Technik_pszczelarz_321[04].Z2.01

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Jarosław Stępień

śywienie zwierząt gospodarskich
321[04].Z2.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Podstawy Ŝywienia zwierząt

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Charakterystyka pasz

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. śywienie poszczególnych grup zwierząt gospodarskich

5.3.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik pszczelarz.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania-uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem następujących metod nauczania, np.: pokaz z objaśnieniem,
pokaz z instruktaŜem, tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych oraz metody projektów.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

321[04].Z2

Produkcja zwierzęca

321[04].Z2.01

śywienie zwierząt

gospodarskich

321[04].Z2.02

Wykonywanie zabiegów zoohigienicznych

321[04].Z2.04

Organizacja produkcji zwierzęcej

321[04].Z2.03

UŜytkowanie maszyn i urządzeń oraz

obiektów inwentarskich

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami BHP i ochrony przeciwpoŜarowej,

−

przestrzegać przepisów BHP i ochrony przeciwpoŜarowej podczas pracy w budynkach
inwentarskich,

−

przestrzegać zasad postępowania ze zwierzętami,

−

posługiwać się prostymi narzędziami przy obsłudze zwierząt,

−

rozpoznawać rośliny i nasiona uŜywane w Ŝywieniu zwierząt,

−

wykonywać podstawowe obliczenia,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować racjonalne Ŝywienie zwierząt,

−

scharakteryzować budowę i funkcje narządów układu pokarmowego i chłonnego
zwierząt,

−

scharakteryzować budowę i funkcjonowanie układu kostnego roŜnych zwierząt
gospodarskich,

−

scharakteryzować czynniki wpływające na trawienie i procesy przemiany materii,

−

określić biologiczną rolę składników pokarmowych oraz objawy ich niedoboru
i nadmiaru,

−

rozróŜnić pasze oraz określić ich składniki,

−

określić czynniki decydujące o wartości pokarmowej pasz,

−

określić wartość pokarmową róŜnych pasz,

−

scharakteryzować mierniki wartości pokarmowej pasz,

−

sklasyfikować pasze według poznanych kryteriów,

−

scharakteryzować ekologiczne pasze dla zwierząt,

−

obliczyć dawki pokarmowe dla zwierząt,

−

określić normy spoŜycia poszczególnych pasz,

−

scharakteryzować procesy kiszenia i suszenia pasz,

−

scharakteryzować mieszanki oraz dodatki paszowe,

−

określić czynniki decydujące o kosztach Ŝywienia,

−

scharakteryzować warunki przechowywania pasz.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

………………………………………………………..

Modułowy program nauczania:

Technik pszczelarz 321[04]

Moduł:

Produkcja zwierzęca 321[04].Z2

Jednostka modułowa:

ywienie zwierząt gospodarskich 321[04].Z2.01

Temat: Ocena wartości pasz własnych i szacowanie zasobów.

Cel ogólny: Uczeń potrafi oszacować zasoby paszowe gospodarstwa rolnego, ocenić jakość

pasz oraz efektywność ich skarmiania.

Cele szczegółowe:

−

zna podstawy teoretyczne klasyfikacji pasz i ogólną ich charakterystykę,

−

potrafi rozpoznać pasze,

−

umie ocenić przydatność tych pasz do skarmiania,

−

potrafi ocenić wartość pasz,

−

potrafi za pomocą obliczeń oszacować zasoby pasz w gospodarstwie,

−

rozumie celowość przeprowadzenia organoleptycznej oceny pasz,

−

wie jaki jest wpływ złej jakości pasz na zdrowie i produkcyjność zwierząt,

−

potrafi zalecić takie sposoby przechowywania, magazynowania pasz, aby ich jakość była
jak najlepsza a straty w produkcyjności zwierząt jak najmniejsze.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

dokonać oceny jakości pasz w gospodarstwie,

−

potrafi oszacować zasoby pasz w gospodarstwie,

−

obliczyć koszty Ŝywienia,

−

stosować róŜne metody przyrządzania konserwowania i magazynowania pasz.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczeń praktycznych,

−

metoda projektu.

