sciagi z blon sluzowych

http://www.shakemaster.republika.pl/

1. (1/2) Występowanie wykwitów pierwotnych i wtórnych w j.u., przykłady.
Wykwity pierwotne:
PLAMA (macula)-ograniczony wykwit polegający na zm zabarwienia bł śl.
a)plama naczyniowa -wywoł. przekrwieniem czynnym np. zap osutki śluzówkowe w chor infek,
osutki polekowe, rumienie w rozlanych nieżyt zap bl śluz zwłaszcza dziąseł, podniebienia
;wywoł przekrwie bier np. żylaki dol. powierz. jęz u chor z niewydol krążenia; wywoł trwałym
rozszerzeniem naczyń np. w chor Rendu Oslera Webera ;wywoł wynaczynieniami do bł ślu w
postaci linijnej, kropkowatej
b)plama barwnikowa powst w wyniku nadmiernego nagromadzenia się melaniny na
ograniczonej przestrzeni plamy i piegi soczewicowate na czerwieni warg lub bardziej rozlane
plamy-melanoplakia bł śl policzków
c)plama złogowa w przebiegu przewlekłych zatruć niektórymi met. ciężkimi np. ciemnonieb w
zatruciu bizmutem,szare-srebrem. Występują one w postaci rąbka (halo) na brzegu dziąsła.
GRUDKA (papula)- wykwit wyrosły nad pow. bł śl, wyrażnie odgraniczony,spoisty,wystep.
bez pozostawienia blizny. Podział : a)nabłonkowe,b)łącznotk,c)łącznotk-nabł (mieszane)
d)obrzękowe, e)naciekowe. Mieszane-w przebiegu liszaja płaskiego, grudki mogą niekiedy
ulegać złuszczeniu ,rozpadowi oraz przerostowi,zwłaszcza gdy są umiejscowione w ok narażonej
na drażnienie.
GUZEK (tuberculum)-wykwit podobny do grudki,spoisty,ale umiejscowiony w bł śl właść,
goi się pozostawiając blizny, najczęściej pochodzenia urazowego;spotykany w toczniu pospol.,
w głebok zapal gruczołowym warg, w kile późnej.
GUZ (modus)-większy i głębiej umiejsc. niż guzek. Podział: a) zapal- mogą mieć charakter
swoisty (kilaki,guzy promiennicze,gruźlica rozpł) lub nieswoisty (guzy urazowe),a przebieg
ostry, podostry,przewlekły b)nowotwor.
Guzy nowotwor. zawsze charakt przewlekły, bywają uszypułowane lub nie,na szer podst.
PĘCHERZYK (versicula)-drobny wykwit,wyniosły nad pow bł śl, wypełniony cieczą
przezroczystą lub krwistą, w j.u pokrywa pęcherzyka szybko ulega zdarciu-powst bolesna
nadżerka,wyst w j.u w przebiegu zapal opryszczkowego,ospy wietrznej, pólpaśca.
PĘCHERZ(bulla)- w wyniku gromadzenia się płynu wysiękowego na pograniczu nabłonka i bł
śl wł.(pęcherze podnabłonkowe) np. w rumieniu wielopostaciowym wysiękowym,
pemfigoidzie,w postaci pęcherzowej liszaja płaskiego oraz śródnabłonkowe-czyli akantolityczne
w pęcherzycy,opryszczce zwykłej,półpaścu,ospie wietrznej.Zawartość pęcherzy może być
surowicza ,z domieszką krwi lub włóknika ,albo ropna.
KROSTA(pustula)- drobny wykwit wyniosły nad pow bł śl zawierający treść ropną. Zejściem

1. (2/2)
jest nadżerka lub płytkie owrzodzenie np. w przebiegu kiły.
Wykwity Wtórne:
NADŻERKA(erosio)-powst w miejscu wykwitu pierwot pod wpływem urazów lub zmian
troficznych,w wyniku zdarcia pęcherzy,krost,grudek
PĘKNIECIE,ROZPADLINA(fissura)-linijny ubytek nabł, powst w miejscach narażonych na
silne napinanie lub rozciąganie.St zapal,zanik bł śłuz,suchość,wzmożone rogowacenie sprzyjają
powst pęknięć. Głębsze pęknięcia częściej ulegają wtórnemu zakażeniu,owrzodzeniom i
bliznowaceniom. Zwykle w katach ust,na wargach, jęz,oraz bardziej zrogowaciałych wykwitach
leukoplakii
ŁUSKA(squama)-płat zrogowaciałego nabł częściowo oddzielający się.Łuszczenie się może być
otrębiaste lub płatowe.Przeważnie szaro-białe.
STRUP(crusta)- Wyniosły wykwit powst w wyniku zasychania płynu pęcherzyków,pęcherzy i
krost oraz wydzieliny nadżerek lub owrzodzeń. Wyst na czerwieni warg, zwłaszcza na granicy ze
skórą np. w opryszczce zwykłej,ospie wietrznej, pólpaścu
ORZODZENIE,WRZÓD(pulceratio,ulcus)-ubytek bł śl wł , patologicznie zmienionej,gojący
się z powst blizny. Powst w wyniku rozpadu guzków,guzów,krost,zapalnie zmienionej bł śl
oraz w wyniku działania przewlekłych urazów mech,chem, term i in.
BLIZNA(cicatrix)-tkanka nowowytworzona w wyniku odnowy ubytku bł śl. Jest tkanką mniej
wartościową (brak wł sprężystych,zanik nabł oraz wygładzenie granicy nabł łącznotk) Dzieli się
na przerostowe i zanikowe. Ograniczają ruchomość danej okolicy.
OSUTKA ŚLUZÓWKOWA(enanthema) może być jednopostaciowa-złożona z 1 typu
wykwitów np. osutka grudkowa w liszaju Wilsona lub wielopostaciowa złożona z różnych
wykwitów np. plam,grudek i pęcherzy jak w rumieniu wielopostaciowym wysiękowym.

2. Badania pomocnicze, przykłady wskazań i znaczenia diagnostycznego badań
cytologicznych, bakteriologicznych, mykologicznych, histologicznych, immunologicznych,
prób barwnych przyżyciowych, testów biologicznych i innych
CYTOLOGICZNE - ma zast przy wczesnym rozpoznaniu raka, pęcherzycach, stanach
pęcherzycopodobnych w chor. Ślinianek. Mat do badania z wykwitu bł. Śluzowej pobiera się
za pomocą zeskrobin(np.lopatką) i natychmiast rozpór się na szkiełku podst. Po wysuszeniu
utrwala się go w mieszaninie1:1 96%alk.etylowego i eteru i zabarwia H-E. Mat do bad.
Cytologicznego ze zmian głębiej położonych można pobrać met. Aspiracyjną(oligobiopsja),
kleszczykami.
MYKOLOGICZNE - mat.pobiera się za pom. Patyczka z nawiniętą watą z bł śluz.JU,
protezy, języka. Posiewy wyk się na
stałych podłożach Sabon-randa(bialko+pepton+węglowodany).Stwierdzenie odp.il. grzybów
drożdzopodobnych jest podstawą do wykonania antymykogramu.
HISTOLOGICZNE- bad.tkankowe: guzki, guzy, owrzodzenia - trudne pod wzgl. diagnost.
Oprócz potwierdzenia rozpozna klinicznego ma na celu ustal ewent. promienioczułości nowotw.
Wycinek pobiera się z brzegu, aby zawier.tk zmienioną i zdrową. Gdy zm nieduża
np.zmieniony węzeł - pobieramy w całości. Wyk. Się też histopato. Śródoperacyjne.
MIKROBIOLOGICZNE - bad. Flory drobnousr. pobr. Z bl śluz JU, ujść kiesz.patolog. Mat
pobiera się na drodze watą nawiniętą na patyczek, za pom pasków bibuły z wnętrza patolog.
Kieszonki. Mat umieszcza się w płynnych podłożach, kt. Następnie wysiewa się w war.
tlenowych i beztlenowych. Wyk. Barw. Met Gramma. Następnie wyk się antybiogram.
IMMUNOLOGICZNE - wykryw. Przeciwciał anty-HIV( z kl.IgM) po 3-4 tyg w surowicy
krwi jest już wykrywalne miano p-ciał.
PRÓBA BARWNA PRZYŻYCIOWA/ PR. JODOWA/ PR. SCHILLERA)
Pol. na użyciu KJ, w war pr. Jodopozytywne jest dno, ok. podjęzykowa, policzki, wargi, podn.
miękkie - zabarwia się na brązowo. Jodonegatywne w warstwach prawidłowych są dziąsła ,
grzbiet języka, podniebienie twarde zabarwia się kolor słomkowy. W war. patologicznych
dziąsło barwi się na brązowo, natomiast wykwity zapalne na bł. śluz. policzka barwią się na
kolor słomkowy. Próba jest znamienna dla glikogenu.
PRÓBA BIOLOGICZNA= TEST PAULA GUNTHERA - dla potwierdzenia zak. Hermes
simplex; w lekko skaryfikowaną rogówkę królika wciera się zawartość pęcherzyka lub ślinę
pobraną od chorego. Dodatni wynik testu -wystąpienie opryszczkowego zapalenia rogówki lub
ropnego zapalenia worka spojówkowego spojówkowego królika po uplywie 24-48h od wtarcia
w rogówkę.

3 Omów przykłady diagnostyki różnicowej klinicznej w przypadku występowania białych
plam na błonie śluzowej
LEUKOPLAKIA
45-60lat, 2xczęściej u mężczyzn. Białe plamy o różnej wielkości, spoistości i twardości; dno
j.ust i boczna pow. języka, okol podniebienia, zmiany nieścieralne, zazwyczaj niebolesne,
powst.po długotrwałym kontakcie z czynnikami wywołującymi i utrzymują się dopóki te
czynniki są obecne. Bad. biopsja i bad histologiczne.
BIAŁE ZNAMIĘ GĄBCZASTE
Pojednycze lub zlewne, wypukłe białe plamy na bł. Śluz. policzka, warg, wyr.zębodoł.na dnie
j.ust.i podniebieniu miekkim. Zmiana niebolesna szorstka w dotyku, nieścieralna. Jest zmianą
wrodzoną i utrzymuje się przez cale życie.
LISZAJ PŁASKI
Powyzej 40rż, białe,linijnie ułożone grudki, czerwone plamy i miejscowe owrzodzenia na bł
śluz j.ust. zazwyczaj obustronne na bł.śluz.policzków, a także na języku,wargach,podniebieniu
dziąśle, dnie j.ust. Początek choroby może związany być ze stresem, utrzymuje się przez wiele
lat z okresami remisji i zaostrzeń. Charakterystyczna siateczka Wickhama.
ERYTROLEUKOPLAKIA
Białe ogniska na czerwonych plamach, niebolesne, nieścieralne, często nadkażenie Candida.
Występuje na bocznych pow języka, podniebieniu, dnie j ust. Bł.śluz policzków,
podnieb.miekkim. Badania: na obecność Candida, biopsja, bad.histologiczne.
KANDYDOZY
Małe dzieci i ludzie starzy, białe naloty o wyglądzie zsiadłego mleka, może być czerwone
obrzeże, ścieralne , pozostaje zaczerwieniona bł.śluz. Bad.mykologiczne+, leki p-grzybicze
Występują też w chorobach ogólnoustrojowych:cukrzyca, antybiotykoterapii, sterydoterapii.
Objawy: ból, postać przerostowa może być uważana za stan przedrakowy. Podobne do
leukoplakii. Zmiany w kątach ust, z białymi nieusuwalnymi pęknięciami-zmiany szerzą się od
kątów ust do trójkąta pozatrzonowcowego . Obserwuje się nici Candida wnikające do
podścieliska. Może być chorobą samoistną lub powikłaniem innych chorób.
Bad.immunologiczne, bad aktywności enzymów.
LINIA BIAŁA POLICZKA
Wyniosła biała, pofałdowana linia zmiennej dlug. na wysokości linii zgryzu, w obrębie
bł.śl.policzków. Wyst. zwykle bezobjawowo pod postacią zrogowaciałej zmiany szerokości 1-
2mm, od zęba 7 do 3. Zmiana najczęściej obustronna, nieścieralna, współistnieje często z
językiem karbowanym, może być objawem bruksizmu, zaciskania zębów.

4. (1/2) Omów przykłady diagnostyki różnicowej klinicznej w przypadku występowania
wykwitów pęcherzowo-nadżerkowych
4a opryszczka zwykła nawrotowa-dorośli,liczne małe pęcherzyki ,kt pękają i powodują
owrzodzenia.Zmiany powstają powtórnie zazwyczja w tym samym mjescu.wyst- warga
.podnieb twarde, dziąsło.Początek nagły poprzedzony pieczeniem lub swędzeniem.Choroba trwa
5- 12 dni wyleczenie samoistne.
4b. ospa wietrzna- zewnątrzustnie pęcherze potem owrzodzenia.wyst.podniebienie miękkie,bł
śl policzka w zachyłku przedsionka.równoczesne wyst zmian pęcherzykowych na skórze. zmiany
ustępują samoistnie po 7-10 dniach.
4c.półpasiec-jednostronna pęcherzyk. i krostowa wysypka,rozwija się 1-3 dni.Zmiany na skórze
wzdłuż przebiegu włókien nerwowych.wyst wykwity pęcherzykowe,owrzodzenia są silnie
bolesne.Najcz na wargach języku, bł śluz policzk. podnieb twarde.z tendencją do rozsiewania się
zmian do lini środkowej.Neuralgia może utrzymywaćsie po wyzdrowieniu przez 6 mc.
4d.rumień wielopostaciowy-wykwity przede wszystkim na skórze,jamie ustnej-krwotoczne
strupy na wargach,bolesne owrzodzenia pęcherze na języku,bł śl policzka,bóle głowy niewysoka
gorączka+przebyte zakażenia ukł oddechowego,zwykle poprzedzają wyst zmian.
4e pęcherzyca zwykła-liczne pęcherze na skórze i bł śluz.Po ich pęknięciu krwaw. i strupy
zmiany o brzegach kolistych lub nieregularnych,pełzających.Mają tendencję do nawrotów w
tych samych miejscach i do rozprzestrzeniania się na przylegające okolice."+"Objaw
Nikolskiego"-potarcie skóry-łatwe złuszczanie się nask..wzmożone powst pęcherzy
ponaciśnięciu zmienionego chorob miejsca.Test Tkanka-barw met Giemzy,potwierdzenie
akantolizy"+" w zakazeniavh Hermes(opyszczka,opryszczkowe zap j.u.,ospa
wietrzna,półpasiec)oraz "+" w pęcherzycy.Próba biologiczna-Test Paula-Gruttera-dla
potwierdzenia zakażenia wirusem HSV-opryszczkki.bad biopsujne,immunofluorescenc.
TEST TZANKA-po otwarciu pęcherzyka osuszeniu jego treści z dna pęcherzyka wyk się
rozmaz.barwi met Giemzy mikroskopie świetlnym kom. akantolityczne nie stwierdza się w
innych chorobach pęcherzowych pęcherzycą
OBJAW NIKOLSKIEGO-ześłizgiwanie się naskórka w wyniku potarcia skóry pozornie nie
zmienionej w sąsiedztwie istniejącego już pęcherz.Tworzenie się dalszych pęcherzy wokół
istniejącego już pęcherza: Pęcherzyca bujająca, pospolita, liściasta
PÓBA BIOLOB.TEST PAULA-GRUTTERA-potwierdzenie zakazenia
HSV1,zawartośćpęcherza na spojówki królika,kontrola po 24,48,72h.wystąpi analog.
opryszczkowe lub ropne zap spojówki.

4. (2/2)
BAD IMMUNOFLORESC.swoista fluoresceinaw przestrzeniach warstwy kolczastej z surowicą
znakowanoą. Pęcherzyca IgG, zap opryszczk.-IgA,pemfigoid IgG,IgM,
BAD HISTOLOGICZNE-pobieramy cały pęcherzyk tak aby móc stwerdzic jego umiejscowienie
w naskórku:Pęcherzyca-sródnaskórkowo... Pemfigoid-podnaskórkowo.

http://www.shakemaster.republika.pl/

5. (1/2) Omówić diagnostykę różnicową w zespole pieczenia j.ustnej, zapaleniu kątów warg
i przebarwieniach:
mieszane zakazenie c.allbicans i staphylococcus aureus u osob powyzej 50r. Zwykle u kobiet i
uzytkownikow protez.
CZYNNIKI WYWOLUJACE: niedokrwistosc , zla higiena j.u czeste przyjmowanie
antybiotykow o szerokim spektrum dzialania , obnizona wys zwarcia (nieprawidlowe
uzupelnienie prot , nienoszenie protez , niedobory wit z grupy b2
OBJAWY: linijne uszkodzenia w zap kata ust sa wywolane ciaglym naplywaniemi
gromadzeniem się sliny, z uplywem czasu pekniecia staja się glebokie i rozciagaja się na
obszarze kilku cm od spojenia warg w obrebie skory wokół ust lub ulegaja owrzodzeniu. I
obejmuja bl sluzowa warg i policzek. Owrzodzenia często pokryte strupami , niekiedy
wystepuja krwawienia, zapalenie wystepuje często obustronnie , jest stanem przewleklym.
LECZENIE: powinno obejmowac dzialanie profilaktyczne(eliminacja czynnikow , skrupulatna
higiena j.ust , i odtworzenie prawidlowej wys zwarcia, skojazone z miejscowym stosowaniem
srodkow antygrzybicznych i antybiotykow(bactarin) , 2%zel , uzupelnienie niedoborow witamin
gr B i PP oraz Fe.
CZERNIAK: malo bolesne , wolno rosnace plytki lub plamy o zabarwiniu najczesciej
brazowym , czarnym. Charakterystyczne jest niewyrazne odgraniczenie od podloza. Najczesciej
na grzbiecie wyrostkow podniebiennychbl sluz. W 30% powstaje w miejscu wczesniejszych
znamion barwnikowych. Zmiany wielkosci , ksztaltu , koloru najczesciej zle rokuja.czerniaki j
ustnej sa szczególnie niebezpieczne i grozniejsze niż ich skorne odpowiedniki ze względu na
wczesne i odlegle przerzuty. Chirurgiczne usuniecie zmiany + badanie histopatologiczne.
Kompleksowe badanie glownie w celu wykrycia odleglych przerzutow.
MELANOPLAKIA- uogolnione i trwale ciemne przebarwienia bl sluzowej j.u często
spotykane u ludz o sniadej skorze powstaja na skutek zwiekszenia ilosci barwnika - melaniny
odkladanej w warstwie podstawnej nablonka bl sluzowej j.u oraz bl sluzowej wlasciwej.
Najczesciej na dziasle zebodolowym. Wyrazne odgraniczone od bl sluz zmiany , symetryczne ,
bezobjawowe. Mogą być na bl sluz policzkow , wargach jezyku. Roznicowanie ze stanami
dajacymi podobny wyglad np. choroba ADDISONA, zespol albrighta , zatruciach metalami
ciezkimi.
MELANOZA PALACZY TYTONIU: rozlana brazowa plama na dziasle w przedniej cz zuchwy
, bl sluzowej policzkow , wargach , podniebieniu , jezyku , dnie jamy ustnej. Rozmieszczenie
nie symetryczne. Razem z melanoza wystepuje przebarwienie zebow nieprzyjemny zapach z ust

5. (2/2)
STOMATODYNIE: to nieprzyjemne odczucia w j.u bez obiektywnych zmian miejscowych
ETIOLOGIA: czynniki miejscowe: prady elektrogalwaniczne , uczulenia , czynniki
mechaniczne, czynniki toksyczne , zaburzenia w stawie skrzyd-zuch(onizenie zwarcia) , guzy
wzdloz przebiegu nerwow m in gardla i jezyka
Czynniki ogolnoustojowe: wit B , niedokrwistosc addisona birmera , zespol sjogrena , choroba
mikulicza , brak czynnosci jajnikow , nadczynnosc tarczycy , miazdzyca naczyn , kila , zab
psychiczne , pieczenie zwiazane z zanikiem blo sluzowej a zwlaszcza brodawek jezyka i z
suchoscia j ustnej
ETIOPATOGENEZA: kobiety w okresie przekwitania lub po przekwitaniu
OBJAWY: pieczenie i palenie na jezyku , podniebieniu i wargach , dziaslach , dretwienie ,
uczucie ropienia , zaburzenia smaku , uczucie suchosci , slinotoku , uczucie pecherzykow ,lek
przed rakiem
Objawy ze strony jezyka: glossodynia , glossalgia, glossopyrosis , neurosis linguae
ROZPOZNANIE: fluorescencja pomaranczowa jezyka w lampie wooda (tlo nerwowe i
psychogenne). podloze niedoborowe (pow jezyka swieci fioletowo)
ROZNICOWANIE: nerwobole n trojdzielnego , jezykowo-gardlowego , oraz zwoju klinowo-
podniebiennego
LECZENIE: psychoterapia , sr uspokajajace , wit B , eliminacja miejscowych czynnikow
drazniacych.

