Strona
główna

Artykuł
y

Rośliny
lecznicze

Moje
książki

Bibliografi
a

GRZYBICE CANDIDA

Szanowni Państwo. Ukazało się w księgarniach nowe wydanie mojej książki ,,Nie daj się
zjeść grzybom Candida". Informacje o niej zamieściłem w linku - Moje książki.

Z punktu widzenia lekarza medycyny klasycznej, grzybica jest chorobą bardzo trudną w
leczeniu, przebiegającą z licznymi nawrotami. Spotykam się często z opinią pacjentów
poddawanych wielokrotnym terapiom, że grzybica ogólnoustrojowa (z zajęciem narządów
wewnętrznych) jest chorobą nieuleczalną. Jest w tym ziarenko prawdy z powodów, które
przedstawię

poniżej.

Wobec nasilających się nieokreślonych dolegliwości chory człowiek próbując znaleźć ich
przyczynę szuka pomocy u swojego lekarza. Wykonane rutynowe badania dodatkowe nie
ujawniają istotnych odchyleń od normy. Najczęściej występują zaburzenia ze strony
przewodu pokarmowego, alergie skórne i pokarmowe, suchy kaszel, zapalenia stawów,
zatok obocznych nosa, spojówek i narządów płciowych, a także nerwice, lęki, zaburzenia
emocjonalne oraz zespół przewlekłego zmęczenia. Dolegliwości nasilają się, a ich
przyczyny nie można ustalić. Po wielokrotnych wizytach w przychodni lekarskiej pacjent

jest kierowany do odpowiednich specjalistów. Tam również nie można ustalić przyczyny
chorób i w związku z tym chory wraca do swojego lekarza z plikami wykonanych badań i
kart informacyjnych z postawionymi doraźnie rozpoznaniami dotyczącymi różnych
narządów i układów. Błędne koło zamyka się. Od tego momentu pacjent uważany jest za
chorego psychicznie. Do leczenia włącza się leki psychotropowe i niekiedy chory
kierowany jest do szpitala psychiatrycznego. Tu, otumaniony lekami, poddaje się swojemu
losowi

uważając,

że

tak

już

musi

być.

Akademicki program nauczania lekarzy nie ujmuje wiedzy dotyczącej rozpoznawania
chorób wywołanych przez grzyby Candida, więc lekarze nie są przygotowani do
przeprowadzania diagnostyki i leczenia schorzeń, które one wywołują. W podręcznikach dla
studentów medycyny brak jest wiadomości na temat grzybic wywołanych przez drożdżaki
Candida

lub

są

one

bardzo

enigmatyczne.

Ponieważ lekarze nie rozpoznają grzybic Candida, laboratoria też nie są przygotowane do
diagnostyki tych chorób. Pomimo licznych badań i publikacji naukowych, wiedza na temat
masowego rozprzestrzeniania się chorób grzybiczych nie jest upowszechniana nawet w
środowisku lekarskim. Skoro lekarze nie rozpoznają grzybic Candida, tym bardziej
społeczeństwo jest dalej nieświadome wielkiego niebezpieczeństwa, jakie niosą ze sobą
tego

typu

infekcje.

I tu można zadać sobie pytanie: – Dlaczego wiedza ta nie jest dostępna ogółowi
społeczeństwa? – Otóż uważam, że wiedza ta jest ukrywana celowo, z tego powodu, że
najczęściej bezpośrednią przyczyną pojawienia się grzybic Candida w tak masowej skali są
zaburzenia w składzie mikroflory jelitowej spowodowane powszechnym stosowaniem
antybiotyków. Producentów antybiotyków nie interesuje zdrowie społeczeństwa ale zasada
– zysk za wszelką cenę. Zastanowić należałoby się jedynie nad tym, dlaczego lekarze,
którzy mają chronić nasze zdrowie – biernie przyglądają się temu zjawisku i aprobują
postępowanie

koncernów

farmaceutycznych.

Działania medycyny klasycznej w leczeniu grzybic należy uznać za prawdziwą porażkę,
wynikającą z nieuznawania grzybów Candida za czynnik chorobotwórczy wywołujący
kilkadziesiąt pozornie nie powiązanych z sobą schorzeń. Ponieważ oficjalnie nie można
ustalić przyczyny powstania tych chorób, to każdą z nich leczy się w sposób polegający na
łagodzeniu wyłącznie jej objawów. Oddzielnie dla każdej z tych chorób tworzy się coraz to
nowe teorie naukowe uzasadniające przyczyny ich wystąpienia, a ostatecznym tego celem
jest wyprodukowanie i sprzedaż coraz to nowszej generacji leków farmaceutycznych.
Zarabianie pieniędzy wiąże się też z wprowadzaniem na rynek medyczny coraz to
nowszych i bardziej specjalistycznych badań diagnostycznych, do których wykonywania
lekarze

zachęcają

swoich

pacjentów.

Niektórzy świadomi lekarze, wbrew opinii świata naukowego, rozpoznają zakażenia
grzybicze wywołane przez drożdżaki Candida, ale narażają się na drwinę i ośmieszenie.
Próbują leczyć grzybicę podając antybiotyki przeciwgrzybicze, lecz nie osiągają
pozytywnego i trwałego efektu. Leczenie antybiotykami przeciwgrzybiczymi jest
nieskuteczne, ponieważ po okresie kilku tygodni następuje nawrót choroby. Brak
pozytywnych efektów leczenia wynika z tego, że lekarze nie zwracają uwagi na rolę
systemu odpornościowego w zwalczaniu choroby, którego zadaniem w trakcie leczenia i po
wyleczeniu jest trwałe i skuteczne zablokowanie ponownego rozsiewu w organizmie

zarodników drożdżaka i ich likwidacja, zanim zakiełkują osadzając się w tkankach
narządów wewnętrznych. Stosuje się więc kolejny, bardziej skuteczny i silniejszy
antybiotyk,

itd.

Przyczyna niepowodzeń w leczeniu grzybic tkwi także w tym, że drożdżaki osiągnęły
znacznie wyższy szczebel rozwoju niż bakterie, w związku z czym lepiej i szybciej potrafią
przystosować się do zmiennych warunków środowiska. Są zatem trudniejsze do zniszczenia
i szybko nabywają oporność na kolejno stosowane antybiotyki.
Po zakończeniu leczenia, zarodniki (komórki) grzyba, których nie zlikwidował antybiotyk i
słabo funkcjonujący system odpornościowy, krążą we krwi przez okres 2 - 3 lat i w tym
czasie mają możliwość ponownego wywołania infekcji. I wywołują ją. Potwierdzam ten
smutny fakt swoimi obserwacjami. Zarodniki grzyba osadzone w narządach wewnętrznych
kiełkują tworząc grzybnię, której strzępki przerastają w krótkim czasie cały organizm.
Dlatego moje działania w leczeniu grzybicy skupiają się na dwóch podstawowych
kierunkach – likwidacji grzybicy i wzmacnianiu systemu odpornościowego. Po zakończeniu
leczenia, lekarz leczący grzybicę powinien postawić przed sobą zadanie nauczenia swojego
pacjenta stosowania w praktyce codziennej profilaktyki prozdrowotnej, pod którym to
pojęciem rozumiem zmianę sposobu odżywiania i trybu życia, leczenie nadżerek przewodu
pokarmowego spowodowanych przez substancje toksyczne zawarte w żywności, usuwanie
z organizmu nagromadzonych toksyn oraz suplementację związkami witaminowo-
mineralnymi wzmacniającymi system odpornościowy organizmu w okresie
rekonwalescencji.

Drożdżaki

Candida

Drożdżaki nazywane są drożdżami, lecz w rzeczywistości są one zarodnikami grzybów.
Innymi słowy, drożdżaki posiadają wszystkie cechy drożdży, z tą różnicą, że w
odpowiednich warunkach mogą zakiełkować, zapuścić korzenie, z których wyrasta
grzybnia, czyli ciało wegetatywne grzyba. Ponadto drożdżaki niczym od drożdży się nie
różnią.

Drożdżaki Candida wraz z bakteriami stanowią naturalną mikroflorę jelit człowieka, w
których wnętrzu odpowiednia wilgotność, obfitość pożywienia oraz stała temperatura na
poziomie 36,6 °C stwarza im doskonałe warunki do życia. Drożdżaki, jak drożdże,
odżywiają się cukrami prostymi pozostałymi w masie kałowej. Jako komensale wraz z
innymi drobnoustrojami współuczestniczą w zagospodarowaniu resztek pokarmowych, nie
czyniąc gospodarzowi żadnych szkód – nie są patogenam (czynnikiem chorobotwórczym).
W normalnych warunkach drobnoustroje jelitowe nieustannie konkurują między sobą o
dostęp do pożywienia, dzięki czemu samoistnie utrzymuje się między nimi równowaga
ilościowa (homeostaza). Równowaga ta jest jednak chwiejna i wystarczy chwilowy wzrost
ilości cukrów prostych w jelicie grubym lub jedna tabletka antybiotyku
przeciwbakteryjnego (na które drożdżak jest odporny), by równowaga została zachwiana na
korzyść

drożdżaka.

Grzyby

Candida

Grzyby Candida są bezwarunkowymi pasożytami, bowiem do życia niezbędna jest im
tkanka organizmu żywiciela, która jest ich środowiskiem, pożywieniem, a także miejscem,
gdzie wydalają produkty przemiany materii, czyli własne odchody. A to oznacza, że są
niebezpiecznymi patogenami, które wykorzystują każde osłabienie systemu
odpornościowego żywiciela, by rozrosnąć się w jego tkankach, uszkadzając je.

W obrębie uszkodzonej tkanki grzyb wytwarza ognisko grzybicze, któremu zazwyczaj
towarzyszy miejscowy stan zapalny*. Z rozpadu komórek tkanki pozostają resztkowe
substancje, którymi grzyb się nie odżywia. Ale w przyrodzie zawsze jest tak, że jeśli jest
pożywka, to amator na nią z pewnością się znajdzie. Konsumentami tej pożywki są bakterie,
najczęściej gronkowce i paciorkowce. Z tego właśnie powodu w laboratoryjnej hodowli
wymazu pobranego z ogniska grzybiczego najczęściej hoduje się bakterie, a najrzadziej
faktycznego sprawcę odpowiedzialnego za zainicjowanie przewlekłego stanu zapalnego –
grzyba Candida. Toteż wyniki badań dodatkowych nie mogą więc mieć decydującego
znaczenia przy stawianiu rozpoznania grzybiczego zakażenia organizmu, ponieważ
najczęściej

okazują

się

niewiarygodne.

Różnice między drożdżakiem Candida a grzybem Candida
Grzyby Candida wyrastają z ich zarodników – drożdżaków Candida, jak dęby z żołędzi.
Jeśli żołądź trafi na odpowiedni grunt, to zakiełkuje, zapuści korzenie i wyrośnie z niego
dorodny dąb, który po jakimś czasie będzie produkował żołędzie. Podobnie rzecz ma się w
przypadku grzybów Candida. Gdy ich zarodniki trafią na odpowiedni grunt – kiełkują i
wyrastają z nich grzyby, które po jakimś czasie będą produkować zarodniki – jak dęby
żołdzie. Ale tutaj podobieństwo dębów do grzybów i żołędzi do drożdżaków się kończy,
bowiem z nasion jakimi są żołędzie mogą wyrosnąć wyłącznie dęby, a zarodniki grzybów
Candida są organizmami zdolnymi do samodzielnego życia i w zależności od warunków –
mogą zakiełkować w podłożu przekształcając się w grzyby, albo żyć i rozmnażać się przez
pączkowanie

jak

drożdże.

Po co to porównanie grzybów do dębów i drożdżaków do żołędzi? Otóż po to, by
uświadomić, jak olbrzymia różnica jest między grzybami Candida a ich zarodnikami –
drożdżakami Candida. Różnią się one w zasadzie wszystkim – wyglądem, kształtem,
sposobem odżywiania i rozmnażania, a także środowiskiem, w którym żyją. W związku z
tym występują w diametralnie różnych relacjach do naszych organizmów, bowiem zarodniki
Candida jako drożdżaki są w gruncie rzeczy pożytecznymi komensalami, zaś grzyby
Candida

to

groźne,

chorobotwórcze

pasożyty.

Wyjaśnienie tej kwestii jest niezwykle istotne ze względu na ustalenie tego, na co mamy się
leczyć – czy leczyć na obecności drożdżaków Candida w jelicie grubym, czy na wywołane
przez nie grzybice organizmu. Wiemy, że drożdżaki Candida występują w jelicie grubym
jako naturalny element tego środowiska, zaś ich obecność w kale świadczy tylko o tym, że
drożdżaki Candida znajdują się na swoim miejscu, co rzecz jasna nie ma nic wspólnego z
chorobą.

Wniosek stąd, że nie należy leczyć drożdżaki wykryte w kale. Co innego, gdy grzyby
Candida zasiedlają ścianę śluzową jelita grubego, to wtedy mamy do czynienia z
bardzo poważną chorobą pasożytniczą – grzybicą jelita grubego.

Rodzaje

grzybów

Candida

Obecnie znanych jest około 196 rodzajów grzybów Candida, a tylko 15 z nich ma
właściwości chorobotwórcze. Odmianą najczęściej infekującą organizmy ludzkie jest
Candida albicans, który jest sprawcą 90% wszystkich infekcji grzybiczych, resztę zakażeń
wywołują: Candida tropicalis, Candida glabrata, Candida parapsilosis, Candida krusei,
Candida lusitaniae. Groźną odmianą jest także Candida parapsilosis, który najczęściej
zasiedla śluzówkę jelit, jamy ustnej, gardła, dróg moczowych i pochwy (u kobiet), a u

mężczyzn

prostatę.

Toksyny

wytwarzane

przez

grzyby

Candida

Gatunki grzybów Candida wytwarzają substancje o charakterze endotoksyn. Wszystkie one
mają jedną wspólną cechę: są groźne dla organizmu żywiciela. Spośród nich najbardziej
poznana jest kandydotoksyna wykazująca działanie toksyczne w stosunku do komórek
zainfekowanego organizmu, uszkadzająca system odpornościowy oraz nasilająca
rozprzestrzenianie

się

zakażenia.

Toksyny, uszkadzając błonę śluzową jelita cienkiego, zmniejszają powierzchnię wchłaniania
składników pokarmowych, zaś uszkadzając śluzówkę jelita grubego, powodują przenikanie
z masy kałowej do organizmu toksyn, metali ciężkich oraz alergenów pokarmowych. Jedną
z grupy toksyn produkowanych przez grzyby Candida są neurotoksyny – substancje
chemiczne wywierające negatywne działanie na ośrodkowy układ nerwowy (mózg), które
wywołują stany depresyjne i rozchwianie emocjonalne, np.: zmienne nastroje,
niezdecydowanie, chaotyczność, gwałtowne zachowania, hałaśliwość, agresję (również
skierowaną na siebie) oraz usilne tłumienie złości w sobie. Dość często zdarza się, że
objawy te przybierają formę fobii, nerwicy natręctw, a w wielu przypadkach przypominają
schizofrenię.

Chorzy zatruci neurotoksynami najczęściej poddawani są leczeniu psychiatrycznemu, a
wynikiem tego jest pogorszenie stanu ogólnego i dodatkowo uzależnienie od leków
psychotropowych.
Neurotoksyna grzybicza o budowie zbliżonej do hormonu przysadki mózgowej (TSH) może
z łatwością rozregulować cały układ hormonalny człowieka, ale przede wszystkim tarczycę.
Toksyna

ta

nie

uzyskała

dotychczas

swojej

nazwy.

Wnioski

dla

nas

Z przedstawionych informacji nasuwają się trzy oczywiste wnioski:

1. Naturalnym środowiskiem życia drożdżaków Candida jest jelito grube i wykrycie ich

w kale nie świadczy o chorobie; po prostu nie świadczy o niczym.

2. Drożdżaki Candida są oportunistami(postępowanie adekwatne do zaistniałej sytuacj,

mające na celu odniesienie korzyści bez osobistego zaangażowania) i w związku z
tym nie atakują organizmu człowieka. Żeby niegroźne drożdżaki Candida mogły
przeistoczyć się w groźne pasożyty, muszą mieć stworzone odpowiednie warunki, tj.
istnienie pożywki w postaci martwiczych lub osłabionych komórek, przy
jednoczesnej niewydolności systemu odpornościowego. Ta istotna informacja
powinna wytyczyć nowy kierunek leczenia grzybic, który powinien polegać nie tylko
na eliminacji grzyba z organizmu, ale przede wszystkim na wzmacnianiu systemu
odpornościowego.

3. Nie należy leczyć symptomów oddziaływania toksyn grzybiczych na organizm

chorego, ponieważ nie są one samoistnymi chorobami, lecz jedynie przemijającymi
objawami kumulacji tych toksyn w krwi. Jedynym rozsądnym przedsięwzięciem w
tej sytuacji jest podjęcie działań wspomagających organizm w naturalnym
eliminowaniu toksyn przez narządy i układy wydalnicze: nerki, przewód pokarmowy,
układ oddechowy i skórę. Natomiast zabijanie grzybów przy zastosowaniu
antybiotyków grzybobójczych jest pozbawione jakiegokolwiek sensu, bowiem w
sprzyjających warunkach – istnieniu pożywki i niewydolności systemu
odpornościowego – potrafią one odrosnąć w ciągu 2 - 3 tygodni. Wyraźną poprawę
funkcjonowania systemu odpornościowego obserwuję dopiero po upływie 6 miesięcy

intensywnego leczenia. Od tego też momentu stwierdzam wyraźne postępy w
leczeniu i likwidacji grzyba Candida.

Drożdżyca

jelita

grubego

Drożdżyca jelita grubego to stan nierównowagi ilościowej drobnoustrojów jelita grubego, w
którym drożdżaki odgrywają rolę dominującą nad innymi mieszkańcami tego środowiska.
W normalnych warunkach drożdże Candida zajmują niewielką przestrzeń w środowisku
jelita grubego, gdzie rywalizują z pozostałymi drobnoustrojami o cukry proste, którymi się
odżywiają.

Zatem ilość drożdżaków w jelicie grubym zależna jest od dwóch zasadniczych czynników:

1. Ilości cukrów prostych w masie kałowej
2. Ogólnej ilości innych mieszkańców tego środowiska, najczęściej bakterii, które także

odżywiają się cukrami prostymi i konkurują z drożdżakami o pożywienie.

Cukry

proste

jako

pożywka

drożdżaków

Żeby zrozumieć istotę rozwoju drożdżycy występującej wskutek pojawienia się w większej
ilości cukrów prostych w jelicie grubym, musimy wyjaśnić sobie, co to są owe cukry proste.
Są to niewymagające trawienia jednocukry, głównie glukoza i fruktoza, które w postaci
niezmienionej wchłaniają się w jelicie cienkim, natomiast cukry złożone, by mogły być
wchłonięte, muszą zostać strawione do postaci cukrów prostych.

Cukry proste wchłaniane są w jelicie cienkim (czczym i krętym) i przenikają z krwią do
wątroby. W związku z tym, że przewód pokarmowy jest doskonale przygotowany do
trawienia i wchłaniania cukrów prostych, to w masie kałowej występują one w ilościach
niewielkich, niemalże symbolicznych, i w żaden sposób nie mogą wpłynąć na nadmierny
rozwój drożdżaków. Oczywiście sytuacja ta ma miejsce w przypadku prawidłowego
trawienia cukrów złożonych (wydzielania przez trzustkę odpowiedniej ilości amylazy) oraz
dobrego ich wchłaniania już jako cukrów prostych w jelicie cienkim.
Cukry proste w jelicie grubym w ilościach pozwalających na nadmierny rozwój drożdżaków
mogą pojawić się z trzech zasadniczych powodów:

1. Niedokładnego pogryzienia i żucia pokarmu uniemożliwiającego strawienie owoców

i produktów skrobiowych, co uniemożliwia ich wchłonięcie w jelicie cienkim, w
wyniku czego cukry proste przedostają się do jelita grubego.

