ubezpieczenia moja praca licencjacka 3 [ www potrzebujegotowki pl ]

Wstęp

Zmiany zachodzące w gospodarce polskiej wywarły również silny wpływ

na ubezpieczenia. Istota ubezpieczeń oraz ich znaczenie ekonomiczne i

społeczne, polegające na kompensowaniu materialnych skutków zdarzeń

losowych, pozostały nie zmienione. Zmieniły się natomiast warunki ustrojowe

działania firm ubezpieczeniowych, zmodyfikowano podstawy prawne

ubezpieczycieli.

W ślad za nowymi regulacjami prawnymi z 1990 roku na rynku polskim

pojawiły się nowe, liczne zakłady ubezpieczeń, które w wyniku obowiązujących

przepisów lub dobrowolnych umów w każdym czasie na kuli ziemskiej

ubezpieczają miliony klientów. Wciąż rosnąca ich liczba wskazuje na to, iż

odgrywają ważną rolę we współczesnym świecie. Można ubezpieczyć prawie

wszystko począwszy od domu, poprzez gospodarstwo, samochód czy nawet

samolot.

Wraz z rozwojem polskiego rynku ubezpieczeniowego pojawiło się

zjawisko konkurencji. Przyczyniło się ono do rozwoju oferty usług

ubezpieczeniowych, dużej elastyczności stosowanych taryf (stawek)

ubezpieczeniowych. Zapotrzebowanie na usługi ubezpieczeniowe zależy od

istnienia świadomości ubezpieczeniowej, na co ma także wiedza o istocie

ubezpieczeń i korzyści, jakie daje ochrona ubezpieczeniowa.

Temat mojej pracy brzmi: „Charakterystyka produktów ubezpieczeniowych na

przykładzie Inspektoratu PZU S.A. w Wołominie”.

Praca składa się z trzech rozdziałów oraz załączników

Aby zrozumieć istotę tematu pracy w pierwszym rozdziale omówiono

podstawowe zagadnienia dotyczące ogólnej charakterystyki ubezpieczeń, ich

funkcje i klasyfikacje. Przedstawiono cele ubezpieczeń, a także źródła prawa

ubezpieczeń gospodarczych, na podstawie których opiera się cała działalność

ubezpieczeniowa w Polsce.

Rozdział drugi i trzeci poświęcony jest analizie ubezpieczeń

obowiązkowych i dobrowolnych, a ponadto scharakteryzowano najczęstsze

rodzaje ryzyk ubezpieczeniowych.

Ujęto także zagadnienia związane z likwidacją szkód

Do przedstawienia oferty ubezpieczeń Inspektoratu PZU S.A. w Wołominie

wykorzystano przepisy wewnętrzne dotyczące ubezpieczeń oraz broszury

informacyjne. Szczegółowe dane na temat Firmy uzyskano z wydawanych przez

Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A. biuletynów, z ogólnie dostępnych

czasopism.

Rozdział 1. Ogólna charakterystyka ubezpieczeń.

1.1. Geneza ubezpieczeń

W celu ochrony człowieka lub owoców jego pracy przed skutkami

nieprzewidywalnych zdarzeń losowych powstała instytucja ubezpieczeń.

Rozwój gospodarczy i cywilizacyjny krajów był bardzo silenie związany z

funkcjonowaniem zorganizowanej działalności ubezpieczeniowej.

Pierwsze formy ubezpieczeń pojawiły się już w starożytności. W czasach

starożytnych największe ryzyko związane z działalnością gospodarczą ludzi

dotyczyło transportu i handlu. Już za czasów Hammurabiego pojawiły się

umowy między prowadzącymi karawany na Bliskim Wschodzie. Umowy te

opiewały na wspólne pokrywanie ewentualnych strat spowodowanych na

przykład utrata zwierząt jucznych. Były też umowy związane ze wspólnym

pokrywaniem strat związanych z transportem morskim na skutek rozbicia statku

lub rabunku przez rozbójników.

Pierwsze tego typu ubezpieczenia miały miejsce w Grecji i nazywały się

kolonią. W tym tez okresie rozpoczęła swą działalność inna instytucja prawna

zwana w kodeksie Justyniana – pożyczka morską. Polegała ona na tym, że

zamierzający udać się na morską wyprawę handlową zaciągali pewnej

wysokości kredyt, na sfinansowanie swego przedsięwzięcia. Kredyt ten był

obciążony wysokim oprocentowaniem. Jeżeli wyprawa zakończyła się

pomyślnie kredytobiorca zwracał dług z wysokimi odsetkami. Jeżeli wyprawa

handlowa kończyła się utrata statku lub ładunku to wierzyciel nie otrzymywał

od kredytobiorcy zwrotu pożyczki ponosząc ryzyko wyprawy. Tego rodzaju

transakcje były pierwszymi przykładami połączenia działalności kredytowej z

działalnością ubezpieczeniowa

W wyniku dobrowolnych umów na mocy obowiązujących przepisów

prawnych na całym świecie powstała ogromna i stale rosnąca liczba

ubezpieczeń.

Powstanie i rozwój ubezpieczeń są ściśle związane ze zdarzeniami

losowymi zakłócającymi procesy społeczno – gospodarcze każdego kraju, które

zagrażają rozwojowi działalności produkcyjnej, zdrowiu, zdolności do pracy,

własności społecznej i osobistej oraz życiu człowieka..

1.2. Powstanie i rozwój ubezpieczeń w Polsce

Korzenie pierwszych form ubezpieczeń od wypadków i organizowania

pomocy opartej na wzajemności sięgają w Polsce XV wieku, kiedy powstały

pierwsze kasy brackie i spółki brackie na Górnym Śląsku.. Organizacje te

rodziły się samorzutnie dla wspierania chorych, okaleczonych, zubożałej braci

górniczej i pozostałych po nich rodzinach.

W początkowym okresie kasy puszkowe, skrzynki brackie czy kasy brackie

miały charakter prywatny i były tworem samych górników. Dopiero w okresie

późniejszym zostały przekształcone w instytucje publiczno – prawne.

W latach 1474 – 1562 na Śląsku w Złotym Stoku. istniała kasa bracka,

która oferowała pomoc materialna ubogim, chorym i niezdolnym do pracy

górnikom i robotnikom.

Od każdego guldena wypłaconego górnikom w kopalniach gwarectwo 2

halerze przekazywało do kasy brackiej. W ten sposób zebrane pieniądze

zabezpieczały przed skutkami wypadków w kopalniach, przed klęskami

nieurodzaju, zarazami i innymi nieszczęściami.

Wypadków było coraz więcej i coraz częściej trzeba było pomagać

poszkodowanym a same dobrowolne składki od górników nie wystarczały i

sytuacje tą trzeba było uregulować na drodze prawa publicznego. Dlatego też

dobrowolne składki stały się obowiązkowymi.

W roku 1528 książę Jan Opolski wydał dekret zobowiązujący wszystkich

górników do wpłacania do kasy brackiej składki w wysokości 2 dwóch halerzy

tygodniowo.

W roku 1671 sami górnicy zobowiązali się składać po groszu od złotówki

zarobku dziennego na kasę wzajemnej pomocy, dającej wsparcie w razie

nieszczęśliwego wypadku, choroby, pogrzebu, także wdowom i sierotom po

górnikach.

W XVII i XVIII wieku zaczęły powstawać na ziemiach polskich jeszcze

inne formy ubezpieczeń wzajemnych. Rodziły się one głownie w prowincjach

pruskich zwłaszcza na Żuławach, na terenach zamieszkałych przez Holendrów.

Pierwsze ubezpieczenia były jedną z form walk z żywiołowymi siłami przyrody

i zwały się „związkami groblowymi”. Miały one na celu prowadzenie obrony

brzegów rzeki poprzez wspólna budowę grobli. Związki groblowe powstały

między innymi w powiecie malborskim i sztumskim.

Początkowo ta forma ubezpieczeń była zwykła pomocą sąsiedzką,

Członkowie związku płacili składki na wyrównywanie szkód. Rozróżniano

składki regularne i nadzwyczajne.

Dalszym działaniem samopomocowym były ubezpieczenia ogniowe.

Jednak już wtedy duża wagę przywiązywało się do środków zapobiegawczych.

Kto nie utrzymywał w dobrym stanie kominów otrzymywał zmniejszone

odszkodowanie. Istniały zakazy chodzenia ze światłem po spichrzach, istniał

również zakaz suszenia lnu przy ogniu. W razie pożaru osoby nie stosujące się

do zakazów nie otrzymywały odszkodowania.

Sprawdzano czy w zagrodach jest w należytym stanie sprzęt

przeciwpożarowy.

Pierwsze zakłady ubezpieczeniowe w pełnym tego słowa znaczeniu

powstały na ziemiach polskich w zaborze pruskim. Były to tak zwane socjety

czyli towarzystwa ogniowe. Z uwagi na podział administracyjny powstały

następujące socjety: Prusy Wschodnie z Królewcem należały do Wschodnio –

Pruskiego Socjetu Ogniowego czyli Dyrekcji Ogniowej w Królewcu, ziemie

zabrane Polsce przez Prusy po I rozbiorze w 1772 roku utworzyły prowincje

Prus Zachodnich. Należały one do Socjetu dla Prus Królewskich czyli Dyrekcji

Ogniowej dla Prus Zachodnich z siedzibą w Kwidzynie.

Po trzecim rozbiorze Polski część województwa krakowskiego włączona

została do Śląska pod nazwą Nowego Śląska i została połączona do Socjetu

Ogniowego we Wrocławiu.. Socjety Ogniowe Prus cechowała duża

różnorodność.

Aby ujednolicić system w 1803 roku król pruski Fryderyk Wilhelm w

Poczdamie podpisał ustawę powołującą Towarzystwo Ubezpieczeniowe dla

Miast. W oparciu o ta ustawę powołane zostały dwie Dyrekcje Główne będące

organami wykonawczymi Towarzystwa w Poznaniu i w Warszawie.

Dyrekcji Poznańskiej podlegały tak zwane „cyrkuły” w Poznaniu,

Gnieźnie, Międzyrzeczu, Włocławku, Kaliszu, Pyzdrach i Wschowie.

Natomiast Dyrekcji Warszawskiej podlegały „cyrkuły” w Warszawie,

Piotrkowie, Łowiczu, Sieradzu i Łęczycy.

Zadaniem Towarzystwa było: „wspólne ponoszenie szkód z ognia

pochodzących, niemniej przez wzgląd na utrzymanie dobrego bytu i sposobu

życia mieszkańców miast: zabezpieczenia ich własności i pewne a śpieszne

wykonać się mające wystawienie na nowo budynków całkiem przez pożar

zniszczonych lub uszkodzonych pożarem”.

Ordynacja ta wprowadziła poza nielicznymi wyjątkami obowiązek

ubezpieczenia budynków w mieście.

Rok po powołaniu Towarzystwa dla Miast dekretem Fryderyka Wilhelma

zostało utworzone Towarzystwo Ogniowe dla Wsiów w Prusach Południowych.

W obu Towarzystwach ściąganie składek następowało w drodze egzekucji

„ U progu trzeciego stulecia ubezpieczeń” praca zbiorowa red. Marian Szczęśniak, Warszawa

1993,Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A

administracyjnej, a wysokość składek nie była uzależniona od zagrożenia

pożarowego.

Były jednak i różnice. I tak na przykład odszkodowanie za spalony

budynek w mieście nie musiała być przeznaczony na jego odbudowę, za to na

wsi każdy ubezpieczający budynek po pożarze zobowiązany był przeznaczyć

odszkodowanie na jego budowę .

W razie działań wojennych Towarzystwo Ubezpieczeniowe dla Miast nie

odpowiadało za szkody wyrządzone działaniami wojennymi, natomiast w

Towarzystwie Ubezpieczeniowym dla Wsiów ubezpieczenie obejmowało straty

spowodowane także działaniami wojennymi.

Wybuch wojny prusko – francuskiej i wkroczenie wojsk francuskich na

tereny naszego kraju spowodowało ze Prusacy wywieźli zasoby kasowe. Oba

Towarzystwa stały się niewypłacalne za straty pożarowe, zahamowana została

działalność ubezpieczeniowa i po zajęciu kraju przez wojska napoleońskie w

roku 1807 uległy likwidacji.

W 1815 roku po utworzeniu Królestwa Polskiego na podstawie dekretu

cara Aleksandra I wydane zostało postanowienie namiestnika Królewskiego w

Radzie Stanu generała Józefa Zajączka z dnia 18.07.1816 roku regulujące

sprawy ubezpieczeń ogniowych i powołujące Ogólne Towarzystwo Ogniowe

dla Miast w Królestwie Polskim.

1.01.1817 roku ustanowiono Dyrekcję Generalna Towarzystwa przy

Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji. Do tego Towarzystwa mają

obowiązek należeć wszystkie miasta, które należały do dawnego Towarzystwa,

tudzież dobra Rządowe i Instytutowe.

Nowopowstała Dyrekcja Generalna nie odpowiadała za zobowiązania

dawnego Towarzystwa Ogniowego. Rozpoczęła bowiem działalność na

mniejszym terytorium i opierała się na innych zasadach.

W roku 1833 Dyrekcja Generalna powołuje nowe Towarzystwo

Ubezpieczeń od Ognia Nieruchomości. W ten sposób zakres ubezpieczeń

rozszerzony został między innymi na maszyny rolnicze, urządzenia młynów i

olejarni, zboże w snopach i ziarnie jak również zwierzęta gospodarskie.

Ubezpieczenia te objęły również maszyny i urządzenia fabryczne.

Ukazem cara Mikołaja I w 1843 roku Generalna Dyrekcja została

przekształcona w Dyrekcję Ubezpieczeń.

W Dyrekcji Ubezpieczeń od samego początku działali wybitni

prekursorzy nauk ubezpieczeniowych i ekonomicznych. Talenty organizacyjne

kolejnych prezesów miały poważny wpływ na późniejsze kierunki rozwojowe

ubezpieczeń w Polsce.

Dyrekcja Ubezpieczeń rozszerza swą działalność na ziemie polskie pod

zaborem pruskim i austriackim.

Były też przypadki wchodzenia z działalnością ubezpieczeniową na

tereny zachodnie i południowe cesarstwa rosyjskiego.

Po upadku powstania styczniowego władze carskie rozpoczęły w

Królestwie likwidować wszelkie narodowe samodzielnie istniejące instytucje. W

roku 1867 Dyrekcja Ubezpieczeń została rozwiązana.

W komisji Spraw Wewnętrznych utworzono sekcję ubezpieczeniową .

Funkcję Towarzystw Ubezpieczeniowych przejmują urzędy gubernialne i

powiatowe. Następuje decentralizacja ubezpieczeń, scalanie ich z terenowymi

władzami administracyjnymi, aż do całkowitego podporządkowania państwu.

Takie destrukcyjne pociągnięcia władz carskich na odcinku ubezpieczeń

społecznych, umożliwiły równocześnie powstanie i szeroką działalność

prywatnym towarzystwom ubezpieczeniowym.

Powstałe nowe prywatne zakłady ubezpieczeniowe oferowały bardzo

szeroki wachlarz ubezpieczeniowych ryzyk, wprowadzając nawet ubezpieczenia

typu handlowego.

W 1870 roku powstaje Warszawskie Towarzystwo Ubezpieczeń Spółka

Akcyjna. Jest to pierwszy w Królestwie Polskim prywatny zakład

ubezpieczeniowy. Domeną Warszawskiego Towarzystwa były głownie

ubezpieczenia rolne oraz przemysłowo – handlowe. Natomiast niestety na

ubezpieczenia życiowe nie otrzymano zgody. Tego typu ubezpieczenia

prowadziły prywatne zakłady z których największym było Towarzystwo

Akcyjne „Przezorność”.

Warszawskie

Towarzystwo

Ubezpieczeń

nawiązało

stosunki

reasekuracyjne z szeregiem zagranicznych towarzystw ubezpieczeniowych

takich jak między innymi w Anglii, Austrii, Stanach Zjednoczonych i we

Włoszech.

Wybuch pierwszej wojny światowej w 1914 roku i przesuwające się przez

ziemie polskie fronty ograniczyły działalność towarzystw ubezpieczeniowych

pod trzema zaborami. Zmieniły się granice rejonów działania poszczególnych

towarzystw. Część środkowa i północna Królestwa Kongresowego znalazła się

pod okupacja nieniecką, a część południowa pod okupacja austriacką. Cofające

się władze carskie wywiozły w głąb Rosji kapitały instytucji ubezpieczeniowych

i oszczędnościowych.

Po wkroczeniu Niemców do Warszawy powołany został polski organ

społeczny władzy tak zwany Centralny Komitet Obywatelski, który podjął

decyzję o wznowieniu działania Ubezpieczeń Wzajemnych Budowli od Ognia w

Królestwie Kongresowym. W listopadzie 1915 roku za zgoda niemieckich

władz okupacyjnych została reaktywowana Rada Ubezpieczeń Wzajemnych.

Na terenie okupowanym przez Austriaków powstał Główny Komitet

Ratunkowy w Lublinie. I dzięki staraniom Komitetu w 1916 roku wznawia

działalność instytucja Ubezpieczeń Wzajemnych Budowli od Ognia. Jeszcze w

okresie wojny na terenie trzech zaborów głownie pruskiego i rosyjskiego

istniejące na nich zagraniczne towarzystwa ubezpieczeniowe przechodzą w ręce

polskie lub ulegają likwidacji. Z 70 towarzystw ubezpieczeniowych

prowadzących działalność w roku 1916, w roku 1923 pozostało już tylko 23.

Po odzyskaniu niepodległości odbudowa systemu ubezpieczeniowego,

mimo wieloletnich doświadczeń natrafiła na trudności wynikające z

różnorodnych dotychczasowych norm prawnych i technicznych stosowanych w

trzech różnych zaborach.

Konieczne było szybkie ujednolicenie przepisów i dostosowanie

działalności ubezpieczeniowej do nowych warunków społeczno –

gospodarczych, właściwych dla tworzącej się państwowości polskiej.

Pierwszą prawną próba uregulowania systemu ubezpieczeniowego był

dekret Józefa Piłsudskiego, jako Naczelnika Państwa, wydany 7.02.1919 roku.

Dotyczył on zakresu działania Ubezpieczeń Wzajemnych Budowli w Królestwie

Polskim. W wyniku kolejnych rozporządzeń powstawało coraz więcej instytucji

ubezpieczeniowych. Na koniec 12921 roku istniało już w Polsce 19 spółek

akcyjnych i 34 towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych. W tym okresie powstała

i istnieje do dziś: „Warta” – Towarzystwo Reasekuracyjne w Poznaniu i

„Westa” – Towarzystwo Wzajemnych Ubezpieczeń od Ognia i Gradobicia.

W maju 1927 roku rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej

Polskiej Dyrekcja Ubezpieczeń Wzajemnych zostaje przekształcona w

Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych. Nowa nazwa stała się przez

długie lata synonimem pewności i zaufania do systemu ubezpieczeniowego.

Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych poniósł wskutek wojny wielkie

straty i w roku 1945 znajdował się w stanie poważnej dezorganizacji, jednak w

bardzo krótkim czasie rozwinął pełną statutowa działalność. Obok tradycyjnych

ubezpieczeń przymusowych (obowiązkowych) zajął się także organizowaniem

działów ubezpieczeniowych dobrowolnych, nawet takich, których dotychczas

nie prowadził na przykład ubezpieczeniem transportowym. Początkowo

działalność Zakładu oparta była na niewielkich dotacjach Skarbu Państwa.

Ustawą Sejmowa o ubezpieczeniach państwowych z 28. 03. 1952 roku

zostały upaństwowione wszystkie zakłady ubezpieczeń gospodarczych. W

ustawie stwierdzono, że państwowe ubezpieczenia majątkowe i osobowe mogą

mieć formę ubezpieczeń obowiązkowych lub dobrowolnych.. Rozszerzony

został zakres obowiązujących ubezpieczeń gospodarstw rolnych i wprowadzone

zostały ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) i następstw

nieszczęśliwych wypadków (NW) w komunikacji.

Jednym z ważnych postanowień ustawy było przekształcenie Powszechnego

Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych – instytucji publiczno – prawnej w

Państwowy Zakład Ubezpieczeń – instytucję państwową o osobowości prawnej,

działającą według zasad rozrachunku gospodarczego i własnego planu

gospodarczego. Zniesione zostają najwyższe organy Zakładu to jest Rada

PZUW i Zarząd Główny a wprowadzono zasadę jednoosobowego kierownictwa.

W miejsce trzech odrębnych związków wzajemności:



ubezpieczenia obowiązkowego



ubezpieczenia dobrowolnego rzeczowego



ubezpieczenia dobrowolnego osobowego

wprowadzono jeden centralny fundusz ubezpieczeniowy. Również w finansach

PZU nastąpiła ważna zmiana. Na prowadzenie działalności prewencyjnej Zakład

mógł sobie zatrzymać oprócz odpisów od składek, także określoną część

nadwyżki bilansowej, która dotychczas w całości była odprowadzana do skarbu

państwa.

W roku 1959 „Warta” zgodnie z ustawą otrzymała monopol na

prowadzenie bezpośredniej działalności ubezpieczeniowej w zakresie ryzyk

mających związek z żeglugą morską, handlem zagranicznym i tak zwanym

obrotem dewizowym. Jednocześnie zakład ten zmienił nazwę na „Warta” –

Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji. „Warta” rozszerzyła działalność

poprzez:



wprowadzenie ubezpieczeń obywateli polskich wyjeżdżających za granicę

w celach turystycznych, sportowych czy naukowych



ubezpieczeń cudzoziemców zawieranych dla ochrony interesów

majątkowych lub osobowych obywateli polskich.

Działalność ta stała się szczególnie ważna gdy po obaleniu „Żelaznej kurtyny”

nastąpił ogromny wzrost kontaktów międzynarodowych i zagranicznego ruchu

turystycznego.

Do 1984 roku istniał w Polsce formalny, a do 1989 roku faktyczny, monopol

państwa na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej Realizowano ten

monopol przez Państwowy Zakład Ubezpieczeń prowadzący tzw.

Ubezpieczenia złotowe oraz Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji. „Warta”

prowadzące tzw. Ubezpieczenia dewizowe.

Obecnie obserwujemy ciągły rozwój i wzrost liczby zakładów

ubezpieczeń jak również rodzajów ubezpieczeń na naszym rynku. W Polsce jest

obecnie ok. 25 licencjonowanych firm ubezpieczeniowych, w tym 5

prowadzących ubezpieczenia na życie. Podstawową grupę ubezpieczeń stanowią

w Polsce ciągle jeszcze ubezpieczenia komunikacyjne tj. OC, AC i NW.

1.3. Cel i

istota ubezpieczeń

Ludziom i posiadanym przez nich dobrom zagrażają rożne wydarzenia

losowe, które mogą spowodować śmierć, uszczerbek na zdrowiu lub ubytek albo

stratę majątku. Wywołuje to uzasadniona skłonność do tworzenia wspólnych

zasobów przeznaczonych na wyrównanie powstałych szkód materialnych lub na

łagodzenie następstw zdarzeń losowych. Najczęściej spotykana forma tworzenia

wspólnych zasobów pieniężnych jest ubezpieczenie.

Istotą ubezpieczenia jest gromadzenie kapitału powstającego ze składek

ubezpieczeniowych podmiotów, przeznaczonego na wyrównanie uszczerbku

materialnego lub łagodzenie następstw spowodowanych określonymi

zdarzeniami losowymi.

Ubezpieczenie związane jest z ryzykiem, gdyż zdarzenie powodujące

straty może, ale nie musi, nastąpić jak również nie można z góry określić

wysokości powstałej szkody. Stopień ryzyka jest różny w poszczególnych

rodzajach zdarzeń losowych i jest głównym czynnikiem wpływającym na

wysokość składki ubezpieczeniowej. Składka ubezpieczeniowa, którą

ubezpieczający płaci instytucji ubezpieczeniowej, powinna pokryć wypłatę

przewidzianych odszkodowań w danym okresie oraz koszty działalności

instytucji ubezpieczeniowej, jej zysk i działalność prewencyjna polegająca na

zapobieganiu, powstawianiu i rozszerzaniu się niepomyślnych zdarzeń losowych

powodujących szkody. Składka netto łącznie z częścią pokrywającą koszty

stanowi składkę taryfową płaconą zakładowi ubezpieczeniowemu. Generalne

założenie ubezpieczeniowe, stanowiące że składka netto powinna pokryć

wypłatę odszkodowań nosi nazwę zasady równoważności składek i świadczeń

lub zasady ekwiwalentności.

