Aglomeracja bydgosko-toru
ń
ska
Wyzwania polityki miejskiej
Adam Sta
ń
czyk,
KPBPPiR we Włocławku - o. Bydgoszcz
Kujawsko-Pomorskie Biuro Planowania
Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku
Polityka miejska w ramach polityki regionalnej, to wyodr
ę
bniona w ramach
stymulowania rozwoju województwa cz
ęść
działa
ń
, ukierunkowana na:
- rozwi
ą
zanie specyficznych problemów miast (lub pewnej grupy docelowej miast –
wyró
ż
nionej na podstawie podobie
ń
stw problematyki, specyfiki uwarunkowa
ń
, itp.),
- wykorzystanie potencjału dla aktywizacji gospodarczej,
- popraw
ę
jako
ś
ci
ż
ycia mieszka
ń
ców i zwi
ę
kszenie atrakcyjno
ś
ci miast dla
zamieszkania (przeciwdziałanie migracji z miast),
- osi
ą
gni
ę
cie celów polityki rozwoju województwa (kształtowanie potencjału lub
struktur funkcjonalno-przestrzennych poprzez działania kierowane do miast).
Teza:
Miasta województwa s
ą
zbiorem jednostek w tak du
ż
ym stopniu
zró
ż
nicowanym,
ż
e nie ma mo
ż
liwo
ś
ci prowadzenia jednolitej „polityki
miejskiej”.
Podstawowym zadaniem na etapie formułowania zało
ż
e
ń
polityki miejskiej
jest wi
ę
c zró
ż
nicowanie działa
ń
(„instrumentów polityki”) w zale
ż
no
ś
ci od
przyj
ę
tych obszarów interwencji (okre
ś
lenie „co chcemy zmienia
ć
”?) i grup
docelowych (okre
ś
lenie „w których miastach chcemy zmienia
ć
?”)
Sie
ć
miast województwa
Miasta w granicach administracyjnych
Sie
ć
miast województwa
Miasta według klas wielko
ś
ci
Podstawowa charakterystyka sieci miast jako uwarunkowanie prowadzenia polityki miejskiej
Zagadnienie: liczba ludno
ś
ci
0
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
350 000
400 000
B
y
d
g
o
s
z
c
z
T
o
ru
ń
W
ło
c
ła
w
e
k
G
ru
d
z
i
ą
d
z
In
o
w
ro
c
ła
w
B
ro
d
n
ic
a
Ś
w
ie
c
ie
C
h
e
łm
n
o
N
a
k
ło
n
a
d
N
o
te
c
i
ą
R
y
p
in
S
o
le
c
K
u
ja
w
s
k
i
C
h
e
łm
ż
a
L
ip
n
o
ś
n
in
T
u
c
h
o
la
W
ą
b
rz
e
ź
n
o
G
o
lu
b
-D
o
b
rz
y
ń
M
o
g
iln
o
A
le
k
s
a
n
d
ró
w
K
u
ja
w
s
k
i
K
o
ro
n
o
w
o
C
ie
c
h
o
c
in
e
k
S
z
u
b
in
K
ru
s
z
w
ic
a
S
ę
p
ó
ln
o
K
ra
je
ń
s
k
ie
J
a
n
ik
o
w
o
B
a
rc
in
G
n
ie
w
k
o
w
o
N
o
w
e
S
tr
z
e
ln
o
W
i
ę
c
b
o
rk
R
a
d
z
ie
jó
w
P
a
k
o
ś
ć
K
c
y
n
ia
B
rz
e
ś
ć
K
u
ja
w
s
k
i
P
io
tr
k
ó
w
K
u
ja
w
s
k
i
Ł
a
b
is
z
y
n
M
ro
c
z
a
J
a
n
o
w
ie
c
W
ie
lk
o
p
o
ls
k
i
K
o
w
a
le
w
o
P
o
m
o
rs
k
ie
J
a
b
ło
n
o
w
o
P
o
m
o
rs
k
ie
S
k
ę
p
e
K
o
w
a
l
Ł
a
s
in
L
u
b
ra
n
ie
c
Iz
b
ic
a
K
u
ja
w
s
k
a
K
a
m
ie
ń
K
ra
je
ń
s
k
i
D
o
b
rz
y
ń
n
a
d
W
is
ł
ą
N
ie
s
z
a
w
a
R
a
d
z
y
ń
C
h
e
łm
i
ń
s
k
i
C
h
o
d
e
c
z
G
ó
rz
n
o
L
u
b
ie
ń
K
u
ja
w
s
k
i
wielko
ść
miast:
liczba
miast
liczba
mieszka
ń
ców
udział liczby
miast (% )
udział liczby
mieszka
ń
ców
(% )
do 5 tysi
ę
cy
20
63815
38,5
5,1
5 do 10 tysi
ę
cy
11
81267
21,2
6,5
10 do 30 tysi
ę
cy
16
255996
30,8
20,3
powy
ż
ej 30
tysi
ę
cy
5
858384
9,6
68,2
52
1259462
najwi
ę
ksze miasto – Bydgoszcz – 358 928 mk
najmniejsze miasto – Lubie
ń
Kujawski – 1 293 mk
Podstawowa charakterystyka sieci miast jako uwarunkowanie prowadzenia polityki miejskiej
Zagadnienie: urbanizacja podmiejska
Przesłanki klasyfikacji miast na potrzeby polityki regionalnej
Podstaw
ą
klasyfikacji miast jest grupowanie ich wg podobie
ń
stwa działa
ń
, które
zamierza si
ę
wobec nich stosowa
ć
. „Podobie
ń
stwo działa
ń
” mo
ż
e wynika
ć
z
wyst
ę
powania tego samego rodzaju problemów lub predyspozycji.
