„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Marcin Winiarski

Nakładanie

powłok

lakierniczych

i

wykończanie

powierzchni instrumentów muzycznych 731[02].Z2.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr Piotr Sieczka
mgr Joanna Miedzińska



Opracowanie redakcyjne:
mgr Marcin Winiarski



Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 731[02].Z2.02
„Nakładanie powłok lakierniczych i wykończanie powierzchni instrumentów muzycznych”,
zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu monter instrumentów
muzycznych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia

11

5.1.

Przygotowanie powierzchni instrumentów muzycznych do lakierowania

11

5.1.1.

Ć

wiczenia

11

5.2.

Materiały do wykończania powierzchni instrumentów muzycznych

14

5.2.1.

Ć

wiczenia

14

5.3.

Wykończanie powierzchni

16

5.3.1.

Ć

wiczenia

16

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

19

7.

Literatura

33

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie monter instrumentów muzycznych.

W poradniku zamieszczono:

−−−−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−−−−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−−−−

przykładowe scenariusze zajęć,

−−−−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−−−−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−−−−

literaturę.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają

podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie
uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest
przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić uczniom
samodzielne odpowiedzenie na pytania lub opracowanie odpowiedzi wspólne z całą
grupą uczniów np. w formie dyskusji. Druga forma jest korzystniejsza, ponieważ
nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie
dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję
ć

wiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając różne

możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych
ć

wiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym szkoły.

Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału. Zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Powinni oni, samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia, potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel wraca do tych zagadnień
i sprawdza czy braki w ich opanowaniu są wynikiem niezrozumienia, czy niewłaściwej
postawy ucznia w trakcie nauczania. Od postawy nauczyciela oraz sposobu prowadzenia
zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Potwierdzenie przez niego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

opanowania materiału nauczania rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela
do sprawdzenia jego wiedzy i umiejętności z tego zakresu. Nauczyciel realizując
jednostkę modułową powinien zwracać uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy ma
on większe uzdolnienia manualne, czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem
problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki przez nich
osiągnięte powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela realizującego
tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną liczbę możliwych
do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona jest od ilości
uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego projektu oraz
zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak przeprowadzić proces
oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ć

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

Schemat układu jednostek modułowych

731[02].Z2

Technologia produkcji instrumentów

muzycznych

731[02].Z2.02

Nakładanie powłok

lakierniczych i wykończanie

powierzchni instrumentów

muzycznych

731[02].Z2.03

Wykonywanie napraw

i konserwacji instrumentów

muzycznych

731[02].Z2.01

Montaż elementów

instrumentów muzycznych

731[02].Z2.04

Wykonywanie korekty

i strojenie instrumentów

muzycznych

731[02].Z2.05

Ocenianie jakości instrumentów

muzycznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisów, instrukcji, tabel,
wykresów

−

przetwarzać dane liczbowe i operacyjne,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

obliczać masy składników roztworów o danym stężeniu procentowym,

−

obliczać masy składników roztworów przy danych ich stosunkach masowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

określić budowę i zasadę działania maszyn i urządzeń do szlifowania oraz polerowania
powłok lakierniczych,

−

określić metody wykończania powierzchni elementów instrumentów muzycznych
wykonanych z drewna i stopów metali,

−

dokonać klasyfikacji lakierów oraz politur stosowanych do wykończania powierzchni
elementów instrumentów muzycznych,

−

dobrać lakiery i politury w zależności od wymogów technicznych i estetycznych
oraz rodzaju powierzchni,

−

przygotować powierzchnie elementów instrumentów muzycznych do lakierowania,

−

przygotować materiały i narzędzia do nakładania powłok lakierniczych,

−

przygotować roztwory lakierów do powłok matowych i błyszczących,

−

wykonać lakierowanie ręczne i z użyciem pistoletów natryskowych,

−

określić rodzaje barwników do drewna,

−

sporządzić roztwory barwników i politur,

−

wykonać barwienie powierzchniowe i wgłębne,

−

nałożyć ręcznie politurę,

−

przygotować powierzchnie elementów instrumentów muzycznych do zabiegów
wykończeniowych,

−

określić rodzaje materiałów ściernych do szlifowania i polerowania powłok lakierowych,

−

dobrać materiały ścierne do szlifowania powłok lakierowych,

−

dobrać proszki i pasty ścierne do polerowania,

−

wykonać szlifowanie i polerowanie powierzchni elementów instrumentów muzycznych
wykonanych z drewna,

−

wykonać szlifowanie i polerowanie powierzchni elementów instrumentów muzycznych
wykonanych ze stopów metali,

−

ocenić jakość wykonanych operacji wykończeniowych,

−

zastosować środki ochrony indywidualnej podczas wykonywania prac lakierniczych
i wykończeniowych,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska podczas wykonywania prac lakierniczych i wykończeniowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Monter instrumentów muzycznych 731[02]

Moduł:

Technologia produkcji instrumentów muzycznych 731[02]

Jednostka modułowa:

Nakładanie

powłok

lakierniczych

i

wykończanie

powierzchni instrumentów muzycznych 731[02].Z2.02

Temat: Prace przygotowawcze powierzchni instrumentów muzycznych do lakierowania.

