operator maszyn i urzadzen odlewniczych 812[03] z2 06 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Ewa Pogorzelska

Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów
812[03].Z2.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Marian Cymerys
mgr inż. Ryszard Łoin

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Ewa Pogorzelska

Konsultacja:
dr inż. Bożena Zając

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 812[03].Z2.06
„Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń odlewniczych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Usuwanie odlewów z form i rdzeni z odlewów, oczyszczanie i wykańczanie

odlewów

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Organizacja i przebieg kontroli jakości odlewów, klasyfikacja, wykrywanie,

kwalifikowanie, analiza przyczyn i usuwanie wad odlewów

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Obróbka cieplna i cieplno-chemiczna odlewów

5.3.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń
odlewniczych.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania -
- uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować

samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest

przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić uczniom
samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów, w formie
dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, ponieważ
nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie
dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają

ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję
ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając różne
możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych
ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu techniczno dydaktycznym
szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest udzielenie

odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń nie
zainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy
może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu

całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną liczbę
możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona jest od
ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego projektu
oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak przeprowadzić proces
oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenia.

Miejsce jednostki modułowej w strukturze modułu 812[03].Z2.06 Wybijanie,

oczyszczanie i wykańczanie odlewów jest wyeksponowane na schemacie zamieszczonym
poniżej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

812[03].Z2

Technologia wytwarzania

wyrobów metodami

odlewniczymi

812[03].Z2.01

Przygotowanie mas

formierskich i rdzeniowych

812[03].Z2.02

Wykonywanie form

piaskowych zagęszczanych

ręcznie

812[03].Z2.03

Wykonywanie maszynowe

form piaskowych i rdzeni

812[03].Z2.04

Wykonywanie odlewów

metodami specjalnymi

812[03].Z2.05

Topienie stopów

odlewniczych

i zalewanie form

812[03].Z2.06

Wybijanie, oczyszczanie

i wykańczanie odlewów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

wyszukiwać potrzebne informacje w dokumentach,

−

korzystać z Internetu,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,

−

pracować indywidualnie,

−

współpracować w grupie,

−

prezentować wyniki pracy własnej i grupowej,

−

uczestniczyć w dyskusji,

−

interpretować wskazany tekst,

−

posługiwać się instrukcją przy wykonywaniu ćwiczeń,

−

wykonywać proste obliczenia techniczne,

−

stosować poprawną terminologię techniczną,

−

objaśniać zjawiska zachodzące w formie po zalaniu,

−

oceniać skutki powstawania gazów, stygnięcia i skurczu metalu w formie,

−

stosować się do przepisów bhp, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

usunąć ręcznie i w sposób zmechanizowany odlewy z formy,

–

usunąć rdzenie z odlewów,

–

usunąć ręcznie i mechanicznie elementy układu wlewowego i zalewki,

–

scharakteryzować urządzenia do wybijania odlewów z form i rdzeni z odlewów oraz
oddzielania układu wlewowego i nadlewów,

–

rozróżnić metody oczyszczania odlewów,

–

wyjaśnić budowę i zasadę działania oczyszczarek do odlewów,

–

obsłużyć kraty wstrząsowe i oczyszczarki do odlewów,

–

wykonać obróbkę cieplną i cieplno-chemiczną odlewów,

–

zabezpieczyć odlewy przed korozją,

–

dobrać metodę kontroli odlewów zgodnie z warunkami technicznymi odbioru,

–

wykryć i określić rodzaje wad odlewów,

–

zakwalifikować odlewy do brakowania lub naprawy,

–

posłużyć się urządzeniami do kontroli jakości odlewów,

–

usunąć wady odlewów,

–

ocenić jakość wykonanej pracy,

–

zastosować zasady użytkowania maszyn i urządzeń,

–

posłużyć się dokumentacją technologiczną, Dokumentacją Techniczno – Ruchową,
Polskimi Normami, normami branżowymi oraz poradnikami,

–

zastosować zasady zachowania się w strefach bezpośredniego zagrożenia odpryskiem
żużla i gorącego metalu,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….....................

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń odlewniczych 812[03].

Moduł:

Technologia

wytwarzania

wyrobów

metodami

odlewniczymi 812[03].Z2.

Jednostka modułowa:

Wybijanie,

oczyszczanie

wykańczanie

odlewów

812[03].Z2.06.

