Historia Polski na egzamin. Sama teoria + trochę dat. Piotr Widerkiewicz

1.Początki Słowian.

2. Pierwsza monarchia piastowska.
3. Chrzest Polski

4. B. Chrobry i jego polityka
5. Reformy K. Odnowiciela

6. Wkład władców w jednoczenie Polski
7. Polska w okresie rozbicia dzielnicowego

8. Testament Krzywoustego
9. Sprowadzenie Krzyżaków

10. Najazd tatarski i kolonizacja
11. Polska w czasach Łokietka i K. Wielkiego

12. Polska w latach 1918­1922
13. Pokój brzeski

14. Struktury władzy na ziemiach polskich
15. II RP w czasie 1 i 2 kadencji sejmu 1919­1930

16. Polska w okresie dynastii Jagiellonów
17. Przyczyny upadku I RP i walka o niepodległość pod zaborami

18. Polityka zagraniczna II RP
19. Polska i Polacy 1945­1956

No to 1.
Słowianie czyli ludzie „swoi”.  Pochodzenie Indoeuropejskie. 

–

Opisani w VI wieku przez gockiego historyka Jordanesa. (nie mylić z biskupem Jordanem)

–

V­VI wiek przybili na tereny pomiędzy Wisłą a Odrą (bo Polski to wtedy nie było)

–

Na początku żyli we wspólnocie rodowej(jak murzyny do niedawna)

–

VII nastąpiło przejście na gospodarkę orną. 

Jakie są tego skutki?
a) Stałe osadnictwo

b) Nie wymagało to koncentracji siły ludzkiej
c) Spowodowało rozpad rodów i powstawaniem związków sąsiedzkich zwanych opolami.

–

Opola łącząc się tworzyły plemiona będące jednostką polityczno­ ustrojową. (a to czemu plemię 
jest taką jednostką?!)

a) Bo władzę sprawował wiec wolnych mężczyzn a potem rada starszych z księciem plemienia 
na czele. 

b) Bo plemię miało własną politykę „zagraniczną”. Plemiona wielkie wchłaniały małe. 

–

Wskutek sąsiedztwa Morawian (IX) wiek pojawły się dwa wielkie plemiona. Taka protoplasta 
Polski. Wiślanie i Polanie. Państwo Wiślan weszło w skład POLSKI za sprawą Mieszka w 990r. 

Po upadku Czech.

Historia Polski na egzamin. Sama teoria + trochę dat. Piotr Widerkiewicz

Teraz ptk. 2.
Mamy Mieszka I – to on dokonał przełomu politycznego. Za sprawą jego charyzmy, szczęścia, 
umiejętności oraz przypadku powstało stabilne państwo.

Podzielmy to na Przed i PO Chrzcie.

Przed 

–

Państwo Gnieźnieńskie w zasadzie nie miało wrogów w pierwszej połowie X wieku. 
(oddzielenie od Niemców)!

–

W połowie X wieku powstał silny związek luciców a na południu wzmocniło się państwo 
czeskie. Ruś sięgała po grody Czerwieńskie. 

–

Co robić gdy jest źle? Trzeba się Chrzcić. 
a) Chrześcijaństwo to wtedy – wiedza i mądrość, wzmacnia strukturę władzy państwowej i 

pomaga walczyć z druidami (decentralizowali władzę). I centralizację jej poprzez Feudalizm i 
jedność religijną (monoteistyczna religia).

b) Lepiej było to zrobić zanim przyjdą Niemcy i zrobią to siłą.

ROK 966 i Mieszko Chrzci się. Polacy to nadal poganie ale uchodzimy za Chrześcijan. Dopiero 
duchowni i silna ręka przyszłych władców (Chrobrego) sprawią, że Polska stanie się Chrześcijańska.

Po

–

Przybywa nauka. Duchowni mogą być dyplomatami, mamy szansę na poznanie technik 
cywilizacji zachodniej.

–

Sytuacja z sąsiadami ulega lekkiemu polepszeniu. Nie jesteśmy już niewiernymi, których należy 
najechać.

–

Pojawia się język międzynarodowy ŁACINA. 

–

Przybywają zakony duchowne. (nie zbrojne). Uczą chłopów jak lepiej orać i pracować oraz, że 

oddawanie 10­ej części na kościół byłoby niegłupim pomysłem.