Cel ogólny: Przygotowanie powierzchni instrumentów muzycznych do lakierowania.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić, od czego zależą różnice, we właściwościach materiałów ściernych,

−

określić budowę i zasady działania szlifierek,

−

dobrać odpowiedni materiał ścierny do szlifowania wstępnego i wykończającego,

−

sklasyfikować oraz wyjaśnić do czego stosowane są kity, grunty i szpachlówki,

−

wykonać grunt olejny,

−

wykonać szpachlówkę lakierową gęstą i pokryć nią powierzchnię metalu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach dwuosobowych.

Czas: 6 godzin dydaktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

różnego rodzaju materiały ścierne,

−

szlifierki albo ich schematy (taśmowa z ruchomym stołem i szerokotaśmowa),

−

surowce do otrzymywania różnego rodzaju kitów, gruntów i szpachlówek,

−

łaźnie wodne, wagi, naczynia, mieszadła, termometry,

−

receptury wykonywania kitów, gruntów i szpachlówek – zestawienia tabelaryczne
właściwości i zastosowań tych substancji,

−

materiały piśmienne,

−

literatura z rozdziału 7.

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, przedstawienie celu zajęć.

3.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Realizacja tematu:

–

nauczyciel omawia zasady bezpieczeństwa podczas prac wykończających powierzchnie
drewniane instrumentów muzycznych. Wstępnie prezentuje uczniom informacje
dotyczące

wykończeniowej

obróbki

powierzchni

drewnianych

instrumentów

muzycznych.

–

uczniowie przeglądają zgromadzone w pracowni materiały ścierne, dokonują ich
klasyfikacji, podają propozycje zastosowań różnego rodzaju materiałów (ze względu na
budowę i kształt).

–

nauczyciel zapoznaje uczniów z budową i zastosowaniem szlifierek:

–

taśmowej z ruchomym stołem,

–

szerokotaśmowej.

–

uczniowie zapoznają się z literaturą dotyczącą:

–

pokostów,

–

wypełniaczy,

–

kitów,

–

gruntów,

–

szpachlówek,

–

past polerskich.

Ustalają zastosowanie powyższych substancji w wykończeniowej obróbce drewna.

–

uczniowie podają od czego powinien być uzależniony wybór materiału ściernego do
przygotowania powierzchni drewna pod lakierowanie. Omawiają zasadę działania
szlifierki taśmowej z ruchomym stołem i szlifierki szerokotaśmowej. Rysują schematy
obu rodzajów szlifierek.

–

przygotowują grunt olejny wg receptury.

–

wykonują szpachlówkę lakierową gęstą.

–

przeprowadzają gruntowanie drewna i szpachlowanie wykorzystując otrzymane przez
siebie: grunt i szpachlówkę.

Zakończenie zajęć

Praca domowa
–

opracuj pomoc dydaktyczną uczniowską, która w znacznym stopniu przyczyni się do
zapamiętania i lepszego zrozumienia przez Ciebie materiału nauczania z ostatnich zajęć.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowo wypełnione sprawdziany postępów nauczania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Monter instrumentów muzycznych 731[02]

Moduł:

Technologia produkcji instrumentów muzycznych 731[02]

Jednostka modułowa:

Nakładanie

powłok

lakierniczych

i

wykończanie

powierzchni instrumentów muzycznych 731[02].Z2.02

Temat: Prace wykończeniowe powierzchni drewnianych instrumentów muzycznych

z zachowaniem widocznej struktury podłoża.

Cel

ogólny:

Wykończanie

powierzchni

drewnianych

instrumentów

muzycznych

z zachowaniem widocznej struktury podłoża.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

omówić poszczególne etapy przezroczystego wykończania powierzchni drewnianych,

−

wykonać przy pomocy pistoletu natryskowego wykończanie powierzchni drewnianej
z zachowaniem widocznej struktury podłoża,

−

nałożyć ręcznie politurę,

−

wykonać szlifowanie i polerowanie instrumentów wykonanych z drewna.

Metody nauczania–uczenia się:

−

tekst przewodni,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach dwuosobowych.

Czas: 10 godzin dydaktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

pistolet do natryskiwania powierzchni drewnianych lakierem,

−

receptury wykonywania gruntów i politur,

−

substancje służące do otrzymywania gruntów,

−

lakier do wykończania powierzchni drewnianych,

−

materiały ścierne do wykończania powierzchni.

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy porządkowe.

2.

Nawiązanie do tematu, przedstawienie celu zajęć.

3.

Przygotowanie stanowiska pracy do wykonania zajęć.

4.

Realizacja tematu:

−

nauczyciel omawia w jaki sposób przy pomocy poznanych już na zajęciach
substancji można dokonać wykończenia powierzchni drewnianych instrumentów
muzycznych tak aby zachować widoczną strukturę drzewna,

−

nauczyciel demonstruje natryskiwanie powierzchni drewna pistoletem,

−

uczeń wykonuje następujące zabiegi nad wybranym ładnie usłojonym kawałkiem
drewna:

−

odżywiczanie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

−

wybielanie,

−

barwienie, mające na celu zmianę naturalnej barwy drewna,

−

wypełnianie porów drewna, mające na celu wyrównanie podłoża,

−

nanoszenia materiałów malarsko-lakierniczych tworzących powłokę,

−

uszlachetnianie powłoki malarsko-lakierniczej, mające na celu uzyskanie
odpowiedniej gładkości i połysku,

−

nauczyciel w trakcie pracy uczniowskiej nadzoruje ją i sprawdza wyliczenia
do otrzymania potrzebnych gruntów. Sprawdza dobór materiałów szlifierskich,

−

uczniowie wykonują politurowanie po uprzednim przygotowaniu politury,

−

nauczyciel sprawdza jakość wykonywanych prac,

−

po wykonaniu pracy uczniowie porządkują stanowiska pracy.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Zbierz informacje dotyczące błędów powłok lakierniczych i dokonaj oceny swojej pracy

pod tym kątem.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowo wypełnione ankiety dotyczące atrakcyjności i przydatności zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1.

