2015-05-10

1

Grzybice skóry i błon śluzowych

Sylwia Krzętowska

Grzybice – wiadomości wstępne



Grzyby, które są przyczyną chorób

skóry, dzielimy na trzy grupy:

dermatofity (grzyby właściwe),

drożdżaki i grzyby pleśniowe



Rozwojowi zakażeń grzybiczych

sprzyjają:

•

obniżona odporność

•

niektóre choroby ogólnoustrojowe

•

miejscowe zaburzenia odżywiania

skóry

•

maceracja naskórka

•

istniejące już w obrębie skóry
zmiany bakteryjne



Źródłem zakażenia mogą być

chory człowiek lub zwierzę, a także
przedmioty z ich otoczenia

Grzybice – wiadomości wstępne



Najczęściej występują grzybice

skóry wywołane przez:

•

dermatofity

np. grzybica stóp,

dłoni czy owłosionej skóry głowy

•

drożdżaki np. kandydoza skóry,

zapalenie kącików ust, łupież
pstry



Choroby powodowane przez

drożdżaki z rodzaju Candida
nazywamy kandydozami.
Podobnie jak w przypadku

grzybic wywoływanych przez

dermatofity, pogrupowane są one

w zależności od miejsca

występowania na ciele człowieka

DROŻDŻAKI

DERMATOFITY

Grzybice – grzybica stóp



Występują trzy rodzaje
grzybicy stóp:

•

międzypalcowa

•

potnicowa

•

złuszczająca

2015-05-10

2

Grzybice – grzybica stóp



Grzybica międzypalcowa –
nazywana jest

stopą atlety,

ponieważ często dotyka osoby

uprawiające sport, chodzące do
fitness

clubów i na basen.

Objawia się zaczerwienieniem,

złuszczaniem, maceracją i

drobnymi pęknięciami naskórka

w przestrzeni międzypalcowej.

Zwykle występuje pomiędzy
palcem trzecim a czwartym oraz

czwartym a piątym, Zmiany są

wybitnie swędzące. Infekcja

może się szerzyć na stopę i
paznokcie

Grzybice – grzybica stóp



Grzybica potnicowa

–

charakteryzuje się

występowaniem ognisk
zgrupowanych, drobnych

pęcherzyków z treścią

surowiczą. Zmiany

występują początkowo na
sklepieniu stopy, a

następnie przechodzą na

podeszwę. Pęcherzyki

zlewają się, pękają i goją,

pozostawiając płytkie

nadżerki

Grzybice – grzybica stóp



Grzybica złuszczająca –
objawia się rumieniem i
nadmiernym rogowaceniem.
Obejmuje podeszwę i boczne
części stopy. Zmianom tym
mogą towarzyszyć bolesne
pęknięcia i rozpadliny. Ze
względu na lokalizację zmian
chorobowych ten typ grzybicy
nazywany jest często stopą
mokasynową

Grzybice – grzybica dłoni



Często pojawia się u osób z

istniejącą już grzybicą stóp.

Pierwsze zmiany występują na

dłoniowych powierzchniach

rąk, potem obejmują także ich
grzbietowe powierzchnie.

Powstają hiperkeratyczne

ogniska, w obrębie których

może dojść do powstania

pęcherzyków i rumieniowych
grudek. Choroba ma charakter

przewlekły, zmiany mogą

przechodzić na płytkę

paznokciową

2015-05-10

3

Grzybice – grzybica owłosionej skóry głowy



Zakażenie przenoszone jest bezpośrednio z człowieka na

człowieka. Dzieci, ze względu na niedojrzałość układu

immunologicznego, mogą zarazić się także od zwierząt,

głównie od psów i kotów. Wyjątkiem jest grzybica

odzwierzęca, którą zarażają się od zwierząt również osoby

dorosłe



Występują trzy główne odmiany choroby, które różnią się
objawami i przebiegiem:

•

woszczynowa

•

drobnozarodnikowa

•

strzygąca

Grzybice – grzybica owłosionej skóry głowy



Grzybica woszczynowa

–

w jej przebiegu w obrębie
ognisk zapalnych powstają
tzw. tarczki woszczynowe,
które są żółte i ściśle
przylegają do skóry
(złożone z grzyba, nadmiaru
łoju i zrogowaciałych
komórek naskórka). Po
wyleczeniu pozostają blizny.
W obrębie ognisk włosy już
nie odrastają

Grzybice – grzybica owłosionej skóry głowy



Grzybica
drobnozarodnikowa

–

w obrębie owłosionej skóry

głowy pojawiają się
pojedyncze lub liczne
ogniska z niewielkim

procesem zapalnym, które

pokrywają białoszarawe

łuski. W miejscach zmian

włosy są ułamane tuż przy

powierzchni skóry, na równej

wysokości. Wewnątrz ognisk

z połamanymi włosami mogą

utrzymywać się małe

skupiska włosów długich i
zdrowych

Grzybice – grzybica owłosionej skóry głowy



Grzybica strzygąca – na

owłosionej skórze głowy

pojawiają się liczne drobne
ogniska z nieznacznym

stanem zapalnym, a włosy

w ich obrębie są

przerzedzone i ułamane na

różnej wysokości, jakby

były wystrzyżone przez

nieudolnego fryzjera, stąd
nazwa. Ta odmiana
grzybica diagnozowana jest
przede wszystkim u dzieci
przed okresem pokwitania