Temat: Identyfikowanie wad odlewów i określanie sposobów ich naprawy.

Cel ogólny: Wykrywanie, kwalifikowanie i usuwanie wad odlewów.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zidentyfikować wadę na odlewie,

−

nazwać wady odlewów,

−

zakwalifikować wadę jako naprawialną lub nienaprawialną,

−

dobrać sposób naprawy do rodzaju wady,

−

dobrać narzędzia do naprawy wady,

−

dobrać materiały do naprawy wady,

−

użyć narzędzi do naprawy wady,

−

podać sposób naprawy wady.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa,

−

indywidualna.

Czas: 4 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stanowiska do pracy grupowej i indywidualnej,

−

odlewy z wadami powierzchni,

−

arkusz do ćwiczenia,

−

tekst przewodni,

−

formularze z pytaniami prowadzącymi,

−

poradnik dla ucznia,

−

poradnik mechanika.

Przebieg zajęć:
1. Wstępne czynności organizacyjno-przygotowawcze przed rozpoczęciem zajęć.
2. Realizacja zajęć metodą tekstu przewodniego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Etap zajęć

Czynności wykonywane

przez nauczyciela

Czynności wykonywane

przez uczniów

Czynności

wstępne

−

sprawdza obecność uczniów, stan ubrań
roboczych i stanowisk pracy,

−

podaje temat i określa cel zajęć.

−

przygotowują się do zajęć,

−

zapoznają się z tematem i celami
zajęć.

−

określenie szczegółowych celów
kształcenia,

−

wyjaśnienie zasad pracy metodą tekstu
przewodniego,

−

rozdanie instrukcji do ćwiczenia,
formularzy z załącznikami 1 i 2.

Faza 1 – Informacje

−

zbierają informacje odpowiadając
na przygotowane pytania
prowadzące – załącznik 1.

Faza 2 – Planowanie

−

przygotowują plan realizacji
ćwiczenia, planują środki potrzebne
do realizacji ćwiczenia,

−

odpowiadają na pytania – załącznik
2, uzupełniają formularz.

Instruktaż

wstępny

−

omawia z poszczególnymi uczniami
zaproponowany plan przebiegu
ćwiczenia,

−

pomaga usunąć ewentualne błędy w
planie wykonania ćwiczenia,

−

zezwala na wykonanie ćwiczenia.

Faza 3 – Ustalenie

−

indywidualnie proponują plan
przebiegu ćwiczenia,

−

konsultują z nauczycielem
poprawność opracowanego planu
wykonania.

−

obserwuje przebieg prac
wykonywanych przez poszczególnych
uczniów,

−

czuwa nad dyscypliną pracy,
właściwym posługiwaniem się
poradnikami i literaturą techniczną,

−

obchodzi poszczególne stanowiska
pracy, udziela dodatkowego instruktażu
lub niezbędnej pomocy, koryguje
zauważone błędy.

Faza 4 – Realizacja

−

wykonują zaplanowane czynności.

Instruktaż
bieżący

−

obserwuje uczniów,

−

udziela wskazówek,

−

ocenia: utrzymywanie ładu i porządku
na stanowisku pracy, poprawność
wykonywania ćwiczenia.

Faza 5 – Sprawdzanie

−

sprawdzają poprawność
wykonanego ćwiczenia.

Instruktaż

końcowy

−

przegląda i ocenia wypełnione arkusze
do ćwiczenia,

−

ocenia prezentację ucznia,

−

podsumowuje ćwiczenie: wskazuje
jakie umiejętności były ćwiczone, jakie
wystąpiły nieprawidłowości i jak ich
unikać w przyszłości.

Faza 6 – Analiza końcowa

−

prezentują wykonane prace,

−

uzasadniają sposób identyfikacji
wady, jej kwalifikacji i dobór
sposobu naprawy,

−

oceniają poprawność wykonanego
zadania

−

wskazują ewentualne problemy,
które wystąpiły podczas
wykonywania ćwiczenia,

−

uwagi notują w formularzu do
ćwiczenia.

Czynności

końcowe

−

sprawdza stan stanowisk,

−

podaje temat następnych zajęć,

−

zadaje pracę domową.

−

porządkują stanowiska pracy.