Przygotowanie powierzchni instrumentów muzycznych
do lakierowania

5.1.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyjaśnij zasadę działania szlifierki taśmowej z ruchomym stołem i szlifierki

szerokotaśmowej. Narysuj schematy obu rodzajów szlifierek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą wykończania powierzchni przy pomocy materiałów
ś

ciernych,

2)

narysować schemat działania szlifierki taśmowej i szerokotaśmowej,

3)

wyjaśnić zasady działania obu szlifierek.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

arkusze papieru A3,

–

grube flamastry,

–

materiały piśmienne,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Wykonaj 0,25 kg gruntu olejnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Podać uczniom masy potrzebnego gruntu olejowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z instrukcją wykonywania pokostu olejnego,

2)

obliczyć ilości masowe składników potrzebnych do wykonania pokostu,

3)

przygotować stanowisko pracy stosując środki ochrony indywidualnej,

4)

wykonać pokost według instrukcji,

5)

wykonaną pracę przedstawić nauczycielowi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

tabela z instrukcjami wykonywania pokostów,

−

składniki do wykonania pokostu olejnego,

−

naczynie do wykonania pokostu,

−

mieszadło albo łopatka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Wykonaj szpachlówkę lakierową gęstą i przy użyciu pędzla pokryj nią powierzchnię

ozdobnego elementu metalowego który ma być przymocowany do pianina (przygotowanego
do wykończania kryjącego).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić tematykę

związaną z otrzymywaniem szpachli oraz podać uczniom wymagane masy otrzymywanej
szpachlówki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z instrukcją wykonywania szpachlówki lakierowej gęstej,

2)

obliczyć ilości masowe składników potrzebnych do wykonania szpachlówki,

3)

przygotować stanowisko pracy stosując środki ochrony indywidualnej,

4)

wykonać szpachlówkę wg instrukcji,

5)

przeszpachlować powierzchnię metalu,

6)

wykonaną pracę przedstawić nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

instrukcja otrzymywania szpachlówki,

−

składniki do wykonania szpachlówki,

−

naczynie do wykonania szpachlówki,

−

pędzel,

−

metalowy element instrumentu muzycznego do przeszpachlowania,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Ćwiczenie 4

Przedstaw tabelarycznie lub przy pomocy grafu klasyfikację i zastosowanie materiałów

gruntujących i wypełniaczy porów drewna stosowanych w produkcji instrumentów
muzycznych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić tematykę

i zakres wykonywanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą materiałów gruntujących i wypełniaczy porów,

2)

zaplanować graficzny sposób przedstawienia klasyfikacji i zastosowań materiałów
gruntujących i wypełniaczy,

3)

wykonać zaplanowany rysunek bądź tabelę,

4)

wykonaną pracę przedstawić kolegom i nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenia,

–

burza mózgów.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

literatura z rozdziału 7,

−

papier A3,

−

kolorowe mazaki,

−

materiały piśmienne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2.

Materiały do wykończania powierzchni instrumentów
muzycznych

5.2.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaklasyfikuj do znanych Ci substancji (do wykończania powierzchni drewnianych),

stojące na stoliku w słoiczkach substancje (na etykietkach mają podany skład chemiczny).
Jeśli to możliwe podaj ich nazwy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien: omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia, zebrać z uczniami wiadomości dotyczące substancji
używanych w wykończeniu powłok instrumentów drewnianych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą substancji służących do wykończania powierzchni
drewnianych,

2)

poklasyfikować substancje w podstawowe grupy,

3)

podać nazwy grup i ewentualnie nazwy niektórych substancji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne

–

słoiczki z lakierami, politurami, pigmentami, farbami, emaliami i wytrawami
z wypisanym na etykietach składem chemicznym (bez nazw),

–

materiały piśmienne,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Przedstaw tabelarycznie lub przy pomocy grafu dobór lakierów i politur w zależności od

rodzaju powierzchni i wymogów technicznych powłok.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą właściwości i zastosowań lakierów i politur,

2)

wykonać zestawienie tabelaryczne przedstawiające dobór lakierów i politur,

3)

przedstawić swoją pracę kolegom i nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

burza mózgów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

–

problemowa naprowadzająca,

–

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne

–

papier A3,

–

flamastry,

–

materiały piśmienne,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Wykonaj dwa odpowiednie roztwory barwników syntetycznych znajdujących się

w pracowni – jeden do barwienia powierzchniowego, a drugi do barwienia wgłębnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia podając niezbędne ilości barwników (w zależności od potrzeb
pracowni).

