1

„Standaryzacja usług doradczych w sektorze edukacji”
– KOWEZiU - Mi

ę

dzynarodowe Seminarium 27-28 maj 2009

Wojciech Kreft
Wiceprzewodnicz

ą

cy

Stowarzyszenia Doradców Szkolnych
i Zawodowych RP

Podsumowanie warsztatu

Standardy w zakresie poradnictwa indywidualnego w sektorze edukacji oraz

standardy w zakresie narz

ę

dzi wykorzystywanych w poradnictwie zawodowym

w sektorze edukacji.

Główne pytania i obszary problemowe postawione przed uczestnikami warsztatu dotyczyły:

I.

Struktury standardu usług informacji i poradnictwa zawodowego w edukacji

II.

Propozycje wska

ź

ników

III.

Wdro

ż

enie standardu

IV.

Mo

ż

liwych rozwi

ą

za

ń

dla standardu w zakresie narz

ę

dzi wykorzystywanych w

poradnictwie zawodowym w sektorze edukacji

Ad. I. Struktura standardu usług informacji i poradnictwa zawodowego w edukacji

Prac

ę

warsztatu oparto o Standard

ś

wiadczenia usług poradnictwa zawodowego w szkołach

opracowany dla MEN w roku 2006 w ramach Projektu Zawodowe Drogowskazy. Standard ten został

opracowany jako otwarty zestaw zasad, wskazówek i warunków, których wspólnym celem jest

zapewnienie wysokiej jako

ś

ci ujednoliconych usług poradnictwa zawodowego w polskich szkołach.

Nie jest on sztywnym opisaniem algorytmów realizacji usług poradnictwa zawodowego, lecz

dokumentem okre

ś

laj

ą

cym i inspiruj

ą

cym profesjonalne wprowadzenie tych usług do polskich szkół.

Funkcje standardu:

(a)

Opisowa – przedstawia główne elementy i warunki niezbędne do prowadzenia
profesjonalnego poradnictwa zawodowego w szkołach;

(b)

Regulacyjna – określa zasady funkcjonowania usług poradnictwa zawodowego w szkołach

(c)

Inspirująca - wskazuje dalsze kierunki rozwoju; pokazuje główne sugestie i rekomendacje
wynikające ze światowych badań, wiedzy i doświadczeń.

Ważną cechą proponowanego Standardu jest jego otwartość, tzn założenie, że musi wciąż ewoluować
i zmieniać się dopasowując swoją formę i zawartość do zmieniającej się rzeczywistości. Tym samym
Standard nie wymusza schematycznego realizowania usług - nie ogranicza twórczych, autorskich i
innowacyjnych rozwiązań.

Budowa Standardu

Standard zbudowany jest z trzech warstw:

1. Opisu usługi poradnictwa,

2

2. Opisu elementów organizacji usługi wewn

ą

trz szkoły

3. Opisu niezb

ę

dnego wsparcia zewn

ę

trznego

Z zało

ż

enia Standard jest dokumentem maksymalnie skondensowanym. Definiuje tylko to, co wymaga

okre

ś

lenia dla zapewnienia wysokiej jako

ś

ci usług - np. konieczne zasoby, wsparcie itp. Nie definiuje

np. czasu wykonania poszczególnych usług, gdy

ż

czas nie jest obiektywnym wyznacznikiem jako

ś

ci

pracy doradcy.

STRATEGIA

Struktura standardu usług poradnictwa zawodowego w szkołach

Świadczenie

usług

Promocja

Szkolenie

kadry

Koordynacja

i rozwój

usług

Planowanie

i rozwój

Informacje

zwrotne

Finanso-

wanie

usług

Wyposaże-

nie

Zapewnie-
nie jakości

Pomieszcze-

nia

System

informacji

zawodowej

Ocena

efektyw-

ności

Współpraca
zewnętrzna

Kompetencje

personelu

3

Z pracy grup warsztatowych oraz prowadzonej po niej dyskusji odno

ś

nie struktury standardu

wypłyn

ę

ły nast

ę

puj

ą

ce wnioski:

a) Struktura standardu jest czytelna i zrozumiała

b) Zaproponowano poł

ą

czenie elementów „Pomieszczenia” i „Wyposa

ż

enie”, jako,

ż

e nale

żą

do

tej samej grupy czynników

c) Zaproponowano zmian

ę

opisu „Oceny efektywno

ś

ci”. Jako optymalne podano poł

ą

czenie tego

elementu z „Zapewnieniem jako

ś

ci” i przygotowanie wspólnego opisu dla obu tych elementów

d) Wskazano na konieczno

ść

dodania odpowiednich regulacji prawnych jako istotnego elementu

warunkuj

ą

cego mo

ż

liwo

ś

ci

ś

wiadczenia usług poradnictwa zawodowego w edukacji

e) Zaproponowano wprowadzenie do standardu zasady mówi

ą

cej, i

ż

nie wolno jest w stosunku

do usług poradnictwa zawodowego nakłada

ć

wymaga

ń

czysto ilo

ś

ciowych (np. minimalna

liczba klientów w ci

ą

gu dnia itp.)

f) Nale

ż

y w standardzie wyakcentowa

ć

mocniej rol

ę

współpracy zarówno pomi

ę

dzy doradcami

jak i samymi instytucjami.