W stosunku ubezpieczenia występują dwie lub trzy osoby (prawne lub

fizyczne):



ubezpieczający, który zawiera z instytucją ubezpieczeniową umowę

ubezpieczenia i płaci ustaloną składkę oraz jest uprawniony do

otrzymania

odszkodowania

ubezpieczeniowego,

przy

czym

uprawnienie może przekazać na rzecz osoby trzeciej;



ubezpieczony, czyli osoba, której dobra są objęte ochroną

ubezpieczeniową i ma z tego tytułu prawo do odszkodowania, jeżeli

wystąpi szkoda;



ubezpieczyciel, którym jest instytucja prowadząca działalność

ubezpieczeniową, zwana również asekuracyjną, pobierającą składki

ubezpieczeniowe i wypłacającą odszkodowanie.

W naszej praktyce gospodarczej występuje jeszcze podział na dwa główne

rodzaje ubezpieczeń:



ubezpieczenie społeczne,



ubezpieczenie gospodarcze.

Podstawą tego podziału jest przede wszystkim odmienność źródeł finansowania,

odrębność organizacyjna ubezpieczycieli oraz podmiot ubezpieczenia.

W ubezpieczeniach społecznych źródłem finansowania są przede

wszystkim składki opłacane przez pracodawców, a w niektórych przypadkach

przez osoby ubezpieczone, np. rolnicy, osoby prowadzące własną działalność

gospodarczą. Ubezpieczycielem jest tu w całym kraju Zakład Ubezpieczeń

Społecznych, a przedmiotem ubezpieczenia jest życie, zdrowie, zdolność do

pracy i możliwość zarobkowania.

Podmiotem ubezpieczeń społecznych jest ochrona ubezpieczeniowa

zdrowia, zdolności do pracy i możliwości zarobkowania, oraz życia człowieka.

Ubezpieczenia społeczne zapewnia świadczenia pieniężne i rzeczowe w razie

wypadków losowych powodujących określone potrzeby materialne wynikłe z

takich zdarzeń losowych, jak np. choroba, wypadek przy pracy, inwalidztwo,

bezrobocie, śmierć. Omawiane ubezpieczenie wiąże się również z

zaopatrzeniem emerytalnym oraz z wypłatą zasiłków pracownikom mającym

rodzinę na utrzymaniu, zasiłków macierzyńskich i innych. Ubezpieczenie

społeczne, jako forma ubezpieczenia obowiązkowego wynikającego z przepisów

odpowiednich aktów prawych, było początkowo bezpośrednio związane z

wykonywaniem pracy i odnosiło się tyko do osób związanych prywatnym

stosunkiem pracy i członków ich rodzin. Z biegiem czasu zaczęło ono

obejmować coraz szersze kręgi społeczeństwa: nie będących pracownikami i

wykonujących pracę podporządkowaną, na przykład właścicieli gospodarstw

rolnych, adwokatów, rzemieślników, a od kilkunastu lat wszystkie osoby

prowadzące wszelką działalność gospodarcza.

Ubezpieczenia społeczne prowadzone są w Polsce głównie przez Zakład

Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), który jest centralnym organem administracji

państwowej, podległym Ministrowi Pracy i Polityki Socjalnej. Zakładem kieruje

prezes powołany przez Prezesa Rady Ministrów. Stan prawny, czyli status

Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nadawany jest przez Radę Ministrów na

wniosek Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. Pomimo formalnego usytuowania

ZUS-u w administracji państwowej jego działalność ubezpieczeniowa oraz

koszty funkcjonowania tej instytucji nie są pokrywane z finansującego całą

administrację państwowa budżetu państwa, lecz w decydującej mierze ze

składek na ubezpieczenie społeczne.

W ubezpieczeniach gospodarczych składki obciążają osoby ubezpieczone,

a przedmiotem ubezpieczenia jest głównie majątek lub interesy majątkowe osób

prawnych i fizycznych oraz życie, zdrowie i zdolność do pracy osób fizycznych.

Ubezpieczycielami jest około 30 firm asekuracyjnych posiadających zezwolenia

Ministerstwa Finansów na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej. Spośród

ubezpieczeń gospodarczych można wyodrębnić ubezpieczenia majątkowe,

kompensujące skutki zdarzeń losowych powodujących stratę na majątku, oraz

ubezpieczenia osobowe, zapewniające świadczenia osobom w razie utraty

zdrowia, kalectwa itp.

Ubezpieczenia mogą mieć charakter ubezpieczeń dowolnych, kiedy umowa o

ubezpieczenie zawarta jest na podstawie wolnej decyzji ubezpieczającego, oraz

ubezpieczeń obowiązkowych zawieranych z mocy prawa.

Podmiotem ubezpieczeń gospodarczych jest majątek i prawa majątkowe

osób fizycznych i prawnych oraz dobra osobiste niemajątkowe, np. życie,

zdrowie i zdolność do pracy osób fizycznych.

W zależności od przedmiotu ubezpieczenia, którym może być mienie lub

dobro osobiste, rozróżnia się:



ubezpieczenia majątkowe



ubezpieczenia osobowe.

Ubezpieczenia majątkowe zwane są również ubezpieczeniem od szkód,

gdyż ich zadaniem jest wyrównanie skutków zdarzeń losowych powodujących

straty o charakterze majątkowym.

Ubezpieczenie od ognia i innych zdarzeń losowych obejmuje szkody

spowodowane w ubezpieczonym mieniu przez ogień, uderzenie pioruna,

eksplozje, upadek pojazdu powietrznego lub jego ładunku, huragan, powódź,

grad, obsuniecie się ziemi, lawinę, szkody wodociągowe itp.

Ubezpieczenie mienia przed kradzieżą z włamaniem i rabunkiem

obejmuje szkody w mieniu będącym własnością ubezpieczającego lub

znajdującym się w jego posiadaniu. Do tego mienia zalicza się zapasy, środki

trwale, przedmioty przyjmowane od osób trzecich w celu przetworzenia lub

wykonania usługi, pieniądze, papiery wartościowe, metale szlachetne i inne.

Ubezpieczenie transportowe i pojazdów mechanicznych zawiera głównie

ubezpieczenie przewozowego mienia, zwane ubezpieczeniem cargo, oraz

ubezpieczenie środków transportu od całkowitego zniszczenia lub uszkodzeń,

zwane ubezpieczeniem casco.

Ubezpieczenie maszyn od wypadków technicznych, zwane również

ubezpieczeniem awaryjnym, obejmuje szkody w maszynach i urządzeniach

technicznych w związku z awarią w jednostkach prowadzących działalność

gospodarczą.

W ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej (ubezpieczenie OC)

przedmiotem ubezpieczenia jest interes majątkowy ubezpieczonego.

Ubezpieczenie to obejmuje odpowiedzialność cywilną, czyli wynikające z

postanowień kodeksu cywilnego, ubezpieczonego za szkody rzeczowe lub

osobowe wyrządzone osoba trzecim, które to szkody ubezpieczony

zobowiązany jest naprawić.

Ubezpieczenia osobowe podobne są swoim zakresem do ubezpieczeń

społecznych. Różnica miedzy nimi polega głównie na tym, że ubezpieczenia

osobowe nie wynikają bezpośrednio ze stosunku pracy i obejmują szerszy

zakres ubezpieczeń, a nie tylko podstawowe świadczenia. Zadaniem

ubezpieczeń osobowych jest zapewnienie otrzymania jednorazowych lub

określonych świadczeń w razie śmierci, utraty zdrowia, kalectwa lub utraty

zdolności do pracy.

Ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków, którego zakres

zależnie od umowy może być bardzo różny, obejmuje za zwyczaj świadczenie

wypłacane w razie czasowej lub trwalej niezdolności do pracy ubezpieczonego,

a także jego śmierci w wyniku nieszczęśliwego wypadku.

Ubezpieczenie na życie może mieć charakter grupowego ubezpieczenia

rodzinnego na życie lub ubezpieczenia jednostkowego na życie. W razie śmierci

ubezpieczonego osoba lub osoby przez niego wskazane otrzymują

odszkodowanie.

1.4. Funkcje i klasyfikacja ubezpieczeń.

Ubezpieczenie w znaczeniu prawnym jest to instytucja mająca na celu

likwidację lub przynajmniej łagodzenie negatywnych, materialnych następstw

zdarzeń losowych godzących w życie lub zdrowie człowieka albo w jego

mienie. Istota tej instytucji polega na organizowaniu się podmiotów

zagrożonych tymi zdarzeniami i gromadzeniu funduszów, aby następnie

wypłacić z nich-według z góry określonych zasad - świadczenia, tym spośród

nich, których dane zdarzenie rzeczywiście dotknęło.

Ubezpieczenie zwykło, zatem określać się jako system chroniący przed

skutkami wypadków losowych.

Ubezpieczenia, stanowiąc kompensację szkód lub zaspokajania pewnych

potrzeb finansowych, maja, ogromne znaczenie społeczne i gospodarcze, tak z

punktu widzenia ubezpieczonych jednostek, jak i społeczeństwa czy państwa. W

ogólnym ujęciu mówi się, że ubezpieczenie spełnia trzy podstawowe funkcje:

prewencyjną, ochronną i finansową.

Funkcja prewencyjna – ubezpieczenie wymusza kontrolowanie ryzyka i

podejmowanie działań prewencyjnych,. Już samo podjecie decyzji o

ubezpieczeniu stanowi wyraz uświadomienia sobie istnienia ryzyka, jego

identyfikacji i oceny. Odpowiednie zabezpieczenie przedmiotu ubezpieczenia

stanowi warunek przyjęcia go do ochrony bądź pozwala obniżyć koszt

ubezpieczenia.

Zapobieganie

szkodzie

stanowi

obowiązek umowny

ubezpieczającego - spowodowanie jej umyślnie lub na wskutek rażącego

niedbalstwa zazwyczaj powoduje odmowę świadczenia. Ubezpieczyciel nie jest

zainteresowany w powstaniu szkody w żadnej sytuacji, czego nie można

powiedzieć o ubezpieczonym. Wykazuje się wręcz istnienie podświadomej

skłonności do wypadków. Spowodowana jest ona świadomością posiadania

ubezpieczenia, a co za tym idzie swego rodzaju nonszalanckim podejściem do

ewentualności nastąpienia szkody. Prewencja może także przybierać formę

działania zakładów ubezpieczeń na rzecz zmniejszenia częstotliwości

występowania pewnych zdarzeń i surowości szkód. Podejmują one akcje

bezpłatnych przeglądów pojazdów, szkoleń dotyczących bezpieczeństwa na

drogach dzieci.

W zakresie ubezpieczeń życiowych czynnikiem motywującym do zmiany

nawyków społeczeństwa może być podwyższanie składek ubezpieczeniowych

dla palaczy oraz możliwości odmowy świadczenia, gdy wypadek

ubezpieczeniowy powstał wskutek spożycia alkoholu lub środków

odurzających.

Kolejna funkcja ubezpieczeń zasługująca na uwagę to funkcja

finansowa, która jest związana z wpływem systemu ubezpieczeń na finanse

państwa i obywateli (przedsiębiorców). Z jednej strony wiąże się to z

uwolnieniem pewnych środków obywateli i wprowadzeniem ich do obrotu w

formie inwestycji czy konsumpcji bądź gromadzeniem w formie oszczędności.

Z drugiej strony na rynku pojawiają się zakłady ubezpieczeń, jako podmioty

gospodarcze, które zatrudniają wiele osób, płacą składki, inwestują wolne środki

w różne aktywa (akcje, obligacje).

Ubezpieczenia, zwłaszcza dobrze dopasowane do potrzeb klienta, mogą

zapewnić mu wiele korzyści, do których można zaliczyć:



eliminację trosk finansowych związanych z doznaniem pewnych strat w

majątku lub zaistnieniem nieoczekiwanych potrzeb finansowych,



zabezpieczenie finansowe bliskich na wypadek śmierci,



pewność i stabilność finansowa, zwłaszcza przedsiębiorców,



wzmocnienie wiarygodności finansowej w oczach kontrahenta,



uwolnienie środków, które musiałyby być przeznaczone na samo

ubezpieczenie.

Ubezpieczenia pełnią także znaczącą rolę z punktu widzenia społecznego:



uzupełniają system zabezpieczenia społecznego obywateli,



ubezpieczenia obowiązkowe tworzą system ochrony dla ofiar ryzyka o

tzw. masowym działaniu lub uwalniają państwo od problemu pomocy w

przypadku klęsk żywiołowych lub szkód o spektakularnym społecznym

wydźwięku,



uwalniają środki konieczne do utworzenia rezerw na wypadek ryzyk –

wolne fundusze mogą być przeznaczone na podniesienie standardu życia

społeczeństwa.

Rola ubezpieczeń z punktu widzenia ekonomicznego:



ubezpieczyciele pojawiają się jako inwestorzy instytucjonalni na rynku

kapitałowym,



zmieniają charakter konsumpcji – jednorazowe świadczenia lub

odszkodowania przeznaczane są zazwyczaj na zakup przedmiotów

trwałego użytku,



wzrasta poziom oszczędności poprzez przesunięcie bieżących wydatków

konsumpcyjnych na okres późniejszy,



sprawnie działający system ubezpieczeń pozwala podejmować bardziej

ryzykowne przedsięwzięcia, wprowadzać innowacyjne produkty i usługi,



stabilność finansowa przedsiębiorców zabezpiecza równowagę

gospodarki,

Wyróżnia się wiele kategorii ubezpieczeń:



dobrowolne



obowiązkowe, np. OC komunikacyjne

a także dzieli się je wg działów, jakich dotyczą:



na życie



majątkowe i osobowe

W ramach ubezpieczeń na życie wyróżniamy pięć grup:



ubezpieczenia na życie (tzw. terminowe)



ubezpieczenia posagowe



ubezpieczenia z funduszem kapitałowym



ubezpieczenia rentowe



ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe będące uzupełnieniem wcześniej

wymienionych grup

W ramach ubezpieczeń majątkowych i osobowych wyróżniamy:



ubezpieczenia wypadku i choroby zawodowej



ubezpieczenia choroby



ubezpieczenia casco (pojazdy szynowe, lądowe, powietrzne)



ubezpieczenia żeglugi



ubezpieczenia przedmiotów w transporcie



ubezpieczenia szkód żywiołowych



ubezpieczenia szkód rzeczowych



ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej



ubezpieczenia kredytu



gwarancje ubezpieczeniowe



ubezpieczenia ryzyk finansowych



ubezpieczenia ochrony prawnej



ubezpieczenia podróżne

Towarzystwa ubezpieczeniowe mają prawo zrezygnować w ramach swojej

licencji z niektórych rodzajów ubezpieczeń. Najczęściej jednak, jeżeli

towarzystwo nie jest zainteresowane jakimś rodzajem polisy, ustanawia wysokie

składki przy zachowaniu zakresu licencji. Pozwala to szybko zmienić strategię

firmy na rynku.

1.5. Źródła prawa ubezpieczeń

Przez źródła prawa w ubezpieczeniach rozumiemy wszelkie unormowania

prawne regulujące sprawy z zakresu ubezpieczeń gospodarczych.

I w przeciwieństwie do podstawowych gałęzi prawa te unormowania są one

mocno rozproszone tzn., iż znajdują się w licznych aktach prawnych.

Podstawowymi aktami prawnymi w których można znaleźć uregulowania

dotyczące tych kwestii są:

1. Kodeks cywilny ( Ustawa zadnia 23 kwietnia 1964r – Dz. U Nr 16 poz.

93 ze zm.)

2. Ustawa o działalności ubezpieczeniowej z dnia 28 lipca 1990r (Dz. U Nr

11 poz.62)

3. Kodeks Spółek Handlowych

4. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 marca 2000r w sprawie

ogólnych warunków obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności

cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w

związku z ruchem tych pojazdów ( Dz. U Nr 26 poz.310)

5. Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie ogólnych warunków

obowiązkowego ubezpieczenia:



OC rolników z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego z 1993r z ze

zm.



Budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i

innych zdarzeń losowych z 1997r ze zm.



OC doradców podatkowych z 1997r.

„ Vademecum ubezpieczeń komunikacyjnych” Andrzej Makowski, Agencja Likwidacji Szkód

Komunikacyjnych

Cechą charakterystyczną wskazanych wyżej uregulowań jest, iż mają one

charakter bezwzględnie obowiązujący co oznacza, że w żaden skuteczny sposób

nie można ich ominąć ani od nich odstępować. Można zatem powiedzieć, że są

one sztywnym wyznacznikiem działań podmiotów pojawiających się na rynku

ubezpieczeniowym.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że źródłem prawa ubezpieczeniowego

nie są orzeczenia sądowe jak również warunki stawiane przez zakład

ubezpieczeń. Mogą one jedynie stanowić wskazówkę interpretacyjną.

Kodeks cywilny w księdze trzeciej – zobowiązania dotyczącej umów

ubezpieczeniowych określa prawa i obowiązki ubezpieczeniowych i jak i

ubezpieczycieli. W art. 805 KC została zawarta następująca definicja:

„Przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuję się spełnić

określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku a

ubezpieczający zobowiązuje się z zapłacić składkę.”

Świadczenie zakładu ubezpieczeń polega w szczególności na zapłacie

określonego odszkodowania za szkodę powstała wskutek wypadku

przewidzianego w umowie.

Kodeks cywilny reguluje nam również kwestię związaną z umową niezgodną z

uregulowaniem normatywnym. W takim przypadku umowa z mocy prawa staje

się nieważna.

Umowa ubezpieczenia powinna być stwierdzona przez zakład

ubezpieczeń polisą lub innym dokumentem ubezpieczenia. I tak zakład

ubezpieczeń zobowiązany jest podać w dokumencie ubezpieczenia tekst

ogólnych warunków ubezpieczenia, na których podstawie umowa została

zawarta.

Jeżeli w umowie nie zapisano inaczej zakład ubezpieczeń zobowiązany jest do

spełnienia świadczenia w terminie trzydziestu dni od daty otrzymania

zawiadomienia o wypadku.

Kodeks cywilny – C.H BECK Warszawa 2005r

Natomiast roszczenia z umowy ubezpieczeniowej przedawniają się po upływie

trzech lat. Bieg przedawnienia rozpoczyna się z dniem w którym nastąpiło

zdarzenie objęte ubezpieczeniem.

Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń

zobowiązuję się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za

szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za

szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba na której rzecz umowa

ubezpieczeniowa została zawarta. Dlatego też naprawienie szkody powinno

nastąpić w przypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej według

wyboru poszkodowanego i to bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego albo

przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Gdyby jednak przywrócenie stanu

poprzedniego było niemożliwe albo pociągało zbyt duże koszty lub nadmierne

trudności to roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w

pieniądzu. Wysokość kwoty pieniężnej na naprawienie szkody mające nastąpić

w pieniądzu oblicza się na dzień z ustalenia odszkodowania. Zakład

ubezpieczeń jest natomiast obowiązany w granicach sumy ubezpieczenia,

zwrócić ubezpieczonemu poniesione przez niego koszty wyklnę z prób

zmniejszenia szkody jeżeli te środki były celowe. Zakład ubezpieczeń jest

wolny od odpowiedzialności jeżeli ubezpieczony wyrządził szkodę umyślnie

lub wskutek rażącego niedbalstwa.

Ustawa o działalności ubezpieczeniowej.

Ustawa ta określa szczegółowe warunki podejmowania i prowadzenia

działalności w zakresie ubezpieczeń majątkowych i osobowych. Zostały

wprowadzone przez ustawodawcę dwa rodzaje ubezpieczeń obowiązkowe i

dobrowolne. Ochrona ubezpieczeniowa ustanawiana jest na podstawie umowy

zawartej między zakładem ubezpieczeń a ubezpieczającym się. Ustawa mówi że

obowiązkowym ubezpieczeniem jest ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej

posiadaczy samochodów mechanicznych za szkody powstałe w związku z

ruchem tych samochodów. Natomiast ogólne warunki tego ubezpieczenia ustala

Minister Finansów w drodze rozporządzenia. W rozporządzeniu tym zostały

zawarte szczegółowe obowiązki i uprawnienia ubezpieczyciela oraz

ubezpieczonego. A szczególności określa ona między innymi:



termin powstania obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia,



podstawowy zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń,



minimalną sumę gwarancyjną ubezpieczenia,



zakres praw i obowiązków ubezpieczonego i zakładu ubezpieczeń

wynikających z umowy ubezpieczenia,



podstawowy system taryf.

Natomiast w przypadku ubezpieczeń dobrowolnych zakład ubezpieczeń

zobowiązany jest ustalić ogólne warunki samodzielnie i powinny one zawierać:



Określenie przedmiotu i zakresu ubezpieczenia,



Sposób zawarcia umowy ubezpieczeniowej,



Zakres i czas trwania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń,



Prawa i obowiązki stron,



Sposób ustalania szkody,



Wypłaty odszkodowania lub świadczenia ubezpieczeniowego.

Zgodnie z treścią ustawy ochroną interesów osób ubezpieczonych zajmują się:



Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeń



Rzecznik Ubezpieczonych.

Zaś dla zabezpieczenia wypłaty odszkodowań z tytułu ubezpieczeń

obowiązkowych utworzony został Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. I

tak Fundusz wypłaca odszkodowania w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń

komunikacyjnych za:

Vademecum ubezpieczeń komunikacyjnych – Andrzej Makowski, Agencja Likwidacji Szkód

Komunikacyjnych, s.14

tamże



Szkodę na osobie, gdy szkoda wyrządzona została w okolicznościach

uzasadniających odpowiedzialność cywilną posiadacza pojazdu lub

kierującego pojazdem, a nie ustalono ich tożsamości i nie

zidentyfikowano pojazdu,



Szkodę na mieniu i osobie, posiadacz zidentyfikowanego pojazdu,

którego ruchem wyrządzono szkodę, nie był ubezpieczony

ubezpieczeniem obowiązkowym.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 marca 2000r w sprawie

ogólnych warunków obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności

cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w

związku z ruchem tych pojazdów ( Dz. U Nr 26 poz.310)

Rozporządzenie określa ogólne warunki obowiązkowego ubezpieczenia

odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody

powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z ruchem tych

pojazdów.

rozumieniu

przepisów

rozporządzenia

pojazdami

mechanicznymi są:



Pojazdy samochodowe, ciągniki rolnicze, motorowery i przyczepy

podlegające rejestracji stosownie do przepisów prawa o ruchu

drogowym,



Pojazdy wolnobieżne dopuszczone do ruchu stosownie do przepisów

prawa o ruchu drogowym



Pojazdy zarejestrowane za granicą i dopuszczone do ruchu na

terytorium Rzeczpospolitej Polskiej



Inne pojazdy będące w posiadaniu jednostek podległych ministrowi

właściwemu do spraw obrony narodowej itp.

Rozdział 2. Analiza ubezpieczeń obowiązkowych w latach

2004-

2005 na przykładzie Inspektoratu PZU S.A. w

Wołominie.

2.1. Pojęcie ubezpieczeń obowiązkowych

Główną ideą przewodnią wszystkich ubezpieczeń jest świadomość, iż wspólne

ponoszenie niebezpieczeństwa nastąpienia ujemnych skutków zdarzeń losowych

jest znacznie korzystniejsze dla każdego człowieka. Zazwyczaj tym samym

niebezpieczeństwem zagrożone są grupy tych podmiotów, lecz co do niektórych

z nich zagrożenie zostaje spełnione. Jeżeli więc cała grupa tych podmiotów lub

ich znaczna część pokryje wspólne straty dokonane tylko przez niektóre z nich

to niewątpliwie złagodzi skutki zdarzeń rodzących szkodę.

W Polsce istnieje wiele firm proponujących atrakcyjne i kompleksowe formy

ubezpieczeń. Takie jednostki starają się zaspokoić indywidualne potrzeby

każdego dlatego też zapewniają one możliwość wyboru spośród wielu

wariantów. Oferty dostosowywane są do możliwości finansowych klientów.

Ubezpieczenie OC głównie skierowane są do:



rolników indywidualnych,



osób prowadzących gospodarstwa socjalistyczne i fermy,



firm prowadzących działalność produkcyjną, handlową lub usługową,

które posiadają trwałe składniki majątku,



osób użytkujących mienie osób trzecich na zasadach leasingu, dzierżawy

itp. Lub dysponują nim w celu przechowywania bądź sprzedaży.

W ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej podmiotem ubezpieczenia jest

interes majątkowy ubezpieczonego. Objęte są one odpowiedzialnością cywilną,

czyli wynikającą z postanowień kodeksu cywilnego, ubezpieczonego za szkody

rzeczowe osobowe wyrządzone osobom trzecim, które to szkody ubezpieczony

jest naprawić. Szkody te związane są z prowadzeniem przez ubezpieczonego

działalności lub posiadanym mieniem, pokrywa w ramach ubezpieczenia OC

towarzystwo ubezpieczeniowe. Jedną z najbardziej popularnych form tego

rodzaju ubezpieczenia jest ubezpieczenie OC właścicieli pojazdów

mechanicznych,

przewoźników i armatorów jednostek pływających.

Specyficzną formą ubezpieczenia OC jest ubezpieczenie OC za wady produktu.

Pojawiło się ono przed około dwudziestu laty w związku z wydaniem w

niektórych krajach uprzemysłowionych nowych przepisów o zabezpieczeniu

konsumentów i innych odbiorców przed skutkami nieszczęśliwych wypadków

np. obrażenie cielesne i szkody majątkowe, wynikłych wskutek wad lub złej

jakości dostarczonych produktów.

Warunki i zasady prowadzenia działalności w zakresie ubezpieczeń

majątkowych i osobowych określa ustawa z 28 lipca 1990 roku o działalności

ubezpieczeniowej, znowelizowana w 1995 roku (tekst jedn. Dz. U. z 1996 roku

nr 11, poz. 62 z późn. zm.).

Poddanie działalności ubezpieczeniowej regulacji administracyjno- prawnej

wynika z kilku przyczyn. Zakłady ubezpieczeń (ubezpieczyciele) należą

podobnie do towarzystw funduszy powierniczych czy banków do kategorii tzw.

instytucji zaufania publicznego. Ponieważ gromadzą one środki pieniężne wielu

klientów ich ewentualna upadłość dotyka dużą grupę osób fizycznych i

prawnych. Dlatego też ocena produktu oferowanego przez zakłady ubezpieczeń

jest ogromnie trudna, gdyż jest to produkt niematerialny. Klienci często przy

podejmowaniu decyzji kierują się tylko informacjami uzyskanymi od agenta

zakładu ubezpieczeń.

Podejmowanie i prowadzenie działalności ubezpieczeniowej podlega dwóm

organom administracji:

1) Ministrowi Finansów,

2) Państwowemu Urzędowi Nadzoru Ubezpieczeń (PUNU).

Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeń to centralny organ administracji

państwowej, którym kieruje Prezes. Prezesa powołuje i odwołuje Prezes Rady

Ministrów na wniosek Ministra Finansów.

Ustawa dopuszcza dwie formy organizacyjne prowadzenia działalności

ubezpieczeniowej:

1) spółkę akcyjną,

2) towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, które umożliwia od 1 stycznia 1999

roku prowadzenia działalności w Polsce przez zagraniczne zakłady ubezpieczeń.

Do towarzystw ubezpieczeń wzajemnych stosowane są niektóre przepisy

z kodeksu handlowego, jednak ustawa o działalności ubezpieczeniowej

wprowadza znaczne odmienności dotyczące głównie sposobu i wysokości

wniesienia kapitału akcyjnego. Gospodarka finansowa podlega nadzorowi

PUNU. Nadzór ten ma charakter zbliżony do nadzoru bankowego. W celu

zapewnienia efektywności nadzoru nad działalnością ubezpieczeniowa PUNU

został wyposażony w wiele kontrolnych uprawnień - prawo przeprowadzania

kontroli, żądania i wyjaśnień oraz prawo wydawania zaleceń.

Dla reprezentacji i ochrony interesów konsumentów ubezpieczonych i

uprawnionych z umów ubezpieczenia utworzono Urząd Rzecznika Praw

Ubezpieczeniowych. Jest on organem opiniodawczym i nie ma żadnych

władczych uprawnień.

W przypadku upadłości zakładu ubezpieczeń roszczenie ubezpieczonych w

ustawowo określonym zakresie zaspokajane są przez Fundusz Gwarancyjny.

2.2. Rodzaje ubezpieczeń obowiązkowych

Jako kryterium podziału ubezpieczeń na dobrowolne i obowiązkowe

przyjmuje się stopień swobody w podejmowaniu decyzji co do zawarcia

określonego

ubezpieczenia.

Według

obowiązującego

ustawodawstwa

ubezpieczeniowego wszystkie ubezpieczenia w Polsce są umowne mimo to

ustawodawca na niektóre podmioty nakłada obowiązek ustawowy dokonania tej

czynności prawnej. Wprowadzenie ubezpieczeń obowiązkowych uzasadnia

istnienie takich przypadków, gdy rozmiar szkód przekracza możliwości

płatnicze podmiotów odpowiedzialnych za ich naprawianie, lub gdy poniesiona

szkoda mogłaby pozbawić poszkodowanego podstaw dalszej egzystencji.

W przypadkach ubezpieczeń obowiązkowych:



ustawa wprowadza przymus zawarcia umowy ubezpieczenia z wybranym

przez ubezpieczającego się zakładem ubezpieczeń,



Minister Finansów w drodze rozporządzenia określa jednolite dla

wszystkich ubezpieczeń danego rodzaju ogólne warunki ubezpieczenia,

Wyróżnia się następujące ubezpieczenia obowiązkowe:



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rzeczoznawcy

majątkowego



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej adwokatów



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej z tytułu

wykonywania działalności brokerskiej



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorcy

wykonującego działalność gospodarczą w zakresie łowiectwa



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej podmiotu

przyjmującego zamówienie na świadczenia zdrowotne



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej podmiotów

wykonujących doradztwo podatkowe



Obowiązkowe ubezpieczenie budynków wchodzących w skład

gospodarstw rolnych od ognia i innych zdarzeń losowych



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej z tytułu

wykonywania czynności agencyjnych



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej podmiotów

uprawnionych do badania sprawozdań finansowych



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej badacza i

sponsora



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej podmiotów

uprawnionych do wykonywania działalności usługowej w zakresie

prowadzenia ksiąg rachunkowych



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej notariuszy



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej architektów

oraz inżynierów budownictwa



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej komorników

sądowych



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej zarządcy

nieruchomości



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej

kwalifikowanego podmiotu świadczącego usługi certyfikacyjne



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorcy

za szkody wyrządzone podczas wykonywania czynności detektywa



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej pośrednika w

obrocie nieruchomościami



Obowiązkowe ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych

zarejestrowanych za granicą



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rzeczników

patentowych



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej radców

prawnych



Obowiązkowe ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej osoby

eksploatującej urządzenie jądrowe



Obowiązkowe ubezpieczenie na rzecz klientów w związku z działalnością

prowadzoną przez organizatorów turystyki i pośredników turystycznych



Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników

2.2.1. OC obowiązkowe posiadaczy pojazdów mechanicznych

Pojazdy mechaniczne stanowią zasadniczy składnik majątku Polaków, co

do którego istnieje świadomość i powszechne przekonanie o konieczności jego

ubezpieczenia. Rozwój motoryzacji i potencjału transportowego jest istotnym

elementem rozwoju cywilizacyjnego. Powstanie nowych środków transportu i

doskonalenie technologii z tym związanych nie wywiera znaczącego wpływu na

tendencje obserwowane w zakresie komunikacji samochodowej. W Polsce

ujawniły się następujące tendencje:



dynamiczny wzrost liczby samochodów, w szczególności osobowych,



przejęcie zdecydowanej większości przewozów towarów przez transport

samochodowy,



dwukrotny wzrost natężenia ruchu na drogach krajowych,



dwukrotny wzrost granicznego ruchu samochodowego.

Gwałtownemu rozwojowi motoryzacji towarzyszy duży wzrost kolizji i

wypadków samochodowych. Sytuacja ta stanowi poważny problem, zarówno

gospodarczy jak i społeczny. Oprócz ogromnych strat materialnych związanych

ze zniszczeniami bądź uszkodzeniami mienia, kolizje i wypadki drogowe

generują dalsze koszty, jak koszty akcji ratowniczych, usuwanie na miejscu

zdarzenia skutków zdarzeń, koszty zmian w organizacji ruchu, koszty leczenia i

rehabilitacji ofiar wypadków. Mając na uwadze powyższe, istnieje konieczność

obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (OC) posiadaczy

pojazdów mechanicznych oraz dobrowolnych ubezpieczeń autocasco (AC).

Ubezpieczenia te działają równocześnie jako stymulator rozwoju wielu

rodzajów innych ubezpieczeń, np. NNW (następstw nieszczęśliwych wypadków

powstałych w związku z ruchem pojazdów) oraz assistance (gwarantujące

kierowcy i pasażerowi w czasie ich podróż pomoc techniczną i medyczną w

razie wypadku drogowego).

Ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w ruchu

krajowym mają szczególny i obowiązkowy charakter. Przedmiotem

ubezpieczenia

jest

odpowiedzialność

cywilna

posiadacza

pojazdu

mechanicznego

lub

jego

kierowcy.

Ubezpieczenie

gwarantuje

poszkodowanym osobom trzecim odszkodowanie oraz świadczenie w

przypadku zniszczenia lub utraty mienia lub zdrowia w wyniku wypadku

drogowego, którego ubezpieczony był sprawcą.

Od stycznia 2007r. obowiązują nowe przepisy w sprawie ubezpieczenia OC

posiadaczy pojazdów mechanicznych. Nowe przepisy ubezpieczeniowe po

przystawieniu naszego kraju do Unii Europejskiej powinny być ważne na

obszarze wszystkich państw będących członkami Zielonej Karty (dotychczas

wyjeżdżając za granicę trzeba było ją wykupywać). Tak więc samochodem ze

standardowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów samochodowych, bez

Zielonej Karty będzie można podróżować po wszystkich wymienionych krajach,

które ją uznają.

Umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów musi zawrzeć

każdy posiadacz pojazdu samochodowego. Umowę OC zawiera się na okres 12

miesięcy. Można ją również podpisać na okres krótszy (ale nie krótszy niż 30

dni).

Z umowy ubezpieczenia krótkoterminowego mogą skorzystać posiadacze

pojazdów:



zarejestrowanych czasowo



zarejestrowanych za granicą



wolnobieżnych



zarejestrowanych na stałe, ale tylko wtedy, gdy ubezpieczenie chce

zawrzeć podmiot prowadzący działalność gospodarczą polegająca na

pośredniczeniu w kupnie i sprzedaży pojazdów mechanicznych w

odniesieniu do pojazdów przeznaczonych do kupna lub sprzedaży.

Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej

posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym. Posiadacz pojazdu

mechanicznego w ramach polisy OC komunikacyjnego otrzymuje ochronę za

szkodę powstałą w związku z ruchem tego pojazdu. Za szkodę z ruchu pojazdu

uważa się nie tylko szkodę powstałą w związku z faktycznym poruszaniem się

pojazdu, ale również zaistniałą:



przy wsiadaniu do pojazdu mechanicznego i wysiadaniu z niego,



bezpośrednio przy załadunku i rozładunku pojazdu mechanicznego,



podczas zatrzymania, postoju lub garażowania pojazdu mechanicznego.

Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie z polisy ubezpieczenia OC, gdy

szkodę można powiązać z tak określonym ruchem pojazdu i gdy jest to szkoda,

której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też

utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

W razie zbycia pojazdu mechanicznego, którego posiadacz zawarł umowę

ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, na nabywcę

przechodzą prawa i obowiązki zbywcy wnikające z tej umowy. Umowa

ubezpieczenia ulega rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta,

chyba że nabywca wypowie ją przed upływem 30 dni od daty nabycia pojazdu

mechanicznego. W przypadku wypowiedzenia umowy rozwiązuje się ona z

upływem 30 dni następujących po dniu nabycia pojazdu mechanicznego.

Osoba, które nie spełniła obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia

obowiązkowego pojazdów mechanicznych jest zobowiązana do wniesienia

stosownej opłaty dodatkowej.

Teraz przejdę do przedstawienia w formie tabeli i rysunków zastawienia

danych uzyskanych w Inspektoracie PZU w Wołominie.

Rok

Liczba umów

Składka

Liczba szkód

Wartość wypł.

odszkodowań

2004

33 032

17 604 619,00

1 750

6 945 710,96

2005

48 054

22 679 029,00

3 251

12 070 599,01

Tab. 1 Zestawienie ilości i wartości ubezpieczeń OC właścicieli pojazdów mechanicznych w latach 2004 i 2005

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

45000

50000

2004

2005

Rok

Liczba umów

Rysunek 1: Zestawienie liczby zawartych umów ubezpieczeń OC właścicieli pojazdów mechanicznych w latach 2004 i 2005.

Liczba umów w 2005 w stosunku do roku 2004 wzrasta o 15 022 a co za

tym idzie również składka wzrasta o 5 074 410,00. Z tym wiąże się też wzrost

liczby szkód i wartości wypłaconych odszkodowań i kwota ta rośnie prawie

dwukrotnie.

0,00

5000000,00

10000000,00

15000000,00

20000000,00

25000000,00

2004

2005

Rok

Wartość składek (PLN)

Rysunek 2: Zestawienie wartości składek umów ubezpieczeń OC właścicieli pojazdów mechanicznych w latach 2004 i 2005.

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

2004

2005

Rok

Ilość szkód

Rysunek 3: Zestawienie ilości szkód z umów ubezpieczeń OC właścicieli pojazdów mechanicznych w latach 2004 i 2005.

0,00

2 000 000,00

4 000 000,00

6 000 000,00

8 000 000,00

10 000 000,00

12 000 000,00

14 000 000,00

2003

2004

2005

Lata

Rysunek 4: Zestawienie wartości wypłaconych odszkodowań z umów ubezpieczeń OC właścicieli pojazdów mechanicznych
w latach 2003, 2004 i 2005.

Analizując rysunek 4 łatwo zauważyć iż odszkodowania z OC

komunikacyjnego w ruchu krajowym grupa statystyczna 710

- wypłacone w roku obrotowym (czyli 2005) - 12.390.896,97

- wypłacone w roku poprzednim (czyli 2004) - 4.045.660,69

- wypłacone w latach ubiegłych (czyli 2003 i wcześniejsze) - 1.245.841,09

Przedstawiają się następująco a mianowicie od roku 2003 zauważamy

wzrost wartości wypłaconych odszkodowań z umów ubezpieczeń OC

właścicieli pojazdów mechanicznych. I tak w roku 2003 wypłacono

1.245.841,09 podczas gdy w roku 2004 kwota ta wynosiła już 4.045.660,69

czyli o 2.799.82.

W roku 2005 kwota ta wynosiła aż 12.390.896,97 i było to o 8.345.236 zł

więcej niż w roku 2004 i aż o 11.145.055zł więcej niż w roku 2003.

Duży wzrost, bo wręcz dwukrotny wypłaconych odszkodowań nastąpił

między rokiem 2004, a 2005

2.2.2. OC obowiązkowe rolników

Człowiek od niepamiętnych czasów narażony jest na niszczące

oddziaływanie sił przyrody. Początkowo ubezpieczeniu podlegały budynki,

dopiero w pierwszej dekadzie XIX wieku w zaborze pruskim wprowadzono

przepisy dotyczące ubezpieczeń od ognia, gradobicie, powodzi oraz bydła.

Zgodnie z treścią tych przepisów ubezpieczający odpowiadał za szkodę

powstałą w przypadku padnięcia ubezpieczonej sztuki bądź choroby lub

nieszczęśliwego wypadku. Ubezpieczenie to nie obejmowało szkód powstałych

wskutek zarazy, gdyż za te straty odszkodowania były wypłacane z funduszów

publicznych.

Po II Wojnie Światowej na terenie całego obszaru Polski rozpoczęto działalność

ubezpieczeniową, z tym, że przymusowe było ubezpieczenie budynków i mienia

ruchomego w gospodarstwach rolnych w oparciu o przepisy i zasady z okresu

międzywojennego.

Odpowiedzialność PZU ograniczała się do szkód wyrządzonych przez

ogień i uderzenie pioruna, pomijała inne poważne ryzyka wyrządzające duże

szkody gospodarce rolnej. W roku 1951 weszło w życie rozporządzenie Ministra

Finansów w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia budynków. Rozporządzenie

to rozszerzyło zakres odpowiedzialności Zakładu na szkody spowodowane przez

powódź, huragan oraz inne ryzyka jak lawiny, usuwanie i zapadanie się ziemi.

Warunki ubezpieczenia upraw od gradobicia przewidywały pokrycie pełnej

szkody w uszkodzonych przez grad ziemiopłodach, przy czym odszkodowania

obliczano wg cen ustalonych dla dostaw obowiązkowych. Obowiązkowe

ubezpieczenia obejmowały tylko cztery podstawowe zboża, natomiast pozostałe

uprawy – szczególnie roślin przemysłowych, jak chmiel, tytoń, roślin oleistych

oraz ziół – były ubezpieczane dobrowolnie.

W latach 1955-1958 ukazały się istotne dla ubezpieczeń rolnych przepisy

wykonawcze:



w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia ziemiopłodów od gradobicia i

powodzi (XI 1956),



w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia budynków (IX 1957),



w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia mienia ruchomego w

gospodarstwach rolnych (I 1958).

Zgodnie z tymi rozporządzeniami obowiązkowi ubezpieczenia podlegały

uprawy podstawowych zbóż i kukurydzy od ryzyka opadów gradu, wód

powodziowych oraz całkowitego lub częściowego wymycia roślin wskutek

zatrzymania się wód powodziowych na polu.

Obowiązkowi ubezpieczenia nie podlegały uprawy w gospodarstwach małych,

poniżej pół hektara gruntów, na działkach przyzagrodowych członków

rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz państwowych gospodarstw rolnych.

W 1963 roku rozszerzono obowiązkowe ubezpieczenie ziemiopłodów na ziarno

gryki od gradobicia i ziemniaków od skutków powodzi.

Zgodnie z ustawą z lipca 1990 roku obowiązkiem ubezpieczenia są objęte

budynki wchodzące w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń

losowych oraz odpowiedzialność cywilna rolników z tytułu prowadzenia

gospodarstwa rolnego.. Pozostałe mienie rolników ubezpieczane jest

dobrowolnie.

Działalność ubezpieczeniową na wsi prowadzi obecnie kilka zakładów. Jednak

podstawowym ubezpieczycielem jest Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.S.

posiadający ponad 90% portfela ubezpieczeniowego na wsi.

Zainteresowaniem ubezpieczycieli cieszą się obowiązkowe ubezpieczenia

budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego oraz odpowiedzialność

cywilna rolników.

A dane statystyczne uzyskane w Inspektoracie w Wołominie kształtują się

następująco: odszkodowania z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC

(odpowiedzialności cywilnej) rolników z tytułu posiadania ziemi grupa

statystyczna 900

- wypłacone w roku obrotowym (2005) - 4.445,00

- wypłacone w roku poprzednim (2004) - 44.280,01

razem cały 2005r = 48.725,01

Jak łatwo można zauważyć w roku 2005 nastąpił znaczący spadek

odszkodowań wypłaconych z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC

(odpowiedzialności cywilnej) rolników z tytułu posiadania ziemi grupa

statystyczna 900. Spadek nastąpił o kwotę wynoszącą 39.835 zł.

Ten spadek dość wyraźnie ilustruję rysunek numer 5.

0,00

5 000,00

10 000,00

15 000,00

20 000,00

25 000,00

30 000,00

35 000,00

40 000,00

45 000,00

2004

2005

Lata

Rysunek 5. Wypłacone odszkodowania z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC (odpowiedzialności cywilnej) rolników z
tytułu posiadania ziemi, grupa statystyczna 900 (PLN).

Rozdział 3. Analiza ubezpieczeń dobrowolnych w latach
2004-

2005 na przykładzie Inspektoratu PZU S.A. w

łominie.

3.1.Pojęcie ubezpieczeń dobrowolnych

wszystkie

pozostałe

ubezpieczenia

poza obowiązkowymi

ubezpieczeniami, co do których istnieje pełna swoboda woli ubezpieczającego i

nikt nie może nakazać zawarcia takiej umowy ubezpieczenia. Poza kilkoma

wymienionymi już we wcześniejszym rozdziale rodzajami ubezpieczeń

wszystkie ubezpieczenia w Polsce są dobrowolne.

3.2.Rodzaje ubezpieczeń dobrowolnych

Jak już wspomniałam powyżej, ubezpieczenia dobrowolne dzielą się na

ubezpieczenia na życie oraz na majątkowe i osobowe. W ramach tych dwóch

grup można wyróżniać kolejne podgrupy – zostały one opisane w rozdziale 1.4.

W niniejszym rozdziale pozwolę sobie zaprezentować cztery z nich.

3.2.1. ubezpieczenie od ognia

Towarzystwa ubezpieczeniowe od zarania swego istnienia, czyli około

XVII wieku, realizowały ubezpieczenia budynków w zakresie od ognia w

głównych miastach posiadających wystarczająca ilość dostarczanej wody.

Instytucje te powoływały własne straże pożarne, które miały zajmować się

gaszeniem pożarów jedynie tych gmachów i kamieniczek, które zostały

ubezpieczone przez dane towarzystwo. Firmy zaczęły stopniowo rozszerzać

swoją działalność ubezpieczeniowa poza obszary miejskie. Wraz rozwojem

cywilizacji po wynalezieniu maszyny parowej, która pociągnęła za sobą wiele

nowych, dotąd nie spotykanych zagrożeń związanych z pożarem, sytuacja

zmusiła instytucje ubezpieczeniowe do badania ryzyka zagrożeń związanych ze

zjawiskiem pożaru.

Istotną cechą ubezpieczanego ryzyka jest to, aby jakiekolwiek działanie

niszczące przedmiot ubezpieczenia miało charakter wyłącznie przypadkowy,

eliminując zdarzenia „nieuniknione”. Wszelka działalność gospodarcza

prowadzona przez człowieka narażona jest na różne nieoczekiwane wypadki,

których pomimo zachowanych maksymalnych środków ostrożności nie możemy

przewidzieć. Statystyki krajowe wskazują, że pożar jest jednym z najczęstszych

zdarzeń losowych występujących w przedsiębiorstwach. To ogień i jego skutki

bywają niejednokrotnie katastroficzne, powodując wielomilionowe straty

majątkowe, a nawet ofiary w ludziach. Właściwe dokonanie oceny ryzyka daje

możliwość określenia prawdopodobnej maksymalnej straty, która dla

ubezpieczycieli ukazuje strefę największego zagrożenia, szacunkową wielkość

szkody i według wartości przedmiotu ubezpieczenia - ewentualnego

odszkodowania. Analizując dane statystyczne dotyczące pożarów zaistniałych w

latach 2004-2005 można stwierdzić, że co roku występuje ponad 100 000

pożarów. Najczęściej płoną lasy, uprawy rolne, obiekty mieszkalne i rolnicze.

Wzmożona działalność Państwowej Straży Pożarnej w czasie największego

zagrożenia pożarowego (np. wiosną – płonące ugory, latem – płonące lasy)

poprzez uświadamianie społeczeństwa oraz częste kontrole, może skutkować

zmniejszeniem częstotliwości interwencji straży. Stąd wywodzi się domaganie

regularnych inspekcji inżyniersko – technicznych, których zadaniem byłoby

sprawdzanie stopnia zagrożenia pożarowego i zalecanie usuwania

niedociągnięć. Obserwowany spadek interwencji straży pożarnych związany jest

głównie z działalnością prewencyjną. Świadomość społeczeństwa wzrasta, a to

przekłada się na stosowanie bezpiecznych ogniowo materiałów, przestrzeganie

zasad bezpieczeństwa pożarowego (w szczególności w społeczeństwie

wiejskim), konserwacji instalacji użytkowych związanych z budynkami itp.

Podstawę ubezpieczenia mienia od ognia w PZU stanowią, zatwierdzone

Uchwałą NR UZ/513/2003 Zarządu Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń S.A. z

dn. 14 października 2003r., podstawy umów zawieranych pomiędzy PZU S.A.

zwanym

Ubezpieczycielem,

podmiotami

gospodarczymi,

zwanymi

Ubezpieczającym.

Po podpisaniu umowy ubezpieczyciel odpowiada za szkody w ubezpieczonym

mieniu powstałe w wyniku:



ognia,



uderzenia pioruna,



eksplozji



upadku statku powietrznego



akcji ratowniczej prowadzonej w związku ze zdarzeniami wymienionymi

powyżej oraz innymi objętymi umową ubezpieczenia.

Sumę ubezpieczenia określa Ubezpieczający.