2. Nadmiernej podaży cukrów złożonych, tj. cukru buraczanego (sacharozy) oraz

produktów skrobiowych, co prowadzi do niedokładnego ich trawienie do cukrów
prostych, wywołując tym samym zaburzone ich wchłanianie w jelicie cienkim, w
wyniku czego cukry proste przedostają się do jelita grubego.

3. Chorób żołądka, jelita cienkiego, narządów trawiennych i związanych z nimi

problemów trawiennych, w wyniku których cukry proste przedostają się do jelita
grubego.

Przyczyny

drożdżycy

jelita

grubego

Ponieważ drożdżyca jelita grubego wywiera niekorzystny wpływ na funkcjonowanie całego
organizmu, to warto dokładnie zapoznać się z najważniejszymi czynnikami mającymi
wpływ na powstanie tej choroby, którymi są:

1. Spożywanie nadmiernej ilości cukrów prostych i złożonych.
2. Połykanie pożywienia bez dokładnego pogryzienia go.
3. Stosowanie leków wpływających na zmniejszenie ilości wydzielanych soków

żołądkowych i na obniżenie ich kwasoty.

4. Przyjmowanie antybiotyków, sulfonamidów i chemicznych preparatów

farmaceutycznych w ostrych i przewlekłych chorobach infekcyjnych oraz stosowanie
chemioterapii i radioterapii w procesie leczenia chorób nowotworowych.

5. Przyjmowanie preparatów hormonalnych oraz hormonalnych środków

antykoncepcyjnych.

Wpływ

ilości

drożdżaków

na

środowisko

jelita

grubego

Populacja bakterii jelitowych jest dziesięciokrotnie większa niż liczebność wszystkich
komórek organizmu i składa się aż z 400 różnych gatunków. Można zatem łatwo zdać sobie
sprawę z wagi i wpływu, jaki te mikroorganizmy mają na stan naszego zdrowia.
Wszystkie żywe bakterie w jelitach pozostają w stosunku do siebie albo w antagonizmie
( przeciwieństwo; wzajemne zwalczanie się), albo w symbiozie (ścisłe współżycie
gatunków przynoszące korzyści każdej ze stron), albo w oportunizmie.
Z bakteriami dobroczynnymi dla zdrowia człowiek wchodzi w związek symbiotyczny, gdyż
dostarcza drobnoustrojom potrzebnego im pożywienia, a one „w zamian” wytwarzają
kwaśną chemiczną barierę chroniącą przed wnikaniem i rozmnażaniem się bakterii
patologicznych i grzybów. Ponadto bakterie symbiotyczne unieszkodliwiają toksyczne
związki chemiczne obecne w treści pokarmowej, neutralizują niezwykle szkodliwe
substancje zwane wolnymi rodnikami tlenowymi oraz produkują związki chemiczne o
charakterze antybiotyków przeciwbakteryjnych, przeciwgrzybiczych i niszczących wirusy.
Mikroflora jelit posiada niezwykłą zdolność do utrzymywania stabilnego składu
(homeostazy), mimo stałego oddziaływania na nią wielu czynników zewnętrznych.
Stabilność ta ma olbrzymie znaczenie w utrzymaniu przewodu pokarmowego, a tym samym
całego organizmu w stanie zdrowia. Obecność przyjaznych drobnoustrojów z grupy
Lactobacillus acidophilus i Bifidobacterium bifidum przywartych do nabłonka jelitowego
powoduje, że drożdżaki Candida nie mogą się łatwo do niego przytwierdzić, przeistoczyć w
grzyby i wnikać w głąb ściany jelit, doprowadzając do zakażenie całego organizmu.
Niekorzystne zaburzenia prawidłowego składu flory bakteryjnej jelit, nazywane
dysbakteriozą lub dysbiozą, pojawiają się wtedy, gdy przestaje ona pełnić funkcję ochronną
przed rozmnażaniem się w obrębie jelit bakterii chorobotwórczych i grzybów. Z tym
zjawiskiem mamy najczęściej do czynienia w trakcie stosowania terapii antybiotykami, gdy
zniszczone zostają nie tylko bakterie chorobotwórcze wywołujące infekcję, ale także te
przyjazne

dla

naszego

zdrowia.

Wpływ

drożdżycy

jelita

grubego

na

zatrucie

organizmu

Charakterystycznym objawem drożdżycy jelita grubego są wzdęcia, które tworzą gazy
będące efektem fermentacji alkoholowej drożdżaków Candida. W sytuacji, gdy nie mogą
one opuścić jelita grubego w postaci wiatrów, na przykład w zaparciach lub gdy nie wypada
puszczać „bąków” w towarzystwie – ciśnienie w jelicie grubym wymusza transport tych
gazów do krwiobiegu, wtedy organizm stara się wydalić je drogą oddechową, co objawia się
nieprzyjemnym zapachem z ust, a nierzadko całego ciała.
Toksyny i metabolity fermentacji alkoholowej (alkohol etylowy, aldehyd octowy i
formaldehyd), wchłonięte do krwiobiegu, mogą przyczynić się do wystąpienia przewlekłego
zapalenia wątroby, pęcherzyka żółciowego i trzustki. Niewydolność pracy trzustki może
prowadzić do zakłócenia produkcji insuliny i wydzielania enzymów trawiennych, co
objawia się zaburzeniami trawienia, przyswajania węglowodanów, białek i tłuszczów oraz
upośledzonym wytwarzaniem energii z glukozy i kwasów tłuszczowych.
Wszystkie substancje toksyczne produkowane przez drożdżaki przedostają się z krwią do
wątroby, gdzie muszą zostać zneutralizowane i oczyszczone. Toksyny te blokują dostęp do
komórek wątroby innym substancjom odpadowym powstającym w trakcie normalnej

przemiany materii. W procesie neutralizacji toksyn wydzielanych przez drożdżaki organizm
musi zużyć własne enzymy oraz tlen służący do utleniania (spalania) składników
odżywczych na potrzeby energetyczne organizmu. W efekcie tego dochodzi do korzystnego
dla drożdżaka obniżenia temperatury ciała, często znacznie poniżej 36,6 °C, co wpływa na
spadek odporności organizmu wskutek zmniejszenia aktywności krwinek białych, a także
wywołuje dokuczliwe marznięcie, najczęściej odczuwane w kończynach, nawet w upalne
dni.
Kumulacja substancji toksycznych prowadzi do zaburzenia funkcji nie tylko narządów
wewnętrznych, ale także całego organizmu. Wpływa niekorzystnie na procesy: trawienia,
przyswajania składników odżywczych, wytwarzania energii, usuwania zbędnych produktów
przemiany materii, ochrony przed infekcjami oraz przed negatywnymi czynnikami
środowiska zewnętrznego, a także na regenerację tkanek krwi, tkanki łącznej, tkanek
gruczołów wydzielania wewnętrznego oraz komórek układu nerwowego.
W ten oto sposób lawinowo narasta ilość nie wydalonych toksyn i dochodzi do toksemii,
czyli

zatrucia

organizmu.

Objawy

drożdżycy

jelita

grubego

Objawy nadmiaru drożdżaków w jelicie grubym są specyficzne i stosunkowo łatwe do
zdiagnozowania. Do typowych objawów drożdżycy jelita grubego należą:

•

silne gazy i wzdęcia całego brzucha,

•

przelewania i bulgotania w jelitach,

•

charakterystyczny stolec,na początku twardy, jakby zaczopowany, a potem
rozluźniony, aż do wodnistej, cuchnącej biegunki,

•

delikatny żołądek, czyli reakcja po zjedzeniu pewnych produktów objawiająca się
pojedynczymi, piekącymi, luźnymi stolcami lub średnio nasiloną biegunką,

•

nieprzyjemne, okresowo pojawiające się nieokreślone parcie na stolec, występujące
tuż po wypróżnieniu, mogące utrzymywać się kilka godzin.

Grzybica

ogólnoustrojowa

Ggrzybicą ogólnoustrojową należy nazwać stan osłabienia systemu
odpornościowego, w którym przestaje on pełnić swoją rolę ochronną przed rozwojem
zakażenia grzybiczego, a choroba obejmuje stopniowo kolejne narządy wewnętrzne
organizmu. Właśnie w takim stanie osłabienia nieszkodliwy drożdżak Candida
przeistacza się w agresywnego, patologicznego grzyba-pasożyta.
Grzybicze zakażenia ogólnoustrojowe są niesłychanie niebezpieczne, gdyż w
początkowej fazie rozwoju ukrywają się pod maską innych chorób i traktowane są
przez medycynę akademicką jako odrębne i samodzielne schorzenia – nerwice,
alergie, przewlekłe zapalenie zatok przynosowych, refluks żołądkowo-przełykowy
bądź dwunastniczo-żołądkowy, zespół jelita drażliwego, grzybice paznokci czy też
skóry, i tak dalej, i dalej. Proces leczenia grzybicy ogólnoustrojowej jest długotrwały
i wymaga wielu wyrzeczeń, ale wyleczenie tej podstępnej i niezwykle niebezpiecznej
choroby

jest

możliwe!

Grzyby

wywołujące

zakażenie

ogólnoustrojowe

Zakażenie ogólnoustrojowe wywołuje najczęściej grzyb Candida albicans, jednak z
roku na rok wzrasta liczba zakażeń wywołanych przez inne gatunki grzybów
Candida, takie jak Candida glabrata, Candida tropicalis i Candida crusei. Źródłem
pierwotnym zakażenia grzybem Candida jest z reguły jelito grube, choć zakażenie

może pochodzić z innego miejsca. W sprzyjających warunkach grzybnia rozrasta się,
przerasta wszystkie tkanki i narządy organizmu żywiciela, oprócz okostnej. Nie ma
różnicy w objawach klinicznych, wywołanych przez poszczególne gatunki grzybów
Candida, a te, jakie się zauważa, wynikają z drogi i szybkości rozprzestrzeniania się
zakażenia, a przede wszystkim stanu systemu odpornościowego organizmu i
bezpośrednio z tym związanej osobistej predyspozycji do zachorowania.

Czynniki

sprzyjające

rozwojowi

grzybicy

ogólnoustrojowej

Najistotniejszy wpływ na rozwój grzybicy ma sposób odżywiania się.
Nieprawidłowe żywienie albo niedożywienie może spowodować przemijające lub
przewlekłe zaburzenia odporności organizmu. Mam tu na myśli niedobór w
organizmie wszystkich składników odżywczych lub pojedynczych składników
spowodowanych ich niską podażą w pożywieniu – białek, węglowodanów,
tłuszczów, błonnika roślinnego, witamin i związków mineralnych. Do tego mogą
dołączyć także zaburzenia ich wchłaniania w jelitach spowodowane różnymi
czynnikami np.: niestrawnością, zaburzeniami w wydzielaniu soków trawiennych
przez

żołądek,

trzustkę

i

wątrobę,

itd.

Tutaj nasuwa się niby oczywisty wniosek: skoro grzyby Candida odżywiają się
aminokwasami, nie cukrami, to zjedzenie garści białego cukru nie wpływa na wzrost
grzybów. Otóż nie! Ten sposób myślenia jest próbą zaakceptowania swojej
skłonności do jedzenia nadmiernej ilości węglowodanów. Jeśli ktoś permanentnie
nadużywa jedzenia cukru i jego przetworów, a także wysokoprzetworzonych
produktów skrobiowych, to tym samym naraża się na rozwój drożdżycy i później
grzybicy! Drożdżycy dlatego, że produkty wysokoprzetworzone nie zawierają
błonnika stanowiącego niezbędne podłoże do hodowli bakterii acidofilnych w jelicie
grubym, a spadek liczby tych bakterii powoduje niedobór produkowanych przez nie
witamin.
Na domiar złego – w procesie metabolizmu cukrów powstają toksyczne produkty
przemiany materii, a ich wydalenie wymaga udziału dużej ilości witamin i
minerałów.
W efekcie niedoboru witamin i minerałów w tkankach pojawiają się komórki nie w
pełni ukształtowane, osłabione, bardziej podatne na enzymatyczny atak grzyba
Candida, niż komórki zdrowe, zaś spadek odporności spowodowany niedoborem
witamin eliminuje ostatni czynnik zapobiegający rozwojowi tego grzyba.

Etapy

rozwoju

grzybicy

ogólnoustrojowej

Objawy grzybicy ogólnoustrojowej nie trwają permanentnie, lecz pojawiają się
okresowo jako wynik zaostrzenia choroby, na przykład w trakcie i po kuracji
antybiotykowej, jako efekt diety bogatej w oczyszczone węglowodany oraz przy
każdym osłabieniu systemu odpornościowego. Po ustąpieniu podstawowych
objawów chorobowych, organizm zaczyna odrabiać straty i pewną część grzybów
likwiduje, a część pozostaje jako ślad infekcji ogólnoustrojowej, z którą w danej
chwili organizm nie był w stanie walczyć i wygrać tej walki. W ten sposób każde
zaostrzenie objawów grzybicy wpływa – krok po kroku – na systematyczne
przerastanie organizmu grzybnią grzyba Candida. W procesie rozwoju infekcji
ogólnoustrojowej wywołanej przez grzyby Candida można wyróżnić pięć
charakterystycznych

etapów:

Etap

I

Wystarczy chwilowe osłabienie systemu odpornościowego i powstanie osłabionych
komórek w tkance błony śluzowej jelita grubego, by drożdżaki Candida
zakiełkowały, rozrosły się w grzybnię i zapoczątkowały proces chorobowy, zwany
grzybicą jelita grubego. Jest to niejako preludium grzybicy ogólnoustrojowej,
bowiem wyłomy poczynione przez grzyby w ciągłości błony śluzowej stanowią
wrota zakażenia, przez które do krwiobiegu wnikają drobnoustroje jelita grubego, w
tym oczywiście drożdżaki Candida. Dopóki system odpornościowy nie jest zanadto
obciążony zwalczaniem infekcji przebiegającej w innym miejscu organizmu, dopóty
organizm, poprzez rozszerzenie drobnych naczyń krwionośnych, (zmieniających
barwę śluzówki z matowej na żywoczerwoną) gromadzi w pobliżu wrót zakażenia
dużą liczbę białych krwinek, które niszczą drobnoustroje w miejscu zakażenia, nie
dopuszczając do zakażenia nimi całego organizmu. Ten niezwykle istotny etap
pokonania bariery oddzielającej środowisko przewodu pokarmowego od organizmu i
przekształcenia się pożytecznego w gruncie rzeczy komensalnego drożdżaka w
agresywnego grzyba-pasożyta z reguły przebiega równolegle z drożdżycą jelita
grubego, w związku z czym objawy owej drożdżycy należy uznać jako zainicjowanie
grzybicy

ogólnoustrojowej.

Etap

II

W tym etapie, wykorzystując chwilowe osłabienie organizmu, drożdżaki Candida
przedostające się przez wrota zakażenia (najczęściej w jelitach), nie napotykając
oporu ze strony systemu odpornościowego, są zabierane z prądem krwi i roznoszone
po całym organizmie, gdzie szukają dogodnego miejsca do zakiełkowania i
przeistoczenia się w grzyby. Choć nie u wszystkich chorych objawy są jednakowe i
te same, to we wstępnym okresie rozwoju grzybicy ogólnoustrojowej najczęściej
pojawiają się:

•

pleśniawki jamy ustnej,

•

zakażenie układu moczowego,

•

grzybicze zapalenie pochwy,

•

nasilone objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS),

•

wysypki skórne i trądzik,

•

alergie: pokarmowe, na kurz, pleśnie i popularne środki chemiczne używane w
gospodarstwie domowym oraz na substancje chemiczne zawarte w aerozolach, a
także na zapach tanich perfum,

•

skłonność do przeziębień, zapaleń gardła i angin,

•

suchy kaszel,

•

częste zapalenia oskrzeli,

•

przewlekły nieżyt zatok obocznych nosa,

•

zapalenia płuc na tle grzybiczym (najczęściej błędnie rozpoznawane jako bakteryjne,
a zastosowane antybiotyki przeciwbakteryjne przyspieszają rozwój grzybicy
ogólnoustrojowej).

W tym etapie mogą wystąpić także pozornie nie powiązane ze sobą objawy, np.:

•

bóle głowy,

•

migreny,

•

bóle mięśni i ścięgien,

•

zespół przewlekłego zmęczenia,

•

grzybica paznokci,

•

łuszczyca,

•

bóle

reumatyczne.

Niestety, wszystkie schorzenia występujące w drugim etapie ekspansji
pasożytniczych grzybów traktowane są przez medycynę oficjalną jako odrębne, nie
powiązane

z

sobą

choroby.

Etap

III

Jest to etap rozwoju grzybicy ogólnoustrojowej, w którym, wykorzystując kolejne
osłabienie systemu odpornościowego, z drożdżaków kiełkujących w różnych
miejscach organizmu rozrastają się grzybnie emitujące do organizmu toksyczne
produkty przemiany materii, podtruwające mózg. Charakterystyczne w tym etapie
jest występowanie objawów ze sfery psychiki, takie jak:

•

zaburzenia koncentracji i brak możliwości skupienia uwagi,

•

utrata nabytych zdolności, np. gry na instrumentach,

•

nienadążanie za tokiem myśli naszych rozmówców,

•

wypadanie słów,

•

niezrozumienie zdań i zastępowanie ich innymi znaczeniami,

•

roztargnienie i zapominalskość,

•

niczym nieuzasadniona złość,

•

agresja w stosunku do otoczenia,

•

trudności w zapamiętywaniu i zaniki pamięci ? myśli o śmierci,

•

głęboka depresja i myśli samobójcze,

•

stany lękowe i nerwowość,

•

fobie,

•

bezsenność,

•

koszmary senne,

•

chrapanie i zaburzenia oddychania, tzw. bezdechy. Najczęściej z powodu nasilania
się wymienionych objawów chorzy są poddawani leczeniu psychiatrycznemu.
Standardowo rozpoznaje się u nich zespół maniakalno-depresyjny, psychozy, a także
schizofrenię. Często chorzy są z tego powodu hospitalizowani. Stosowane jest
oczywiście leczenie objawowe – preparaty uspokajające, przeciwdepresyjne, itp.

Etap

IV

W tym etapie rozwoju schorzenia najczęściej zaburzona jest praca narządów
wewnętrznych oraz funkcje gruczołów wydzielania wewnętrznego. Często
dominującymi są objawy ze strony przewodu pokarmowego, jak wzdęcia, gazy,
wymioty, biegunki lub zaparcia stolca. Zespół przewlekłego zmęczenia może być tak
nasilony, że często chory nie jest zdolny do wykonywania jakiegokolwiek wysiłku
fizycznego i psychicznego, a w skrajnych wypadkach nie jest w stanie utrzymać
głowy na odpowiednim poziomie. Mogą także pojawiać się wysypki skórne pod
różną postacią i o różnym nasileniu. Ilość komórek drożdży we krwi może być tak
duża, że są w stanie zablokować krwionośne naczynia włosowate. Obrazem tego
może być toksemia organizmu, a jej objawami obniżenie temperatury ciała, zimne
poty, niemiarowość i przyspieszenie pracy serca (tachykardia), uczucie duszności,

przyśpieszenie oddychania (hiperwentylacja) oraz napady lęku. W tym etapie
zazwyczaj radykalnie spada wydolność systemu odpornościowego. Organizm staje
się niemal całkowicie bezbronny, podatny na infekcje wirusowe i bakteryjne.

Etap

V

Ten etap zwany jest posocznicą drożdżakową lub sepsą. Zakażenie obejmuje
wszystkie narządy wewnętrzne i nawet po podjęciu działań diagnostycznych oraz
intensywnego leczenia polegającego na zniszczeniu grzyba Candida albicans, a także
wzmocnieniu sił odpornościowych organizmu, połowa przypadków kończy się
śmiercią.