4.

Bolek Chrobry. (992­1025 władca Polski a od 1025 król a zaraz potem trup)

Terytorium – pod koniec panowania.

–

To co Mieszko + Łużyce, Milsko, Morawy, Słowacczyznę,  Grody Czerwieńskie i Przemyskie. 
Zdobył też Czechy ale na krótko.

–

Ok. 1mln. Mieszkańców.

Podział władzy

–

Wczesny feudalizm czyli – Rządzi król a kraj to jego własność. Istotną rolę odgrywała też rada 

czyli możni.. Król musiał się z nimi liczyć.

–

dostojnicy to np.

a) Palatyn (wojewoda) i namiestnik na czas „nieobecności króla”
b) Kanclerz, Cześnik, Stolnik, Komornik.

Administracja państwowa

–

Czyli system grodów. Państwo podzielono na okręgi Grodowe z kasztelanami na czele.
Zadania – ściąganie danin, sądownictwo, pilnowanie porządku i w razie zagrożenia, zwoływanie 

pospolitego ruszenia.

–

Książę nie miał stolicy tylko objeżdżał grody. (najważniejsze Gniezno). Ważne były też kościoły

Historia Polski na egzamin. Sama teoria + trochę dat. Piotr Widerkiewicz

Wojsko

–

zasada pospolitego ruszenia + drużyny grodów i osobista gwardia panującego.

Polityka zagraniczna
Podzielmy to na 

a) Misję św. Wojciecha. 
Chrobry namówił go na chrystianizowanie Prusów co skończyło się jego śmiercią. Wojciech zginął 

jako męczennik a Chrobry wykupił jego szczątki. 

–

zyskaliśmy

a) Święte zwłoki (relikwie) Dawały one możliwość stworzenia własnego biskupstwa i świetnie 
nadawały się na prezent. (dlatego Chrobry dał trochę Wojciecha dla Ottona III)

b) Szczątki świętego były tak fajne, że w 1009r Bolesław wysłał kolejnego arcybiskupa na 
„części”.

b) Zjazd Gnieźnieński. (1000 rok)

–

Otton III uznał Chrobrego za równorzędnego władcę. Włożył mu diadem cesarski oraz 

przekazał replikę włóczni świętego Maurycego.

–

Uzyskano także zgodę Papieża na stworzenie arcybiskupstwa w Gnieźnie. 

C) Wojny 
 Z Niemcami 

–

1002 ­1005 zajęcie Miśni, Łużyc i Milska w czasie zamętu po śmierci Ottona III.

–

1005 – Henryk II dociera aż pod Poznań. Bolesław zrzeka się Czech i oddaje Milsko i Łużyce.

–

1007­13 – Układ w Merseburgu. Milsko i Łużyce wracają do Polski w zamian za hołd lenny 
Cesarzowi.

–

1015­18­ Obrona linii Odry i dwie nieudane wyprawy Henryka II( obrona NIEMCZY)

–

Milsko i Łużyce wracają do polski na mocy układu w Budziszynie....

RUŚ

–

1013­ Pierwsza nieudana wyprawa na Ruś Kijowską. Jarosław Mądry więzi żonę Świętopełka.

–

1018­ Druga wyprawa. Zdobywamy Kijów i przyłączyliśmy Grody Czerwieńskie. Świętopełk 
nie utrzymał się jednak przy władzy.

Czechy

–

Zajęcie Moraw

Węgry

–

Zajęcie Słowacji.

SKUTKI WOJEN

–

mobilizacja sąsiadów przeciwko Polsce. Wszystkie nabytki utraciliśmy do 1031r.

Historia Polski na egzamin. Sama teoria + trochę dat. Piotr Widerkiewicz

5. 

Kazik ODNOWICIEL

–

Uzyskał władzę dzięki zbrojnemu poparciu przez Henryka III

–

Odzyskał władzę nad Małopolską i Wielkopolską przez pomoc Henryka III obawiającego się 

wzrastającej potęgi Brzetysława.

–

Henryk III wspierał go w obawie przed rozprzestrzenianiem się tzw. reakcji pogańskiej.

