Funkcjonalizm amerykański

• Specyfika Stanów Zjednoczonych

– Common law
– Sądownictwo federalne i stanowe
– Judicial review
– Pragmatyzm
– Behawioryzm

Funkcjonalizm amerykański

• Funkcjonalizm

– Realne życie prawa
– Prawotwórcza rola sądów
– Mediacyjne oddziaływanie na społeczeństwo

Funkcjonalizm amerykański

• Funkcjonalizm

– Oliver W. Holmes (1841 - 1935)
– Law in books vs law in action
– Teoria „złego człowieka”
– Zadanie nauki prawa: przewidywać to, co w

rzeczywistości uczynią sądy (teoria przepowiedni)

•

Konieczność chwili

•

Przesądy

•

Dominujące koncepcje moralne i polityczne

Funkcjonalizm amerykański

• Fukcjonalizm

– Podstawy socjologii prawa
– Prawem jest to, co znajduje się w orzeczeniach

sądowych

– Źródła prawa:

•

Ustawy

•

Precedensy

•

Opinie uczonych

•

Moralność i zwyczaje

Funkcjonalizm amerykański

• Idealizm prawniczy

– Roscoe Pound
– Prawo: eliminuje bądź łagodzi napięcia

występujące w społeczeństwie

– Teoria interesu społecznego/inżynierii społecznej

•

Prawo nie jest celem samym w sobie

Funkcjonalizm amerykański

• Realizm prawniczy

– Karl Llewellyn
– Prawo w codziennym życiu
– Kontradyktoryjność procesu i instancyjność

Funkcjonalizm amerykański

• Realizm prawniczy

– Jerome Frank

•

Niepewność reguł

•

Niepewność faktów

•

Sceptycyzm

•

relatywizm

Psychologiczna teoria prawa

• Leon Petrażycki (1867 - 1931)

– Istota prawa – przeżycia wewnętrzne
– Prawo – zjawisko psychiczne – skuteczność zależy od

stopnia akceptacji

– Emocje moralne i prawne

•

Przeżycia imperatywne (moralne)

•

Przeżycia imperatywno-atrybutywne (prawne)

– Prawo a moralność
– Polityka prawa – następstwo wydania aktu prawnego
– Prawo intuicyjne, prawo pozytywne, prawo oficjalne

Ronald Dworkin

– Krytyka pozytywizmu
– Hard cases
– Zasady i normy

•

Zasada państwa prawa, zasada podziału
władzy...

•

„nikt nie może odnosić korzyści z wyrządzonego
zła”; „testament ustny musi być sporządzony w
obecności co najmniej 3 świadków”

–

Zakres normy

–

Albo albo vs. Mniej/bardziej

–

sprzeczność