Środki dydaktyczne:

−

plansze i foliogramy przedstawiające wartość pokarmową pasz,

−

film dydaktyczny konserwacja pasz,

−

normy Ŝywienia zwierząt gospodarskich,

−

próbki pasz,

−

kalkulator.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 4–5-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny zajęć dydaktycznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:
1. Faza wstępna

−

czynności organizacyjne: sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie gotowości uczniów
do zajęć,

−

podanie tematu zajęć,

−

podanie do zapisania w zeszycie przedmiotowym celu szacowania i oceny pasz,

−

podział grupy uczniów na zespoły 4–5-osobowe.

2. Faza właściwa

−

pogadanka nauczyciela z elementami pokazu (film dydaktyczny) na temat terminu
i sposobu oceny pasz metodą organoleptyczną oraz konserwacji pasz,

−

wspólne omawianie, w trakcie oglądania filmu, poszczególnych czynności przy
konserwacji pasz,

−

szczegółowe omówienie metod szacowania ilości pasz w gospodarstwie,

−

prezentacja plansz i foliogramów przedstawiających wartości pokarmowe pasz oraz
wytyczne do oceny organoleptycznej siana, słomy i kiszonki.

3. Realizacja zadań
Praca w grupach 4–5 osobowych:

−

nauczyciel wyjaśnia cele ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania,

−

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania,

−

na podstawie, informacji uzyskanych z treści zadania oraz próbek pasz, uczniowie
dokonują analizy organoleptycznej słomy, kiszonki z kukurydzy, siana i sianokiszonki,

−

w przybliŜeniu szacują ilość zasobów pasz w gospodarstwie.

Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek:

−

czy uczniowie prawidłowo wykonują ćwiczenie,

−

czy prawidłowo interpretują wyniki,

−

czy zachowują zasady BHP.

Zakończenie zajęć.

−

uczniowie przedstawiają wyniki swojej pracy i interpretują je na forum klasy,

−

dyskutują na temat magazynowania pasz, oceny pasz oraz, szacowania ich zasobów,

−

nauczyciel ocenia pracę kaŜdej grupy.

Praca domowa
Przeprowadź kalkulację produkcji 1 tony kiszonki z kukurydzy dla własnego gospodarstwa
rolnego.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

uczeń samodzielnie rozwiązuje zadanie domowe, potrafi odpowiedzieć na postawione
pytania podczas rekapitulacji lekcji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć dydaktycznych 2

Osoba prowadząca

………………………………………………………..

Modułowy program nauczania:

Technik pszczelarz 321[04]

Moduł:

Produkcja zwierzęca 321[04].Z2

Jednostka modułowa:

ywienie zwierząt gospodarskich 321[04].Z2.01

Temat: śywienie cieląt i młodego bydła.

Cel ogólny: Zapoznanie z Ŝywieniem cieląt oraz karmieniem jałowizny.

Cele szczegółowe:

−

zna znaczenie siary w Ŝywieniu cieląt,

−

wie w jaki sposób podawać cielętom siarę,

−

zna przykłady dawek pokarmowych dla cieląt,

−

potrafi opracować program Ŝywienia cieląt do 3 miesiąca Ŝycia,

−

zna preparaty mleko zastępcze uŜywane w Ŝywieniu cieląt,

−

wie jakie pasze stałe moŜemy zadawać cielętom,

−

potrafi obliczyć koszt mleka lub preparatu mleko zastępczego do odchowu cieląt oraz
podjąć decyzję o sposobie Ŝywienia,

−

potrafi ułoŜyć dawkę pokarmową dla jałówki.