Wnioski
Przedstawiona analiza wielofazowego rozwoju grzybicy organizmu narzuca dwa
istotne wnioski:

1. Charakterystycznym etapem w procesie ekspansji grzybów Candida jest drożdżyca

jelita grubego przyczyniająca się do pokonania bariery ochronnej organizm jaką jest
błona śluzowa przewodu pokarmowego, co umożliwia drożdżakom Candida
wniknięcie do krwiobiegu i zakażenie całego ustroju, zapoczątkowując proces
zagrzybiania, zwany grzybicą ogólnoustrojową.

2. Drugi wniosek wypływa bezpośrednio z pierwszego. Otóż wystąpienie objawów

grzybicy w jakimkolwiek miejscu organizmu należy uznać za objaw grzybicy
ogólnoustrojowej.

Podsumowując: miejscowe leczenie objawów grzybicy – bez usunięcia grzybicy
ogólnoustrojowej

–

jest

pozbawione

sensu.

Czynniki

sprzyjające

rozwojowi

grzybic:

Czynniki wrodzone

•

atopowe (niewiadomego pochodzenia) alergie skórne,

•

zaburzenia rogowacenia naskórka,

•

endokrynopatie (zaburzenia wydzielania hormonów),

•

zaburzenia mechanizmów odporności immunologicznej,

•

predyspozycje osobnicze Czynniki ogólnoustrojowe

•

niedożywienie,

•

osłabiony system immunologiczny,

•

zakażenia pasożytami,

•

infekcje bakteryjne i wirusowe,

•

zespół złego wchłaniania,

•

cukrzyca,

•

kolagenozy (choroby tkanki łącznej),

•

choroby naczyń obwodowych,

•

wielokrotne ciąże,

•

niedoczynność przytarczyc,

•

niedoczynność nadnerczy,

•

okres noworodkowy,

•

podeszły wiek,

•

ciała obce,

•

oparzenia,

•

przewlekły stres,

•

brak snu i odpoczynku,

•

niedobór żelaza,

•

niedobór molibdenu,

•

niedobór wit.B2,

•

niedobór

wit.

B5

Nowotwory i choroby krwi

•

białaczka,

•

chłoniaki,

•

grasiczak,

•

zaawansowany

rak.

Zaburzenia odporności pierwotne i nabyte

•

niedorozwój grasicy i tkanki chłonnej,

•

zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS),

•

złożony niedobór odporności,

•

zespół nadmiaru IgE (immunoglobuliny E),

•

niedorozwój

grasicy.

Czynniki zewnętrzne

•

narażenie na kontakt z wodą (maceracja skóry),

•

niewłaściwe nawyki higieniczne,

•

zły stan sanitarno - higieniczny otoczenia,

•

częste korzystanie z publicznych urządzeń kąpielowych,

•

masowe podróże międzykontynentalne,

•

promienie rentgenowskie i elektromagnetyczne,

•

cewniki założone na stałe,

•

konserwanty,

•

środki ochrony roślin,

•

cukier,

•

dieta wysokowęglowodanowa z nadmiarem białka i tłuszczów stałych,

•

niedobór w diecie witamin i związków mineralnych,

•

niedobór w diecie błonnika roślinnego,

•

nadużywanie kawy, alkoholu oraz nikotyny,

•

picie zanieczyszczonej wody z kranu,

•

spożywanie słodzonych i gazowanych napojów,

•

praca w pomieszczeniach zakurzonych, wilgotnych i klimatyzowanych. Czynniki
środowiskowe

•

zamieszkiwanie w dużych aglomeracjach miejskich,

•

zamieszkiwanie w określonych grupach środowiskowych - mieszkańcy internatów,
żołnierze, górnicy, sportowcy, pracownicy leśni, dzieci.

Najczęstszej występujące objawy grzybicy organizmu Zaburzenia ze strony
ośrodkowego układu nerwowego (OUN)

•

trudności w zapamiętywaniu, przyswajaniu wiedzy i w nauce,

•

stan chronicznego zmęczenia,

•

niepokój i roztargnienie,

•

zmienność nastroju, napady leku, paniki i płaczu,

•

senność, ospałość, brak energii - "mgła umysłowa",

•

obniżony nastrój,

•

przewlekła irytacja,

•

uporczywe stany depresyjne, depresja maniakalna,

•

chronicznie zły humor,

•

brak koncentracji,

•

zaburzenia równowagi,

•

krytykanctwo,

•

nadpobudliwość psychoruchowa,

•

nerwowość, wybuchowość, niecierpliwość,

•

bóle i zawroty głowy,

•

zaburzenia snu i bezsenność,

•

autyzm,

•

choroby psychiczne (w tym schizofrenia),

•

mikroskopijne rozsiane uszkodzenia mózgu,

•

ucisk ponad i za uszami oraz uczucie opuchnięcia głowy,

•

alkoholizm,

•

nadwrażliwość psychiczna na kosmetyki, substancje chemiczne, dym tytoniowy i
perfumy.

Zaburzenia ze strony narządu ruchu

•

osłabienie i bóle mięśni,

•

mrowienie w kończynach,

•

zaburzenia koordynacji ruchowej,

•

obrzęk ścięgien,

•

niezdolność do wysiłku,

•

sztywność i bóle stawów,

•

reumatyczne zapalenie stawów,

•

bóle mięśni,

•

obrzęki

stawów.

Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego

•

rozdrażnienie z równoczesną chęcią jedzenia słodkich rzeczy,

•

niedowaga lub nadwaga,

•

spękane usta i biały nalot na języku,

•

nieprzyjemny zapach z ust,

•

zapalenie czerwieni wargowej,

•

suchość w ustach i gardle,

•

metaliczny smak w ustach,

•

nietolerancje i alergie pokarmowe,

•

wrzodziejące zapalenie jelita grubego,

•

zaparcia lub biegunki,

•

nieokreślone bóle brzucha,

•

burczenie, przelewanie, gazy jelitowe,

•

trudności w trawieniu składników pokarmowych,

•

zgaga,

•

swędzenie i pieczenie w okolicy odbytu, śluzowate stolce,

•

żylaki odbytu,

•

nadwrażliwość i nietolerancja: mleka, glutenu pszenicy i żyta.

Zaburzenia ze strony układu moczowo - płciowego

•

nawracające niebakteryjne zapalenia pęcherza moczowego i dróg moczowych,

•

częste oddawanie moczu,

•

uczucie pieczenia i swędzenia w czasie oddawania moczu,

•

zapalenie prostaty,

•

niechęć do kontaktów seksualnych,

•

impotencja,

•

zanik popędu płciowego,

•

zapalenie błony śluzowej macicy,

•

niepłodność,

•

częste poronienia,

•

napięcie przedmiesiączkowe,

•

kurcze

i

bóle

w

okresie

miesiączkowania.

Zaburzenia ze strony skóry

•

sucha skóra i łuszcząca się,

•

nadmierna nocna potliwość skóry,

•

obrzęk skóry twarzy - najczęściej poranny,

•

zimne ręce i stopy, obniżona temperatura ciała, poniżej 36,6°C,

•

kruche i zabrązowione paznokcie,

•

pokrzywka,

•

egzema (wypryski skórne),

•

pseudołuszczyca,

•

nawracające grzybice skóry,

•

utrata włosów,

•

trądzik,

•

tendencja do pękania naczyń i łatwego powstawania siniaków,

•

nieprzyjemny zapach skóry stóp,

•

mysi

zapach

skóry

mimo

częstego

mycia.

Zaburzenia ze strony układu oddechowego

•

problemy z zatokami szczękowymi i czołowymi,

•

częste infekcje bakteryjne i wirusowe,

•

zapalenia uszu,

•

płytki oddech, uczucie braku powietrza,

•

dychawica oskrzelowa (astma),

•

sapanie przy oddychaniu,

•

czucie zapchanego nosa i wyciekanie wydzieliny,

•

świąd w nosie,

•

ból gardła i nieustanne pochrząkiwanie,

•

podrażnienie krtani,

•

chrypa, pogorszenie głosu,

•

przewlekły suchy kaszel z tendencją do zaostrzenia się,

•

nieustanne odpluwanie lepkiej, szarej lub brązowej wydzieliny,

•

sztywność i uczucie napięcia w klatce piersiowej.

Zaburzenia ze strony narządu wzroku

•

pieczenie i łzawienie spojówek,

•

ciemnie plamki przed oczyma (mroczki),

•

zaburzenia widzenia pod postacią rozmazywania się obrazu.

Zaburzenia ze strony układu hormonalnego

•

nadczynność, a rzadziej niedoczynność tarczycy,

•

niedoczynność

nadnerczy.

Grzybice

wewnętrzne

i

zewnętrzne

Medycyna akademicka dzieli grzybice na ogólnoustrojowe i zewnętrzne ale uważem,
że podział ten jest nieprawidłowy, gdyż często pierwotne ogniska zakażenia grzybic
zewnętrznych znajdują się wewnątrz organizmu. Leczenie, więc grzybic
zewnętrznych polega na likwidowaniu objawów zewnętrznych lekami działającymi
miejscowo. Tylko niektórzy lekarze zwracają uwagę na to, że źródłem tych schorzeń
mogą być zainfekowane wcześniej narządy wewnętrzne.

Bardzo często sami chorzy nie zwracają uwagi na objawy zakażenia wewnętrznego,
ale są zaniepokojen wtórnymi zewnętrznymi objawami infekcji np.:białym nalotem
na języku, bólem i nalotami w obrębie gardła lub zapaleniem wałów paznokciowych.

Grzybice

jamy

ustnej

i

gardła

Grzybica jamy ustnej i gardła jest zaliczana przez medycynę klasyczną do zakażeń
zewnętrznych. Pierwotne ich źródło jednak tkwi wewnątrz organizmu. Obrazem
infekcji grzybiczej są zmiany zapalne jamy ustnej, gardła i niekiedy przełyku.
Chorują na nie najczęściej dzieci oraz osoby w podeszłym wieku, noszące protezy
zębowe. Choroby te pojawiają się częściej u palaczy tytoniu, w nabytych zespołach
niedoboru odporności – u osób po przeszczepach narządów wewnętrznych,
poddanych

leczeniu

immunosupresyjnemu

oraz

AIDS.

Grzybice

skóry

i

jej

przydatków

Patogenne drożdżaki (grzyby Candida) nie należą do fizjologicznej flory zdrowej i
zadbanej skóry. Osiedlają się na niej tylko wtedy, gdy napotkają sprzyjające warunki
do swojego rozwoju. Skóra pokryta rogową warstwą naskórka oraz jej przydatki tj.

włosy i paznokcie, stwarzają trudne warunki do kolonizacji i rozwoju grzybów.
Inwazji skóry dokonują tyko te gatunki grzybów, które mają własności keratynofilne
- o powinowactwie do białka keratyny. W początkowej fazie rozwój grzyba
przebiega bezobjawowo, dopóki nie przeniknie do świeżo wytworzonej keratyny
wywołując miejscowy stan zapalny, czego następstwem jest pojawienie się wykwitu
grzybiczego na skórze. Równolegle z tym procesem rozwija się odporność
organizmu na to zakażenie, co często prowadzi do samowyleczenia nawet głębokich
zmian na skórze. Na taki stan rzeczy wydaje się mieć wpływ układ hormonalny, gdy
np. w okresie pokwitania ulegają zakażeniu grzybiczemu mieszki włosowe, a po jego
zakończeniu dochodzi do samowyleczenia. Do grzybiczego zapalenie skóry i jej
przydatków dochodzi u ludzi stosunkowo często. Tam gdzie przewija się wiele osób i
chodzi się boso np. w łaźniach, basenach, saunie łatwo jest paść ofiarą grzybów
infekujących skórę. Dlatego zaleca się chodzić w takich miejscach w klapkach.
Łatwo jest również zakazić się grzybami używając wspólnych ręczników, czepków
kąpielowych, nosząc cudzą bieliznę osobistą. Rozwojowi zachorowań grzybicy stóp
sprzyja noszenie obuwia z tworzyw sztucznych skóropodobnych, mało
przewiewnych i nieprzepuszczających wilgoci, bielizny osobistej ze sztucznych
tkanin.

Grzybica

wyprzeniowa

Schorzenie to wywołuje najczęściej grzyb Candida albicans. Zmiany zapalne w
grzybicy wyprzeniowej często rozwijają się u osób chorych na cukrzycę i niekiedy są
pierwszym symptomem mogącym sugerować rozwój tej choroby. Charakterystyczne
dla tej choroby są zmiany zapalne skóry rumieniowo – złuszczające, w obrębie
których dochodzi do nadmiernego złuszczania i pękania naskórka, powstania
swędzących nadżerek oraz przesiąkania płynu surowiczego. Zwykle przekraczają
obszar wzajemnego przylegania fałdów skóry, w dalszym przebiegu złuszczając się,
obnażają obszar o barwie ciemnoczerwonej o powierzchni połyskliwej i wilgotnej.
Ognisko odgraniczone jest od skóry zdrowej rąbkiem odwarstwionego naskórka.
Charakterystyczne jest pojawienie się w okolicy tych zmian ognisk rumieniowo –
złuszczających zwanych satelitami. Podziału grzybic wyprzeniowych dokonano na
podstawie ich lokalizacji i są nimi: wyprzenie w fałdzie międzypośladkowym,
wyprzenie w fałdzie pachwinowo-udowym, wyprzenie w okolicach podpiersiowych,
wyprzenie między palcami stóp, wyprzenie międzypalcowe na ręku.

Zapalenie czerwieni wargowej (cheilitis candidamycetica) oraz kącików ust
(Angelus

infectious

oris)

Jest następstwem zakażenia grzybiczego przeniesionego z jamy ustnej na przyległe
okolice. Przewlekaniu się tej choroby sprzyja nawyk ślinienia się i oblizywania warg.

Cechą morfologiczną, różniącą wyprzenia od grudkowych i pęcherzykowych
wykwitów grzybicy pachwin, jest ich lokalizacja. W wyprzeniach zmiany skórne
umiejscowione są w głębi fałdów skórnych, natomiast w grzybiczych na ich
obwodzie. Lokalizacja zmian chorobowych w obrębie fałdów skóry sprzyja
rozwojowi grzybicy ze względu na istnienie sprzyjających warunków do ich rozwoju
- podwyższona temperatura ciała, wilgotność, a także naruszające ciągłość bariery
naskórkowej podrażnienia mechaniczne pachwin w czasie chodu. W celu ustalenia

rozpoznania należy ocenić materiał pobrany ze zmiany pod mikroskopem,
ewentualnie wykonać posiew na podłoża mikologiczne.

Grzybica

pieluszkowa

Rozwija się w następstwie niewłaściwej pielęgnacji niemowląt. Zajmuje najczęściej
obszar pośladków i podbrzusza, ale może rozprzestrzenić się na całą powierzchnię
skóry.

Grzybica otoczki brodawki sutkowej (candidiasis areolae mammae)
Dotyczy brodawki sutkowej i jej okolicy u matek karmiących. Zmiany zapalne mają
charakter rumieniowo – złuszczający lub pęcherzykowy. Proces jest ograniczony do
samej brodawki sutkowej. Sprzyja rozwojowi choroby ślinienie się noworodka i
pleśniawki występujące w obrębie jego jamy ustnej.

Grzybica

międzypalcowa

wyprzeniowa

Jednym z czynników wywołujących tę chorobę jest grzyb Candida albicans.
Szczególnie często pojawia się u żołnierzy noszących szczelne i małoprzewiewne
obuwie. Proces chorobowy zaczyna się w IV przestrzeni międzypalcowej palców
stóp i obejmuje po kolei inne fałdy między przyległymi palcami. Ponieważ zmiany są
swędzące, zakażenie przenosi się w następstwie drapania. Na skórze między palcami,
we wstępnej fazie rozwoju choroby, pojawiają się przezroczyste pęcherzyki, które
pękają. Naskórek przybiera kolor biały , staje się rozpulchniony, zmacerowany i
złuszczając się obnaża różową połyskliwą wilgotną powierzchnię. Maceracja posuwa
się w kierunku obwodowym i obejmuje swym zasięgiem - fałd podpaznokciowy,
palce i przylegające miejsca na grzbiecie stopy.

Grzybica

paznokci

Najczęstszym objawem grzybicy paznokci jest zanokcica (paronychia)
charakteryzująca się występowaniem ostrego lub przewlekłego stanu zapalnego
tkanek miękkich otaczających paznokieć, wywołanego z reguły przez Candida
albicans lub C. parapsilosis. Najczęściej dochodzi do infekcji u ludzi mających
częsty kontakt z wodą – pomywaczy, sprzątaczek itp. Proces obejmuje początkowo
1- 2 paznokcie, a następnie dalsze. Wiodącymi objawami zakażenia są: ból i obrzęk
wału paznokciowego, okresowe sączenie wydzieliny ropnej. Boczny brzeg płytki
paznokciowej może być podminowany treścią ropną i oddzielony od tkanek
miękkich. Paznokcie z czasem stają się żółto - zielonkawe, tracą połysk, ulegają
przerostowi i rozwarstwieniu, począwszy od ich brzegów zewnętrznych. Zanokcicę
mogą wywołać również bakterie, więc decydujące znaczenie w diagnostyce może
mieć bezpośrednie badanie mikroskopowe wydzieliny lub jej posiew. Często
dochodzi do zakażeń mieszanych grzybiczo - bakteryjnych. W miarę przedłużania się
choroby płytka paznokciowa może ulec całkowitemu zniszczeniu.

Grzybicze

zakażenia

ogólnoustrojowe

O grzybicy ogólnoustrojowej mówimy wtedy, gdy chorobą objęte są narządy
wewnętrzne

organizmu.

Skala wzrostu liczby zachorowań na grzybice wewnętrzne organizmu zaczyna

wydawać się w chwili obecnej problemem ogólnospołecznym. Zjawiska tego jednak
nie dostrzega współczesna naukowa medycyna oraz nie podejmuje też żadnych
działań profilaktycznych ograniczających rozprzestrzenianie się tego typu infekcji.

Wiadomości

ogólne

Pierwotna lokalizacja zmian chorobowych może być różna, ale jest nią z reguły jelito
grube, ewentualnie jama ustna, gardło, pęcherz moczowy, pochwa, oskrzela, skóra,
palce dłoni i stóp oraz paznokcie. Pierwotnymi wrotami rozprzestrzeniania się
zakażenia u narkomanów mogą być miejsca wykonywania przez nich injekcji. Z
pierwotnej lokalizacji grzybnia rozrastając się przerasta wszystkie tkanki i narządy
żywiciela. Nie ma różnicy w objawach klinicznych wywołanych przez poszczególne
gatunki grzybów, a te jakie zauważa się, wynikają z drogi i szybkości
rozprzestrzeniania się zakażenia, stanu systemu odpornościowego organizmu oraz
osobistej

predyspozycji

do

zachorowania.

Grzybicze schorzenia ogólnoustrojowe są niesłychanie groźne i niebezpieczne, gdyż
ukrywają się w początkowej fazie ich rozwoju pod maską innych chorób i
traktowane są przez medycynę jako odrębne i samodzielne schorzenia - nerwica,
alergie, przewlekłe zapalenie zatok obocznych nosa, refluks żołądkowo –
przełykowy bądź dwunastniczo - żołądkowy, zespół jelita nadwrażliwego, astma
oskrzelowa,

łuszczyca

itd.

Czynniki

sprzyjające

rozwojowi

grzybicy

ogólnoustrojowej

Grzybiczym zakażeniom ogólnoustrojowym sprzyja osłabienie systemu
odpornościowego organizmu. Z reguły chorych zakaża drożdżak, którego do tej pory
człowiek był jedynie nosicielem, a który w sprzyjających jemu warunkach
przekształca

się

w

grzyba.