Z analizy materiałów i przeprowadzonej w Inspektoracie z Wołominie

wynika, że odszkodowania z grupy mienie od ognia i innych żywiołów grupa

statystyczna wg instrukcji PZU 020

- wypłacone w roku obrotowym (czyli 2005) 310.977,95

- wypłacone w roku poprzednim (czyli 2004) 226.682,55

razem za cały rok 2005 = 537.660,50

czyli jak łatwo zauważyć w roku 2005 wydatki z tego tytułu wzrosły o

84.295,40. Skok nie jest tak znaczący jak w innych omawianych przeze mnie

ubezpieczeniach, ale również dający się zauważyć.

Łatwo to można zauważyć na rysunku numer 6 przedstawiającym powyższe

dane.

0,00

50 000,00

100 000,00

150 000,00

200 000,00

250 000,00

300 000,00

350 000,00

2004

2005

Lata

Rysunek 6. Wypłacone odszkodowania z grupy mienie od ognia i innych żywiołów, grupa statystyczna wg instrukcji PZU
020 (PLN)

3.2.2. ubezpieczenie od kradzieży

Ubezpieczenia od kradzieży zawierane są pomiędzy zakładami

ubezpieczającymi na przykład PZU S.A. a osobami fizycznymi i prawnymi oraz

jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej zwanymi

dalej – ubezpieczanymi.

Przedmiotem ubezpieczenia mogą być towary, surowce, mienie, wyposażenie

zakładów handlowych, gotówka i inne wartości pieniężne, złoto, srebro,

kamienie szlachetne, dzieła sztuki i inne.

Ubezpieczyciel po podpisaniu umowy ubezpieczenia odpowiada za szkody

powstałe w wyniku:



kradzieży z włamaniem – dokonanej lub usiłowanej



dokonanego lub usiłowanego rabunku.

Za szkody spowodowane przez kradzież z włamaniem uważa się:



zabór mienia dokonany przez sprawcę w zamkniętym lokalu



zabór mienia dokonany przez sprawce poprzez zastosowanej przemocy

fizycznej.

Na wniosek ubezpieczającego i za dodatkową opłata umowa ubezpieczeniowa

może być rozszerzona o ryzyko wandalizmu. Mienie w zależności od jego

rodzaju może być ubezpieczone według następujących systemów:



na sumy stałe



na pierwsza ryzyko

A w umowach zawartych na czas nieokreślony ponadto:



na sumy zmienne



systemem obrotów miesięcznych (gotówka)

Na stałe sumy mogą być ubezpieczone:



środki obrotowe,



mienie przyjęte od osób trzecich



wyposażenie

Sumę ubezpieczenia ustala ubezpieczający, kierując się przewidywana

możliwością maksymalnej strat w okresie ubezpieczenia. Sumę ubezpieczenia

dla gotówki i innych wartości pieniężnych ustala się w zależności od sposobu jej

zabezpieczenia i uzasadnionych potrzeb ubezpieczającego wynikających z

charakteru prowadzonej działalności.

Za szkody w gotówce i innych wartościach pieniężnych powstałe na skutek

kradzieży z włamaniem ubezpieczyciel odpowiada tylko wówczas, gdy sprawca

kradzieży włamał się do ubezpieczonego lokalu i urządzenia zabezpieczającego

wartości pieniężne lub po włamaniu się do lokalu wyrwał z umocowania to

urządzenie i zabrał je wraz z zawartością. Umowę ubezpieczenia od kradzieży

zawiera się na wniosek ubezpieczającego na czas nieokreślony, okres roczny lub

okres krótszy od roku (ubezpieczenie krótkoterminowe). Umowę uważa się za

zawartą z chwilą doręczenia ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia.

Odpowiedzialność ubezpieczyciela rozpoczyna się następnego dnie po zawarciu

umowy, nie wcześniej jednak niż dnia następnego po zapłaceniu składki

ubezpieczeniowej. Składkę oblicza się za czas trwania ubezpieczenia wg

obowiązującej taryfy z uwzględnieniem przedmiotu, sumy i zakresu

ubezpieczenia oraz wynikających z oceny ryzyka podwyżek i obniżek za środki

zabezpieczenia mienia. Należna składka roczna na wniosek ubezpieczającego

może być rozłożona na raty. W przypadku kradzieży ubezpieczający

niezwłocznie, najpóźniej w ciągu 24 godzin powinien powiadomić

ubezpieczyciela oraz miejscowe organa policji.

Poniżej przestawiłam dane pochodzące z Inspektoratu w Wołominie

dotyczące wypłat z tytułu odszkodowania z tytułu kradzież z włamaniem i

rabunek grupa statystyczna 260

- wypłacone w roku obrotowym (czyli 2005) - 41.553,30

- wypłacone w roku poprzednim (czyli 2004) - 1.865,38

razem za cały 2005 rok = 43.418,68

Jak łatwo daje się zauważyć w roku 2005 nastąpił gwałtowny wzrost

wypłat w tytułu odszkodowań kradzież z włamaniem i rabunek grupa

statystyczna 260. W roku 2004 wypłacono tylko 1.865,38 a w roku 2005 już

suma ta wynosiła 41.553,30 czyli ponad 39.688 więcej niż w roku 2004.

Najlepiej jest to widoczne na rysunku numer 7 który przedstawią ową

sytuację graficznie.

0,00

5 000,00

10 000,00

15 000,00

20 000,00

25 000,00

30 000,00

35 000,00

40 000,00

45 000,00

2004

2005

Lata

Rysunek 7. Wypłacone odszkodowania z tytułu kradzieży z włamaniem i rabunku, grupa statystyczna 260 (PLN).

3.2.3. ubezpieczenie mieszkań Ko-93

Ubezpieczenie mieszkań jest jednym z rodzajów ubezpieczeń majątkowych

skierowanych do indywidualnego klienta. Umowy te zawierane są z osobami

fizycznymi, które zajmują mieszkanie na podstawie:



prawa własności,



spółdzielczego prawa do lokalu,



decyzji administracyjnej,



umowy najmu.

Zgodnie z definicja określającą zakres ubezpieczenia umowa ubezpieczenia

dotyczy ruchomości domowych oraz stałych elementów mieszkania

znajdujących się w ubezpieczonym mieszkaniu, a więc mebli, lodówek, odzieży,

sprzętu elektronicznego, dzieł sztuki, przedmiotów osobistych itd.

Ubezpieczenie obejmuje także ruchomości domowe znajdujące się poza

mieszkaniem (w piwnicy, pralni, garażu lub komórce) - przykładowo: rowery,

pralki, elementy wyposażenia, sprzęt sportowy itp. oraz stałe elementy

mieszkania takie jak meble wbudowane, drzwi i okna, instalacje sygnalizacyjne

i elektryczne itp.

Umowa obejmuje także ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej na terenie

nieruchomości, gdzie znajduje się mieszkanie - za szkody powstałe m. in.

wskutek:



wykonywania przez ubezpieczającego czynności życia codziennego,



straty spowodowane przez dzieci i innych członków rodziny, jeśli

ubezpieczający ponosi odpowiedzialność za ich czyny z mocy prawa,



straty spowodowane uprawianiem sportu.

Umowę ubezpieczenia mieszkania zawiera się na wniosek ubezpieczającego na

okres roczny lub okres krótszy od roku i są to wtedy tak zwane ubezpieczenia

krótkoterminowe. Ciągłość odpowiedzialności PZU zostaje zachowana w

przypadku opłacenia składki na następny okres ubezpieczenia najpóźniej w

ciągu 30 dni po upływie dotychczasowego okresu ubezpieczenia, a więc przy

ubezpieczeniu rocznym - przed zakończeniem trzynastego miesiąca.

Przejdę teraz do analizy danych pochodzących z Inspektoratu w

Wołominie a dotyczących omawianego zagadnienia. Z analizy owych danych i

rysunku 8 można wyczytać, że odszkodowania z tytułu ubezpieczenia mieszkań

grupa statystyczna 930 (Ko-93) wynosiły:

- wypłacone w roku obrotowym (2005) - 794.880,49

- wypłacone w roku poprzednim (2004) - 92.427,32

razem 2005r = 887.307,81

Tutaj również można zauważyć znaczny wzrost wypłat odszkodowań z

tytułu ubezpieczenia mieszkań. W roku 2004 wypłaty te wynosiły „tylko”

92.427,32 podczas gdy już w roku 2005 wzrosły one znacząco i wyniosły aż

794.880,49. Stanowi to wzrost wypłat o 702.453 zł. Jest to istotny i dosyć łatwo

zauważalny wzrost.

0,00

100 000,00

200 000,00

300 000,00

400 000,00

500 000,00

600 000,00

700 000,00

800 000,00

2004

2005

Lata

Rysunek 8.Odszkodowania z tytułu ubezpieczenia mieszkań grupa statystyczna 930 (Ko-93) (PLN)

3.2.4. ubezpieczenie budynków Ko-92

Ubezpieczenie budynków jest podobnie jak z rodzajów ubezpieczeń

majątkowych skierowanych do indywidualnego klienta.

Ubezpieczenie przeznaczone jest dla osób fizycznych – posiadaczy budynków i

lokali mieszkalnych, w których nie jest wykonywana działalność gospodarcza.

Zapewnia ono jednocześnie, na tej samej polisie, ochronę ubezpieczeniową

budynków gospodarczych na posesji, infrastruktury ogrodowej, dodatkowych

instalacji w budynkach i lokalach. Można ubezpieczyć nie tylko obiekty już

eksploatowane, ale także w stadium budowy. Umowę ubezpieczenia

analogicznie jak przy ubezpieczeniu mieszkania zawierana jest na okres roczny,

bądź na okres krótszy od roku (ubezpieczenie krótkoterminowe). W przypadku

umów rocznych ciągłość ochrony zostaje zachowana przez opłacenie składki na

następny okres w ciągu 30 dni po zakończeniu dotychczasowego okresu

ubezpieczenia (tzw. trzynasty miesiąc).

I tak w ramach zakresu ubezpieczenia budynków PZU S.A. ubezpiecza:



budynki w stadium użytkowania lub budowy (dotyczy np.

jednorodzinnego domu mieszkalnego wraz z garażem, budynkiem

gospodarczym, szklarnią); istnieje także możliwość ubezpieczenia

ogrodzenia posesji,



budowle (namioty i tunele foliowe, ogrodzenia, nawierzchnie placów i

podjazdów, wiaty, szopy),



lokale mieszkalne,



obiekty małej architektury (elementy wyposażenia posesji takie jak

altany, baseny, pergole, fontanny); ponadto można ubezpieczyć także

nagrobki cmentarne,



instalacje dodatkowe (alarmowe, zraszające, oświetleniowe, bramofony)

Zakresem ochrony objęte są wszystkie podstawowe zdarzenia losowe takie jak

ogień, huragan, powódź, itd. ( także dewastacja), które spowodowały szkody w

mieniu.

Korzyści jakie mogą uzyskać osoby korzystające z tego typu ubezpieczeń są

duże gdyż osoby korzystające z ubezpieczenia budynków i lokali mieszkalnych

w PZU S.A. otrzymują bezpłatnie pakiet świadczeń Assistance Dom.

PZU S.A. gwarantuje także niezmienną sumę ubezpieczenia przez cały okres

ubezpieczenia i to niezależnie od tego, czy szkoda nastąpiła, czy nie.

Przejdę w tej części podrozdziału również do przedstawienia graficznego i

do analizy danych pochodzących z Inspektoratu w Wołominie a dotyczących

omawianego zagadnienia. Z analizy owych danych wynika, że odszkodowania z

tytułu ubezpieczenia budynków, lokali mieszkalnych nie związanych z

działalnością gospodarczą grupa statystyczna 920 (Ko-92)

się

przedstawiały:

wypłacone

roku

obrotowym

(2005)

61.633,56

wypłacone

roku

poprzednim

(2004)

130,39

razem 2005r = 63.393,07

Z tego wynika, że nastąpił spadek wypłaconych odszkodowań w roku

2005. I podobnie jak przy odszkodowaniach z tytułu ubezpieczenia mieszkań

grupa statystyczna 930 (Ko-93) gdzie był wzrost dość wyraźny i znaczący, to

tutaj jest to również dość wyraźny i znaczący wzrost bo wynoszący 68,757.

0,00

10 000,00

20 000,00

30 000,00

40 000,00

50 000,00

60 000,00

70 000,00

2004

2005

Lata

Rysunek 10. Wypłacone odszkodowania z tytułu ubezpieczenia budynków, lokali mieszkalnych nie związanych z
działalnością gospodarczą grupa statystyczna 920 (Ko-92) (PLN)

Zakończenie

Napisana przeze mnie praca licencjacka, której temat brzmi

„Charakterystyka produktów ubezpieczeniowych na przykładzie Inspektoratu

PZU S.A. w Wołominie” jest próbą przedstawienia wybranych produktów, jakie

ma w swojej ofercie PZU dla klientów. Każdy z Inspektoratów, w tym również

ten w Wołominie, przez swoją ofertę stara się dotrzeć do jak największej liczby

potencjalnych klientów – odbiorców, a warunki i zasady zawierania umów

ubezpieczeniowych konstruuje w zależności od potrzeb związanych z życiem

codziennym i warunkami panującymi na rynku ubezpieczeniowym.

Przedstawione przeze mnie ubezpieczenia można podzielić na

obowiązkowe i dobrowolne. I tak do ubezpieczeń obowiązkowych zaliczone

zostały:

Obowiązkowe

ubezpieczenie

odpowiedzialności

cywilnej

rzeczoznawcy majątkowego, Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności

cywilnej adwokatów, Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej

z tytułu wykonywania działalności brokerskiej, Obowiązkowe ubezpieczenie

odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorcy wykonującego działalność

gospodarczą

zakresie

łowiectwa,

Obowiązkowe

ubezpieczenie

odpowiedzialności cywilnej podmiotu przyjmującego zamówienie na

świadczenia zdrowotne, Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności

cywilnej podmiotów wykonujących doradztwo podatkowe, Obowiązkowe

ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstw rolnych od ognia i

innych zdarzeń losowych, Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności

cywilnej z tytułu wykonywania czynności agencyjnych, Obowiązkowe

ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej podmiotów uprawnionych do

badania

sprawozdań

finansowych,

Obowiązkowe

ubezpieczenie

odpowiedzialności cywilnej badacza i sponsora, Obowiązkowe ubezpieczenie

odpowiedzialności cywilnej podmiotów uprawnionych do wykonywania

działalności usługowej w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych,

Obowiązkowe

ubezpieczenie

odpowiedzialności

cywilnej

notariuszy,

Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej architektów oraz

inżynierów budownictwa, Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności

cywilnej

komorników

sądowych,

Obowiązkowe

ubezpieczenie

odpowiedzialności

cywilnej

zarządcy

nieruchomości,

Obowiązkowe

ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej kwalifikowanego podmiotu

świadczącego

usługi

certyfikacyjne,

Obowiązkowe

ubezpieczenie

odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorcy za szkody wyrządzone podczas

wykonywania

czynności

detektywa,

Obowiązkowe

ubezpieczenie

odpowiedzialności cywilnej pośrednika w obrocie nieruchomościami,

Obowiązkowe ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych

zarejestrowanych za granicą, Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności

cywilnej

rzeczników

patentowych,

Obowiązkowe

ubezpieczenie

odpowiedzialności cywilnej radców prawnych, Obowiązkowe ubezpieczenie

OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, Obowiązkowe ubezpieczenie

odpowiedzialności cywilnej osoby eksploatującej urządzenie jądrowe,

Obowiązkowe ubezpieczenie na rzecz klientów w związku z działalnością

prowadzoną przez organizatorów turystyki i pośredników turystycznych,

Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników.

Natomiast do ubezpieczeń dobrowolnych zaliczmy: ubezpieczenie od ognia,

ubezpieczenie od kradzieży, ubezpieczenie mieszkań Ko-93, ubezpieczenie

budynków Ko-92.

W swojej pracy przedstawiłam nie tylko opis i charakterystykę wybranych

– przykładowych rodzajów ubezpieczeń oferowanych przez Inspektorat PZU w

Wołominie, ale również starałam się dokonać ich analizy w określonych latach.

W analizie skoncentrowałam się nie tylko na ilości zawartych umów

ubezpieczenia, ale również na ich wartości, jak również na wartości

wypłaconych odszkodowań.

Jak Można zauważyć, na przestrzeni analizowanych lat znacząco wzrosła

ilość zawieranych polis, a tym samym ich wartość , jak również wartość

wypłacanych odszkodowań. Świadczyć to może o coraz większym

zapotrzebowaniu społecznym na usługi ubezpieczeniowe.

Załączniki

Ogólne warunki ubezpieczenia mieszkań

zatwierdzone Uchwałą Zarządu Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń S.A. Nr UZ/205/99

z dnia 2 września 1999 roku

ze zmianami zatwierdzonymi uchwałą Zarządu PZU S.A. Nr UZ/497/2003

z dnia 7 października 2003r.

ROZDZIAŁ I - PRZEPISY OGÓLNE

POSTANOWIENIA OGÓLNE

§ 1.

1. Niniejsze ogólne warunki ubezpieczenia mają zastosowanie do umów ubezpieczenia
mieszkań zawieranych przez Powszechny Zakład Ubezpieczeń Spółka Akcyjna, zwany dalej
PZU SA, z osobami fizycznymi, zwanymi dalej ubezpieczającymi.

2. W sprawach nie uregulowanych w ogólnych warunkach ubezpieczenia mają zastosowanie
odpowiednie przepisy kodeksu cywilnego oraz .inne stosowne przepisy prawa polskiego.

3. Umowa ubezpieczenia mieszkania może zostać zawarta:

 - w wariancie standardowym, obejmującym wszystkie ryzyka wymienione w § 4

niniejszych warunków,

 - w wariancie, obejmującym wybrane ryzyka oraz grupy mienia wymienione w § 20 -

21 niniejszych warunków,

 - za opłatą dodatkowej składki od ryzyk wymienionych w § 23 niniejszych warunków.

4. Przez użyte w niniejszych ogólnych warunkach ubezpieczenia pojęcia należy rozumieć:

1/ ubezpieczający - osoba fizyczna, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.
Przez ubezpieczającego rozumie się także osoby bliskie zamieszkałe i prowadzące z
ubezpieczającym wspólne gospodarstwo,

2/ osoba bliska - małżonek, dzieci, pasierbowie, dzieci przysposobione albo przyjęte na
wychowanie, rodzice, przysposabiający, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie,
dziadkowie, zięciowie i synowe, osoby pozostające w konkubinacie a także pomoc domowa -
zamieszkałe i prowadzące z ubezpieczającym wspólne gospodarstwo,

3/ osoba trzecia - każda osoba nie będąca stroną umowy ubezpieczenia,

4/ polisa - dokument potwierdzający fakt zawarcia umowy ubezpieczenia,

5/ suma ubezpieczenia - określona w umowie ubezpieczenia kwota, w granicach której PZU
SA jest zobowiązany wypłacić odszkodowanie,

6/ suma gwarancyjna - kwota, w granicach której PZU SA jest zobowiązany wypłacić
odszkodowanie osobie trzeciej,

7/ mieszkanie - lokal służący zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych,

8/ pomieszczenia gospodarcze poza mieszkaniem - pomieszczenia przynależne do
ubezpieczonego mieszkania tj. piwnica, pralnia domowa, suszarnia, strych, garaż i inne
pomieszczenia gospodarcze. Do pomieszczeń gospodarczych nie zalicza się zabudowanych
korytarzy oraz balkonów, o ile umowa ubezpieczenia nie wprowadza uregulowań
odmiennych,

9/ zamek wielozastawkowy - zamek posiadający przynajmniej dwie ruchome zastawki
służące do blokowania zasuwki zamka. Ilość zastawek w zamku można ustalić na podstawie
nacięć profilowanych w kluczu,

10/ zamek wielopunktowy - zamek powodujący ryglowanie skrzydła drzwi w ościeżnicy w
kilku odległych od siebie miejscach,

11/ zamek mechaniczno-elektroniczny - zamek, którego uruchamianie następuje przy
zastosowaniu systemu elektronicznego,

12/ ruchomości domowe, w szczególności:

a/ meble, sprzęt zmechanizowany, dywany, pozostałe urządzenia domowe, odzież, książki,
inne przedmioty osobistego użytku oraz zapasy gospodarstwa domowego,

b/ sprzęt audiowizualny, komputerowy, fotograficzny, instrumenty muzyczne,

c/ wyroby ze srebra, złota i platyny, monety, biżuteria, dzieła sztuki, znaczki filatelistyczne,

d/ pieniądze i inne środki płatnicze, papiery wartościowe,

e/ rowery, narzędzia gospodarcze, sprzęt turystyczny i sportowy oraz wózki inwalidzkie bez
napędu mechanicznego,

f/ psy, koty, ptaki, ryby w akwariach oraz inne zwierzęta z wyjątkiem zwierząt
utrzymywanych w celach hodowlanych lub handlowych,

13/ stałe elementy mieszkania: meble wbudowane, antresole, drzwi i okna wraz z
zamknięciami i urządzeniami zabezpieczającymi, piece kuchenne i kominki, elementy
urządzeń wodnych, kanalizacyjnych, ogrzewczych, elektrycznych, gazowych, powłoki
malarskie i wykładziny sufitów, ścian, podłóg, instalacje sygnalizacyjne, łącznie z tymi, które
nie zostały jeszcze wbudowane lub zainstalowane, pod warunkiem udowodnienia ich zakupu,

14/ zdarzenie losowe - zdarzenie w postaci ognia, zalania, powodzi, huraganu, uderzenia
piorunu, eksplozji, gradu, upadku pojazdu powietrznego, lawiny, obsuwania się ziemi,

15/ szkoda rzeczowa - szkoda polegająca na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie rzeczy,

16/ szkoda osobowa - szkoda polegająca na spowodowaniu śmierci, uszkodzeniu ciała lub
rozstroju zdrowia.

5. Za szkody spowodowane przez:

1/ kradzież z włamaniem - uważa się kradzież, w której sprawca dokonał lub usiłował
dokonać zaboru mienia z mieszkania bądź pomieszczenia poza mieszkaniem po usunięciu,
przy użyciu siły i narzędzi, istniejących zabezpieczeń lub otwarciu zabezpieczeń kluczem
oryginalnym lub innym urządzeniem otwierającym, które sprawca zdobył przez kradzież z
włamaniem z innego lokalu bądź w wyniku rabunku,

2/ rabunek - uważa się zabór ubezpieczonego mienia:

a/ z zastosowaniem przemocy fizycznej wobec ubezpieczającego albo groźby
natychmiastowego jej użycia lub z doprowadzeniem ubezpieczającego do nieprzytomności
lub bezbronności,

b/ przez sprawcę, który z zastosowaniem przemocy fizycznej lub groźby natychmiastowego
jej użycia, doprowadził osobę posiadającą klucze do mieszkania lub ubezpieczonego
pomieszczenia i zmusił ją do otworzenia mieszkania lub pomieszczenia albo sam je otworzył
kluczami zrabowanymi,

c/ poprzez przywłaszczenie lub wyłudzenie mienia dokonane z użyciem podstępu wobec osób
małoletnich, niedołężnych - będących w podeszłym wieku lub nie w pełni sprawnych, jeżeli
sprawca został zatrzymany i skazany prawomocnym wyrokiem sądu lub sam fakt podstępu
jest bezsporny w świetle przedstawionych dowodów.

W przypadku gdy umowa ubezpieczenia obejmuje odpowiedzialność za ryzyko kradzieży z
włamaniem i rabunku, PZU SA odpowiada za szkody powstałe wskutek rabunku bez względu
na to, czy był on dokonany w mieszkaniu lub pomieszczeniu, czy poza nimi,

3/ ogień - uważa się szkody powstałe w wyniku działania ognia, który przedostał się poza
palenisko lub powstał bez paleniska i rozszerzył się o własnej sile,

4/ zalanie - uważa się szkody powstałe w wyniku:

a/ działania wody lub innej cieczy pochodzącej z urządzeń wodnych, kanalizacyjnych lub
ogrzewczych jeżeli zalanie nastąpiło w wyniku awarii tych urządzeń, względnie nastąpiło
cofnięcie się wody lub ścieków z urządzeń kanalizacyjnych, o ile zabezpieczenie podłączenia
z nimi nie należało do obowiązków ubezpieczającego,

b/ nieumyślnego pozostawienia otwartych kranów w urządzeniach wodnych,

c/ zalania wodą pochodzącą z urządzeń domowych, opadów atmosferycznych oraz zalania
wodą lub innym płynem przez osoby trzecie,

5/ powódź - uważa się szkody powstałe wskutek:

a/ zalania terenów w następstwie podniesienia się wody w korytach wód płynących lub
stojących,

b/ zalania terenów wskutek deszczu nawalnego,

c/ spływu wód po zboczach lub stokach na terenach górskich i falistych,

6/ huragan - uważa się szkody powstałe w wyniku działania wiatru o prędkości nie mniejszej
niż 24,5 m/sek., którego działanie wyrządza masowe szkody; pojedyncze szkody uważa się za
spowodowane przez huragan wówczas, gdy w najbliższym sąsiedztwie stwierdzono działanie
huraganu,

7/ piorun - uważa się szkody powstałe w wyniku bezpośredniego wyładowania
atmosferycznego na ubezpieczony przedmiot, pozostawiającego bezsporne ślady tego
zdarzenia,

8/ eksplozję - uważa się szkody powstałe w wyniku gwałtownej zmiany stanu równowagi
układu z jednoczesnym wyzwoleniem się gazów, pyłów lub pary, wywołane ich właściwością
rozprzestrzeniania się. W odniesieniu do naczyń ciśnieniowych i innych tego rodzaju
zbiorników warunkiem uznania szkody za spowodowaną wybuchem jest, aby ściany tych
naczyń i zbiorników uległy rozdarciu w takich rozmiarach, iż wskutek ujścia gazów, pyłów,
pary lub cieczy nastąpiło nagłe wyrównanie ciśnień.