–

Zajął śląsk.. lecz musiał płacić trybut za niego Czechom. (500 grzywien srebra i 30złota)

–

Sprzymierzył się z J. Mądrym by odbić Mazowsze z rąk Miecława. Za cenę poparcia oddał 

ziemię polskie aż po rzekę Liw (a gdzie ona do cholery jest to nie wiem) Sojusz ten 
przypieczętowano małżeństwem z Rusinką Marią. 

–

Jaki efekt? Odbudował stan Polski sprzed roku 990.

7. 

Rozbicie dzielnicowe

Przyczyny – testament Krzywoustego i złamanie zasad Senioratu.
W konsekwencji

–

B. Kędzierzawy obejmuje Kujawy i Mazowsze

–

Władysław Śląsk oraz ziemię lubuską + dzielnicę senioralną

–

Mieszko Stary­ Wielkopolskę.

–

Żona Krzywoustego­ ziemię Łęczycką. 

Konflikty
a) Kędzierzawy zajmuje dzielnicę senioralną. Pokonując Władysława Wygnańca...
b) F. Barbarossa atakuje Kędzierzawego i jest lipa tzn. Polska płaci trybut cesarzowi a władzę 
przejmuje Mieszko Stary. (Wygnany za nieudolne sprawowanie władzy)
c) Władzę obejmuje K. Sprawiedliwy. Nastąpiło zerwanie zasady Senioratu oraz kompletne rozbicie 
Polski na dzielnice.
d) Kraków nadal uważano za stolicę.. ale znikła władza centralna i związek z monarchom był dość 
luźny. 

–

Wzrosło znaczenie kościoła (100lat = + 2000 parafii)

10. 

Najazdy Tatarskie 1241r.

­ Klęska H. Pobożnego w walce. Mimo wygranej wojska tatarów odstąpiły od oblężenia Łęczycy i 
wyruszyły do Czech.
Powstała KOALICJA PRZECIWKO TATAROM ( TAKIE ŚREDNIOWIECZNE NATO)
­ Litwa, Ruś Halicka, Węgry i Polska. 
Jednak tatarzy woleli grabić niż się bić toteż Złota Orda złupiła Małopolskę i uciekła. Region 
podupadł a straty były ogromne.
­ Dopiero w 1287r wojska Leszka Czarnego dały solidny łomot Tatarom (pod Nowym Sączem)

Historia Polski na egzamin. Sama teoria + trochę dat. Piotr Widerkiewicz

9. 

Sprowadzenie Krzyżaków

­ W 1226 roku Krzyżacy otrzymali zaproszenie od księcia Konrada Mazowieckiego, który liczył na 
ich pomoc w walce z pogańskimi Prusami, z którymi graniczył na północy. Zakonowi przyznano w 

dzierżawę ziemię chełmińską, a tereny, które odbiorą Prusom miały być ich osobnym księstwem, 
będącym lennem książąt mazowieckich. Wspierani stałym napływem rycerzy Krzyżacy szybko 

podbili ziemie pruskie i dzięki sprawnemu administrowaniu utworzyli silne gospodarczo i militarnie 
państwo.
6. Zjednoczenie POLSKI.
Zacznijmy od początku czyli 

Idee Zjednoczenia

­ Popierane przez rycerstwo i duchowieństwo. 
­ Strach przed Tatarami i Krzyżakami.
­ Obawa przed utratą państwa na rzecz cesarstwa.
Samo Zjednoczenie jako proces
­ Nieudane próby H. Pobożnego (zginął w walce z Tatarami)
­ Przemysł II (z przemyślidów) jednoczy Wielkopolskę, ziemię Kaliską i pomorze Gdańskie
­ Koronacja Przemysła II w 1295roku (ale zamordowano go po kilku miesiącach)
­ Władzę obejmuje Wacław II( popierany przez możnych nieprzychylnych Łokietkowi). Wacek II 

nie rządzi najlepiej. Działa na szkodę Polski (woli rodzime Czechy).
­ Doprowadziło to do buntu w 1305roku. Wacek umiera a jego syn podziela jego los. Możni 

obierają Łokietka na WŁADCĘ.
­ 1306 ­ Łokietek zajmuje ziemię Krakowską, Kujawy, Łęczycko­ Sieradzką, Pom. Gdańskie i 

Wielkopolskę. A w 1320 zostaje królem.
I tak zaczyna się temat 11
Temat podzielmy na Łokietka i jego syna Kazimierza Wielkiego. 
1. Łokietek.
A) Dojście do władzy opisane w 9.
B) Polityka zagraniczna. 
­ Łokietek nie patrzył w przyszłość. Wolał siłę niż dyplomację. Toteż:
­ Wytoczył Krzyżakom wojnę. Obciążyła ona państwo. Liczne przegrane do czasu bitwy pod 

Płowcami.
­ Bitwa pod Płowcami (1331, 27 września). Kazimierz Wielki zostaje na wszelki wypadek odesłany 

z pola bitwy(posądzenia o ucieczkę). Ku zaskoczeniu Polacy osiągają remis z zakonem. 