Załącznik 1

Pytania prowadzące do fazy 1 – Informacje
1. Co oznacza określenie wada odlewu?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Jakie są rodzaje wad odlewu ze względu na miejsce ich występowania?
3. Jak można podzielić wady ze względu na możliwość ich naprawy?
4. Gdzie można znaleźć tablice pokazujące wady odlewów?
5. Jakie są sposoby naprawy wad powierzchni odlewów?
6. Od jakich czynników zależy wybór metody naprawy wady?

Załącznik 2

Pytania prowadzące do fazy 2 – Planowanie
1. Jakie są sposoby naprawy wady na odlewie, który został ci przedstawiony przez

nauczyciela?

2. Jaki sposób naprawy uważasz za przydatny do naprawy tej wady?
3. Jakich materiałów będziesz potrzebował do wykonania naprawy?
4. Jakich narzędzi będziesz potrzebował do wykonania naprawy?
5. Na czym polega przygotowanie powierzchni do naprawy wybraną przez ciebie metodą?

Zakończenie zajęć

Czynności organizacyjno-porządkowe kończące zajęcia.

Praca domowa

Odszukaj w literaturze i wypisz wiadomości na temat sposobów naprawy wad odlewów.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

prezentacja prac, samoocena,

−

pytania kontrolne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….....................

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń odlewniczych 812[03].

Moduł:

Technologia

wytwarzania

wyrobów

metodami

odlewniczymi 812[03].Z2.

Jednostka modułowa:

Wybijanie,

oczyszczanie

wykańczanie

odlewów

812[03].Z2.06.

Temat: Wykonywanie naprawy wady powierzchni w postaci zaprószenia odlewu

żeliwnego metodą spawania łukowego.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonywania napraw odlewów.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

stosować zasady bhp podczas naprawy wad odlewów,

−

zorganizować stanowiska według zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

zidentyfikować wadę na odlewie,

−

dobrać sposób naprawy do rodzaju wady,

−

dobrać narzędzia do naprawy wady,

−

dobrać materiały do naprawy wady,

−

użyć narzędzi do naprawy wady,

−

wykonać naprawę wady,

−

sprawdzić jakość wykonania naprawy.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z wyjaśnieniem,

−

ćwiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa,

−

indywidualna.

Czas: 4 godziny dydaktyczne

Środki dydaktyczne:

−

stanowiska do pracy grupowej i indywidualnej,

−

dokumentacja techniczna,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

odlew żeliwny z zaprószeniem o wymiarze nie przekraczającym 10 mm,

−

narzędzia określone w instrukcji,

−

poradnik dla ucznia.

−

poradnik mechanika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

Czynności wykonywane przez nauczyciela

Czynności wykonywane przez ucznia

Czynności organizacyjno porządkowe

−

sprawdza wygląd uczniów przygotowanych do zajęć
pod względem bhp,

−

zapoznaje uczniów z tematem, określa cele zajęć,

−

nawiązuje do zagadnień organizacji naprawy odlewów,
sprawdza wiadomości uczniów
z zakresu: rodzajów wad odlewów, zasad doboru
sposobów naprawy,

−

przypomina zasady bhp obowiązujące podczas
wykonywania naprawy metodą spawania.

−

zapoznają się z tematem i celami zajęć,

−

zapisują temat w zeszytach,

−

udzielają odpowiedzi na pytania
nauczyciela.

Instruktaż wstępny

−

prezentuje odlewy z wadami,

−

prowadzi dyskusję na temat rodzajów wad odlewów i
sposobów ich naprawy,

−

omawia sposób naprawy wybranej wady,

−

omawia nieprawidłowości mogące powstać podczas
naprawy wady,

−

wydaje uczniom dokumentację, przydziela stanowiska
robocze,

−

obserwuje i nadzoruje czynności przygotowawcze
uczniów.

−

charakteryzują wady odlewów
prezentowane przez nauczyciela,

−

rozpoznają wskazane przez nauczyciela
wady odlewów,

−

rozpoznają narzędzia i przyrządy do
naprawy wad odlewów,

−

obserwują czynności podczas naprawy
wady,

−

ćwiczą samodzielnie czynności
niezbędne przy naprawie wady,

−

słuchają komentarza do naprawy wady,

−

zadają pytania w razie wystąpienia
wątpliwości,

−

zapoznają się z dokumentacją otrzymaną
od nauczyciela,

−

ustalają kolejność czynności
naprawczych, zapisują
w formularzu,

−

organizują stanowisko pracy zgodnie z
zasadami bhp i wymaganiami
dokumentacji technicznej,

−

sprawdzają stan techniczny sprzętu
potrzebnego do wykonania naprawy
wady odlewu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instruktaż bieżący

−

przeprowadza przegląd stanowisk pracy,

−

ocenia: poprawność posługiwania się sprzętem do
naprawy i przestrzeganie zasad bhp,

−

udziela niezbędnych instrukcji, koryguje elementarne
błędy.