6 (patrz 33) W jakich chorobach j.u istotna role odgrywaja zaburzenia immunologiczne.
Patomechanizm i badania labolatoryjne, które są rozstrzygające w diagnozie

7 Podać przykłady zmian na błonie śluzowej j.ustnej, które mogą współwystępować na
błonie śluzowej narządów moczo-płciowych i na skórze
1.ostra candydoza rzekomoblonicza(plesniawki)powierzch.rozrost grzyba z rodzaju c.albicans,
wyst. w postaci rozlanej,gladkiej,bialej plytki o wygl.zsiadlego mleka,kt daje się zetrzec z
pozost czerwonej pow z krwawiacymi pktami,najczesci.na bLśl.policzkow,jezyka,podnieb,w
pochwie, skora stop,paznokcie
2.z.peutza-jeghersa dziedz.polipowatosc jelitwyst.mnogich plam śluzowo-skornych oraz poli
powatosc jelit.Małe,płaskie,brązowe,owalne zmiany,kt rozmeszcz.sa przewaznie na skorze
dookoła oczu,j.ust,dziąsłach,dłoniach i podeszw,pow.stóp.Najczesciej śródustnie na wargach i bł
śluzowej policzków
3.Z.Stevensa-Johnsona cieżka postać rumieniawysiękowego wielopostaciowego.Objawy na
skórze podobne do zm.w rumieniu wysiękowymwielopost.,ale choroba obejm.rozległe obszary
skóry oraz j.ust.i daje więcej objawow ogólnych(gorączka,złe samopocz.,bóle
głowy,kaszel,biegunka,wymioty.Klasyczna triada obj.obejmujezmiany oczne(zap spojowek)zm
w ukł.płciowym (zap.żołedzi,sromu,pochwy)i zm.na skórze twarzkl.piersiowej,brzuchu
4 Kłykciny kolczyste zakazny rozrost brodawczakowaty,ident.z brodawczakiem lub
włókniakiem. Kłykciny j.ust.wyst.rzadziej niż brodawczaki .Najcz wyst-ciepłe,wilgotne obszary
skóry oraz bł Śl.okolicy odbytu i krocza,bł śl.warg,wędzidzidełJezyka.
5.Opryszczka zwykła nawrotowa chor.wirusowa(HSV)pęcherzyki ulegają owrzodzeniom,wyst.na
granicy czerwieni warg,na błśluzowej j.u,podniebbł.śl.warg,policzków,skóra dookoła ust,może
współwyst.zakażenieoka(zap rogówki,spojówek)palca(zanokcica opryszczkowa)lub narządów pł
(opryszczka narządow płciowych)
6.Z.Behceta zespół oczno-ustno-płciowywyst.owrzodzenia obejm.trzy okolice-oko,j.ust.
narzady płciowe.Zmiany skórno-podskórne,guzki,plamista lub grudkowa wysypka,kt przechw
pecherzyki z owrzodzeniami i strupami.Owrzodzenia w okol.narzadów płc.mogą wyst
Na bł śl.lub na skórze.Jeden lub kilka wykwitówAlbo cale ogniska wysypki aftopodobnych
owrzo dzeń na bł śluzowej j.ust,najcz.warg i policzków
7.Kiła
8.Ospa wietrzna
9Znamie białe gabczaste pojawia się w chwili uri utrzymuje przez całe zycie
,umiejsc.bł.śluzowa policzkow,warg,pochwa,odbyt.

8. Podać przykłady chorób układowych, w których może dojść do powstania różnych
zmian na błonie śluzowej j.ustnej
UKŁAD KRWIOTWÓRCZY
Niedokrwistość , białaczki, skazy krwotoczne , ciężki choroby szpiku - zawsze występują
zmiany w jamie ustnej.
Białaczki - zapalenie dziąseł, bladość dz., owrzodzenia dz., bolesność dziąsła, krwawienia,
później dziąsła przerośnięte.
UKŁAD KRAŻENIA - chor. Z zab ukrwienia skóry: zaczerwienienie bladość,
Nadciśnienie - gł. odczyny polekowe - suchość suchość jamie ustnej, pieczenie.
ZABURZENIA HORMONALNE - Cukrzyca długotrwałe, trudnogojace się zmiany, suchość
JU, kandydozy,pęcherze, cukrzycowe zapalenie dziąseł, trudno gojące się choroby przyzębia.
Menopauza - obniżenie poziomu estrogenów - zmiany w kościach np.wyrostkach
zębodołowych. Pokwitanie i ciąża - wzrost estrogenów- przerost i zmiany zapalne dziąseł,
nadziąślaki
Nad- i niedoczynność nadnerczy (niedoczynność nadnerczy nadmiernie ciemne zabarwienie)
Nad- i niedoczynność tarczycy
ZABURZENIA GASTROENTEROLOGICZNE
Nadkwasota -fetor ex ore, pieczenie, zgaga, wygładzenie języka
Zaburzenia wchłaniania wit, soli -pęcherze, zapalenie kątów ust
Choroba Crona- ziarninowo-wrzodziejące zap.przew. pokarmowego - ziarnica okolic JU +
zasp.Merkelsona Rosentala - uczucie zgrubienia na policzku, skłonność do owrzodzeń Zesp
Plummer - Wilsona - pieczenie
Choroba Crona -przewlekle post. Zapalne schorzenie, chartka się naciekami, ziarniniakami, kt.
Mogą znajdować się w każdej cz. przew. pokarmowego
Czynniki wyzwalające - dieta, czynniki infekcyjne, mech. autoimmunologiczne.
Najczęściej wyst w 2-3 dek życia. Początkowe objawy - bóle w jamie brzusznej, biegunki,utrata
łaknienia,utrudnione oddawanie moczu, ogólne osłabienie, gorączka , bóle stawów. Na bł
śluz.policzków u 5-10% mogą wyst wykwity podobne do aft, nacieki ziarniniakowate niekiedy
niekiedy odczynem zapalnym wyst gł na dziąsłach, języku, wargach.
ZAB. PSYCHICZNE - leki nasenne, uspakajające - suchość jamy ustnej. Przygryzanie warg -
nieprawidłowe rogowacenie - pow. Nowotw. Neuroleptyki pow. Ślinotok.
ZAB. IMMUNOLOGICZNE objawy w jamie ustnej - pęcherzyce, rumień, liszaj, cukrzyca,
niedokrwistość złośliwa, kolagenozy, aftozy.

9. (1/2) Leki najczęściej stosowane w leczeniu chorób błony śluzowej j.ustnej. Podać
przykłady zastosowania i sposób dawkowania leków z grupy p/zapalnych, p/zakażeniu
bakteryjnemu, wirusowemu, grzybami, p/bólowych, wspomagających (witaminy, sole
mineralne), immunostymulujących oraz inne o działaniu skojarzonym
1. P-ZAPALNE STERYDOWE
* FLUCINAR-miejscowo 2-3x dz.(liszaj płaski, liszaj rumieniowaty,rumień wilopostaciowy)
* HYDROCORTISONUM- miejscowo 1-3x dz. Przez 2 tyg.( liszaj płaski, liszaj
rumieniowaty,rumień wilopostaciowy)
* DEXADENT
* OXYCORT
2.P-ZAPALNE NIESTERYDOWE
* MUCOSIT-maść wciera się 1-3x dz. Przez 3 min. W stanach zap. Dziąseł i bł. śluz. J.u.
* DENTOSEPT- 1 łyżeczka Na 1/2 skl. Ciepłej wody do płukania w stanach zapalnych bł.
śluz. J.u. i dziąseł
* SACHOL,
* APERISAN gel
3.P-BAKTERYJNE
* CARIDENT-miejsc. Wcierać 3x dz. lub robić okłady, w chor. Bł. śluz. J.u-aftozy,
owrzodzenia, nadżerki, odleżyny, chor. Przyzębia, opryszczka, pomocni.w zesp.STEVENS-
JOHNSONA
* DENTOSEPT-pędzl. Chore miejsca co najmniej 3x dz. (w ropnym zapal.dziąseł bakter.
Zapal. J.u, powierzch. I głębokie zap. Przyzębia)
* DERMASEPT
4.P-WIRUSOWE
* GROPLINOSIN-tabl. 500 mg, 3x dz. 1tabl. (8-24 dni)-opryszczka, ospa wietrzna, świnka i
odra)
* ZOVIRAX-maść smar. 6x dz. zakaż. Wir. HSV-1 i HSV-2 -wir. Opryszczki, ospa wietrzna,
półpasiec
* ISOPRINOSINE-tabl. 500 mg, dzieci 50mg/kgmc, dorośli 6 tabl. Dz. przez 5 dni w razie
potrzeby lecz. Powtarza się po 8 dniach
5.P-GRZYBICZE
* NYSTATYNA-zawiesina 4x dz. do płukania j.u. +proces przez 6 tyg., nast. Tydzień przerwy
i wymaz kontrolny (w kandydozie j.u. gardła)
* PIMAFUCIN-zawiesina, u niemowląt 4 kropl.pod język, u dorosłych 10 kropl. Po posiłku

http://www.shakemaster.republika.pl/

9. (2/2)
* FUNGIZONE-krem i maść 3% miejscowo wcierać 2-4 x dz. przez 2 tyg.
6. P-BÓLOWE
* DENTOSEPT, APERISAN gel, SACHOL(3x dz. P-ból, p-zap.)
* Tantum Verde-zap. Dziąseł języka j.u. afty, p-zap., p-bólowo,miejscowo dział. Znieczulające i
odkaż. 2-6x dziennie po 1 dawce
* IBUPROFEN-2 draż. Co 4h po posiłku
* NAPROXEN-2tabl. 3x dz. podczas wyst bólu
7.IMMUNOSTMULUJĄCE
* GROPRINOSIN-tabl. 500mg, 3 x dz. po 1tabl.
* BIOSTYMINA
* PANODYNA
* MAŚĆ ze szczep. Delbeta
8.WSPOMAGAJĄCE
* WITAMINY zwł. Gr. B, C
* Pł.odkażające CORSODYL
CHAMOSALGONT gel - ^ gojenie

10. (1/2) Zakażenia bakteryjne zapalenie nieżytowe, wrzodziejące, paciorkowcowe,
gronkowcowe - krótka charakterystyka (etiologia, objawy, różnicowanie, leczenie)
*Nieżytowe zapalenie j. u. -
#etiologia - paciorkowiec zieleniący, gronkowiec złocisty
#czynniki sprzyjające: 1.miejscowe - zaburzenia ząbkowania, utrudnione wyrzynanie 8,
nawisające wypełnienia, czynna próchnica, nikotyna, zła higiena, kamień nazębny, płytka
2.ogólne - menstruacja, ciąża, cukrzyca, zaburzenia krwawienia, awitaminozy, zatrucia polekowe
#przebieg - ostry, podostry, przewlekły
#objawy - wzmożone złuszczanie nabłonka, ślinotok, upośledzenie smaku, fetor ex ore,
bolesność, pieczenie, obrzęk, zaczerwienienie
#Leczenie - chor. podstawowej, eliminacja czynników drażniących, płukanki (szałwią, rumianek,
3%H2O2 1 łyżka stołowa na szklankę wody) prep. bakteriobójcze, wit. B, C, płukanka
Schwarza (Formalini 40% 5,0 ; Spir. Menhae piperitae 0,5 ; Spir. Vini 25; M solutio) ;
Rivanolum 0,1% - szczotkowanie języka ; dzieci: Aphtin, płukanki zasadowe, płukanki
ściągające (odwar szałwi , kora dębu) Stan przewlekły nieżytowego zapalenia j. u. - bł. śl.
sinoczerwona, sucha, obrzęk nieznaczny, niekiedy słabe pieczenie, uczucie suchości np. zap. j.
u. u palaczy: bł. śl. sinoczerwona, nieprawidłowe rogowacenie (najbardziej podniebienie twarde)
zabarwienie białawe z różowymi punktami odpowiadającymi poszerzonym ujściom gruczołów
śluzowych
#Różnicowanie - parodontitis superficialis, profunda, zatrucia met. Ciężkimi, gruźlica j. u., zap
paciorkowcowe, angina Plant - Vincenta
*Wrzodziejące zapalenie j. u.
#Etiologia - nieznana (wrzecionkowiec + krętek)
#Czynniki sprzyjające - zakażenie beztlenowcami; G (-), zak. HIV, niedobory pokarmowe, chor.
układowe, leki immunosupresyjne, brak higieny #przebieg - ostry, podostry, przewlekły
#objawy - 1.ostra - nagły początek, ^ temp., osłabienie, brak łaknienia, ślinotok, metaliczny
smak, piekący ból brzegów dziąseł, krwawienia dziąseł, fetor ex ore, powiększenie węzłów
chłonnych, szarozielony rzekomobłoniczy nalot na dziąsłach - po usunięciu krwawienie, zapach
amoniaku;
#Różnicowanie - opryszczkowe zap. j. u. i dz. #Leczenie - płukanie 3%H2O2, wit. C,
antybiotyk (Augmentin, Sulfonamidy), Metronidazol 10% maść, Corsodyl, Tantum Verde; nie
usuwać złogów nazębnych gdyż można rozsiać drobnoustrój
[zap. wrzodziejące synonimy: zap. dziąseł Plan-Vincenta, zap. rzekomobłonicze, ostre martwicze
zap. Może przebiegać: a)powierzchownie: obejmuje wolne brzegi dziąseł, brodawek dziąsłowych

10. (2/2)
dziąsłowych b)martwicze: obejmuje bł. śl., podśluzową ; zap. wrzodziejące rozpoczyna się w
przestrzeniach międzyzębowych, długo utrzymujący się stan zapalny doprowadza do martwicy
brodawek
*Zakażenie paciorkowcowe
#Postacie - nieżytowa, nadżerkowa, błoniasta a)nieżytowe - zaczerwienienie, obrzęk,
krwawienia dziąseł b)nadżerkowa - nadżerki na policzku w okolicy rąbka dziąsłowego
c)błoniaste - biało-szare błony rzekome, silnie przylegające do podłoża na wargach, dziąsłach,
podniebieniu, policzkach, języku
#Leczenie - jak nieżytowe
*Zakażenie gronkowcowe - ostry stan zapalny, złuszczanie nabłonka, nalot na bł. śl., ból,
ślinotok, powiększone i bolesne węzły chłonne, ^ temp.
#przebieg - ostry, podostry, przewlekły a)ostry - rumień, mały obrzęk, ^ łuszczenia nabłonka,
tworzące papkowaty nalot na błonie śluzowej i zębach, ślinotok, fetor ex ore, upośledzenie
smaku, bolesność i pieczenie bł. śl. po gorących i kwaśnych potrawach b)przewlekły -
sinoczerwona błona śluzowa, suchość, mały obrzęk, małe pieczenie u palaczy - nadmierne
rogowacenie w postaci punkcików na podniebieniu, są to rozszerzone ujścia gr. Ślinowych
#Leczenie - jak nieżytowe.

11. (2/2)
żółte ziarenka Trendala na podniebieniu i języczku,w gruźlicy mogą mieć początkowo postać
gruzełków ,rozpadlin ,płaskich nacieków ,modzeli ,nadżerek ,pęcherzyków w j. ustnej:
pojedyncze lub mnogie ,bolesne lub nie.
-Rozpływna -powst .tzw. zimne ropnie w wyniku rozmiękania uprzednio powstałych guzków.

PROMIENICA.
I etap-przeważają objawy ostrego zapalenia nieswoistego -obrzęk ,zaczerwienienie tkanek
miękkich,? bolesności okolicznych węzłów chłonnych.
II etap -cechy zapalenia swoistego ?włóknienie tkanek prowadzącego powstania twardego
"deskowatego" nacieku ,skóra ulega sino-czerwonemu zabarwieniu i staje się nieprzesuwalna
względem podłoża.
III etap -powstają przetoki ropne z kt wydobywa się treść ropna zawierająca niejednokrotnie
żółtawe ziarna promienice stanowiące kolonie promieniowców.
Promienica języka zdarza się rzadko:
-w obrębie mięśnia jako guz
-wyraźny odgraniczony od otoczenia
-nieprzesuwalny
-tkliwy na ucisk ,przy dotyku chełboczący
-język pokryty szarym nalotem
-bł. śluzowa pod naciekiem promieniczym barwy sino-czerwonej
-brodawki języka zanikłe lub przerosłe
-upośledzona zdolność poruszania językiem

11. (1/2) Zakażenia bakteryjne: kiła ,gruzlica , rzeżaczka, promienica.
KIŁA
I-rzędowa po 3 tyg. Od zakażenia ?grudka ?nadżerka ?potem owrzodzenie, twarde niebolesne
,na wardze, języku, podniebieniu, dziąśle w okolicy migdałka, pokryte żółtą wysoce zakazną
wydzieliną surowiczą, powiększone niebolesne i twarde ww. chłonne. Utrzymuje się 2-4 tyg.,
ustępuje samoistnie.
II -rzędowa -po 1-6 miesiącach ?owalne, czerwone, plamki -wysypka plamisto -grudkowa plamy
opalenizujące, zanik brodawek na języku, angina kiłowa -na migdałkach i lukach
podniebiennych. Niebolesne ,płytkie owrzodzenia z obwódką zapalną.
III -rzędowa -po 2 -5latach,kilaki na podniebieniu twardym ?przetoka nosowo -ustna ?nos
siodełkowaty. Kiłowe zap. Tk. Twarzy ,przetok sączących treścią ropną ?zakaźne .
Kiła wrodzona:
-wczesna-linijne blizny Parrota wokół ust ,twarde owrzodzenie na języku ,wardze ,wysypka
plamisto -grudkowa ,owrzodzenia bł. śluzowej.
-pózna -kilaki??owrzodzenia ??perforacje
triada Hutchinsona -głuchota ,zmiana rogówce ,zmiany uzębienia.

RZEŻACZKA
-u niemowląt -1 r.ż.
-objawy -zapalenie bł. śluzowej ,niebieskie zabarwienie bł. śluzowej, bł. śluzowa pokryta
żółtawym wysiękiem i pseudobłonami ,miejsc.na podniebieniu miękkim ,łukach
podniebiennych, języku ,plamy rumieniowe pokrywają się szarym nalotem ?język ,podniebienie
,dziąsła ,fetor ex ore ,rozlany rumień ,obrzękowe plamy ,glossodynia.

