Tematyka portretu pamiêciowego

ju¿ od czasów staro¿ytnoœci wzbu-
dza³a zainteresowanie z uwagi na
pewn¹ zagadkowoœæ zwi¹zan¹ z bra-
kiem mo¿liwoœci potwierdzenia, czy
to, co obserwator utrwala w swojej
pamiêci, mo¿e stanowiæ wiarygodny
obraz rzeczywistoœci.

Ka¿dy z nas jest niepowtarzaln¹

jednostk¹ – nie tylko ze wzglêdu na
osobowoœæ, przekonania, umiejêtno-
œci czy wiedzê – lecz tak¿e z uwagi
na wyró¿niaj¹ce z t³umu, indywidual-
ne cechy poszczególnych czêœci cia-
³a, a szczególnie twarzy. Podczas ba-
dania budowy anatomicznej uszu wy-
odrêbnia siê cechy je ró¿nicuj¹ce, na
przyk³ad kszta³t, wyprofilowanie,
wielkoœæ, odstawanie. W po³¹czeniu
z piêcioma rodzajami kszta³tu profilu
nosa, dziewiêcioma odcieniami kolo-
ru oczu, oœmioma rodzajami kszta³-
tów twarzy itd., uzyskuje siê nieogra-
niczon¹ ró¿norodnoœæ kombinacji.
Obliczono, ¿e nie da siê wœród ca³ej
populacji znaleŸæ czternastu osób,
które by³yby do siebie choæ trochê
podobne.

Do ró¿nic w wielkoœci, wygl¹dzie

czy proporcji ka¿dego z elementów
budowy zewnêtrznej twarzy docho-
dz¹ zmiany w postaci blizn, znamion
skórnych, tatua¿y czy te¿ sporadycz-
nie wystêpuj¹ce, a przez to bardzo
charakterystyczne, cechy patologicz-
ne cia³a ludzkiego, takie jak: znie-
kszta³cenia koñczyn, braki czêœci lub
ca³oœci koñczyn, garb, skrzywienie
krêgos³upa.

Obecnie, zarówno postêp techno-

logiczny, jak i najnowsze zdobycze
nauki, s¹ wykorzystywane w co-
dziennej pracy policji. Mimo
mo¿liwoœci, jakie stwarzaj¹ badania
DNA i mimo utworzenia kartoteki

œladów daktyloskopijnych AFIS, por-
tret pamiêciowy by³ i zawsze bêdzie
pomocny w poszukiwaniach spraw-
ców przestêpstw – powstaje bowiem
na podstawie œladów pamiêciowych,
które czêsto s¹ jedynym œladami po-
mocnymi w ujêciu poszukiwanego.
W wielu przypadkach od stworzenia
portretu pamiêciowego uzale¿nione
s¹ dalsze dzia³ania policji, poniewa¿
aby przeprowadziæ badania porów-
nawcze zabezpieczonych œladów,
nale¿y wytypowaæ osobê podejrza-
n¹ o dokonanie czynu zabronione-
go.

Wykonanie portretu pamiêciowe-

go, a wiêc „prze³o¿enie” wizerunku
twarzy sprawcy utrwalonego w pa-
miêci œwiadka na obraz dostêpny
dla oka innych osób, jest czynnoœci¹
bardzo z³o¿on¹. Dla u³atwienia
wspó³pracy ze
z l e c e n i o d a w -
cami eksperci
z Pracowni Od-
twarzania Wy-
gl¹du Osób
i Przedmiotów
LK KSP posta-
nowili przed-
stawiæ proble-
my najczêœciej
pojawiaj¹ce siê
w czasie do-
tychczasowych
dzia³añ pra-
cowni oraz pro-
pozycje ich roz-
wi¹zania. Aby
wspó³praca by³a bardziej sprawna
i efektywna, stworzono krótkie kom-
pendium wiedzy o pracy policyjnego
rysownika i oczekiwaniach wobec
zleceniodawcy, czyli „Metodykê re-
alizacji zleceñ w Pracowni Odtwa-

rzania Wygl¹du Osób i Przedmiotów
LK KSP”. Metodyka zosta³a zaak-
ceptowana i zatwierdzona przez ko-
mendanta sto³ecznego Policji i za-
prezentowana kierownikom jedno-
stek wspó³pracuj¹cych z Komend¹
Sto³eczn¹ Policji. Zawarto w niej
krótki opis zadañ realizowanych
przez pracowniê, zamieszczono
szczegó³owe algorytmy postêpowa-
nia (w zale¿noœci od typu zlecenia)
i zaprezentowano formy, w jakich
pracownia przekazuje zleceniodaw-
com zrealizowane ekspertyzy.