−

podejmują pracę na przydzielonych
stanowiskach,

−

sprawdzają wymiary wady,

−

wycinają wadę za pomocą tarczy
szlifierskiej i szlifierki pneumatycznej,

−

dokonują naprawy wady odlewu przez
spawanie elektrodą do spawania żeliwa,

−

posługują się narzędziami zgodnie z ich
przeznaczeniem
i zachowaniem zasad bhp.

Instruktaż końcowy

−

dokonuje przeglądu prac,

−

komentuje jakość naprawy,

−

ocenia jakość pracy uczniów.

−

dokonują oceny poprawności wykonanej
naprawy,

−

uzupełniają formularze do ćwiczenia,

−

prezentują wykonane prace,

−

formułują i zapisują wnioski
z przebiegu montażu,

−

porządkują stanowiska pracy.

Zakończenie zajęć

Czynności organizacyjno-porządkowe kończące zajęcia

−

sprawdzenie stanu stanowisk,

−

podanie tematu następnych zajęć.

Praca domowa

Polecenie wyszukania w literaturze sposobów obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej

odlewów.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

samoocena,

−

pytania kontrolne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Usuwanie odlewów z form i rdzeni z odlewów, oczyszczanie

i wykańczanie odlewów

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wybij odlew tulei z kołnierzem z formy przy użyciu kraty wstrząsowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres,

tematykę i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy. Ćwiczenie powinien poprzedzić pokaz filmu dydaktycznego z objaśnieniem.
Podczas ćwiczenia nauczyciel powinien obserwować pracę uczniów, udzielać wskazówek,
kierować dyskusją i podsumować ją.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z wiadomościami na temat wybijania odlewów przy użyciu krat

wstrząsowych,

4) zapoznać się z instrukcją obsługi kraty wstrząsowej,
5) wykonać ćwiczenie zgodnie z instrukcją,
6) zaprezentować efekty swojej pracy,
7) dokonać oceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

skrzynka z zaformowanym odlewem,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

krata wstrząsowa ustawiona nad przenośnikiem na wybitą masę,

−

instrukcja obsługi kraty,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Usuń ręcznie rdzeń z odlewu tulei z kołnierzem, który wybiłeś z formy w poprzednim

ćwiczeniu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z wiadomościami na temat usuwania rdzeni z odlewów,
4) wybić rdzeń zgodnie z instrukcją,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

odlew wybity ze skrzynki,

−

pojemnik na masę rdzeniową,

−

narzędzia do wybijania określone w instrukcji,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Usuń układ wlewowy i zalewki z odlewu tulei z kołnierzem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres,

tematykę i sposób wykonania ćwiczenia. Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia
z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Ćwiczenie powinien poprzedzić
pokaz filmu dydaktycznego z objaśnieniem. Podczas ćwiczenia nauczyciel powinien
obserwować pracę uczniów, udzielać wskazówek, kierować dyskusją i podsumować ją.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z wiadomościami na temat usuwania układów wlewowych i zalewek

z odlewów,

4) odciąć układ wlewowy i usunąć zalewki,
1) zaprezentować efekty swojej pracy,
2) dokonać oceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

odlew z wybitym rdzeniem,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

pojemnik na układ wlewowy i zalewki,

−

narzędzia do usuwania układu wlewowego i zalewek określone w instrukcji,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 4

Oczyść powierzchnię odlewu tulei z kołnierzem przy użyciu szlifierki ręcznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres,

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z wiadomościami na temat stosowania szlifierek do obróbki powierzchni

odlewu,

4) zapoznać się z instrukcją obsługi szlifierki ręcznej do odlewów,
5) wykonać ćwiczenie,
6) zaprezentować efekty swojej pracy,
7) dokonać oceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

odlew tulei z kołnierzem,

−

szlifierka ręczna do odlewów,

−

instrukcja obsługi szlifierki,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Organizacja i przebieg kontroli jakości odlewów, klasyfikacja,

wykrywanie, kwalifikowanie, analiza przyczyn i usuwanie
wad odlewów

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zidentyfikuj i nazwij wady powierzchni na przedstawionych fotografiach odlewów.