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą barwników syntetycznych używanych do barwienia
drewna,

2)

określić, który barwnik znajdujący się w pracowni nadaje się do powierzchniowego,
a który do wgłębnego malowania drewna,

3)

wykonać obliczenia mas składników roztworów o koniecznych stężeniach,

4)

wykonać malowanie powierzchniowe i przygotować malowanie wgłębne drewna,

5)

swoją pracę przedstawić nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

barwniki syntetyczne, woda,

–

naczynia do wykonywania roztworów, mieszadła lub łopatki do mieszania,

–

pędzel,

–

wanna do barwienia wgłębnego,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.3. Wykończanie powierzchni

5.3.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj przy pomocy pistoletu natryskowego, powierzchnię drewnianą, z zachowaniem

widocznej struktury podłoża. Samodzielnie dobierz odpowiednie substancje, wykonaj
wszystkie konieczne operacje. Oceń jakość wykonanych prac wykończeniowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien:

−

omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia,

−

przypomnieć z uczniami główne etapy wykończania drewna z zachowaniem widocznej
struktury,

−

przygotować dla uczniów odpowiednią ilość powierzchni do wykończania.
W trakcje realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien dbać o przechowywane prace

uczniowskie (ćwiczenie będzie wykonywane na 5–6 kolejnych zajęciach).

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą wykończania przezroczystego,

2)

wykonać wszystkie niezbędne etapy procesu wykończania ręcznego powierzchni
przezroczystej:
–

odżywiczanie,

–

wybielanie,

–

barwienie, mające na celu zmianę naturalnej barwy drewna,

–

wypełnianie porów drewna, mające na celu wyrównanie podłoża,

–

nanoszenia materiałów malarsko-lakierniczych tworzących powłokę,

–

uszlachetnianie powłoki malarsko-lakierniczej, mające na celu uzyskanie
odpowiedniej gładkości i połysku,

3)

ocenić jakość wykonanych prac wykończeniowych,

4)

przedstawić swoją prace nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

projektu (elementy),

–

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne

–

pistolet natryskowy,

–

instrukcja obsługi pistoletu natryskowego,

–

przewidziane przez Ciebie substancje i narzędzia niezbędne do przeprowadzenia
wykończania przezroczystego,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Ćwiczenie 2

Przeprowadź ręcznie wykończanie kryjące powierzchni drewnianej. Samodzielnie

dobierz odpowiednie substancje, wykonaj wszystkie konieczne operacje. Oceń jakość
wykonanych operacji wykończeniowych

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien:

−

omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia,

−

przypomnieć z uczniami główne etapy wykończania drewna metoda kryjącą,

−

przygotować dla uczniów odpowiednią ilość powierzchni do wykończania.
W trakcie wykonywanego ćwiczenia nauczyciel powinien dbać o przechowywane prace

uczniowskie (ćwiczenie będzie wykonywane na 5–6 kolejnych zajęciach).

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą wykończania kryjącego,

2)

wykonać wszystkie niezbędne etapy procesu wykończania kryjącego powierzchni:
–

odżywiczanie – jak podczas wykończania przezroczystego,

–

kitowanie – wyrównanie wszelkich ubytków podłoża,

–

gruntowanie – pokrywanie powierzchni drewna odpowiednim materiałem w celu
zwiększenia przyczepności następnie nakładanych warstw materiałów malarsko-
lakierniczych,

–

szpachlowanie pierwsze – zapełnianie mniejszych nierówności szpachlówką,

–

szpachlowane drugie – zapełnianie porów drewna i wszelkich nierówności
szpachlówką i wyrównanie podłoża,

–

nakładanie farby nawierzchniowej (w celu zabarwienia na żądany kolor powierzchni
przedmiotu i stworzenia odpowiedniej warstwy izolacyjnej),

–

nakładanie emalii,

3)

ocenić jakość wykonanych prac wykończeniowych,

4)

przedstawić swoją pracę nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

elementy projektu,

–

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne

–

przewidziane

przez

Ciebie

(i

zatwierdzone

przez

nauczyciela)

niezbędne

do przeprowadzenia wykończania kryjącego substancje i narzędzia,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Dobierz proszki i pasty ścierne do polerowania próbek metali.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą wykończania powłok metali i stopów metali,

2)

dobrać odpowiednie pasty i proszki do każdej z próbek,

3)

wykonać polerowanie powłok,

4)

przedstawić swą pracę nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

elementy projektu,

–

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

tabela z informacjami na temat zastosowań past polerskich,

–

pasty polerskie, tampony,

–

metalowe elementy instrumentów do polerowania,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Zbierz informacje dotyczące wad powłok lakierniczych, a następnie przejrzyj z kolegami

prace wykończeniowe, które wykonaliście w zadaniu 1 i 2. Jakie błędy powłok wystąpiły
w niektórych pracach i co było ich przyczyną?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien:

−

omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia,

−

przypomnieć na czym polega ocenianie wykończenia powłok.
W trakcie ćwiczenia nauczyciel powinien kontrolować proces wzajemnego oceniania

prac wykończeniowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z literaturą dotyczącą błędów powłok lakierniczych,

