
-
aktywność ruchowa - zabawa z psem wymusza na dziecku aktywność ruchową, wspomaga rozwój
koordynacji, precyzji ruchów a także umiejętności manipulowania.
-
wyrażanie emocji - kontakt z psem pozwala rozwijać umiejętność odczuwania i wyrażania emocji, dziecko
w kontakcie z psem jest naturalne i szczere, przez co nie boi się okazywać uczuć, np. okrzykami,
głośnym śmiechem itp.;
-
wydawanie komend - nauka komend wzbogaca zasób wiedzy dziecka, przede wszystkim zaś daje dziecku
poczucie sprawczości i podnosi jego samoocenę;
-
poznawanie i opanowywanie czynności związanych z pielęgnacją psa - dzieci poznają, w jaki sposób
należy dbać o psa, czego pies potrzebuje a także, w jaki sposób można zaspokoić jego potrzeby,
ćwiczenia i zadania z tego obszaru pomagają zrozumieć, że zwierzęta to żywe istoty, które wymagają
opieki człowieka, ponad to kształtują także inne umiejętności takie jak: precyzja ruchów, zdolność
manipulowania przedmiotami itp.;
-
wrażliwość słuchowa - odgłosy towarzyszące zabawie z psem, a także zaaranżowane celowo sytuacje,
pozwalają na naukę koncentrowania się na zmyśle słuchu oraz uwrażliwiania tego zmysłu;
-
ćwiczenia edukacyjne - gry i zabawy pozwalają na naukę i utrwalanie wielu pojęć np.. kolorów, wielkości,
liczb, pojęcia różnicy i podobieństwa itp.;
-
zasób reakcji głosowych oraz słownictwa biernego i czynnego związanego z psem - można osiągnąć
lepsze rozumienie słów związanych z człowiekiem, otoczeniem i psem, dziecko uczy się i powtarza nowe
słowa, które poznało w nowej dla siebie sytuacji.Autorzy arkusza: Wioletta Bartkiewicz - psycholog
kliniczny, Monika Jówko - oligofrenopedagog, Agnieszka Popławska - logopeda, pedagog
specjalny.Wnioski: Badania, prowadzone za pomocą obserwacji prowadzono w szkole dla dzieci z
mózgowym porażeniem dziecięcym w Warszawie. Szkoła liczy 42 uczniów, badaniami objęto wszystkich
uczniów. Wśród uczniów są osoby z następującymi dysfunkcjami rozwojowymi:
-
mpd
http://dziecko.ebrzuszek.pl Kreator PDF Utworzono 21 December, 2010, 21:53
Dziecko
-
autyzm
-
upośledzenie umysłowe o nieznanym pochodzeniu.Obserwacja prowadzona była od września 2004 do
maja 2005. Uczniowie na zajęcia z udziałem psów uczęszczali jeden raz w tygodniu, w grupach 3 -
osobowych, w kilku przypadkach odbywały się zajęcia indywidualne.Z analizy ogólnej wyników
prowadzonych badań wynika, iż w każdym badanym obszarze nastąpiła poprawa końcowych wyników w
stosunku do stanu początkowego. Oznacza to, że w każdym z obszarów nastąpiła na tyle duża
stymulacja, że poprawa mogła zaistnieć.Największy postęp odnotowano w obszarze V, czyli w zakresie
umiejętności wdawania komend. Można przypuszczać, że tak duży postęp akurat w tym obszarze wiąże
się z faktem, że wydawanie komend to umiejętności całkowicie nowe, a bardzo atrakcyjne dla większości
uczniów. Osoby niepełnosprawne rzadko mają możliwość wydawania poleceń innym. Najczęściej to
rodzina albo nauczyciele w szkole decydują czy wydają polecenia, oczekując ich wykonania. Wydając