Historia Polski na egzamin. Sama teoria + trochę dat. Piotr Widerkiewicz

2. Kazimierz Wielki
Koronowany w 1333 roku ku niezadowoleniu rycerstwa. (liczne gwałty na kobietach, tchórzostwo)
Polityka zagraniczna Kazimierza Wielkiego. 
A) Wzmacnianie Polski do przyszłych wojen,
­ Budowa grodów i warowni. 
­ Rozbudowa wojska.
­ Liberalizacja prawa. Wolności dla żydów.
B) Dyplomacja
­ Układy o Śląsk z Janem Luksemburskim. Szachował Jana układem z Węgrami. 
­ Płacił wysokie świętopietrze(taka kasa dla Papieża). Było jej tyle, że papież przestał popierać 
zakon krzyżacki i nakazał zwrot terenów polskich przez krzyżaków. (co nie zostało spełnione) 
­ Dzięki wygranej w procesie z Krzyżakami zyskaliśmy powód do sprawiedliwej wojny.
­ Silny sojusz z Węgrami. Właściwie to Karol Andegaweński był jego wujem.
Końcówka
­ Umarł nie pozostawiwszy syna z prawowitą żoną (ale miał pokaźną ilość dzieciarni z co 2 kobietą 

w Polsce). Po jego śmierci wybrano Ludwika Węgierskiego. Marnego Króla ale.. lepszy rydz niż 
nic. 
Temat 16­ Jagiellonowie
1. Wł. Jagiełło. 
W sumie na zajęciach przerabialiśmy TYLKO walki z zakonem. Więc o nich..
A) Przyczyny pierwszej wojny Jagiełło vs Zakon.
­ Polityka Zakonu tzn. Polskiej Ziemii nie oddamy. 
­ Walki na pograniczu. Obydwie strony ponoszą za to winę.
­ Konfiskata statków ze zbożem pod pretekstem przemytu broni na Litwę. (Żmudź)
B)ZAKON WYPOWIADA WOJNĘ POLSCE.
­ Krzyżacka ofensywa na Kujawy i Wielkopolskę ostatecznie została odparta. 
­ Podpisano rozejm, który trwał do 14 czerwca 1410 roku.
Dalej...
­ Polacy ponoszą liczne klęski. Aż do sławnej bitwy pod Grunwaldem. Gdzie koalicja 

antykrzyżacka pokonuje zakon w boju. (Rusini, Polska, Litwa, Tatarzy)
­ Wygraliśmy także bitwę pod Nakłem. :)
­ Jednak nie potrafiliśmy uzyskać wiele. W pokoju Toruńskim 1411 rok uzyskaliśmy jedynie ziemię 
dobrzyńską a Litwini Żmudź. (wielka bitwa a małe zwycięstwo).

Historia Polski na egzamin. Sama teoria + trochę dat. Piotr Widerkiewicz

2. Wojna Trzynastoletnia z zakonem. Czyli Kazimierz Jagiellończyk
Przyczyny.
­ Obciążenie społeczeństwa przez Krzyżaków.
­ Terror Krzyżacki.
­ Powstanie związku jaszczurczego (przekształconego w zw. Pruski) (Rycerstwo przeciwko 

zakonowi)
­ Wybucha BUNT zw. Pruskiego w 1454 roku. A K. Jagiellończyk udziela poparcia buntownikom.
Przebieg. 
­ Szlachta zebrana przez króla nie chciała walczyć bez uzyskania przywilejów. W końcu dostali to 