GRUŻLICA:
-G. pierwotna j. ustnej ?rzadko ,przy uszkodzonej bł. śluzowej. w miejscu wniknięcia ognisko
pierwotne w postaci zaczerwienienia ,kt daje płytkie ,niebolesne owrzodzenia ,nieregularny
kształt i podminowane .............
-bolesne powiększone ww. chłonnych ,kt ulegają martwicy serowatej.
-G. toczniowa -sino-czerwony naciek ?mały ,miękki ,bladoczerwony guzek ?pojawiają się
następnie guzki ,kt łaczą się tworząc owrzodzenie ?po zagojeniu ściągająca blizna, a
owrzodzenie rozszerza się obwodowo. wyst.:język ,podniebienie ,policzki.
-Wrzodziejąca -małe guzki kt ulegają rozpadowi ?rozlane owrzodzenia kt. mają podminowane i
postrzępione brzegi ,trudno gojące się ,dno nierówne pokryte szarą ropą ,na obwodzie biało-

12 Objawy w j.ustnej w chorobach zakaźnych wieku dziecięcego - płonica, błonica,
krztusiec, dur brzuszny
PLONICA: choroba zakazna wieku dzieciecego (miedzy 2-8rz) - paciorkowiec B-hemolizujacy
OBJAWY: poczatkowo zaczerwienienie i bolesne gardlo "gardlo plomienicze' zolte naloty na
migdalkach , jezyk poczatkowo obrzekly, pokryty bialym nalotem , przez który wystaja
powiekszone polyskliwe czerwone brodawki grzybowate(jezyk poziomkowy) po 2-3 dniach
nalot zluszcza się pozostawiajac zywo-czerwona polyskliwa powierzchnie grzbietu jezyka z
obrzeklymi licznymi brodawkami grzybowatymi - jezyk malinowy
BLONICA: zakazenie G+ maczugowcem blonicy bl sluzow calej jamy ustnej jest
zaczerwieniona , tylko czesc tzn podniebienie miekkie i luki podniebienne jest bardziej
czerwona z obszarami owrzodzen pokrytych bialoszarym grubym rzekomoblonniczym nalotem ,
podobne zmiany na podniebieniu i jezyku , jezyk zazwyczaj oblozony.
KRZTUSIEC: I okres niezytowo-kataralny przebiega banalnie jest to okres najwiekszej
zakaznosci. II okres napadowy charakterystyczny kaszel , wylewy i wybroczyny widoczne w
obrebie jezyczka i podniebienia miekkiego , często wspolistnieje owrzodzenie wedzidelka jezyka
oraz objawy niezytu.
DUR BRZUSZNY: paleczki G- zmiany w j.u sa zlozone i nieswoiste uwarunkowane
odwodnieniem z powodu wymiotow i wzrostem temp , uszkodzeniem naczyn i zaburz
wydzielania sliny , jezyk oblozony grubym bialym nalotem w wyniku toksycznego uszkodzenia
naczyn pojawiaja się wybroczyny. W koncowym okresie choroby z powodu spadku ilosci sliny
, odwodnienia i zmian naczyn , dochodzi do owrzodzen w obr.jezyka. bl sluzowrj podniebienia
, czeste popekania na wargach i jezyku

http://www.shakemaster.republika.pl/

13 i 14. (1/2) Zakażenie grzybicze (kandydoza ostra) kandydoza przewlekła - etiologia,
objawy, różnicowanie, leczenie
Ostra : rzekomobłonicza , zanikowa-rumieniowa
Przewlekła : rozrostowa , zanikowa
OSTRA RZEKOMOBŁONICZA : obrzęk , zaczerwienienie , bolesność , białe usuwalne
naloty - ze złuszczonych nabłonków , koloni grzybów (przed zastosowaniem leku należy je
usunąć) , po usunięciu czerwona powierzch z krwawiącymi punkt , najczęściej na bł śl
policzków, języka , podnieb mięk .
OSTRA ZANIKOWA-w wyniku braku równowagi w ekosystemie j.u. Lactobacillus
acidophilus a C.albicans
Złuszcza się nabł z pow. bł śl. na której tworzą się rozlane czerwone plamy , piekące bóle , na
bł śl. policzków , warg , gardła ,języku i podnieb .(język wygładzony) .
PRZEWLEKŁA ROZROSTOWA (rogowaciejąca) Czynniki jej sprzyjające - przewlekłe
drażnienie , zła hig j.u , kserostomia najczęściej na grzbiecie języka na podnieb i w kątach ust ,
występ. zróżnicowane zmiany
w postaci wyniosłych odgraniczonych białych lub czerwonych pól o ziarnistej powierzch,białe
plamy nie dają się usunąć .Postać ta może być uważana za st przedrakowy , podobna do
leukoplaki , zmiany w kącie ust z bialymi nie usuwalnymi pęknięciami , nalotami .
Obserwowane są nici Candida wnikające do podścieliska .
PRZEWLEKŁA ZANIKOWA -najcz. dot. osób noszących protezy zwłaszcza u kobiet w
starszym wieku , które pozostawiają protezy na noc w j.u . Grzyby Candida rozwijają się pod
płytą protez . Pierwszy etap-punkcikowate czerwone obszary przekrwienia ograniczone do ujść
małych gr. ślin podnieb .Drugi etap-rozlany rumień na podnieb. tw i niekiedy złuszczanie nabł.
Trzeci etap-przerost brodawczakowaty . Czwarty etap (rzadko)-powiększenie brodawek podnieb z
tworzeniem się czerwonych guzków na jego sklepieniu .
Czynniki sprzyjające kandydozie - antybiotykoterapia , wiek (małe dzieci i starsi ludzie), zła
higiena , protezy i aparaty ortod , miejscowe urazy , choroby ogólnoustrojowe (cukrzyca,
niedoczynność kory nadnerczy, nadczynność przytarczyc ) długotrwała sterydoterapia ,
zwiększona lepkość śliny , dieta bogata w węglowodany, menopauza .
Diagnostyka : może być chor. samoistną , lub jako powikłanie innych chorób . Hodowla-
pożywka Baduro , 38 stop w cieplarce przez 72h . Barwienie metodą Grama , test Oricul-N ,
barwienie met. Papa Nicolau , Badanie immunolog , bad. aktywności enzymów .

13 i 14. (2/2)
Różnicowanie :
- Ostra kandydoza :
Leuko- i erytroleukoplakia , liszaj płaski Wilsona , język geograf.
- Przewlekła kandydoza :
Zmiany niedoborowe , starcze, uczulenia
Leczenie :
Antybiotyki polienowe : Nystatyna (in tabl. lub susp.500tys.j.m. 3xdz 1 tabl.) , Amfoterycyna
B -preparat, Fungizone do ssania pastylki , Pimafucin - dla dzieci 1-3 krople pod język do
3xdz.
Antybiotyki syntetyczne : poch.imidazolu np. Dactarin , Nizoral ; poch.tiazolu np. Biflukan
tab.50,100,200 mg.
1x dz przez 7 dni .
Leki zasadowe : np. Aphtin
1-2% zieleń brylantowa , płyn Lugola , fiolet gencjany .

15. Zapalenie kątów warg - etiologia, objawy, różnicowanie, leczenie
ETIOLOGIA: mieszane zakazenie c.allbicans i staphylococcus aureus u osob powyzej 50r.
Zwykle u kobiet i uzytkownikow protez.
CZYNNIKI WYWOLUJACE: niedokrwistosc , zla higiena j.u czeste przyjmowanie
antybiotykow o szerokim spektrum dzialania , obnizona wys zwarcia (nieprawidlowe
uzupelnienie prot , nienoszenie protez , niedobory wit z grupy b2
OBJAWY: linijne uszkodzenia w zap kata ust sa wywolane ciaglym naplywaniemi
gromadzeniem się sliny, z uplywem czasu pekniecia staja się glebokie i rozciagaja się na
obszarze kilku cm od spojenia warg w obrebie skory wokół ust lub ulegaja owrzodzeniu. I
obejmuja bl sluzowa warg i policzek. Owrzodzenia często pokryte strupami , niekiedy
wystepuja krwawienia, zapalenie wystepuje często obustronnie , jest stanem przewleklym.
LECZENIE: powinno obejmowac dzialanie profilaktyczne(eliminacja czynnikow , skrupulatna
higiena j.ust , i odtworzenie prawidlowej wys zwarcia, skojazone z miejscowym stosowaniem
srodkow antygrzybicznych i antybiotykow(bactarin) , 2%zel , uzupelnienie niedoborow witamin
gr B i PP oraz Fe

16. (1/2) Najczęstsze zakażenia wirusowe - HSV: opryszczka, opryszczkowe zapalenie dziąseł
i warg, ospa wietrzna i półpasiec, mononukleoza zakaźna
OPRYSZCZKA ZWYKŁA NAWROTOWA
Wirus HSV,ch.pęcherzykowo-pęcherzowa dorośli -liczne,małe pęcherzyki ,kt pękają powodując
owrzodzenia,zmiany powstają powt w tym samym miejscu,zazwyczaj na wardze, podnieb.
twardym,dziąśle zębodołowym .
Początek nagły,poprzedzony pieczeniem lub swędzeniem ,ch.trwa 5-12 dni,wyleczenie
samoistnne, wykwitycharakter,się występow małych skupisk pęcherzyków,kt powstają zlewają
się,a następnie tworzą lekko zapadnięte żółtobrąz.owrzodzenia z czerwoną obwódką. Może
współwyst.zakażenie oka(zap.rogówki spojówki ),palca(zanokcica opryszczk.) lub narz.
płciowych.
lecz.maści antyseptyczne,bioflawonidy,środki chroniące przed prom.słonecznym,lizyna,
acyklowir,maści zaw.kortykosteroidy(Oxykort) przebieg łagodzą Solcoseryl
OPRYSZCZKOWE ZAPAL.J.UST i DZIĄSEŁ
HSV1,po okresie 3 dniowej inkubacji powstaje ostry stan zapalny,wyst.wzrost temp, złe samop
pobudliwość. Początk.na brzegu dziąsłowym tworzą się żywoczerwone obrzęki .Obrzęknięte
brodawki międzyzębowe krwawią po niewielk urazie,rozwija się nagłe zapal brzegu i dziąsła
właściwego,powstają małe skupiska szybko rosnących pęcherzyków w całej j.u.Pęcherzyk pęka
powst,owrzodz,żółtawe z czerwoną obwódką(halo),zlewanie przylegających wykwitów powst,
duże owrzodz,na bł śl policzk warg,dziąsłach,podnieb,języku. Charakter,są krwawiące strupy na
wargach.Duży ból z powodu owrzodzeń-upośledz żucia i połykania. Zazwyczaj ustępuje
samoistnie po 12-20 dn,nie pozostawia blizn.
- Rozpozn.*wyhodow,wirusa*obecność p-ciał *bad.cytolog. mikroskopowo pęcherzyki,w
rozmazie z dna pęcherzyka kom.opryszczki z wtrętami wewnątrzjądrowymi
- leczenie pędzlowanie Boralis z gliceryną i anestezyną,wit.C,B,Solcoseryl,
Oxytetracyklina-w ciężkich stanach, Acyklowir
OSPA WIETRZNA wyw przez wirusa ospy i półpaśca,ospa jest zakażenim pierwotnym,
półpasiec nerwowo-skórnym nawrotowym.
Od momentu kontaktu z wirusem po okresie 2-3 tyg.pojawiają się łagodne obj.zwiastunowe -
wzrost temp,złe samopocz,poj,się grudki i tworzą się pęcherzyki oraz krosty.Pęcherzykowate
wykwity pękają i formują owrzodzenia z rumieniową obwódką(halo). Zajęte jest podnieb.
miękkie,policzki,fałd śluzówkowo policzkowy. Chorobie towarzyszą brak apetytu,dreszcze,
gorączka,zapal.nosogardła,bóle mięśn-skórne. Pęcherzyki mogą pokryć się strupami i ustąpić
samoistnie po7-10 dn.

16. (2/2)
PÓŁPASIEC zakażenie nawrotowe wyw.wirusem ospy ,nieznane czynniki powod.reaktywacje
drzemiącego wirusaw zwojach nn.czuciowych i wędrówkę wirusa wzdłuż zajętego nerwu.
Objawy zwiastunowe-swędzenie,pieczenie, mrowienie,ból,parestezje.Zmiany cechują się powst.
silnie bolesnych peczerzyków na skórze i bł śl,jednostronnie wzdłuż przebiegu nerwu i kończą
się w linii pośrodkowej.Najpierw pojawiają się na skórze rumieniowe plamki ,nast. Pęcherzyki
i krosty.Między 7-10 dniem tworzą się strupy,kt. utrzymują się przez kilka tyg.Ból jest silny,ale
zazwyczaj ustępuje po zaniku strupów. Zmiany ustne mają charakter pęcherzykowaty i
wrzodziejący,są intensywnie czerwone,mają zapalną obwódkę.Półpasiec zwykle ustępuje bez
pozostaw.blizn po 3 tyg ale u wielu os. może utrzym.się silny ból po ustąpieniu wykwitów
(neuralgia poopryszczkowa),
- cytologia obecn kom opryszcz lecz,miejscowe-l,p-zap,p-bakteryjne,znieczulające
MONONUKLEONA ZAKAŻNA
Stosunkowo łagodne zakażenie limfocytowe, cechujące się zmęczeniem,gor,złym samopocz,
zapaleniem gardła i j,ustneja czasem żółtaczką. Najcz.wywoł przez wir Ebsteina-Barr . W j,
ustnej mnogie,czerwone wybroczyny na podniebieniu w linii AH.Wykwity z czasem stają się
brązowe i znikają po 7-10 dniach.W fazie ostrej spotyka się ostre wrzodziejące zap dziąseł i
owrzod gardłairumieniowo-wysiękowe zap,migdałków podnieb.Stałym objawem jest
obustronne powiększ węzłów chłonnych karkowych. Bad.krwi:limfocytoza,nietypowe
limf,heterofilne p-ciała Lecz: leżenie w łóżku,łagodna dieta ,śr p-bólowe, p-gorączk,zdrowienie
w ciągu 1-2 mcy.

17. Najczęstsze zakażenia wirusowe - HPV: brodawczak zwykły, ogniskowy rozrost
nabłonka (choroba Hecka), znamię białe gąbczaste, leukoplakia włochata
Najczęstsze neo łagodne j.u., wywodzące się z nabł. Pojawiaja się jako małe różowo-białe
egzofityczne grudki, śr. < 1 cm, Pow. Grudek gładka różowa lub soczewkowata, może tez mieć
liczne małe palczaste wypustki, zmiana uszypułowana, dobrze odgraniczona najcz. Pojedyńcza.
ETIOLOGIA-najprawdopodobniej wirusowa (HPV) rosną powoli a szybki wzrost powinien
nasuwać podejrzenie zezłośliwienia, śr. W 35 r.ż. m>k . na podniebieniu miękkim języczku,
języku wędzidełku warg języka, bł. śluz. Policzka, dziąseł .
Nadmierne rogowacenie nabł. Wielowar. Płaskiego › barwa biała,brak cech atypowości kom.
Lecz.radykalne wycięcie razem z podstawą
OGNISKOWY ROZROST NABŁONKA
Rzadkie łagodne schorzenie wywołane przez HPV 13 i 32; wykwity wyraźnie odgraniczone od
otaczającej bł. śluz. Lekko uniesione płaskie na szerokiej podstawie. I niekiedy w postaci
uszypułowanych guzków o pow. Lekko zmleczałej, najczęściej na bł. śluz. Dolnej wargi mogą
przechodzić na czerwień wargi bł. śluz. Policzka, spojenie warg oraz bł. śluz. Wargi górnej i
języka. Lecz. W miejcach narażonych na urazy (drażnienie przez ostre brzegi zębów mostów
protez) wycina się je.
ZNAMIĘ BIAŁE GĄBCZASTE
Zwykle pojawia się w chwili urodzenia lub we wczesnym dzieciństwie, ale utrzymuje się przez
całe życie. Charakt. Się ona bezobjawowymi zm. Bł. śluz. O białym zabarwieniu pofałdowanej
pow. I gąbczastej konsystencji często wyst. Symetrycznie najczęściej umiejscawia się na bł.
śluz. Policzków warg wyr. Zębodołowego i dnie j.u. brzeg dziąsłowy oraz grzbiet języka prawie
nigdy nie są zajęte za to wykwity często spotyka się na podniebieniu miękkim oraz na dolnej
pow. Języka, oprócz j.u. zajęte mogą być tez j.nosowa, przełyk krtań , pochwa i odbyt.
Współistnienie zmian na skórze wyklucza rozpoznanie histolog. Zaburzenia dojrzewania nabł.
Rozrost warstwy kom. Kolczystych z obj. Obrzęku międzykom. Oraz para keratozą war. Zew.
Nabł. Różnicowanie z leukoplakią
LEUKOPLAKA WŁOCHATA
Związana z wir. EB i HIV wyniosła pomarszczona słabo ograniczona biała zmiana na bocznych
pow. Języka wczesne zmiany mają wygląd delikatnych białych pionowo ustawionych płytek na
bocznych brzegach języka obraz tarki do prania dłużej wyst. Mogą rozprzestrzeniać się na bł.
śluz. Policzka i podniebienia przebiega bez obj. Zmiany są nieścieralne. Histolog. Nadmierne
rogowacenie w obrębie włosowatych wypustek zmiany są obustronne. Zakaż. Candida min.
Stan zapal.

http://www.shakemaster.republika.pl/

18. OBJAWY HIV W JAMIE USTNEj
Zmiany w jamie ustne] mogą być początkowo jedynymi w zakażeniu HIV. Typowe są zakażenia
oportuntstyczne i zmiany uporczywe, nawracające i oporne na leczenie.
I faza - okres zakażenia retrowirusowego - l-6tyg. średnio 3tyg. , ale może być do 6 miesięcy,
objawy grypopodobne (wzrost temp, zmęczenie, wysypna plamista, mogą być powiększone ww.
chłonne), po 3tyg. test EUSA
II faza - PGL - zespół limfoadenopatyczny, najważniejsze są tu w diagnostyce ww. chłonne i
znaczne ich powiększenie przez co najmniej 3 miesiące, przynajmniej 2 okolice wyłączywszy
okolice pachwinową.
III faza - ARC - minimum 3 miesiące -vvystapienie półpaśca nawracającego sygnalizuje przejście
w tą fazę, wysoka gorączka powyżej 38C, pacjent chudy, niewyjaśnione powiększone węzły
chłonne, .biegunki, zmęczenie, wyczerpanie, pocenie, zmiany grzybicze w jamie ustnej
niecharakterystyczne wysypki, ^^
IV faza - AIDS - wystąpienie zmian przypominajacych miesaka Kaposiego to * początek
AIDS, Dopiero wtedy występują specyficzne zmiany:
Grupa l - objawy bardzo charakterystyczne -rumieniowa kandydoza jamy ustnej, ieukcplakia
wtocnata, miesak Kaposiego, choroby przyzębia, wrzodziejące zapalenie dziąseł i przyzębia
Grupa 2 - objawy "mniej" typowe dla AIDS -wrzodziejące zapalenie jamy ustnej, nie
charakterystyczne owrzodzenia w jamie ustnej, ciemne przebarwienia ofony śluzowe, infekcje
Mycooactenum tuberculosis
Grupa 3 - OBJAWY występujące w HIV, ale nie wskazujące na chorobe - afty przewlekłe
nawrotowe, mięczak zakaźny, infekcje CMV Ponadto występują - język czanv włochaty,
zakażenia oportunistyczne, stomatitis herpetic, kserostomia, plamica wywołana
trombocytopenia