komendę psu dzieci mogły czuć się ważne, docenione, mogły czuć się sprawcami działań. Psy są na tyle
wyszkolone, że wykonywały komendy także tych uczniów, którzy nie potrafią mówić czy mają problemy z
poruszaniem się, nawet z podniesieniem ręki. Dzieci miały więc ogromną motywację do tego, by nauczyć
się jak najlepiej wykonywać gesty, potrzebne do wydawania komend. Kolejnym ważnym czynnikiem,
motywującym do jak najdokładniejszego wykonania gestu komendy jest to, że wykonanie polecenia
przez psa jest bardzo efektowne i podoba się dzieciom.Drugi z kolei obszar, w którym zanotowano
znaczną poprawę wyników to obszar IV, czyli "Wyrażanie emocji" oraz łączący się z nim obszar I -
"Nawiązywanie kontaktu z psem". Tak dobry wynik w tym obszarze nie może dziwić z tego względu, że
zajęcia z udziałem psów były dla wszystkich dzieci bardzo atrakcyjne. Nawet badani, którzy odczuwali lęk
przed psami na początku roku szkolnego, po kilku tygodniach zajęć zaczęli wyrażać pozytywne emocje
wobec psów.Najmniejszy postęp odnotowano natomiast w obszarach: III - Aktywność ruchowa, VII -
Wrażliwość słuchowa oraz IX - Zasób słownictwa, czyli w tych obszarach, gdzie możliwości uczniów w
dużej mierze ograniczone są poprzez właściwości ich schorzeń. Mimo to udało się uzyskać dosyć dużą
poprawę aktywności w tych sferach. Niektóre z dzieci zaczęły wydawać dz
więki, naśladujące szczekanie
psa, niektórym udało się podnieść rękę do góry - gest potrzebny do wykonania komendy.Terapia
kontaktowa z udziałem psów nie może być na tę chwilę być traktowana jako samodzielna metoda
rehabilitacyjna. Jednakże bazując na wynikach powyższych badań, śmiało można ją uznać za metodę
rehabilitacyjną, wspierającą rozwój ruchowy, poznawczy i społeczny dzieci z dysfunkcjami
rozwojowymi.Wyniki badańW arkuszu obserwacyjnym wyróżniono 9 obszarów, które można wspomagać
podczas terapii kontaktowej z udziałem psów. Obserwacja dokonana przed rozpoczęciem zajęć i po roku
szkolnym ich trwania wskazuje na poprawę funkcjonowania badanych w zakresie obserwowanych
umiejętności we wszystkich 9 obszarach. Średnio wzrost wyników we wszystkich obszarach wzrósł o
23,79% w stosunku do początkowej obserwacji.
W I obszarze " Nawiązanie kontaktu z psem" na początku obserwacji badane dzieci średnio poprawnie
wykonały 51,09 % prezentowanych zadań. Podczas obserwacji końcowej wynik ten wzrósł do 76,9%, co
oznacza wzrost o 25,81 %. W 5 przypadkach nie nastąpiła poprawa (w tym 2 badanych w pierwszej
obserwacji uzyskała 100 %), największy wzrost wyniósł 61,54%.
W II obszarze " Kształtowanie i doskonalenie orientacji w schemacie własnego ciała i ciała psa" na
początku obserwacji badani poprawnie wykonali 56,78% prezentowanych zadań, końcowa obserwacja
dała wynik 82, 1%, co oznacza poprawę w wykonywaniu obserwowanych zadań i umiejętności o 25,32%
. W 14 przypadkach nie zaobserwowano poprawy ( tym 10 badanych uzyskało 100 już w pierwszej
obserwacji), największy wzrost wyniósł 85% uzyskany w 2 przypadkach.