Po zakończeniu zajęć uczeń potrafi:

−

omówić poszczególne rodzaje pasz stosowanych w Ŝywieniu zwierząt,

−

stosować najlepsze pasze dla cieląt i młodego bydła,

−

określić potrzeby pokarmowe cieląt w róŜnym wieku,

−

obliczyć dawkę pokarmową dla młodego bydła,

−

obliczyć koszty Ŝywienia cieląt i młodego bydła.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczeń praktycznych,

−

metoda projektu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie podczas zajęć pracują w grupach 4–5-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny zajęć dydaktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

plansze i foliogramy przedstawiające skład siary oraz innych pasz stosowanych,
w Ŝywieniu cieląt i młodego bydła,

−

preparaty mleko zastępcze stosowane w Ŝywieniu cieląt,

−

normy Ŝywienia zwierząt gospodarskich,

−

próbki pasz treściwych, okopowych i objętościowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjno-przygotowawcze

−

sprawdzenie obecności,

−

sprawdzenie wiedzy uczniów.

2. Faza właściwa

−

pogadanka nauczyciela z elementami pokazu na temat Ŝywienia cieląt i młodego bydła,

−

szczegółowe omówienie poszczególnych rodzajów pasz stosowanych w Ŝywieniu cieląt
oraz młodego bydła,

−

prezentacja plansz i foliogramów zawierających skład pasz,

−

przedstawienie sposobów obliczania kosztów Ŝywienia,

−

pokaz układania dawek pokarmowych dla młodego bydła.

Realizacja ćwiczenia

Praca w grupach 4–5-osobowych:

−

nauczyciel wyjaśnia cele ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania,

−

przydzielenie poszczególnym grupom zadania,

−

zapoznanie się grup z przydzielonym zadaniem,

−

uczniowie przystępują do wykonania zadania,

−

układają dawkę pokarmową, sporządzają preliminarz Ŝywienia cieląt, liczą koszty
sporządzają projekt.

Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek:

−

czy uczniowie prawidłowo wykonują ćwiczenie,

−

czy prawidłowo interpretują wyniki.

Zakończenie zajęć:

−

uczniowie przedstawiają napisane projekty,

−

dyskutują na forum klasy na temat poszczególnych projektów i wybór najlepszego,

−

nauczyciel ocenia pracę kaŜdej grupy oraz indywidualnie kaŜdy projekt.

Praca domowa.
Sporządź dawkę pokarmową dla młodego bydła i oblicz koszty dziennego Ŝywienia.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

uczeń samodzielnie odrobił prace domową, potrafi odpowiadać na zadawane pytania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Podstawy Ŝywienia zwierząt

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie podanych danych przeprowadź analizę zawartości mikro i makroelementów

w organizmie zwierzęcia oraz zinterpretuj wyniki.

Ca – 9 g
P – 8 g
K – 1,2 g
Na – 1,4 g
Cl – 1,9 g
Mg – 0,2 g
Fe – 30 mg
Zn – 40 mg
Cu – 1 mg
Mo – 0,3 mg
Se – 0,15 mg
J – 0,1 mg
Mn – 0,09 mg
Zinterpretuj powyŜsze dane i określ, których składników mineralnych jest za duŜo,

których za mało, a których poziom jest w normie.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment materiałów źródłowych na dany temat,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  przeanalizować zapisane informacje o zawartości mikro i makroelementów,
2)  zaplanować tok pracy,
3)  zgromadzić potrzebne dane,
4)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy,
5)  przeprowadzić analizę,
6)  ocenić otrzymane wyniki,
7)  dokonać oceny ewentualnych skutków niedoboru lub nadmiaru pierwiastków,
8)  przygotować i wypełnić tabelę według poniŜszego wzoru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Pierwiastek

Poziom

w organizmie

Komplikacje przy

niedoborze

W jakich paszach występuje

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne

−

arkusze papieru formatu A4, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

normy Ŝywienia zwierząt.

Ćwiczenie 2

Dokonano analizy pięciu próbek paszy. Obliczyć zawartość białka ogólnego

w kilogramie paszy mając podaną zawartość azotu
1.  próbka w 1 g paszy 0,02 g N,
2.  próbka w 1 g paszy 0,04 g N,
3.  próbka w 1 g paszy 0,01 g N,
4.  próbka 1 g paszy. 0,09 g N,
5.  próbka 1 g paszy 0,05 g N.