Podziału miast na potrzeby polityki miejskiej mo
ż
na wi
ę
c dokona
ć
:
1. Według klas wielko
ś
ciowych
2. Według znaczenia w sieci osadniczej
3. Według pełnienia okre
ś
lonej specyficznej funkcji (o
ś
rodki uzdrowiskowe,
turystyczne, przemysłowe, inne)
4. Według wyst
ę
powania okre
ś
lonej klasy ogranicze
ń
(np. poło
ż
enie w obszarach
chronionych)
5. Według uj
ę
cia terytorialnego (poło
ż
enie w okre
ś
lonym obszarze obj
ę
tym
wsparciem)
6. Według zidentyfikowanego specyficznego problemu (np. wysokie bezrobocie,
potrzeba rewitalizacji, inne)
Zało
ż
enia polityki miejskiej
Potencjalne płaszczyzny polityki miejskiej
Grupa docelowa oraz aspekty, które powinny podlega
ć
interwencji w polityce regionalnej
Płaszczyzna:
Metropolia
Grupa docelowa:
Bydgoszcz i Toru
ń
Cel:
Kształtowanie potencjału metropolitalnego Bydgoszczy i Torunia
Zakres interwencji:
1. Rozwój usług znaczenia regionalnego oraz krajowego i mi
ę
dzynarodowego
2. Wsparcie dla rozwoju działalno
ś
ci o znaczeniu krajowym i
mi
ę
dzynarodowym
Mo
ż
liwo
ść
/ realno
ść
przeprowadzenia polityki w ramach polityki regionalnej:
Stosunkowo du
ż
e mo
ż
liwo
ś
ci inicjowania działa
ń
i osi
ą
gania konkretnych
efektów w ramach polityki regionalnej
Potencjalne płaszczyzny polityki miejskiej
Grupa docelowa oraz aspekty, które powinny podlega
ć
interwencji w polityce regionalnej
Płaszczyzna:
Rewitalizacja przestrzenna i społeczna miast. Rozwój przestrzeni publicznych
Grupa docelowa:
Aktualnie miasta o liczbie ludno
ś
ci powy
ż
ej 5 tys. mk
Cel:
Uporz
ą
dkowanie przestrzeni, poprawa struktur społecznych, aktywizacja
społeczna i gospodarcza. W szerszej perspektywie – poprawa jako
ś
ci
ż
ycia
oraz atrakcyjno
ś
ci miast
Zakres interwencji:
Dofinansowanie działa
ń
maj
ą
cych na celu rewitalizacj
ę
i kształtowanie
przestrzeni wspólnych
Mo
ż
liwo
ść
/ realno
ść
przeprowadzenia polityki w ramach polityki regionalnej:
Stosunkowo du
ż
e mo
ż
liwo
ś
ci inicjowania działa
ń
i kształtowania ich zakresu
Potencjalne płaszczyzny polityki miejskiej
Grupa docelowa oraz aspekty, które powinny podlega
ć
interwencji w polityce regionalnej
Płaszczyzna:
Dostosowanie usług i przestrzeni miasta do zmian demograficznych
(starzenie ludno
ś
ci)
Grupa docelowa:
Wszystkie miasta
Cel:
Transformacja systemu usług publicznych oraz likwidacja barier
przestrzennych w zwi
ą
zku z przewidywanym znacznym wzrostem liczby i
udziału ludno
ś
ci starszej
Zakres interwencji:
Dofinansowanie działa
ń
maj
ą
cych na celu transformacj
ę
usług oraz
kształtowanie przestrzeni wspólnych
Mo
ż
liwo
ść
/ realno
ść
przeprowadzenia polityki w ramach polityki regionalnej:
Stosunkowo du
ż
e mo
ż
liwo
ś
ci inicjowania działa
ń
i kształtowania ich zakresu
Potencjalne płaszczyzny polityki miejskiej
Grupa docelowa oraz aspekty, które powinny podlega
ć
interwencji w polityce regionalnej
Płaszczyzna:
Rozwój komunikacji publicznej w miastach i strefach podmiejskich
Grupa docelowa:
Najwi
ę
ksze miasta
Cel:
Skłonienie mieszka
ń
ców do rezygnacji z motoryzacji indywidualnej na rzecz
komunikacji publicznej
Zakres interwencji:
do ustalenia (specjalne taryfy? zakup taboru? realizacja infrastruktury?)