co chcieli i ruszyli na wojnę. Powstał groźny precedens przywilejów.
­ Polski motłoch szlachecki ponosi klęskę. Co zniechęca prusaków do Polski. 
­ 1457r. Polacy wykupują Malbork z rąk Czeskich najemników. Niestety nasz naród to debile i zaraz 
potem traci twierdzę w Malborku. 
­ Wybucha walka morska. Kaprowie Gdańscy niszczą flotę krzyżacko­ duńską. 
­ 1462 bitwa pod Świeciem i wygrana Polaków. Poczet sukcesów trwał do 1466roku. Spowodowało 

to podpisanie pokoju w Toruniu.
Odzyskano
­ Malbork
­ Elbrąg
­ Pomorze Gdańskie
­ Z. Chełmińską
­ Zakon stał się lennikiem polski
­ Zakon utracił całą siłę ofensywną
Wojna 1519­1521
­ Ostatnią fazą konfliktu polsko­ krzyżackiego była wojna, która rozegrała się 1519­1521 za 

panowania Zygmunta I Starego. Wielki mistrz Zakonu Albrecht Hohenzollern odmówił złożenia 
hołdu Polsce licząc na poparcie cesarza, książąt niemieckich, wielkiego księcia moskiewskiego i 

papieża. Zygmunt I Stary wysłał przeciwko Krzyżakom hetmana H. Firleja na czele wojsk 
zaciężnych, które podeszły pod Królewiec. 1521 zawarto rozejm. 1525 podpisano traktat pokojowy, 

nastąpiła likwidacja Zakonu, a Albrecht Hohenzollern złożył w Krakowie hołd lenny Zygmuntowi I 
Staremu.
Ponad program czyli walka z Turcją
­ Pierwsze walki wybuchły po ataku Turcji na Bałkany. (Serbowie). 
­ Turcy zniszczyli pierwszą krucjatę powołaną przez papieża. 
­ Sojusz Polski i Węgier. Umiera Zawisza Czarny w walkach pod Golubaczem. 
­ Na czele wojsk staje Wł. Wareńczyk(król legenda). Gromi Turków aż do bitwy nad Marną. 
­ Jednak już w 1444 roku Turcja prosi o pokój i oddaje znaczną część ziemii.

Historia Polski na egzamin. Sama teoria + trochę dat. Piotr Widerkiewicz

Przywileje (pewnie będą)
1373 L.

 

 

   Węgierski

 

 

   Przywilej koszycki

 

 

 – wzrost pozycji szlachty; decydujący głos szlachty; ustalał minimalny podatek 2 grosze z łana; 

król zobowiązał się wykupić szlachtę z niewoli; ustalono, że urząd nie będzie obsadzany 
obcokrajowcam

i.

1388 Piotrków Władysław II Jagiełło 

Potwierdzenie poprzednich; 3 grzywny za kopię w wyprawie zagranicznej 

Czerwiński Wł. Jagiełło 1422

za udział w wojnie z Krzyżakami: nietykalność majątkowa bez wyroku sądowego; król nie może bić 
monety bez zgody rady królewskiej; sądy sądzą wg prawa pisanego; nikt nie będzie równocześnie 

starostą i urzędnikiem ziemskim (oddzielenie władzy wykonawczej od sądowniczej)

Przywilej Jedleńsko­ Krakowskie ­ Wł. Jagiełło  1430­33r
­ zakaz aresztowania szlachcica bez wyroku sądowego.

1454 Cerekwica Kazimierz IV Jagiellończyk Przywilej cerekwicki.

­  Za udział szlachty w wojnie trzynastoletniej dla Wielkopolski: niezwoływanie pospolitego 
ruszenia, nie nakładanie nowych podatków i nowych praw bez zgody sejmików; zaostrzenie kar za 

ucieczkę ze wsi; usankcjonowanie pragmatyki stanowych sądów ziemskich; anulowany 1454

 Nieszawa Kazimierz IV Jagiellończyk Łącznie z poprzednim to przywileje cerekwicko­nieszawskie
 – za udział szlachty w wojnie trzynastoletniej, dla Wielkopolski (12 listopada) i Małopolski (11­12 

listopada): niezwoływanie pospolitego ruszenia, nienakładanie nowych podatków i nowych praw 
bez zgody sejmików; zaostrzenie kar za ucieczkę ze wsi