Uważa się, że neutropenia - spadek liczby granulocytów w krwi obwodowej, w
większości wypadków przyczynia się do rozwoju infekcji grzybiczych. Uważam
jednak, że zjawisko to pojawia się również już w trakcie infekcji grzybiczych i
trudno jest ustalić, czy przyczyniło się to do jej wystąpienia, czy było jej skutkiem.

Uważa się powszechnie, że do rozwoju grzybiczych zakażeń wewnętrznych
dochodzi u ludzi z wyraźnie osłabionym systemem odporności:

•

ludzi po przeszczepach narządów wewnętrznych poddanych leczeniu
immunosupresyjnemu,

•

u chorych na nowotwory poddanych leczeniu chemioterapią i radioterapią,

•

u pacjentów przewlekle chorych na oddziałach intensywnej opieki medycznej,

•

u ludzi z osłabionym systemem odpornościowym poddanych zabiegom
chirurgicznym,

•

u

chorych

na

AIDS.

Zauważam jednak bardzo niepokojące zjawisko znacznego wzrostu zachorowań
grzybiczych wśród ludzi:

•

poddanych przewlekłej antybiotykoterapii,

•

nadużywających chemicznych preparatów farmakologicznych,

•

u kobiet zażywających hormonalne środki antykoncepcyjne i poddanych kuracjom
hormonalnym,

•

stosujących na co dzień dietę wysokowęglowodanową z nadmiarem białka i
tłuszczów

stałych.

Grzybica

przewodu

pokarmowego

Grzybica przewodu pokarmowego, jeszcze niedawno stanowiła stosunkowo rzadki
problem kliniczny. Ostatnio obserwuje się ją coraz częściej, co pozostaje w związku
z rozpowszechnieniem leków przeciwwrzodowych obniżających pH żołądka,
antybiotykoterapii oraz z powiększaniem się grupy chorych z obniżoną odpornością -
nowotworowych, poddawanych leczeniu cytostatykami, AIDS itp. Grzybicę
przewodu pokarmowego należy uznać za schorzenie oportunistyczne. Termin ten
używany jest wobec drobnoustrojów, które wywołują chorobę wówczas, gdy w
organizmie toczy się jakiś pierwotny proces chorobowy – miejscowy lub ogólny.
Wyzdrowienie po zakażeniu nie pozostawia specyficznej odporności i kolejna
infekcja może pojawić się, jeśli siły odpornościowe organizmu ulegną ponownie
osłabieniu.
W latach 70–tych i połowie 80–tych przełyk i jama usta był najczęściej
rozpoznawanym miejscem infekcji grzybem Candida w przewodzie pokarmowym.
Obecnie najczęściej rozpoznaje się infekcję żołądka, co należy przynajmniej wiązać
z upowszechnieniem farmakoterapii przeciwwrzodowej w skład której obecnie
wchodzą leki obniżające kwaśność soku żołądkowego oraz antybiotyki. Z innych
czynników ryzyka wymienia się: cukrzycę, doustną albo aerozolową sterydoterapię,
chorobę

nowotworową

oraz

marskość

wątroby.

Istotnym problemem diagnostyki chorób grzybiczych przewodu pokarmowego jest
obecność drożdżaków jako naturalnego składnika stolca. Duże znaczenie
diagnostyczne przypisuje się pogłębieniu tych dolegliwości podczas stosowania diety
bogatowęglowodanowej, gdyż uważa się, że szybko metabolizowany przez
drożdżaki cukier jest dla nich źródłem energii. Okoliczności powstawania biegunek
związanych z infekcją grzybiczą nie są jeszcze dobrze poznane niemniej faktem jest,
że wielu chorych zostało skutecznie wyleczonych środkami przeciwgrzybiczymi i
dietą z ograniczoną podażą węglowodanów. O rozpoznaniu grzybicy często decyduje
pozytywna odpowiedź na leczenie środkami przeciwgrzybiczymi.
Diagnostytka grzybiczych infekcji górnego odcinka przewodu pokarmowego (jama
ustna, przełyk, żołądek) może opierać się na cenie stanu miejscowego również w
badaniu endoskopowym jednak ostateczną weryfikację otrzymujemy dzięki
badaniom

laboratoryjnym.

Grzybica

przełyku

(oesophagitis

mycotica)

Grzybice przełyku są groźne dla zdrowia i życia. Znane są przypadki pojawienia się
grzybicy przełyku jako powikłanie leczenia choroby wrzodowej lekami
zmniejszającymi kwasowość żołądka. Po ich odstawieniu i zastosowaniu leczenia
przeciwgrzybiczego infekcja ustępuje, co wskazywać na to, że naturalny reflux soku
żołądkowego zawierającego kwas solny może odgrywać rolę zabezpieczającą
przełyk przed zakażeniem. Strzępki grzybni wrastają w ścianę naczyń krwionośnych,
wywołują ich uszkodzenia i stają się przyczyną krwotoków. Chorobę tę należy
różnicować z rakiem przełyku mycetoma, a rozstrzygające może być badanie
biopsyjne i mikologiczne. U 45–60% chorych z grzybicy przełyku nie występują
żadne objawy kliniczne, więc nie przeprowadza się szczegółowej diagnostyki w tym
kierunku. Stąd przypuszczenie, że jest ona częstsza niż to mogłoby się wydawać.

Podstawową dolegliwością jest ból występujący przy połykaniu, który często
uniemożliwia pobieranie pokarmu. Występują również u chorych zaburzenia
połykania, zwłaszcza w stosunku do pokarmów stałych. Inne najczęściej występujące
dolegliwości to: bóle zamostkowe, okolicy przykręgosłupowej, okołołopatkowej i
bóle całych pleców. Rozpoznanie opiera się na badaniach radiologicznych,
endoskopowych,

mikologicznych

i

histologicznych.

W obrazie ezofagoskopowym krucha, zaczerwieniona śluzówka przełyku pokryta
jest białym nalotem, kryjącym niekiedy powierzchowne owrzodzenia.
Kombinacja 2 parametrów, tj. obecności grzybicy jamy ustnej oraz objawów
klinicznych pochodzących z przełyku są charakterycznym objawem zakażenia.

Grzybica żołądka i dwunastnicy (candidosis ventriculi et duodeni)
Ponieważ drożdżaki bytują w przewodzie pokarmowym jako flora saprofityczna, w
związku z tym lekarze nie biorą ich pod uwagę jako czynnika zakaźnego. Niekiedy
błona śluzowa żołądka jest ogniskiem pierwotnym rozmnażania się drożdżaka i
miejscem rozprzestrzeniania się infekcji na cały organizm. Dla niektórych
drożdżaków - Candida albicans i C. glabrata, normalna kwasowość soków
żołądkowych nie stanowi żadnej przeszkody do ich rozwoju. Istnieją podstawy by
sądzić, że obecność Candida na powierzchni żołądka nie pozostaje bez wpływu na
stan jego śluzówki. Uważa się, że pewne produkty uboczne fermentacji Candida
albicans, takie jak krótkołańcuchowe kwasy karboksylowe, aldehyd octowy czy
enzymy proteolityczne wydzielane przez grzyby mogą zainicjować czy
współuczestniczyć w procesie niszczenia nabłonka. Istotnymi przyczynami
sprzyjającymi ich rozwojowi w obrębie żołądka są: leczenie antybiotykami i
sterydami, odżywianie pozajelitowe, zabiegi chirurgiczne, niedoczynność tarczycy,
przytarczyc i nadnerczy. Częstość występowania wrzodów grzybiczych waha się od
18% do 37% całości rozpoznań. W ocenie endoskopowej wykazują cechy różniące je
nieco od niezainfekowanych wrzodów. Są zwykle większe, o średnicy powyżej 2 cm,
są głębokie, mają nieregularne brzegi, twarde podłoże, pokryte są biało-szarą błoną
pokrywającą zaczerwienioną śluzówkę, cechują się większą skłonnością do
krwawienia, częściej nasuwają podejrzenie choroby nowotworowej.
Pomimo głębokich martwiczych zmian w błonie śluzowej żołądka, grzyby bytują
wyłącznie na ich powierzchni. Pobierana endoskopowo w celu przeprowadzenia
badań mykologicznych treść żołądkowa i dwunastnicza może być zanieczyszczona
grzybami pochodzącymi z jamy ustnej i stąd medycyna nie uznaje rozpoznanych
zmian jako grzybiczych. Objawy kliniczne są niespecyficzne, zwykle obejmują bóle
brzucha i utratę wagi ciała, spadek wagi ciała, wymioty, dolegliwości wrzodowe.
Niekiedy mogą wystąpić krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego.

Refluks

żołądkowo

-

przełykowy

Schorzenie to określa się jako zarzucanie treści żołądkowej do przełyku. Treść
żołądka ma kwaśny charakter, uszkadza błonę śluzową przełyku i w konsekwencji
powoduje tzw. refluksowe zapalenie przełyku. Przyczyną tej choroby jest nadmierne
rozluźnienie dolnego zwieracza przełyku. W warunkach prawidłowych fala
perystaltyczna docierająca do zwieracza powoduje jego zwiotczenie, co umożliwia
przejście połkniętego kęsa do żołądka. Przedłużenie w czasie zwiotczenia zwieracza,
który nie obkurcza się po połkniętej porcji pokarmu, powoduje przedostawanie się
treści żołądkowej do przełyku i w rezultacie jego chemiczne zapalenie. Zaburzenie

czynności dolnego zwieracza przełyku może związane być ze stanem zapalnym w
jego obrębie, a na podstawie własnych obserwacji uważam, że często jego przyczyną
jest

zakażenie

grzybicze.

Objawem refluksu żołądkowo – przełykowego jest pieczenie za mostkiem, ból
pozamostkowy, ulewanie treści żołądkowej lub zwracanie pokarmów i odbijanie.
Nieleczona choroba może dawać poważne powikłania, w tym zwężenie przełyku,
krwawienie z uszkodzonego przełyku, a nawet przyczynić się do rozwoju
nowotworów.

Grzybica

jelit

(candidosis

ilei

et

colonis)

Jak wspomniałem wcześniej, drożdżaki chorobotwórcze są mniej wrażliwe na
działanie kwasu solnego żołądka niż niechorobotwórcze i w związku z tym mogą
przedostać się poza obręb żołądka i kolonizować jelito cienkie i grube.
Osłabienie funkcjonowania systemu odpornościowego ułatwia zagnieżdżeniu się
drożdżaków w jelitach i penetrację ich ściany po przekształceniu się w grzyba.
Czynnikiem sprzyjającym temu jest tzw. dysbioza - zaburzenie w składzie naturalnej
flory

bakteryjnej

jelit.

Bakterie z grupy Lactobacillus acidophilus i Bifidobacterium bifidum wydzielają
substancje o charakterze antybiotyku, których działanie zapobiega nadmiernemu
rozrostowi drożdżaków. Wyjałowienie przewodu pokarmowego antybiotykiem
przeciwbakteryjnym o szerokim spektrum działania lub zmniejszenie liczby bakterii
saprofitycznych i o dobroczynnym działaniu na organizm, umożliwia rozrost
drożdżaków. Ze zjawiskiem tym mamy do czynienia również w nabytym zespole
deficytu immunologicznego - AIDS, u osób z granulocytopenią oraz z rozległymi
oparzeniami skóry. Sprzyja to zakażeniom uogólnionym, które często kończą się
masywną infekcją prowadzącą do śmierci. W przypadku grzybicy ogólnoustrojowej,
może dojść do zajęcia nie tylko jelit, ale każdego narządu wewnętrznego.
Drożdżyca jest wstępnym objawem rozmnażania się drożdżaków w przewodzie
pokarmowym i są zaburzenia trawienia określane jako dyspeptyczne – nudności,
nieprzyjemny zapach z ust, burczenie, przelewania, gazy jelitowe, zaparcia lub
biegunki, nieokreślone bóle brzucha i niekiedy podostre zapalenie wyrostka
robaczkowego. Biegunka kojarzona z nadmiernym rozwojem flory grzybiczej jest
najczęściej długotrwała, wodnista i bezkrwawa. Usta u chorych są spękane, pojawia
się suchość i pragnienie picia płynów. Charakterystyczny dla obecności toksyn
grzybiczych w organizmie jest metaliczny smak w ustach. Narasta rozdrażnienie oraz
nieustająca potrzeba jedzenia węglowodanów skrobiowych i słodyczy. Najczęściej z
tymi objawami mamy do czynienia po antybiotykoterapiach. Dzięki stosowaniu
probiotyków, wzmocnieniu systemu odporności preparatami witaminowo -
mineralnymi, wymienione objawy te mogą ustąpić całkowicie.
Zespoły jelitowe związane z grzybicą Candida mają bogatą symptomatologię.
Histopatologiczne potwierdzenie grzybicy uzyskuje się zarówno w nieżytowych,
krwotoczno–martwiczych, rzekomobłoniastych oraz martwiczych przypadkach
zapalenia jelita cienkiego i grubego. Rozpoznanie może zostać potwierdzone
powtarzanymi badaniami mikologicznymi, serologicznymi oraz poprzedzone
wykluczeniem innych przyczyn biegunki. W badaniu kolonoskopowym u chorych z
potwierdzoną biegunką grzybiczą można zaobserwować białe naloty i rumieniowato
zmienioną śluzówkę podobną do tej, która występuje w grzybicy przełyku.

W przypadku, kiedy drożdżak napotka sprzyjające warunki do swojego rozwoju, w
krótkim czasie przeistoczy się w grzyba i wytworzy grzybnię, która rozrastając się,
przerośnie całą powierzchnię jelit i narządów trawiennych – trzustki i wątroby.
Gromadzące się toksyny drożdżaka w obrębie trzustki, zaburzają jej funkcje
wydzielania soków trawiennych i insuliny. Objawem tych zaburzeń są kłopoty
związane z trawieniem białek i tłuszczów oraz wahania wysokości stężenia cukru w
krwi, gdyż insulina bierze udział w transporcie glukozy do wnętrza komórek
organizmu. Wzrost jej ilości w krwi przyczynia się do obniżenia stężenia cukru w
krwi. O tzw. hipoglikemii, która jest częstym zjawiskiem w infekcji drożdżakiem
mówimy wtedy, kiedy stężenie cukru w krwi obniża się poniżej normy i osiąga
wartość poniżej 60mg%. Spada poziom energii i rozwija się tzw. zespół
przewlekłego zmęczenia związany z brakiem podstawowego materiału
energetycznego w organizmie jakim jest glukoza. Obniża się zdolność człowieka do
wykonania

pracy

fizycznej

i

umysłowej.

Zaburzenia funkcjonowania wątroby związane są z ograniczeniem jej wydolności w
neutralizacji i wydalania normalnych produktów przemiany materii oraz toksyn
wydzielanych przez organizm grzyba. W wielu przypadkach, z powodu
nagromadzenia się substancji toksycznych w organizmie, dochodzi nie tylko do
upośledzenia funkcji wątroby, ale następuje uszkodzenie jej komórek. Wzrasta
nieznacznie poziom transaminaz i bilirubiny. Maleje również zdolność wytwarzania
żółci przez wątrobę, co ma swoje odbicie w upośledzeniu emulgacji żółci i wtórnych
kłopotów związanych z trawieniem tłuszczów przez trzustkę

Zespół

jelita

drażliwego

(łac. colon irritabile , ang. IBS - Irritable Bowel Syndrom) Co mówi o przyczynach
rozwoju tej choroby współczesna naukowa medycyna. Czynniki wywołujące tę
chorobę nie do końca są jeszcze poznane. Rozważa się między innymi rolę zaburzeń
motoryki jelita, wpływ diety - nietolerancję laktozy, stosowanie diety
wysokowęglowodanowej, zbyt małą w diecie ilość błonnika roślinnego, spożywanie
w nadmiarze sorbitolu, fruktozy, aspartamu. Wystąpienie objawów choroby bardzo
często ma związek z ciężkimi przeżyciami w życiu pacjenta. Częściej niż inni
chorują osoby prowadzące nerwowy, stresujący tryb życia. U ponad połowy chorych
stwierdza się objawy depresji, niepokoju oraz hipochondrii.

Nie mogę zrozumieć, dlaczego nie bierze się pod uwagę infekcji grzybiczej jako
przyczyny wystąpienia tej choroby, powiązanej najczęściej z objawami nietolerancji
glutenu. U większości osób zebrany wywiad chorobowy, badanie lekarskie,
wykonane posiewy mikologiczne kału wykazują stan zaawansowanej grzybicy jelit.

Do najważniejszych objawów związanych z tą chorobą należą: ból brzucha, zaparcia
stolca lub przewlekła biegunka. Zaburzenia te mogą u danego chorego występować
naprzemiennie lub jedno z nich może dominować w obrazie choroby. Ważnymi
cechami charakterystycznymi Zespołu jelita dwrażliweggo jest brak krwi w stolcu
oraz

ustępowanie

jego

objawów

podczas

snu.

Postać

zaparciowa

Głównym objawem tej choroby są zaparcia stolca pojawiające się naprzemiennie z
okresami prawidłowego oddawania stolca, napadami bólów o charakterze kolki,
często występujących w okolicy okrężnicy. Bóle brzucha są zwykle zlokalizowane w
lewym podbrzuszu, ale mogą pojawić się w każdym innym miejscu jamy brzusznej,
mogą być stałe, ostre, tępe, zazwyczaj łagodnieją przy ruchach jelit. Mogą
występować wzdęcia, przelewania w jamie brzusznej, nudności i zgaga. Spożycie
posiłku

może

nasilić

objawy.

Postać

biegunkowa

Postać biegunkową charakteryzuje oddawanie licznych stolców o niewielkiej
objętości, często z domieszką śluzu, prawie natychmiast po zjedzeniu posiłku.
Oprócz tego pacjenci skarżą się często na uczucie niepełnego wypróżnienia i nagłe
parcie na stolec z koniecznością pospiesznego wypróżnienia się. U większości
chorych występują silne bóle brzucha, dokuczliwe wzdęcia i częstsze oddawanie
gazów. Najczęściej nasilają się po jedzeniu, a łagodnieją lub ustępują po oddaniu
stolca i gazów. Dolegliwości te nasilają się w ciągu dnia, w nocy łagodnieją. Rano
chorego budzi nagła potrzeba oddania stolca, lub pojawia się natychmiast po wstaniu
z

łóżka

lub

po

posiłku.

Grzybice

układu

oddechowego

Grzybica

tchawicy

i

oskrzeli

Postaci tej grzybicy towarzyszy kaszel, krwioplucie i wykrztuszanie śluzowej
galaretowanej wydzieliny często podbarwionej na brązowo. Rozpoznanie tej choroby
jest możliwe podczas bronchoskopii, kiedy widoczne są białe naloty pokrywające
błonę śluzową tchawicy i oskrzeli. Objawem towarzyszącym tej chorobie są często
pleśniawki jamy ustnej. W przypadkach nie leczonych choroba ta może przejść na
tkankę

płucną.

Grzybica

płuc

Choroba ta powstaje jako następstwo przejścia grzybicy z oskrzeli na tkankę płucną
lub jest następstwem posocznicy wywołanej komórkami drożdżaka. Grzybicy
towarzyszy uporczywy suchy kaszel, wykrztuszanie śluzowej wydzieliny często
podbarwionej na brązowo, narastająca duszność i gorączka. Chorzy są najczęściej w
ciężkim stanie. Zmiany w obrazie radiologicznym są rozsiane i przypominają
gruźlicę prosówkową, mogą zajmować cały płat płuca. Pojawiać się mogą w
obszarze

płuc

pojedyncze

ropnie.