Mo
ż
liwo
ść
/ realno
ść
przeprowadzenia polityki w ramach polityki regionalnej:
Umiarkowane mo
ż
liwo
ś
ci wpływu
Potencjalne płaszczyzny polityki miejskiej
Grupa docelowa oraz aspekty, które powinny podlega
ć
interwencji w polityce regionalnej
Płaszczyzna:
„Małe miasta”
Grupa docelowa:
20 miast o liczbie mieszka
ń
ców poni
ż
ej 5 tys.
Cel:
Aktywizacja gospodarcza, wzmocnienie potencjału miast jako lokalnych
centrów społeczno-gospodarczych, poprawa jako
ś
ci
ż
ycia mieszka
ń
ców (sfera
usług publicznych i jako
ść
przestrzeni publicznych)
Zakres interwencji:
Do ustalenia (nale
ż
y ustali
ć
zasady przyznawania
ś
rodków – analogicznie do
wytycznych do lokalnych programów rewitalizacji)
Mo
ż
liwo
ść
/ realno
ść
przeprowadzenia polityki w ramach polityki regionalnej:
Potencjalnie – du
ż
e mo
ż
liwo
ś
ci inicjowania działa
ń
i kształtowania ich zakresu
Potencjalne płaszczyzny polityki miejskiej
Grupa docelowa oraz aspekty, które powinny podlega
ć
interwencji w polityce regionalnej
Płaszczyzna:
Komunikacja publiczna – płaszczyzna wojewódzka
Cel:
Zapewnienie dost
ę
pno
ś
ci komunikacyjnej o
ś
rodków regionalnych z terenu
województwa
(wpływ na rozwój miast poprzez poszerzenie popytu na potencjał społeczno-
gospodarczy)
Zakres interwencji:
Do ustalenia (organizacja poł
ą
cze
ń
, taryfy)
Mo
ż
liwo
ść
/ realno
ść
przeprowadzenia polityki w ramach polityki regionalnej:
Potencjalnie – du
ż
e mo
ż
liwo
ś
ci inicjowania działa
ń
i kształtowania ich zakresu
ZADANIE TO REALIZUJE TAK
ś
E INNE WA
ś
NE CELE ROZWOJU WOJEWÓDZTWA
Działania nie stanowi
ą
ce stricte polityki miejskiej, ale wpływaj
ą
ce na potencjał miast
Potencjalne płaszczyzny polityki miejskiej
Grupa docelowa oraz aspekty, które powinny podlega
ć
interwencji w polityce regionalnej
Płaszczyzna:
Komunikacja publiczna – płaszczyzna powiatowa
Cel:
Zapewnienie dost
ę
pno
ś
ci komunikacyjnej o
ś
rodków powiatowych z terenu
powiatów
(wpływ na rozwój miast poprzez poszerzenie popytu na potencjał społeczno-
gospodarczy)
Zakres interwencji:
Do ustalenia (organizacja poł
ą
cze
ń
, taryfy)
Mo
ż
liwo
ść
/ realno
ść
przeprowadzenia polityki w ramach polityki regionalnej:
Potencjalnie – du
ż
e mo
ż
liwo
ś
ci inicjowania działa
ń
i kształtowania ich zakresu
ZADANIE TO REALIZUJE TAK
ś
E INNE WA
ś
NE CELE ROZWOJU WOJEWÓDZTWA
Działania nie stanowi
ą
ce stricte polityki miejskiej, ale wpływaj
ą
ce na potencjał miast
Potencjalne płaszczyzny polityki miejskiej
Grupa docelowa oraz aspekty, które powinny podlega
ć
interwencji w polityce regionalnej
Płaszczyzna:
Stymulowanie rozwoju obszarów podmiejskich
Grupa docelowa:
Aglomeracja bydgosko-toru
ń
ska, obszary podmiejskie Włocławka, Grudzi
ą
dza,
Inowrocławia, Brodnicy,
Ś
wiecia, Nakła
Cel:
Stymulowanie rozwoju stref podmiejskich w sposób, który zapewni
zachowanie ładu przestrzennego, walorów
ś
rodowiska i satysfakcjonuj
ą
c
ą
jako
ść ż
ycia mieszka
ń
ców – w warunkach silnej presji inwestycyjnej i du