19. ZAKAŻENIA WSPÓŁISTNIEJĄCE W HIV
Ostre martwicze wrzodziejące zapalenie dziąseł - płomienno-czerwone dziąsła, bolesne,
obrzęknięte, krwawiące, fetor ex ore, nieregularne, poszarpane brodawki międzyzębowe z
owrzodzeniami pokrytymi j szarymi tkankami martwiczymi ! Zapalenie dziąseł wywołane HIV -
przewlekłe zaczerwienie dziąseł (brak wyraźnych przyczyn), małe punkcikowi, wieloogniskowe
czerwone wybroczyny, które łączą się w czerwone linijne pierścienie na brzegu dziąsłowym i
dziąśle właściwym, samoistne krwawienia oporne na leczenie.
Zapalenie przyzębia wywołane HIV - ból isamoistne krwawienie z dziąseł, szybki
destrukcyjny przebieg, utrata przyczepu , martwica brodawek międzyzębowych, obrzęk i rumień
dziąseł, gwałtowne obniżenie brzegu dziąsła, szybka i regularna utrata kości, opóźnione gojenie
ran Kandydoza rzekomobłonicza -eedowobiałe tarczki a po ich starciu czerwona krwawiąca
powierzchnia błony śluzowej Kandydoza zanikowa (rumieniowa) -rozlane zaczerwienie na
grzbiecie języka, gdy zanikają brodawki nitkowate - romboidalne pośrodkowe zapalenie języka,
rumień na podniebieniu, podobny do tego na języku Kandydoza przerostowa - rozlane, białe
zrogowaciałe płytki na policzkach - nie dają się zetrzec
Opryszczka - wargowa lub nawrotowa -różnicowanie z zapaleniem aftowym
Wirus ospy i półpaśca - grudki i pęcherzyki -> owrzodzenia -> strupy, pęcherze rozmieszczone
wewnątrz- i zewnątrzustnie wzdłuż przebiegu nerwów czuciowych(najczęściej n. V)
Cytomegalowirus - cytomegalia wrodzona i nabyta
Wirus Epstein-Barr - leukoplakia włochata(białe pomarszczone , słabo ograniczone plamy na
bocznych powierzchniach języka nie dające się zetrzeć, język frote, mogą przechodzić na grzbiet
języka, policzki, podniebienie), kłykciny kończyste (kalafiorowate uszypułowanie twory na
dolnej pow. języka, dziąśle, wargach, podniebieniu)
Mięsak Kaposiego - złośliwy nowotwór
I faza - bezobjawowa czerwona plama
II faza - większa czerwono-mebieska płytka
III faza - płacikowate fiotetowo-niebieskie guzkr ulegające owrzodzeniu bolesne na bocznej
powierzchni podniebienia twardego,dziąsłach, policzkach, różnicowanie:erytroleukoplakia,
naczyniak krwionośny
Chłoniak Non-Hodgkin z komórek B -rozlane szybko rosnące purpurowe twory
napodniebieniu i za trzonowcami
Rak płaskonabtonkowy - czerwono-biała lubwrzodziejąca zmiana na bocznych powierzchniach
języka

20. Wirus Coxackie i choroby wywoływane przez niego - herpangina Zahorskiego,
choroba rąk, stóp i j.ustnej
Opryszczkowe zapalenie gardła. Głownie u dzieci i młodzieży. Wysoka zakaźność. Wyst.
jasnoszare brodawkowate pęcherzyki kt. pękają i tworzą liczne, niewielkie płytkie owrzodzenia.
Owrzodz. mają rumieniowe podłoże i obrzeże i są ograniczone do okolic łuków podniebienno-
językowych, podniebienia miękkiego, języczka, migdałków podniebiennych; Najczęstszy objaw
to rozlane zaczerwienienie gardła, zaburzenia połykania, bóle gardła, gorączka, złe
samopoczucie, bóle głowy, powiększone węzły chłonne, wymioty. Samoistny powrót do
zdrowia po 1-2 tygodniach
Choroba rąk, stóp i j. u. - łagodna choroba zakaźna, chorują zazwyczaj dzieci, powstają małe
zmiany wrzodziejące w j. u. kt. towarzyszą rumieniowe i pęcherzowe wykwity na grzbietowej i
dłoniowej pow. rąk, palców, podeszw i stóp. Charakterystyczne są liczne punkcikowate, a
później wrzodziejące pęcherzyki oraz strupy w j. u. głównie na języku, podniebieniu twardym
bl. śl. warg i policzków. Z czasem wykwity zlewają się i tworzą większe obszary nadżerek;
częstym objawem jest ból, ^ temp., złe samopoczucie, powiększone węzły chłonne. Zdrowienie
(bez leczenia) w ciągu ok. 10 dni; Diagnostyka: hodowla wirusa, wykrycie p.-ciał w surowicy.

21.PRYSZCZYCA JAMY USTNEJ.
Pryszczyca Odzwierzęca (APHTAE EPIZOOTICAE)
-ostra odzwierzęca (krowy)wirusowa choroba zakazna, drogi zakażenia:-bezpośrednia -
uszkodzenia skóry
- pośrednia -zakażone mleko, ser śmietana
Postacie: -śluzówkowa -śluzówkowo -skórna -skórna-żołądkowo -jelitowa
Objawy: -gwałtowny -osłabienie -zły stan ogólny -bóle mm. I stawów-bóle głowy
-bolesne pęcherze na wew .stronie palców rąk i stóp i w okolicy wałów paznokciowych
-w j .u. ?średnicy 2-4 pęcherze wypełnione mleczno -białą treścią ,pękają po 24h tworząc
bolesne nadżerki pokryte mleczno -białym nalotem ,otoczone rąbkiem zapalnym
Umiejscowienie: -wargi ,język ,dziąsła
Różnicowanie: -rumień wielopostaciowy wysiękowy -zapalenie aftowe j .u-osutka polekowa
-afty nawrotowe-z .Stevensa -Johnsona -zapalenie j .ustnej opryszczkowe
Leczenie: -płukanie jamy ustnej -nie drażniąca dieta -śr. wzmacniające

22. Objawy odry i różyczki w j.ustnej
ODRA:
ETIOLOGIA: paramyxovirus (RNA)
OBJAWY: przeziebienie , zapalenie spojowek , swiatlowstret , szczekajacy kaszel ,
gruboplamista wysypka , zaczerwienienie bl sluzowej w 3 dniu na bl sluzowej policzkow za
trzonowcami lub wokół ujscia sl przyusznej tkz plamki filatowa-koplika --> drobne punkcikowe
, biale , zolto biale , niebiesko - biale otoczone czerwona otoczka , pojedyncze lub mnogie ,
laczace się na duzej powierzchni. Mogą przeksztalcic się w nadzerki z punkcikowym
krwawieniem.Jezyk dziasla pokryte grubym bialym nalotem (brzegi jezyka sa wolne) obrzekle ,
brodawki po oczyszczeniu z nalotu - jezyk malinowy
Leczenie: lepsza higiena , plukanie rumiankiem , oczyszczanie z nalotow.

ROZYCZKA:
ETIOLOGIA: togavirus.
OBJAWY: punkcikowate zywoczerwone wykwity , wybroczyny krwawe na bl sluzowej
policzkow , jezyk malinowy
Leczenie: sr p zapalne , p goraczkowe , antybiotyki

23 Keratozy, co to jest zaburzenie rogowacenia nabłonka j.ustnej, pojęcia: atypia,
dysplazzja, hyperkeratoza, dyskeratoza, parakeratoza (przykłady chorób w j.ustnej)
Ortokeratoza- powiększenie grubości powierzchownych warstw nabłonka, obecność w-wy
ziarnistej
Hiperkeratoza- pogrubienie w-wy rogowej nabłonka, opóźnienie złuszczania się zrogowaciałych
płytek, zwiększ. liczba komórek w-wy ziarnistej, nadmierne rogowacenie
parakeratoza- zwolnione, wadliwe rogowacenie, złuszczanie całych płatów niecałkowicie
zrogowaciałych komórek
dyskeratoza- przyspieszone dojrzewanie komórek powst. w bł.podstawnej i ich przechodzenie
do w-wy kolczystej (szybciej niż 4 tyg)
atrofia- zmiany zanikowe, ścieńczenie
atypia- zmiany dotyczą komórek
dysplazja- dotyczy zmian zachodzących w tkankach, czyli w grupie komórek

http://www.shakemaster.republika.pl/

25. (2/2)
ad1)mogą wystąpic wykwity na bł. śl. Policzków i języka ale częściej w obrębie czerwieni
wargi dolnej. Na rumieniowatym obrzękłym podłożu powst. szaro- białe linijne, różnej
grubości wykwity łuskowate. Na ich obwodzie- nadżerki. Na skórze twarzy- wysypka w
kształcie motyla. Uczucie pieczenia i palenia.
Rożnicowanie- leukoplakia, liszaj płaski, złuszczające zapalenie warg
Leczenie- krioterapia, diatermokoagulacja

LEUKOPLAKIA WŁOCHATA
-wyniosła, pomarszczona, słabo ograniczona biała zmiana na bocznych pow. języka, związana
z wir. Epsteina-Baar oraz zak. HIV.
Wczesne zmiany-delikatne białe pionowo ustawione płytki; późne- mogą całkowicie pokrywać
boczną i grzbietową pow. języka i rozszerzać się na bł. śl. policzka i podniebienia. Zmiany
przebiegają bezobjawowo, nie dają się zetrzeć.
Histologicznie- nadmierne rogowacenie w obrębie wypustek włosowatych, minimalny stan
zapalny oraz zakażenie Candida.
Rozpoznanie leukopl. włochatej w 80% wskazuje na rozwój AIDS

25. (1/2) LEUKOPLAKIA
Etiopat.- mężczyźni 45-65r.ż., 80% niezłośliwa, 20% przemiana nowotworowa w raka
kolczystokom., jest to odczyn obronny bł. Śluzowej
Etiologia- przewlekłe tarcie palenie tytoniu alkohol prądy galwaniczne awitaminozy A,B
zaburzenia hormonalne kandydoza j.u.
Postacie-
1. homogenna
2. niehomogenna
* erytroleukoplakia
* l. guzkowa
* l. cętkowana
* l. brodawczakowata
umiejscowienie: * boczne i dolna pow.języka * dno j.u.* linia zgryzowa policzkowa (od kąta
ust ku tyłowi w postaci trójkąta) * wyr. zębodołowy * warga * podniebienie miękkie
* trójkąt zatrzonowcowy * dziąsło zębodołowe żuchwy
objawy- pieczenie i szczypanie podczas palenia, jedzenia ostrych i gorących pokarmów
1o) zmętnienie nabłonka
2o) białawe opalizujące plamy jak mozaika,
3o) wyniosłe tarczki, twarde z nawarstwiającego się nabłonka, w ich obrębie-czerwone
rozpadliny i nadżerki, a na obwodzie odczyn zapalny tzw. rąbek Schwimmera
4o) małe twory brodawkowate w obrębie tarczek- jest to stan nowotworowy,
różnicowanie- liszaj Wilsona, toczeń rumieniowaty, linea alba
leczenie- * eliminacja czynników drażniących, * bad. histologiczne i cytolog,
* elektrokoagulacja (3o i 4o), * krioterapia (3o i 4o), * laseroterapia (3o i 4o)
* wit. A,B, PP (1o i 2o), wit A : 100tys.jm przez 3-4 tyg. (przerwa 2 m-ce i powtórzyć),
* płukanki z pierwoślazu, rumianku, siemienia lnianego, płukanka powlekająco -zmiękczająca
* przy owrzodzeniach, nadżerkach-Solcoseryl, Chamosaldont żel, Panthenol- spray

TOCZEŃ RUMIENIOWATY
Etiologia- niewyjaśniona
Postacie-
1. ogniskowa przewlekła (tarczkowata)
2. układowa (trzewna),
3. podostra skórna, z łagodnymi obj. układowymi,

24. Keratozy dziedziczne - objawy w j.ustnej, choroba Dariera
ROGOWIEC DŁONI I STÓP
Genodermatoza związana z nadmiernym na dłoniowej pow. rąk na podeszwach , bocznych pow.
stóp i rąk , W j.u. białawe girlandowate zgrubienia na bł. Z przerostem warstwy rogowej . Pow.
dziąsła drobnoziarnista szorstka . Odmiana - wrodzony rogowiec dłoni i stóp z jednoczesnym st
zap przyzębia , oprócz zaburzeń ektodermalnych np. opóźniony rozwój kośćca , osteoporoza . W
okresie rozwoju uzębienia mlecznego wyst. st. zap. przyzębia , zap. węzł. chłon. podżuchw. oraz
pionowe i poziome zaniki wyr.zęb.doprowadzające do wypadania zz. mlecznych około 5 r.ż.
Proces ustępuje i ponownie wraca po wyrżnięciu zz. stałych, doprowadzając do ich utraty
(oprócz zz. mądrości).
CHOROBA DARRIERA - dyskeratoza
Dziedziczenie domin, wykwity na skórze w miejscach łojotok- białe grudkowate wykwity
(skupione lub rozlane) , na podnieb twardym i miękkim , języczku , czerwieni warg , ziarnista
powierzch dziąseł , skłonność do krwawienia .
ZESPÓŁ UNN-THOSTA
Dziedziczenie domin, obj jak w rogowcu dłoni i stóp plus rogowacenie dziąseł ,początek w 1-2
r.ż , ziarniste grudeczki i zbielenie dziąseł , zgrubienie warstwy rogowej naskórka , który jest
twardy , żółto-woskowy poprzedzielany bruzdami. Wzmożone pocenie stóp i rąk .
LEUKOEDEMIA
U osób z ciemną karnacją , obustronnie na bł śl policzka , jako cienka opalenizująca biała bł ,
rzadziej bł śl warg i podnieb miękkie , nasilenie zależy od nagromadzenia melaniny , higieny
j.u ,ilości papierosów . Granice zmiany nieregularnie rozlane , bledną i zanikają na obwodzie .
Próba napięcia bł śl- w jej wyniku biały wygląd zanika . Zmiany nieścieralne , etiologia
nieznana , nie wymaga leczenia .

26 ERYTROPLAKIA
Etiologia- papierosy, alkohol, zła higiena
Objawy- czerwona plama (ścieńczały nabłonek, przeświecają nacz. krwion.), z izolowanymi
białymi plamami leukoplakii, częściej u mężczyzn > 50 r.ż.
Występowanie- boczne pow. języka, bł. śl. policzków, podniebienia miękkiego. Stanowi
wysoki stopień ryzyka zmian o cechach atypii komórkowej. Może być nadkażenie C.albicans
Różnicowanie- rak płaskonabł.
Leczenie- eliminacja czynn. draż. , bad. cytolog. i histopatolog., wit A, B, PP, płukanki z
prawoślazu, siemienia lnianego, rumianku

27 LISZAJ PŁASKI WILSONA
Etiologia-niejasna, prawdopodobnie czynnik nerwowy, infekcja, alergia, zatrucie, stres, czynnik
autoimmunologiczny
Objawy- * białe grudki ułożone linijnie * czerwone plamy * owrzodzenia * opalizujący
nieścieralny nalot * zmiany obustronne symetryczne
umiejscowienie - policzki(wędruje od tyłu do kąta ust), język, wargi, podniebienie, dziąsło, dno
j.u.,
postacie- * zanikowa( czerwona niewrzodziejąca plama, z siateczką na obrzeżach. Gdy zmiany na
dziąśle- złuszczające zap. dziąseł), * nadżerkowa (pęcherzyki i owrzodzenia * siateczkowa
(siateczka Wickhama), * tarczkowata (twarda biała płytka),
rozpoznanie- * obecność siateczki Wickhama, * (+) próba jodowa Schillera (jasna siateczka na
brązowo -słomkowym tle), * biopsja- dotyczy postaci zanikowej i nadżerkowej,
różnicowanie- leukoplakia, toczeń rumieniowaty, erytroleukoplakia
leczenie- eliminacja stresu, usunięcie kamienia i próchnicy, postać przewlekła: sterydy, postać
zanikowa i nadżerkowa:2 % roztwór chlorheksydyny, B complex, Solcoseryl, wit.A do
pędzlowania, Chamosaldont żel, sterydy(Encorton, Dexadent, Biostymine)

28 Rumień wielopostaciowy ( wysiękowy wielopostaciowy) - etiologia, objawy,
różnicowanie, leczenie
Etiologia- nieznana prawdopodobnie tło autoimmunolog.
Etiopatogeneza- chor. skóry i bł. śl., wyst. u młodych mężczyzn, ustępuje samoistnie, charakter
nawrotowy i przewlekły
Objawy- wys. Temp. Złe samopoczucie, bóle głowy, zły stan ogólny, 3-7 dni przed
pojawieniem się wykwitów
Skóra- małe okrągłe, czerw. plamy. powiększają się, a w środku mają jasno białe obszary- na
nich powstają pęcherze które pękają i zlewają się w duże płytkie owrzodzenia z obrzeżem
rumieniowym, pokryte masami włóknika tkanki martwicze są oddzielone od tkanek zdrowych.
Na prostownikach ramion i podudzi, kolanach dłoniach
Bł. śluzowa j.u.- czerwone plamki, owrzodzenia i nadżerki pokryte włóknikiem (szaro- białe
masy, czerwono -brązowe strupy na wargach, bolesnośc j.u. Umiejscowienie- bł. śl. policzków,
warg, podniebienie, język
Leczenie- miejscowe: płukanki łągodzące, kremy prednisolowe, hydrokortyzonowe, na nadżerki
leki odkażające, Pimafucin, Pimafucort. Ogólnie: leki p/histaminowe, kw. askorbinowy,
antybiotyki, sterydy, Acyklovir (gdy H.simplex)

http://www.shakemaster.republika.pl/

31 AFTY SUTTONA
Należą do aft nawracających,
Etiologia-nieznana
cznniki usposabiające-neurogennie, hormonalne, stres, alergie, urazy mech.,zaburzenia żołąd.-
jelitowe, miesiączka
objawy. Rozległe owrzodzenia-kraterowate, pojedyńcze, w okol. Małych gr. Ślinowych
obrzęknięte podłoże nacieknięte brzegi, po 3-6 tyg. Gojeniu pozostają ściągające blizny wyst.
Nie symetrycznie i jednostronnie, zapadnięta martwicza część środkowa, czerwone wyniosłe
zapalnie obrzeże, i bolesność węzłów chł.
Umiejsc.-wargi,policzki, łuki podniebienne, język.
RÓŻNICOWANIE-owrzodzenie, odleżynowe, które mija po usunięciu czynn. Drażniącego,
LECZENIE- Carident i na to Solcoseryl; Chamosaldont gel (prep.torfowy Tołpy);płukanki i
mieszanka antybit.- kortykoidowa (chlorotetracyklina+hydrokortyzon+Anastezyna

30. Afty nawracajace
etio-nieznana,
czynniki usposabiające-urazy,miesiączka,zaburzenia żołądkow-jelitowe,stresy,alergeny,czynniki
autoimmunologiczne.
Etiopatogeneza-głownie kobiety dorosłe.
Podział: A.małe (Mikulicza),A wielkie(Suttona),Owrzodzenia opryszczkopodobne.
Objawy: 1-4 nadzerek otoczonych rąbkiem zapalnym,powiekszone i bolesne w.chłonne,
bolesność i pieczenie (Mikulicza 2-5mm),nadżerki pokryte masami rzekomobłoniczymi,Brak
peczerzy.Umiejscowienie:zachyłki przedsionka j.u.,przyczepy wędzidełek,brzegi i koniec
jeęzyka,wargi, fałdy podniebienne.Brak na podniebieniu twardym.
Leczenie:
1. Carident i na to Solcoseryl,
2. Sachol- nie w przypadku A.Suttona.
3. prep torfowy Tolpy(Chamosoldont gel)
4. 1-5%azotan srebra-przyżeganie(nie w przypadku A.Suttona)
5. Błekit metylenowy-do pędzlowania
6. płukanki i miesz antybiotyko-kortykoidowa(Chlorotetracyklina Hydrocortyson +Anestezyna)

29.ZESPÓŁ STEWENS JOHNSONA
Etiopatogeneza - ciężka postać rumienia wysiękowego wielopostaciowego wielopostaciowego
dzieci i dorosłych mężczyzn, obraz jak w rumieniu, ale na większym obszarze i cięższe objawy
ogólne.
Objawy: triada obj.
1-zap. Spojówek
2- zap. żołędzi (sromu i pochwy)
3-zap. j. u. oraz bóle głowy, bóle w kl. pierś.,^ temp., kaszel wymioty, bóle stawów, biegunka;
SKÓRA - wykw. rumieniowe› bolesne pęcherze i pęcherzyki sączące na twarzy, kl. pier.,
brzuchu; BL.ŚL.J.U. - złuszczające się pęcherze na dziąsłach›zmiany wrzodziejące i krwotoczne
b. bolesne› wargi i wolne obszary bł. śl. Utrudnione jedzenie i połykanie› niedożywienie,
odwodnienie, wyniszczenie
RÓŻNICOWANIE _ zesp. Behceta, pęcherzyca, pryszczyca;
LECZENIE - szpitalne; [antybiotyki - tetracykliny; encorton; wit.C, wit.B comp.; miejscowo -
płukanki łagodzące, p.zapalne, śr.znieczulajace (Pantenol, Solcoseryl)