2)

przejrzeć z kolegami swoje i ich prace,

3)

nazwać ewentualne błędy oraz podać przyczynę ich powstania,

4)

przedstawić swa prace nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

elementy projektu,

–

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne

–

tabelaryczne zestawienie błędów powłok lakierniczych,

–

prace wykończeniowe wykonane przez całą grupę w ćwiczeniach 1 i 2,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Nakładanie powłok
lakierniczych i wykończanie powierzchni instrumentów muzycznych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 8, 9, 10, 11, 13 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. a, 4. d, 5. c, 6. a, 7. a, 8. a, 9. b, 10. c, 11. a,

12. a, 13. b, 14. d, 15. d, 16. a, 17. c, 18. b, 19. b, 20. d.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić zależność między gęstością nasypu,
a rodzajem wykończanego materiału

B

P

b

2

Określić rodzaj nasypu w papierach ściernych

A

P

c

3

Zidentyfikować oznaczenia papierów ściernych
i rozumieć je

B

P

a

4

Określić zastosowanie papieru o różnym
uziarnieniu

B

P

d

5

Określić pojęcie „taśmy bez końca”

A

P

c

6

Określić zastosowanie szlifierek
wąskotaśmowych z ruchomym stołem

B

P

a

7

Określić budowę szlifierki szerokotaśmowej

B

P

a

8

Obliczyć długość taśmy potrzebnej do szlifierki

C

PP

a

9

Wskazać, czynniki powodujące zbielenie
powierzchni lakierowanej

C

PP

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

10

Wskazać czynniki powodujące wystąpienie
pęcherzy w powłoce lakierowej

C

PP

c

11

Obliczyć procentową zawartość składników
roztworu kleju

C

PP

a

12

Określić zastosowanie gruntów stolarskich

A

P

a

13

Wskazać rodzaje gruntów stolarskich

C

PP

b

14

Określić zastosowanie kitów

A

P

d

15

Określić substancje wchodzące w skład
szpachlówek

A

P

d

16

Określić zasadę dobierania różnych past
polerskich do różnego rodzaju powłok

B

P

a

17

Określić składniki do otrzymywania mastyki

B

P

c

18

Rozpoznać sposoby łączenia taśm ściernych.

B

P

b

19

Dobrać substancje potrzebne do otrzymania
pokostu

B

P

b

20

Określić cel szlifowania wykończanych
powierzchni instrumentów

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielenia odpowiedzi na takie typy zadań jakie będą
w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (na karcie odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na rozwiązanie
zadań.

8.

Stwórz odpowiednią atmosferę pracy podczas pomiaru (rozładuj niepokój, zachęć
do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed końcem sprawdzianu poinformuj uczniów o zbliżającym się czasie
zakończenia odpowiedzi.

10.

Zbierz zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę wyników, wybierz te zadania, które sprawiły uczniom najwięcej
trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do postępowania mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Z proponowanych 4 odpowiedzi tylko
jedna jest prawdziwa.

4.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.

6.

W kratkę odpowiadającą dobrej odpowiedzi kratkę wstawiaj znak X.

7.

Jeśli się pomylisz błędną odpowiedź otocz kółkiem i zaznacz prawidłową wstawiając X.

8.

Pracuj samodzielnie.

9.

Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na karcie
odpowiedzi.

10.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Do obróbki drewna miękkiego lub żywicznego wskazane jest dobieranie narzędzi
ś

ciernych o mniejszej gęstości nasypu ponieważ

a)

materiał o mniejszej gęstości jest bardziej miękki.

b)

wolne przestrzenie między ziarnami ściernymi, wypełniają się drobnymi wiórami
powstałymi w wyniku szlifowania.

c)

są tańsze.

d)

do drewna musi docierać powietrze podczas obróbki.

2.

Nasyp w papierach ściernych składa się z ziaren
a)

kredy pławionej.

b)

szkła wodnego.

c)

elektrokorundu.

d)

szelaku.

3.

Na spodniej stronie papieru ściernego znajdują się oznaczenia
a)

od P12 do P220 (uziarnienie makro) i od P240 do P1200 (uziarnienie mikro).

b)

od P12 do P220 (uziarnienie mikro) i od P240 do P1200 (uziarnienie makro).

c)

od P12 do P220 (niska twardość nasypu) i od P240 do P1200 (wysoka twardość
nasypu).

d)

od P12 do P220 (wysoka twardość nasypu) i od P240 do P1200 (niska twardość
nasypu).

4.

Papieru od P20 do P80 używa się do
a)

polerowania powierzchni lakierowanych.

b)

szlifowania wykańczającego drewna twardego.

c)

szlifowania wykańczającego drewna miękkiego.

d)

wstępnego szlifowania (zgrubnego).

5.

Taśmy bez końca stosowane w szlifierkach produkowane są w taki sposób, że
a)

dokleja się do długiej taśmy kolejną taśmę (gdy poprzednia już zetrze materiał
ś

cierny).

b)

przy jednej szlifierce stosowany jest stale ten sam rodzaj taśmy o tej samej twardości
i tej samej gęstości nasypu, a przy innej inny więc bez końca stosuje się taką samą
taśmę.

c)

skleja się w obwód odcinek taśmy o potrzebnej szerokości.

d)

taśma nie jest łączona w zamknięty obwód i podczas pracy rozwija się ze specjalnego
bębna.

6.

Szlifierka taśmowa z ruchomym stołem stosowana jest do szlifowania
a)

płaskich powierzchni.

b)

małych powierzchni (płaskich i profilowanych) bo stosuje się w niej wąską taśmę.

c)

dużych i małych powierzchni profilowanych.

d)

powierzchni małych i trudnodostępnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

7.