Grzybice

układu

moczowego

Zapalenie grzybicze cewki moczowej (urethritis mycotica)
Objawy chorobowe grzybiczego zapalenia cewki moczowej nie są charakterystyczne
i są nimi: pieczenie i bolesność podczas oddawania moczu. Rozpoznanie stawia się
na podstawie bezpośredniego badania mikroskopowego wydzieliny z cewki
moczowej oraz posiewu mikologicznego. Zakażenie cewki moczowej u kobiet
występuje częściej niż u mężczyzn z przyczyny anatomicznej - cewka moczowa jest
w bezpośrednim sąsiedztwie zakażonej grzybicą pochwy.

Grzybicze zapalenie pęcherza moczowego i miedniczek nerkowych (cystopyelitis
mycotica)
Obraz kliniczny choroby, podobnie jak w innych grzybicach układu moczowego nie
jest charakterystyczny. Rozpoznanie opiera się głównie na badaniu mikologicznym.

Zapalenie grzybicze gruczołu krokowego (prostatitis mycotica)
Wystąpieniu grzybiczego zakażenia gruczołu krokowego u mężczyzn sprzyja
założony na stałe cewnik moczowy i zaleganie moczy w pęcherzu moczowym.
Czynnikiem infekcyjnym może być drożdżak Candida albicans. Obawy stanu
zapalnego nie są charakterystyczne, a grzyb Candida jako przyczyna zakażenia nie
jest najczęściej brany pod uwagę. Wykrycie drożdżaków (komórek grzyba) w
wydzielinie z gruczołu krokowego jest możliwe za pomocą badania mikroskopowego
i

posiewu

mikologicznego.

Grzybicze

schorzenia

laryngologiczne

Grzybicze

zapalenie

ucha

środkowego

Grzybicze zapalenia ucha środkowego są rzadsze niż zewnętrznego. Są najczęściej
powikłaniem przewlekłego bakteryjnego zapalenia ucha wewnętrznego lub rozwijają
się w ranach pooperacyjnych w 1- 2 latach po wykonanym zabiegu. Głównym
objawem jest upośledzenie słuchu o różnym stopniu nasilenia połączone z szumem w
uchu i obecnością wydzieliny. W badaniu przedmiotowym zwykle stwierdza się
polipy wyrastające z jamy bębenkowej oraz obfitą śluzowo – ropna wydzielinę.

Grzybica jam nosa i zatok przynosowych (rhinitis et sinusitis mycotica)
Czynnikiem etiologicznym tych schorzeń jest Candida albicans, C. parapsilosis, C.
krusi, C. tropicalis i C. guilliermondii. Objawy choroby dotyczą głównie zatok
szczękowych i są nimi: upośledzenie drożności nosa najsilniejsze w godzinach
porannych, stale utrzymująca się cuchnąca wydzielina, poranny obrzęk twarzy, silne
bóle

głowy.

Grzybica

gardła

(candidosis)

Czynnikami etiologicznymi tej choroby są najczęściej Candida albicans, C. krusi, C.
tropicalis. Biorąc pod uwagę przebieg choroby dzieli się ją na postać ostrą i
przewlekłą. Postać ostrą cechuje ból gardła, podwyższona temperatura ciała, ogólne
osłabienie, brak łaknienia i suchy kaszel. Migdałki podniebienne są powiększone,
rozpulchnione, a na ich powierzchni widoczne są drobne, punkcikowe,
białokremowe lśniące naloty. Po ich mechanicznym usunięciu błona śluzowa nie
krwawi. Niekiedy migdałki podniebienne pokrywa gruby jednolity kożuch, który
przy próbie oderwania go krwawi. Węzły chłonne podżuchwowe i szyjne są znacznie
powiększone

i

bolesne.

W grzybicy przewlekłej gardła objawem charakterystycznym jest uczucie przeszkody
w gardle i stany podgorączkowe. Migdałki w badaniu przedmiotowym są średniej
wielkości, z których przy ucisku wypływa treść ropna. Łuki podniebienne są
przekrwione. Niekiedy węzły chłonne szyjne i podżuchwowe są powiększone i
bolesne.

Grzybica

krtani

Najczęściej czynnikiem etiologicznym tej choroby jest Candida albicans. Występuje
najczęściej jako grzybica towarzysząca zmianom zlokalizowanym w oskrzelach.
Objawami dominującymi jest chrypka często prowadząca do bezgłosu oraz trudności
w połykaniu. Badaniem przedmiotowym stwierdza się na nagłośni i fałdach
głosowych rozległe i grube tarczki o kolorze białożółtym. Wokół nich błona śluzowa
jest zmieniona zapalnie z ziarnistościami na jej powierzchni.

Grzybicze zakażenia

narządów

rodnych u kobiet

Czynniki etiologiczne Czynnikiem etiologicznym zakażenia narządów płciowych jest
głównie Candida albicans, a także C. tropicalis, C. kefyr, C. guilliermondii, C.
glabrata,

C.

krusei

i

inne.

Wiadomości

ogólne

W chwili porodu matka przekazuje swojemu dziecku – dziewczynce, szczepy
bakterii z grupy Lactobacillus acidophilus, które kolonizują błonę śluzową pochwy
dziecka wytwarzając tzw. odporność symbiotyczną. Jednakże zdarza się, że u matki
występują zaburzenia w składzie flory bakteryjnej pochwy i nie jest w stanie
przekazać swojemu dziecku odpowiedniej ilości pałeczek kwasu mlekowego, dzięki
czemu podatne jest ono na zakażenia bakteryjne i grzybicze. Grzyby Candida w
pochwie u kobiet ciężarnych izoluje się w 50 – 90 % przypadków. Przyczyna tego
jest wzrost ilości gestagenów (progesteronu), związany z tym wzrost ilości glikogenu
w komórkach nabłonka pochwy, przesunięcie pH wewnętrznego środowiska pochwy
w kierunku zasadowym - co sprzyja rozwojowi drożdżaków i przekształcenia się ich
w

organizm

grzyba.

W ostatnich latach obserwowany jest znaczny wzrost liczby zachorowań u kobiet i
przyjmuje się, że obecnie co czwarte zakażenie narządów płciowych jest
spowodowane zakażeniem grzybiczym. Najwięcej zachorowań notuje się wśród
kobiet między 16 a 30 rokiem życia. Zdecydowanie najczęściej grzybica dotyka
kobiety – 60% wszystkich zachorowań, w znacznie mniejszym stopniu mężczyzn -
20% oraz dziewczynki i chłopców (razem) - 20%.

Do niedawna uważano, że drożdżaki stanowią część naturalnej fizjologicznej
mikroflory pochwy i dopiero ich nadmierny rozwój powoduje wystąpienie
schorzenia. Ich obecność w pochwie stwierdza się u 10 - 40% kobiet. Obecnie
naukowcy twierdzą, że obecność komórek grzyba (drożdżaków) może świadczyć o
potencjalnej możliwości zakażenia, a ich obecność jest na tyle groźna, że wymaga
profilaktycznego stosowania pałeczek kwasu mlekowego aplikowanych
dopochwowo.

Wpływ odmienności regulacji hormonalnej płci na częstotliwość zachorowań
grzybiczych
Amerykańscy lekarze w latach 80 ubiegłego wieku zauważyli różnicę częstości
występowania zakażenia grzybiczego między kobietami i mężczyznami i powiązali
ten fakt z odmiennością regulacji hormonalnej płci Większą zachorowalność wśród
kobiet należy rozpatrywać w kilku różnych aspektach i zastanowić się nad tego
przyczyną. Czy ma to związek z nadużywaniem przez nie antybiotyków?

Niepotwierdzone dowody sugerują, że w istocie tak nie jest. Otóż kobiety bardziej
unikają antybiotyków niż mężczyźni, zdając sobie z tego sprawę, że po ich zażyciu
może

pojawić

się

grzybica

pochwy.

Podstawowej przyczyny infekcji należy szukać we wzajemnej relacji jaka zachodzi
między hormonami płciowymi w fazie cyklu miesięcznego, czego
odzwierciedleniem są zmiany fizyczne, jakie zachodzą w organizmie kobiety w
czasie jego trwania. Wzajemna równowaga między estrogenem a progesteronem ma
podstawowe znaczenie w utrzymaniu równowagi hormonalnej i stabilizacji
wewnętrznej organizmu kobiety. Czynnikiem zabezpieczającym przed rozwojem
grzybicy jest fizjologicznie wysoka kwasowość pochwy, która w prawidłowych
warunkach wynosi pH 3,5 - 4,5. Taka kwasowość uniemożliwia rozwój
mikroorganizmów chorobotwórczych, bowiem większość z nich zaczyna rozmnażać
się przy pH ponad 4,0; rzęsistki przy pH 5 - 6; zaś drożdżaki i pałeczki Escherichia
Coli

dopiero

przy

pH

5,8

-

7,8.

Wewnętrzna kwasowość pochwy jest utrzymywana na stałym poziomie przez
pałeczki kwasu mlekowego Lactobacillus acidophilus, stanowiące jej naturalną florę
bakteryjną. Do swojego rozmnażanie potrzebują glikogenu zmagazynowanego w
komórkach nabłonka pochwy. Końcowym produktem ich przemiany materii jest
wydzielany kwas mlekowy utrzymujący wewnętrzne kwaśne pH środowiska
wewnętrznego pochwy na stabilnym poziomie. W drugiej fazie cyklu miesięcznego,
aż do pojawienia się menstruacji, wzrasta poziom hormonu – progesteronu, który
zwiększa zasoby glikogenu w komórkach nabłonka pochwy. Jedna cząsteczka
glikogenu składa się z pięciu cząsteczek glukozy, a ta jest materiałem energetycznym
dla rozmnażających się bakterii kwasu mlekowego. Wraz ze wzrostem ich ilości,
wzrasta ilość produkowanego przez nie kwasu mlekowego, dzięki czemu wzrasta
kwasowość pochwy, stanowiąc naturalną barierę ochronna przed infekcjami
bakteryjnymi w okresie menstruacji. W przypadku rozwoju infekcji grzybiczej,
glikogen zmagazynowany w nabłonku pochwy wykorzystują do swojego rozwoju
przede wszystkim komórki grzyba (drożdżaki), a nie pałeczki kwasu mlekowego. W
związku z tym wielokrotnie zaobserwowałem u kobiet w drugiej fazie cyklu
miesięcznego, i tuż przed menstruacją, nasilenie objawów chorobowych związanych
z

zakażeniem

grzybiczym.

Należy wziąć też pod uwagę możliwość wystąpienia infekcji grzybiczej, jako wynik
leczenia infekcji antybiotykiem przeciwbakteryjnym, gdyż ujemnym skutkiem jego
działania może być zniszczenie naturalnej flory bakteryjnej jelit i pochwy.
Zmniejszona liczba pałeczek bakterii Lactobacillus acidophilus nie jest w stanie
wyprodukować wystarczającej ilości kwasu mlekowego, i z tego powodu kwasowość
pochwy zmienia się w kierunku zasadowym, co sprzyja rozwojowi infekcji
grzybiczej.

Objawy

choroby

Stopień nasilenia objawów choroby jest wynikiem interakcji jaka zachodzi między
organizmem gospodarza a komórkami grzyba. U około 30% kobiet zakażeniu nie
towarzyszą objawy stanu zapalnego lub są tak dyskretnie wyrażone. Zakażone
kobiety odczuwają jedynie lekki świąd w okolicy ujścia zewnętrznego pochwy,

zwłaszcza przed miesiączką i nieświadome zagrożenia stanowić mogą źródło
zakażenia dla swojego partnera. Schorzenie często ma przebieg ostry lub przewlekły
i nawrotowy z okresami poprawy i pogorszenia. Objawy grzybicy zwykle rozwijają
się szybko i gwałtownie, czemu towarzyszy ból, świąd i pieczenie w obrębie pochwy,
które często nasilają się po stosunku płciowym. Błony śluzowe pochwy i sromu są
obrzęknięte i zaczerwienione, a na ścianach pochwy zwykle widoczne są punktowe,
rozsiane białe serowate naloty. Równocześnie pojawiają się piekące, gęste i serowate
upławy przypominające ścięte mleko, lub rzadkie i wodniste. Objawom tym
towarzyszy ból i pieczenie przy oddawaniu moczu oraz ból podczas stosunków
płciowych. Zakażenie przechodzi często ze śluzówek na skórę warg sromowych, uda,
krocze, pępek, pachwiny, okolice podsutkowe oraz przestrzeń międzypośladkową
wywołując obrzęk tkanek i nieprzyjemne objawy pieczenia i świądu. Ma zwykle
charakter typowego wyprzenia grzybiczego, często z krostkowymi wykwitami na
obrzeżach stanu zapalnego. Oprócz pochwy zaatakowane chorobą mogą być
również: szyjka macicy, gruczoł przedsionkowy, pęcherz i cewka moczowa.
Przewlekająca się grzybica sprzyja powstaniu nadżerki szyjki macicy i pochwy,
niosące

zagrożenie

rozwojem

komórek

nowotworowych.

Nierzadko pierwotnym źródłem choroby jest zakażone jelito grube, a objawy
grzybicy pochwy są jedynie wynikiem przerastania strzępkami grzybni narządu
rodnego. Uważam, to za jedną z przyczyn braku skuteczności leczenia nawrotowych
zakażeń grzybiczych pochwy. Podobne zjawisko występuje również w przypadku
zapalenia pęcherza moczowego, kiedy strzępki grzybni przerastają jego ścianę ze
strony pochwy lub jelita grubego, wywołując stan zapalny i dolegliwości bólowe.
Zatem likwidowanie objawów zapalenia pochwy preparatami przeciwgrzybiczymi
działającymi miejscowo jest z tego powodu często nieskuteczne, przynosząc jedynie
krótkotrwałą

ulgę.

Uwagi

dotyczące

leczenia

Leczenie grzybiczych zakażeń narządu rodnego wymaga dobrej znajomości i
zrozumienia patofizjologii poszczególnych objawów. Istotne jest zwłaszcza zebranie
dokładnego wywiadu przed wdrożeniem jakiegokolwiek postępowania
terapeutycznego. Często jedynym dowodem istnienia grzybicy pochwy u kobiety jest
wystąpienie tej infekcji u partnera seksualnego. W terapii grzybicy narządów
płciowych powinno się leczyć jednocześnie obydwoje partnerów, bez względu na to,
który z nich zachorował pierwszy i jakie było źródło zakażenia. Lekarz powinien
zawsze brać pod uwagę możliwość nakładania się schorzeń, które dają podobne
objawy. Przed podjęciem terapii powinien wykluczyć nierzeżączkowe zakażenie
bakteryjne, rzęsistkowicę, rzeżączkę, opryszczkę czy kłykciny kończyste.

Grzybice są groźne, uciążliwe i trudno poddają się stosowanemu leczeniu. Mają
tendencję do nawrotów i przechodzenia w stan przewlekły. Używanie do higieny
intymnej dobrych środków myjących o kwaśnym pH, łagodzi objawy związane z
zakażeniem grzybiczym, pomaga w ich leczeniu oraz zapobiega dalszemu rozwojowi
infekcji grzybiczej poprzez utrzymanie kwaśnego pH tej okolicy. Zwykłe mydło nie
ma tych właściwości, ponieważ ma odczyn zasadowy. Duże znaczenie w profilaktyce
ma również noszenie przewiewnej, bawełnianej bielizny.

Uważam, że podstawowym warunkiem rozpoczęcia leczenia grzybicy u kobiety jest
rezygnacja z hormonalnych preparatów antykoncepcyjnych oraz syntetycznych
hormonów stosowanych w okresie przedmenopauzalnym i w menopauzie.
Alternatywą dla chemicznych preparatów hormonalnych mogą być leki
homeopatyczne.

Grzybicze

zakażenia

narządów

płciowych

u

mężczyzn

Do wystąpienia zakażenia grzybiczego narządów płciowych u mężczyzn dochodzi
podczas stosunku płciowego z zakażoną partnerką. Skłonni do zakażenia są
mężczyźni chorujący na cukrzycę oraz stosujący przewlekłą antybiotykoterapię. W
wielu wypadkach zakażenie nie daje jakichkolwiek dolegliwości, jednak mężczyźni
stają się nosicielami drożdżaka Candida (komórek grzyba), który zakaża gruczoł
prostaty, skórę narządów płciowych i napletka. Podczas stosunku płciowego i
ejekulacji, kontakt z zakażonym nasieniem, mężczyzny może spowodować zarażenia
partnerki. Inną przyczyna infekcji może być tylko bezpośredni kontakt fizyczny z
zakażonym partnerem i sprzyjają temu mikrourazy błon śluzowych czy skóry.

Typowymi objawami zakażenia grzybem Candida są białe naloty na żołędzi,
połączone ze świądem oraz nieprzyjemnym pieczeniem, zaczerwienienie skóry
prącia, śluzówki żołędzi i napletka. Pojawić się też mogą rumieniowo - złuszczające
ogniska stanu zapalnego, nadżerki, wykwity satelitarne na obwodzie
zaczerwienienia. W związku ze stanem zapalnym istnieje możliwość pojawienia się
stulejki. U wielu mężczyzn, zakażenie prostaty wywołuje jej stan zapalny,
powiększenie i przykre dolegliwości bólowe pod postacią bolesnego parcia na mocz,
częstego oddawania moczu, pieczenia w cewce moczowej podczas oddawania moczu
oraz

bólu

podczas

ejekulacji.

Zakażenie

grzybicze

przyczyną

bezpłodności

Bardzo często infekcja grzybicza jest przyczyną bezpłodności zarówno kobiet, jak i
mężczyzn. W wielu przypadkach jest także przyczyną poronień i problemów z
donoszeniem ciąży. W korzystnych dla siebie warunkach grzyb wytwarza żeński
hormon płciowy 17-beta-estradiol. Skutkiem jego działania na organizm jest
nadmierny rozwój piersi u dziewczynek, zaburzenia cyklu menstruacyjnego u kobiet.
Obserwuje się też u kobiet wzrost ilości wydzielanej prolaktyny - hormonu
produkowanego przez przedni płat przysadki mózgowej utrzymujący
funkcjonowanie ciałka żółtego jajnika oraz zapoczątkowujący i podtrzymujący
laktację. U mężczyzn obserwuje się spadek ilości i żywotności plemników w
nasieniu oraz ginekomastię - rozrost tkanki gruczołowej piersi.

Alergie i ich związek z zakażeniami grzybem Candida
Alergie na pleśnie czy inne grzyby mają ścisły związek z infekcją grzybiczą, ze
względu na krzyżowe reakcje alergiczne. Zjawisko to wynika z podobieństwa
budowy chemicznej struktury organicznej jednych i drugich. Grzyby stanowią jedną
z podstawowych grup alergenów inhalacyjnych. Niewielkie rozmiary zarodników
grzybów, nie przekraczające najczęściej 10 mikronów, pozwalają na głęboką
penetrację

układu

oddechowego.

Organizm broniąc się przed inwazją grzyba wytwarza swoiste przeciwciała klasy

IGE, a odpowiedzią organizmu na kontakt z zarodnikami pleśni innych grzybów
zawartych w powietrzu i otoczeniu jest reakcja alergiczna, która swoją
symptomatologią przypomina pyłkowicę. Dominującym objawem tej choroby jest
blokada i obrzęk przewodów nosowych, czemu towarzyszą objawy ze strony oczu –
łzawienia i przekrwienia spojówek. Bezpośredni kontakt skóry z komórkami pleśni
owocuje pojawieniem się wysypek skórnych. Niekiedy reakcja organizmu jest
niezwykle burzliwa i silna prowadząc do obrzęku błony śluzowej oskrzeli,
oskrzelików i pęcherzyków płucnych, a nawet objawić się może napadem astmy
oskrzelowej. Większość osób wykazujących nadwrażliwość na tą grupę alergenów
inhalacyjnych prezentuje objawy całoroczne, z okresami sezonowych zaostrzeń.