WskaŜ pasze, które zawierają duŜo białka.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment materiałów źródłowych na dany temat,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1)  zaplanować tok pracy,
2)  zgromadzić materiały potrzebne do wykonania zadania,
3)  przeprowadzić obliczenia,
4)  otrzymane wyniki zapisać w karcie odpowiedzi,
5)  zinterpretować otrzymane wyniki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Charakterystyka pasz

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

W gospodarstwie znajdują się pasze pochodzenia roślinnego, które mają ogromny wpływ

na efektywne Ŝywienie zwierząt. Twoim zadaniem jest ocena organoleptyczna tych pasz, a są
to kiszonka z kukurydzy, siano z pierwszego pokosu tak zwany potraw, sianokiszonka oraz
słoma.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału „Charakterystyka pasz”,

−

wiczenie powinno być wykonane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do przeprowadzenia oceny organoleptycznej

pasz,

3)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy,
4)  pobrać w sposób odpowiedni próbki pasz,
5)  przeprowadzić ocenę organoleptyczną kiszonki, sianokiszonki, siana i słomy,
6)  przeanalizować dokładnie pobrane próbki,
7)  wykonać notatki,
8)  po zakończeniu pracy wyczyścić sprzęt i odstawić go do magazynu,
9)  zaprezentować wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

plansze i zdjęcia przedstawiające zasady organoleptycznej oceny pasz,

−

kiszonka z kukurydzy, słoma, sianokiszonka, siano z pierwszego pokosu,

−

poradnik dla ucznia,

−

waga.

Ćwiczenie 2

Wykonać ocenę pastwiska i organizację wypasu w gospodarstwie

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału „Charakterystyka pasz”,

−

wiczenie powinno być wykonane w grupach 2–4-osobowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zaplanować tok pracy,
2)  określić skład botaniczny pastwiska,
3)  określić  na  podstawie  składu  botanicznego  wartość  pastwiska,  wartość  pokarmową

zielonki w jednym kilogramie, zmierzyć wysokość runi, skosić 0,5 ara zebrać zielonkę,
zwaŜyć,

4)  obliczyć ilość białka jaką otrzymamy ze skoszonej zielonki,
5)  otrzymane wyniki zapisać w arkuszu,
6)  podzielić pastwisko na kwatery,
7)  zaprezentować wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

arkusz do ćwiczenia,

−

poradnik dla ucznia,

−

tabele wartości pasz,

−

płachta,

−

kosa,

−

waga,

−

taśma miernicza,

−

pastuch elektryczny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. śywienie poszczególnych grup zwierząt gospodarskich

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

W gospodarstwie znajdują się cielęta i młode bydło opasowe:

−

przygotuj program Ŝywienia cieląt do 3 miesiąca Ŝycia,

−

oblicz koszty mleka i preparatów mleko zastępczych zuŜytych do odchowu cieląt,

−

przygotuj pójło i zadaj cielętom,

−

wykonaj prace porządkowe w cielętniku,

−

oblicz dawkę pokarmową dla jałówki.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy przy zadawaniu pasz zwierzętom,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment materiałów źródłowych na temat Ŝywienia bydła,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zaplanować tok pracy,
2)  zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do przeprowadzenia ćwiczenia,
3)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy,
4)  opracować program Ŝywienia cieląt do 3 miesiąca Ŝycia,
5)  obliczyć koszty mleka preparatów mleko zastępczych zuŜytych do odchowu cieląt,
6)  przygotować pójło i zadać cielętom,
7)  wykonać prace porządkowe w cielętniku,
8)  obliczyć dawkę pokarmową dla jałówki,
9)  zadać paszę jałówkom.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