Za spowodowane wybuchem uważa się również szkody powstałe wskutek implozji,
polegające na uszkodzeniu zbiornika lub aparatu próżniowego ciśnieniem zewnętrznym,

9/ deszcz nawalny - uważa się szkody powstałe wskutek deszczu o współczynniku
wydajności o wartości co najmniej 4, który ustala Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej
(IMiGW). W przypadku braku możliwości ustalenia tego współczynnika przez IMiGW,
bierze się pod uwagę stan faktyczny i rozmiar szkód w miejscu ich powstania, świadczące
wyraźnie o działaniu deszczu nawalnego,

10/ grad - uważa się szkody powstałe wskutek opadu atmosferycznego składającego się z
bryłek lodu,

11/ upadek pojazdu powietrznego - uważa się szkody powstałe wskutek katastrofy, bądź
przymusowego lądowania samolotu silnikowego, bezsilnikowego lub innego obiektu
latającego, a także spowodowane upadkiem ich części lub przewożonego ładunku,

12/ lawinę - uważa się szkody powstałe wskutek gwałtownego zsuwania się lub staczania mas
śniegu, lodu, skał lub kamieni ze zboczy górskich,

13/ obsunięcie się ziemi - uważa się szkody spowodowane:

- przez zapadanie się ziemi wskutek obniżenia się terenu z powodu zawalenia się
podziemnych pustych przestrzeni w gruncie,

- przez usuwanie się ziemi wskutek ruchów mas ziemi na stokach,

14/ przepięcie - uważa się szkody spowodowane gwałtownym wzrostem napięcia w sieci
elektrycznej w wyniku wyładowań atmosferycznych,

15/ akt terroryzmu - uważa się szkody powstałe w wyniku nielegalnych akcji organizowanych
z pobudek ideologicznych, politycznych, ekonomicznych, socjalnych lub innych,
indywidualnych lub grupowych, skierowanych przeciwko osobom lub obiektom, w celu
wprowadzenia chaosu, zastraszenia ludności i dezorganizacji życia publicznego bądź
zdezorganizowania pracy transportu publicznego, zakładów usługowych lub wytwórczych.

ROZDZIAŁ II - UBEZPIECZENIE STANDARDOWE

PRZEPISY OGÓLNE

§ 2.

1. Na podstawie standardowej umowy ubezpieczenia mieszkania, zwanej dalej umową
ubezpieczenia, objęte są ubezpieczeniem ruchomości domowe wraz ze stałymi elementami
mieszkania.

2. PZU SA zawiera umowę ubezpieczenia mieszkania z osobą fizyczną, posiadającą
mieszkanie na podstawie odpowiedniego tytułu prawnego (prawa własności, spółdzielczego
prawa do lokalu, decyzji administracyjnej lub ważnej umowy cywilno - prawnej), która:

1/ zamieszkuje i jest zameldowana w tym mieszkaniu,

2/ nie jest zameldowana, lecz faktycznie w mieszkaniu tym zamieszkuje i posiada w nim
swoje mienie,

3/ nie zamieszkuje na stałe w mieszkaniu, które posiada, względnie wynajmuje to mieszkanie
osobie trzeciej i wyszczególni rodzaj swojego mienia znajdującego się w mieszkaniu, które
chce ubezpieczyć.

3. W razie przeprowadzenia się ubezpieczającego wraz z ubezpieczonym mieniem do innego
mieszkania, prawa i obowiązki wynikające z umowy ubezpieczenia przechodzą na nowe
mieszkanie, począwszy od dnia powiadomienia PZU SA o zmianie miejsca zamieszkania -
pod warunkiem, że nowe mieszkanie spełnia wymogi określone w § 18.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3 ubezpieczający obowiązany jest podać PZU SA
adres nowego zamieszkania najpóźniej w terminie 30 dni od daty zamieszkania w nowym
mieszkaniu.

5. W przypadku przeprowadzenia się ubezpieczającego do innego mieszkania, dotychczasowe
mieszkanie objęte jest ochroną ubezpieczeniową nie dłużej niż 30 dni od dnia zamieszkania w
innym mieszkaniu i powiadomienia o tym fakcie PZU SA.

PRZEDMIOT UBEZPIECZENIA

§ 3.

1. W ramach umowy ubezpieczenia mieszkania ochroną ubezpieczeniową objęte są:

1/ ruchomości domowe wraz ze stałymi elementami mieszkania, znajdujące się w
ubezpieczonym mieszkaniu wskazanym w polisie oraz w piwnicy w domach jednorodzinnych
(wolnostojących, szeregowych); przy czym gdy ubezpieczający zamieszkuje a nie jest
zameldowany w mieszkaniu, ubezpieczone mogą zostać jedynie ruchomości domowe będące
jego własnością,

2/ ruchomości domowe - znajdujące się w pomieszczeniach gospodarczych poza
mieszkaniem,

3/ odpowiedzialność cywilna ubezpieczającego.

2. Umową standardową objęte są również ruchomości domowe znajdujące się czasowo w
posiadaniu ubezpieczającego, jeżeli zostały mu wypożyczone względnie przydzielone do
używania pod warunkiem, że fakt przydzielenia do użytku prywatnego albo wypożyczenia
został udowodniony.

3. Umową ubezpieczenia mieszkania nie są objęte następujące ruchomości domowe, chyba że
strony umowy postanowiły inaczej:

1/ dokumenty i rękopisy,

2/ metale szlachetne - w złomie i sztabach,

3/ nie oprawione kamienie szlachetne i syntetyczne - nie stanowiące wyrobu użytkowego,

4/ paliwa napędowe,

5/ dodatkowe wyposażenie samochodów, motocykli i motorowerów oraz części zapasowe do
tych pojazdów,

6/ przedmioty w ilościach wskazujących, że są przeznaczone na handel,

7/ przedmioty i materiały służące działalności usługowo - produkcyjnej.

4. W przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia mieszkania na warunkach określonych w § 2
ust. 2 pkt 3, umową ubezpieczenia nie są objęte następujące ruchomości domowe:

- wyroby ze srebra, złota i platyny, monety, biżuteria, dzieła sztuki oraz znaczki
filatelistyczne,

- pieniądze i inne środki płatnicze oraz papiery wartościowe.

ZAKRES UBEZPIECZENIA

§ 4.

Na podstawie umowy ubezpieczenia - zakresem ubezpieczenia objęte są szkody powstałe w
następstwie:

1/ kradzieży z włamaniem i rabunku,

2/ zdarzeń losowych w postaci ognia, zalania, powodzi, huraganu, uderzenia piorunu,
eksplozji, gradu, upadku pojazdu powietrznego, lawiny, obsuwania się ziemi,

3/ zaginięcia ubezpieczonych przedmiotów w czasie zdarzenia losowego lub w czasie akcji
ratowniczej prowadzonej w związku ze zdarzeniem losowym, z wyłączeniem jednak szkód w
postaci zaginięcia w tym czasie pieniędzy i innych środków płatniczych , papierów
wartościowych, dzieł sztuki, przedmiotów ze srebra, złota i platyny, znaczków
filatelistycznych, monet oraz biżuterii,

4/ zdarzenia, w związku z którym ubezpieczony zobowiązany jest do naprawienia szkody
osobowej bądź rzeczowej wyrządzonej osobie trzeciej.

UBEZPIECZENIE RUCHOMOŚCI DOMOWYCH

W POMIESZCZENIACH GOSPODARCZYCH POZA MIESZKANIEM

§ 5.

1. W ramach umowy ubezpieczenia mieszkania ubezpieczone są:

meble, sprzęt zmechanizowany, dywany, pozostałe urządzenia domowe, odzież, książki, inne
przedmioty osobistego użytku oraz zapasy gospodarstwa domowego, rowery, narzędzia
gospodarcze, sprzęt turystyczny i sportowy oraz wózki inwalidzkie bez napędu
mechanicznego, jeżeli znajdują się w należycie zabezpieczonej:

- piwnicy, pralni domowej, suszarni na strychu lub innym pomieszczeniu gospodarczym tego
samego budynku, w którym znajduje się ubezpieczone mieszkanie,

- innych pomieszczeniach gospodarczych położonych na terenie posesji, na której stoi
budynek, w którym znajduje się ubezpieczone mieszkanie,

- garażu - usytuowanym w miejscowości, w której ubezpieczający zamieszkuje.

2. Ubezpieczeniem objęte są również koszty naprawy zabezpieczeń pomieszczenia,
zniszczonych lub uszkodzonych wskutek usiłowanego bądź dokonanego włamania.

3. Górną granicę odpowiedzialności PZU SA za ruchomości domowe znajdujące się w
pomieszczeniach poza mieszkaniem stanowi kwota odpowiadająca 5% sumy ubezpieczenia
mieszkania ubezpieczonego w wariancie standardowym łącznie z kosztami naprawy
zabezpieczeń, zniszczonych lub uszkodzonych wskutek usiłowanego bądź dokonanego
włamania.

4. Górną granicę odpowiedzialności PZU SA za ruchomości domowe oraz stałe elementy
mieszkania - znajdujące się w piwnicy w domu jednorodzinnym (wolnostojącym,
szeregowym) stanowi suma ubezpieczenia mieszkania, z uwzględnieniem ograniczeń o
których mowa w § 12 ust. 7.

5. Pomieszczenie uważa się za należycie zabezpieczone, jeżeli spełnione zostały łącznie
warunki wymienione w § 18 z tym, że drzwi zewnętrzne prowadzące do pomieszczenia poza
mieszkaniem powinny być zamknięte co najmniej na zamek wielozastawkowy lub kłódkę
wielozastawkową.

6. Przepisy odnoszące się do ubezpieczenia ruchomości domowych znajdujących się w
ubezpieczonym mieszkaniu, stosuje się również do ubezpieczenia ruchomości domowych w
pomieszczeniach poza mieszkaniem, o ile przepisy niniejszego paragrafu nie stanowią
inaczej.

PRZEDMIOT I ZAKRES UBEZPIECZENIA

ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ

§ 6.

1. Umowa ubezpieczenia mieszkania obejmuje również ubezpieczenie odpowiedzialności
cywilnej ubezpieczającego oraz osób bliskich pozostających z ubezpieczającym we
wspólnym gospodarstwie domowym, jeżeli w wyniku zdarzenia objętego umową
ubezpieczenia, osoba trzecia doznała szkody osobowej lub rzeczowej.

2. Ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej objęte są szkody powstałe na terenie
nieruchomości, na której znajduje się ubezpieczone mieszkanie, spowodowane:

1/ wskutek użytkowania mieszkania określonego w polisie oraz pomieszczeń wymienionych
w § 5 ust. 1, w tym za szkody wyrządzone posiadaczom innych mieszkań w następstwie
nieumyślnego pozostawienia otwartych kranów w urządzeniach wodno- kanalizacyjnych lub
zalania z innych przyczyn,

2/ wskutek wykonywania czynności życia codziennego przez ubezpieczającego lub przez
osoby bliskie,

3/ przez dzieci oraz innych członków rodziny, za których czyny ubezpieczający ponosi
odpowiedzialność z mocy prawa,

4/ przez pomoc domową zatrudnioną na podstawie umowy o pracę,

5/ uprawianiem sportu, z wyłączeniem sportu wyczynowego,

6/ używaniem roweru lub wózka inwalidzkiego bez napędu mechanicznego,

7/ przez posiadane zwierzęta domowe.

3. Z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej PZU SA udziela ochrony
ubezpieczeniowej w granicach sumy gwarancyjnej.

4. Górną granicę odpowiedzialności PZU SA z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności
cywilnej stanowi suma gwarancyjna:

1/ odpowiadająca pięciokrotnej wartości sumy ubezpieczenia mieszkania nie wyższa niż
równowartość pieniężna 25.000 USD - jeżeli umowa ubezpieczenia mieszkania została
zawarta w wariancie standardowym,

2/ określona w dokumencie ubezpieczenia - nie wyższa niż równowartość pieniężna 25.000
USD.

5. Niezależnie od odszkodowania, o którym mowa w ust. 3 - PZU SA pokrywa:

1/ niezbędne koszty obrony sądowej i pozasądowej, prowadzonej na polecenie PZU SA lub za
jego zgodą, w związku z wniesionym przez osobę trzecią roszczeniem o odszkodowanie,

2/ koszty wynagrodzenia rzeczoznawców powołanych przez PZU SA lub przez
ubezpieczającego za zgodą PZU SA, dla ustalenia okoliczności zdarzenia lub rozmiaru
szkody.

6. Uprawniony do odszkodowania w związku z wypadkiem objętym ubezpieczeniem
odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od PZU SA. Jeżeli
roszczenie zostanie zgłoszone do ubezpieczającego, przekazuje on roszczenie do PZU SA,
powiadamiając o tym poszkodowanego.

WYŁĄCZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ

§ 7.

Z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wyłączone są szkody:

1/ wyrządzone umyślnie przez ubezpieczającego lub osobę, za którą ubezpieczający ponosi
odpowiedzialność albo która pozostaje z ubezpieczającym we wspólnym gospodarstwie
domowym,

2/ wyrządzone przez ubezpieczającego osobom bliskim zamieszkałym i prowadzącym z
ubezpieczającym wspólne gospodarstwo domowe lub przez osobę bliską ubezpieczającemu,

3/ powstałe wskutek uszkodzenia, zniszczenia lub zaginięcia przedmiotów przyjętych przez
ubezpieczającego do używania, przechowywania lub naprawy,

4/ rzeczowe, wyrządzone przez powolne działanie temperatury, gazów, wód odpływowych,
pary lub wilgoci, dymu, sadzy i pyłu, wyciekanie, wstrząsy oraz tworzenie się grzyba,

5/ wyrządzone w związku z posiadaniem, kierowaniem lub używaniem pojazdów
mechanicznych,

6/ powstałe wskutek czynności wynikających z wykonywania zawodu lub prowadzenia
działalności gospodarczej,

7/ wyrządzone przez pomoc domową czynnościami nie mieszczącymi się w zakresie
obowiązków wynikających z umowy o pracę,

8/ polegające na zniszczeniu, uszkodzeniu lub utracie pieniędzy i innych środków
płatniczych, biżuterii, papierów wartościowych, wszelkiego rodzaju dokumentów oraz
znaczków filatelistycznych i monet,

9/ wynikające z przeniesienia chorób przez ubezpieczającego lub przez zwierzęta należące do
ubezpieczającego, względnie pozostające pod jego opieką,

10/ powstałe w drzewostanie i w środowisku naturalnym,

11/ wyrządzone pod wpływem alkoholu, narkotyków lub środków odurzających.

ZAWARCIE UMOWY UBEZPIECZENIA

§ 8.

1. Umowę ubezpieczenia zawiera się na wniosek ubezpieczającego na okres roczny bądź
okres krótszy od roku (ubezpieczenie krótkoterminowe).

2. Umowę uważa się za zawartą z chwilą doręczenia przez PZU SA ubezpieczającemu
dokumentu ubezpieczenia, z zastrzeżeniem ust. 3 - 5.

3. Jeżeli przed upływem 14 dni od daty otrzymania wniosku na piśmie, PZU SA nie doręczył
ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia, umowę uważa się za zawartą z 15-tym dniem
od otrzymania wniosku na podstawie niniejszych ogólnych warunków ubezpieczenia
mieszkań.

4. Jeżeli dokument ubezpieczenia zawiera postanowienia, które odbiegają na niekorzyść
ubezpieczającego od treści złożonego przez niego wniosku lub od ogólnych warunków
ubezpieczenia mieszkań, PZU SA jest zobowiązany zwrócić ubezpieczającemu na to uwagę
na piśmie przy doręczeniu dokumentu ubezpieczenia, wyznaczając mu co najmniej 7 -
dniowy termin zgłoszenia sprzeciwu.

W razie nie wykonania tego obowiązku przez PZU SA zmiany dokonane na niekorzyść
ubezpieczającego są nieważne.

5. W przypadku nie złożenia przez ubezpieczającego sprzeciwu w terminie określonym w ust.
4, umowę uważa się za zawartą, zgodnie z treścią dokumentu ubezpieczenia, następnego dnia
po upływie wyznaczonego terminu do złożenia sprzeciwu.

POCZĄTEK ODPOWIEDZIALNOŚCI PZU SA

§ 9.

1. Odpowiedzialność PZU SA rozpoczyna się od dnia następnego po zawarciu umowy, nie
wcześniej jednak niż dnia następnego po zapłaceniu składki, chyba że w umowie
przewidziano inny termin początku odpowiedzialności.

2. Okres ubezpieczenia liczy się od dnia rozpoczęcia odpowiedzialności PZU SA i trwa 1 rok,
chyba że umowę ubezpieczenia zawarto na okres krótszy (ubezpieczenie krótkoterminowe)
lub umowa została wypowiedziana.

3. Ciągłość odpowiedzialności PZU SA dla umów zawartych na okres roczny zostaje
zachowana przez opłacenie składki na następny okres ubezpieczenia, najpóźniej w ciągu 30
dni (13 miesiąc) po upływie dotychczasowego okresu ubezpieczenia.

ODSTĄPIENIE LUB WYPOWIEDZENIE UMOWY UBEZPIECZENIA

§ 10.

1. Ubezpieczający może odstąpić od umowy ubezpieczenia jeżeli umowa została zawarta na
okres dłuższy niż 6 miesięcy.

2. Odstąpienie od umowy ubezpieczenia, może być dokonane najpóźniej w terminie 30 dni od
daty zawarcia umowy ubezpieczenia.

3. Odstąpienie od umowy nie zwalnia ubezpieczającego od obowiązku opłacenia składki za
okres, w jakim PZU SA udzielał ochrony ubezpieczeniowej.

4. Każda ze stron w ciągu miesiąca od daty wypłaty odszkodowania lub doręczenia
ubezpieczającemu pisma o odmowie wypłaty odszkodowania może wypowiedzieć umowę
ubezpieczenia z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia.

W razie wypowiedzenia umowy składka za nie wykorzystany okres ubezpieczenia podlega
zwrotowi tylko wtedy, gdy nie wypłacono odszkodowania, bądź nie zgłoszono szkody.

5. Przy dokonywaniu zwrotu składki potrąca się 20% składki podlegającej zwrotowi.

KONIEC ODPOWIEDZIALNOŚCI PZU SA

§ 11.

Umowa ubezpieczenia rozwiązuje się:

1/ wraz z upływem okresu ubezpieczenia określonego w umowie (polisie), za wyjątkiem
przypadku o którym mowa w § 9 ust. 3,

2/ z 14-tym dniem od daty zawiadomienia ubezpieczającego o wyczerpaniu sumy
ubezpieczenia i nie zapłacenia przez zainteresowanego uzupełniającej składki,

3/ wskutek przejścia własności ubezpieczonego mienia na inną osobę,

4/ w razie nie opłacenia raty składki - z upływem terminu płatności raty składki określonego
w polisie.

5/ w przypadkach określonych w § 10 ust. 1-2 i 4.

SUMA UBEZPIECZENIA /WARTOŚĆ UBEZPIECZENIOWA/

I SKŁADKA UBEZPIECZENIOWA

§ 12.

1. Sumę ubezpieczenia ustala ubezpieczający w porozumieniu z PZU SA.

2. W razie podwyższenia sumy ubezpieczenia w ciągu okresu ubezpieczenia, podwyższona
suma stanowi górną granicę odpowiedzialności PZU SA od dnia następnego po zapłaceniu
uzupełniającej składki.

3. Suma ubezpieczenia ulega pomniejszeniu o kwotę wypłaconego odszkodowania, o czym
PZU SA powiadamia ubezpieczającego.

4. Ubezpieczający może uzupełnić tę sumę po zapłaceniu dodatkowej składki; w przeciwnym
razie - górną granicę odpowiedzialności PZU SA za następną szkodę powstałą w danym
okresie ubezpieczenia stanowi suma ubezpieczenia jaka pozostała po wypłacie
odszkodowania za wcześniejszą szkodę.

5. W uzasadnionych przypadkach PZU SA może odstąpić od pomniejszania sumy
ubezpieczenia o kwotę wypłaconego odszkodowania.

6. Z tytułu ubezpieczenia ruchomości domowych oraz stałych elementów mieszkania - PZU
SA wypłaca odszkodowanie w kwocie odpowiadającej wysokości szkody, nie więcej jednak
niż wynosi suma ubezpieczenia, stanowiąca górną granicę odpowiedzialności PZU SA - z
zastrzeżeniem ust.7.

7. W ubezpieczeniu standardowym mieszkań - górną granicę odpowiedzialności PZU SA za:

1/ sprzęt audiowizualny, komputerowy, fotograficzny oraz instrumenty muzyczne, stanowi
kwota odpowiadająca 70% sumy ubezpieczenia,

2/ przedmioty ze srebra, złota i platyny, monety, biżuterię, dzieła sztuki, oraz znaczki
filatelistyczne, stanowi kwota odpowiadająca 40% sumy ubezpieczenia,

3/ stałe elementy mieszkania, stanowi kwota odpowiadająca 40% sumy ubezpieczenia,

4/ pieniądze i inne środki płatnicze, stanowi kwota odpowiadająca 5% sumy ubezpieczenia,

5/ papiery wartościowe, stanowi kwota odpowiadająca 20% sumy ubezpieczenia,

6/ rabunek ruchomości domowych poza mieszkaniem, górną granicę odpowiedzialności
stanowi kwota odpowiadająca 10% sumy ubezpieczenia z tym, że za pieniądze i inne środki
płatnicze - 5% sumy ubezpieczenia.

8. Wysokość składki ubezpieczeniowej zależy od:

a) sumy ubezpieczenia,

b) okresu ubezpieczenia,

c) wariantu ubezpieczenia,

d) zastosowanej obniżki (za zabezpieczenia antywłamaniowe, bezszkodowy przebieg
ubezpieczenia; kontynuację ubezpieczenia i inne) lub zwyżki (za ubezpieczenie dodatkowych
ryzyk, zagrożenie szkodowością).

9. Zapłata składki następuje w formie gotówkowej lub w porozumieniu z PZU S.A. w formie
bezgotówkowej.

10. Składka ubezpieczeniowa nie podlega indeksacji.

USTALENIE WYSOKOŚCI SZKODY I ODSZKODOWANIA

§ 13.

1. Za szkodę uważa się utratę bądź zmniejszenie wartości ubezpieczonego mienia z powodu
zniszczenia, uszkodzenia, zaginięcia lub zaboru wskutek zdarzeń wymienionych w § 4.

2. Wysokość szkody ustala się według cen z dnia powstania szkody, za wyjątkiem szkód
udokumentowanych rachunkiem naprawy.

3. Wysokość szkody ustala się według udowodnionej przez ubezpieczającego wartości
przedmiotu szkody, a w razie braku takiego udowodnienia - według przeciętnej wartości
przedmiotu tego samego lub podobnego rodzaju i gatunku, ustalonej na podstawie cen
występujących w handlu.

4. Przy ustalaniu wysokości szkody według zasad określonych w ust. 3, potrąca się określony
procentowo stopień faktycznego zużycia przedmiotu.

5. Wysokość szkody według kosztów naprawy ustala się odpowiednio do zakresu
rzeczywistych uszkodzeń spowodowanych zdarzeniem losowym, według przeciętnych cen
zakładów usługowych lub udokumentowanych rachunkiem kosztów naprawy - wraz ze
specyfikacją zakresu wykonanych robót - jeżeli rachunek taki zostanie przedłożony w
terminie sześciu miesięcy od daty powstania szkody. Rachunek kosztów naprawy podlega
weryfikacji przez PZU SA co do wysokości kosztów, zakresu robót i użytych materiałów.