Dawniej sądzono, że alergiczne zmiany zapalne błony śluzowej przewodu
pokarmowego były pierwotne, a rozwój zakażenia grzybiczego przewodu
pokarmowego zjawiskiem wtórnym. Obecnie sądzi się inaczej. U wielu osób
wyleczonych z grzybicy antybiotykami przeciwgrzybicznymi objawy alergii i wysoki
poziom przeciwciał utrzymują się nadal i zjawisko to wynika z krzyżowej reakcji
alergicznej

na

zarodniki

grzybów

pleśniowych.

Po rozpoznaniu u pacjenta jakichkolwiek objawów alergii, przewlekłych chorób
oskrzeli, astmy oskrzelowej, zalecam wykonanie badań diagnostycznych mających
na celu potwierdzenie lub wykluczenie infekcji grzybiczej. Należy wykonać posiew
mikologiczny kału na grzyby, wymazy bakteriologiczne z nosa i gardła w kierunku
gronkowca i paciorkowca, badanie kału na obecność pasożytów oraz wykonanie
próby plasterkowej mającej na celu wykrycie jaj owsików. Posiew kału na grzyby
jest badaniem ilościowym, gdzie maksymalny wynik oznacza się czterema plusami
lub w sposób opisowy - brak wzrostu, wzrost - mierny, średnio obfity i obfity.

Grzybice

u

dzieci

Grzybice

zewnętrzne

Pleśniawki

(soor)

Jest to ostre zapalenie jamy ustnej, które powinno być zakwalikowane do grzybic
wewnętrznych. Zmiany przeważnie pojawiające się u noworodków zakażonych
podczas porodu grzybami Candida, pochodzącymi z narządów rodnych matki.
Pierwsze objawy choroby pojawiają się dopiero po kilku dniach od zakażenia i
zajmują podniebienie, policzki, dziąsła i język. W obrębie błony śluzowej jamy
ustnej, gardła i na języku pojawiają się białoszare i powierzchowne naloty
przypominające zsiadłe mleko. W cięższych przypadkach zmiany mogą przechodzić
na przełyk utrudniając połykanie, powodować chrypkę, a nawet na oskrzela
utrudniając

oddychanie.

Pieluszkowe

zapalenie

skóry

Jest postacią zapalenia skóry spowodowaną jej podrażnieniem, które często ulega
wtórnemu zainfekowaniu - najczęściej grzybem Candida albicans.

Grzybice

ogólnoustrojowe

u

dzieci

Grzybica u dzieci donoszonych i urodzonych o czasie
U dzieci urodzonych o czasie i z normalną wagą, sygnałem alarmowym zakażenia są

tzw. atopowe (niewiadomego pochodzenia) zapalenia skóry oraz pleśniawki w jamie
ustnej. Ściana jelit małego dziecka jest niedojrzała biologicznie, a tym samym
nieszczelna. Fizjologicznie umożliwia przenikanie przeciwciał zawartych w mleku
matki do organizmu dziecka i jest na tyle szczelna, że chroni jego organizm przed
patogenami. Ochrona ta może okazać się jednak niewystarczająca przed rozwojem
się

gzybicy

Candida.

Noworodek niekiedy ulega nim zakażeniu w łonie matki, ale najczęściej do infekcji
dochodzi w czasie porodu. Objawy jakie zauważa się, są w początkowym okresie
łagodne i najczęściej związane z obecnością pleśniawek w obrębie jamy ustnej. W
późniejszym okresie obserwuje się słabszy przyrost masy ciała, wzdęcia, kolki
jelitowe, częstsze oddawanie cuchnących stolców. Na skórze pojawiają się wykwity
krostkowie i grudkowe, wyprzenia zapalne w obrębie pachwin, zaczerwienienie i
podrażnienie skóry w okolicy odbytu. Rodzice zaniepokojeni są stanem psychicznym
swoich dzieci - rozdrażnieniem, niepokojem, trudnością w zasypianiu i częstym
wybudzaniem się ze snu. Spada odporność organizmu dzieci podatne są na infekcje
bakteryjne i wirusowe. Podawanie antybiotyku z powodu wystąpienia tych zakażeń,
zaostrza

wymienione

wyżej

objawy.

Po wprowadzeniu do diety mleka krowiego czy innego obcogatunkowego białka,
pojawić się może skumulowana reakcja alergiczna organizmu na to białko oraz na
substancje organiczne zawarte w grzybni Candida (i jego zarodnikach), który
zainfekował organizm. Do jej uaktywnienia przyczynia się stan zapalny wywołany
zakażeniem i związany z tym wzrost przepuszczalności błony śluzowej jelit dla
związków organicznych mających charakter alergenów. Objawy alergii związane z
tym stanem nazywane są atopowym zapaleniem skóry (niewiadomego pochodzenia),
pokrzywką, stanem skurczowym mięśniówki oskrzeli, obturacyjnym zapaleniem
oskrzeli (oskrzela zablokowane dużą ilością lepkiej śluzowej wydzieliny). Język jest
najczęściej obłożony białym nalotem, może pojawić się świąd i zaczerwienienie w
okolicy odbytu, oraz możliwość pojawienia się odczynów alergicznych na składniki
organiczne i nieorganiczne, w tym dym tytoniowy.

Grzybicze zakażenia układu moczowego u noworodków i niemowląt
Grzybicze zakażenia układu moczowego zagrażające życiu, występują najczęściej u
noworodków i niemowląt w przypadku wcześniactwa oraz urodzonych z niską wagą
urodzeniową. Ich pojawieniu się sprzyja stosowanie antybiotyków o szerokim
spektrum działania, cewników naczyniowych, cewników założonych na stałe do
pęcherza moczowego, przedłużona intubacja, żywienie pozajelitowe. Trudności w
diagnostyce tych chorób wynikają z braku charakterystycznych objawów w
badaniach obrazowych. Skąpomocz lub zatrzymanie moczu mogą być pierwszymi
objawami rozwoju zakażenia grzybiczego w obrębie nerek.

Grzybicze zakażenia układu moczowego (jako zakażenia narządowe), zalicza się do
grupy grzybic głębokich. Może być egzogenne - rozwijające się w wyniku zakażenia
grzybami z zewnątrz przez założony na stałe cewnik moczowy i endogenne
(krwiopochodne) - wywoływane przez drożdżaki saprofityczne przybierające formę
inwazyjną.

Niewątpliwym dowodem zakażenia jest stwierdzenie w materiale pobranym od
pacjenta

obecności

komórek

drożdżaka.

Autyzm

u

dzieci

Przyczyny

rozwoju

autyzmu

u

dzieci

Wydaje się prawdopodobne, że znaczna liczba dzieci, u których stwierdzono autyzm,
padła ofiarą infekcji grzybiczej. Według amerykańskich danych przyczyną rozwoju
autyzmu u około 5 - 10 % dzieci była infekcja grzybem Candida albicans, a do
rozwoju tego zakażenia przyczyniło się obniżenie odporności organizmu
spowodowane infekcją bakteryjną leczoną antybiotykiem lub innymi preparatami
farmaceutycznymi, narażenie na promienie roentgena w diagnostyce radiologicznej
lub kontakt z substancjami toksycznymi. Aktualny stan wiedzy nie pozwala
jednoznacznie określić, czy w znanych przypadkach grzybica była pierwotną i jedyną
przyczyną autyzmu. W przypadku rozpoznania tej choroby należy rozpocząć leczenie
pod

kontrolą

doświadczonego

lekarza.

Uważam, że gdyby zakażenie było wcześnie wykryte i podjęte byłyby działania
lecznicze, symptomy tej choroby można byłoby ograniczyć w znacznym stopniu.
Istnieje wiele dowodów na to, że grzyb Candida może spowodować autyzm i
zaostrzyć wiele problemów zdrowotnych, zwłaszcza u tych osób, u których choroba
pojawiła się późno. Nie wyleczona grzybica u matki, która uległa zakażeniu przed
zajściem w ciążę lub w jej trakcie, może być podstawową przyczyną rozwoju
autyzmu u nowo narodzonego dziecka. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że
przyczyną wystąpienia objawów tej choroby mogą to być objawy skumulowania w
organizmie dziecka toksyn przyswojonych w okresie życia płodowego od zakażonej
matki oraz wyprodukowanych przez grzyba w swoim organizmie

Wiele dzieci z autyzmem wykazuje objawy zatrucia metalami ciężkimi, a szczególnie
rtęcią i są nimi zaburzenia mowy i jej rozumienia, zaburzenia słuchu, nadwrażliwość
na dźwięki i dotyk, zaburzenia myślenia, niepokój i drętwienie ciała. Wzrost ilości
zachorowań na autyzm, może być związany z leczeniem stomatologicznym.
Wypełnienia ubytków zębów u dzieci wykonuje się często amalgamatem -
związkiem rtęci. Niektórzy uważają, że źródłem rtęci w organizmie są szczepionki,
ale nie zostało to naukowo udowodnione. Istnieją testy na określenie zawartości rtęci
w organizmie, takie jak badanie krwi i analiza pierwiastkowa włosów. Należy jednak
pamiętać, że w wypadku dzieci autystycznych, pojawienie się symptomów choroby
może nie wynikać z długotrwałej ekspozycję na rtęć, ale z wadliwego
funkcjonowania metalotioneiny. Przypuszcza się, że rtęć w wieku niemowlęcym
wiąże się mocno z tkankami organów wewnętrznych, głównie mózgu i jako taka nie
jest wykrywalna przez analizę krwi i włosów. Wysoki poziom ołowiu, miedzi,
arszeniku, antymonu i aluminium może wywoływać objawy podobne do zatrucia
rtęcią.

Objawy

choroby

W typowym przypadku choroby dziecko rozwija się zupełnie normalnie pod
względem fizycznym i psychicznym do 18 - 24 miesiąca życia. Pojawia się mowa,
wykazuje normalny poziom zainteresowania rodziną i otoczeniem. Następnie
dochodzi do zachorowania na banalną infekcję bakteryjną czy wirusową, którą leczy
się antybiotykiem o szerokim spektrum działania. Niszczy on nie tylko mikroby,
dzięki którym doszło do rozwoju choroby, ale również bakterie zagnieżdżone w

jelicie grubym o dobroczynnym działaniu na organizm, jak Lactobacillus acidophilus
i Bifidobacterium bifidus Już w trakcie leczenia, bądź po jego zakończeniu,
pojawiają się objawy przypominające zaburzenia trawienia - bóle brzucha, wzdęcia,
nudności, wymioty, gazy, przelewania w jelitach, biegunka lub zaparcia stolca.
Lekarz informuje wówczas rodziców, że są to objawy nietolerancji antybiotyku, bądź
uboczne

skutki

jego

stosowania.

Drożdżaki bardziej inwazyjne niż bakterie, mające lepsze własności adaptacyjne do
środowiska, wypierają je krótkim czasie, i same zagnieżdżają się w obrębie jelit. W
krótkim czasie zmneniają swą formę rozmnażania na płciową, kiełkują i wytwarzając
grzybnię,

przekształcają

się

w

grzyba.

Rzadko zwraca się uwagę na to, aby w trakcie antybiotykoterapii i po jej
zakończeniu, włączyć do diety jako jej uzupełnienie bakterie probiotyczne.
Przyklejają się one do ścian jelit, zapobiegają zagnieżdżeniu i rozmnażaniu się w ich
obrębie

drożdżaków.

Wkrótce potem pojawiają się złowieszcze zamiany. Zatrzymuje się rozwój mowy,
zaczyna zanikać zdolność mówienia i z czasem dziecko zupełnie przestaje
komunikować się z otoczeniem. W ciągu kilku najbliższych tygodni lub miesięcy
dziecko przestaje reagować na bodźce zewnętrzne, traci zainteresowanie rodzicami i
otoczeniem. Zatroskani rodzice szukając pomocy u specjalistów dowiadują się, że
ich

dziecko

cierpi

na

autyzm.

Wpływ odżywiania na stan zdrowia dziecka autystycznego
Często spotykaną dolegliwością w autyzmie jest tzw. zespół nieszczelnego jelita
(cieknącego jelita). W wyniku uszkodzenia błony śluzowej jelit przez grzybnię,
przedostają się do krwiobiegu alergeny o strukturze glikoproteidów (połączenie
białka z cukrami) oraz substancje chemiczne. Odpowiedzią organizmu na ich
obecność jest reakcja alergiczna. Uważa się, że wytworzone przeciwciała skierowane
przeciwko tym antygenom, niespecyficznie uszkadzają komórki systemu odporności
organizmu. U dzieci z autyzmem występują zaburzenia w wytwarzaniu limfocytów
typu T (przewaga TH2 i niedobór TH1). Pojawiają się również przeciwciała
skierowane przeciw osłonce mielinowej komórek nerwowych mózgu i nerwów
obwodowych. Często występują też zaburzenia funkcjonowania trzustki w
wydzielaniu enzymów trawiennych i związane z tym kłopoty z trawieniem białek i
tłuszczów. Z powodu niekompletnego trawienia białka, niestrawione ich drobniejsze
elementy (peptydy) wchłaniają się w jelitach i przedostają do krwiobiegu zakłócając
pracę układu nerwowego. Peptydy te mając strukturę opiatów - znane jako
kazeinomorfiny , wywołują podobne reakcje organizmu jak przy zatruciu morfiną.
Podobne efekty powoduje gluten z pszenicy i innych zbóż i w tym wypadku powstałe
peptydy

nazywają

się

glutenomorfinami.

Zaobserwowano, że dzieci, u których objawy autyzmu wystąpiły wcześnie, mogą
mieć problem z trawieniem kazeiny, a u których wystąpiły około drugiego roku życia
- z glutenem. Niektóre dzieci mogą mieć problem z trawieniem obydwu składników
pokarmowych. Objawy choroby może pogłębić niedobór w organizmie pierwiastków
i witamin spowodowany ograniczeniami dietetycznymi, a także skłonnością do
wybiórczego odżywiania się i ograniczania jadłospisu do kilku potraw. Niedobory
związków mineralnych najczęściej dotyczą cynku, magnezu, selenu, chromu, oraz z

witamin - C, B6, B12, A, E i kwasu foliowego. Pierwiastki te i witaminy wchodzą w
skład enzymów biorących udział w ochronie organizmu przed działaniem wolnych
rodników, neutralizujących i usuwających substancje toksyczne.

W praktyce polecane jest stosowanie diety bezglutenowej i bezmlecznej, która jak
donoszą rodzice okazuje się przynosić pozytywne efekty w około 60% przypadków.
Dowiedziono, że wyłączenie z diety kazeiny, które stanowi 2,8% wartości wagowej
mleka krowiego oraz glutenu - białka zbóż, poprawia stan ogólny chorego oraz jego
zdolności poznawcze. Początkowo efekty diety eliminującej te składniki pokarmowe
z pożywienia mogą być negatywne i objawiać się dolegliwościami, a do typowych
należą bóle żołądka, niepokój i ospałość. Doświadczenie sugeruje, że są to oznaki
wskazujące na dobrą reakcję organizmu, gdyż wywoływać ją może proces usuwania
toksyn z narządów wewnętrznych oraz ich krótkotrwała kumulacja w krwiobiegu. Po
ich wydaleniu z organizmu, w stosunkowo krótkim czasie poprawia się kontakt z
rodzicami i otoczeniem, koordynacja wzrokowo – ruchowa i czynności poznawcze.

Ludzie chorujący na autyzm, poddani leczeniu przeciwgrzybiczemu bardzo dobrze
reagowali na leki i uzyskiwano znaczącą poprawę w ich stanie zdrowia. Poprawiał
się kontakt wzrokowy, funkcja mowy, koncentracja uwagi. Zaobserwowano w
trakcie powrotu do zdrowia znaczne zmniejszenie ilości kwasów organicznych
wydalanych z moczem oraz pogorszenie stanu zdrowia na początku kuracji. Jest to
związane z masywnym uwalnianiem się toksyn z zniszczonego organizmu grzyba i
ich wpływu na funkcje organizmu. Poprawa następuje po wydaleniu ich w naturalny
sposób przez organizm. Przyśpieszenie tempa usuwania toksyn może nastąpić w
wyniku picia większej ilości wody uzyskanej z filtra o odwróconej osmozie, bądź
wody

niskomineralizowanej.

Leczenie

Stosowanie odpowiedniej diety jest jednym z najważniejszych elementów leczenia
autyzmu.

Wszystkie drożdżaki odżywiają się glukozą ze strawionego cukru i produktów
skrobiowych. Zatem, aby nie prowokować ich do nadmiernego rozmnażania,
zachodzi konieczność zastosowania diety z ograniczeniem ilości spożywanych
węglowodanów. Należy bezwzględnie wykluczyć z niej cukier, słodycze, miód,
owoce, ciasta itp. Ze względu na specyfikę choroby poleca się całkowicie
wyeliminować z diety mleko i wszelkie jego przetwory oraz te, które zawierające
gluten, a więc produkty z pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa. Nie zaleca się również
jedzenia kiszonych ogórków i kapusty, sera tofu -poddanych procesowi fermentacji,
gdyż mogą zawierać domieszkę pleśni. Produkty spożywcze powinny być świeże i
najlepiej

pochodzić

z

upraw

ekologicznych.

Można spożywać w niewielkich ilościach kukurydzę, ryż brązowy, ryż dziki, grykę i
proso. Można jeść kurczaki, indyki, kaczki, wołowinę, cielęcinę, chudą wieprzowinę,
mięso jagnięcia, mięso kozie, królika, dziczyznę, bażanty, przepiórki, ryby, owoce
morza i jaja. Dozwolone są wszystkie warzywa za wyjątkiem takich, które zawierają
dużą ilość skrobi, jak ziemniaki oraz dużą ilość cukru, jak gotowana marchew i burak
czerwony.

Leczenie autyzmu powinno także polegać na:

•

stosowaniu preparatów przeciwgrzybicznych pochodzenia naturalnego oraz
wspomagających usuwanie toksyn ze zniszczonego organizmu grzyba,

•

przywracaniu prawidłowej flory bakteryjnej jelit poprzez stosowanie prebiotyków i
probiotyków,

•

wzmacnianiu systemu odpornościowego organizmu,

•

odżywianiu komórkowym przez odpowiednią suplementację związkami mineralnymi
i witaminami.

•

usuwaniu z organizmu metali ciężkich.

Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi bakterii korzystnych dla naszego stanu zdrowia jest
witamina B5 - kwas pantotenowy. Przeciwdziała pojawieniu się objawów neurologicznych
"mgły mózgowej" oraz zwiększa próg wrażliwości organizmu na oddziaływanie alergenów.

LECZENIE

GRZYBICY

Uwagi

ogólne

Znane jest stare powiedzenie, aby wroga zniszczyć należy go dobrze poznać. W procesie
leczenia wymagany jest odpowiedni zasób wiedzy ze strony lekarza, dotyczący leczenia tej
choroby oraz ścisła współpraca z pacjentem. Celem tego jest uzyskanie pełnej kontroli ze
strony lekarza nad przebiegiem leczenia, ewentualnej jego korekty oraz nadzoru nad
właściwym

stosowaniem

diety

przez

pacjenta.

Błąd jaki popełniają lekarze medycyny akademickiej polega na tym, że cały wysiłek
poświęcają wyłącznie na zniszczeniu grzyba antybiotykiem. Bez zmiany sposobu
odżywiania, wzmacniania funkcji systemu odpornościowego, stosowania preparatów
służących do tzw. odżywiania komórkowego, probiotyków – cały ich wysiłek idzie na
marne i w krótkim czasie dochodzi do nawrotu choroby.