Analizuj¹c ekspertyzy z zakresu

odtwarzania wygl¹du osób w latach
2001–2004, mo¿na zauwa¿yæ sta³y,
oko³o 40–50% wp³yw zleceñ, w któ-
rych od sporz¹dzenia portretu odst¹-
piono (ryc. 1).

W przeciwieñstwie do ekspertyz

z innych dziedzin kryminalistyki por-
tret pamiêciowy wykonywany jest
najszybciej, czêsto nawet w kilka go-
dzin po zaistnia³ym zdarzeniu. Nale-
¿y braæ pod uwagê, ¿e œlad pamiê-

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 257/07

39

Z PRAKTYKI

Metodyka realizacji zleceñ
w Pracowni Odtwarzania Wygl¹du Osób
i Przedmiotów LK KSP

Ryc. 1. Wykonawstwo ekspertyz z zakresu odtwarzania wygl¹du osób w Labo-
ratorium Kryminalistycznym KSP w latach 2001–2005
Fig. 1. Statistics of caseworks involving reconstruction of face appearance in
Warsaw Metropolitan Police Forensic Laboratory in years 2001-2005

ciowy przedstawiaj¹cy obraz twarzy
sprawcy bywa niekiedy bardzo szyb-
ko wypierany z pamiêci œwiadka zda-
rzenia przez inne spostrze¿enia, dla-
tego te¿ up³yw czasu ma du¿e zna-
czenie w póŸniejszym procesie od-
twarzania wygl¹du osoby. W zwi¹zku
z tym w wielu przypadkach wykonuje
siê portret po godzinach s³u¿bowych,
czasami nawet noc¹. Ka¿de wezwa-
nie eksperta w celu realizacji takiego
zlecenia wi¹¿e siê z dodatkowymi
kosztami (transport, praca w nadgo-
dzinach) ponoszonymi przez Labora-
torium. Kosztami, których mo¿na
unikn¹æ, w przypadku gdy œwiadek
lub œwiadkowie nie s¹ w stanie podaæ
rysopisu osoby lub podaj¹ niewielk¹
liczbê szczegó³ów jej wygl¹du. Wy-
starczy, aby prowadz¹cy sprawê po-
rozmawia³ ze œwiadkiem zdarzenia
i ustali³, czy mo¿e on podaæ rysopis
osoby poszukiwanej. Praktyka dnia
codziennego pokazuje jednoznacz-
nie, ¿e wielu zleceniodawców unika,
nie chce lub nie potrafi dokonaæ

wstêpnej oceny przydatnoœci œwiad-
ka w procesie odtworzenia wygl¹du
osoby. Taka preselekcja nie wymaga
specjalistycznej wiedzy, a w znacz-
nym stopniu usprawnia pracê eksper-
ta laboratorium.

Pragn¹c u³atwiæ i przybli¿yæ zlece-

niodawcom proces powstawania
portretu pamiêciowego, eksperci
z LK KSP stworzyli wzór notatki s³u¿-
bowej na okolicznoœæ opisu wygl¹du
osoby. W wielu przypadkach ju¿ wy-
pe³nienie pierwszej czêœci notatki –
dotycz¹cej warunków obserwacji –
mo¿e daæ odpowiedŸ na pytanie, czy
istnieje mo¿liwoœæ sporz¹dzenia por-
tretu pamiêciowego. Dla przyk³adu:
odleg³oœæ od obiektu obserwacji wy-
nosi 50 metrów przy dobrym, dzien-
nym oœwietleniu. Z tej odleg³oœci,
okiem nieuzbrojonym, cz³owiek nie
jest w stanie dostrzec szczegó³ów
dotycz¹cych rysów twarzy, tj. koloru
oczu, kszta³tu ust czy profilu nosa,
mo¿e jedynie podaæ cechy ogólnory-
sopisowe, takie jak: wiek, wzrost, bu-