Numer fotografii

Nazwa wady

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować tekst

przewodni do ćwiczenia, przygotować arkusz do ćwiczenia, omówić zakres, tematykę
i sposób wykonania ćwiczenia. Podczas ćwiczenia nauczyciel powinien obserwować pracę
uczniów, udzielać wskazówek, kierować prezentacją i podsumować ją.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wiadomościami na temat rodzajów wad odlewów,
3) rozpoznać wady powierzchni na przedstawionych ci fotografiach odlewów,
4) nazwać wady i wpisać je w tabelce,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

arkusz do wykonania ćwiczenia,

−

ponumerowane fotografie odlewów z wadami powierzchni,

−

poradnik dla ucznia,

−

katalog wad odlewniczych,

−

przybory do pisania,

−

stanowisko z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Podaj przyczyny powstania wad pokazanych na fotografiach w poprzednim ćwiczeniu.

Numer fotografii

Przyczyna powstania wady

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować tekst

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wiadomościami na temat przyczyn występowania wad odlewów,
3) określić przyczyny powstania każdej z wad,
4) wypełnić tabelkę,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

arkusz do ćwiczenia,

−

katalog wad odlewniczych,

−

stanowisko z dostępem do Internetu,

−

ponumerowane fotografie odlewów z wadami,

−

przybory do pisania,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Dobierz metody naprawy do rodzaju wad odlewów ze stopów aluminium, wyniki zapisz

w tabeli.

zdjęcia

Nazwa wady

Sposób naprawy

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować tekst

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z wiadomościami na temat rodzajów wad odlewów i sposobów ich naprawy,
2) zapoznać się z przygotowanymi fotografiami wad odlewniczych,
3) rozpoznać wady i podać ich nazwy,
4) wskazać sposób naprawy każdej z wad,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

fotografie wad odlewniczych,

−

arkusz do ćwiczenia,

−

katalog wad odlewniczych,

−

stanowisko z dostępem do Internetu,

−

przybory do pisania,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Obróbka cieplna i cieplno-chemiczna odlewów

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy poszczególnych rodzajów obróbki cieplnej i wskaż przykłady

zastosowania w produkcji odlewów.

Rodzaj obróbki

Cechy charakterystyczne

Przykłady obrabianych odlewów

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować tekst

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące obróbki cieplnej,
2) wypisać te rodzaje, które mają zastosowanie przy obróbce odlewów,
3) określić cechy charakterystyczne (temperatura, czas, przebieg obróbki) poszczególnych

rodzajów obróbki cieplnej,

4) przyporządkować rodzaj obróbki do rodzaju odlewu, zapisać w tabeli wg załączonego

wzoru,

5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

arkusz do ćwiczenia,

−

stanowisko z dostępem do Internetu,

−

filmy dydaktyczne dotyczące obróbki cieplnej,

−

literatura z rozdziału 7,

−

przybory do pisania,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Dobierz piec do wyżarzania ujednorodniającego drobnych odlewów staliwnych

produkowanych małoseryjnie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować tekst

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z rodzajami pieców do obróbki cieplnej staliwa,
2) wyszukać strony www z ofertami pieców,
3) zapoznać się z katalogami ofertowymi pieców,
4) dokonać analizy wybranych pieców,
5) wybrać piec umożliwiający obróbkę cieplną zgodnie z wymaganiami zapisanymi

w treści ćwiczenia,

6) wpisać dane wybranego pieca do arkusza,
7) zaprezentować efekty swojej pracy,
8) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

arkusz do ćwiczenia,

−

stanowisko z dostępem do Internetu,

−

katalogi ofertowe pieców,

−

poradniki,

−

przybory do pisania,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Zabezpiecz przed korozją odlew przy pomocy metalizacji natryskowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel omówić zakres, tematykę

i sposób wykonania ćwiczenia, zwracając uwagę na przestrzeganie przepisów bhp Podczas

ćwiczenia nauczyciel powinien obserwować pracę uczniów, udzielać wskazówek, kierować
prezentacją i podsumować ją.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z wiadomościami na temat metalizacji natryskowej,
2) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) wykonać ćwiczenie zgodnie z instrukcją,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

odlew do metalizacji natryskowej,

−

instrukcja wykonania ćwiczenia,

−

środki ochrony osobistej,

−

pistolet do metalizacji natryskowej,

−

środek zabezpieczający przed korozją,

−

poradniki,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wybijanie, oczyszczanie
i wykańczanie odlewów”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 15, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 5, 11, 14, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. a, 4. c, 5. d, 6. a, 7. d, 8. a, 9. a, 10. d, 11. c,
12. a, 13. d, 14. a, 15. b, 16. d, 17. a, 18. a, 19. c, 20. b.