Przy ustalaniu wysokości szkody nie uwzględnia się kosztów wynikających z braku części
zamiennych lub materiałów potrzebnych do przywrócenia stanu istniejącego przed szkodą.

6. Wysokość szkody ustalona według kosztów naprawy nie może przekroczyć rzeczywistej
wartości przedmiotu.

7. W razie nie udokumentowania kosztów naprawy uszkodzonego przedmiotu, jako wysokość
szkody przyjmuje się określony procentowo w porozumieniu z ubezpieczającym lub przez
rzeczoznawcę ubytek wartości rzeczywistej przedmiotu.

8. W odniesieniu do kosztów remontu mieszkania po szkodzie - nie odlicza się stopnia
zużycia związanego z okresem użytkowania mieszkania, wyłącznie w odniesieniu do robót
malarskich. W pozostałych przypadkach stopień zużycia odlicza się w uzgodnieniu z
ubezpieczającym, bądź na podstawie opinii rzeczoznawcy.

9. Wysokość szkody w pieniądzach i innych środkach płatniczych ustala się według ich
nominalnej wartości, a w papierach wartościowych według ich rzeczywistej wartości, przy
czym w papierach wartościowych będących przedmiotem obrotu giełdowego - według ceny
giełdowej w dniu powstania szkody, pomniejszonej o prowizję maklerską.

Pieniądze i inne środki płatnicze stanowiące walutę obcą, przelicza się na złote polskie -
według średniego kursu danej waluty w NBP, obowiązującego w dniu powstania szkody.

10. Wysokość szkody w monetach ustala się według wartości złomu, chyba że monety te
stanowią prawny środek płatniczy a ich nominalna wartość jest wyższa od wartości złomu; za
wysokość szkody przyjmuje się wówczas wartość nominalną tych monet.

11. Przy ustalaniu wysokości szkody:

1/ nie uwzględnia się wartości naukowej, kolekcjonerskiej, zabytkowej czy amatorskiej
ubezpieczonego mienia,

2/ potrąca się 25% tytułem udziału własnego ubezpieczającego jeżeli szkoda powstała w
wyniku włamania dokonanego przez otwarcie nieatestowanych zamków bez uszkodzenia ich
mechanizmów, z wyjątkiem rabunku o którym mowa w § 1 ust. 5 pkt 2 oraz gdy sprawca
otworzył zabezpieczenie kluczem lub innym urządzeniem otwierającym, które zdobył przez
kradzież z włamaniem z innego lokalu lub w wyniku rabunku.

12. Wysokość szkody zwiększa się - w granicach sumy ubezpieczenia - o udokumentowane
koszty uprzątnięcia pozostałości po szkodzie, w wysokości do 3% sumy ubezpieczenia.

13. Niezależnie od odszkodowania, PZU SA zwraca ubezpieczającemu:

1/ w granicach sumy ubezpieczenia koszty wynikłe z zastosowania środków, o których mowa
w § 17 ust. 2, podjętych w celu zmniejszenia szkody lub zabezpieczenia bezpośrednio
zagrożonego mienia przed szkodą, jeżeli środki te były właściwe, chociażby okazały się
bezskuteczne,

2/ koszty wynagrodzenia rzeczoznawców powołanych przez PZU SA lub za jego zgodą przez
ubezpieczającego dla ustalenia okoliczności zdarzenia lub rozmiaru szkody.

14. Jeżeli PZU SA wypłacił odszkodowanie za szkodę polegającą na uszkodzeniu mieszkania,
a przy następnej szkodzie obejmującej ten sam przedmiot szkody zostanie stwierdzone, iż
ubezpieczający nie dokonał naprawy uszkodzeń, to przysługujące odszkodowanie zmniejsza
się o uprzednio wypłaconą kwotę.

15. Jeżeli PZU SA udzieli obniżki składki z tytułu zastosowania w mieszkaniu dodatkowych
zabezpieczeń - w razie stwierdzenia ich braku, niesprawności technicznej bądź nie zadziałania
w czasie szkody - PZU SA może zmniejszyć odszkodowanie w granicach udzielonej
procentowej obniżki składki.

WYŁĄCZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI

§ 14.

PZU SA nie odpowiada za szkody:

1/ wyrządzone umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa przez ubezpieczającego bądź
osobę, za którą ubezpieczający ponosi odpowiedzialność, albo która pozostaje z
ubezpieczającym we wspólnym gospodarstwie domowym chyba, że w przypadku rażącego

niedbalstwa zapłata odszkodowania odpowiada w danych okolicznościach zasadom
współżycia społecznego,

2/ powstałe w przedmiotach ze srebra, złota i platyny, biżuterii, w dziełach sztuki,
pieniądzach i innych środkach płatniczych, w razie gdy mieszkanie było nie zamieszkałe
nieprzerwanie dłużej niż 3 miesiące,

3/ elektryczne - powstałe w aparatach lub innych urządzeniach wskutek działania prądu
elektrycznego podczas eksploatacji, chyba że w następstwie niewłaściwego działania prądu
elektrycznego powstał pożar,

4/ powstałe wskutek systematycznego zawilgocenia mieszkania i pomieszczeń z powodu
nieszczelności urządzeń wodnych, kanalizacyjnych, ogrzewczych, niewłaściwej wentylacji
lub w wyniku zalania wodą pochodzącą z opadów atmosferycznych poprzez dach, ściany,
balkony, tarasy okna lub nie zabezpieczone otwory - jeżeli obowiązek konserwacji tych
urządzeń, instalacji czy elementów mieszkania lub budynku należał do obowiązków
ubezpieczającego,

5/ powstałe w wyniku:

a/ przenikania wód gruntowych lub przemarzania stałych elementów budynku,

b/ wydostania się wody z urządzeń wodno-kanalizacyjnych wskutek uszkodzenia
spowodowanego zamarznięciem wody i rozsadzeniem rur,

6/ górnicze w rozumieniu prawa górniczego,

7/ powstałe poza granicami kraju,

8/ powstałe wskutek działań wojennych, trzęsienia ziemi, działania energii jądrowej,
wewnętrznych zamieszek i rozruchów,

9/ wynikłe z aktów terroryzmu - chyba, że ryzyko to zostało objęte ubezpieczeniem za opłatą
dodatkowej składki.

WYPŁATA ODSZKODOWANIA, OBOWIĄZKI INFORMACYJNE PZU S.A., SKARGI I

ZAŻALENIA

§ 15.

1. PZU S.A. wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o
szkodzie.

2. Jeżeli, w terminie określonym w ust.1, wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia
odpowiedzialności PZU S.A. albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe,
odszkodowanie powinno zostać wypłacone w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy
zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże
bezsporną część odszkodowania PZU S.A. wypłaca w terminie określonym w ust.1.

3. PZU S.A. jest zobowiązany :

1) po otrzymaniu zawiadomienia o zajściu zdarzenia losowego objętego ochroną
ubezpieczeniową, w terminie 7 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia, do
poinformowania o tym ubezpieczającego i ubezpieczonego oraz przeprowadzenia
postępowania dotyczącego ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszonych
roszczeń i wysokości odszkodowania, a także poinformowania ubezpieczającego,
ubezpieczonego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia- pisemnie lub drogą
elektroniczną, jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia odszkodowania,

2) jeżeli w terminach określonych w ust. 1 i 2 nie wypłaci odszkodowania, do pisemnego
zawiadomienia osoby zgłaszającej roszczenie o przyczynach niemożności zaspokojenia jej
roszczeń w całości lub w części, a także do wypłacenia bezspornej części odszkodowania,

3) jeżeli odszkodowanie nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości, niż określona w
zgłoszonym roszczeniu, do poinformowania o tym pisemnie osoby występującej z
roszczeniem, w terminach o których mowa w ust.1 i 2, wskazując na okoliczności oraz
podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę wypłaty odszkodowania -
informacja ta powinna zawierać pouczenie o możliwości dochodzenia roszczeń na drodze
sądowej,

4) do udostępniania osobom o których mowa w pkt 1 informacji i dokumentów, które miały
wpływ na ustalenie odpowiedzialności odszkodowawczej PZU S.A. i wysokości
odszkodowania; osoby te mają prawo wglądu do akt szkodowych i sporządzania na swój
koszt odpisów lub kserokopii dokumentów akt szkodowych,

5) na żądanie ubezpieczającego, ubezpieczonego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia,
do udostępniania posiadanych przez siebie informacji związanych z wypadkiem lub
zdarzeniem będącym podstawą ustalenia odpowiedzialności PZU S.A. oraz ustalenia
okoliczności wypadków i zdarzeń losowych, jak również wysokości odszkodowania.

4. Ubezpieczającemu, ubezpieczonemu i uprawnionemu z umowy ubezpieczenia, przysługuje
prawo do wniesienia pisemnej skargi bądź zażalenia, dotyczących realizacji przez PZU S.A.
umowy ubezpieczenia. Adresatem skargi lub zażalenia, właściwym do ich rozpatrzenia jest
osoba kierująca jednostką organizacyjną, której działania skarga lub zażalenie dotyczy. PZU
S.A. udziela na piśmie odpowiedzi na skargę lub zażalenie, w terminie 30 dni od ich
otrzymania.

ROSZCZENIA REGRESOWE

§ 16.

1. Z dniem wypłaty odszkodowania, roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej
odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na PZU SA do wysokości wypłaconego
odszkodowania.

2. Jeżeli PZU SA pokrył tylko część szkody , ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej
części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniami PZU SA.

3. Nie przechodzą na PZU SA roszczenia ubezpieczającego przeciwko osobom, z którymi
ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym lub za które ponosi
odpowiedzialność.

4. Na prośbę PZU SA ubezpieczający zobowiązany jest udzielić wszelkiej pomocy przy
dochodzeniu roszczenia regresowego od osoby odpowiedzialnej za szkodę, w tym dostarczyć
informacji oraz dokumentów niezbędnych do skutecznego dochodzenia roszczenia.

5. W przypadkach społecznie i gospodarczo uzasadnionych PZU SA może ograniczyć
roszczenie regresowe; nie dotyczy to jednak przypadków, gdy szkoda została spowodowana
umyślnie.

6. Jeżeli ubezpieczający bez zgody PZU SA zrzekł się roszczenia w części lub w całości
przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę, PZU SA może odmówić lub
zmniejszyć odszkodowanie.

Jeżeli zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia zostanie ujawnione po wypłaceniu
odszkodowania, PZU SA może żądać od ubezpieczającego zwrotu całości lub części
wypłaconego odszkodowania.

OBOWIĄZKI UBEZPIECZAJĄCEGO

§ 17.

1. Do obowiązków ubezpieczającego należy:

1/ podanie do wiadomości PZU SA wszystkich znanych sobie okoliczności, o które PZU SA
zapytywał przed zawarciem umowy, istotnych dla oceny ryzyka, ustalenia zakresu
odpowiedzialności i mających wpływ na wysokość składki.

Jeżeli PZU SA zawarł umowę mimo braku odpowiedzi ubezpieczającego na poszczególne
pytania, pominięte okoliczności uważa się za nieistotne,

2/ opłacenie - obliczonej na podstawie obowiązującej taryfy - składki ubezpieczeniowej z
góry za cały okres ubezpieczenia, chyba że w umowie przyjęto inny sposób opłacenia składki,

3/ powiadomienie PZU SA o zmianie adresu; w przeciwnym razie pismo PZU SA wysłane
pod ostatni znany adres wywiera skutki prawne 7 dnia od upływu terminu do odbioru w
urzędzie pocztowym.

2. W razie powstania szkody ubezpieczający obowiązany jest użyć wszelkich dostępnych mu
środków w celu zmniejszenia rozmiaru szkody oraz w celu zabezpieczenia bezpośrednio
zagrożonego mienia przed dalszą szkodą.

Jeżeli ubezpieczający dopuścił się rażącego niedbalstwa w wykonaniu powyższych
obowiązków, odszkodowanie się nie należy, chyba że zapłata całości lub części
odszkodowania odpowiada w danych okolicznościach zasadom współżycia społecznego.

3. Do obowiązków ubezpieczającego należy również:

1/ niezwłocznie, najpóźniej w terminie 3 dni od powstania szkody lub uzyskania o niej
informacji powiadomić:

a/ PZU SA - o powstaniu szkody,

b/ miejscową jednostkę policji - o każdym przypadku kradzieży z włamaniem, rabunku lub
zaginięcia przedmiotów objętych ubezpieczeniem w czasie trwania zdarzenia losowego albo
akcji ratowniczej, podając rodzaj, ilość oraz wartość zaginionego mienia,

c/ administrację budynku - o fakcie zalania ubezpieczonego mieszkania i uzyskać
potwierdzenie o dokonanym powiadomieniu,

2/ pozostawić bez dokonywania zmian miejsce szkody do czasu oględzin przez
przedstawiciela PZU SA, chyba że zmiana stanu faktycznego spowodowanego zdarzeniem
była niezbędna w celu - zabezpieczenia mienia pozostałego po szkodzie lub zmniejszenia
szkody; PZU SA nie może powoływać się na ten zakaz, jeżeli nie rozpoczął czynności
likwidacyjnych w terminie 7 dni od daty otrzymania zawiadomienia o powstaniu szkody,

3/ udowodnić fakt zaistnienia zdarzenia objętego odpowiedzialnością PZU SA,

4/ złożyć w PZU SA najpóźniej w ciągu 7 dni od daty uzyskania informacji o powstaniu
szkody, spis utraconych lub uszkodzonych przedmiotów z określeniem ich wartości i roku
nabycia,

5/ udzielić przedstawicielowi PZU SA pomocy w ustalaniu okoliczności powstania szkody,
jej przedmiotu i wysokości oraz potrzebnych wyjaśnień, zwłaszcza co do liczby, rodzaju i
wartości utraconych bądź zniszczonych przedmiotów.

4. W razie uzyskania informacji o przedmiotach zaginionych, skradzionych lub zrabowanych,
ubezpieczający obowiązany jest zawiadomić o tym niezwłocznie policję i PZU SA oraz
uczestniczyć w czynnościach zmierzających do rozpoznania i odzyskania tych przedmiotów.
Jeżeli ubezpieczający przedmioty te odzyskał po wypłacie odszkodowania, obowiązany jest
zwrócić PZU SA odszkodowanie wypłacone za te przedmioty lub przedmioty pozostawić w
dyspozycji PZU SA.

5. W razie niedopełnienia przez ubezpieczającego któregokolwiek z obowiązków
wymienionych w ust. 3 pkt 1- 5, ust. 4 , § 2 ust. 5 oraz § 18- PZU SA może odmówić
odszkodowania w części lub w całości, chyba że niedopełnienie obowiązku nie miało wpływu
na wyjaśnienie okoliczności powstania szkody lub ustalenie jej rozmiaru i wysokości.

WYMOGI W ZAKRESIE ZABEZPIECZEŃ ANTYWŁAMANIOWYCH

§ 18.

1. PZU SA odpowiada za szkodę spowodowaną przez kradzież z włamaniem, pod
warunkiem, że mieszkanie lub pomieszczenie było należycie zabezpieczone.

2. Mieszkanie uważa się za należycie zabezpieczone, jeżeli spełnione zostały łącznie
następujące warunki:

1/ drzwi zewnętrzne prowadzące do mieszkania były zamknięte co najmniej na dwa zamki
wielozastawkowe lub na jeden zamek wielopunktowy, bądź na zamek mechaniczno-
elektroniczny;

drzwi zewnętrzne oszklone nie mogą być zaopatrzone w zamki, które można otworzyć bez
użycia klucza przez otwór wybity w szybie,

2/ drzwi zewnętrzne, drzwi balkonowe i tarasowe, okna oraz zamknięcia znajdowały się w
należytym stanie technicznym i były tak umocowane, osadzone i zamknięte, że wyłamanie
ich lub wyważenie nie było możliwe bez pozostawienia śladów stanowiących dowód użycia
siły lub narzędzi,

3/ w ścianach i stropach nie było otworów umożliwiających wydostanie przedmiotów bez
włamania; nie dotyczy to otworów na kondygnacjach powyżej parteru - z wyjątkiem drzwi
balkonowych - jeżeli nie ma do tych otworów dostępu z położonych pod nimi lub obok nich
przybudówek, balkonów, tarasów, schodów lub zamontowanych na stałe drabinek,

4/ klucze (przyrządy) od zamków były w wyłącznym posiadaniu ubezpieczającego lub osoby
uprawnionej do ich przechowywania.

ROZDZIAŁ III - UBEZPIECZENIE W WYBRANYM ZAKRESIE RYZYK I GRUP

MIENIA

PRZEPISY OGÓLNE

§ 19.

1. Do ubezpieczeń wybranych ryzyk oraz grup mienia stosuje się postanowienia rozdziału I i
II, o ile przepisy niniejszego rozdziału nie wprowadzają uregulowań odmiennych.

2. Umowa ubezpieczenia może obejmować:

1/ wybrane ryzyka,

2/ wybrane grupy mienia.

3. Ubezpieczający określa jakie grupy mienia zgłasza do ubezpieczenia i od jakich ryzyk oraz
określa sumę lub sumy ubezpieczenia.

4. W mieszkaniu na parterze lub samodzielnym domu - zawarcie umowy ubezpieczenia
ruchomości domowych oraz stałych elementów mieszkania od kradzieży z włamaniem i
rabunku może zostać uzależnione od tego aby:

1/ jeden z zamków, o których mowa w §18 był o zwiększonej odporności na sforsowanie,
potwierdzonej atestem/certyfikatem jednostki badawczej posiadającej akredytację Polskiego
Centrum Badań i Certyfikacji. Za równorzędne zabezpieczenie uznaje się zamek
wielopunktowy względnie drzwi o zwiększonej odporności na włamanie posiadające
atest/certyfikat polskiej jednostki badawczej,

2/ okna, drzwi balkonowe (tarasowe) i inne części oszklone były zabezpieczone okiennicami
lub żaluzjami lub kratami lub szkłem antywłamaniowym lub elektronicznymi urządzeniami
sygnalizacyjno-alarmowymi.

UBEZPIECZENIE WYBRANYCH RYZYK

§ 20.

Ubezpieczający może ubezpieczyć ruchomości domowe wraz ze stałymi elementami
mieszkania w wybranym przez siebie zakresie ryzyk obejmującym:

- kradzież z włamaniem i rabunek,

- zalanie,

- ogień i pozostałe zdarzenia losowe wymienione w § 4 pkt 2, z wyłączeniem ryzyka zalania.

UBEZPIECZENIE WYBRANYCH GRUP MIENIA

§ 21.

1. Ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia obejmującą ubezpieczeniem wybrane
grupy mienia (rodzaj mienia) a mianowicie:

1/ stałe elementy mieszkania, urządzenia domowe, odzież, książki i inne przedmioty
osobistego użytku,

2/ sprzęt audiowizualny, komputerowy, fotograficzny, instrumenty muzyczne,

3/ przedmioty ze srebra, złota i platyny, monety, biżuterię, dzieła sztuki, znaczki
filatelistyczne.

2. Ubezpieczeniem mogą zostać objęte szkody powstałe wskutek:

1/ kradzieży z włamanie i rabunku,

2/ zdarzeń losowych wymienionych w § 4 pkt 2

USTALENIE WYSOKOŚCI SZKODY

§ 22.

1. W przypadku ubezpieczenia wybranych ryzyk (§ 20) - ustalenie wysokości szkody
następuje z uwzględnieniem zasad określonych w § 12 ust. 7.

2. Z tytułu ubezpieczenia wybranych grup mienia (§ 21) -PZU SA wypłaca należne
odszkodowanie w kwocie odpowiadającej wysokości szkody, nie więcej jednak niż wynosi
suma ubezpieczenia, określona w umowie ubezpieczenia (poszczególnej pozycji polisy),
stanowiąca górną granicę odpowiedzialności PZU SA.

3. Górną granicę odpowiedzialności za szkody powstałe wskutek rabunku poza mieszkaniem
- w ruchomościach domowych wymienionych w § 21 - stanowi kwota odpowiadająca 10%
sumy ubezpieczenia, określonej dla mienia (grupy mienia), ubezpieczonego od kradzieży z
włamaniem i rabunku.

ROZDZIAŁ IV - UBEZPIECZENIA ZA OPŁATĄ DODATKOWEJ SKŁADKI

PRZEPISY OGÓLNE

§ 23.

1. Do ubezpieczeń za opłatą dodatkowej składki stosuje się postanowienia rozdziału I, II i III,
o ile przepisy niniejszego rozdziału nie wprowadzają uregulowań odmiennych.

2. Ubezpieczający może - za opłatą dodatkowej składki ubezpieczyć:

1/ ruchomości domowe wraz ze stałymi elementami mieszkania - od aktów terroryzmu z tym,
że z odpowiedzialności wyłączone są szkody powstałe w mieniu osób przeciwko którym akt
terroryzmu został wymierzony.

2/ aparaty i inne domowe urządzenia elektryczne od przepięć spowodowanych
wyładowaniami atmosferycznymi,

3/ anteny telewizyjne i radiowe, elektroniczne urządzenia monitorujące - zainstalowane poza
mieszkaniem - od kradzieży i dewastacji oraz zdarzeń losowych wymienionych w § 4 pkt 2,

4/ odpowiedzialność cywilną - pod warunkiem zawarcia umowy ubezpieczenia w wybranym
zakresie ryzyk lub grup mienia.

3. Warunkiem przyjęcia odpowiedzialności za szkodę z tytułu ryzyka przepięcia jest
zawiadomienie PZU SA o powstaniu szkody najpóźniej w terminie 3 dni roboczych od
zaistnienia szkody lub uzyskania o niej informacji oraz potwierdzenie przez dokonującego
naprawy, że przyczyną szkody było przepięcie.

ROZDZIAŁ V - PRZEPISY KOŃCOWE

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

§ 24.

1. W porozumieniu z ubezpieczającym mogą być wprowadzone do umowy ubezpieczenia
postanowienia dodatkowe lub odmienne od ustalonych w niniejszych ogólnych warunkach
ubezpieczenia.

Postanowienia te powinny być sporządzone na piśmie pod rygorem ich nieważności i
dołączone do polisy.

2. Tracą moc ogólne warunki ubezpieczenia mieszkań, zatwierdzone Uchwałą Zarządu
Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń S.A. Nr UZ/130/93 z dnia 22 grudnia 1993 roku.

3. Wymienione w ust. 2 ogólne warunki ubezpieczenia stosuje się do umów zawartych przed
wejściem w życie niniejszych ogólnych warunków - do końca okresu ubezpieczenia,
określonego w tych umowach.

4. Powództwo o roszczenia wynikające z umowy ubezpieczenia można wytoczyć albo według
przepisów o właściwości ogólnej albo przed sąd właściwy dla miejsca za mieszkania lub
siedziby ubezpieczającego lub ubezpieczonego.

5. Ogólne warunki ubezpieczenia w niniejszym brzmieniu maja zastosowanie do umów
zawieranych począwszy od 1 stycznia 2004 r.

Ogólne warunki ubezpieczenia budynków i lokali mieszkalnych -
o

sób fizycznych

ustalone uchwałą Nr UZ/552/2004

Zarządu Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń S.A.

z dnia 16 listopada 2004r.

ROZDZIAŁ I

§ 1. Postanowienia ogólne

1. Niniejsze ogólne warunki ubezpieczenia mają zastosowanie do umów ubezpieczenia

zawieranych przez Powszechny Zakład Ubezpieczeń Spółka Akcyjna (zwany dalej
"PZU S.A".) z osobami fizycznymi (zwanymi dalej "ubezpieczającym"), w celu
ubezpieczenia mienia tych osób, nie stanowiącego przedmiotu działalności
gospodarczej.

2. W porozumieniu z ubezpieczającym mogą być wprowadzone do umowy

ubezpieczenia postanowienia dodatkowe lub odmienne od ustalonych w niniejszych
ogólnych warunkach ubezpieczenia. Postanowienia te nie mogą być sprzeczne
z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa.

3. Postanowienia dodatkowe lub odmienne, o których mowa w ust. 2, powinny być

sporządzone na piśmie pod rygorem ich nieważności i dołączone do polisy.

4. W razie wprowadzenia do umowy ubezpieczenia postanowień dodatkowych lub

odmiennych, ogólne warunki ubezpieczenia mają zastosowanie w zakresie nie
uregulowanym postanowieniami dodatkowymi lub odmiennymi.

5. PZU S.A. jest zobowiązany, w formie pisemnej pod rygorem nieważności,

przedstawić ubezpieczającemu różnice między postanowieniami umowy a ogólnymi
warunkami ubezpieczenia.