dowa cia³a, kolor i d³ugoœæ w³osów.
Niestety, nie s¹ to dane wystarczaj¹-
ce do sporz¹dzenia portretu pamiê-
ciowego. W efekcie odstêpuje siê od
próby jego sporz¹dzenia. W punkcie
drugim notatki wymienione s¹ pod-
stawowe cechy rysopisowe, które
œwiadek powinien podaæ. Nale¿y
jednak dodaæ, ¿e nawet wymienienie
wszystkich powy¿szych cech nie
stanowi gwarancji, ¿e portret zosta-
nie wykonany. Na koniec trzeci
i ostatni punkt: œwiadek oznajmia, czy
jest w stanie rozpoznaæ osobê poszu-
kiwan¹. Mo¿e wydawaæ siê to zbyt
oczywiste, jednak zdarza³y siê przy-
padki, kiedy o podanie rysopisu pro-
szono osoby, które nie umia³y rozpo-
znaæ sprawcy, nawet w chwili bezpo-
œredniego z nim kontaktu.

W procedurach szczegó³owych,

jakie obowi¹zuj¹ podczas sporz¹-
dzania portretu pamiêciowego, zo-
sta³a równie¿ zawarta informacja, jak
unikn¹æ kilku najczêœciej pope³nia-
nych przez zleceniodawców b³êdów.

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 257/07

40

Z PRAKTYKI

Ryc. 2. Fazy powstawania portretu pamiêciowego od z³o¿enia portretu w systemie POL-SIT do retuszu graficznego wykonanego w programie Adobe Photo-
shop CS2
Fig. 2. Phases of generating photo-fit picture by means of Adobe Photoshop CS2

Najpowa¿niejszy z nich, i w zasadzie
niedopuszczalny, to okazywanie
œwiadkowi zdjêæ przed wykonaniem
portretu. Praktyka dowodzi, ¿e obej-
rzenie kilku, czêsto kilkudziesiêciu
fotografii, w znacznym stopniu utrud-
nia, a nawet uniemo¿liwia wykonanie
wiarygodnego portretu pamiêciowe-
go. Zdarza³o siê, ¿e po obejrzeniu fo-
tografii œwiadek opisywa³ nie osobê
poszukiwan¹, ale jedn¹ z tych, której
twarz widzia³ na zdjêciach. W celu
wyeliminowania sugestii ze strony in-
nych osób nigdy nie wykonuje siê
portretu na zasadzie burzy mózgów,
czyli w obecnoœci wszystkich œwiad-
ków. Ka¿da osoba postrzega zdarze-
nie w inny, subiektywny sposób.
W czasie wykonywania portretu pa-
miêciowego na podstawie opisu kilku
œwiadków jednoczeœnie mog³oby
dojœæ do s³ownych przepychanek:
kto lepiej widzia³, kto wiêcej zapa-
miêta³ itd. Osoba o silnym autoryte-
cie mog³aby zdominowaæ innych
i narzuciæ im swój punkt widzenia,
uniemo¿liwiaj¹c tym samym przed-
stawienie, byæ mo¿e lepszej, wersji
wydarzeñ.

Aby œwiadek przypomnia³ sobie

przebieg zdarzenia, nale¿y stworzyæ
ku temu optymalne warunki: nale¿y
uwzglêdniæ stan psychofizyczny
œwiadka, zapewniæ mu spokój i po-
czucie bezpieczeñstwa, a w razie po-
trzeby opiekê psychologa. Trzeba
ograniczyæ liczbê towarzysz¹cych
mu osób postronnych i uprzedziæ
o czasie potrzebnym na realizacjê
czynnoœci. Fazy powstawania portre-
tu pamiêciowego przedstawiono na
rycinie 2.