Plan testu

zad..

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Dobrać urządzenie do wybijania odlewów

Dobrać urządzenie do usuwania układów
wlewowych

Określić kolejność operacji przy oczyszczaniu
powierzchni odlewu

Rozpoznać sposoby oczyszczania odlewów

Dobrać sposób usuwania układu wlewowego
do rodzaju odlewu

Zdefiniować wadę odlewu

Określić sposoby wykrywania wad
odlewniczych

Określić sposoby badania odlewu w celu
wykrycia wad odlewniczych

Określić przyczyny powstawania wad
odlewniczych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić cechy charakterystyczne urządzeń do
wykrywania wad odlewniczych

Określić wpływ temperatury ciekłego metalu
na rodzaj powstałych wad

Określić przyczyny powstawania wad
odlewniczych

Określić sposób przygotowania odlewu do
kontroli jakości.

Określić sposób naprawy odlewu

Wymienić prawidłową kolejność zabiegów
obróbki cieplnej

Wymienić operacje obróbki cieplno-
chemicznej odlewów

Wyjaśnić cel stosowania operacji hartowania

Rozpoznać operacje obróbki cieplno-
chemicznej

Wymienić materiały używane na powłoki
ochronne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów i kart odpowiedzi.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 50 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Wybijanie odlewu z formy może odbywać się przy pomocy

a) kraty wibracyjnej.
b) szlifierki.
c) piły taśmowej.
d) suwmiarki.

2. Układ wlewowy może być usunięty przy pomocy

a) kraty wstrząsowej.
b) oczyszczarki hydraulicznej.
c) piły taśmowej.
d) kraty wibracyjnej.

3. Ostatnią operacją oczyszczania powierzchni odlewów przed malowaniem jest

a) szlifowanie.
b) odcinanie układów wlewowych.
c) usuwanie rdzeni.
d) usuwanie zalewek.

4. Do chemicznych metod oczyszczania odlewów należy

a) oczyszczanie strumieniem wody.
b) oczyszczanie w bębnach.
c) trawienie kwasem.
d) oczyszczanie śrutem.

5. Układy wlewowe odlewów precyzyjnych najłatwiej usuwa się przez

a) usuwanie na prasach.
b) odtrącanie młotkiem.
c) cięcie palnikiem gazowym.
d) obłamywanie wibracyjne.

6. Wada kształtu odlewu to

a) wypchnięcie.
b) zażużlenie.
c) przypalenie.
d) zaprószenie.

7. Wada odlewu zwana wypaczeniem jest wykrywana podczas

a) pomiaru składu chemicznego materiału.
b) pomiaru wytrzymałości.
c) pomiaru szczelności.
d) pomiaru wymiarów odlewu.

8. Badanie odlewu pod ciśnieniem wody lub powietrza służy do wykrycia

a) nieszczelności.
b) zażużlenia.
c) zaprószenia.
d) zalewki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Wada odlewu zwana uszkodzeniem mechanicznym powstaje wskutek

a) niewłaściwego oczyszczania odlewu.
b) niewłaściwej konstrukcji odlewu.
c) badań mechanicznych odlewu.
d) zbyt małej wytrzymałości odlewu.

10. Wspólną cechą aparatu rentgenowskiego i defektoskopu ultradźwiękowego jest to, że

mogą służyć do badania wad
a) kształtu.
b) powierzchni.
c) składu chemicznego.
d) wewnętrznych.

11. Zbyt niska temperatura ciekłego metalu może spowodować powstanie wady o nazwie

a) nieszczelność.
b) zalewka.
c) niedolew.
d) zaprószenie.

12. Przyczyną wady o nazwie zalewka może być

a) niewłaściwe składanie formy.
b) niewłaściwe wyjmowanie odlewu z formy.
c) brak odpowietrzenia formy.
d) niewłaściwie wykonany rdzeń.