ż
ej
dynamiki rozwoju
Zakres interwencji:
Do ustalenia (ingerencja w sferze planowania przestrzennego, integracja
miejskiej i podmiejskiej komunikacji publicznej, inne)
Mo
ż
liwo
ść
/ realno
ść
przeprowadzenia polityki w ramach polityki regionalnej:
Potencjalnie – du
ż
e mo
ż
liwo
ś
ci inicjowania działa
ń
i kształtowania ich zakresu
Działania nie stanowi
ą
ce stricte polityki miejskiej, ale wpływaj
ą
ce na potencjał miast
nieskoordynowany,
ż
ywiołowy
rozwój strefy podmiejskiej
przeciwdziałanie rozpraszaniu osadnictwa
poprzez polityk
ę
wspierania miast-satelitów
Schemat – mo
ż
liwo
ś
ci stymulowania rozwoju stref podmiejskich poprzez „polityk
ę
miejsk
ą
”
podstawowe ró
ż
nice dotycz
ą
nast
ę
puj
ą
cych aspektów:
-dojazdy „dom – praca / szkoła” (organizacja transportu publicznego)
-dost
ę
p do usług i atrakcyjnych przestrzeni publicznych (kontekst starzenia społecze
ń
stwa)
-oddziaływania na
ś
rodowisko i ład przestrzenny
Potencjalne płaszczyzny polityki miejskiej
Grupa docelowa oraz aspekty, które powinny podlega
ć
interwencji w polityce regionalnej
Płaszczyzna:
Rozwój funkcji turystycznej
Grupa docelowa:
Miasta o funkcjach turystycznych i uzdrowiskowych
Cel:
Wzmocnienie potencjału miast jako o
ś
rodków obsługi / realizacji turystyki
Zakres interwencji:
Do ustalenia (wsparcie dla podmiotów działaj
ą
cych w turystyce, przestrzenie
publiczne - ogólnodost
ę
pna infrastruktura turystyczna, rozwi
ą
zywanie
problemów infrastrukturalnych b
ę
d
ą
cych barier
ą
dla turystyki)
Mo
ż
liwo
ść
/ realno
ść
przeprowadzenia polityki w ramach polityki regionalnej:
Potencjalnie – du
ż
e mo
ż
liwo
ś
ci inicjowania działa
ń
i kształtowania ich zakresu
Działania nie stanowi
ą
ce stricte polityki miejskiej, ale wpływaj
ą
ce na potencjał miast
Potencjalne płaszczyzny polityki miejskiej
Grupa docelowa oraz aspekty, które powinny podlega
ć
interwencji w polityce regionalnej
Płaszczyzna:
Rozwój funkcji rolniczej
Grupa docelowa:
Miasta le
żą
ce w obszarach stymulowania rozwoju rolnictwa
Cel:
Wzmocnienie potencjału miast jako o
ś
rodków obsługi rolnictwa i przetwórstwa
rolno-spo
ż
ywczego
Zakres interwencji:
Do ustalenia (wsparcie dla podmiotów działaj
ą
cych w obsłudze rolnictwa,
przetwórstwie, itp.)
Mo
ż
liwo
ść
/ realno
ść
przeprowadzenia polityki w ramach polityki regionalnej:
Potencjalnie – du
ż
e mo
ż
liwo
ś
ci inicjowania działa
ń
i kształtowania ich zakresu
Działania nie stanowi
ą
ce stricte polityki miejskiej, ale wpływaj
ą
ce na potencjał miast
Podsumowanie
1. Bez w
ą
tpienia najbardziej udanym jak dot
ą
d przykładem polityki miejskiej na terenie
województwa jest program rewitalizacji miast. Program ten udowodnił w praktyce,
ż
e
mo
ż
liwe jest przeznaczenie konkretnych
ś
rodków i okre
ś
lenie konkretnych zasad, a
miasta s
ą
w stanie zaproponowa
ć
konkretne działania rozwi
ą
zuj
ą
ce wa
ż
ne problemy, a
jednocze
ś
nie realizuj
ą
ce interes polityki regionalnej.