W szlifierce szerokotaśmowej taśma rozpięta jest między
a)

wałami umieszczonymi jeden nad drugim.

b)

wałami umieszczonymi jeden obok drugiego.

c)

wałami umieszczonymi w dowolny sposób – ważne, że ma założoną szeroką taśm.

d)

kołami napinającym.

8.

Długość taśmy potrzebnej do szlifierki wąskotaśmowej (o rozstawie kół 3 m, a średnicy
każdego koła – 0,25 m) równa jest
a)

6,5 m.

b)

5,5 m.

c)

4 m.

d)

6 m.

9.

Pokosty to
a)

materiały drobnoziarniste stosowane do polerowania powierzchni.

b)

substancje do gruntowania drewna i materiałów drewnopochodnych.

c)

substancje otrzymywane przez rozpuszczanie szelaku.

d)

substancje służące do wgłębnego barwienia drewna.

10.

Wypełniacze porów mają postać
a)

tłustych cieczy.

b)

ruchliwych lekkich cieczy.

c)

proszków i past.

d)

ż

elów.

11.

Wypełniacze porów zwykle składają się z
a)

pumeksu, kredy, suchej mączki drzewnej.

b)

oleju lnianego, alkoholu etylowego, politury.

c)

pasty polerskiej z wodą.

d)

kleju kostnego i rozdrobnionego papieru.

12.

Grunty stolarskie służą do wypełniania porów drewna
a)

bez zakrycia jego struktury.

b)

zakrywając strukturę drewna.

c)

na gorąco.

d)

pod farby i lakiery nieprzezroczyste.

13.

Grunty stolarskie mogą być
a)

olejne, rozpuszczalnikowe i nitrocelulozowe.

b)

olejne, klejowe i nitrocelulozowe.

c)

tylko nitrocelulozowe.

d)

olejne i wodne.

14.

Kity stosowane są do
a)

podmalowywania powierzchni drewna.

b)

wypełniania porów drewna pod bezbarwne lakiery.

c)

polerowania.

d)

wyrównywania większych pęknięć i nierówności drewna przed wykończaniem
kryjącym powierzchni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

15.

Roztwór kleju glutynowego, pokost i kreda szlamowa to składniki
a)

kitu.

b)

gruntu.

c)

szpachlówki olejnej.

d)

szpachlówki klejowej.

16.

Pasty polerskie stosowane do wykończania powierzchni metali mają różny skład
ze względu na
a)

różną twardość powierzchni metali.

b)

różny skład stopów metali.

c)

różne kolory metali.

d)

upodobania różnych osób do gładkich albo mniej gładszych powierzchni.

17.

Do kalafonii rozpuszczonej w terpentynie dodaje się sykatyw i pokostu, a następnie kredy
wymieszanej z pigmentem – w taki sposób otrzymuje się
a)

kit.

b)

szpachlę.

c)

mastykę.

d)

klej.

18.

Na rysunkach przedstawiono
a)

sposoby wykonywania ruchów przy bejcowaniu.

b)

przykłady łączenia taśm ściernych.

c)

oznaczenia materiałów ściernych.

d)

sposoby malowania na drewnie dwoma rodzajami lakierów.

19.

Pokosty naturalne wytwarza się z
a)

kleju skórnego.

b)

oleju jadalnego (lnianego, makowego, lub konopnego).

c)

tranu.

d)

muszli skorupiaków.

20.

Cel szlifowania to
a)

tylko wygładzenie powierzchni.

b)

tylko wyczyszczenie powierzchni.

c)

tylko nadanie elementom ostatecznych wymiarów i kształtów.

d)

wygładzenie powierzchni, wyczyszczenie powierzchni, nadanie elementom
ostatecznych wymiarów i kształtów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Nakładanie powłok lakierniczych i wykończanie powierzchni instrumentów
muzycznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Nakładanie powłok
lakierniczych i wykończanie powierzchni instrumentów muzycznych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 10, 11, 12, 13, 14 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. a, 4. c, 5. b, 6. c, 7. b, 8. d, 9. b, 10. d, 11. b,

12. d, 13. a, 14. b, 15. a, 16. b, 17. d, 18. a, 19. b, 20. a.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić kolejne etapy przezroczystego
wykończania powierzchni

B

P

a

2

Odróżnić wykończanie przezroczyste
powierzchni od kryjącego

B

P

b

3

Określić zastosowanie barwienia wgłębnego

B

P

a

4

Określić cel, w jakim wykorzystuje się emalię,
w kryjącym wykończaniu powierzchni

B

P

c

5

Dobrać metodę nanoszenia szpachlówki

B

P

b

6

Dobrać metodę malowania materiałami
nitrocelulozowymi

A

P

c

7

Określić, w jakiej pozycji powinien znajdować się
przedmiot podczas natrysku lakierem

A

P

b

8

Określić, co to są pokosty

B

P

b

9

Określić, jaką postać mają wypełniacze

B

P

c

10

Określić czynniki powodujące wystąpienie
widocznych zacieków na powłoce lakierowej

C

PP

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

11

Określić czynniki powodujące pękanie powłoki
lakierowej

C

PP

b

12

Określić czynniki powodujące niedostateczną
przyczepność powłoki lakierowej do podłoża