Zarodniki grzyba Candida (komórki drożdżaka) od chwili podjęcia próby leczenia, krążą we
krwi przez okres 2 - 3 lat i w związku z tym mają potencjalną możliwość wywołania
infekcji. Potwierdzam ten smutny fakt swoimi obserwacjami. Zagnieżdżone w narządach
wewnętrznych i kiełkujące komórki drożdżaka przekształcają się w grzyba tworząc strzępki
grzybni i przerastają cały organizm w czasie kilkunastu godzin. Z tego powodu
wzmacnianie systemu odpornościowego powinno być nadrzędnym celem leczenia i
codziennej profilaktyki po jego zakończeniu. Pełny powrót do zdrowia trwa około 1 roku, a
czas ten jest uwarunkowany długością trwania choroby oraz stopniem uszkodzenia
narządów

wewnętrznych

jakie

poczynił

grzyb

Candida.

Preparaty pochodzenia naturalnego, chelaty (połączenia pierwiastków ze związkami
organicznymi)oraz leki homeopatyczne używane w leczeniu grzybicy powinny być
dobierane indywidualnie, mieć działanie ukierunkowane, wywierać działanie niszczące
organizm grzyba, wspomagać system odporności organizmu oraz spełniać funkcje
odżywcze. Warto przy tym pamiętać, że podczas wieloletniej choroby dochodzi niekiedy do
trwałego upośledzenia funkcjonowania narządów wewnętrznych. Im dłużej trwa schorzenie,
tym niekorzystne zmiany w organizmie są większe. Z tego powodu im szybciej wdroży się
leczenie przeciwko grzybicy, tym szybsze będą efekty powrotu do zdrowia i mniejsze

uszkodzenia

narządów

wewnętrznych.

Leczenie antybiotykami przeciwgrzybiczymi jest nieskuteczne, ponieważ drożdżaki
osiągnęły znacznie wyższy szczebel rozwoju niż bakterie, lepiej i szybciej potrafią
przystosować się do zmiennych warunków środowiska zewnętrznego. Są w związku z tym
trudniejsze do zniszczenia, szybko zdobywają oporność na zastosowane antybiotyki.
Włączam je jedynie w szczególnych wypadkach, kiedy ogólny stan chorego budzi niepokój,
w celu uzyskania szybkiego i doraźnego efektu. Obawiam się też objawów ubocznych
pojawiających w czasie ich stosowania, które są stosunkowo częste.

Jaki

jest

cel

stosowania

diety

niskowęglowodanowej

Polecam rozpocząć leczenie od zastosowania diety niskowęglowodanowej z całkowitą
eliminacja cukru i wyrobów cukierniczych. Wprowadzenie tego typu diety jest bardzo
trudne ze względu na to, że cukier jest czynnikiem uzależniającym i w swoim wpływie na
psychikę przypomina narkotyk. Jedzenie cukru i słodyczy w okresie leczenia prowadzi
nawrotu choroby, z czym wielokrotnie spotykałem się obserwując swoich pacjentów. Do
uaktywnienia rozwoju drożdżaka może przyczynić się mpże również jedzenie zbyt dużej
ilości węglowodanów skrobiowych (nie mam tu na myśli zwykłej ich porcji). Leczenie w
takich

wypadku

należy

rozpocząć

od

początku.

Czosnek

i

jego

preparaty

Doskonałe efekty w likwidacji organizmu grzyba uzyskuje się wprowadzając do diety
czosnek oraz uzyskane z niego preparaty. Dobór preparatu powinien zależeć od wielkości
dawki terapeutycznej, której chcemy użyć - polecam więc stosować dla osób dorosłych
dawkę nie mniejszą niż 1000 mg czynnej allicyny. Działanie czosnku polega na blokowaniu
dostępu glukozy do wnętrza komórki grzyba, czyli głodzeniu go. Związek aktywny czosnku
o nazwie allicyna jest najsilniej działającą substancją w tym kierunku. Można jeść też na
surowo ząbki czosnku, ale polecam najbardziej czosnek uprawiany w Polsce.

Wilcacora

(Uncaria

Tomentosa)

Roślina ta ma działanie przeciwzapalnie, antybakteryjnie (wzmaga fagocytozę),
antymutagennie, antyoksydacyjnie, immunostymulujące, przeciwagregacyjnie w stosunku
do płytek krwi. Poza tym zmniejsza skutki uboczne radioterapii i chemioterapii, oczyszcza
przewód pokarmowy (zwłaszcza jelito grube), przeciwdziała zakłóceniu równowagi flory
bakteryjnej, obniża glikemię w cukrzycy, goi wrzody żołądka. Ma działanie
przeciwreumatycznie, przeciwalergicznie, przeciwdepresyjnie, hipotensyjnie, moczopędne,
cytostatyczne - hamuje podział komórek nowotworowych, przeciwwirusowe - przyspiesza
wzrost ilości leukocytów, zwłaszcza TH4. Uważam, że preparaty z Wilcacory za najlepsze i
najbardziej efektywne w zwalczaniu infekcji grzybiczej. Dodatkową ich zaletą jest to, że
bardzo szybko i skutecznie usuwają toksyny z organizmu ze zniszczonego organizmu
grzyba. Należy jednak Wilcacorę włączać do leczenia ostrożnie i w wzrastających dawkach.
Podanie dużej dawki leku w początkowym etapie leczenia może spowodować uwolnienie
do krwiobiegu zbyt dużej ilości toksyn i wywołać szereg niekorzystnych objawów
ubocznych.

Czarci

pazur

(Pau

d'Aarco

lub

La

Pacho)

Preparaty z Czarciego pazura są pomocne w zwalczaniu pasożytów, powstrzymują
zakażenia grzybicze, obniżają poziom cukru w krwi, są świetnym środkiem ułatwiającym

trawienie. Lapacnol - aktywny składnik zioła Pau d' Arco może być stosowany w leczeniu
szeregu nowotworów złośliwych. Roślina zawiera dużą ilość żelaza, działa krwiotwórczo,
jednocześnie detoksykacyjnie: oczyszcza krew i narządy wewnętrzne od nadmiaru toksyn i
trucizn, wzmaga odporność organizmu, zmuszając go niejako do walki z chorobą. Dlatego
jego działanie jest tak szybkie i skuteczne. Naukowcy stwierdzili, że Pau d' Arco ma
działanie antybiotyczne (zabija szkodliwe zarazki), przy czym nie wykazuje działań
ubocznych. Preparaty Pau d 'Arco wykorzystuję chętnie w leczeniu grzybicy, kiedy infekcja
ta

jest

połączona

z

zakażeniem

pasożytami.

Preparaty

z

owocu

Noni

Bardzo skuteczną terapią w likwidacji zaburzeń ze strony ośrodkowego układu nerwowego
(OUN), jest stosowanie preparatów opartych na bazie soku z owocu Noni. Po jego spożyciu
wzrasta produkcja w organizmie tlenku azotu co stymuluje prawidłową pracę komórek
układu nerwowego. Tlenek azotu jako główny neuromodulator odgrywa istotną rolę w
prawidłowym przekazywaniu bodźców nerwowych w ośrodkowym układzie nerwowym
(mózgu) i dzięki temu poprawia koncentrację, pamięć i zdolność uczenia się. Noni zawiera
również serotoninę - neurotransmiter, który zawiaduje i przekazuje impulsy nerwowe do
tkanek. Od niego zależy to, czy sygnał nerwowy wysyłany z mózgu, będzie w stanie dotrzeć
do odpowiednich narządów wykonawczych. Serotonina bierze również udział w
przekazywaniu bodźców i wymianie informacji między sieciami neuronów w obrębie
samego mózgu. Zbyt niski jej poziom stwierdza się u osób zachowujących się agresywnie
oraz

będących

w

depresji.

Aloes

(Aloe

Vera)

Preparaty oparte na bazie aloesu stosuje się w nieżycie żołądka i jelit, wrzodziejącym
zapaleniu jelita grubego, wrzodzie żołądka i dwunastnicy - ponieważ zmniejsza stężenie
kwasu solnego, w stanach kurczowych mięśni, nerwobólach, bólach stawów na tle
reumatycznym, w astmie oskrzelowej, chorobach oczu (zapaleniu rogówki, zmętnieniu,
zmianach zwyrodnieniowych, stanach po jej przeszczepieniu, zapaleniu spojówek), w
leczeniu oparzeń, owrzodzeniach skóry, pęknięciach skóry, w leczeniu ukąszeń przez
zwierzęta i owady, wysypkach, odleżynach, w chorobach przyzębia i zapaleniu błony
śluzowej

jamy

ustnej.

Odkwaszanie

organizmu

Sprzyjającym warunkiem do rozwoju grzybicy jest środowisko zasadowe, ale same tworzą
w organizmie środowisko kwaśne, niekorzystne dla naszego zdrowia, które jest typowym
objawem towarzyszącym grzybicy. W przypadku długotrwałych przesunięć pH w stronę
odczynu kwaśnego, wzrasta udział kwaśnych produktów przemiany materii w płynach
komórkowych i w moczu, co może prowadzić do poważnych zaburzeń w organizmie.

Uważam, że dobry i szybki efekt odkwaszania organizmu można uzyskać wprowadzając do
diety produkty spożywcze zasadowe i obojętne oraz usuwać kwaśne toksyny pijąc dobrą
jakościowo

wodę.

Postępowanie

lecznicze

Leczenie powinno polegać na:

1. Zmianie sposobu odżywiania i nawyków żywieniowych.

2. Innym sposobie łączenia składników pokarmowych (opcjonalnie).
3. Eliminacji z diety cukru krystalicznego w wszelkich z niego wyrobów.
4. Zastosowaniu diety z eliminacją spożywania produktów wysokoprzetworzonych.
5. Wzmacnianiu systemu odporności organizmu poprzez podawaniu preparatów o

działaniu probiotycznym, witamin, chelatów metali, związków mineralnych,
związków roślinnych i stosowaniu leków homeopatycznych.

6. Zmianie trybu życia.
7. Pomocy psychologicznej, o ile zajdzie taka potrzeba.

Objawy

detoksykacji

organizmu

(wtórnej

kumulacji

toksyn)

Problemem w przebiegu leczenia wiele lat trwającej grzybicy, są objawy uboczne związanie
z detoksykacją organizmu. Usunięcie toksyn jest jedynym z elementów leczenia tej choroby.
Związki roślinne, używane w leczeniu grzybicy, powodują szybki rozpad grzybni i
pojawienie się we krwi pacjenta obcych substancji o właściwościach toksycznych.
Kumulacja toksyn grzybiczych oraz substancji odpadowych normalnej przemiany materii w
narządach wewnętrznych i w krwi, zakłóca przemianę biochemiczną organizmu oraz
wpływa negatywnie na pracę systemu odpornościowego. Wydalane są one przez przewód
pokarmowy, nerki, wątrobę i skórę. Osłabiony organizm częstokroć nie nadąża z usuwaniem
ich w tak dużej ilości. Nie jest to zjawisko groźne, ale bardzo uciążliwe i przykre dla
chorego. Wobec nasilających się negatywnych objawów, zalecam niekiedy zmniejszenie
dawki preparatu roślinnego. W celu łatwiejszego usuwania nagromadzonych toksyn,
zalecam wypijanie codziennie 2 l dobrej jakościowo wody.

Wykaz niepożądanych objawów związanych z likwidacją grzyba i usuwania z organizmu
jego toksyn:

•

biegunka,

•

ból brzucha,

•

zawroty głowy,

•

złe samopoczucie,

•

drżenie mięśniowe,

•

nadpobudliwość psychiczna,

•

lęk i niepokój,

•

trudności w koncentracji uwagi,

•

świąd

skóry

i

wypryski

skórne.

Hipoglikemia

(spadek

stężenia

cukru

we

krwi)

Niekorzystnym zjawiskiem w okresie leczenia grzybicy, którego często nie można
uniknąć u niektórych osób,są objawy hipoglikemii. Oznacza to stan, w którym ilość
glukozy we krwi obniża się poniżej 50 - 60 mg%.

Każdy człowiek jest indywidualnością biochemiczną i trudno jest przewidzieć
wszystkie reakcje organizmu na zastosowane leczenie. U dużej liczby osób
stosujących do tej pory dietę wysokowęglowodanową, mamy do czynienia z
niestabilnym wydzielaniem insuliny przez trzustkę do krwi, nieadakwatnym do
rodzaju i ilości spożytego pokarmu. U ludzi z skłonnością do hipoglikemii, każdy
rodzaj pokarmu, bez względu na jego rodzaj, powoduje wydzielanie zbyt dużej porcji
insuliny do krwi, szybkie przesunięcie cukru do wnętrza komórek i spadek jego
stężenia we krwi. Wprowadzenie rygorystycznej diety niskowęglowodanowej ma na
celu zahamowanie rozwoju drożdżaka, który odżywia się glukozą. Objawy

hipoglikemii manifestują się nieustannym zmęczeniem, spadkiem energii,
zmniejszoną sprawnością umysłową, silnym niepokojem, rozdrażnieniem, wzmożoną
potliwością, drżeniem i bólami mięśniowymi. Niskie stężenie cukru we krwi bardziej
osłabia sprawność umysłową niż zdrowie fizyczne, ponieważ komórki mózgu są
szczególnie wrażliwe na jego brak. Niekorzystne objawy związane z tym zjawiskiem
są niekiedy tak silnie wyrażone, że budzą poważny niepokój chorego. Stabilizację
prawidłowego wydzielania insuliny przez trzustkę, a co się z tym wiąże - stężenia
cukru we krwi, uzyskać można w okresie 3 - 4 miesięcy, zmieniając sposób łączenia
składników pokarmowych, jedząc naturalne produkty spożywcze.

Dieta

dorosłych

w

leczeniu

grzybicy

Uwagi

ogólne

Zrozumienie zasad stosowania diety w leczeniu grzybicy, sprawia chorym najwięcej
kłopotów. Odżywianie w początkowym okresie w leczeniu grzybicy jest u wielu
ludzi pasmem udręki, wyrzeczeń i ograniczeń. Polega na stosowaniu diety opartej na
bazie naturalnych środków spożywczych z całkowitą eliminacją cukru i wszelkich z
niego wyrobów, mleka i przetworów mlecznych. Nie istnieje jedna uniwersalna dieta
dla wszystkich ludzi leczących się z powodu infekcji grzybiczej. Zakres jej
stosowania powinno się zawsze dobierać indywidualnie, ze względu na różną wagę
ciała, stopień nasilenia objawów chorobowych, liczne odmienności w trawieniu
poszczególnych składników pokarmowych. Są chorzy, którzy nie tolerują glutenu
zawartego w zbożach, białka soi, mięsa wieprzowego, inni mięsa wołowego,
grzybów, surówek lub niektórych rodzajów jarzyn itd. Nie należy jeść pokarmów,
które zakłócają proces trawienia lub wywołują alergię.

Biorąc pod uwagę fakt, że około 80 - 85% ludzi na terenie naszego kraju ma wolną
przemianę materii, występuje u nich zmniejszone wydzielanie soków żołądkowych i
związany z tym problem trawienia białek i tłuszczów. Resztki niestrawionego białka
zalegają w jelitach i podlegając procesowi fermentacji, powodują objawy
dyspeptyczne – gazy, wzdęcia, nudności, przelewanie w jelitach. O ile nałoży się na
to fermentacja cukru do dwutlenku węgla spowodowna przez drożdżaka Candida, to
zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego są czymś bardzo charakterystycznym
dla tej choroby. Dlatego szczególną uwagę zwracam na to, aby w okresie leczenia
grzybicy przewodu pokarmowego i związanymi z tym zaburzeniami, białka łączyć
zawsze z surówkami i gotowanymi jarzynami, które ułatwiają ich trawienie i
przyspieszają wydalanie z organizmu. Można spożywać niewielkie ilości maślanki,
kefiry, jogurty ale pod warunkiem, że są produktem naturalnym "ze wsi". Zawierają
cenne bakterie dla naszego zdrowia jakimi są pałeczki kwasu mlekowego
Lactobacillus acidophilus i Bifidobacterium bifidus wspomagające proces trawienia.
Są to jednak bakterie, które nie zasiedlają na stałe jelita grubego. Do celów
leczniczych przygotowuje się specjalne szczepy bakterii odporne na działanie kwasu
solnego i sole kwasów żółciowych, nazywane bakteriami probiotycznymi.
Proponuję wyłączyć mleko i jego przetwory kupowane w sklepie, gdyż są one
produktami wysokoprzetworzonymi, poddane procesowi homogenizacji oraz
głębokiej

pasteryzacji,

zmieniającej

strukturę

białka.

Zasada rozdzielności składników pokarmowych polega na innym ich łączeniu z sobą

podczas komponowania posiłku. Powinni ją stosować ludzie chorujących na
grzybicę, w następujących wypadkach:

•

w ogólnych kłopotach z trawieniem z objawami niestrawności,

•

w stanach zapalnych przewodu pokarmowego – refluksie dwunastniczo-żołądkowym
(żółciowym), refluksie żołądkowo-przełykowym, zapaleniu błony śluzowej -
żołądka, dwunastnicy, jelita cienkiego i grubego,

•

w przypadku silnych gazów i wzdęć,

•

w problemach z nadwagą lub otyłością.

Nie muszą stosować tej zasady osoby chorujące na grzybicę, u których te problemy nie
występują. Łączą więc z sobą wszystkie składniki pokarmowe w jednym posiłku – białka,
węglowodany

i

tłuszcze.

Zasada rozdzielności składników pokarmowych:

1. Nie należy łączyć białka (mięso, ryby, jaja, rośliny strączkowe) z węglowodanami

wysokoglikemicznymi (produktami skrobiowymi). Można je łączyć z warzywami
surowymi (surówkami) i gotowanymi.

2. Węglowodany wysokoglikemiczne można łączyć z surowymi jarzynami lub

gotowanymi.

3. Tłuszcze można dodawać do węglowodanów, białek i warzyw, ale należy pamiętać o

tym, że przedłużają ich okres trawienia.

4. Nie pić płynów przed jedzeniem, w trakcie i po posiłku - wypite płyny powodują

rozcieńczanie soków trawiennych, co upośledza trawienie, i może powodować bóle
żołądka oraz zgagą.

Zasady

komponowania

diety

Prawidłowe komponowanie produktów spożywczych oszczędza energię zużywaną do ich
trawienia. W wyborze składników pokarmowych należy kierować się indeksem
glikemicznym (IG) produktów spożywczych oraz odczynem kwasowości (pH), jaki
wytwarzają w organizmie po ich zjedzeniu strawieniu. W rozróżnieniu tego co jest kwaso-,
a co zasadotwórcze, jest wiele nieporozumień. Produkty o smaku kwaśnym, np. cytryny i
kwaśne grejpfruty i większość warzyw, są zasadotwórcze. Po ich strawieniu i przyswojeniu,
wytwarzają we wnętrzu organizmu środowisko zasadowe. Kwasotwórcze są natomiast
wszystkie mięsa, i ryby oraz produkty mączne i jaja. Zaskakujące jest to, że mleko jest
zasadotwórcze, a jego przetwory są wyraźnie kwasotwórcze.

Uwzględnianie w codziennym jadłospisie wielu różnorodnych produktów roślinnych i
zwierzęcych jest ważne dlatego, gdyż taki sposób odżywiania umożliwia zachowanie
prawidłowej równowagi kwasowo - zasadowej organizmu. Jedne produkty żywnościowe są
bowiem kwasotwórcze, a inne zasadotwórcze. Jeśli jemy tylko te pierwsze, a nie jadamy
warzyw, które w większości są zasadotwórcze, doprowadzamy do zakwaszania organizmu.
Równowaga kwasowo - zasadowa będzie w organizmie zachowana, jeśli np. chleb zjemy z
rzodkiewką, szczypiorkiem, pomidorem, natką z pietruszki czy liśćmi sałaty, a mięso
obowiązkowo z warzywami - gotowanymi i surowymi.