arkusz odpowiedzi,

−

arkusz do ćwiczenia,

−

poradnik dla ucznia,

−

plansza „skład siary”,

−

normy Ŝywienia zwierząt gospodarskich,

−

waga,

−

termometr,

−

preparaty mlekozastępcze,

−

sprzęt do przygotowania paszy dla cieląt,

−

mieszanki treściwe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

UłoŜyć dawkę pokarmową dla krowy o masie 500 kg, wieku 4 lat, wydajność dzienna

12 kg mleka o zawartości 4% tłuszczu.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment materiałów źródłowych na dany temat Ŝywienia krów mlecznych,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  określić zapotrzebowanie bytowe i produkcyjne krowy,
2)  dobrać pasze,
3)  ustalić jaka jest, wartość pokarmowa dobranych pasz,
4)  wykonać obliczenia, zbilansować dawkę,
5)  zapisać wyniki w arkuszu,
6)  zaprezentować wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

wiczenie praktyczne.

−

metoda projektu

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

normy Ŝywienia zwierząt,

−

pasze dla bydła mlecznego,

−

arkusz papieru formatu A4.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „śywienie zwierząt
gospodarskich”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 18, 20 są poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 10, 16, 17, 19 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. a, 4. a, 5. a, 6. c, 7. c, 8. b, 9. c, 10.c, 11. a,

12. a, 13. a, 14. b, 15. c, 16. c,17. a, 18. b, 19. c, 20. d.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

RozróŜnić pasze objętościowe suche

Zastosować pasze w Ŝywieniu cieląt

Oszacować wielkość zadawanej paszy w stosunku
do masy ciała

Określić w kilogramach wielkość zadawanej
paszy dla krów

RozróŜnić rodzaje Ŝywienia krów

Określić wpływ wody na produkcję mleka

Podkreślić znaczenie siary w Ŝywieni cieląt

Przewidzieć wielkość przyrostów dziennych
w Ŝywieniu bydła opasowego

RozróŜnić okresy Ŝywienia jagniąt

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10 Scharakteryzować fazy rozwoju Ŝołądka u jagniąt

11 Określić wielkość Ŝołądka u konia

12 Określić wielkość dawki paszy treściwej dla konia

13 Określić zawartość tłuszczu w mączkach rybnych

14 Przeprowadzić ocenę organoleptyczną pasz

15 Określić zawartość białka w superkoncentratach

16 Prowadzić technologię zakiszania pasz

17 Scharakteryzować skład pasz dla kur

18 Dobrać pasze dla drobiu

19 Oznaczyć skład mieszanek uzupełniających

20 Zdefiniować pojęcie premiksów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  kaŜdego  zadania  dołączone  są  4  moŜliwości  odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku. Tylko wskazanie odpowiedzi, nawet poprawnej, bez uzasadnienia
nie będzie uznane.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Do pasz objętościowych suchych zaliczamy

a)  buraki pastewne.
b)  zielonki.
c)  siano.
d)  ziarno zbóŜ.

2. Najlepszą dla cieląt paszą z okopowych jest

a)  burak cukrowy.
b)  burak pastewn.,
c)  ziemniaki.
d)  marchew.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Dzienna dawka siana dla krowy wynosi

a)  6–7% masy ciała.
b)  4–5% masy ciała.
c)  8–9% masy ciała.
d)  1–3% masy ciała.

4. Krowa o masie 500 kg moŜe zjeść dziennie

a)  5–15 kg siana.
b)  20–30 kg siana.
c)  40–45 kg siana.
d)  50–55 kg siana.

5. śywienie pełnodawkowe krów polega na

a)  Ŝywieniu sianem i okopowymi.
b)  Ŝywieniu sianokiszonką i okopowymi.
c)  Ŝywieniu kiszonką i sianem.
d)  sporządzanie jednej karmy w postaci mieszaniny pasz objętościowych i treściwych.

6. Na produkcję jednego kilograma mleka krowa zuŜywa

a)  6–7 litrów wody.
b)  3,5–5 litrów wody.
c)  7–8 litrów wody.
d)  9–10 litrów wody.