13. Wada odlewnicza powstająca na skutek braku odpowietrzenia formy to

a) zaprószenie.
b) wgniecenie.
c) zapiaszczenia.
d) pęcherze.

14. Odlew musi być dokładnie oczyszczony i odtłuszczony do

a) badania magnetycznego.
b) oględzin powierzchni zewnętrznej.
c) badania szczelności.
d) badania własności mechanicznych.

15. Naprawa odlewu przez czopowanie polega na

a) czyszczeniu i spawaniu miejsca wadliwego.
b) wierceniu otworu w miejscu wadliwym i umieszczeniu czopa.
c) wykonaniu czopa z materiału wadliwego.
d) zastąpienia wadliwego odlewu czopem.

16. Prawidłowa kolejność zabiegów obróbki cieplnej to

a) wygrzewanie, chłodzenie, nagrzewanie.
b) grzanie, chłodzenie, nagrzewanie.
c) nagrzewanie, chłodzenie, grzanie.
d) nagrzewanie, wygrzewanie, chłodzenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Do zabiegów obróbki cieplno-chemicznej należy

a) nawęglanie.
b) hartowanie.
c) odpuszczanie.
d) wyżarzanie.

18. Hartowanie staliwa powoduje

a) zwiększenie twardości.
b) zmianę składu chemicznego.
c) zmniejszenie twardości.
d) zwiększenie plastyczności.

19. Azotowanie należy do zabiegów obróbki

a) cieplnej.
b) plastycznej.
c) cieplno-chemicznej.
d) mechanicznej.

20. Do malowania odlewów w celu ochrony przed korozją używa się

ciekłej miedzi.

lakierów bakelitowych.

materiałów ceramicznych.

ciekłego cynku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.............................................................................................................................

Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test praktyczny typu próba pracy do jednostki modułowej: „Wybijanie,
oczyszczanie i wykańczanie odlewów”

Zadanie składa się z 13 ocenianych elementów pracy (ocenianych czynności).

Za każdą poprawnie wykonaną czynność zadania praktycznego uczeń otrzymuje punkty

według arkusza obserwacji. Za niewykonanie czynności (elementu pracy) lub częściowe jej
wykonanie uczeń otrzymuje „0” punktów. Maksymalna ilość punktów do uzyskania to 26.

Proponuje się następujące normy wymagań do ustalenia oceny wyrażonej
w stopniach:

−

niedostateczny – za uzyskanie mniej niż 50% punktów i braku wykorzystania,

wskazówek oraz pytań naprowadzających,

−

dopuszczający – za uzyskanie 50%÷59% punktów (dopuszcza się pytania

naprowadzające),

−

dostateczny – za uzyskanie 60%÷69% punktów,

−

dobry – za uzyskanie 70%÷89% punktów,

−

bardzo dobry – za uzyskanie 90% punktów i więcej, praca całkowicie samodzielna.

Zadanie dla ucznia

Temat: Wykonaj naprawę wady nieszczelności odlewu ze stopu aluminium metodą

uszczelniania przy pomocy impregnatu. Zadanie wykonaj na stanowisku naprawy odlewów.

Arkusz obserwacji

Ocena obserwacji

Punkty

L.p.

Oceniany element pracy

(oceniana czynność)

Możliwe do

uzyskania

Uzyskane

Zapisanie kolejnych czynności naprawczych

Sporządzenie wykazu narzędzi do naprawy

Sporządzenie wykazu środków do przygotowania impregnatu

Zorganizowanie stanowiska zgodnie z zasadami bhp

Sprawdzenie stanu technicznego narzędzi roboczych

Oczyszczenie mechaniczne powierzchni naprawianej

Oczyszczenie chemiczne powierzchni naprawianej

Przygotowanie impregnatu przez zmieszanie składników wg
przepisu podanego przez producenta

Nałożenie cienkiej warstwy impregnatu na powierzchnię
naprawianą

10 Odstawienie odlewu do wyschnięcia

11 Sprawdzenie szczelności odlewu po naprawie

12 Uporządkowanie stanowiska roboczego

13 Prezentowanie wykonanego zadania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z zadaniem typu próba pracy oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj instrukcję do wykonania zadania dla każdego ucznia.
5. Przygotuj dokumentację technologiczną do zadania dla każdego ucznia.
6. Przygotuj narzędzia do naprawy dla każdego ucznia zgodnie z przygotowaną

dokumentacją technologiczną.