26 maja 1496 Piotrków Jan I Olbracht Przywilej piotrkowski z 1496

 – za udział szlachty w wyprawie na Mołdawię: brak ceł na towary dla siebie lub w swoich dobrach 
wytworzone; tylko jeden chłop mógł opuścić wieś w ciągu roku; zakaz kupowania ziemi przez 

mieszczan

1504 Piotrków Aleksander Jagiellończyk 
­ Kontrola senatu i sejmu nad nadawaniem dóbr koronnych; określenie organizacji i kompetencji 

najwyższych urzędów koronnych i dworskich, tzw. ministeriów (marszałków, podskarbich i 
kanclerzy); zakaz łączenia w jednym ręku dwóch (lub więcej) urzędów

Historia Polski na egzamin. Sama teoria + trochę dat. Piotr Widerkiewicz

16. Traktat Brzeski  (wg. mojego referatu)

(3 marca 1918) umożliwiał Niemcom ingerencję w sprawę Polską. 

Jednak zła sytuacja na froncie zachodnim  i echo rewolucji nie pozwoliły Niemcom 
na wykorzystanie tego faktu. Niemniej Traktat Brzeski oburzył nawet najbardziej 

zagorzałych aktywistów. Polacy popierający go zwani byli zdrajcami narodu.  Rząd 
Kucharzewskiego podał się do dymisji, protesty głosili Polscy parlamentarzyści. 

Galicja wraz z Królestwem ogarnięta została falą strajków. Jednak gdy 
niezadowolenie przycichło ku radości aktywistów, Rada Regencyjna powołała nowy 

rząd pod kierownictwem Jana Kantego Steczkowskiego pragnącego uzyskać 
unieważnienie decyzji brzeskich dotyczących Chełmszczyzny. Starał się on również o 

przyłączenie Wileńszczyzny do państwa Polskiego. Do Koła Polskiego w Wiedniu 
wstąpiła PPSD i endecja (skupiona głównie na emigracji). Na początku października 

1918r Rada Regencyjna świadoma nieuniknionej klęski państw centralnych wystąpiła 
z orędziem do Polaków na rzecz niepodległego państwa obejmującego ziemie polskie 

z wolnym dostępem do morza. Komitet Narodowy Polski zwrócił się do krajowych 
organizacji z propozycją uchwalenia trójzaborowego rządu. Rząd ten miałby 

charakter tymczasowy do czasu zwołania konstytuanty. 

Ogólniki układu brzeskiego

­ Ruskie zawarły pokój z Niemcami. Przekreślało to szansę na odbudowę Polski przez Bolszewików 
i Niemców.
­ Rząd Rosji wydał oficjalny dekret anulujący traktaty rozbiorowe i akty prawne wynikające z tych 

traktatów. Miało to jednak jedynie charakter propagandowy. 
­ Lekko potwierdzał postanowienia aktu 5 listopada. 

­ Polska delegacja nie została dopuszczona do rokowań. (stąd dymisja rządu Kucharzewskiego)
­ Traktat Rosja uznała za nieważny bo narzucony siłą. ( dopiero 13 listopada 1918 roku)

      Sprawę Poparły również Stany Zjednoczone w osobie Prezydenta US Thomasa 

Woodrowa Wilsona przekonanego o konieczności powstania niepodległej Polski 
przez Ignacego Paderewskiego. 
      

Niektóre organizacje Polskie podczas I Wojny. 

      Narodowa Demokracja ( zwana Endecją) 

Na początku I Wojny Światowej działacze Endeccy popierali trójporozumienie. Za 
zgodą Rosji stworzyli legion Puławski. W 1917r (15 sierpień), Roman Dmowski 

założył Komitet Narodowy Polski uznany przez min. Anglię, Francję i USA.  Komitet 
kierował polityką armii polskiej na terenie Francji, reprezentował stanowisko Polski 

wobec Ententy. Komitet powołał tzw. Błękitną Armię Hallera. 

Przyczyny odzyskania niepodległości
­ Poparcie Thomasa Woodrowa Wilsona dla sprawy polskiej

­ Porażka WSZYSTKICH PAŃSTW ZABORCZYCH
­ Rewolucje w Rosji.

­ Nieustanne dążenia do odzyskania niepodległości przez Polaków.