7. W pierwszym dniu Ŝycia najcenniejszą pasza dla cielęcia jest

a)  mleko odtłuszczone.
b)  serwatka.
c)  siara.
d)  preparaty mleko zastępcze.

8. Przy opasie intensywnym bydła przyrosty dzienne wynoszą

a)  ponad 500 g.
b)  ponad 1000 g.
c)  ponad 700 g.
d)  ponad 800 g.

9. Jagnięta od matki odsadza się zwykle w wieku

a)  60 dni.
b)  70 dni.
c)  100 dni.
d)  80 dni.

10. Jagnięta mają bardzo dobrze rozwinięty Ŝołądek wielokomorowy w wieku

a)  1 miesiąca.
b)  2, miesięcy.
c)  2,5 miesiąca.
d)  3 miesięcy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Pojemność Ŝołądka konia wynosi

a)  18 litrów.
b)  20 litrów.
c)  15 litrów.
d)  25 litrów.

12. Dzienna dawka owsa dla konia wynosi

a)  4–6 kg.
b)  1–2 kg.
c)  7–9 kg.
d)  10–12 kg.

13. Mączki rybne chude zawierają

a)  do 10% tłuszczu.
b)  do 12% tłuszczu.
c)  do 14% tłuszczu.
d)  do 7% tłuszczu.

14. Ocena organoleptyczna pasz polega na

a)  chemicznej analizie.
b)  analizie przy pomocy zmysłów.
c)  analizie komputerowej.
d)  analizie laserowej.

15. Superkoncentraty białkowe zawierają

a)  około 60% białka.
b)  około 20% białka.
c)  około 40% białka.
d)  około 15% białka.

16. W czasie zakiszania pasz poŜądany jest kwas

a)  octowy.
b)  mrówkowy.
c)  mlekowy.
d)  stearynowy.

17. W paszach przeznaczonych dla kur niosek powinna być duŜa koncentracja

a)  białka.
b)  tłuszczów.
c)  węglowodanów.
d)  soli.

18. Mieszanka DKM to pasza dla

a)  kur nieśnych.
b)  kurcząt.
c)  indyków.
d)  kaczek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

śywienie zwierząt gospodarskich

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania

Odpowiedzi

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „śywienie zwierząt
gospodarskich”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12 13, 14 15, 17, 20, są poziomu podstawowego,

−

zadania 1, 9, 16, 18, 19 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. d, 3. a, 4. a, 5. a, 6. c, 7. b, 8. d, 9. c, 10. b, 11. c,

12. c, 13. c, 14. b, 15. b, 16. d,17. a, 18. b, 19. a, 20. b.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Ustalić zawartość białka ogólnego w paszy dla
zwierząt gospodarskich, mając daną zawartość
azotu.

Określić zawartość wody w organizmie
zwierzęcym.

Wymienić rośliny w nasionach, których znajduje
się najwięcej tłuszczu

Wymienić związki organiczne, które są
składnikami pasz i zawierają największą ilość
energii

Określić, jakie funkcje sprawują białka
w organizmie

Określić, w jakich partiach roślin znajduje się
najwięcej włókna surowego

Dokonać podziału pasz w zaleŜności od
koncentracji energii

Określić zawartość wody w paszach zielonych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scharakteryzować systemy wypasu

10 Ocenić minimum cukrowe dla poszczególnych

roślin przeznaczonych do zakiszania

11 Ocenić zawartość wody w sianie łąkowym

12 Wskazać co otrzymujemy w wyniku wytłaczania

oleju z nasion roślin

13 Znać skład koncentratów białkowych

14 Wymienić, w których miesiącach są największe

plony zielonek z pastwiska

15 Określić, jakie kwasy są poŜądane podczas

zakiszania pasz

16 Obliczyć zapotrzebowanie dzienne na zielonkę dla

krowa o określonej masie

17 Określić wartość pasz okopowych w Ŝywieniu

cieląt

18 Wyliczyć dzienną dawkę siana dla krowy

19 Przeliczyć ile kilogramów siana moŜe pobrać

krowa o określonej masie

20 Objaśnić, jakie mieszanki pełnoporcjowe

stosowane są w Ŝywieniu kurcząt

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Oblicz ilość białka ogólnego, znajdującego się w kilogramie paszy, jeśli zawartość azotu

w 1 g wynosi 0,02 g
a)  100 g.
b)  90 g.
c)  110 g.
d)  125 g.