7. Zabezpiecz odpowiednią ilość narzędzi roboczych i sprzętu kontrolnego.
8. Zapewnij samodzielność podczas wykonywania pracy.
9. Przed rozpoczęciem próby pracy przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
10. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
11. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na wykonanie zadania.
12. Kilka minut przed zakończeniem zadania przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia pracy.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj dokładnie instrukcję do wykonania zadania.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem formularz „plan działania”.
3. Przeanalizuj dokładnie treść zadania oraz załączoną dokumentację.
4. Na podstawie dokumentacji technicznej ustal:

−

czynności naprawcze i kolejność ich wykonywania,

−

wykaz potrzebnych materiałów,

−

wykaz sprzętu kontrolnego i narzędzi roboczych.

5. Zapisz niezbędne informacje w przygotowanym formularzu „plan działania”.
6. Pobierz potrzebne narzędzia robocze, kontrolne oraz materiały do naprawy.
7. Zorganizuj stanowisko robocze, rozmieść odpowiednio narzędzia i materiały do naprawy.
8. Sprawdź stan techniczny narzędzi i przyrządów.
9. Wykonaj zaplanowane czynności naprawcze zgodnie z obowiązującymi wymaganiami

bezpieczeństwa i higieny pracy.

10. Po wykonaniu zadania sprawdź jakość wykonanej naprawy.
11. Po zakończeniu pracy uporządkuj stanowisko.
12. Zaprezentuj naprawiony odlew.
13. Na wykonanie zadania masz 90 minut.
14. Podczas wykonywania zadania będziesz obserwowany i oceniany przez nauczyciela.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

formularz dla ucznia: plan działania,

−

dokumentacja technologiczna,

−

zestaw narzędzi roboczych i kontrolno-pomiarowych zgodnie z dokumentacją,

−

odlew aluminiowy z wadą nieszczelności,

−

impregnat.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Załącznik nr 1 do testu praktycznego typu „próba pracy”

Imię i nazwisko..................................................................................

ZADANIE PRAKTYCZNE

Temat: Wykonaj naprawę wady nieszczelności odlewu ze stopu aluminium metodą

uszczelniania przy pomocy impregnatu. Zadanie wykonaj na stanowisku naprawy odlewów

Plan działania

1. Kolejność wykonywanych czynności podczas naprawy odlewu………..…………………

……………………………………………………………………………………………...
……………………………………………………………………………………………...
……………………………………………………………………………………………...
……………………………………………………………………………………………...

2. Wykaz niezbędnych materiałów:…...…………………………………….….......................

……………………………………………………………………………………………...
……………………………………………………………………………………………....

.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

3. Wykaz sprzętu kontrolnego i narzędzi roboczych:…...…………………….…....................

……………………………………………………………………………………………...
……………………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………………...........

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Błaszkowski K.: Technologia formy i rdzenia. WSiP, Warszawa 1979
2. Chudzikiewicz R.: Mechanizacja odlewni. WN-T, Warszawa 1974
3. Gierek A. Sioda H.: Technologiczne podstawy projektowania odlewni. Wydawnictwo

„Śląsk”, Katowice 1973

4. Instytut Odlewnictwa w Krakowie: Atlas wad odlewów. Kraków 2004
5. Kniaginin G.: Staliwo metalurgia i odlewnictwo. Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1977
6. Piwoński T.: Odlewnictwo. PWSZ, Kraków 1969
7. Podrzucki Cz. Kalata Cz.: Metalurgia i odlewnictwo żeliwa. Wydawnictwo „Śląsk”,

Katowice 1976

8. Praca zbiorowa: Mały poradnik odlewnika. WN-T, Warszawa 1974
9. Praca zbiorowa: Poradnik inżyniera Odlewnictwo t.I i II. WN-T, Warszawa 1986
10. Skarbiński M.: Uruchomienie produkcji w odlewni. WN-T, Warszawa 1974
11. Ziemkiewicz J.: Technologia odlewnictwa. PZWZ, Warszawa 1970
12. Strony WWW

Literatura metodyczna

1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994.

2. Francuz M., Karpiński J.: Metodyka nauczania zajęć praktycznych. WSiP, Warszawa

1992.

3. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia

Kadr, Warszawa 1997.

4. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000