W III obszarze "Aktywność ruchowa" badane dzieci średnio poprawnie wykonały 54,7 % prezentowanych
zadań. Podczas obserwacji końcowych wynik ten wyniósł 70,56 %. Oznacza to, że w zakresie aktywności
ruchowej wynik wzrósł średnio o 15,86%, w tym w 6 przypadkach nie odnotowano poprawy (4 osoby
uzyskały 100% podczas pierwszej obserwacji). Największy wzrost wyniósł 41,94% obserwowany w 2
przypadkach. W jednym przypadku zaobserwowano pogorszenie wyniku w stosunku do stanu
początkowego o 9,67 %.
W IV obszarze "Wyrażanie emocji" na początku obserwacji badani poprawnie wykonali 44,54%
prezentowanych zadań, końcowa obserwacja dała wynik 75,5% co oznacza poprawę w wykonywaniu
obserwowanych zadań i umiejętności o 30,96% . W 4 przypadkach nie zaobserwowano poprawy ( tym
wszyscy badani uzyskali 100 już w pierwszej obserwacji), największy wzrost wyniósł 71,43% uzyskany w
2 przypadkach.
http://dziecko.ebrzuszek.pl Kreator PDF Utworzono 21 December, 2010, 21:53
Dziecko
W V obszarze "Wydawania komend" badane dzieci średnio poprawnie wykonały 27,88 % prezentowanych
zadań. Podczas obserwacji końcowych wynik ten wyniósł 65,77 %. Oznacza to, że w zakresie wydawania
komend wynik wzrósł średnio o 37,89% w tym w 11 przypadkach nie odnotowano poprawy (5 osób
uzyskało 100% podczas pierwszej obserwacji), największy wzrost wyniósł 100 % obserwowany w 2
przypadkach.
W VI obszarze "Poznanie i opanowanie czynności związanych z pielęgnacją psa" na początku obserwacji
badani poprawnie wykonali 60,04% prezentowanych zadań, końcowa obserwacja dała wynik 83,2% co
oznacza poprawę w wykonywaniu obserwowanych zadań o 23,16%. W 5 przypadkach nie
zaobserwowano poprawy ( tym wszyscy badani uzyskali 100 już w pierwszej obserwacji), największy
wzrost wyniósł 66,67% uzyskany w jednym przypadku.
W VII obszarze "Wrażliwości słuchowej" badane dzieci początkowo średnio poprawnie wykonały 68,63 %
prezentowanych zadań. Podczas obserwacji końcowych wynik ten wyniósł 86,09 %. Oznacza to, że w
zakresie wydawania komend wynik wzrósł średnio o 17,46% w tym w 13 przypadkach nie odnotowano
poprawy (9 osób uzyskało 100% podczas pierwszej obserwacji), największy wzrost wyniósł 50 %
obserwowany w 6 przypadkach.
W VIII obszarze nazwanym "Ćwiczenia edukacyjne" na początku obserwacji badani poprawnie wykonali
49,19% prezentowanych zadań, końcowa obserwacja dała wynik 69,4% co oznacza poprawę w
wykonywaniu obserwowanych zadań o 20,21% . W 8 przypadkach nie zaobserwowano poprawy ( w tym
5 badanych uzyskało 100 już w pierwszej obserwacji), największy wzrost wyniósł 58,54% uzyskany w
jednym przypadku.
W IX obszarze "Zasób reakcji głosowych oraz słownictwa biernego i czynnego związanego z psem"
badane dzieci początkowo średnio poprawnie wykonały 55,33% prezentowanych zadań. Podczas
obserwacji końcowych wynik ten wyniósł do 71,52%. Oznacza to, że w zakresie wydawania komend
wynik wzrósł średnio o 16,19% w tym w 13 przypadkach nie odnotowano poprawy (2 osoby uzyskało
100% podczas pierwszej obserwacji), największy wzrost wyniósł 76 % obserwowany w jednym
przypadku. Autorzy:
Wioletta Bartkiewicz, Monika Jówko.
Współpraca: Agnieszka Popławska.http://przyjaciel.pl/
http://dziecko.ebrzuszek.pl Kreator PDF Utworzono 21 December, 2010, 21:53