32.Zespół BEHCETA
Zespół oczno - ustno - płciowy. Przewlekłe nawracająca ciężka postać aftozy w obrębie bł. śl. j.
u. i narządów pł.
Objawy towarzyszące: #owrzodzenie tęczówki #zapalenie stawów #meningoencephalitis
#zakrzepowe zapalenie żył skóry #krwotoki z dróg oddech.› mogą prowadzić do śmierci;
Etiopatogeneza - mężczyźni w średnim wieku;
Objawy - obustronne, pojedyncze lub mnogie plamy rumieniowe lekko nacieczone› z nich
powst. afty pokryte szarym włóknikowatym nalotem, mogą po nich powstać silnie bolesne
owrzodzenia o podminow. zaczerwienionych brzegach.
Etiologia: chor. z autoagresji ; c.d. objawów #fetor ex ore #powiększenie i bolesność węzłów
chł. #zły stan ogólny;
Różnicowanie #aftowe zapalenie j. u. #afty nawracające #opryszczka nawrotowa;
Leczenie: miejscowe i ogólne; sterydy: encorton oraz azotiopiryna (silny lek
immunosupresyjny)

33 (= 6) WYMIENIC CHOROBY PECHERZOWE O PODLOZU
IMMUNOLOGICZNYM,
PĘCHERZYCE - 4 typy: zwykła, bujająca(dają zm w j.ust.), liściasta, rumieniowa. Szybko
rosnące liczne pęcherze, które mają skłonność do pękania i pozostawiania nadżerek na skórze i
bl.sluz.(+)obj. Nikolskiego.
BADANIA: biopsyjne,immunofluorescencja, rozmaz, bad.limfocytów.
Choroba jest wynikiem reakcji p-ciał IgG z subst. Międzykomórkową, co powoduje zerwanie
połączeń z nabłonkiem.
RUMIEŃ WYSIĘKOWY WIELOPOSTACIOWY
Samoustępująca choroba skóry i bł.sluz. Czynniki wyzwalające: zakaż.bakteryjne, grzybicze,
wirusowe. Początkowo małe, czerwone plamy, póżniej pęcherzyki i pęcherze-pękają-owrzodzenia
surowicze z rumieniowym obrzeżem.(28)
Badanie jak wyżej tylko bez Nikolskiego
PEMFIGOID BŁON ŚLUZOWYCH
W surowicy krwi wyst.autoprzeciwciała skierowane przeciwko bł.podstawnej nabłonka. Próba
jodowa(-). Objaw Kogoja pęcherze pod i śródnabłonkowe bez cech akantolizy (bad cytologizne),
bad krwi (eozynofilia)
AFTOZY
1) afty przewlekłe nawrotowe - afty Suttona - zespół Behceta
1-4 wykwitów mniejsze, rąbek zapalny, rzut trwa 4-8 dnia, ból zmniejsza się aż do ustąpienia,
przerwy między nawrotami kilka lub kilkanaście miesięcy , choroba trwa przeważnie latami.
Niekiedy samoistne wyleczenie. Bad. biopsyjne+ cytologiczne, bad krwi, bad
immunologiczne.(33)
LISZAJ
Niszczenie przez limfocyty T blaszki podstawnej nabł. 4 postacie-zanikoaw, nadżerkowa,
tarczkowata, siatwczkowa.(23) Biopsja, post.zanik i nadżerk-bad.tk.pobranej z granicy zmiany
Immunofluorescencja, bad.krwi.
CUKRZYCA
NIEDOKRWISTOŚĆ ZŁOŚLIWA
KLOAGENOZY
HIV/AIDS- najczęstsze zakaz w j.ust-grzybicze (90% C.albicans), bakteryjne, wirusowe(HSV,
Herpes,Zoster,Papilloma virus).

34. Pęcherzyca w j.ustnej - etiologia, objawy, różnicowanie, leczenie
-chor.o patogenezie autoimmunologicznej, przeciwciała w surowicy skier.przeciwko
subst.międzykomórkowej warstwy kolczystej nabłonka
POSTACIE:-zwykła-bujająca-liściasta-rumieniowata. Zwykła i bujajaca ma zmiany w j.ust.
PĘCHERZYCA ZWYKŁA
Etiol. Prawdopod.autoimmunologiczna
Etiopatogeneza: 30-50rż u osób o jasnej karnacji; postać ostra i przewlekła
Objawy:
-szybkie pojawienie się pęcherzy na pozornie zdrowym podłożu
-pęcherze pokryte białymi nalotami -łatwo pękają-krwaw.nadżerki
-pokrywają się strupami (+)objaw Nikolskiego
- po potarciu pęcherzyka następuje oddzielanie się naskórka jako wyraz gotowości do tworzenia
się nowych pęch.
Umiejscowienie: policzki, wargi, podniebienie ,język.

PĘCHERZYCA BUJAJĄCA
Objawy:
-łatwo pękające pęcherze na dnie których powst.brodawkowate, bujające wyrośla
-na obrzeżu pękniętego pęcherza -rąbek jego pokrywy
-bujające wyrośla najpierw czerwone potem szaroniebieskie
-na wargach przypominają kłykciny kiłowe
Rozpoznanie:(+)obj. Nikolskiego(+)test Tzancka- kom.akantolityczne w wymazie z dna
pęcherza(+) wynik bad. Immunologicznego-immunofluorescencja kompleksów immunolog.w
naskórku i krążące kompleksy immunologiczne we krwi.
RÓŻNICOWANIE
-pemfigoid-zespoł Stevens-Johnsona-zapal.opryszczkowe Duhringa

http://www.shakemaster.republika.pl/

36. (2/2)
POSTAĆ ŚMIERTELNA
-najrzadsza-dziedz.autosom.recesywne-pęcherze na skórze i bł. Śluz. doprowadzające do zgonu
wkrótce po urodzeniu
LECZENIE
-ZEWNĘTRZNE-OBJAWOWE
postac dystroficzna-fenytoina, ochrona skóry przed urazami

ROGOWACENIE DŁONI I STÓP- patrz pyt 24
CHOROBA DARIERA-patrz pyt 24

36. (1/2) Genodermatozy pęcherzowe, np. Epidermolisis bullosa Herebitalia, wrodzone
złuszczanie się naskórka -różnią się sposobem dziedziczenia
1.dziedzicz.autosomalne dominujące
2.dziedzcz.autosomalne recesywne
3.dziedzicz związane z płcią
Obj. Klin. Obejmują skórę, bł.śluz. narządy wewn.
WRODZ. PĘCHERZOWE ODDZIELANIE SIĘ NABŁ.(EPIDERMOLYSIS BULOSA)
Obejmuje schorzenia pęcherzowe dziedz.się dominująco lub recesywnie. Występowanie pęcherzy
w miejscach niewielkich urazów mech.term.chem.
3postacie: -zwykła-dystroficzna-śmiertelna
POSTAĆ ZWYKŁA
Dziedz.się autosom.dominująco;wyst śródnaskórkowe pęcherze na niezmienionej skórze stóp,
podudzi, kolan, rąk łokci. W j.ustnej: drobne pęcherzyki i nadżerki gł.na bł.śluz. warg
występują tylko u 2%chorych,goją się bez blizn
POSTAĆ DYSTROFICZNA
Dziedz.się recesywnie, pęcherze powst. w dolnej cz.bł. podstawnej i nadżerki są obecne już po
urodzeniu. W miejscu pęcherzy powst.zaniki i blizny. Występują zniekształcenia paznokci,
palców, ogniska łysienia. W j.ustnej: u 16% chorych pęcherze powst.na bł.śluz.j.ust.,
krtani,przełyku. Zmiany na wargach,języku, dnie j. Ustnej, podniebieniu miekkim, dziąsłach,
policzkach.
Pęcherze w j.ust.powstają pod wpływem niewielkich urazów.Mogą być to pęcherze duże,
krwotoczne-po pęknięciu nadżerki-pokrywające się nalotem-pozbawione nabłonka. Tworzenie się
blizn podczas gojenia doprowadza do zmniejszenia szpary ustnej, spłycenia przedsionka,
skrócenia wędzidełka języka. Bliznowacenie może powodować transformację nowotworową i
pęknięcia przełyku. Obserwowano też niedorozwój zębów, pasmowate nawarstwienia szkliwa z
zaburz.mineralizacji, nieregularną zębinę, dużą aktywność próchnicy, opóżnione wyrzynanie
zębów, zapal.dziąseł, możliwa utrata kości wyrostka zębodołowego i wczesna utrata zębów.Inna
forma post.dystroficznej
a)przerostowa-dziedz.autosom.dominujące-zniekształcające blizny
b)odwrócona forma nawracającego dystroficznego oddzielania się naskórka- ostre
zajęciebł.śluz.j.ust. przełyku, dystrofia paznokci

35. Pemfigoid w j.ustnej - etiologia, objawy, różnicowanie, leczenie
etio-nieznana, prawdopodobnie tło autoimmunologiczne.
Etiopatogeneza:mężczyźni po 50r.ż. ,choroba pęcherzowa przebieg przewlekły wieloletni.
Postacie:
1.pęcherzowa-skóra i j.u. nieliczne pęcherze o dośc mocnej pokrywie.
2.łagodna-bliznowat..błony śluzowe i spojówki.
Objawy:pęcherze podnabłonkowe na podłożu rumieniowym,nieregularny kształt,pękają i
powstają bolesne nadżerki,powoli się goją tendencja do zaniku blony śluzowej,dobry stan
ogólny,bliznowacenie spojówek może doprowadzac do ślepoty.pęcherze śródnabłonkowe bez
akantolizy,brak świądu,próba jodowa(-),pęcherze na błonie śluz policzkach i dziąsłach,
podniebienie.
Różnicowanie- Liszaj płaski. Leczenie:kortykosteroidy,leki immunosupresyjne (Azatiopryna)
leczenie- szpitalne. miejscowe:śr znieczulające,ściągające odkażające.ogólnie-
ACTH,kortykosterydy,tetracykliny

37. Choroby alergiczne i o domniemaniej etiologii alergicznej: obrzęk Quinckiego,
pokrzywka, kontaktowe zapalenie skóry i błony śluzowej, rumień kontaktowy, rumień
wielopostaciowy, ziarnice j.ustnej, zespół Merkelsona-Rosenthala
ALERGIA jest stanem nadwrażliwości na pewne substancje, nabytym przez powtarzający się
kontakt z alergenem Reakcje nadwrażliwości wywołują zazwyczaj uszkodzenia tkanek i są
wynikiem reakcji antygen- przeciwciało. Alergenami mogą być: barwniki, tworzywo
akrylanowe, leki (antybiotyki, salicylany, śr. Znieczulające, pokarmy, wdychane pyły, śr.
antyseptyczne)
OBRZĘK NACZYNIORUCHOWY QUINKEGO - jest reakcją z nadwrażliwości, cechuje się
gromadzeniem osocza w tkankach w wyniku rozszerzania naczyń za pośrednictwem histaminy.
Wyst. w post. wrodzonej lub nabytej. Niebolesne obrzęki poj się na wardze, zazwyczaj jest
jednolite i rozlane, może być też asymetryczne i obejmować różne części wargi. Obrzęk pojawia
się nagle i trwa 24 do 36h. i w krótkim czasie przemija. Wargi są wywinięte i naprężone,
odkształcają się pod wpływem ucisku, granica czerwieni wargowej mniej wyraźna. Mogą
towarzyszyć obrzęki języka, dna jamy ustnej powiek twarzy i kończyn, uczucie pieczenia i
swędzenia. W postaci nabytej czynniki wywołujące to pokarm, leki, stres. W postaci
wrodzonej niedobór enzymów. Lecznie: usunięcie alergenu, leki p-histaminowe.
KONTEKTOWE ZAPALENIE JAMY USTNEJ (TOKSYCZNE) - jest to odmiana
nadwrażliwości opóźnionej, może powstać w każdym miejscu błony śluzowej JU. W miejscu
kontaktu z alergenem powstaje rumień. Uczulenia na pomadkę lub preparaty ochronne przed
promieniowaniem słonecznym mogą wywołać zaczerwienienie warg, obrzęk popękanie ,
pieczenie, suchość warg . Środki smakowe past do zębów, gum do żucia mogą wywołać
plazmocytowe zapalenie dziąseł, obrzęk, ogniska zaczerwienia. Zajęcie warg i kątów ust
powoduje zapalenie kątów ust). Leki antyseptyczne, antybiotyki, miejscowe środki
znieczulające, płukanki do ust mogą wywołać stan zapalny na błonie śluzowej wyrostków
zębodołowych, grzbiecie języka jako rumieniowate owrzodzenia pokryte szarobiałymi błonami
rzekomymi.Wypełnienia amalgamatowe i protezy szkieletowe ze stopów metali zawierających
kobalt, rtęć, nikiel srebro mogą wywołać nad- wrażliwość typu późnego na bł. śluz.
przylegającej w postaci zaczerwienienia, owrzodzenia oparzenia. Leczenie- kortykost
Różnicować ziarniniakowe zapalenie warg.

38 Ziarnice j.ustnej i twarzy (orofacial granulomatosis): choroba Crohna w jelitach,
ziarniniakowe zapalenie warg, zespół Merkelsona-Rosenthala

CHOROBA CROHNA: ziarniniakowate zapalenie jelita grubego , zmiany w obrebie wyrostka
zebodolowego , przedsionka j.u okolicy zatrzonowcowej, policzkach i jezyku.
poczatkowo przypominaja duze owrzodzenia aftowe pokryte szarym pseudonalotem. Nastepuje
naciek powieksza się. Bl sluzowa przerosla i pobruzdowana.

ZESPOL MERKENSONA ROSENTHALA:
ETIOLOGIA: niejasna prawdopodobnie zaburzenia naczyniowe , uczulenia
OBJAWY: obrzek warg --> nawracajacy potem staly , często z obrzmieniem policzka , miekki i
bezbolesny
-pofaldowany jezyk pobruzdowany szorstki , - porazenie n twarzowego (polowiczne) , -brak
oznak zapalenia , - promieniste bruzdy na wew stronie warg , - sina skora policzka , -asymetria
twarzy
ROZNICOWANIE: obrzek natychmiastowy quinckego , abrzek alergiczny
LECZENIE: masaz , elektrostymulacja , usuniecie ognisk zapalnych , antybiotyki , leki p-
zapalne

39.STOMATODYNIE
-to nieprzyjemne odczucia w j.u bez obiektywnych zmian miejscowych
ETIOLOGIA: czynniki miejscowe: prady elektrogalwaniczne , uczulenia , czynniki
mechaniczne, czynniki toksyczne, zaburzenia w stawie skrzyd-zuch(onizenie zwarcia) , guzy
wzdloz przebiegu nerwow m in gardla i jezyka
Czynniki ogolnoustojowe: wit B , niedokrwistosc addisona birmera , zespol sjogrena , choroba
mikulicza , brak czynnosci jajnikow , nadczynnosc tarczycy , miazdzyca naczyn , kila , zab
psychiczne , pieczenie zwiazane z zanikiem blo sluzowej a zwlaszcza brodawek jezyka i z
suchoscia j ustnej
ETIOPATOGENEZA: kobiety w okresie przekwitania lub po przekwitaniu
OBJAWY: pieczenie i palenie na jezyku , podniebieniu i wargach , dziaslach , dretwienie ,
uczucie ropienia , zaburzenia smaku , uczucie suchosci , slinotoku , uczucie pecherzykow ,lek
przed rakiem
Objawy ze strony jezyka: glossodynia , glossalgia, glossopyrosis , neurosis linguae
ROZPOZNANIE: fluorescencja pomaranczowa jezyka w lampie wooda (tlo nerwowe i
psychogenne).
-podloze niedoborowe (pow jezyka swieci fioletowo)
ROZNICOWANIE: nerwobole n trojdzielnego , jezykowo-gardlowego , oraz zwoju klinowo-
podniebiennego
LECZENIE: psychoterapia , sr uspokajajace , wit B , eliminacja miejscowych czynnikow
drazniacych.

http://www.shakemaster.republika.pl/

41. (1/2) Choroby małych gruczołów ślinowych
41a.Zap. warg gruczołowe etio-nieznana,związana z pal tytoniu,zła higieną j.u.,inf bakteryjne
najczęściej u dorołśych mężczyzn,przewlekłe zaburzenie o charakterze zapalenia małych grucz
ślinowych warg,w obrębie wargi dolnej.dolna warga symetr.powiększona, wywinięta
,twarda,zmienione zapalnie małe gruczoły ślinowe poszerzają się i są widoczne jako liczne małe
czerwone plamki. z ujść przewodów wyprowadzających wyływa lepka żółta surowiczo -ropna
wydzielina,może pokrywac cała wargę,warga staje się atroficzna,sucha popękana,pokryta
łuskami,granica czerwieni wargowej może być zatarta.wtórne zakaż głębokich pęknięc,tworzą
sieprzetoki i bliznowacenie(ryzyko złośliwej transformacji)
- Leczenie: prep do smarowania warg (środki zmiękczające+filtrty p-słoneczne), ciężki przebieg-
wycięcie czerwieni warg i powierzchowna rtg-terapia.

41b.Zap war gruczołowe-ropne powstaje jako pwikłanie zap prostego aw skutek wtórnego
zakażenia.Zapalenie zmienionych,przemieszczonych grucz ślinowych
gronkowcami.Objawy:warga dolna silnie obrzekinietai napieta, z rozszerzonych ujść przewodów
wypr wydobywa się płyn śluzowo-ropny.miekiedy powstają przetokiw przedsionku j.u lub na
skórze.rąbek przejściowy wargi może być pokryty strupami owrzodzeniami.znaczny wzrost
zapalnie zmienionych gruczołów i ich otocz.moze spwodowac wytworzenie tzw wargi
podwójnej,towarzyszy słaby odczyn ze str ww.chłonnych.Przebireg przewlekły dolegliwości
mogą się okresowo nasilac!Zmiany powierzchniowe są mało bolesne(ch Unny i Belza),a zmiany
głębokie bolesne(ch Volkmanna)
- Leczenie: rtg-terapia,usuniecie chirurg zimienionych. tk.

41c.Torbiel śluzowa zastoinowa,gromadzenie się wydzielinyśluzowej w tk. podnabłonkowej,
zjawisko retencji śluzowej.2ie postacie:1-torbiel śluzowa zastoinowa powstaje w wyniku
gromadzenia się śluzu w niedrożnym i poszerzonym przewodzie.2-postac z wynaczynieniem-
torbiel śluz pozaprzewodowa,brak wysłania nabłonkowego,zmiana otoczona tk
ziarninową.Zjawisko retencji śluzowej jest przyczyną powstania guzkowego obrzmienia na
wardze dolnej.Obrzmienia są bezobjawowe,miękkie chełboczące niebiesko-szare.Zmiana na
wardze dolne j w połowie odległości między wargądolną a kątem ust.(bł.śluz policzka,
podniebienia,dno j.u.,dolna pow języka)czynnik etiologiczny- uraz.
- Leczenie-wycięcie i badanie histopatologiczne.