2. Zawartość wody w organizmie zwierząt wynosi

a)  30–40%.
b)  45–50%.
c)  20–25%.
d)  60–70%.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Najwięcej tłuszczu znajduje się w nasionach

a)  lnu.
b)  pszenicy.
c)  gryki.
d)  Ŝyta.

4. Spośród wszystkich związków organicznych największą koncentrację energii mają

a)  tłuszcze.
b)  białka.
c)  węglowodany.
d)  witaminy.

5. Hemoglobina przenosząca tlen w erytrocytach jest

a)  białkiem.
b)  tłuszczem.
c)  związkiem mineralnym.
d)  cukrem

6. Najwięcej włókna surowego znajduje się

a)  liściach roślin.
b)  nasionach.
c)  łodygach roślin.
d)  korzeniach.

7. Do pasz treściwych zaliczamy

a)  zielonki.
b)  ziarno zbóŜ.
c)  okopowe.
d)  kiszonki.

8. Zielonki zawierają

a)  25–30% wody.
b)  30–45% wody.
c)  90–95% wody.
d)  65–90% wody.

9. Najracjonalniejszą formą wypasu jest

a)  wypas dziki.
b)  wypas wolny.
c)  wypas kwaterowy.
d)  wypas na uwięzi.

10. Minimum cukrowe jest to procent cukru w roślinach, który pozwala na wytworzenie pH

a)  6,2.
b)  4,2.
c)  5,8.
d)  7,0.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Zawartość wody w sianie wynosi

a)  20–22%.
b)  24–26%.
c)  15–17%.
d)  27–29%.

12. W wyniku wytłaczania oleju z nasion roślinnych otrzymujemy

a)  plewy.
b)  wysłodki.
c)  makuchy.
d)  młóto.

13. Koncentraty białkowe zawierają

a)  15% białka.
b)  20% białka.
c)  25% białka.
d)  ponad 30% białka.

14. Największe plony zielonek z pastwiska występują w miesiącu

a)  maju.
b)  czerwcu.
c)  lipcu.
d)  sierpniu.

15. W czasie zakiszania pasz poŜądany jest kwas

a)  octowy.
b)  mrówkowy.
c)  mlekowy.
d)  stearynowy.

16. Krowa o masie 500 kg moŜe zjeść dziennie zielonki

a)  100 kg.
b)  90 kg.
c)  70 kg.
d)  50 kg.

17. Najlepszą pasza z okopowych dla cieląt jest

a)  marchew.
b)  burak pastewny.
c)  burak cukrowy.
d)  ziemniaki.

18. Dzienna dawka siana dla krowy wynosi

a)  6–7% masy ciała.
b)  6–7% masy ciała.
c)  8–9% masy ciała.
d)  1–4% masy ciała.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

śywienie zwierząt gospodarskich

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1. Chachułowa J.: Hodowla zwierząt. PWRiL, Warszawa 1996
2. Jamroz D.: śywienie zwierząt i paszoznawstwo fizjologiczne i biochemiczne podstawy

ywienia zwierząt. PWN, Warszawa 2001

3.  Langenfeld M.: Aparat trawienny zwierząt. AR, Kraków 1991
4.  Manikowski W., Weinder S. (red.): Biochemia kręgowców. PWN, Warszawa 1998
5.  Truchliński J., Wójcik S.: Przewodnik do ćwiczeń z biochemii i z elementami fizyki. AR,

Lublin 1993

Literatura metodyczna

1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000