Odtwarzanie wygl¹du przedmio-

tów (najczêœciej bi¿uterii) utraconych
w wyniku przestêpstwa jest proce-
sem du¿o ³atwiejszym ni¿ wykonanie
portretu pamiêciowego, jednak
z uwagi na swoj¹ specyfikê du¿o bar-
dziej czasoch³onnym (ryc. 3–5). Istot-
ne jest okreœlenie rodzaju przedmio-
tów i warunków, jakie powinny one
spe³niaæ, gdy¿ nie wszystkie stano-
wi¹ materia³ pomocny w poszukiwa-

niach. Ograniczenia maj¹ równie¿
charakter praktyczny – przy du¿ej
liczbie utraconych przedmiotów wy-
konanie szkiców ich wszystkich jest
niemo¿liwe. Odtwarzane s¹ wiêc je-
dynie przedmioty o cechach charak-
terystycznych, wyró¿niaj¹cych je
z danej grupy i zawieraj¹cych ele-
menty niepowtarzalnoœci. Przyjmuj¹c
takie kryteria, ekspert musi dokonaæ
w³aœciwego wyboru przedmiotów
oraz wyselekcjonowaæ te, które œwia-
dek dobrze pamiêta i które mo¿e opi-
saæ.

Osoba poproszona o scharaktery-

zowanie danego przedmiotu najczê-
œciej kieruje siê jego wartoœci¹ nomi-
naln¹ (rynkow¹) b¹dŸ pami¹tkow¹
i bardzo trudno jest przekonaæ j¹ do
wyboru dokonanego przez specjali-
stê, który w swoim dzia³aniu przyjmu-
je inn¹ ocenê wartoœci, a mianowicie
przydatnoϾ w procesie poszukiwaw-
czym. Uzasadnione wydaje siê wiêc
poszukiwanie przedmiotów, których
wygl¹d mocno utrwali siê w pamiêci

policjantów dokonuj¹cych przeszuka-
nia u osób podejrzanych w danej
sprawie, osób trudni¹cych siê paser-
stwem, jak równie¿ podczas rutyno-
wych kontroli miejsc zbytu tego ro-
dzaju precjozów (punkty skupu z³ota,
lombardy, komisy itp.).

Z oczywistych wzglêdów repro-

dukcji obrazów i grafik nie wykonuje
siê z zastosowaniem jedynie metody
opisowej (czyli: technika wykonania,
pod³o¿e, temat, kolorystyka itp.).
Identyfikacji sprzêtu RTV, aparatów
fotograficznych czy laptopów doko-
nuje siê na podstawie numerów se-
ryjnych, ewentualnie cech u¿ytko-
wych, takich jak rysy, plamy, uszko-
dzenia itp.

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 257/07

41

Z PRAKTYKI

Ryc. 3. Reprodukcja z³otego zegara w programie
3D Max Studio
Fig. 3. Reconstruction of gold clock (3D Max
Studio)

Ryc. 4. Reprodukcja srebrnego czajnika – pro-
gram 3D Max Studio
Fig. 4. Reconstruction of silver teapot (3D Max
Studio)

Ryc. 5. Reprodukcja srebrnej bransolety – pro-
gram 3D Max Studio
Fig. 5. Reconstruction of silver bracelet (3D Max
Studio)

Retusz komputerowy w swojej naj-

bardziej zaawansowanej postaci to
retusz graficzny twarzy nieznanych
zw³ok na podstawie dostarczonych
fotografii. Prawid³owe wykonanie
prac retuszerskich w tym zakresie
wymaga doskona³ej znajomoœci
oprogramowania graficznego
i wszystkich typów retuszu kompute-
rowego, tj. retuszu technicznego, ko-
rekcyjnego, kosmetycznego oraz fo-
tomonta¿u komputerowego.

Rycina 6 ukazuje retusz graficzny

zw³ok o nieustalonej to¿samoœci,
wykonany na podstawie zdjêæ. Ryci-
na 7 przedstawia natomiast domnie-
many wizerunek osoby utworzony
za pomoc¹ elementów systemu
POL-SIT, poddanych nastêpnie retu-
szowi graficznemu polegaj¹cemu na
wyrównaniu ró¿nic tonalnych miê-
dzy poszczególnymi elementami bu-
dowy zewnêtrznej twarzy oraz doda-
niu bruzd i zmarszczek.