Rozwi
ą
zania formalno-organizacyjne zastosowane przy programie rewitalizacji mog
ą
by
ć
podstaw
ą
dla przeprowadzania programów o innym profilu kierowanych do miast.
2. Najwi
ę
ksze wyzwania w polityce miejskiej w perspektywie najbli
ż
szych 10 lat, to:
-
rozpocz
ę
cie procesu dostosowania potencjału i charakteru miast do zmian
demograficznych, głównie znacznego wzrostu ludno
ś
ci starszej (całkowite
przemodelowanie sektora usług publicznych)
-
budowa potencjału metropolitalnego województwa („by
ć
albo nie by
ć
” w
konkurencyjno
ś
ci mi
ę
dzyregionalnej)
-
opracowanie i wdro
ż
enie zało
ż
e
ń
polityki wobec rozwoju stref podmiejskich i relacji
„miasta – obszary podmiejskie” (rozwi
ą
zanie problemów przy uwzgl
ę
dnieniu interesów
licznych grup w najbardziej dynamicznie rozwijaj
ą
cej si
ę
i najbardziej zło
ż
onej cz
ęś
ci
województwa)
3. Najwi
ę
kszy dylemat polityki miejskiej w perspektywie najbli
ż
szych 10 lat, to:
-
co z polityk
ą
wobec najmniejszych miast? a mo
ż
e najmniejsze miasta powinny by
ć
traktowane tak jak wiejskie siedziby gmin i obj
ę
te wspóln
ą
polityk
ą
rozwoju usług
lokalnych? („pragmatyzm zamiast presti
ż
u”?)
• Prognoza demograficzna jako
podstawowe uwarunkowanie rozwoju
regionalnego i polityki miejskiej
Prognoza demograficzna dla województwa kujawsko-pomorskiego
Spadek ogólnej liczby ludno
ś
ci o blisko 120 tys. osób (czyli o około 6%) w okresie
2008-2030
Prognoza demograficzna dla powiatów ziemskich na lata 2008-2030
Wzrost liczby mieszka
ń
ców obszarów podmiejskich Bydgoszczy (11,1%) i Torunia (12,1%)
Prawdopodobnie wzrost ten b
ę
dzie wi
ę
kszy od szacunków GUS (nawet ponad 20%)
Prognoza demograficzna dla najwi
ę
kszych miast na lata 2008-2030
Bydgoszcz:
- 70 tys. (19,3%)
Toru
ń
:
-35 tys. (16,8%)
Włocławek:
-19 tys. (16%)
Grudzi
ą
dz:
-17 tys. (17,1%)
ok. 290 tys.
ok. 170 tys.
ok. 100 tys.
ok. 82 tys.
Prognoza zmian struktur ludno
ś
ci
Prognozowany stan w odniesieniu do liczby ludno
ś
ci w roku 2008 (rok 2008=100)
Grupa „przedszkolna” (3-6 lat)
Trend (2008/2013/2018/2023/2028): nieznaczny wzrost – stabilizacja - spadek
50,00
60,00
70,00
80,00
90,00
100,00
a
le
k
s
a
n
d
ro
w
s
k
i
b
ro
d
n
ic
k
i
b
y
d
g
o
s
k
i
c
h
e
łm
i
ń
s
k
i
g
o
lu
b
s
k
o
-d
o
b
rz
y
ń
s
k
i
g
ru
d
z
i
ą
d
z
k
i
in
o
w
ro
c
ła
w
s
k
i
lip
n
o
w
s
k
i
m
o
g
ile
ń
s
k
i
n
a
k
ie
ls
k
i
ra
d
z
ie
jo
w
s
k
i
ry
p
i
ń
s
k
i
s
ę
p
o
le
ń
s
k
i
ś
w
ie
c
k
i
to
ru
ń
s
k
i
tu
c
h
o
ls
k
i
w
ą
b
rz
e
s
k
i
w
ło
c
ła
w
s
k
i
ż
n
i
ń
s
k
i
m
.