2015-05-10

4

Grzybice – kandydoza błon śluzowych



Występują trzy odmiany kandydozy błon śluzowych:

•

kandydoza

rzekomobłoniasta ostra

•

kandydoza rumieniowa ostra (zanikowa)

•

kandydoza

rzekomobłoniasta zanikowa

Grzybice – kandydoza błon śluzowych



Kandydoza

rzekomobłoniasta ostra –

pospolicie zwana

pleśniawkami – w

obrębie błon śluzowej policzków, dziąseł,

języka, podniebienia i gardła powstają

białawe błony rzekome, które

przypominają mleczne kożuchy. Po ich

usunięciu uwidacznia się żywoczerwony

rumień z widocznymi w jego obrębie

nadżerkami, a czasem głębszymi

owrzodzeniami. Chorzy narzekają

czasem jeszcze przed pojawieniem się

wykwitów na uczucie palenia, pieczenia i

utratę smaku. Ta odmiana występuje

najczęściej u osób ze schorzeniami

układowymi, cukrzycą, niedoborami

odpornościowymi, leczonych

chemioterapią oraz stosujących

przewlekle antybiotyki bądź
kortykosteroidy

Grzybice – kandydoza błon śluzowych



Kandydoza rumieniowa
ostra (zanikowa)

–

powstają rozlane, płaskie,
czerwone plamy na
błonie śluzowej jamy
ustnej, zanikają brodawki
liściaste i wygładza się
język. Chorzy odczuwają
uporczywy, piekący ból.
Zmiany są zwykle
skutkiem długotrwałego
stosowania antybiotyków

Grzybice – kandydoza błon śluzowych



Kandydoza

rzekomobłoniasta zanikowa

– to najczęstsza odmiana

spośród omawianych i ma

przewlekły charakter. Na
podniebieniu twardym

pojawiają się punkcikowo
czerwone obszary

przekrwienia, które

przechodzą w rozległy rumień.

Może mu towarzyszyć

złuszczanie nabłonka, czasem

przerost błony śluzowej
podniebienia, Schorzenie

występuje najczęściej u osób

noszących protezy zębowe

2015-05-10

5

Grzybice – kandydoza skóry



Wyróżnia się dwie główne postacie kandydozy skóry:

•

wyprzenie

drożdżakowe międzypalcowe

•

wyprzenie

drożdżakowe fałdów

Grzybice – kandydoza skóry



Wyprzenie

drożdżakowe

międzypalcowe – choroba

dotyczy głównie kobiet.

Występuje częściej w
przestrzeniach

międzypalcowych rąk ze

względu na duże narażenie na

działanie wilgoci. W obrębie

stóp rozpoczyna się zwykle w
trzeciej i czwartej przestrzeni

międzypalcowej. Zmiany

zaczynają się od maceracji

przestrzeni międzypalcowych z

następującymi głębokimi

pęknięciami i nadżerkami. Na

brzegach nadżerek widoczne

jest charakterystyczne brzeżne

oddzielenie naskórka

Grzybice – kandydoza skóry



Wyprzenie

drożdżakowe fałdów

– w fałdach skórnych powstają

wilgotne, rumieniowe zmiany, które

często pokrywa białawy nalot.
Towarzyszy im stan zapalny. Na

obrzeżu zmian widoczne są
niewielkie rumieniowe ogniska
satelitarne z grudkami, krostami

lub pęcherzykami. Zmiany

pojawiają się w okolicach ciała

narażonych na działanie ciepła,

wilgoci i częste otarcia naskórka.

Są to najczęściej pachwiny, okolica
podsutkowa

, szpara pośladkowa,

pachy, okolica pępka. Wystąpieniu

tego rodzaju kandydozy sprzyjają

cukrzyca i otyłość

Grzybice – zapalenie kącików ust



Nazywane jest powszechnie
zajadami. Choroba czasem

występuje samodzielnie, ale

częściej towarzyszy innym
postaciom kandydozy jamy

ustnej. Objawami są bolesne

pęknięcia, rumień, a niekiedy

strupy w kącikach ust.
Schorzenie ma zwykle

przewlekły przebieg.

Powstawaniu zapalenia może

sprzyjać maceracja naskórka

wskutek częstego oblizywania

ust, drażnienia przez protezy,

a także niedobór witamin z
grupy B i cukrzyca

2015-05-10

6

Grzybice – łupież pstry



Schorzenie powoduje drożdżak o nazwie Pityrosporum ovale.

Wystąpieniu choroby sprzyjają: nadmierna potliwość, otyłość,

niedożywienie, używanie ciasnej, nieprzewiewanej odzieży,

zaniedbania higieniczne. Najczęściej mamy z nią do czynienia w

wilgotnym, ciepłym klimacie. Zakaźność jest nieznaczna. Chorują

przeważnie ludzie młodzi, po okresie dojrzewania, u których w

pełni wykształcone są gruczoły łojowe. Zmiany występują częściej

u kobiet i maja charakter nawrotowy i wieloletni. Na skórze klatki

piersiowej, szyi i na kończynach górnych widoczne są

jasnobrązowe plamy, delikatnie łuszczące się otrębiasto, o

nierównych zarysach. Zmiany maja tendencję do zlewania się, a

po ekspozycji na światło słoneczne odbarwiają się. U chorych z

zaburzeniami czynności układu odpornościowego, leczonych
przewlekle kortykosteroidami lub lekami immunosupresyjnymi,

mogą być bardzo rozległe