Podsumowanie

Rozwi¹zania zaprezentowane

w powy¿szym artykule stanowi¹ go-
towe i zarazem skuteczne narzêdzia
przydatne w codziennej pracy eks-
perta kryminalistyki z zakresu odtwa-
rzania wygl¹du osób i przedmiotów.
Jak widaæ na zamieszczonym wykre-
sie (ryc. 8), wprowadzenie metodyki,
która obowi¹zuje od 15.01.2005 r.,
a wraz z ni¹ notatki s³u¿bowej na

okolicznoœæ opisu wygl¹du osoby,
spowodowa³o spadek nieuzasadnio-
nych zleceñ w roku 2005 o ponad po-
³owê. W znacznym stopniu obni¿y³o
to koszty w³asne Laboratorium Kry-
minalistycznego, a lepsza organiza-
cja pracy pozwoli³a skróciæ do mini-
mum czas oczekiwania na wykona-
nie ekspertyzy. Najlepszym podsu-
mowaniem omawianych zagadnieñ
bêdzie przedstawiona obok metody-
ka oraz wzór notatki.

Ewa Lewandowska

Robert Wiœniewski

zdj.: autorzy

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 257/07

42

Z PRAKTYKI

Ryc. 6. Retusz komputerowy twarzy nieznanych zw³ok na podstawie dostar-
czonych zdjêæ twarzy, program Adobe Photoshop CS2
Fig. 6. Computerised retouch of unknown corpse photograph (Adobe
Photoshop CS2)

Ryc. 7. Odtworzenie przypuszczalnego wygl¹du osoby na podstawie dostar-
czonych zdjêæ, program POLSIT i Adobe Photoshop CS2
Fig. 7. Reconstruction of possible appearance of a person based on
photographs (POLSIT and Photoshop CS2)

Ryc. 8. Liczba odst¹pieñ od wykonania portretu pamiêciowego z uwagi na niewiel-
k¹ iloœæ danych w latach 2001–2005
Fig. 8. Numbers of cases rejected due to insufficient data in years 2001–2005

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 257/07

43

Z PRAKTYKI

METODYKA

realizacji zleceñ w Pracowni Odtwarzania Wygl¹du Osób i Przedmiotów

Laboratorium Kryminalistycznego KSP

1. ZAKRES ZADAÑ

Pracownia Odtwarzania Wygl¹du Osób i Przedmiotów Laboratorium Kryminalistycznego KSP realizuje ekspertyzy

z zakresu:

1.1. Wykonywania portretów pamiêciowych osób na podstawie opisu s³ownego metod¹ syntezy komputerowej,

kompozycyjn¹, mieszan¹ i rysunkow¹.

1.2. Odtwarzania wygl¹du przedmiotów na podstawie opisu s³ownego.
1.3. Retuszu graficznego twarzy N.N. zw³ok na podstawie dostarczonych zdjêæ.
1.4. Retuszu komputerowego (retusz wiekowy, techniczny, korekcyjny, estetyzuj¹cy/kosmetyczny, fotomonta¿ kom-

puterowy).

1.5. Analizy zdjêæ fotograficznych pod k¹tem poprawnego pobrania materia³u porównawczego.

2. ALGORYTM POSTÊPOWANIA

2.1. Procedury ogólne

Podstaw¹ wykonania ekspertyzy jest:
2.1.1. dla jednostek podleg³ych KSP – pismo do Naczelnika Laboratorium Kryminalistycznego KSP wraz z obli-

gatoryjnie wype³nion¹ notatk¹ s³u¿bow¹ na okolicznoœæ opisu wygl¹du osoby; wzór notatki okreœla za³¹cz-
nik nr 1.

2.1.2. dla jednostek spoza obszaru dzia³ania KSP – postanowienie o powo³aniu bieg³ego wraz z obligatoryjnie

wype³nion¹ notatk¹ s³u¿bow¹ na okolicznoœæ opisu wygl¹du osoby; wzór notatki okreœla za³¹cznik nr 1.

Brak powy¿szych dokumentów bêdzie skutkowa³ wstrzymaniem wydania opinii (reprodukcji portretów lub przedmio-

tów), a nawet odst¹pieniem od wykonania ekspertyzy.

2.1.4. W wyj¹tkowych, uzasadnionych przypadkach (decyzjê podejmuje Naczelnik Laboratorium) istnieje mo¿li-

woœæ wykonania portretu pamiêciowego w miejscu aktualnego pobytu œwiadka. Transport eksperta na
miejsce i z powrotem zapewnia jednostka zlecaj¹ca.