Candida, w miejscu swojego rozmnażania się preferuje środowisko zasadowe, ale tworzy w
organizmie chorego człowieka niekorzystne dla niego środowisko kwaśne. Jedzenie jarzyn,

z uwagi na ich naturalną kwasowość, zapobiega miejscowemu rozmnażaniu się drożdżaka.
Owoce natomiast zawierają cukier fruktozę i ich spożywanie może przyczynić się może
lepszego odżywienia drożdżaka i doprowadzić do jego przyśpieszonego rozwoju oraz
ekspansji na organizm po przekształceniu się go w grzyba Candida. Nie należy więc ich
spożywać w wstępnym okresie leczenia. Wyjątkiem są wśród nich cytryna i kwaśny
czerwony grejpfrut, które tworzą w organizmie środowisko wysokozasadowe.

Kierując się tymi informacjami sporządźmy wspólną listą produktów żywnościowych o
niskim IG oraz o kwasowości zasadowej, które po zjedzeniu wytwarzają w organizmie.
Będą ona najlepsze w stosowaniu diety o niskiej zawartości węglowodanów w leczeniu
grzybicy.

Produkty spożywcze nie polecane nawet osobom zdrowym:

•

cukier i wszelkie z niego wyrobóy, słodziki,

•

mleko i jego przetwory kupowane w sklepie (oprócz dobrej jakości masła).
Dozwolona jest niewielka ilość mleka kwaśnego „ze wsi”

•

ocet spirytusowy,

•

proszki do pieczenia, przyprawy z gotowych mieszanek ziołowych zawierających
glutaminian sodu, gumy do żucia, ketchupu, gotowych sosów,

•

hamburgerów, chipsów itp,

•

margaryny i mixtów, wszelkich olejów oprócz: z siemienia lnianego tłoczonego na
zimno, oliwy z oliwek tłoczonej na zimno, oleju z pestek winogron),

•

wędlin zawierających konserwanty i MOM – mieszanka zmielonych kości, chrząstek,
skóry itp.

W początkowym okresie leczenia należy unikać następujących produktów
żywnościowych:

•

owoców (oprócz cytryn i kwaśnych grejpfrutów),

•

czarnej kawy, kawy typu "Inka", czarnej herbaty,

•

produktów fermentowanych - serów pleśniowych, surowej kiszonej kapusty i
ogórków, tofu z soi,

•

cukru i wszelkich jego wyrobów, słodzików,

•

miodu,

•

białego pieczywa pszennego z rafinowanej mąki (oczyszczonej z otrąb),

•

żywności panierowanej,

•

spożywania alkoholu pod jakąkolwiek postacią.

Indeks

i

ładunek

glikemiczny

produktów

żywnościowych

W wyborze składników pokarmowych w początkowym okresie leczenia należy kierować
się indeksem glikemicznym (IG) oraz ładunkiem glikemicznym. Ładunek glikemiczny
można najprościej określić jako procentową zawartość cukru (glukozy) w danym środku
spożywczym. Jest to też ilość glukozy jaką otrzymuje organizm po strawieniu produktu
spożywczego.
Indeks glikemiczny określa szybkość wchłaniania cukru z strawionego pokarmu do wnętrza
organizmu.

Sumaryczna wartość indeksu glikemicznego dla całości posiłku powinna wynieść 45, nie

przekraczając wartości 50. Im wyższa jest wartość liczbowa indeksu danego produktu
spożywczego lub posiłku w całości, tym jest mniej zalecany do spożycia przez ludzi
chorujących na grzybicę. Nie znaczy to wcale, że należy unikać jedzenia produktów
skrobiowych o dość wysokim indeksie i ładunku glikemicznym. Produkty te wystarczy
połączyć w jednym posiłku z innymi o niskim ładunku glikemicznym po to, aby IG
zrównoważyć do wartości 45-50 np. z warzywami. Komponując swój posiłek należy też
wziąć pod uwagę ladunek glikemiczny ale przede wszystkim rodzaj użytego środka
spożywczego. Należy spożywać produkty nieprzetworzone lub jak najmniej przetworzone
np. zamiast jeść chleb z oczyszczonej mąki pszennej lepiej jest zjeść chleb graham (na bazie
mąki pszennej z pełnego przemiału) lub chleb żytnio-razowy na zakwasie (na bazie mąki
żytniej z pełnego przemiału). Zamiast ziemniaków polecam jeść kasze o znacznie niższym
indeksie

i

ładunku

glikemicznym.

Niestety wiele osób, źle rozumie zasady odżywiania w grzybicy i zbyt drastycznie obniża w
swojej diecie zawartość węglowodanów (głównie produktów skrobiowych), bojąc się
nadmiernego rozmnażania drożdżaków. Powoduje to niekiedy nadmierną utratę wagi, a to z
kolei pociąga za sobą osłabienie organizmu – w tym funkcji systemu odpornościowego. W
tym wypadku choroba zamiast cofać się, postępuje nadal w przyspieszonym tempie. W
ilości i doborze spożywanych produktów spożywczych należy zawsze kierować się
zdrowym rozsądkiem i nie głodzić się. Należy najadać się zawsze do syta i nie wstawać od
stołu głodnym. Wysokie IG ziemniaków (90) na sucho (z wody) jest dość trudno
zrównoważyć nawet warzywami surowymi z powodu konieczności zjedzenia na raz zbyt
dużej

ilości

surówki

w

stosunku

do

ziemniaków.

Po ustąpieniu podstawowych objawów choroby polecam kontynuować dotychczasowy
sposób odżywiania. Należy jednak dostosować go do szybkości ustępowania dalszych
objawów choroby oraz ogólnego samopoczucia. Osoby czujące się coraz lepiej mogę
powoli zwiększać indeks glikemiczny posiłków pamiętając o tym, aby używać do ich
przyrządzania tych samych produktów spożywczych, które używane były w początkowych
okresie leczenia. Przypominam, że nie należy włączać do odżywiania cukru i wszelkich z
niego

wyrobów,

mleka

krowiego

i

jego

przetworów.

Produkty żywnościowe o wysokim IG

•

120 - Maltoza (cukier zawarty w piwie),

•

103 - Daktyle suszone

•

100 - Glukoza,

•

95 - ziemniaki pieczone, frytki,

•

90 - ziemniaki z wody (zimowe),

•

95 - Mączka ryżowa, chleb biały wysokooczyszczony, skrobie modyfikowane,
pieczywo do tostów i hamburgerów

•

90 - Puree z ziemniaków, chipsy, miód,

•

85 - Marchewka gotowana, płatki kukurydziane, popcorn, ryż gotowany,

•

80 - Bób gotowany

•

75 - Dynia, arbuz, cukier,chleb biały (bagietka),zboża oczyszczone słodzone,batoniki
czekoladowe, ziemniaki gotowane bez skórki,

•

70 - Coca-Cola, herbatniki, kukurydza pękająca, ryż biały, kluski, pierożki, rodzynki,
chleb razowy,

•

65 - Ziemniaki w mundurkach, buraki, konfitury słodzone, kaszka manna,

•

60 - ziemniaki młode,

•

60 - ziemniaki młode z wody, ryż długi, banan, melon,

•

55 - Spaghetti białe.

Produkty spożywcze o niskim IG

•

50 - Chleb pełnoziarnisty lub z otrąb, ryż pełnoziarnisty brązowy, groszek zielony w
puszce, świeży groszek zielony, zboża pełnoziarniste bez cukru, makaron ze zbóż
pełnoziarnistych, płatki zbożowe, fasola różowa,

•

40 - Świeże soki owocowe bez cukru, pumpernikiel, chleb żytni pełnoziarnisty,

•

35 - Dziki ryż, marchew surowa, sucha fasola, soczewica,

•

30 - Zielona fasolka, soczewica zielona, czekolada czarna (>70% kakao), soja,

•

20 - Orzechy ziemne, warzywa, zielone pomidory, czosnek,

•

15 - Cukinia, cebula.

Dieta

dziecka

chorującego

na

grzybicę

U dzieci najczęściej zakażenie grzybem Candida obejmuje jamę ustną, jelita i narządy
trawienne. W związku z tym właściwe stosowanie diety ma podstawowe znaczenia w walce
z infekcją grzybiczą. Dieta dzieci zakażonych grzybem Candida powinna być inna niż u
osoby dorosłej. Młody organizm cechuje szybszy metabolizm, szybsza przemiana wodno -
elektrolitowa oraz znacznie większe zużycie glukozy i tłuszczów jako materiału
energetycznego. Powinna więc zawierać pokarmy, które zaspokoją jego potrzeby
żywieniowe niezbędne dla wzrastania i rozwoju. Zbytnie ograniczenie węglowodanów
spowodowałyby istotne zaburzenia funkcjonowania mózgu, takie jak ospałość, brak energii
oraz

silne

rozdrażnienie.

Najlepszym pokarmem dla małego dziecka jest mleko matki. O ile jednak zdecydujecie się
Państwo na karmienie sztuczne, to w leczeniu Candida można zastosować wyłącznie mleko
hydrolizowane - Nutramigem lub Pro Sobee 1 i 2 - oparte na białku soi. Bezwzględnym
przeciwwskazaniem do stosowania Pro Sobee jest alergia na białko soi.

Nutramigen
Mleko to zawiera w swoim składzie: białko (hydrolizowaną enzymatycznie kazeinę),
tłuszcze (oleje roślinne), węglowodany (polimery glukozy), składniki mineralne, witaminy,
a także pierwiastki śladowe. Ten hipoalergiczny preparat wskazany jest do stosowania w
alergii na białko pokarmowe, w tym także w alergii na białko mleka krowiego, nietolerancji
laktozy i sacharozy, kolce jelitowej oraz zapobieganiu alergii. Stosuje się dawkowanie
indywidualne, zgodnie z zapotrzebowaniem kalorycznym niemowlęcia w stosunku do
wieku.

Pro

Sobee

1

i

2

Pro Sobee 1 i 2 są bezglutenowymi preparatami pozbawionymi laktozy i sacharozy.
Źródłem białka jest w nich izolowane białko soi uzupełnione L-metioniną. Nie zawierają
białek mleka krowiego. Pro Sobee 1 przeznaczony jest do żywienia niemowląt do 5
miesiąca życia, zaś Pro Sobee 2 - do żywienia od 5 miesiąca życia. Stosowanie obu
preparatów jest wskazanie w przypadkach nietolerancji laktozy mogącej powodować
biegunkę, nadwrażliwości na białka mleka krowiego oraz w innych zaburzeniach
pokarmowych. Pro Sobee 2 stosowany jest w nietolerancji pokarmowej, w tym nietolerancji
laktozy lub sacharozy, mogących powodować biegunki, nadwrażliwości na białka mleka
krowiego oraz w przypadku innych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.

Przeciwwskazaniem do stosowania Pro Sobee 1 i 2 jest nadwrażliwość na białka soi.
Stosuje się dawkowanie indywidualne, zgodne z zapotrzebowaniem dziecka w danym
wieku.

Najczęstsze błędy w żywieniu dzieci polegają na:

•

zbyt krótkim karmieniu niemowląt wyłącznie piersią – powinno karmić się niemowlę
piersią do 6 miesiąca życia i kontynuować je po wprowadzeniu pokarmów
uzupełniających do 12 miesiąca życia dziecka,

•

zbyt wczesnym wprowadzaniu produktów zbożowych, mięsa i słodzonych napojów,

•

zbyt małym i zmniejszającym się wraz z wiekiem spożyciem świeżych
różnokolorowych warzyw oraz owoców,

•

wprowadzeniu do diety cukru, słodyczy, ciast, słodzonych napojów i innych
produktów wysokoprzetworzonych,

•

spożywaniu zbyt małej ilości pierwiastków śladowych, wapnia, magnezu, krzemu,
żelaza, potasu, a zbyt dużej ilości sodu (soli).

Soki owocowe (100%) należy wprowadzić do diety najwcześniej po ukończeniu 6 miesięcy
życia w ilości nie większej niż 120-180 ml/dobę. Naturalne soki owocowe przygotowane ze
świeżych owoców, powinny być stałym elementem diety dziecka. Włączając je stopniowo
do odżywiania, należy najpierw określić tolerancję na nie organizmu. Proponuję
początkowo rozcieńczyć je w 50% wodą. W przypadku ich dobrej tolerancji, podawać je
później we wzrastającej ilości jako nierozcieńczone. Sokami wybitnie zasadowymi dla
wewnętrznego środowiska organizmu są - sok z grejpfruta oraz z cytryny. Można je łączyć z
sokiem z jarzyn oraz rozcieńczać wodą. Soków naturalnych i ich wodnych roztworów nie
należy dosładzać. Można podawać dziecku do picia dobrą wodę niskomineralizowaną lub z
filtra

o

odwróconej

osmozie.

Niemowląt i małych dzieci nie należy zmuszać do jedzenia, jeśli nie są głodne, oraz
przekarmiać. Niemowlęta i dzieci w wieku poniemowlęcym mają wykształcony mechanizm
regulujący ilość spożywanego pożywienia. Należy im pozwolić na samodzielne
decydowanie o wielkości posiłków, o ile ich wzrastanie i rozwój są prawidłowe. Nie należy
ich zmuszać do ukończenia posiłku, gdyż ilość spożywanych jednorazowo kalorii może
okazać

się

zbyt

duża.

W okresie stopniowego ograniczania karmienia piersią, do diety dziecka należy
wprowadzać zdrowe pokarmy nieprzetworzone, a jeśli nie są akceptowane ponawiać co
jakiś czas próby. Do stałej diety należy wprowadzać produkty zbożowe z pełnego ziarna, a
unikać z ziarna łuskanego (rafinowanych czyli oczyszczonych). Rodzice powinni
decydować o tym co i kiedy dziecko będzie spożywać, natomiast dziecko ma zdecydować,
czy

chce

jeść

i

jak

dużo

chce

zjeść.

Proszę nie zapominać o podawaniu dziecku zup jarzynowych z żółtkiem czy białym
mięsem. Posiłki powinny być przygotowane ze świeżych jarzyn, które powinny pochodzić z
upraw ekologicznych. Warzywa zielone jak sałata, fasolka szparagowa, groszek zielony,
koperek oraz pietruszka zawierają duże ilości chlorofilu, karotenu, żelaza, wapnia i są
względnie łatwo trawione. Chlorofil ma własności dezynfekujące i regenerujące błony
śluzowe jelit, i aby go jak najmniej utracić, należy gotować jarzyny krótko. Po długim
gotowaniu tracą 30 - 50% wartości odżywczej Pozostałe jarzyny, jak: brukselka, kalafior,
rzodkiew biała i czerwona oraz seler też powinny też być stałym składnikiem jadłospisu

dziecka.

W okresie leczenia grzybicy, należy przejść na dietę bezglutenową. Glutenem nazywa się
białka roślinne, występujące w zbożach - pszenicy, życie i jęczmieniu. Największa jego
zawartość jest w pszenicy. Ma on silnie drażniące działanie na przewód pokarmowy, co
może pogłębić zaburzenia pracy jelit związane z infekcją grzybiczą.

W przypadku alergii na białko jaj kurzych, należy bezwzględnie wyłączyć je z diety. O ile
istnieje alergia na mleko krowie, to należy również nie podawać dziecku mięsa wołowego.

Test na dobrą marchew. Odgryźć kawałek surowej marchwi. O ile ma piekący smak
wywołany zbyt dużą zawartością związków azotowych - nie nadaje się do spożycia przez
dziecko.

Dzieciom starszym należy wprowadzić do diety surówki różnokolorowe oraz jarzyny
gotowane. Zasada odpowiedniego łączenia składników pokarmowych powinna być taka, jak
u dorosłych. W wstępnym okresie leczenia tych dzieci, u których dominują objawy jelitowe,
powinna obowiązywać dieta bezglutenowa. Po eliminacji grzyba z organizmu można
wprowadzić do jadłospisu chleb żytnio - razowy na naturalnym zakwasie lub chleb żytni -
pytlowy. Już od dzieciństwa nie należy przyzwyczajać dzieci do jedzenia słodyczy i
wyrobów cukierniczych, produktów wysokoprzetworzonych oraz picia słodkich napojów
czy

dosładzanych

soków.

Dieta

matki

karmiącej

chorującej

na

grzybice

Dieta matki karmiącej, chorującej na grzybicę powinna zawierać wszystkie składniki
odżywcze w wystarczającej ilości. Zasady jej stosowania są takie same jak dla wszystkich
innych

chorych

osób.

Proponuję więc:

1. Wprowadzić do diety różne rodzaje białek - jaja, białko zwierzęce - mięso wołowe,

chudą wieprzowinę, drób, mięso z królika; ryby oraz białka roślinne - migdały
nieprażone, orzechy laskowe, nerkowce. Wszystkie rodzaje białek powinny być
spożywane w większej ilości niż zalecane w leczeniu grzybicy, ale razem z jarzynami
surowymi i gotowanymi. Mleko można spożywać naturalne ,,ze wsi”, ale polecane są
produkty fermentowane – kefir, jogurt, mleko zsiadłe. Rośliny strączkowe należy
włączać ostrożnie, gdyż mogą wywoływać wzdęcia.

2. Tłuszcze - źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych powinna być oliwa z

oliwek z I tłoczenia na zimno lub olej z siemienia lnianego tłoczony na zimno
(dodawane do surówek), olej z pestek winogron, tran i lecytyna. Można spożywać
niewielką ilość masła.

3. Węglowodany - źródłem węglowodanów powinny być jarzyny surowe i gotowane,

soki z świeżych jarzyn, kasze (najlepiej gryczana), ryż brązowy i dziki. Należy
spożywać je częściej, ale w niewielkiej ilości razem z jarzynami. Zjedzona
jednorazowo zbyt duża ich porcja spowodowałaby zbyt duży wzrost stężenia cukru
we krwi, co mogłoby skutkować gwałtownym rozmnażaniem drożdżaka i nawrotem
grzybicy. W przypadku nietolerancji glutenu należy wyłączyć z diety chleb żytni i
pszenny. Można zastąpić chleb suchymi płatkami z ryżu dzikiego i brązowego

spożywając je w umiarkowanych ilościach.

4. Związki mineralne - proponuję chelatowane związki mineralne

Najwięcej dobrego zjonizowanego wapnia jest w surowych jarzynach, zmielonych
skorupkach jajek o kolorze brązowym (zawierają więcej związków siarki),
preparatach z wyprażanych cielęcych kości.

5. Oto prosty sposób przygotowania preparatu wapniowego. Skorupki jaj starannie

wypłukać, usunąć błonki. Skorupki zgnieść, zalać zimną przegotowaną wodą z
dodatkiem niewielkiej ilości srebra koloidalnego i trzymać je w wodzie przez 15
minut. Następnie wysuszyć i zmielić na pyłek. Spożywać na sucho jako proszek w
ilości 1/4 płaskiej łyżeczki na dobę i popić wodą. W mleku kupowanym w sklepie
wyniku procesu pasteryzacji, wapń znajduje się pod postacią słabo rozpuszczalnych i
trudno

wchłanianych

związków

organicznych.

Wnioski

końcowe

Musimy zdać sobie sprawę, że nasze zdrowie nie jest jakimś zrządzeniem losu.
Wprost przeciwnie. Zdrowie to wartość wymierna, a na jego stan największy wpływ
mamy my sami. Wbrew pozorom nie trzeba mu poświęcać nadmiernej uwagi, czy
wydawać na nie dużych pieniędzy. By służyło nam całe życie, wystarczy
przestrzegać kilku prostych zasad:

1. Staraj się odżywiać produktami spożywczymi wyłącznie naturalnymi,

świeżymi i nieprzetworzonymi przez przemysł spożywczy.

2. Wyeliminuj z diety cukier i wszelkie jego wyroby, białe pieczywo z

rafinowanej mąki, mleko i wszelkie z niego wyroby kupowane w sklepie.

3. Staraj się nie oddawać swojego zdrowia w obce ręce i nie bój się ponosić

odpowiedzialności za jego stan. Uwierz w to, że jesteś w stanie utrzymać je na
odpowiednim poziomie i że tak naprawdę nikogo oprócz Ciebie ono nie
obchodzi.