§ 2. Definicje

Przez przyjęte - dla potrzeb niniejszego ubezpieczenia - pojęcia, należy rozumieć:

1. akty terroryzmu - nielegalne akcje (indywidualne lub grupowe) organizowane

z pobudek ideologicznych, politycznych, ekonomicznych czy socjalnych, skierowane
przeciwko osobom lub obiektom w celu wprowadzenia chaosu, zastraszenia ludności
i dezorganizacji życia publicznego;

2. budowa - wznoszenie nowego budynku a także rozbudowa lub nadbudowa budynku

istniejącego, przy czym przyjmuje się, że:

a. rozpoczęcie budowy następuje z chwilą podjęcia prac przygotowawczych na

terenie budowy tj.:



wytyczenia geodezyjnego budynku w terenie,



wykonania niwelacji terenu,



zagospodarowania terenu budowy wraz z budową tymczasowych
obiektów,



wykonania przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby
budowy,

b. budynek przestaje być w stadium budowy- w momencie całkowitego

zakończenia wewnętrznych robót wykończeniowych;

3. budowla - przydomowe tunele i namioty foliowe, ogrodzenie posesji (z bramą),

nawierzchnia placu lub podjazdów, wiaty, szopy;

4. budynek - obiekt budowlany trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za

pomocą przegród budowlanych, posiadający fundamenty i dach, wbudowane
podstawowe instalacje (wodna, kanalizacyjna, gazowa, ogrzewania centralnego,
elektryczna, odgromowa) i ich wyposażenie (za które należy uważać m.in. umywalki,
zlewy, wanny, piece, podgrzewacze ciepłej wody, hydrofory), wykładziny podłóg
i ścian trwale związane z podłożem, meble wbudowane;

5. dewastacja - rozmyślne zniszczenie lub uszkodzenie ubezpieczonego mienia przez

osoby trzecie;

6. eksplozja - gwałtowna zmiana stanu równowagi układu z jednoczesnym wyzwoleniem

się gazów, pyłów lub pary, wywołane ich właściwością rozprzestrzeniania się;
w odniesieniu do naczyń ciśnieniowych i innych tego rodzaju zbiorników warunkiem
uznania szkody za spowodowaną eksplozją jest aby ściany tych naczyń i zbiorników
uległy rozdarciu w takich rozmiarach, iż wskutek ujścia gazów, pyłów, pary lub cieczy
nastąpiło nagłe wyrównanie ciśnień; za spowodowane eksplozją uważa się również
szkody powstałe wskutek implozji, polegające na uszkodzeniu zbiornika lub aparatu
próżniowego ciśnieniem zewnętrznym;

7. grad - opad atmosferyczny składający się z bryłek lodu;

8. huragan - wiatr o prędkości nie mniejszej niż 24 m/s (ustalanej przez Instytut

Meteorologii i Gospodarki Wodnej - IMiGW), którego działanie wyrządza masowe
szkody. W uzasadnionych przypadkach lub braku możliwości uzyskania opinii
IMiGW wystąpienie huraganu stwierdza się na podstawie stanu faktycznego
i rozmiaru szkód w miejscu ich powstania bądź w bezpośrednim sąsiedztwie;

9. instalacje dodatkowe - instalacje: alarmowa, monitorująca, telewizyjna, radiowa,

automatyka bramy wjazdowej (przesuwnej lub uchylnej),bramofon, wideobramofon,
zamontowane na stałe instalacje ogrodowe (zraszająca, oświetleniowa);

10. kradzież - zabór cudzego mienia w celu jego przywłaszczenia, z zastrzeżeniem, iż

odpowiedzialność PZU S.A. ograniczona jest tylko do przypadków gdy zachowały się
bezsporne ślady materialne świadczące o dokonaniu kradzieży ubezpieczonego
mienia;

11. lawina - gwałtowne zsuwanie się lub staczanie mas śniegu, lodu, skał lub kamieni ze

zboczy górskich;

12. mienie - będące przedmiotem ubezpieczenia: budynki, budowle, lokale mieszkalne (w

tym przynależne do lokalu miejsce postojowe w garażu wielostanowiskowym),
obiekty małej architektury, instalacje dodatkowe;

13. modernizacja - wykonanie robót (budowlanych, instalacyjnych, itp.) polegających na

podwyższeniu standardów wykończenia lub wyposażenia;

14. nadbudowa - podwyższenie istniejącego budynku, przy niezmienionej powierzchni

zabudowanej;

15. następstwa szkód wodnych i kanalizacyjnych - szkody w ubezpieczonym mieniu

powstałe wskutek bezpośredniego działania wody lub innych cieczy, jeżeli przyczyną
tych szkód było:

a. spowodowane awarią wydostanie się wody, pary i płynów z prawidłowo

konserwowanych instalacji wodnych i kanalizacyjnych - znajdujących się
wewnątrz ubezpieczonego obiektu (budynku, lokalu) bądź poza nim,

b. cofnięcie się wody lub ścieków z instalacji kanalizacyjnej - usytuowanej

wewnątrz ubezpieczonego obiektu (budynku, lokalu) bądź poza nim,

c. zalanie wodą pochodzącą z urządzeń domowych - znajdujących się wewnątrz

ubezpieczonego obiektu (budynku, lokalu) bądź poza nim,

d. nieumyślne pozostawienie otwartych kranów lub innych zaworów

zamontowanych na instalacji - wewnątrz ubezpieczonego obiektu (budynku,
lokalu) bądź poza nim;
ponadto szkody w samych elementach instalacji (w przypadku pęknięcia tych
elementów) znajdującej się wewnątrz ubezpieczonego budynku lub lokalu,

16. obiekty małej architektury - elementy wyposażenia posesji (posągi, murki ogrodowe,

grile murowane, fontanny, baseny, pergole, altany, urządzenia sportowe służące do
rekreacji, piaskownice, śmietniki itp.), nagrobki cmentarne;

17. obsunięcie się ziemi - widoczne zapadanie się ziemi oraz usuwanie się ziemi, przy

czym:

a. zapadanie się ziemi - widoczne obniżenie się terenu z powodu zawalenia się

podziemnych pustych przestrzeni w gruncie,

b. usuwanie się ziemi - nie spowodowane działalnością ludzką widoczne ślady

ruchu mas ziemi na stokach;

18. ogień - ogień, który przedostał się poza palenisko lub powstał bez paleniska

i rozszerzył się o własnej sile;

19. posesja - plac stanowiący czyjąś własność, z budynkiem mieszkalnym (i ewentualnie

innymi zabudowaniami);

20. powódź:

a. zalanie terenów w następstwie podniesienia się poziomu wody w korytach wód

płynących lub stojących,

b. zalanie terenów wskutek deszczu nawalnego, przy czym za deszcz nawalny -

uważa się deszcz o współczynniku wydajności co najmniej 4, który ustala
IMiGW. W przypadku braku możliwości ustalenia tego współczynnika, bierze
się pod uwagę stan faktyczny i rozmiar szkód w miejscu ich powstania,
świadczące wyraźnie o działaniu deszczu nawalnego,

c. spływ wód po zboczach lub stokach na terenach górskich i falistych;

21. przepięcie - gwałtowny wzrost napięcia w sieci elektrycznej powstały w wyniku

wyładowań atmosferycznych;

22. remont - wykonanie robót (budowlanych, instalacyjnych, itp.) wykraczających poza

zakres bieżącej konserwacji - polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego;

23. rozbudowa - powiększenie powierzchni zabudowanej istniejącego budynku;

24. stopień zużycia technicznego - miara utraty wartości mienia, wynikająca: z czasu

eksploatacji ubezpieczanego mienia, z trwałości zastosowanych materiałów, z jakości
wykonawstwa budowlanego lub instalacyjnego, ze sposobu użytkowania,
z prowadzonej gospodarki remontowej itp.;

25. śnieg - opad atmosferyczny, którego bezpośrednie działanie na ubezpieczone mienie

spowodowało w nim szkody; również przewrócenie się pod wpływem ciężaru śniegu
obiektu sąsiedniego na ubezpieczone mienie, powodujące szkody w ubezpieczonym
mieniu traktowane jest jako szkoda powstała w wyniku opadów śniegu;

26. ubezpieczający - osoba zawierająca z PZU S.A. umowę ubezpieczenia;

27. ubezpieczony - osoba na rzecz której zawarto umowę ubezpieczenia;

28. uderzenie piorunu - gwałtowne wyładowanie atmosferyczne pozostawiające bezsporne

ślady tego zdarzenia na ubezpieczonym mieniu;

29. uderzenie pojazdu - bezpośrednie uderzenie jakiegokolwiek pojazdu drogowego lub

szynowego nie należącego do ubezpieczającego i nie będącego pod jego kontrolą -
w ubezpieczony przedmiot; odszkodowanie z tego ryzyka wypłacane jest tylko wtedy
gdy nie przysługuje z innego ubezpieczenia;

30. upadek pojazdu powietrznego - katastrofa bądź przymusowe lądowanie samolotu

silnikowego, bezsilnikowego lub innego obiektu latającego, a także upadek ich części
lub przewożonego ładunku.

§ 3. Przedmiot ubezpieczenia

1. Ubezpieczenie może obejmować określone w umowie ubezpieczenia i stanowiące własność
lub będące w posiadaniu osoby fizycznej:

1. budynki - w stadium użytkowania lub budowy:

a. mieszkalne - budynki jednorodzinne (w tym domy jednorodzinne w spółdzielni

mieszkaniowej), budynki wielomieszkaniowe, przy czym stadium budowy dla
domów jednorodzinnych w spółdzielni mieszkaniowej ogranicza się do
rozbudowy lub nadbudowy domu już wybudowanego,

b. niemieszkalne (magazyny, garaże, szklarnie i cieplarnie przydomowe, budynki

inwentarskie);

2. budowle zdefiniowane w §2 pkt 3, usytuowane w obrębie posesji - w stadium

użytkowania;

3. lokale mieszkalne - w stadium użytkowania:

a. własnościowe stanowiące odrębne nieruchomości w budynkach

wielomieszkaniowych z tytułem własności potwierdzonym aktem notarialnym,

b. o statusie własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego;

4. obiekty małej architektury zdefiniowane w § 2 pkt 16;

5. instalacje dodatkowe zdefiniowane w § 2 pkt 9..

2. Przedmiotem ubezpieczenia mogą być również:

1. będące w stadium budowy (z wyłączeniem rozbudowy lub nadbudowy)

a. budynki w gospodarstwach rolnych (osób fizycznych),
b. budynki letniskowe oraz budynki gospodarcze usytuowane na terenie posesji

domu letniskowego,

2. będące w stadium użytkowania - przynależne do lokalu mieszkalnego, miejsce

postojowe w garażu wielostanowiskowym, usytuowane w tym samym budynku
wielomieszkaniowym co ubezpieczany lokal, pod warunkiem, że wartość rynkowa
tego miejsca została wyszczególniona w akcie notarialnym.

3. Warunkiem ubezpieczenia budynków niemieszkalnych, o których mowa w ust.1 pkt

1lit.b (z wyłączeniem garaży) lub namiotów i tuneli foliowych, wiat, szop,
nawierzchni placu lub podjazdów jest ubezpieczenie w PZU SA budynku
mieszkalnego,o którym mowa w ust.1 pkt 1lit.a, usytuowanego na terenie ogrodzonej
posesji.

§ 4. Zakres ubezpieczenia - ubezpieczone ryzyka

1. PZU S.A. odpowiada za szkody w ubezpieczonych budynkach, budowlach, lokalach,
miejscach postojowych w garażu - spowodowane w wyniku zadziałania:

1. ryzyk podstawowych, obejmujących:

a. ogień,
b. uderzenie piorunu,
c. powódź,
d. śnieg,
e. grad,
f. huragan,
g. eksplozję,
h. obsunięcie się ziemi,
i. lawinę,
j. upadek pojazdu powietrznego,
k. uderzenie pojazdu,
l. dewastację (w odniesieniu do budynków mieszkalnych w stadium

użytkowania, usytuowanych na terenie ogrodzonej posesji);

2. ryzyk dodatkowych (wykupionych na wniosek ubezpieczającego za opłatą dodatkowej

składki) obejmujących:

a. następstwa szkód wodnych i kanalizacyjnych,
b. akty terroryzmu.

2. PZU S.A. odpowiada również (w granicach sumy ubezpieczenia) za szkody
w ubezpieczonych budynkach, budowlach, lokalach - spowodowane akcją ratowniczą
prowadzoną w związku z wystąpieniem:

a. ryzyk podstawowych (wymienionych w ust.1 pkt 1),
b. ryzyk dodatkowych (wymienionych w ust.1 pkt 2), o ile zostały one wykupione za

opłatą dodatkowej składki.

§ 5. Wyłączenia odpowiedzialności

PZU SA nie odpowiada za szkody:

1. powstałe wskutek:

a. braku konserwacji i okresowych remontów w ubezpieczonym mieniu,
b. procesu starzenia się (zużycia czasowego),
c. błędów konstrukcyjnych w ubezpieczonym mieniu (zaistniałych na etapie

projektu lub wykonawstwa),

d. zalania, przez okna, balkony lub niezabezpieczone otwory - wodą pochodzącą

z opadów atmosferycznych, rynien dachowych, rur spustowych,

e. przenikania wód gruntowych,
f. systematycznego zawilgocenia pomieszczeń z powodu nieszczelności

instalacji wodnych, centralnego ogrzewania, kanalizacyjnej oraz niewłaściwej
wentylacji pomieszczeń,

g. pocenia się rur lub tworzenia się grzyba,
h. pęknięcia - za przyczyną zamarznięcia wody - elementów instalacji wodnych,

i. przemarzania elementów konstrukcyjnych budynków lub budowli,
j. obsunięcia się ziemi gdy są to szkody:



górnicze w rozumieniu prawa górniczego,



powstałe w związku z prowadzonymi robotami ziemnymi,

2. będące bezpośrednim lub pośrednim następstwem:

a. działań wojennych, wszelkiego rodzaju wewnętrznych zamieszek lub

rozruchów,

b. aktów terroryzmu, o ile ryzyko to nie zostało ubezpieczone za opłatą

dodatkowej składki, przy czym wówczas ochroną ubezpieczeniową nie są
objęte szkody w mieniu należącym do osób, przeciwko którym akt terroryzmu
został wymierzony,

c. trzęsienia ziemi,
d. działania energii jądrowej,
e. umyślnego działania lub rażącego niedbalstwa ubezpieczającego lub osób, za

które ubezpieczający ponosi odpowiedzialność lub które pozostają
z ubezpieczającym we wspólnym gospodarstwie domowym,

f. decyzji administracyjnej wydanej na podstawie odrębnych przepisów,

3. powstałe w wyniku huraganu w przydomowych tunelach lub namiotach foliowych.

§ 6. Suma ubezpieczenia i jej zmiany

1. Sumę ubezpieczenia - odrębną dla poszczególnych rodzajów mienia - ustala
ubezpieczający w porozumieniu z PZU SA.

2. Suma ubezpieczenia powinna odpowiadać:

1. w ubezpieczeniu budynków:

a. wartości rzeczywistej, przy czym za wartość tą rozumie się wartość budynku

w stanie nowym pomniejszoną o stopień zużycia technicznego, albo

b. wartości nowej - w odniesieniu do budynków, których stopień zużycia

technicznego w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia nie przekracza 20%, albo

c. wartości rynkowej tj. wartości budynku możliwej do uzyskania na drodze

transakcji sprzedaży, przy czym w wartości tej można ubezpieczyć budynki
mieszkalne, których stopień zużycia technicznego w dniu zawarcia umowy
ubezpieczenia - nie przekracza 50%, albo

d. wartości w stadium budowy - odnoszącej się do budynku wznoszonego oraz

rozbudowy lub nadbudowy budynku istniejącego, przy czym wartością tą jest
wartość budynku na dzień zawarcia ubezpieczenia, powiększona o koszt robót
budowlanych, planowanych do wykonania w okresie ubezpieczenia;

2. w ubezpieczeniu budowli - wartości rzeczywistej, przy czym za wartość tą rozumie się

wartość budowli w stanie nowym pomniejszoną o stopień zużycia technicznego;

3. w ubezpieczeniu lokali mieszkalnych:

a. ilości rzeczywistej, tj. wartości lokalu w stanie nowym, pomniejszonej

o stopień zużycia technicznego, albo

b. wartości nowej - w odniesieniu do lokali, których stopień zużycia technicznego

w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia nie przekracza 20%, albo

c. wartości rynkowej tj. wartości lokalu możliwej do uzyskania w wyniku

transakcji sprzedaży; w wartości rynkowej może być również ubezpieczone
przynależne do ubezpieczonego lokalu miejsce postojowe w garażu pod
warunkiem, że wartość tego miejsca została wyszczególniona w akcie
notarialnym.

3. Suma ubezpieczenia może być ustalona na podstawie:

1. cenników do szacowania wartości budynków, stosowanych przez PZU SA,

opracowanych przy współudziale jednostek wyspecjalizowanych w zakresie
budownictwa, albo

2. ceny 1 m

powierzchni lokalu przyjętej przez PZU SA m.in. z ogólnie dostępnych

notowań i publikacji, albo

3. cen transakcyjnych budynków uzyskanych przez PZU S.A. m.in. z ogólnie dostępnych

notowań i publikacji, albo

4. przedłożonego PZU S.A. powykonawczego kosztorysu budowlanego, sporządzonego

zgodnie z zasadami kalkulacji i ustalania cen robót budowlanych stosowanymi
w budownictwie, przez osobę posiadającą uprawnienia w tym zakresie, albo

5. wyceny rzeczoznawcy, albo
6. innych wiarygodnych dokumentów, świadczących o wartości ubezpieczanego mienia.

4. Stopień zużycia technicznego ubezpieczonego mienia ustala PZU S.A. w porozumieniu
z ubezpieczającym.

5 Jeżeli w czasie okresu ubezpieczenia nastąpi wzrost wartości ubezpieczonego mienia,
spowodowany m.in. przeprowadzonymi pracami modernizacyjnymi lub remontowymi,
ubezpieczający może w porozumieniu z PZU S.A. podwyższyć sumę ubezpieczenia.

6. Jeżeli w czasie okresu ubezpieczenia nastąpił spadek wartości ubezpieczonego mienia,
ubezpieczający może żądać odpowiedniego zmniejszenia sumy ubezpieczenia.

7. Po wypłacie odszkodowania suma ubezpieczenia nie ulega pomniejszeniu o wartość
wypłaconego odszkodowania.

§ 7. Zawarcie umowy ubezpieczenia

1. Umowę ubezpieczenia zawiera się na wniosek ubezpieczającego na okres 12 miesięcy bądź
okres krótszy (ubezpieczenie krótkoterminowe).

2. Z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ust. 3 - 5, umowę uważa się za zawartą
z chwilą doręczenia ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia.

3. Jeżeli przed upływem czternastu dni od daty otrzymania wniosku o ubezpieczenie na
piśmie, PZU SA nie doręczył dokumentu ubezpieczenia, umowę uważa się z piętnastym
dniem od otrzymania wniosku zawartą na podstawie niniejszych ogólnych warunków
ubezpieczenia.

4. Jeżeli dokument ubezpieczenia zawiera postanowienia, które odbiegają na niekorzyść
ubezpieczającego od treści złożonego wniosku o ubezpieczenie lub od ogólnych warunków
ubezpieczenia, PZU SA zobowiązany jest zwrócić ubezpieczającemu na to uwagę na piśmie
przy doręczeniu dokumentu ubezpieczenia, wyznaczając mu co najmniej siedmiodniowy
termin zgłoszenia sprzeciwu. W razie nie wykonania tego obowiązku przez PZU SA, zmiany
dokonane na niekorzyść ubezpieczającego są nieważne.

5. W przypadku nie złożenia przez ubezpieczającego sprzeciwu w terminie określonym
w ust.4, umowę uważa się za zawartą zgodnie z treścią dokumentu ubezpieczenia, następnego
dnia po upływie wyznaczonego terminu do złożenia sprzeciwu.

§ 8. Składka ubezpieczeniowa

1. Składka ubezpieczeniowa:

1. ustalana jest w zależności od:

a. przedmiotu ubezpieczenia,
b. sumy ubezpieczenia,
c. okresu ubezpieczenia,
d. zakresu udzielanej ochrony ubezpieczeniowej,
e. zastosowanych zwyżek taryfowych (za palną konstrukcje materiałową

budynku; okresowe zamieszkiwanie na posesji lub w lokalu),

f. uwzględnionych obniżek w składce (za kontynuację ubezpieczenia,

jednorazową opłatę składki, bezszkodowy przebieg ubezpieczenia, z innego
powodu);

2. powinna być zapłacona jednocześnie z zawarciem umowy ubezpieczenia, w formie

gotówkowej lub w porozumieniu z PZU S.A. w formie bezgotówkowej (chyba, że
umówiono się inaczej). Jeżeli zapłata składki albo raty składki dokonywana jest
w formie przelewu bankowego lub przekazu pocztowego, za datę zapłaty uważa się
datę złożenia zlecenia zapłaty w banku lub urzędzie pocztowym na właściwy rachunek
PZU S.A pod warunkiem, że na rachunku ubezpieczającego znajdowała się
wystarczająca ilość wolnych środków; w innym przypadku za datę zapłaty uważa się
datę, w której pełna kwota składki lub jej pierwszej raty znalazła się na rachunku PZU
S.A. w taki sposób, że mógł nią dysponować;

3. nie podlega indeksacji.

2. Na wniosek ubezpieczającego płatność składki może być rozłożona na dwie raty, przy
czym pierwsza rata w wysokości nie mniejszej niż 60 % składki należnej płatna jest przy
zawieraniu umowy, a druga w trybie i terminie określonym w umowie ubezpieczenia. W razie
zaistnienia szkody przed upływem terminu płatności raty składki, nie zapłaconą kwotę raty
potrąca się z kwoty przyznanego odszkodowania.

3. W przypadku odstąpienia od umowy przez ubezpieczającego lub rozwiązania umowy za
wypowiedzeniem, PZU S.A. dokonuje zwrotu składki za niewykorzystany okres
ubezpieczenia. Przy ustalaniu kwoty składki podlegającej zwrotowi za niewykorzystany okres
ubezpieczenia z powodu wypowiedzenia umowy, stosuje się zasadę - miesiąc rozpoczęty
uważa się za pełny.

4. W przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia, zwrot składki nie przysługuje, jeżeli
w okresie ubezpieczenia zaistniało zdarzenie, w związku z którym PZU S.A. wypłacił
odszkodowanie lub zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

5. Składkę podlegającą zwrotowi pomniejsza się o 20% tytułem kosztów poniesionych przy
obsłudze umowy ubezpieczenia. Pomniejszenia składki nie stosuje się w przypadku
odstąpienia od umowy w trybie określonym w § 9 ust. 5 oraz w przypadku gdy umowę
ubezpieczenia wypowiedział PZU S.A.

6. Jeżeli z indywidualnej oceny ryzyka, albo przebiegu ubezpieczenia wynika, że zgłoszone
do ubezpieczenia mienie jest szczególnie narażone na powtarzające się szkody, PZU SA
może:

a. odpowiednio podwyższyć składkę,
b. odmówić przyjęcia ryzyka dodatkowego,
c. odmówić zawarcia umowy ubezpieczenia.

§ 9. Początek i koniec odpowiedzialności PZU SA

2. Zasadę określoną w ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku podwyższenia sumy
ubezpieczenia, o którym mowa w § 6 ust. 5.

3. W przypadku zmniejszenia sumy ubezpieczenia w sytuacji o której mowa w § 6 ust. 6,
odpowiedzialność PZU S.A. do zmniejszonej sumy ubezpieczenia obowiązuje od dnia
następnego po dniu zgłoszenia PZU S.A. przez ubezpieczającego spadku wartości
ubezpieczonego mienia.

4. Ciągłość odpowiedzialności PZU SA zostaje zachowana:

1. w przypadku umowy zawartej na okres 12 miesięcy - przez opłacenie składki na

następny okres ubezpieczenia najpóźniej w terminie 30 dni po upływie
dotychczasowego okresu ubezpieczenia,

2. w przypadku umowy zawartej na okres krótszy niż 12 miesięcy - przez opłacenie

składki na następny okres ubezpieczenia przed upływem dotychczasowego okresu
ubezpieczenia.

5. Jeżeli umowa została zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy, ubezpieczający może
odstąpić od umowy ubezpieczenia, nie później jednak niż w terminie 30 dni od jej zawarcia.

Odstąpienie od umowy nie zwalnia ubezpieczającego od obowiązku opłacenia składki za
okres w jakim PZU SA udzielał ochrony ubezpieczeniowej.