C

PP

d

13

Określić czynniki powodujące zbyt powolne
utwardzanie powłoki lakierowej

C

PP

a

14

Określić przyczyny skłonności powłoki
lakierowej do marszczenia

C

PP

b

15

Określić, w jaki sposób można wykończyć
powierzchnię politurowaną bez zacierania porów

B

P

a

16

Określić sposób gruntowania powierzchni
podczas politurowania na wysoki połysk

B

P

b

17

Określić długość przerw między jednym i drugim
nakładaniem politury

A

P

d

18

Określić, czym wykonuje się politurowanie
właściwe

A

P

a

19

Wskazać, jakie czynności wykonuje się podczas
wykończenia powierzchni politurowanych

A

P

b

20

Dobrać właściwe materiały ścierne do
polerowania

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielenia odpowiedzi na takie typy zadań jakie będą
w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (na karcie odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na rozwiązanie
zadań.

8.

Stwórz odpowiednią atmosferę pracy podczas pomiaru (rozładuj niepokój, zachęć do
sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed końcem sprawdzianu poinformuj uczniów o zbliżającym się czasie
zakończenia odpowiedzi.

10.

Zbierz zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę wyników, wybierz te zadania, które sprawiły uczniom najwięcej
trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do postępowania mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Z proponowanych 4 odpowiedzi tylko
jedna jest prawdziwa.

4.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.

6.

W kratkę odpowiadającą dobrej odpowiedzi kratkę wstawiaj znak X.

7.

Jeśli się pomylisz błędną odpowiedź otocz kółkiem i zaznacz prawidłową wstawiając X.

8.

Pracuj samodzielnie.

9.

Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na karcie
odpowiedzi.

10.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Pierwszym etapem w procesie wykończania przezroczystego powierzchni jest

a)

odżywiczanie powierzchni.

b)

mycie powierzchni w kąpielach mydlanych.

c)

barwienie wgłębne.

d)

przeszlifowywanie.

2. Wykończenie poszczególnych warstw powierzchni drewna wykonuje się lakierem

a)

tylko przezroczystym.

b)

tylko kryjącym.

c)

przezroczystym i kryjącym.

d)

barwnym.

3.

Barwienie wgłębne drewna wykonywane jest w przypadku wykończenia
a)

przezroczystego.

b)

kryjącego.

c)

przezroczystego i kryjącego.

d)

barwnego.

4.

Emalię w przypadku wykończeń kryjących nanosi się w celu
a)

zabarwienia powierzchni na żądany kolor.

b)

dokładniejszego wypełnienia porów drewna.

c)

zwiększenia połysku i wodoodporności powłoki.

d)

nadania powierzchni połysku.

5.

Szpachlówkę na powierzchnię drewna nakłada się
a)

wyłącznie odpowiednimi pędzlami.

b)

pierwszą warstwę w poprzek, a drugą wzdłuż elementu.

c)

pierwszą warstwę wzdłuż, a drugą w poprzek elementu.

d)

szpachlami ceramicznymi.

6.

Nakładanie materiałów nitrocelulozowych za pomocą pędzla ma następujące ograniczenia
a)

należy nakładać jedną warstwę natychmiast po drugiej.

b)

należy przeszlifować pierwszą warstwę zanim nałoży się drugą.

c)

należy odczekać aby wyschła pierwsza warstwa zanim nałoży się drugą.

d)

pędzel powinien być wyłączne z włosia naturalnego.

7.

Nanoszenie materiałów lakierniczych natryskiem wykonywane jest w taki sposób, że
przedmiot pokrywany lakierem
a)

znajduje się w pozycji pionowej.

b)

znajduje się w pozycji poziomej.

c)

znajduje się pod kątem 45

o

od poziomu.

d)

może znajdować się w dowolnej pozycji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

8.

Pokosty to
a)

materiały drobnoziarniste stosowane do polerowania powierzchni.

b)

substancje do gruntowania drewna i materiałów drewnopochodnych.

c)

substancje otrzymywane przez rozpuszczanie szelaku.

d)

substancje służące do wgłębnego barwienia drewna.

9.

Wypełniacze porów mają postać
a)

tłustych cieczy.

b)

ruchliwych lekkich cieczy.

c)

proszków i past.

d)

ż

elów.

10.

Na powłoce lakierowej widoczne są zacieki, mogły to spowodować następujące czynniki
a)

zbyt mała elastyczność lakieru.

b)

zbyt duża wilgotność lakierowanego drewna.

c)

niedostateczna czystość podłoża.

d)

za mała odległość dyszy pistoletu od lakierowanej powierzchni lub za gruba warstwa
jednorazowo naniesionego lakieru.

11.

Pękanie powłoki lakierowej wywołane zostało
a)

zbyt wysoką temperaturą suszenia powłoki.

b)

za małą elastycznością lakieru, złym podkładem, zbyt dużą wilgotnością drewna.

c)

za grubą warstwą lakieru nanoszoną jednorazowo, powietrze w lakierni zapylone.

d)

rozcieńczalnikiem złej jakości, małą lepkością i przyczepnością lakieru.

12.