40. (2/2)
WADY JĘZYKA:
-WRODZONY BRAK JĘZYKA:
-niedorozwój zawiązków języka w miejscu języka owalny guzek. Upośledzona czynność żucia,
mowy, połykania.
-WRODZONY ZROST JĘZYKA Z DNEM JAMY USTNEJ:??skrócone wędzidełko języka,
dochodzi do upośledzenia czynności -ograniczona ruchomość, połykania, żucia, mowy.
-JĘZYK OLBRZYMI:??powiększenie języka spowodowane obecnością chłoniaka , naczyniaka,
wrodzonego nerwiakowłókniaka lub przerostem mięśni języka. Może rozwijać się stopniowo nie
dając żadnych dolegliwości. Leczenie -chirurgiczne.
-JĘZYK POFAŁDOWANY: nieprawidłowa budowa mięśnia powierzchownego języka,
przyczyna- może być choroba wirusowa przebyta przez matkę w okresie ciąży, wada ujawnia się
po 4 r.ż. ,rozróżnia się typ liściasty ,mózgowy, nieregularny parkietowy. Bruzdy ?zakażenia.
Różnicowanie: kiła języka.
-ROMBOIDALNE ZAPALENIEŚRODKOWEJ CZĘŚCI JĘZYKA: -wada rozwojowa
ujawniająca się u dorosłych .Zmiana żywoczerwona ,umiejscowiona w środkowej części
grzbietu języka blisko nasady języka, kształtu rombu, pozbawiona brodawek gładka, błyszcząca,
niekiedy nie kiedy guzkami czy polipowatymi wyniosłościami, wyraźnie odgraniczona od
sąsiadującej błony śluzowej .
Etiopatogeneza -zaburzenia rozwoju nieparzystego guzka języka w postaci jego przetrwania,
zmiany o charakterze naczyniowym, przewlekły stan zapalny ,zakażenie grzybicze.
Różnicowanie: ograniczone zaniki błony śluzowej, kiłowe zapalenie języka.

40. (1/2) Wady wrodzone bł. śluz. (wady języka, znamiona itp.)
ZESPÓŁ DEBLANCO??PRZEMIESZCZENIE GR.ŁOJOWYCH:
-to wada rozwojowa występująca bardzo często, zwłaszcza u mężczyzn ,polega pojawieniu się
gruczołów łojowych w błonie śluzowej warg, policzków ujawnia się zwykle w okresie
pokwitania w postaci płasko -wyniosłych grudek o zabarwieniu żółtawym. Grudki występują po
kilka lub w większych skupiskach, nierzadko zajmując całą błonę śluzową policzków. Niekiedy
stwierdza się je na dziąśle dziąśle trójkątach pozatrzonowcowych i podniebieniu. Zmiany te są
jako choroba Fordyce'a(przemieszczenia do warg) lub choroba Deblanco(przemieszczenie do
błony śluzowej policzków). Przyczyną przemieszczenia gruczołów do błony śluzowej jamy
ustnej jest wpuklenie się części naskórka do stref przejściowych warg, policzków podczas
zrastania się guzków szczęki i żuchwy.
ZNAMIONA:
*-A-ZNAMIONA NACZYNIOWE -są wynikiem rozszerzania i nadmiernego rozrostu naczyń
krwionośnych i chłonnych. Ujawnia się przy urodzeniu lub nieco później
- naczyniak krwionośny płaski:
-w wyniku rozrostu naczyń włosowatych, drobnych tętnic i żył często układa się wzdłuż
przebiegu nerwów. Jest to nierówna plama o wyraźnej granicy, barwy różowej lub
ciemnoczerwonej, zwykle jednostronnie.
-naczyniak krwionośny jamisty:
-ma miejsce rozszerzenie i nowotworzeni naczyń, powierzchnia jest gładka lub pokryta
wyniosłościami o zabarwieniu czerwonym lub czerwono-sinym, niekiedy umiejscowiony na
grzbietowej lub brzusznej powierzchni języka.
*-B-ZNAMIONA BARWNIKOWE:
-plamy piegowate -plamy różnej wielkości o zabarwieniu jasno lub ciemno-brązowym dość
liczne, głównie na wargach, policzkach, podniebieniu zmiany dość dobrze odgraniczone od
otoczenia , kształt owalny lub okrągły.
-Zespół Peutza-Jeghersa- plamy barwnikowe na skórze dookoła ust, na błonie śluzowej jamy
ustnej i polipowatość jelit, przebarwienia widoczne po urodzeniu lub w pierwszych miesiącach
życia. ...........
-gruczolak łojowy rzekomy lub choroba Pringle'a-choroba znamionowa, drobne mnogie guzki
rozsiane na twarzy (bruzdy nosowo- wargowe, bródka)w jamie ustnej ?liczne grudki rozsiane na
całej błonie śluzowej, na dziąsłach.

42. (2/2)
41d.Guz małych gruczołów śl.-najcz. spowod.nowotworem łagodnym:gruczolakiem
kanalikowym jednopost. lub wielopostaciowym,cechuje je wyst torebki,powolny wzrost,długi
czas rozwoju.Gruczolak wielopostaciowy- zmiana kulista lub wieloguzkowa,barwy różowej
.wyrasta z wewnętrznej pow wargi lub przedsionka.Guz srednio spoist przesuwalny wobec
otoczenia,niebolesny ,twardy dobrze odgraniczonynie stwierdza się chełbirania i owrzodzenia
powierzchni.złośliwe guzy wyst rzadko-gwałtowny agresywny wzrost ,krótki okres
rozwoju,skónnoość do owrzodzeń.
- Leczenie- chirurgiczne wycięcie

42. (1/2) Przebarwienia bł.śl przykłady
a) zewnątrzustrojowe
PÓŁPASIEC-ciemnoczerwone lekko wyniosłe plamy , na nich tworzą się pęcherzyki z
przezroczystym płynem,
Wykwity są jednostronne na całej bł.śl. .
BIAŁACZKA-bladość bł.śł
TOKSYCZNE ZAPALENIE J.U. : - rtęciowe(zasinienie dziąseł), -bizmutowe(przebarwienie
dziąseł brunatne ,lub szaroniebieskie , przechodzi na policzki i język) - ołowiowe(rąbek
niebieskoszar lub niebieskofiolet na brzegu dziąsła-zwłaszcza w szczęce) , -fosforowe (żółte
wargi, dziąsła , policzki,język i podnieb)
-miedziowe,mosiądzowe,brązowe(niebieskoziel brzeg dziąsła) ,-srebrne (szaroczarny
brzeg dziąsłowy,policzki , język)
NIEDOKRWISTOŚĆ ADDISONA-BIRMERA -żywoczerwone plamy na języku plus smugi
CUKRZYCA -wygładzony bolesny język koloru szynki
SKAZY KRWOTOCZNE -wybroczyny krwawe
U NAŁOGOWYCH PALACZY = melanoza palaczy tytoniu-powst. wskutek odkładania w
kom.w-wy podstawnej bł.śl. Pojawia się jako rozlana brązowa plama od jasnobrązowej do
ciemnobrązowej , zajmuje dziąsło w przedniej części żuchwy , bł śl policzków, podniebienie ,
dno jamy ustnej , język ,wargi, brązowe
przebarwienie zębów , przykry zapach z ust .
CHOROBA ADISONA -w j.u nadmierne ciemne zabarwienie , obszary pigmentacji są
plamkowate , nie wyniosłe,brązowe różnego kształtu, zajęta jest bł.śl. policzków, dziąsła, wargi
, języka .
TATUAŻE - wywoł.szczepieniem egzogennego barwnika w obręb bł.śl. j.u.np. tatuaż
amalgamatowy-ogniskowa srebrzyca w postaci niebieoskoczarnego nie uniesionego
przebarwienia o nieregularnym kształcie
NACZYNIAKI:-krwionośny płaski (w wyniku rozrostu nacz. włosow.,drobnych tętniczek i żył ,
nierówna plama o wyraźnej granicy , barwy różowej lub ciemnoczerw) - krwionośny jamisty
(ma tu miejsce rozszerzenie i nowotworzenie naczyń , pow. gładka lub pokryta wyniosłościami
o zabarwieniu czerwonym lub czerwonosinym , może wyst. na grzbiecie i brzusznej pow.języka
ZNAMIONA - wrodzone lub nabyte , ciemne lekko uniesione , lub kopulaste guzki , brązowe ,
szare , niebieskie lub czarne
CZERNIAK- płaski lub uniesiony, kolor od brąz., szarego, nieb. do czarnego, najczęściej na
wyr. zębodoł. szczęki , podniebieniu , dziąsło w przedniej okolicy , oraz bł.śl warg .

42. (2/2)
ŚLADOWE INKORPORACJA AMALGAMATU,DZIEDZICZ.POLIPOWATOŚĆ
JELIT(zesp.Peutza-Jeghersa)-zm. pigmentacyjne,małe płaskie brązowe owalne , na wargach w
bł.śl. policzków i dziąseł .
DZIAŁANIA POLEKOWE-cytostatyki , biseptol , butapirazol-zmiany rumieniowe
ERYTROLEUKOPLAKIA(plamy białe-hyperkeratoza,plamy czerwone-ścieńczały nabłonek i
przeświecają nacz.kr.
b) wewnątrzustrojowe
PÓŁPASIEC-BIAŁACZKA- NIEDOKRWISTOŚĆ ADDISONA-BIRMERA- CUKRZYCA-
SKAZY KRWOTOCZNE- NACZYNIAKI- CZERNIAK- POLIPOWATOŚĆ JELIT-
ERYTROLEUKOPLAKIA
MELANOPLAKIA - trwałe ciemne przebarwienie j.u.,spotykane w war.fizjolog.,często u osób o
ciemnym kolorze skóry, zwiększona ilość barwnika-melaniny , kt. jest odkładana w w-wie
podst. nabł.bł.śl. najcz. na dziąśle zębodołowym, bł.śl. policzków , podniebienia , warg ,
języka
CHOR.RENDU I OSLERA -naczniakowatość dziedziczna , krwotoczna .Na bł.śl.i na skórze
drobne rozszerzenia nacz.krwion. w formie plamek lub płasko wyniosłych guzków barwy
czerwonej lub sinej.

http://www.shakemaster.republika.pl/

44. (2/2)
uzupelnienie prot , nienoszenie protez , niedobory wit z grupy B2
OBJAWY: linijne uszkodzenia w zap kata ust sa wywolane ciaglym naplywaniemi
gromadzeniem się sliny, z uplywem czasu pekniecia staja się glebokie i rozciagaja się na
obszarze kilku cm od spojenia warg w obrebie skory wokół ust lub ulegaja owrzodzeniu. I
obejmuja bl sluzowa warg i policzek. Owrzodzenia często pokryte strupami , niekiedy
wystepuja krwawienia, zapalenie wystepuje często obustronnie , jest stanem przewleklym.
LECZENIE: powinno obejmowac dzialanie profilaktyczne(eliminacja czynnikow , skrupulatna
higiena j.ust , i odtworzenie prawidlowej wys zwarcia, skojazone z miejscowym stosowaniem
srodkow antygrzybicznych i antybiotykow(bactarin) , 2%zel , uzupelnienie niedoborow witamin
gr B i PP oraz Fe

44. (1/2) Wewnątrz pochodne zmiany na bł. śluz. omówić zmiany, w niektórych
endokrynopatiach (cukrzyca, ch. kory nadnerczy, menopauza)
a) CUKRZYCA: glownie insulinozalezna -pieczenie , zanikowe zap jezyka ,
Jezyk suchy , wygladzony , bolesny kolor szynki , zajady w katach ust,
Sklonnosc blony sl do odlezyn pod protezami(mikroangiopatia cukrzycowa)
Zmiany zapalne zwyrodnienie slinianek , suchosc j ustnej , < lepkosc sliny,
Przewlekle stany zapalne bl sluzowej , odnawiajace się pecherze , podatnosc na zakazenie
grzybicze , ropnie przyzebne , zmiany zapalne przyzebia , zanik kosci wyrostka zebodolowego.
ROZNICOWANIE: chor przyzebia
LECZENIE: diabetologiczne , antybiotyki
b) NIEDOCZYNNOSC KORY NADNERCZY(ADDISONA): wyst nadmierne ciemne
zabarwienie bl sluzowej podobne do melanoplaki uklad wykwitow nie jest jednolity , może
skladac się z mnogich , ogniskowych niebiesko czarnych plam lub uogolnionych rozlanych
pasm o ciemnobrazowej pigmentacji. Najczesciej zajeta jest bl sluzowa policzkow dziaslo , ale
pigmentacja może rozciagac się na jezyk i wargi .
ETIOPATOGENEZA: choroba zakazna , bakterie , nowotwory , niedoczynnosc przysadki
mozgowej
Wzrost ACTH który stymuluje melanocyty i odkladanie melaniny w skorze
LECZENIE: substytucyjne kortykosterydy powoduje stopniowe zmniejszanie zabarwienia ,
dlatego stopien przebarwien w j.u jest czulym wskaznikiem efektow leczenia
c) NIEDOCZYNNOSC TARCZYCY: jezyk olbrzymi , obrzmienie warg , dziaslo jednolicie
powiekszone o bladorozowej barwie , obrzmienie od str policz i jezykowej wzdloz lukow
zebowych, jeśli dolacza się wtorne zapalenie tkanki staja się czerwone rozpulchnione , krwawia
LECZENIE: lekkie dbanie o higiene j ustnej
(ciezkie) hormony tarczycy
d) MALOPLYTKOWOSC: pyt 43
e) MENOPAUZA: zapalenie zluszczajace dziasel , zmniejsz wydz sliny - suchosc pieczenie j.u ,
zmiany zanikowe , zapalenie katow ust , pekniecia lub nadzerki , stomatodynie - zespol
nieprzyjemnych odczuc w j.ust bez obiektywnych objawow miejscowych. Pieczenie , palenie
,dretwienie , zab smaku,
f) ZAPALENIE KATOWE WARG ETIOLOGIA: mieszane zakazenie c.allbicans i
staphylococcus aureus u osob powyzej 50r. Zwykle u kobiet i uzytkownikow protez.
CZYNNIKI WYWOLUJACE: niedokrwistosc , zla higiena j.u czeste przyjmowanie
antybiotykow o szerokim spektrum dzialania , obnizona wys zwarcia (nieprawidlowe

43. Wewnątrz pochodne zmiany na bł. śluz. (omówić zmiany w ch. krwi, narz.
krwiotwórczych, ch. układu krążenia)
Niedokrwistość z niedoboru Fe - uczucie palenia języka, zapalenia kątów ust, utrata brodawek
nitkowatych, język blady lub żywoczerwony, obłożony, obniżone napięcie języka
Skaza krwotoczna małopłytkowa - samoistne krwawienia z dziąseł, czerwone plamy
wybroczynowe na podnieb. miękkim
Chor, Rendu -Oslera-Webra - rozszerzenia naczyniakowate na błonie śluzowej warg, języka
podniebienia, dziąseł,
Krwawienia samoistne lub wywołane urazami mechanicznymi
Neutropenia przewlekła łagodna wieku dziecięcego - przerost dziąsła brzeżnego, bolesność,
łatwe krwawienia, owrzodzenia bł.śluz.JU, zanik kości wyrostka zębodołowego ruchomość
zębów, odsłonięcie korzenie zębów.
Żylaki języka i warg. - Czerwonopurpurowe, chełboczące uwypuklenia żż warg, języka-
ciemnoczerwone do niebieskopurpurowych, ucisk powoduje rozproszenie krwi z naczyń.
Naczyniaki krwionośne - łagodne, wyniosłe guzki mogą wyst w obrębie bł.śluz JU -na
grzbiecie języka, dziąsłach, policz
Krwawienia z dziąseł -w: skazach krwotocznych, skazy w białaczkach, niedokrwistość Adisona-
Birmera, niedobór wit.C nieprawidlowa bud,naczyń (chor. Rendu-Oslera-Webera), zastój krwi (
niewydolność kążenia)
Nadciśnienie - odczyny polekowe: suchość suchość pieczenie
Białaczki - zapalenie dziąseł, bladość, owrzodzenia, bolesność, dziąsła oddzielają się od
powierzchni zębów, krwawienia, później przerost dziąseł

45 ZMIANY W J.U PRZY NIEDOBORZE WIT A ,B ,C I SOLI MINERALNYCH (Fe).
WIT A: zanik nablonka bl sluz , rozrost warstwy podstawnej ze sklonnoscia do rogowacenia ,
suchosc bl sluzowej i podatnosc na zakazenia , zluszczanie się nablonka , ogniskowe zmetnienie
nablonka podobne do leukoplaki , bladosc bl sluzowej
WIT B1 : choroba beri-ber , zapalenie dziasel , bol zebow , jezyka , szczek o charakterze
neuralgii , obrzekniete lsniace dziasla , zanik brodawek nitkowatych na jez , rozpadliny i
popekania na wargach
WIT B2: ciemnoczerwona blona sluzowa , brak przezroczystosci na bl sluzowej na policzkach ,
kezyk niebieskawo-czerwony obrzekly , bolesny , zanik brodawek nitkowatych z zachowaniem
grzybowatych --> pow ziarnista , czerwone , piekace i luszczace wargi., na poczatku wargi w
katach ust blade --> pekniecia --> strupy --> krwawienia , zmiany mogą się szerzyc na policzku
WIT B6: zap blony sluz j.u i jezyka , zapalenie katow ust -->pekniecia
WIT B12 (niedokrwistosc addisona-biermera): zanik bl sluz j.u i brodawek jezyka , jezyk
gladki ,lsniacy ,bolesny "polakierowany" tkz jezyk hunterowski , karbowane brzegi jezyka ,
zywoczerwone plamy na jezyku w ksztalcie litery U lub V ramionami skierowanej do podstawy,
w ich obrebie brodawki sa obrzekle i bolesne , zap katow ust , zaburzenia smaku.
WIT C: u doroslych -->szkorbut u dzieci --> chor barlowa , wybroczyny na brzegu dziaslowym
, kruchosc naczyn -->skaza , zaczerwienienie obrzek brod miedzyzebowych i brzegu dziasla --
>odstawanie od szyjek zebow.
NIEDOBOR Fe: zap katow warg , pieczenie i zanikowe zapl jezyka ,jezyk na poczatku
czerwony potem blednie -->jego powrzchnia staje się wygladzona , bo zanik brodawek
nitkowatych --> jezyk blyszczacy tkz lustrzany , pieczenie gardla i przelyku utrudnione
polykanie , bladosc blony sluzowej i j.u , zaburzenia troficznie skory i wlosow , paznokci

46. Zmiany, w niektórych zaburzeniach żołądkowo-jelitowych (ch. Crohna, zesp. Peutz-
Jeghersa)

ZESPOL PEUTZA-JAGHERSA: dziedziczna polipowatosc jelit , autosomalne dominujace ,
wiaze się z powstaniem mnogich plam melanotycznych sluzowkowo-skornych wraz z
polipowatoscia jelit. Male plaskie , owalne zmiany pigmentacyjne rozmieszczone przewaznie na
skorze dookoła oczu , nosa , jamy ustnej , na wargach , na kroczu , na bl sluzowej j.u ,
dziaslach dloniach i podeszwach. Srodustnie najczesciej na wargach i bl sluzowej policzkow.
Mikroskopowo zwiekszona zawartosc barwnika.

CHOROBA CROHNA: ziarniniakowate zapalenie jelita grubego , zmiany w obrebie wyrostka
zebodolowego , przedsionka j.u okolicy zatrzonowcowej , policzkach i jezyku
- poczatkowo przypominaja duze owrzodzenia aftowe pokryte szarym pseudonalotem. Nastpuje
naciek powieksza się. Bl. sluzowa przerosla i pobruzdowana.