By
d
g
o
s
z
c
z
m
.G
ru
d
z
i
ą
d
z
m
.T
o
ru
ń
m
.W
ło
c
ła
w
e
k
o
g
ó
łe
m
p
o
w
ia
ty
z
ie
m
s
k
ie
p
o
w
ia
ty
g
ro
d
z
k
ie
Prognozowany stan w odniesieniu do liczby ludno
ś
ci w roku 2008 (rok 2008=100)
Grupa „szkoły podstawowej” (7-12 lat)
Trend (2008/2013/2018/2023/2028): spadek – stabilizacja
50,00
60,00
70,00
80,00
90,00
100,00
a
le
k
s
a
n
d
ro
w
s
k
i
b
ro
d
n
ic
k
i
b
y
d
g
o
s
k
i
c
h
e
łm
i
ń
s
k
i
g
o
lu
b
s
k
o
-d
o
b
rz
y
ń
s
k
i
g
ru
d
z
i
ą
d
z
k
i
in
o
w
ro
c
ła
w
s
k
i
lip
n
o
w
s
k
i
m
o
g
ile
ń
s
k
i
n
a
k
ie
ls
k
i
ra
d
z
ie
jo
w
s
k
i
ry
p
i
ń
s
k
i
s
ę
p
o
le
ń
s
k
i
ś
w
ie
c
k
i
to
ru
ń
s
k
i
tu
c
h
o
ls
k
i
w
ą
b
rz
e
s
k
i
w
ło
c
ła
w
s
k
i
ż
n
i
ń
s
k
i
m
.
By
d
g
o
s
z
c
z
m
.G
ru
d
z
i
ą
d
z
m
.T
o
ru
ń
m
.W
ło
c
ła
w
e
k
o
g
ó
łe
m
p
o
w
ia
ty
z
ie
m
s
k
ie
p
o
w
ia
ty
g
ro
d
z
k
ie
Prognozowany stan w odniesieniu do liczby ludno
ś
ci w roku 2008 (rok 2008=100)
Grupa „gimnazjalna” (13-15 lat)
Trend (2008/2013/2018/2023/2028): silny spadek – spadek
50,00
60,00
70,00
80,00
90,00
100,00
a
le
k
s
a
n
d
ro
w
s
k
i
b
ro
d
n
ic
k
i
b
y
d
g
o
s
k
i
c
h
e
łm
i
ń
s
k
i
g
o
lu
b
s
k
o
-d
o
b
rz
y
ń
s
k
i
g
ru
d
z
i
ą
d
z
k
i
in
o
w
ro
c
ła
w
s
k
i
lip
n
o
w
s
k
i
m
o
g
ile
ń
s
k
i
n
a
k
ie
ls
k
i
ra
d
z
ie
jo
w
s
k
i
ry
p
i
ń
s
k
i
s
ę
p
o
le
ń
s
k
i
ś
w
ie
c
k
i
to
ru
ń
s
k
i
tu
c
h
o
ls
k
i
w
ą
b
rz
e
s
k
i
w
ło
c
ła
w
s
k
i
ż
n
i
ń
s
k
i
m
.
B
y
d
g
o
s
z
c
z
m
.G
ru
d
z
i
ą
d
z
m
.T
o
ru
ń
m
.W
ło
c
ła
w
e
k
o
g
ó
łe
m
p
o
w
ia
ty
z
ie
m
s
k
ie
p
o
w
ia
ty
g
ro
d
z
k
ie
Prognozowany stan w odniesieniu do liczby ludno
ś
ci w roku 2008 (rok 2008=100)
Grupa „szkoły
ś
redniej” (16-18 lat)
Trend (2008/2013/2018/2023/2028): silny spadek – spadek - stabilizacja
50,00
60,00
70,00
80,00
90,00
100,00
a
le
k
s
a
n
d
ro
w
s
k
i
b
ro
d
n
ic
k
i
b
y
d
g
o
s
k
i
c
h
e
łm
i
ń
s
k
i
g
o
lu
b
s
k
o
-d
o
b
rz
y
ń
s
k
i
g
ru
d
z
i
ą
d
z
k
i
in
o
w
ro
c
ła
w
s
k
i
lip
n
o
w
s
k
i
m
o
g
ile
ń
s
k
i
n
a
k
ie
ls
k
i
ra
d
z
ie
jo
w
s
k
i
ry
p
i
ń
s
k
i
s
ę
p
o
le
ń
s
k
i
ś
w
ie
c
k
i
to
ru
ń
s
k
i
tu
c
h
o
ls
k
i
w
ą
b
rz
e
s
k
i
w
ło
c
ła
w
s
k
i
ż
n
i
ń
s
k
i
m
.