Historia Polski na egzamin. Sama teoria + trochę dat. Piotr Widerkiewicz

12. Polska w latach 1918­22r.
­ Zacznijmy od ogółów. 
II RP

­ Obejmowało zasięgiem tereny Królestwa Polskiego. 
ALE przecież pamiętamy o plebiscytach. Tereny sporne to

Polska­ Niemcy
­ Wielkopolska ( powstanie narodowe. SUKCES)

­ Pomorze ( ogółem to ok.. ale był to pretekst do II wojny światowej)
­ Warmia( klęska)

­ Mazury (klęska)
­ Górny Śląsk (40 % wróciło do polski)

Polska­ Czechy 
­ Śląsk Cieszyński ( Czesi bezprawnie zajęli większość śląska po remisowym plebiscycie. Uszło im 

to na sucho ­ KLĘSKA)

Granica wschodnia 
­ Ukształtowana podczas wojny Polsko­ Bolszewickiej i walki z Ukraińcami. 

A) Polska ­ Ukraina
­ Polacy zaatakowali Ukraińską Republikę Ludową. Zdobyliśmy dużo ziemi. (Galicja Wschodnia aż 

po rzekę Zbucz).
B) Polska ­ Bolszewicy

­ Wielka ofensywa Bolszewików ( w celu rozlania rewolucji na Europę). Po ciężkich walkach i 
początkowej przewadze Rosjan wygraliśmy.  Podpisano traktat Ryski.

­ Granica ustanowiona to Dzisna­ Dokczyce­ Słucz­ Ostroróg ­ Zbucz. (sporo terenów)

Wojsko polskie w tym okresie. Podzielmy to na 4 fazy
a) Końcówka 1918r ­ ok 6 tys zbrojnych.

b) Styczeń 1919 ­ 100tys zbrojnych.
c) Koniec lata 1919 ­ 600tys zbrojnych ( po przybyciu błękitnej armii gen. Hallera)

d) Lipiec 1920r ­ 1mln zbrojnych. (największe zagrożenie państwa)

Działalność parlamentarna.
1. Konstytucja marcowa 1912r

a) zasady
­ciągłość państwa polskiego

­ republikańska forma ustrojowa
­ trójpodział władzy

­ zwierzchnictwo narodu, demokracja. 

Historia Polski na egzamin. Sama teoria + trochę dat. Piotr Widerkiewicz

17 temat. 

W 1795 roku państwo Polskie zniknęło z mapy Europy.  Najważniejsze przyczyny upadku Polski to:
­ rozbiory Polski;

­ nierówne traktowanie chłopów i mieszczaństwa; ( zacofanie)
­ słabość władzy; ( braki w wojsku)

­ wady ustroju państwa; ( władza szlachty)
­ niesprawny sejm.(liberum veto)

Jest faktem bezspornym, że rozbiory Polski, likwidacja zaledwie w ciągu 23 lat wielkiego państwa 
leżącego w środku Europy, były wydarzeniem bezprecedensowym i dla opinii europejskiej 

niepojętym. 5. sierpnia 1772 roku trzy mocarstwa: Rosja, Prusy i Austria podpisały w Petersburgu 
akt pierwszego rozbioru Polski. Te potęgi zgodnie ustaliły, że należy działać niezwłocznie, by 

doprowadzić do pokoju i porządku w naszym kraju oraz utrwalić na solidnych podstawach prawa 
tego państwa i wolność jego narodu. Austria, Prusy i Rosja dokonały pierwszego rozbioru Polski, 

zajmując łącznie jedną trzecią obszaru państwa. Najdotkliwszą stratą było odebranie przez Prusy 
dolnego biegu Wisły i przejęcie kontroli nad polskim handlem zbożem. 23. stycznia 1793 roku 

Rosja i Prusy podpisały traktat o drugim rozbiorze Polski. W 1795 roku, po długich targach, Rosja, 
Prusy i Austria podpisały traktaty trzeciego rozbioru Rzeczpospolitej. Jako uzasadnienie podano, że 

władcy tych państw nabrali przekonania o „zupełnej niezdolności” Polski do niepodległości.
Polska odrzuciła też system monarchii dziedzicznej już w końcu XIV wieku, po wygaśnięciu 

narodowej dynastii Piastów i w związku ze zjednoczeniem z wielką ówczesną Litwą pod 
panowaniem Władysława Jagiełły.