Ad. II. Propozycje wska

ź

ników

W obszarze wska

ź

ników jako

ś

ci usług poradnictwa zawodowego z obszarów:

- promocja

- pomieszczenia + wyposa

ż

enie

- kompetencje kadry

- współpraca z otoczeniem

z pracy grup warsztatowych oraz prowadzonej po niej dyskusji zebrano nast

ę

puj

ą

ce wnioski:

a)

Istnieje bardzo mocna potrzeba precyzyjnego zdefiniowania czym jest kryterium, a czym

wska

ź

nik w usługach poradnictwa zawodowego.

b)

W dalszej pracy nad standardem mo

ż

na równie

ż

wykorzysta

ć

model podany przez KOWEZiU

celem dokonania lepszej operacjonalizacji kryteriów i wska

ź

ników.

c)

Analiza kryteriów i wska

ź

ników powinna by

ć

wielowymiarowa, tzn. jako minimum powinna

uwzgl

ę

dnia

ć

punkty widzenia ró

ż

nych grup „u

ż

ytkowników” standardu.

Ad. III. Wdro

ż

enie standardu

Wnioski i rekomendacje z grup warsztatowych oraz z prowadzonej dyskusji odno

ś

nie wdro

ż

enia

standardu dotyczyły:

a)

Konieczno

ś

ci dokonania zmian w obowi

ą

zuj

ą

cych aktach prawnych.

b)

Niezb

ę

dnych szkole

ń

dla wszystkich grup „u

ż

ytkowników” standardu

c)

Rozwi

ą

zania dylematu, czy standard ma by

ć

obowi

ą

zkowy, czy dobrowolny.

d)

Alternatywnych dróg wdro

ż

enia standardu (nie tylko ustawa, czy rozporz

ą

dzenie)

e)

Wa

ż

nej roli kontroli rozumianej raczej jako coaching, mentoring, b

ą

d

ź

superwizja, a nie zwykłe

wytykanie bł

ę

dów

4

Ad. IV. Standardy w zakresie narz

ę

dzi wykorzystywanych w poradnictwie zawodowym w sektorze

edukacji

Wnioski:

a)

Istnieje du

ż

a ró

ż

norodno

ść

narz

ę

dzi stosowanych w poradnictwie zawodowym (m.in. testy,

ankiety, kwestionariusze, zasoby informacji zawodowej /np. opisy, filmy, informatory,

przewodniki, analizy, bazy danych/, warsztaty, metody /np. IPD, portfolio/.

b)

Narz

ę

dzia te na dodatek mog

ą

wyst

ę

powa

ć

w ró

ż

nych formach (np. drukowanych,

komputerowych)

c)

Standardy w zakresie narz

ę

dzi wykorzystywanych w poradnictwie zawodowym powinny

uwzgl

ę

dnia

ć

t

ę

ró

ż

norodno

ść

, czyli inne powinny by

ć

standardy dla testów, inne dla informacji

zawodowej, a jeszcze inne dla ich wersji komputerowych.

d)

Zwykłe mechanizmy rynkowe wyłaniaj

ą

ce najlepsze produkty sa zdecydowanie za słabe, aby

wyeliminowa

ć

słabe i niedopracowane narz

ę

dzia.

e)

Powinna istnie

ć

niezale

ż

na instytucja badaj

ą

ca jako

ść

narz

ę

dzi i nadaj

ą

ca odpowiednie

certyfikaty.

f)

Standard rozumiany jest w przypadku narz

ę

dzi bardziej jako wytyczne odno

ś

nie sposobu

konstruowania ró

ż

nych narz

ę

dzi.

Wnioski ogólne - rekomendacje z warsztatu:

1) Istniej

ą

cy Standard

ś

wiadczenia usług poradnictwa zawodowego w szkołach mo

ż

e stanowi

ć

punkt wyj

ś

cia do dalszych prac i modyfikacji.

2) Nale

ż

y stworzy

ć

grup

ę

robocz

ą

, która podejmie prac

ę

nad standardem (SDSiZ RP oferuje tu

swoj

ą

pełn

ą

pomoc i organizacj

ę

prac)

3) Nale

ż

y ustali

ć

wizj

ę

, strategi

ę

i harmonogram działa

ń

.

4) W okresie ok. 4-5 miesi

ę

cy mo

ż

na wypracowa

ć

model standardu gotowy do wdro

ż

enia.

i wtedy niemo

ż

liwe stanie si

ę

mo

ż

liwe…:

J

J

a

a

k

k

o

o

ś

ś

ć

ć

!

!