2.1.5. Termin wykonania zlecenia ustalany jest przez ekspertów Pracowni telefonicznie (360-77) lub osobiœcie ze

Zleceniodawc¹. Jednostka zlecaj¹ca zobowi¹zana jest do bie¿¹cego informowania Pracowni o wszelkich
zmianach dotycz¹cych ustalonego wczeœniej terminu.

UWAGA:
W sytuacjach szczególnych, uzasadnionych okolicznoœciami zdarzenia, istnieje mo¿liwoœæ wykonania zlecenia

w zakresie wykonania portretu pamiêciowego po godzinie 16. Decyzjê o wezwaniu eksperta, celem realizacji zlece-
nia, i terminie wykonania zlecenia podejmuje Kierownik Sekcji IV lub Naczelnik Laboratorium Kryminalistycznego KSP.

2.1.6 W przypadku ustalenia osoby poszukiwanej b¹dŸ odnalezienia utraconych przedmiotów, na podstawie

efektów pracy ekspertów, Zlecaj¹cy ekspertyzê zobowi¹zany jest pisemnie poinformowaæ Laboratorium.

2.2. Procedury szczegó³owe obowi¹zuj¹ce przy zlecaniu sporz¹dzenia portretu pamiêciowego

2.2.1. Wstêpnej oceny (preselekcji) przydatnoœci œwiadka w procesie odtwarzania wygl¹du osoby dokonuje,

kieruj¹c siê przy tym zdrowym rozs¹dkiem, prowadz¹cy sprawê. Na podstawie rozmowy ze œwiadkiem na-
le¿y ustaliæ:

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 257/07

44

Z PRAKTYKI

2.2.1.1 warunki, w których œwiadek dokonywa³ obserwacji,
2.2.1.2 predyspozycje psychofizyczne œwiadka,
2.2.1.3 istotne cechy rysopisowe osoby poszukiwanej.

Œwiadek musi opisaæ wygl¹d twarzy poszukiwanej osoby. Nie wystarczy sformu³owanie, ¿e „potrafi j¹ rozpoznaæ”.

Praktyka dowodzi, ¿e sporz¹dzenie portretu pamiêciowego w oparciu jedynie o tak¹ informacjê jest bezskuteczne.

2.2.2. Gdy kilku œwiadków opisuje tê sam¹ osobê, portret wykonuje siê z ka¿dym oddzielnie, w celu wyelimino-

wania sugestii pozosta³ych osób.

2.2.3. Czas, jaki up³yn¹³ od momentu zdarzenia (obserwacji) do wykonania ekspertyzy, ma decyduj¹ce znacze-

nie. Zgodnie z ogólnie przyjêt¹ zasad¹ portret pamiêciowy powinien byæ sporz¹dzony zaraz po zdarzeniu,
o ile stan psychofizyczny œwiadka na to pozwala.

2.2.4. Nie wolno okazywaæ œwiadkowi zdjêæ przed wykonaniem portretu pamiêciowego.
2.2.5. W czasie wykonywania portretu obecnoœæ osób postronnych powinna zostaæ ograniczona do niezbêdne-

go minimum. Uk³ad optymalny to ekspert wykonuj¹cy portret oraz osoba opisuj¹ca. W przypadkach osób
nieletnich wymagana jest obecnoœæ opiekuna prawnego; osobom ma³oletnim – dodatkowo powinien
towarzyszyæ psycholog dzieciêcy, a obcokrajowcom – t³umacz przysiêg³y.

2.2.6. Czas oczekiwania na ekspertyzê wynosi 2–4 godziny, przy za³o¿eniu: jeden portret pamiêciowy – jeden

œwiadek.

2.3. Procedury szczegó³owe obowi¹zuj¹ce przy zlecaniu reprodukcji wygl¹du przedmiotów

2.3.1. Przy wyborze przedmiotów do reprodukcji nie nale¿y kierowaæ siê ich cen¹, ale ich charakterystycznymi

cechami.

2.3.2. Ze wzglêdu na czasoch³onnoœæ odtwarzania wygl¹du przedmiotów charakterystycznych nale¿y dokonaæ

ograniczenia ich iloœci do 5 sztuk.

2.3.3. Do zlecenia nale¿y do³¹czyæ wszelkie informacje, które mog¹ byæ pomocne przy odtwarzaniu przedmio-

tów (szkice wykonane przez osoby poszkodowane, zdjêcia, dane producenta, przedmioty podobne itp.).