B
y
d
g
o
s
z
c
z
m
.G
ru
d
z
i
ą
d
z
m
.T
o
ru
ń
m
.W
ło
c
ła
w
e
k
o
g
ó
łe
m
p
o
w
ia
ty
z
ie
m
s
k
ie
p
o
w
ia
ty
g
ro
d
z
k
ie
40,00
50,00
60,00
70,00
80,00
90,00
100,00
a
le
k
s
a
n
d
ro
w
s
k
i
b
ro
d
n
ic
k
i
b
y
d
g
o
s
k
i
c
h
e
łm
i
ń
s
k
i
g
o
lu
b
s
k
o
-d
o
b
rz
y
ń
s
k
i
g
ru
d
z
i
ą
d
z
k
i
in
o
w
ro
c
ła
w
s
k
i
lip
n
o
w
s
k
i
m
o
g
ile
ń
s
k
i
n
a
k
ie
ls
k
i
ra
d
z
ie
jo
w
s
k
i
ry
p
i
ń
s
k
i
s
ę
p
o
le
ń
s
k
i
ś
w
ie
c
k
i
to
ru
ń
s
k
i
tu
c
h
o
ls
k
i
w
ą
b
rz
e
s
k
i
w
ło
c
ła
w
s
k
i
ż
n
i
ń
s
k
i
m
.
By
d
g
o
s
z
c
z
m
.G
ru
d
z
i
ą
d
z
m
.T
o
ru
ń
m
.W
ło
c
ła
w
e
k
o
g
ó
łe
m
p
o
w
ia
ty
z
ie
m
s
k
ie
p
o
w
ia
ty
g
ro
d
z
k
ie
Prognozowany stan w odniesieniu do liczby ludno
ś
ci w roku 2008 (rok 2008=100)
Grupa 19 – 24 lata (teoretyczne zapotrzebowanie na szkolnictwo wy
ż
sze)
Trend (2008/2013/2018/2023/2028): sukcesywny silny spadek
Liczebno
ść
grupy przedprodukcyjnej i poprodukcyjnej
(tys. osób)
0
100
200
300
400
500
600
2008
2013
2018
2023
2028
grupa poprodukcyjna - ogółem
grupa przedprodukcyjna - ogółem
grupa poprodukcyjna - pow. ziemskie
grupa przedprodukcyjna - pow. ziemskie
grupa poprodukcyjna - pow. grodzkie
grupa przedprodukcyjna - pow. grodzkie
Porównanie udziałów grup ekonomicznych ludno
ś
ci w latach 2008 i 2028
(% ogółu ludno
ś
ci)
20,0
21,8
17,1
15,5
16,9
12,8
64,7
64,0
65,7
58,6
59,5
56,8
15,3
14,2
17,2
25,9
23,6
30,3
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
ogółem województwo
powiaty ziemskie
powiaty grodzkie
2008 - przedprod
2028 - przedprod
2008 - prod
2028 - prod
2008 - poprod
2028 - poprod
50,00
60,00
70,00
80,00
90,00
100,00
110,00
120,00
a
le
k
s
a
n
d
ro
w
s
k
i
b
ro
d
n
ic
k
i
b
y
d
g
o
s
k
i
c
h
e
łm
i
ń
s
k
i
g
o
lu
b
s
k
o
-d
o
b
rz
y
ń
s
k
i
g
ru
d
z
i
ą
d
z
k
i
in
o
w
ro
c
ła
w
s
k
i
lip
n
o
w
s
k
i
m
o
g
ile
ń
s
k
i
n
a
k
ie
ls
k
i
ra
d
z
ie
jo
w
s
k
i
ry
p
i
ń
s
k
i
s
ę
p
o
le
ń
s
k
i
ś
w
ie
c
k
i
to
ru
ń
s
k
i
tu
c
h
o
ls
k
i
w
ą
b
rz
e
s
k
i
w
ło
c
ła
w
s
k
i
ż
n
i
ń
s
k
i
m
.