6. Każda ze stron może w ciągu miesiąca od daty wypłaty odszkodowania lub doręczenia
ubezpieczającemu pisma o odmowie wypłaty odszkodowania - wypowiedzieć umowę
ubezpieczenia z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia.

7. Jeżeli po zawarciu umowy ubezpieczenia własność ubezpieczonego mienia przeszła na
inną osobę, to prawa i obowiązki z umowy tej wynikające przechodzą na nowego właściciela.
Ubezpieczający powinien bezzwłocznie poinformować PZU S.A. o zmianie właściciela,
przedstawiając dokumenty potwierdzające zmianę właściciela. Jednakże zarówno PZU SA
jak i nowy właściciel mogą umowę wypowiedzieć w ciągu jednego miesiąca od dnia przejścia
własności ubezpieczonego mienia na inną osobę.

8. Umowa ubezpieczenia ulega rozwiązaniu:

1. z upływem terminu określonego w umowie, za wyjątkiem przypadku, o którym mowa

w ust.4 pkt 1,

2. w razie nie opłacenia drugiej raty składki - z upływem określonego w dokumencie

ubezpieczenia terminu płatności raty składki,

3. w przypadku wypowiedzenia umowy - z upływem okresu wypowiedzenia,
4. w przypadku odstąpienia od umowy - z dniem odstąpienia.

§ 10. Ustalenie wysokości odszkodowania

1. Za szkodę uważa się utratę lub zmniejszenie wartości ubezpieczonego mienia, z powodu
jego zniszczenia lub uszkodzenia wskutek zdarzeń objętych umową ubezpieczenia.

2. PZU SA ustala należne odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia w kwocie odpowiadającej
wysokości poniesionych strat, nie większej jednak od sum ubezpieczenia określonych
w polisie dla poszczególnych rodzajów mienia.

3. Po otrzymaniu zawiadomienia o szkodzie PZU SA przeprowadza postępowanie dotyczące
ustalenia stanu faktycznego szkody, zasadności zgłoszonych roszczeń, wysokości
odszkodowania i sposobu rozliczenia szkody.

4. Za wysokość odszkodowania:

1. w budynkach ubezpieczonych w:

a. wartości rzeczywistej - przyjmuje się wartość kosztów odbudowy lub naprawy,

obliczonych zgodnie z zasadami kalkulacji i ustalania cen robót budowlanych
stosowanymi w budownictwie - przy uwzględnieniu dotychczasowych
wymiarów, konstrukcji, materiałów oraz faktycznego stopnia zużycia
technicznego, zniszczonego lub uszkodzonego budynku,

b. wartości nowej, wartości rynkowej, wartości w stadium budowy - przyjmuje

się wartość kosztów obliczonych wg zasad określonych w lit. a, bez
uwzględnienia stopnia zużycia technicznego zniszczonego lub uszkodzonego
budynku;

2. w budowlach ubezpieczonych w wartości rzeczywistej - przyjmuje się wartość

kosztów odbudowy lub naprawy, obliczonych zgodnie z zasadami określonymi w pkt
1 lit. A;

3. w lokalach mieszkalnych - przyjmuje się wartość kosztów odbudowy lub naprawy,

obliczonych wg zasad określonych w pkt 1 lit. a, z uwzględnieniem postanowień ust.5
i:

a. z pominięciem stopnia zużycia technicznego - w odniesieniu do lokali lub

miejsca postojowego w garażu, ubezpieczonych w wartości rynkowej,

b. z uwzględnieniem stopnia zużycia technicznego - w odniesieniu do lokali

ubezpieczonych w wartości rzeczywistej,

c. z pominięciem stopnia zużycia technicznego - w odniesieniu do lokali

ubezpieczonych wartości nowej.

5. W przypadku szkody:

1. częściowej w lokalu, o którym mowa w § 3 ust.1 pkt 3 lit.a, ochroną PZU S.A. - objęte

są:

a. elementy wykończeniowe (ścian, podłóg i stropów) w postaci tynków, powłok

malarskich, wykładzin na trwale związanych z podłożem,

b. wewnętrzne ścianki działowe,
c. części - według procentowego udziału w "częściach wspólnych" (zgodnie

z aktem notarialnym) dachu, klatek schodowych, stropów, ścian (poza
ścianami działowymi wewnętrznymi),

d. meble wbudowane,
e. podstawowe instalacje znajdujące się w lokalu (elektryczna, gazowa, wodna,

kanalizacyjna),

f. wyposażenie instalacyjne (m.in. umywalki, zlewy, wanny);

2. częściowej w lokalu, o którym mowa w §3 ust.1 pkt 3 lit.b, ochroną PZU S.A - objęte

są:

a. elementy wykończeniowe ścian, podłóg i stropów - w postaci tynków, powłok

malarskich, wykładzin na trwale związanych z podłożem,

b. wewnętrzne ścianki działowe,
c. meble wbudowane,
d. podstawowe instalacje znajdujące się w lokalu (elektryczna, gazowa, wodna,

kanalizacyjna),

e. wyposażenie instalacyjne (m.in. umywalki, zlewy, wanny);

3. w miejscu postojowym w garażu - ochrona PZU S.A. obejmuje jedynie szkodę

całkowitą w budynku wielomieszkaniowym, w którym znajduje się miejsce
postojowe.

6. Wysokość odszkodowania ustala się na podstawie:

1. cenników do szacowania wartości budynków stosowanych przez PZU SA,

opracowanych przy współudziale jednostek wyspecjalizowanych w zakresie
budownictwa; ustalenie wysokości odszkodowania na podstawie cenników następuje
w przypadku:

a. niepodejmowania przez ubezpieczającego odbudowy lub naprawy

zniszczonego lub uszkodzonego mienia,

b. braku rachunków, o których mowa w pkt 2,
c. braku kosztorysu, o którym mowa w pkt 3,

2. rachunków odbudowy lub naprawy (przedłożonych przez ubezpieczającego

w terminie 12 miesięcy od dnia powstania szkody), potwierdzonych:

a. kosztorysem powykonawczym sporządzonym przez jednostkę dokonującą

odbudowy lub naprawy zgodnie z zasadami określonymi w ust.4 pkt 1,

b. specyfikacją zakresu wykonanych robót sporządzoną przez jednostkę

dokonującą odbudowy lub naprawy, w odniesieniu do szkody nie
przekraczającej (przed naliczeniem zużycia technicznego) równowartości
w złotych - 2500 euro, wg średniego kursu (z daty wypłaty odszkodowania ),
ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski,

3. kosztorysu, sporządzonego zgodnie z zasadami podanymi w ust.4 pkt 1

(przedłożonego w terminie 12 miesięcy od dnia powstania szkody) na odbudowę lub
naprawę, dokonaną przez ubezpieczającego systemem gospodarczym,

4. ceny 1 m

powierzchni lokalu przyjętej do ubezpieczenia wg zasad określonych w §6

ust 3 pkt 2 - dla szkody całkowitej w lokalu,

5. ceny rynkowej, przyjętej do ubezpieczenia wg zasad określonych w §6 ust.3 pkt 3 -

dla szkody całkowitej w budynku ubezpieczonym w wartości rynkowej,

6. innych wiarygodnych dokumentów - w odniesieniu do miejsca postojowego w garażu.

7. Przedłożone przez ubezpieczającego dokumenty, o których mowa w ust. 6 pkt 2 i 3.,PZU
SA weryfikuje pod kątem wysokości kosztów, zakresu robót i użytych materiałów.

8. Przy ustalaniu wysokości odszkodowania:

1. uwzględnia się:

a. wartość pozostałości,
b. stopień zużycia technicznego (chyba, że zapisy niniejszych ogólnych

warunków stanowią inaczej),

c. udokumentowane koszty uprzątnięcia miejsca szkody w wysokości do 5 %

wyliczonego odszkodowania (w granicach sumy ubezpieczenia);

2. pomija się wartość zabytkową ubezpieczonego mienia.

9. Odszkodowanie ustala się na podstawie cen z dnia powstania szkody. W przypadku gdy
ubezpieczający w terminie 12 miesięcy od dnia powstania szkody, przedstawi dokumenty,
o których mowa w ust.6 pkt 2-3, wysokość odszkodowania ustala się według cen z daty
wypłaty odszkodowania.

§ 11. Postępowanie likwidacyjne z udziałem rzeczoznawców

1. Ubezpieczający i PZU S.A. mogą uzgodnić w umowie lub każda ze stron może zażądać, by
przyczyny szkody i wysokość odszkodowania, zostały ustalone przez rzeczoznawcę
(rzeczoznawców).

2. Ekspertyzy rzeczoznawców powinny zawierać m.in.:

1. ustalenie przyczyny szkody,
2. wykaz będącego przedmiotem szkody mienia, wraz z jego wartością ubezpieczeniową

(określoną zgodnie z postanowieniami § 6),

3. koszty odbudowy lub naprawy zniszczonego lub uszkodzonego mienia.

3. Każda ze stron ponosi koszty rzeczoznawcy, którego powołała.

4. W razie rozbieżności w opiniach rzeczoznawców strony mogą zgodnie powołać
rzeczoznawcę opiniującego, który na podstawie przedłożonych do wglądu ekspertyz i własnej
oceny stanu faktycznego wyda wiążącą opinię.

5. Koszty rzeczoznawcy, o którym mowa w ust.4, ponoszą obie strony po połowie.

6. Ubezpieczający jest obowiązany dostarczyć PZU S.A. lub wyznaczonemu ekspertowi
wszystkie dokumenty, które PZU S.A. lub wyznaczony ekspert uważa za niezbędne do
rozpatrzenia wniosku o wypłatę odszkodowania.

§ 12. Wypłata odszkodowania, obowiązki informacyjne PZU S.A., skargi i zażalenia

1. Odszkodowanie za ubezpieczone mienie wypłaca się:

a. właścicielowi mienia,
b. posiadaczowi, który dokonał odbudowy lub naprawy zniszczonego lub uszkodzonego

mienia i udokumentował poniesione koszty odbudowy lub naprawy - jeżeli miejsce
pobytu właściciela nie jest PZU S.A. znane,

c. spadkobiercom, gdy szkoda powstała w mieniu należącym do spadku.

2. PZU S.A. wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia
o szkodzie.

3. Jeżeli, w terminie określonym w ust.2, wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia
odpowiedzialności PZU S.A. albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe,
odszkodowanie powinno zostać wypłacone w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy
zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe.
Jednakże bezsporną część odszkodowania PZU S.A. wypłaca w terminie określonym w ust.2.

4. PZU S.A. jest zobowiązany:

1. po otrzymaniu zawiadomienia o zajściu zdarzenia losowego objętego ochroną

ubezpieczeniową, w terminie 7 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia, do
poinformowania o tym ubezpieczającego i ubezpieczonego oraz przeprowadzenia
postępowania dotyczącego ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadności
zgłoszonych roszczeń i wysokości odszkodowania, a także poinformowania
ubezpieczającego lub ubezpieczonego - pisemnie lub drogą elektroniczną, jakie
dokumenty są potrzebne do ustalenia odszkodowania,

2. jeżeli w terminach określonych w ust. 2 i 3 nie wypłaci odszkodowania, do pisemnego

zawiadomienia osoby zgłaszającej roszczenie o przyczynach niemożności
zaspokojenia jej roszczeń w całości lub w części, a także do wypłacenia bezspornej
części odszkodowania,

3. jeżeli odszkodowanie nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości, niż

określona w zgłoszonym roszczeniu, do poinformowania o tym pisemnie osoby
występującej z roszczeniem, w terminach o których mowa w ust. 2 i 3, wskazując na

okoliczności oraz podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę
wypłaty odszkodowania- informacja ta powinna zawierać pouczenie o możliwości
dochodzenia roszczeń na drodze sądowej,

4. do udostępniania osobom, o których mowa w pkt 1 informacji i dokumentów, które

miały wpływ na ustalenie odpowiedzialności odszkodowawczej PZU S.A. i wysokości
odszkodowania; osoby te mają prawo wglądu do akt szkodowych i sporządzania na
swój koszt odpisów lub kserokopii dokumentów akt szkodowych,

5. na żądanie ubezpieczającego lub ubezpieczonego, do udostępniania posiadanych przez

siebie informacji związanych z wypadkiem lub zdarzeniem będącym podstawą
ustalenia odpowiedzialności PZU S.A. oraz ustalenia okoliczności wypadków
i zdarzeń losowych, jak również wysokości odszkodowania.

5. Ubezpieczającemu i ubezpieczonemu przysługuje prawo do wniesienia pisemnej skargi
bądź zażalenia, dotyczących realizacji przez PZU SA umowy ubezpieczenia. Adresatem
skargi lub zażalenia, właściwym do ich rozpatrzenia jest osoba kierująca jednostką
organizacyjną, której działania skarga lub zażalenie dotyczy. PZU SA udziela na piśmie
odpowiedzi na skargę lub zażalenie, w terminie 30 dni od ich otrzymania.

§ 13. Roszczenia regresowe

1. Z dniem wypłaty odszkodowania przez PZU S.A. roszczenia ubezpieczającego przeciwko
osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzą z mocy prawa na PZU S.A. do
wysokości wypłaconego odszkodowania. Jeżeli PZU SA pokrył tylko część szkody,
ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed
roszczeniami PZU SA.

2. Nie przechodzą na PZU SA roszczenia ubezpieczającego przeciwko osobom, z którymi
ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym lub za które ponosi
odpowiedzialność.

3. Ubezpieczający obowiązany jest udzielić PZU S.A. wszelkiej pomocy w dochodzeniu
roszczenia od osoby odpowiedzialnej za szkodę, dostarczając informacji oraz dokumentów
niezbędnych do skutecznego dochodzenia roszczeń regresowych.

4. W przypadkach społecznie uzasadnionych PZU SA może ograniczyć roszczenie regresowe
lub od niego odstąpić. Nie dotyczy to jednak przypadków, gdy szkoda została spowodowana
umyślnie.

5. Jeżeli ubezpieczający bez zgody PZU SA zrzekł się roszczenia w części lub w całości
przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę, PZU SA może odmówić
odszkodowania lub je zmniejszyć. Jeżeli zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia zostanie
ujawnione po wypłaceniu odszkodowania, PZU SA może żądać od ubezpieczającego zwrotu
całości lub części wypłaconego odszkodowania.

§ 14. Obowiązki ubezpieczającego

1. Ubezpieczający zobowiązany jest podać do wiadomości PZU SA wszystkie znane sobie
okoliczności istotne dla ważności umowy lub oceny ryzyka, ustalenia zakresu

odpowiedzialności lub mające wpływ na wysokość składki, o które PZU SA zapytywał przed
zawarciem umowy. Jeżeli PZU SA zawarł umowę ubezpieczenia mimo braku odpowiedzi
ubezpieczającego na poszczególne pytania, pominięte okoliczności uważa się za nieistotne.

2. Ubezpieczający zobowiązany jest:

1. zawiadomić PZU S.A. o wszystkich zmianach okoliczności (w trakcie trwania

ubezpieczenia), o których mowa w ust. 1, zwiększających niebezpieczeństwo
powstania szkody,

2. w przypadku posiadania ubezpieczenia od szkód wodnych i kanalizacyjnych:

a. stosować właściwe środki ochronne w celu zabezpieczenia instalacji wodnych

przed mrozem,

b. zamknąć, opróżnić z wody i utrzymywać opróżnione instalacje wodne

w obiektach nieużywanych lub niedozorowanych; to samo odnosi się do
instalacji czasowo nieczynnych,

c. wykonywać niezwłocznie wszelkie inwestycje i przeróbki - niezbędne

w ocenie rzeczoznawców lub w świetle obowiązujących przepisów
dotyczących prawidłowego działania instalacji;

3. przestrzegać ogólnie obowiązujących przepisów bezpieczeństwa mających na celu

zapobieganie powstaniu szkody, a w szczególności przepisów o ochronie
przeciwpożarowej;

4. przeprowadzać konserwacje i okresowe remonty w ubezpieczonym mieniu,

a w przypadku szkody:

5. niezwłocznie, a najpóźniej w terminie 3 dni roboczych od chwili uzyskania

wiadomości o szkodzie, powiadomić PZU SA o szkodzie, podając rozmiar i rodzaj
szkody,

6. o ile zachodzi taka potrzeba, wezwać straż pożarną oraz zawiadomić jednostkę policji,
7. użyć wszelkich dostępnych środków w celu ograniczenia rozmiaru szkody oraz

zabezpieczenia bezpośrednio zagrożonego mienia przed dalszą szkodą,

8. bez dokonywania zmian pozostawić miejsce szkody do czasu oględzin i likwidacji

szkody przez przedstawiciela PZU SA, chyba że:

a. zmiana jest niezbędna w celu zabezpieczenia mienia pozostałego po szkodzie

lub zmniejszenia szkody,

b. wymagają tego inne okoliczności,

9. udzielić przedstawicielowi PZU SA pomocy i wyjaśnień w ustalaniu okoliczności

powstania szkody, jej przedmiotu i wysokości,

10. w ciągu 14 dni od daty zawiadomienia o szkodzie przedłożyć PZU SA rachunek strat.

3. W razie niedopełnienia przez ubezpieczającego któregokolwiek z obowiązków
wymienionych w ust. 2 pkt 1, pkt 2 lit.b,c, pkt 3 lub pkt 5-10, PZU SA może odmówić
odszkodowania w części lub w całości, chyba że niedopełnienie obowiązku nie miało wpływu
na ustalenie odpowiedzialności lub zwiększenie rozmiarów szkody.

4. W przypadku zawarcia umowy na rzecz osoby trzeciej, PZU S.A. może podnieść również
przeciwko osobie trzeciej zarzuty, które mają wpływ na odpowiedzialność PZU S.A. z tytułu
umowy ubezpieczenia.

ROZDZIAŁ II

§ 15. Ubezpieczenie obiektów małej architektury

1. W ubezpieczeniu obiektów małej architektury stosuje się postanowienia rozdziału I, o ile
przepisy niniejszego rozdziału nie wprowadzają uregulowań odmiennych.

2. Na wniosek ubezpieczającego, w oparciu o niniejsze ogólne warunki, można ubezpieczyć
w stadium użytkowania obiekty małej architektury, o których mowa w §2 pkt 16, usytuowane
(z wyłączeniem nagrobków cmentarnych) w obrębie posesji budynku mieszkalnego.

3. Ochroną PZU S.A. objęta jest konstrukcja materiałowa tych obiektów w zakresie:

1. ryzyk podstawowych - wymienionych w §4 ust.1 pkt 1(z wyłączeniem ryzyka

obsunięcia się ziemi w odniesieniu do ubezpieczenia nagrobków) oraz ryzyka
dewastacji,

2. ryzyka dodatkowego - w postaci ryzyka kradzieży (wykupionego za opłatą dodatkowej

składki).

4. PZU S.A. odpowiada również (w granicach sumy ubezpieczenia) za szkody
w ubezpieczonym wyposażeniu posesji - spowodowane akcją ratowniczą prowadzoną na
terenie posesji, w związku z wystąpieniem ryzyk podstawowych, o których mowa w ust.3 pkt
1.

5. Sumę ubezpieczenia obiektów małej architektury, określa się w wartości rzeczywistej, przy
czym za wartość tą rozumie się wartość obiektu w stanie nowym, pomniejszoną o stopień
zużycia technicznego.

6. Za wysokość odszkodowania przyjmuje się wartość kosztów odbudowy lub naprawy,
zdefiniowanych w §10 ust.4 pkt 1 lit.a.

7. W przypadku wystąpienia niewielkich strat, szkoda może być określona w porozumieniu
z ubezpieczającym - "procentowo", jako utrata wartości obiektu. Od ustalonej wartości należy
odliczyć zużycie techniczne.

8. W przypadku szkody - pod rygorem, o którym mowa w §14 ust.3 - do obowiązków
ubezpieczającego (poza wymienionymi w §14 ust.2 pkt 5-10) należy również zawiadomienie:

1. policji - niezwłocznie w przypadku kradzieży lub dewastacji,
2. zarządu cmentarza - w każdym przypadku uszkodzenia nagrobka.

9. W ubezpieczeniu nagrobków, PZU S.A. nie odpowiada za szkody określone w § 5 a także
powstałe wskutek:

1. obsunięcia się ziemi spowodowanego przez zapadanie się ziemi oraz usuwanie się

ziemi,

2. działalności Zarządów Cmentarzy, przedsiębiorstw pogrzebowych, firm

kamieniarskich.

10. Warunkiem ubezpieczenia:

a. elementów wyposażenia posesji - jest ubezpieczenie w PZU SA budynku

mieszkalnego (o którym mowa w §3 ust.1 pkt 1 lit.a) w stadium użytkowania,
usytuowanego na terenie ogrodzonej posesji;

b. nagrobka cmentarnego - jest załączenie aktualnej fotografii nagrobka w ujęciu

obrazującym jego ogólny wygląd i sposób wykonania.

11. W ubezpieczeniach nowych, zawieranych bez dokonania oględzin nagrobka,
odpowiedzialność PZU S.A. rozpoczyna się z 15-tym dniem od daty zawarcia umowy
i zapłacenia składki.

ROZDZIAŁ III

§ 16. Ubezpieczenie instalacji dodatkowych

1. W ubezpieczeniu instalacji dodatkowych mają zastosowanie postanowienia rozdziału I,
o ile przepisy niniejszego rozdziału nie wprowadzają uregulowań odmiennych.

2. Na wniosek ubezpieczającego, w oparciu o niniejsze ogólne warunki, można ubezpieczyć
w stadium użytkowania - instalacje dodatkowe (o których mowa w §2 pkt 9), usytuowane
w obrębie posesji budynku mieszkalnego.

3. W ramach ubezpieczenia instalacji dodatkowych, ochroną PZU S.A. objęte jest również
oprzyrządowanie tych instalacji np.: "centralki", urządzenia rejestrujące, wzmacniacze
antenowe - z wyłączeniem odbiorników telewizyjnych i radiowych.

4. Ochroną PZU S.A. objęta jest konstrukcja materiałowa instalacji dodatkowych -
w zakresie:

1. ryzyk podstawowych - wymienionych w §4 ust.1 pkt 1 oraz ryzyka dewastacji,
2. ryzyka dodatkowego - w postaci ryzyka przepięcia (wykupionego za opłatą

dodatkowej składki).

5. PZU S.A. odpowiada również (w granicach sumy ubezpieczenia) za szkody
w ubezpieczonych instalacjach dodatkowych, spowodowane akcją ratowniczą prowadzoną na
terenie posesji, w związku z wystąpieniem ryzyk podstawowych, o których mowa w ust.4 pkt
1.

6. Sumę ubezpieczenia instalacji dodatkowych, określa się w wartości rzeczywistej, przy
czym za wartość tą przyjmuje się wartość instalacji w stanie nowym, pomniejszoną o stopień
zużycia technicznego.

7. Za wysokość odszkodowania przyjmuje się wartość kosztów naprawy obliczonych zgodnie
z zasadami kalkulacji i ustalania cen, stosowanymi w wykonawstwie robót instalacyjnych -
przy uwzględnieniu dotychczasowych wymiarów, konstrukcji, materiałów oraz faktycznego
stopnia zużycia technicznego, zniszczonej lub uszkodzonej instalacji.

8. Warunkiem ubezpieczenia instalacji dodatkowych jest ubezpieczenie w PZU SA budynku
mieszkalnego (o którym mowa w §3 ust.1pkt 1 lit.a) w stadium użytkowania, usytuowanego
na terenie ogrodzonej posesji.

ROZDZIAŁ IV

§ 17. Postanowienia końcowe

1. W sprawach nie uregulowanych w ogólnych warunkach ubezpieczenia - do umów
ubezpieczenia mają zastosowanie odpowiednie przepisy kodeksu cywilnego oraz inne
stosowne przepisy prawa polskiego.

2. Powództwo o roszczenia wynikające z umowy ubezpieczenia można wytoczyć albo według
przepisów o właściwości ogólnej albo przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania lub
siedziby ubezpieczającego lub ubezpieczonego.

3. Tracą moc ogólne warunki ubezpieczenia budynków i lokali mieszkalnych - nie związanych
z działalnością gospodarczą, zatwierdzone Uchwałą Zarządu PZU SA Nr UZ/170/98 z dnia.
21 lipca 1998r ze zmianami zatwierdzonymi uchwałą Zarządu PZU S.A. Nr UZ/498/2003
z dnia 7 października 2003r.

4. Niniejsze ogólne warunki ubezpieczenia mają zastosowanie do umów ubezpieczenia
zawieranych począwszy od dnia 1 stycznia 2005r.