2.3.4. Pracownia nie wykonuje reprodukcji obrazów, grafik, sprzêtu RTV, aparatów fotograficznych, ubrañ.

2.4. Retusz graficzny twarzy N.N. zw³ok na podstawie zdjêæ

2.4.1. W celu wykonania ekspertyzy zleceniodawca powinien dostarczyæ:

2.4.1.1 zdjêcia denata z oglêdzin miejsca znalezienia zw³ok,
2.4.1.2 zdjêcia denata z sekcji zw³ok, oczyszczone z zabrudzeñ, krwi itp., przynajmniej po jednym zdjêciu

w ujêciu en face oraz lewy i prawy profil,

2.4.1.3 kopiê opinii z sekcji zw³ok sporz¹dzon¹ przez bieg³ego z zakresu medycyny s¹dowej.

2.4.2. Czas wykonania ekspertyzy zale¿y od jakoœci dostarczonych zdjêæ oraz stopnia zaawansowania zmian

poœmiertnych i waha siê od kilku do kilkudziesiêciu godzin.

3. FORMY REALIZACJI ZLECEÑ

3.1. Ekspertyzy wykonane w Pracowni przekazywane s¹ wy³¹cznie Zleceniodawcom lub osobom przez nich upo-

wa¿nionym w formie wydruku i/lub zapisu cyfrowego na dostarczonym noœniku (dyskietka, p³yta CD-R).

3.2. Wykonane ekspertyzy s¹ zapisywane na dysku twardym komputera pracowni, a raz w roku archiwizowane na

p³ycie CD-R. Do zapisu stosowany jest format pliku *.tif z bezstratn¹ kompresj¹ LZW. Nie u¿ywa siê formatów
zapisu wykorzystuj¹cych kompresjê stratn¹ (np. *.jpg, *.jpeg) z uwagi na mo¿liwoœæ wyst¹pienia przek³amañ
w obrazie.

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 257/07

45

Z PRAKTYKI

......................................

(miejscowoϾ, data)

.....................................................................................

(stopieñ, imiê i nazwisko policjanta, identyfikator)

...............................................................................

(jednostka Policji)

NOTATKA S£U¯BOWA

NA OKOLICZNOŒÆ OPISU WYGL¥DU OSOBY

W dniu ...................... o godzinie ........... przeprowadzono rozmowê ze œwiadkiem .....................................................

na okolicznoœæ opisu wygl¹du osoby poszukiwanej.

(imiê i nazwisko œwiadka)

W wyniku rozmowy ustalono, ¿e:

1. Obserwacja osoby odby³a siê w nastêpuj¹cych warunkach:

odległość od obiektu obserw acji

(np.: 2–3 metry, około 10 metrów)

łączny czas obserw acji twarzy

(np. 1-2 sekundy, kilkanaście sekund, około 2 minut)

czas, jaki upłynął od momentu obserwacji

(godziny, dni, tygodnie)

miejsce, okoliczności obserw acji

oświetlenie, warunki atmosferyczne

(np.: otwarta przestrzeń, mieszkanie, oświetlenie słabe,

dobre, naturalne, sztuczne, mżawka, śnieżyca)

2. Œwiadek podaje nastêpuj¹ce cechy rysopisowe:

M

K

płeć

wiek z wyglądu

wzrost (cm)

sylwetka

kształt twarzy

włosy (kolor, rodzaj, długość)

oczy (kolor, wielkość)

brwi (kolor, wielkość)

nos (wielkość, kształt)

usta (wielkość, kształt)

zarost (wąsy, broda)

cechy charakterystyczne (blizny, tatuaże, znamiona)

inne informacje

3. Œwiadek jest w stanie rozpoznaæ osobê poszukiwan¹.

......................................................

czytelny podpis policjanta)

BIBLIOGRAFIA

1. Dêbiñski Z., Kozie³ T., Nizia³ek Z:

Antroposkopia kryminalistyczna – pod-
stawy rysopisu cz³owieka, Wydawnictwo
Centralnego Laboratorium Kryminali-
stycznego Komendy G³ównej Polcji, War-
szawa 1994.