47. (1/2) Uboczne działanie leków na bł. śluzowej:
-działanie bezpośrednie na bł. śluzową j. u. oraz pośrednie przez inne uszkodzone narządy.
Działanie :toksyczne, alergiczno-toksyczne, wywoływanie zaburzeń immunologicznych.
LEKI IMMUNOSUPRESYJNE -pobudzają fibroblasty??przerost dziaseł? ?nadprodukcja
kolagenu i elastyny.
CYKLOSPORYNY -stosowanie po przeszczepach np. nerek -cyklosporyna A (inhibitor
kolagenozy)- obniża aktywność odpowiedzi komórkowej aby nie doszło odrzucenia przeszczepu.
-ciężka postać- sino fioletowe , rozpulchnione, obrzękłe, krwawiące i bolesne dziąsła
-brodawki międzyzębowe ?jak worki z krwią
-pogłębienie kieszeni dziąsłowych
-zaczerwienienie bł. śluzowj j. ustnej z miejscowymi zsinieniami
-wybroczyny i wylewy krwawe podśluzówkowe i podokostnowe
-wylewy do zębodołów ?niszczenie aparatu zawieszeniowego z wypadaniem zębów
-ciemnoczerwony, suchy, gładki język, bez brodawek
-popękane suche wargi
-popękania w kątach warg

Działanie uboczne- nadmierna produkcja kolagenu przez fibroblasty ?przerosty dziąseł ?po 5-
6miesiacach stosowania zmiany cofają się po odstawieniu leku.
ZWIĄZKI ZŁOTA ?leczenie RZS. działanie uboczne ?liszaj płaski(wyrazna siateczka)
CYTOSTATYKI (antymetabolity)długotrwałe stosowanie ?metabolizm kom.,? liczby
podziałów komórkowych np. Metotrexat }
Fluorouracyl } 0.5-2 lat
Winblastyna }
-powoduja granulocytopenię zmiany rumieniowe, zaczerwienienie, suchość, trudności w
połykaniu, ?niekorzystnych drobnoustrojów(np.Candida), złuszczające zapalenie warg, dziąseł,
pękanie kącików warg
-po 7 dniach stosowania zanikanie zmian ,utrudnione gojenie
BISEPTOL,BUTAPIRAZOL- rumień wielopostaciowy ?zmiany rumieniowe na policzkach
?pęcherze, na wargach ?strupy
METIZOL+PIRAMIDON - gwałtowne??liczby granulocytów ?w jamie ustnej objawy
przypominające zakażenie wirusem HIV ?zanik tk. twardych i miękkich przyzębia(po 2 tyg.)
TETRACYKLINY, STERYDY -długotrwała terapia, grzybice j.u.
STERYDY - ?długotrwała terapia ?otyłość ścieczenie bł.sluzowej j.ustnej, procesy zanikowe

http://www.shakemaster.republika.pl/

49. (1/2) ZMIANY ZANIKOWE BL SLUZOWEJ ZWIAZANE Z WIEKIEM
,PRZEKWITANIEM , NIEDOBOROWE I INNE

WIT A: zanik nablonka bl sluz , rozrost warstwy podstawnej ze sklonnoscia do rogowacenia ,
suchosc bl sluzowej i podatnosc na zakazenia , zluszczanie się nablonka , ogniskowe zmetnienie
nablonka podobne do leukoplaki , bladosc bl sluzowej
WIT B1 : choroba beri-ber , zapalenie dziasel , bol zebow , jezyka , szczek o charakterze
neuralgii , obrzekniete lsniace dziasla , zanik brodawek nitkowatych na jez , rozpadliny i
popekania na wargach
WIT B2: ciemnoczerwona blona sluzowa , brak przezroczystosci na bl sluzowej na policzkach ,
kezyk niebieskawo-czerwony obrzekly , bolesny , zanik brodawek nitkowatych z zachowaniem
grzybowatych --> pow ziarnista , czerwone , piekace i luszczace wargi., na poczatku wargi w
katach ust blade --> pekniecia --> strupy --> krwawienia , zmiany mogą się szerzyc na policzku
WIT B6: zap blony sluz j.u i jezyka , zapalenie katow ust -->pekniecia
WIT B12 (niedokrwistosc addisona-biermera): zanik bl sluz j.u i brodawek jezyka , jezyk
gladki ,lsniacy ,bolesny "polakierowany" tkz jezyk hunterowski , karbowane brzegi jezyka ,
zywoczerwone plamy na jezyku w ksztalcie litery U lub V ramionami skierowanej do podstawy,
w ich obrebie brodawki sa obrzekle i bolesne , zap katow ust , zaburzenia smaku.
WIT C: u doroslych -->szkorbut u dzieci --> chor barlowa , wybroczyny na brzegu dziaslowym
, kruchosc naczyn -->skaza , zaczerwienienie obrzek brod miedzyzebowych i brzegu dziasla --
>odstawanie od szyjek zebow.
NIEDOBOR Fe: zap katow warg , pieczenie i zanikowe zapl jezyka ,jezyk na poczatku
czerwony potem blednie -->jego powrzchnia staje się wygladzona , bo zanik brodawek
nitkowatych --> jezyk blyszczacy tkz lustrzany , pieczenie gardla i przelyku utrudnione
polykanie , bladosc blony sluzowej i j.u , zaburzenia troficznie skory i wlosow , paznokci
MENOPAUZA: zapalenie zluszczajace dziasel , zmniejsz wydz sliny - suchosc pieczenie j.u ,
zmiany zanikowe , zapalenie katow ust , pekniecia lub nadzerki , stomatodynie - zespol
nieprzyjemnych odczuc w j.ust bez obiektywnych objawow miejscowych. Pieczenie , palenie
,dretwienie , zab smaku,
ZESPOL PULMERA VINSONA: zanik jezyka , zapalenie warg i kata ust , paznokcie
czarkowate , zaburzenia polykania
ZESPOL SJOGRENA i CHOR MIKULICZA: zwiazane z zaburzeniami wydzielania sliny
Suchosc w j ustnej , istota schorzenia jest niedomoga wydzielnicza grucz lzowych i slinowych
powodujaca wysychanie blon sluzowych oka , bl sl j.u , nosa , gardla ,i krtani, uposledzenie

48. CHOROBY J.U O PRZEWADZE ZMIAN WYTWORCZYCH :ZIARNICE ,
ZIARNINIAK , ZESPOL ROSENTHALA.

ZIARNICA J USTNEJ I TWARZY: u pacjentow . 60 r zycia czasami u mlodszych (w aids)
Zmiana pojawia się na granicy podniebienia twardego i miekkiego , powoli rosnace
uwypuklenie jest niebolesne , miekkie gabczaste , nieowrzodziale rzadko obejmuje lezaca
powyzej kosc podniebienna , wargi obrzekniete , pobruzdowane , gdy zaawansowana zmiana -
ubytki kostne ,rozna bolesnosc , zmiany w j ustnej mogą być poprzedzone zmianami w
przewodzie pokarmowym lub tylko wystepowac w j ustnej.
Pacjeci z choroba crona czesciej wykazuja stan zapalny bl sluzowej oi prochnice zebow, na bl
sluzowej policzkow 5-10% wykwity podobne do aft , nacieki ziarniniakowe niekiedy z ropnym
odczynem zapalnym na dziaslach , jezyku i wargach , powierzchnia zmiany guzowata , barwy
rozowej do niebieskopurpurowej. Istotna biopsja gdyz poczatkowe stadia mogą być
ograniczone tylko do podniebienia.
LECZENIE: radioterapia--> chlonniaki podniebienia chemioterapia--> proces uogolniony

CHOROBA CROHNA: ziarniniakowate zapalenie jelita grubego , zmiany w obrebie wyrostka
zebodolowego , przedsionka j.u okolicy zatrzonowcowej , policzkach i jezyku
poczatkowo przypominaja duze owrzodzenia aftowe pokryte szarym pseudonalotem. Nastpuje
naciek powieksza się. Bl sluzowa przerosla i pobruzdowana

47. (2/2)
utrudnione gojenie ,zanik wł. klejodajnych, sprężystych, trądzik sterydowy na skórze ,sterydy
osłabiają działanie leków przeciwcukrzycowych ,?aktywności leków p/zakrzepowych
NIE ŁACZYĆ Z SALICYLAMI!
HYDANTOINA -lek p/padaczkowy
-przerost dziąseł
-nasilenie przerostu zależy od wielkości dziennej dawki oraz czasu trwania podania
-początek przerostu ?w okolicy brodawek dziąsłowych ?powodując lekkie ich zaczerwienienie,
później przerost obejmuje pozostałe części dziąsła właściwego ?tworzą się patologiczne
kieszenie, dziąsła mogą w całości lub częściowo pokrywać korony zębów
-brak krwawienia dziąseł
-przerost dziąsła jest nieodwracalny i można go usunąć jedynie chirurgicznie

49. (2/2)
wydz slinianek powoduje objawy znacznej suchosci xerostomia , utrudnione polykanie ,zucie
pokarmow stalych i uposledzenie smaku , brodawki jezyka zanikaja bl , sl jest wygladzona i
niekiedy pomarszczona i zywoczerwona , brak oczyszczajacego dzialania sliny -->szybko
postepujaca prochnica przyszyjkowa.

50. OBJAWY W CHOROBACH ZAKAZNYCH WIEKU DZIEC: ODRA, ROZYCZKA,
BLONICA, SWINKA:
BLONICA: zakazenie G+ maczugowcem blonicy bl sluzow calej jamy ustnej jest
zaczerwieniona , tylko czesc tzn podniebienie miekkie i luki podniebienne jest bardziej
czerwona z obszarami owrzodzen pokrytych bialoszarym grubym rzekomoblonniczym nalotem ,
podobne zmiany na podniebieniu i jezyku , jezyk zazwyczaj oblozony.
SWINKA: blona sluzowa j.ustnej i gardla jest zaczerwieniona , ujscia przewodu slinianek nie
zmienione - wydziela się z niego czysta slina w nieco zmniejszonej ilosci , bardzo rzadko
dochodzi do zapalenia przyusznicy.objawy ogolne --> wzrost temp , dreszcze , obrzek slinianki
przusznej , skora w okolicy slin napieta , lsniaca , nie zaczerwieniona -->obrzek slinianek
podzuchwowej może w pewnym stopniu ograniczac czynność m mimicznych twarzy zucie ,
polykanie , a także ruchy glowa. --> po 3-5 dniach nastepuje zmniejsz temp , obrzeku. Po 10
dniach ustepuje calkowicie.
ODRA:
ETIOLOGIA: paramyxovirus (RNA)
OBJAWY: przeziebienie , zapalenie spojowek , swiatlowstret , szczekajacy kaszel ,
gruboplamista wysypka , zaczerwienienie bl sluzowej w 3 dniu na bl sluzowej policzkow za
trzonowcami lub wokół ujscia sl przyusznej tkz plamki filatowa-koplika --> drobne punkcikowe
biale, zolto biale , niebiesko - biale otoczone czerwona otoczka , pojedyncze lub mnogie ,
laczace się na duzej powierzchni. Mogą przeksztalcic się w nadzerki z punkcikowym
krwawieniem.Jezyk dziasla pokryte grubym bialym nalotem (brzegi jezyka sa wolne) obrzekle ,
brodawki po oczyszczeniu z nalotu - jezyk malinowy
Leczenie: lepsza higiena , plukanie rumiankiem , oczyszczanie z nalotow.
ROZYCZKA:
ETIOLOGIA: togavirus.
OBJAWY: punkcikowate zywoczerwone wykwity , wybroczyny krwawe na bl sluzowej
policzkow , jezyk malinowy
LECZENIE: sr p zapalne , p goraczkowe , antybiotyki

51. Omówić najczęstsze zmiany na języku (j. geograficzny, czarny, włochaty, romboidalny,
Hunter-Mullera) objawy, etiologia, leczenie.
JĘZYK GEOGRAFICZNY- głównie u małych dzieci , często dziedziczony,wrodzona
skłonność,ale też w niedoborach pokarm, stres.Objawy: -mała szara wystająca plamka
rozszerzająca się obwodowo , język czerwony , obrzękłe brodawki grzybowate , wykwity
powiekszają się i zlewają tworząc figury wieloboczne girlandowate , ósemkowate , - występują
na grzbiecie języka , nie wymaga leczenia ,
JĘZYK CZARNY WŁOCHATY - etiologia : grzyby i drożdże (inne niż Candida) , nikotyna ,
kawa, kiła, podrażnienia mech i chem , awitaminoza PP i B , nadużywanie wod. utl.
Umiejscowienie- tylna i środkowa część języka .Objawy : przerost brodawek nitkowat i
zwiększone rogowacenie z ciemnym zabarwieniem starych mas rogowych , kształt trójkąta ,
skierowany podstawą do wierzch. języka, pieczenie , osłabienie smaku , wrażenie ciała obcego ,
łaskotanie podniebienia , skłonność do wymiotów,
Leczenie: płukanie 2% chlorheksydyną , 10-15% kwas salicylowy , nystatyna miejscowo
JĘZYK ROMBOIDALNY - Najczęściej u mężczyzn powyżej 30 r.ż,
Objawy: na środku języka pole o kształcie rombu, lekko wyniosłe o zaokrąglonych rogach,
ostro odgraniczone, brak brodawek, czerwone lub szare, twarde, pow. grudkowata, lub
podzielona bruzdami na płaty , Różnicowanie: kiła, zanik bł.śl.
JĘZYK BIAŁY (ROGOWACENIE BIAŁYCH BRODAWEK)
Etiologia: nieznana , odbicie stanu ogólnego na tle chorób żołądka , Objawy : nadmierne
rogowacenie końców brodawek nitkowatych , język szorstki , suchy i biały , boki i część tylna
języka .
Różnicowanie: jęz. obłożony, Leukoplakia , liszaj płaski .
JĘZYK HUNTERA MOELLERA
Etiologia: niedokrwistość złośliwa, pasożyty, zaburz. horm.Umiejscowienie: język, policzki,
wargi, podnieb miękk. Objawy: pieczenie i kłucie jęz. żywoczerwone plamy okrągłe lub owalne
mały obrzęk brodawek, pokarbowane brzegi jęz., zaburzenia smaku, brak nalotu, na
wyciągniętym języku, białe smugi tzw. objaw ARNDTA , odczyn zapalny j.u. , zapal. kąta warg
JĘZYK POFAŁDOWANY
Etiologia: wada rozwojowa mięśnia powierzchniowego języka po przebytej przez matkę w ciąży
ch.wirusowej , ujawnia się po 4 r.ż , częściej u chłopców , Objawy : ukształtowanie bruzd
przypomina układ żyłek na liściu , bruzdy pokryte cienkim nabł .Gdy występuje dodatkowo na
bł.śl."krosta brukowa" to jest to choroba Crohna -owrzodzenie i przerosty dalszych odcinków
przewodu pokarmowego .

http://www.shakemaster.republika.pl/

54. (1/2) Profilaktyka onkologiczna - czynniki rakotwórcze, zmiany na bł. śluz. uznane za
stany przedrakowe.
1. Ch.Bowena b.różnorodne wykwity: od białawej plamy(tj.w leukoplakii)do wyrośla.
2. Erytroplakia Queyrata ograniczona, czerw.błyszcząca plama.
3. Leukoplakia biała plama pojawia się na bł śl,nieusuwalna,na języku,bł śl.pol. podniebieniu,
chory ma uczucie sztywności i chropowat.miejsca zmienionego patolog.może też wyst.jako
plama o brodawczakow.pow, lub o nierównym białoróżowym zabarwieniu- leukoplakia
mozaikowa
4. Brodawczak guzek egzofityczny osadzony na szypule,o bud.gładkiej lub kalafiorowatej,
narażonej przez to na urazy.
5. Melanoplakia brunatna plama-nagrom barwnika
6. Ch.Pageta zniekształcające zapal.kości, może być podłożem wyst.mięsaka kost.
7. Zmiany popromienne po radioterapii, wyst jonizacja i pobudz.materiału biolog- tworzenie
wolnych rodników-uszkodz. DNA-nowotworzenie.
8. Rogowacenie starcze nawarstwienia hyperkeratotyczne ze skłonnością do złuszczania.
9.Genodermatozy skóra pergaminowata, barwnikowa.
CZYNNIKI RAKOTWÓRCZE
*palenie tytoniu*zanieczyszczenie atmosfery*praca zawodowa w kontakcie ze smołą,
sadzą węglową,benzenem,azbestem,chromem*prom.jonizujące i UV
*nieprawidł.odżywianie*jatrogenne czynniki-chem.(cytostatyki,leki immunosupresyjne)
*pasożyty jelitowe *nadużywanie alkoholu
*niedobory odpornościowe*zaburzenia genetyczne*herbicydy,pestycydy,insekty
PROFILAKTYKA
*lecz.stanów przedrakowych
*walka z paleniem i piciem alkoholu
*elimimin.mech.czynników drażniących(ostre brzegi zębów,protez)
*lecz.owrzodzeń,odleżyn,st.przedrakow.
*kontrola podejrzanych zmian barwnik.lub ich usuwanie
*protezowanie bezzębnych szczęk celem umożliw.odgryzania i żucia pokarmów
*wymiana protez co 5 lat
*częsta kontrola blizn po leczeniu kiłyi grużlicy *informow o zagrożeniach w związku ze
szkodliw.pracy zawodowej

Pyt. 53. BADANIA CYTOLOGICZNE
1. MET. GRAMMA(fiolet gencjany)
-bakt. Gram(+) barwią się na fioletowo
-gram (-) barwią się na czerwono
2. Test TZANKA
-potwierdzenie akantolizy
-(+) w zakaż. Herpes (opryszczka, opryszczkowe zapal. J.u. , ospa wietrzna, półpaisec oraz (+)
też w pęcherzycy
-kom. Akantolityczne są zwyrodniałymi kom. Warstwy kolczystej nabł. Mają duże silnie
barwiące się jądra i wąski rąbek cytoplazmy na obwodzie
- prep. (z dna pęcherza) utrwala się w alkoholu metyl. Barwi met. May'a-Grunwalda-Giemzy
3. MET. PAPA-NICOLAU
- do wczesnego wykrywania stanów przed rakowych (leukoplakia, liszaj płaski niegojące się
nadżerki)
- pobranie mat. Np. osad z jęz.
- Utrwalić w alkoholu +eter(1:1)
- Metoda mało dokładna ale nieobciążająca dla pacjenta
STOPNIE:
- I° - prawidłowe kom. Warstwy średniej i powierzchownej
- II° -cechy stanu zapal. Obecn. Granulocytów obojętnochł.histioytów, leukocytów, halo wokół
jądra kom. -wodniczka wokół jądra kom. , jadro kom. Powiększone
- III° - cechy dysplazji kom.:

+wyraźne powiększenie jądra kom. Bez przebarwienia
+wyraźne przebarwienie jądra bez powiększenia
+zwiekszenie się liczby jąder w najmłodszych warstwach nabł. Co może stanowić wyjscie

dla neo
- IV°- cechy atypi kom. wyraźnie zaznaczone zmiany w jąd. mniej niż 50% kom. Jest atypowa.
- V° - cechy atypi w więcej niż 50% kom.
Do IV i V°- cechy atypi to:
+przebarwienie i powiększenie jądra
+zmiana kształtu jądra kom. ( kalafiorowate z nierównie rozłożoną chromatyną)
+więcej niż 2 jądra
+zmiana kształtu kom.