B
y
d
g
o
s
z
c
z
m
.G
ru
d
z
i
ą
d
z
m
.T
o
ru
ń
m
.W
ło
c
ła
w
e
k
o
g
ó
łe
m
p
o
w
ia
ty
z
ie
m
s
k
ie
p
o
w
ia
ty
g
ro
d
z
k
ie
Prognozowany stan w odniesieniu do liczby ludno
ś
ci w roku 2008 (rok 2008=100)
Grupa produkcyjna
Trend (2008/2013/2018/2023/2028): stabilizacja - spadek
Prognozowany stan w odniesieniu do liczby ludno
ś
ci w roku 2008 (rok 2008=100)
Grupa przedprodukcyjna
Trend (2008/2013/2018/2023/2028): sukcesywny spadek
50,00
60,00
70,00
80,00
90,00
100,00
a
le
k
s
a
n
d
ro
w
s
k
i
b
ro
d
n
ic
k
i
b
y
d
g
o
s
k
i
c
h
e
łm
i
ń
s
k
i
g
o
lu
b
s
k
o
-d
o
b
rz
y
ń
s
k
i
g
ru
d
z
i
ą
d
z
k
i
in
o
w
ro
c
ła
w
s
k
i
lip
n
o
w
s
k
i
m
o
g
ile
ń
s
k
i
n
a
k
ie
ls
k
i
ra
d
z
ie
jo
w
s
k
i
ry
p
i
ń
s
k
i
s
ę
p
o
le
ń
s
k
i
ś
w
ie
c
k
i
to
ru
ń
s
k
i
tu
c
h
o
ls
k
i
w
ą
b
rz
e
s
k
i
w
ło
c
ła
w
s
k
i
ż
n
i
ń
s
k
i
m
.
B
y
d
g
o
s
z
c
z
m
.G
ru
d
z
i
ą
d
z
m
.T
o
ru
ń
m
.W
ło
c
ła
w
e
k
o
g
ó
łe
m
p
o
w
ia
ty
z
ie
m
s
k
ie
p
o
w
ia
ty
g
ro
d
z
k
ie
Prognozowany stan w odniesieniu do liczby ludno
ś
ci w roku 2008 (rok 2008=100)
Grupa poprodukcyjna
Trend (2008/2013/2018/2023/2028): sukcesywny wzrost
100,00
110,00
120,00
130,00
140,00
150,00
160,00
170,00
180,00
190,00
200,00
210,00
220,00
a
le
k
s
a
n
d
ro
w
s
k
i
b
ro
d
n
ic
k
i
b
y
d
g
o
s
k
i
c
h
e
łm
i
ń
s
k
i
g
o
lu
b
s
k
o
-d
o
b
rz
y
ń
s
k
i
g
ru
d
z
i
ą
d
z
k
i
in
o
w
ro
c
ła
w
s
k
i
lip
n
o
w
s
k
i
m
o
g
ile
ń
s
k
i
n
a
k
ie
ls
k
i
ra
d
z
ie
jo
w
s
k
i
ry
p
i
ń
s
k
i
s
ę
p
o
le
ń
s
k
i
ś
w
ie
c
k
i
to
ru
ń
s
k
i
tu
c
h
o
ls
k
i
w
ą
b
rz
e
s
k
i
w
ło
c
ła
w
s
k
i
ż
n
i
ń
s
k
i
m
.
B
y
d
g
o
s
z
c
z
m
.G
ru
d
z
i
ą
d
z
m
.T
o
ru
ń
m
.W
ło
c
ła
w
e
k
o
g
ó
łe
m
p
o
w
ia
ty
z
ie
m
s
k
ie
p
o
w
ia
ty
g
ro
d
z
k
ie
9,1
4,8
7,1
6,8
3,8
5,3
10,9
5,7
8,5
2035
7,0
3,6
5,4
5,2
2,7
4,0
8,3
4,3
6,5
2030
5,1
2,5
3,9
4,0
1,9
2,9
5,9
2,9
4,5
2025
5,1
2,4
3,8
4,3
1,9
3,1
5,7
2,8
4,3
2020
4,8
2,3
3,6
4,4
1,9
3,1
5,1
2,5
3,9
2015
4,3
1,9
3,1
4,1
1,8
3,0
4,4
2,0
3,3
2010
3,9
1,7
2,9
3,9
1,7
2,8
4,0
1,7
2,9
2008
Kobiety
M
ęż
czy
ź
ni
Ogółem
Kobiety
M
ęż
czy
ź
ni
Ogółem
Kobiety
M
ęż
czy
ź
ni
Ogółem
Razem
Wie
ś
Miasto
Grupa wiekowa 80+
Obecnie ludno
ść
w wieku 80 i wi
ę
cej lat stanowi 2,9% ogółu ludno
ś
ci.
W roku 2035 stanowi
ć
b
ę
dzie ponad 7%, w miastach – 8,5%.
Prawie 11% kobiet i prawie 6% m
ęż
czyzn w miastach w roku 2035 liczy
ć
b
ę
dzie
ponad 80 lat
• Dzi
ę
kuj
ę
za uwag
ę