Prawdopodobnie właśnie to przesądziło o słabości ustroju dawnej Polski, a nie bynajmniej 
monarchia elekcyjna czy brak absolutyzmu, historycznie zresztą niemożliwego w Polsce 

popiastowskiej. Słabością i zapewne źródłem upadku Rzeczpospolitej był brak sprawnego 
parlamentaryzmu stanowego, ale funkcjonującego na zasadzie większościowej. Badania historyczne 

nie dały dotąd zadowalającej odpowiedzi na zasadnicze pytanie: dlaczego w Rzeczpospolitej 
zwyciężył w końcu system quasi­suwerenności poszczególnych ziem, a nie zasada jednolitości 

federacyjnej Rzeczpospolitej z rządzącą się większością głosów sejmową reprezentacją stanu 
szlacheckiego? Także prawa kardynalne utrwalały najgorsze wady ustroju państwa: wolną elekcje, 

liberum veto, prawo wypowiadania posłuszeństwa królowi, obejmowanie urzędów w państwie tylko 
przez szlachtę. Te i inne czynniki sprawiały, że Polska stawała się państwem nie sprawnym. 

Niemożność stanowienia praw w wypadu jednostkowego nawet sprzeciwu poselskiego wywierała 

przez następne sto kilkadziesiąt lat ważki wpływ na losy Rzeczpospolitej, . Nie system 
reprezentacyjny i nie ustrój polityczny Rzeczpospolitej prowadziły do utraty suwerenności, 

uzależnienia od Rosji i w końcu do całkowitego rozbioru. Prowadziło do tego skumulowanie 
niedostatków ustrojowych, przez ponad stulecie dających szansę działania siłom zainteresowanym w 

obronie przywilejów stanowych i klasowych, z reguły nie pojmującym, że ginie w tym układzie 
sama zasada ustroju politycznego Rzeczpospolitej. 

Daty dzienne rozbiorów

I 5 sierpnia 1772
II 23 styczeń 1793

III 1795

Historia Polski na egzamin. Sama teoria + trochę dat. Piotr Widerkiewicz

19. 

Polska w latach 1945­ 56

­ Trafiliśmy do Radzieckej strefy wpływów. Mimo protestów narodu i próby odbicia warszawy z rąk 
Niemców (powstanie Warszawskie) straciliśmy niepodległość na rzecz ZSRR. 

Przyczyny

­ Pogromy żydowskie
­ Obawa przed wybuchem III wojny światowej 

­ Krótkowzroczność aliantów. ( nie spodziewali się zimnej wojny)
­ Stalin miał "zadbać" o antysemickich Polaków

Ustrój polityczny. 

­ Komuniści na mocy postanowień jałtańskich powołali do życia TRJN z premierem E. Osóbką­ 
Morawskim na czele. Cofnięto legitymizację rządu RP w Londynie.

­ Uchwała z dnia 22.1947 to akt prawny ustroju politycznego. Składał się on z 
A) Prezydenta

B) Sejm
C) Rada Państwa (nadzór nad radami narodowymi i zatwierdzanie dekretów na mocy ustawy + 

wprowadzanie stanów wyjątkowych).

1947­55
A) Panuje terror.  (200tys ludzi w urzędach bezpieczeństwa)

B) czystki w prokuraturze i sądownictwie)
C) Procesy o "szpetną propagandę)

D) Wyłapywanie byłych żołnierzy i jednostek AK.

Geneza PRL
1948 ­ powstaje PZPR. 

1949­ Zjednoczone Stronnictwo Ludowe
1939 ­ Stronnictwo Ludowe

22 lipca 1952 ­ Konstytucja PRL zostaje uchwalona. 

­ praworządność socjalistyczna
­ jednolitość władzy państwowej

­ Społeczna własność środków produkcji (ograniczenie prywaty)
­ centralizm demokratyczny (:P taki wymysł komuchów)

Zmiany 1956 r

­ Strajki. Tzw. Czerwiec Poznański.
­ Władze musiały odstąpić od priorytetów socjalistycznych w gospodarce. Nastąpiło lekkie 

rozluźnienie kierownictwa. 
­ Wzrost poziomu konsumpcji

­ Sielanka nie trwała długo. Gomułka rozpoczął walkę z kościołem i tzw. Ofensywę Ideologiczną. 
Podział na robotników i intelektualistów.... i tak do 1970r ale to nas wali bo na egzaminie nie ma. 

KONIEC