52.(41)OMOWIC NAJCZESTSZE CHOROBY WARG:ZAPALENIE ZLUSZCZAJACE ,
GRUCZOLOWE , ZWYKLE , ROPNE , ZIARNIN
52a.Zap.Warg gruczołowe chor. rzadka,zwł. wargi dolnej.polegająca na zapaleniu
przemieszczonych gruczołów ślinowych warg i ich przewodów wyprowadzających.wyst czasem
rodzinnie mężczyźni 2x czesciej. Niewielki obrzek warg, w strefie przejściowej Kleina widoczne
są małe czerwone wyniosłości z otworkiem w środku.przy uciśnieciu wypływa kilka lub
kilkanaście kropli śluzowatego, przeźroczystego płynu(objaw rosy)w okolicy przemieszczonych
gruczołów niekiedy spotyka się ogniska leukoplakii. dolegliwości nie wielkie przebieg
przewlekły,samoistne remisje. Leczenie: powierzchowna rentgenoterapia, lub klinowate wyciecie
strefy przejściowej wraz z gruczołami
52b.Zap war gruczołowe-ropne powstaje jako pwikłanie zap prostego aw skutek wtórnego
zakażenia.Zapalenie zmienionych,przemieszczonych grucz ślinowych
gronkowcami.Objawy:warga dolna silnie obrzekinietai napieta, z rozszerzonych ujść przewodów
wypr wydobywa się płyn śluzowo-ropny.miekiedy powstają przetokiw przedsionku j.u lub na
skórze.rąbek przejściowy wargi może być pokryty strupami owrzodzeniami.znaczny wzrost
zapalnie zmienionych gruczołów i ich otocz.moze spwodowac wytworzenie tzw wargi
podwójnej,towarzyszy słaby odczyn ze str ww.chłonnych.Przebireg przewlekły dolegliwości
mogą się okresowo nasilac!Zmiany powierzchniowe są mało bolesne(ch Unny i Belza),a zmiany
głębokie bolesne(ch Volkmanna) Leczenie:rtg-terapia,usuniecie chirurg zimienionych. tk.
52c.Zap warg złuszczające etio- nieznana,objawy: uporczywa łuszczenie się czerwieni warg
(czesciej mężczyźni).warga dolna zwykle obrzeknięta.czerwień wargowa sucha i
żywoczerwona.pokrytadrobnymi silnie przylegającymi do podłoża szarymi łuseczkami.mogą się
tworzyć bolesne pęknięcia.bolesność podczas jedzenia. Leczenie:-trudne.płyn lugola,rtg-
terapia,dieta beztłuszczowa.Różnicowanie:zap warg w niedoborze B2,zap warg uczuleniowe,
toczen rumieniowatyt,łszczenie się warg u palaczy.
52d.Zap warg ziarniniakowe etio nie znana (kobiety w śr wieku).Objawy: głównie warga
górna,nagły obrzęk wargigórnej+wzrost temp+dreszcze+bóle głowy.w wardze czasem
wyczuwalne rutowate guzki.mogą tworzyc się pęknięcia i pęcherze.Różnicowanie:zap warg
gruczołowe,złuszczające, gruźlicze. Leczenie: zachowawcze-mało skuteczne.chirurg- usunięcie cz.
wargi(kształt klina),ultradźwięki +antybiotyki.
52e.Zap warg nadżerkowe.u starszych mężczyzn,na wardze dolnej na środku jedna lub wiecej
płytkich nadżerek,gładkie brzegi,brak nacieku,gojenie samoistne lub zwyrodnienie w nabłonek
kolczystokomórkowy.

54. (2/2)
BADANIA DODATKOWE
*rtg wewnątrzustne,zwenątrzustne*bad.kontrastowe-sialo-i angiografia*KT,USG
*wywied,bad wzrokiem i dotykiem*przyżyciowe barwienie podejrzany
miejsc bł.śl.błękitem toluidyny(zmiany rakowe na niebiesko)
*bad.cytolog.,także głębszych warstwzmiany
*bad.histopatolog.+biopsja cienkoigł+pobranie wycinka*bad.cytolog.

55. Organizacja profilaktyki i leczenia, u osób narażonych zawodowo. Rola badań
profilaktycznych
Ekspozycja: na działanie czynnika szkodliwego - gdy stężenie substancji szkodliwej na
stanowisku pracy jest w okolicy najwyższej dopuszczalnej dawki, a praca w tych warunkach
trwa 1/4 zmiany roboczej.
Narażenie - gdy praca trwa 8h w warunkach przekraczających najwyższą dopuszczalną dawkę.
Badania wstępne: dotyczą pracowników nowych lub przenoszonych na inne stanowisko pracy,
#cel - czy badany ze względu na istniejące schorzenia w obrębie j. u. lub narządu żucia może
pracować na danym stanowisku
#obejmuje 1.wywiad (przebyte choroby) 2.dotychczasowa praca 3.bad. stomatologiczne + bad.
dodatkowe
#p.-wskazania: 1.pracownicy kuchni (kontakt z żywn.) - gdy ropne zapalenie przyzębia 2. k. w
ciąży ›sole metali ciężkich.
Badanie okresowe - w określonych odstępach czasu wg. ustalonego planu,
#cel - 1.wczesne wykrycie objawów choroby w j. u. która pojawiła się między jednym a drugim
badaniem 2.zmiana diagnozy po badaniu wstępnym gdy u danej osoby jest wrażliwość na
czynnik szkodliwy w danym miejscu pracy 3.określenie dalszej przydatności do pracy lub
przeniesienie do innej ze wzgl. zdrowotnych
#obejmuje: 1.porównaniw stanu j. u. i zębów z bad. poprzednim 2.zwrócenie uwagi na mech. i
chem. uszkodzenia zębów i tk. miękkich 3.stwierdzenie zakażenia lub zatrucia w wyniku
wykonywanej pracy 4."śledzenie" rozwoju próchnicy 5.zwrócenie uwagi na stany przedrakowe.
Badania sondażowe - doraźne dla wykrycia czynnika szkodliwego dla j. u. i zębów
#cel - 1.wykrycie stwierdzenie lub wykluczenie czynnika szkodliwego dla j. u. 2.analiza
stanowiska pracy: wizyta na stanowisku, konsultacja z personelem technicznym, wywiad.
Badania profilaktyczne - oprócz osób narażonych czy eksponowanych na dział. czynn. szkodl.
dotyczą grup popul. pracowniczej wymagających specjalnie troskliwej opieki lekarskiej,
zaliczamy tu: #chorych objętych dyspanseryzacją przez poradnię przemysłową #młodocianych i
młodzież szkół #kobiety ciężarne #matki wychowujące niemowlęta do 1 r.ż.

56) Wpływ szkodliwych czynników środowiska pracy na stan j. ust. Omów wpływ
czynników mechanicznych
Uszkodz.mech. pows. najcz. jako nast. urazów narzędziami pracy lub niewłaśc. nawyków.
Urazy mech.mogą wyst jako ostre i przewlekłe.
*urazy ostre powst.w następstwie nieprzewidzianego wypadku w zakł.pracy, wyp.
komunikacyjnego, nagłego uderzenia lub nagryzienia twardego przedmiotu, następstwem są
złamania zarówno korony jak i korzenia.
*urazy przewlekłe-przeważająca większość mech,uszkodz tk twardych,często przebiega
bezboleśnie,uraz nie doprow,do obnażenia miazgi wręcz przeciwnie pobudza ją do odkład.
zębiny wtórnej.Powstają najczęściej jako następstwo urazów narzędziami pracy,instrumentam
dętymi lub w nast.,niewłaściwych szkodliwych przyzwyczajeń.Istnieją zawody dla kt,uszkodz,
tk.twardych są bcharakterystyczne:
*wyrażne wgłębienia,nadżerki,ubytki tk,tward,w pojed,zwykle zębach spotyka się u
cieśli,szewców,tapicerów,krawców
*swoisty rodzaj uszkodz twardych tk polegający na półksiężycow.wycięciu brzegów,
obłamaniu narożników zębowych,charakteryst. wygładzeniu brzegów i pow,wargowej szkliwa
spostrzega się u pracow, hut szkła, tzw, dmuchaczydodatk,wyst zmiany chorob,na wargach,
wpostaci popękania, rozpadlin, zajadów, brodawczakowatych zgrubień.
*dużą gr.zawodową dla kt,stan narządu żucia jest sprawą istotną stanowią muzycy grający na
instrum,dętych.Stale powtarzający się uraz mech. doprow. do uszkodz tk. utrzymujących ząb
w zębodole. obserwuje się zanik wyr.zębodoł. rozchwianie zębów,stale utrzymuj. sięobrzmien.
warg, przewlekłe zap.przyzębia
DRGANIA MECH.-WIBRACJA
*ogólnie obniżenie wit.C,zmiany w narządzie żucia związane z nawykowym zaciskaniem zębów
przy pracy- przeciążęnie grup zębowych, ruchomość, paradontopatie, wydłużenie więzadeł stawu
skron-żuchw, uszkodzenie pow. stawowych.
PROMIENIOWANIE JONIZUJĄCE
*szkliwo-odwapnienie,kredowo-białe smugi,szorstkie,spadek odporności na obciążenie,
próchnicę.
*zębina-konsystencja chrząstki,brąz zabarwien
*cement-odwapnienie,rozpad
*miazga-metaplazja włóknista,tw.zębiniaków
*zawiązki zębów-brak lub opóżnienie resorpcjikorzeni zębów mlecznych,zaburzenia mineraliz
*kości-gł.żuchwa-zanik,rozchwianie i wypedanie zębów,zapal.z silnymi bólami.

http://www.shakemaster.republika.pl/

59. (1/2) Specyfika badań pacjenta narażonego zawodowo, na działanie czynników
szkodliwych . Podaj przykłady czyn. wywołujących zaburzenia smaku, woni, ( wydzielania
śliny, przebarwienia zębów i bł. śluz. (po 3 - 4 przykłady)
* Zm. Anatomopatologiczne i ich charakter
* Przyczynę ich powstawania
* Obecność ewentualnego czynnika szkodliwego wynikającego z charakteru wykonywanej pracy
* Współistnienia innych schorzeń
Wywiad zaczyna się zawsze od ustalenia danych osobowych. Obejmują one : imię , nazwisko,
wiek, miejsce zamieszkania, zawód, lata pracy w zawodzie, aktualnie wykonywana pracę,
warunki jej wykonywania, szkodliwość stanowiska pracy. Należy bardzo dokładnie ocenić
główne dolegliwości chorego, czas ich występowania, częstotliwosć ich nawrotów, nasilenie i
ich związek z czasem pracy, umiejscowienie zmian, okoliczności występowania pierwszych obj.
Chor. Dane przekazywane przez chorego, dotyczące narażeń, obecność związków toksycznych
czy szkodliwego działania cz.fizykalnych, zwykle nie wystarcza do oceny zagrożenia. Trzeba
koniecznie posiadać rozpoznanie co do możliwości uszkodzeń narządu żucia wynikających z
charakteru i profilu produkcji danego zakładu. Badanie przedmiotowe wzrokiem i dotykiem
powinno uwzględniać:
* Wygląd chorego
* Szczegółowe bad. J.u.i uzębienia
* Możliwość wczesnego uchycenia zm. Chorobowych mogących mieć zw. Z charakterem
wykonywanej pracy
* Bad. Dodatkowe
CZYNNIKI POWODUJĄCE ZABURZENIA WYDZIELANIA ŚLINY
+ˇWYDZIELANIE ŚLINY (CZ. MECH. ORAZ PORAŻENIE N. VII i V)
arsen, antymon, bar, kadm, rteć, sr. Farmaceutyczne (leki antyhistaminowe, atropina, opium,
skopolamina)
WYDZIELANIE ŚLINY:
amoniak, brom, bizmut, chlor, fluorki, fenol, fosfor, kw. Organiczne i nieorganiczne, lizol,
mangan, rtęć, śr. Farmaceutyczne( chinina, jod, pilokarpina, strychnina )
CZ. POWODUJĄCE ZAB. SMAKU:
subiektywne odczucia smakowe:
-słodkawy-antymon, arsen, beryl,
- metaliczny- brąz,miedź, ołów, mosiądz, rtęć, selen,
- kwaśny/gorzki- mangan

57. (2/2)
jamy ustnej
-nadmierne łuszczenie nabłonka i rogowacenie -może dojść do rozwoju zmian nowotworowych
zwłaszcza na wargach -fetor ex ore -silne krwawienie w czasie wykonywania zabiegów krwawych
w jamie ustnej
-pas przekrwienia na limlus gingivae -zmiany patologiczne w kości wyrostka zębodołowego z
wydzielaniem cuchnącego płynu oraz nekroza kości
TLENEK WĘGLA(CO):
-Blada śluzówka jamy ustnej -brązowo -czerwone zabarwienie warg -bezbolesny nieznaczny
obrzęk warg
-rozwijające się stany obrzękowe w tkankach przyzębia -osłabienie mięśni języka -zaburzenia
mowy

57. (1/2) Wpływ szkodliwych czynników środowiska pracy na stan j. ust. Omów wpływ
czynników chemicznych
Pod wpływem bodzców chem. szkodliwych jak gazy, pary, dymy, pyły toksyczne może dojść
do zaostrzenia się takich stanów chorobowych jak liszaj płaski Wilsona i rogowacenie
białe(leukoplakia)

-działanie kwasów i zasad
KWASY NIEORGANICZNE -HNO3 ,HCL,H2SO4,HF działają gł., w postaci pary lub mgły
-szkodliwe działanie na tkanki zębowe:-powierzchnia szkliwa chropowata, szkliwo matowe
-nadżerki szkliwn -ubytek masy zęba -zniszczenie koron zębów siecznych -zaburzenia zgryzowe
-nasilenie próchnicy -odłamanie zębiny wtórnej-szkodliwe działanie na błonę śluzową:
-podrażnienia bł. śluzowej -zapalenie nieżytowe lub ropne
-nadżerki i owrzodzenia-łuszczenie się warg -zaburzenia rogowacenia nabłonka -zmiany
barwnikowe
KWASY ORGANICZNE - zniszczenie twardych tkanek zęba zwłaszcza okolic przyszyjkowych
zębów przednich i bocznych -zwiększona skłonność do próchnicy-stany zapalne dziąsła
brzeżnego
ZASADY -NAOH, KOH, Ca(OH)2 -utrata połysku przez szkliwo-obrzęk dziąseł , brodawek
dziąsłowych
-skłonność do krwawień i owrzodzeń -fetor ex ore-uszkodzenie powierzchownych i głębokich
tkanek przyzębia łącznie z kością wyr. Zębodołowego -tworzenie głębokich kieszonek
dziąsłowych -rogowacenie nabłonka właściwego na podniebieniu.
OBJAWY ZATRUCIA METALAMI:
Metaliczny posmak -wystąpienie tzw. "rąbków metalicznych" na dziąsłach -zmiany barwnikowe
twardych tkanek zęba i błony śluzowej.
DZIAŁANIE SUBSTANCJI NIEORGANICZNYCH:
AZOT i jego związki -NH3-nadmierny ślinotok -podrażnienia i pieczenia bł. Śluzowej -
wrzodziejąco -błoniaste zapalenie języka i podniebienia -powstawanie nadżerek na szkliwie -
stany zapalne i zanikowe przyzębia
FENOL:
-Ślinotok -dziąsła czerwone, obrzękłe, bolesne podobne zmiany na języku
-rozpulchnienie i krwawienie tkanek przyzębia, oraz rozchwianie zębów -zwiększona skłonność
do próchnicy i odkładania kamienia nazębnego.
SMOŁA I JEJ PRODUKTY (m. in. antracen): -przewlekłe uszkodzenia warg i błony śluzowej

59. (2/2)
- kwaśny- kw. Organiczne i nieorganiczne
- gorzki/piekący- zasady
CZ. POWODUJĄCE ZABURZENIE WONI:
- zapach acetonu- aceton alkohol izopropylowy, metylowy,salicylaty
- zapach aromatyczny- benzol i jego homologi
- zapach czosnku- fosfor, selen, tellur
- zapach metaliczny- tlenek siarki

CZ. POWODUJĄCE WYSTĘPOW. RĄBKA METALICZNEGO W MIĘKKICH TK.
PRZYZĘBIA
-występ:
Tam gdzie istnieją naturalne predyspozycje i obecność siarkowodoru powstającego z rozpadu
krwinek czerwonych
CZ. POWODUJĄCE ZMIANY BARWNIKOWE W TWARDYCH TKANKACH ZĘBA
-czerwono pomarańczowy-antymon
-żółty-brom, jod
-brązowa-chlorek żelaza
-fioletowa-KmnO4
-ciemnobrązowa do czarnej- srebro, azotan srebra, sublimat

60. (1/2) Alergia w narazeniach zawodowych - obj. w j.u. najczestrze alergeny
Nabyta zmieniona odczynowość org. wywołana swoistym alergenem, prowadząca do zmian
patologicznych w tk.
1. typu wczesnego - kilka sek do 0,5h po zetknięciu, reakcja odczynowi ze strony p/cial
krążących, oraz wyzwalaniu ciał histaminopodobnych
- anafilaksja
- obrzęk Quincego - pokrzywka - katar sienny
- ch. posurowicza
2. typu późnego - po 24-48h - tj. alergia komórkowa, bez p/ciał krążących
- wyprysk kontaktowy
a) częściej w stomatologii
b) może być podobna do odczynu toksycznego*
c) konieczne więcej niż lx zetkniecie z alergenem
d) objawy mecharakterystyczne
e) + próby uczuleniowe
f) nawroty w tych samych miejscach, wielokrotne
g) oporne na leczenie
w odczynach toksycznych potrzebne wyższe stęż. danej subst i objawy wyst natychmiast,
dotyczą większej grupy osób a nie jednej. Zmiany na bl sl. j.ustnej (wargi, język, policzki,
podniebienie, dziąsła): -płamy, -rumienię, -pęcherzyki, - bąble pokrzywkowe, -obrzęki
-owrzodz. blśl, -ślinotok, -rogowacenie, złuszczanie nabl
RÓŻNICOWANIE
1. rumień wysiękowy wielopostaciowy
2 opryszczka zwykła
3 grzybica
ALERGENY DLA J. USTNEJ
1. wziewne - pylki roślin, zwierzęce, pyly biolog, i organ.
2. czynniki fiizykalne - zimno, gorąc, UV
3. alergeny kontaktowe - kosmetyki, akrylan
4. leki - penicylina, salicylany, aspiryna, barbiturany, nowokaina?
5. materiały używane w protetyce - akrylan, kauczuk — rumień, obrzęk, pieczenie bl. śłuz
6. amalgamat - zmiany dotyczące przede wszystkim brodawek międzyzębowych oraz zapalenie
bl śluz. . z pęcherzykami i owrzodzeniami

60. (2/2)
NAJCZĘSTSZE ALERGENY ZAWODOWE
1. pracownicy hut, kopalni, oraz przebywających dużo na powietrzu — rybacy, rolnicy: czynniki
fizykalne -gorąco, zimno, zmiany ciśnienia, UV, światło
2. pracownicy służby leśnej, rolnicy: alergeny wziewne - drobne pyłki roślin, odzwierzęce, pyły
drobnoziarniste
3. pracownicy| przem. chemicznego, tekstylnego, fryzjerzy: rozcieńczone kwasy, ługi, metale
(Cr, Co, Ni), farby, lakiery, barwniki, chemikalia fotograficzne, nawozy i śr. owadobójcze

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
perio, STOMATOLOGIA GUMed, IV rok, choroby przyzębia i błon śluzowych jamy ustnej, giełdy, PERIO GIE
Perio zaliczenie, STOMATOLOGIA GUMed, IV rok, choroby przyzębia i błon śluzowych jamy ustnej, giełdy
sciaga wzor - Kopia2, STOMATOLOGIA GUMed, IV rok, choroby przyzębia i błon śluzowych jamy ustnej, gi
sciaga wzor - Kopia, STOMATOLOGIA GUMed, IV rok, choroby przyzębia i błon śluzowych jamy ustnej, gie
Powiazania mechanizmow odpornosci blon sluzowych z innymi narzadami
perio zaliczenie 2, STOMATOLOGIA GUMed, IV rok, choroby przyzębia i błon śluzowych jamy ustnej, gieł
PERIODONTOLOGIA zajmuje sie budowa przyzebia, STOMATOLOGIA GUMed, IV rok, choroby przyzębia i błon ś
Kandydoza błon śluzowych, dermatologia, Praca do projektu
Grzybice skóry i błon śluzowych
W25 SL W11 Leki stosowane w leczeniu chorób błon śluzowych jamy ustnej i przyzębia (Maja)
Wybrane zagadnienia z farmakoterapii chrób błon śluzowych jamy ustnej [Z Kozłowski, T Konopka]
Środki stosowane do dezynfekcji błon śluzowych jamy ustnej
Testy z blon, błony śluzowe jamy ustnej
33 Rama zamknięta ze ściągiem
Materiał pomocniczy, Szkoła, wypracowania, ściągi
Funkcje łowiectw-łowiectwo ściągi-kolumny, myślistwo, Broń

więcej podobnych podstron