Antonio Labriola

Socjaliści włoscy do

socjalistów niemieckich

Samokształceniowe Koło Filozofii Marksistowskiej

WARSZAWA 2008

Antonio Labriola – Socjaliści włoscy do socjalistów niemieckich (1890 rok)

© Samokształceniowe Koło Filozofii Marksistowskiej

– 2 –

www.skfm.w.pl

„Socjaliści włoscy do socjalistów niemieckich” („I
socialisti italiani ai socialisti tedeschi”) to treść
zredagowanych 9 października 1890 r. przez
Antonio Labriolę pozdrowień dla uczestników
kongresu niemieckiej socjaldemokracji w Halle.

Podstawa niniejszego wydania: Antonio Labriola,
„Pisma filozoficzne i polityczne”, tom 2, wyd.
Książka i Wiedza, Warszawa 1963.

Tłumaczenie z języka włoskiego: Barbara
Sieroszewska.

Antonio Labriola – Socjaliści włoscy do socjalistów niemieckich (1890 rok)

(Do socjaldemokracji niemieckiej zgromadzonej na kongresie w Halle)

Mediolan, 9 października 1890.

Towarzysze!
Liga Socjalistyczna w Mediolanie i Komitet Centralny Włoskiej Partii Robotniczej – ten ostatni w

swoim własnym imieniu oraz w imieniu rozmaitych sekcji, które reprezentuje – wraz z socjalistami z
innych dzielnic Włoch, których podpisy znajdują się pod tym adresem, przesyłają Wam, po raz pierwszy
po dwunastu latach prześladowań zgromadzonym na publicznym kongresie, braterskie pozdrowienie i
wyrazy solidarności, jaka ich wiąże z socjaldemokracją Niemiec, strażą przednią światowego proletariatu,
świadomie przygotowującą rewolucję socjalną.

W obecnych, znanych Wam zresztą, warunkach ruchu robotniczego i socjalistycznego we

Włoszech, ani Lidze, ani Komitetowi, ani innym, którzy zechcieli podpisać ten adres, nie jest dane
występować wobec Was jako organy czy uznani przedstawiciele tych wszystkich, którzy w imię
socjalizmu walczą teraz we Włoszech o wyzwolenie proletariatu. Ale Liga, Komitet i ich adherenci,
przesyłając Wam to pozdrowienie, dobrze wiedzą, że wyrażają uczucia wszystkich towarzyszy włoskich,
zawsze jednomyślnych w podziwie dla Waszej wytrwałości i odwagi w walce przeciwko ustawom
wyjątkowym, dziś zaś zgodnie dostrzegających w Waszej potężnej organizacji i Waszych sukcesach
nieomylny dowód, że od tej pory proletariat nie będzie się już nigdy cofał na drodze wytkniętej przez
sławnej pamięci Międzynarodówkę, a która teraz, dzięki Waszemu przykładowi, widnieje jasna, wyraźna
i niewątpliwa.

Niech żyje socjaldemokracja niemiecka, inicjatorka nowych dziejów!
Międzynarodowy Kongres Socjalistyczny, otwarty w ubiegłym roku w Paryżu, dokładnie w

pamiętną rocznicę zdobycia Bastylii, właśnie poprzez tę datę, miejsce, uczestników i powzięte rezolucje
oznajmił głośno i wyraźnie całemu światu, że setna rocznica roku 1789 definitywnie zamyka erę
rewolucji liberalnej. Pamiętna data Waszego zwycięstwa w dniu 20 lutego, światowe obchody 1 Maja
oraz ta zmiana kierunku trade-unionów, która tak szybko nastąpiła, świadczą nieodpartą wymową faktów,
że nowe dzieje już się rozpoczęły. W chwili obecnej Wy jesteście ich głównymi aktorami, ich
najsumienniejszymi, najbardziej świadomymi głosicielami.

Nigdy więcej ruch proletariacki nie będzie zamierał i wygasał, jak za czasów czartyzmu; nigdy

więcej proletariusze nie pójdą na lep próżnych obiecanek klik politycznych, po to, by kliki te,
wydźwignięte łaską ludu, zgotowały mu gorzkie rozczarowanie paryskie z czerwca 1848; nigdy
proletariusze nie będą prosili burżuazyjnych rządów o zdradzieckie prawo do pracy, które następnie staje
się narzędziem cezaryzmu; nigdy nie dadzą się skusić pochlebstwom i rzekomemu braterstwu potężnych
demagogów.

Walczący proletariat iść będzie pewnym krokiem drogą wiodącą prosto do uspołecznienia

środków produkcji i obalenia istniejącego systemu pracy najemnej, pokładając ufność jedynie we
własnych środkach i własnych siłach, niezachwiany w tym przekonaniu, że nie ma dla niego nadziei na
postęp intelektualny i moralny, nie ma gwarancji wolności i demokratycznej konstytucji, jeśli nie zmieni
się od podstaw ekonomiczny układ współżycia społecznego.

W zniesieniu ustaw wyjątkowych, tego niesłychanego, haniebnego nadużycia burżuazyjnej tyranii,

Wasi towarzysze spoza Alp widzą nie przejściowy rezultat mizernych kombinacji parlamentarnych, ani
też ustępstwo czy podstęp ze strony „góry”; widzą oni w tym fakcie niewątpliwy dowód Waszej siły,
którą zawdzięczacie połączeniu odwagi z rozwagą. Nie dali też ci Wasi towarzysze wiary głosom
mówiącym o niezgodzie, jaka zrodziła się w Waszym obozie, gdyż wiedzą oni, że jesteście w pełni
świadomi misji, do której wypełnienia jesteście powołani, i że przepełnia Was poczucie
odpowiedzialności płynącej z faktu, że jesteście awangardą walczącego proletariatu. Wasi towarzysze
spoza Alp, związani z Wami naturalnym impulsem płynącym ze wspólnoty idei i przewidywaniem
przyszłych walk, nie proszą Was o materialną pomoc ani o hasła, jak to się praktykuje w klikach
politycznych i w tajnych stowarzyszeniach; ale oczekują od Was najcenniejszej pomocy i najlepszej rady:
siły wychowawczej i wzniosłości przykładu.

© Samokształceniowe Koło Filozofii Marksistowskiej

– 3 –

www.skfm.w.pl

Antonio Labriola – Socjaliści włoscy do socjalistów niemieckich (1890 rok)

Wy, zgromadzeni w Halle, możecie wykrzyknąć, jak Luter na sejmie w Wormacji: „Przy tym

obstajemy i inaczej nie możemy!” Ale nie dodacie, jak on: „Tak nam dopomóż Bóg”, tylko powiecie:
Takie jest przeznaczenie dziejów. To właśnie poczucie jest naszym znakiem, w nim leży pewność
naszego prawa.

Braterskie pozdrowienia!

© Samokształceniowe Koło Filozofii Marksistowskiej

– 4 –

www.skfm.w.pl