Po naniesieniu powłoki lakieru okazało się, że wykazuje on niedostateczna przyczepność
do podłoża. Mogło to zostać spowodowane
a)

za małą ilością rozpuszczalnika w lakierze i nieprzeszlifowaniem powłoki drewna
przed lakierowaniem.

b)

zbyt dużą wilgotnością powietrza w lakierni oraz zbyt małym ciśnieniem w pistolecie
natryskującym.

c)

nierównomierną grubością naniesionego lakieru oraz źle dobranym wypełniaczem
porów.

d)

za dużą wilgotnością drewna, niedostateczną czystością lakierowanego podłoża.

13.

Zbyt powolne utwardzanie powłoki może być spowodowane
a)

za dużą zawartością plastyfikatora w lakierze, powietrze w lakierni przesycone
oparami rozpuszczalników.

b)

złym rozpuszczalnikiem, za wysoką temperaturą w pomieszczeniu.

c)

za wysoką lepkością lakieru, za niską temperaturą w lakierni.

d)

za grubą warstwą lakieru, za dużą ilością rozpuszczalnika w lakierze.

14.

Powłoka lakierowa wykazuje skłonności do marszczenia – spowodowane to zostało
a)

zbyt wysoką temperatura suszenia powłoki i za grubą warstwą lakieru.

b)

zbyt wysoką lepkością lakieru, zbyt dużym ciśnieniem w pistolecie natryskowym, za
niską temperaturą w lakierni.

c)

za grubą warstwą lakieru, lakier zawierał zbyt dużo lotnego rozpuszczalnika.

d)

za dużą ilością rozcieńczalnika lub rozcieńczalnik był niewłaściwy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

15.

Politurowanie można przeprowadzić bez zacierania porów wtedy, gdy
a)

wykończa się powierzchnię na mat.

b)

wykończa się powierzchnię na wysoki połysk.

c)

wykończa się powierzchnię i na mat i z połyskiem.

d)

trzeba przeprowadzić kryte wykończanie powierzchni.

16.

Gruntowanie podczas wykończenia politurą na wysoki połysk przeprowadza się
a)

przez kilkakrotne wcieranie pumeksu drewnianym klockiem owiniętym w pojedynczą
warstwę bawełny.

b)

przez kilkakrotne wcieranie pumeksu tamponem nasyconym politurą.

c)

przez naniesienie gruntu pędzlem.

d)

przez cieniutkie przeszpachlowanie powierzchni.

17.

Przerwy między jednym, a drugim nakładaniem politury powinny wynosić
a)

przynajmniej godzinę.

b)

24 godziny.

c)

48 godzin.

d)

około 3–5 minut.

18.

Do politurowania właściwego używa się
a)

politury o stężeniu 8–10% z bardzo niewielkim dodatkiem pumeksu.

b)

politury o stężeniu ok. 30%.

c)

politury o stężeniu 8-–10% z niewielkim dodatkiem kredy pławionej.

d)

zakwaszonej kwasem szczawikowym politury o stężeniu nie przekraczającym 20%.

19.

Po naniesieniu ostatniej warstwy politury
a)

szlifuje się do połysku politurą, warstwę drobnoziarnistym papierem ściernym.

b)

usuwa się z wykończanej powierzchni resztki oleju tamponem zwilżonym
w spirytusie.

c)

lakieruje się powierzchnię.

d)

zmywa się całą powierzchnię ciepłą, wygotowaną wodą.

20.

Polerowanie – to obróbka wykańczająca, która ma na celu uzyskanie żądanej gładkości
i połysku powierzchni przedmiotu polerowanego. Polerowanie dokonywane jest zwykle
za pomocą
a)

miękkich tarcz i materiałów ściernych.

b)

twardych tarcz i materiałów ściernych o drobnym ścierniwie.

c)

tamponów nasączonych olejami.

d)

tarcz z nakładkami tekstylnymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Nakładanie powłok lakierniczych i wykończanie powierzchni instrumentów
muzycznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

7. LITERATURA

1.

Bajkowski J.: Maszyny i urządzenia do obróbki drewna. Cz. 1. WSiP, Warszawa 1995

2.

Gehlen M.: Technologia drewna Podręcznik do nauki zawodu. Cz. 2. Wydawnictwo
REA, Warszawa 2002

3.

Giełdowski L.: Konstrukcje mebli. Cz. 1. Rysunek techniczny. WSiP, Warszawa 1995

4.

Łunarski J. Szabajkowicz W.: Automatyzacja procesów technologicznych montażu
maszyn. WNT, Warszawa 1993

5.

Nowak H.: Stolarstwo część 2. Technologia i materiałoznawstwo. WSiP, Warszawa 2000

6.

Oczoś K.: Szlifowanie. WNT, Warszawa 1986.

7.

Pajewski K.: Technologia i technika malarsko lakiernicza. Warszawa 1937

8.

Prażmo J.: Tchnologia materiałoznawstwo, Stolarstwo cz. 1. WSiP, Warszawa 1999

9.

Prządka W., Szczuka J.: Technologia meblarstwa cz. 2. WSiP, Warszawa 1991

10.

Samek A.: Projektowanie procesów technologicznych obróbki i montażu. Politechnika
Krakowska, Kraków 1986

11.

Swaczyna I.: Meble. Naprawa i odnawianie. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne,
Warszawa 1995.

12.

Sękowski J.: Konserwacja mebli zabytkowych. Wydawnictwo Semper, Warszawa 2003

13.

www.meie.com.pl