2. Kozie³ T., Dêbiñski Z.: Portret ob-

razowy w identyfikacji i poszukiwaniu
osób (stan i perspektywy), „Problemy
Kryminalistyki” 1992, nr 197–198, s. 10.

3. Kozie³ T., Dêbiñski Z., Wyganow-

ski S.: Portret obrazowy. Taktyczno-
-techniczne aspekty wykonywania portre-
tów, „Problemy Kryminalistyki” 1994, nr
205, s. 11.

4. Kozie³ T., Dêbiñski Z.: Komputero-

wy portret obrazowy w systemie POL-SIT,
„Problemy Kryminalistyki” 1994, nr 206,
s. 32.

5. Zajdel D.: Metody identyfikacji N.N.

zw³ok ludzkich poœmiertnie zniekszta³co-
nych z wykorzystaniem systemu kompu-
terowego POL-SIT, „Problemy Kryminali-
styki” 1996, nr 211, s. 24.

6. Mazurek R.: Retusz komputerowy

w procesie identyfikacji N.N. zw³ok, „Pro-
blemy Kryminalistyki” 1998, nr 219, s. 48.

7. Dodwell P.C.: Podstawowe mecha-

nizmy widzenia, [w:] „Czucie i percepcja”,
[red.] Richard L. Gregory, Andrew M. Col-
man Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznañ
2002.

8. Fr¹czek A., Kofta M.: Frustracja

i stres psychologiczny, [w:] Psychologia,
[red.] Tadeusz Tomaszewski, PWN, War-
szawa 1977.

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 257/07

46

Z PRAKTYKI

Nowe nabytki

Biblioteki Naukowej CLK KGP

H. Blitzer, Forensic Digital Imaging and Photography,

R. Menzel, Introduction to Lasers, Forensic Lights and Fluorescent

Fingerprint Detection Techniques,

J. Abbott, Footwear Evidence,

W. Sampson, Recovery of Latent Fingerprint Evidence from Human Skin,

K. Zieniewicz, Wspó³czesne koncepcje i metody zarz¹dzania,

M. Goc, J. Moszczyñski, Œlady kryminalistyczne. Ujawnianie,

zabezpieczanie, wykorzystanie,

E. Wi¹zowaty, Pañstwa, Koœcio³y, Policje w integruj¹cej siê Europie,

M. Krysiak, Przes³uchanie œwiadka,

M. Krysiak, Przes³uchanie podejrzanego,

P. Letkiewicz, Kszta³cenie kadr kierowniczych w resorcie

spraw wewnêtrznych i administracji,

Poradnik prewencyjny

K. Eismann, Restauracja i retusz w Photoshopie,

K. Pye, Geological and Soil Evidence,

T. Bielska, Wprowadzenie do psychologii,

J. Wrona, Przestêpczoœæ narkotykowa,

R. G³owacki, Poradnik dla cz³onków Komisji Bezpieczeñstwa,

J. Kudrelek, Pisma procesowe w postêpowaniu przygotowawczym,

J. Widacki, Zabójca z motywów seksualnych,

A. Kalisz, Prawo wykroczeñ. Tablice pogl¹dowe,

I. Dziugie³, Postêpowanie przygotowawcze w zarysie,

D. Bukowiecka, Metody oceny kompetencji psychomotorycznych

policjantów z zakresu dzia³añ interwencyjnych,

K. Droliñski, Tablice pogl¹dowe do nauki praw cz³owieka,

A. Zygmuntowicz, Ochrona informacji niejawnych,

A. Zygmuntowicz, Wzory oznaczeñ dokumentów zawieraj¹cych

informacje niejawne,

D. Micek, Wybrana dokumentacja w s³u¿bie prewencyjnej,

M. Wojciechowski, Szkolenie strzeleckie w Policji,

E. Szafrañska, Prawne i organizacyjne uwarunkowania interwencji policyjnych,

W. Pokruszyñski, Uwarunkowania wspó³czesnego bezpieczeñstwa

miêdzynarodowego,

A. Misiuk, Komunikacja spo³eczna w Policji,

M. Karczmarczyk, Wybrane zagadnienia dotycz¹ce u¿ycia œrodków

przymusu bezpoœredniego,

G. Ojcewicz, Praktyczny s³ownik policyjno-prawniczy.

Biblioteka jest czynna codziennie

w godz. 8.15–16.15