Małe ptaki egzotyczne

(Estrildinae), papugi

żywienie oraz stosowane karmy

Andrzej Rutkowski

Na wolności ptaki żywią się bardzo

urozmaiconym pokarmem

POKARM ROŚLINNY

•

suche ziarna i nasiona

–

liczne gatunki prosa

(tym proso senegalskie (najlepiej w kolbach),

–

mozga kanaryjska popularnie zwana kanarem,

–

proso murzyńskie tzw. murzynek,

–

rzepik,

–

siemię lniane

–

nasiona traw i chwastów

Największy udział stanowić powinny nasiona

prosa (ponad 70 %)

•

Proso senegalskie- lepsze szczególnie dla najmniejszych

przedstawicieli Estrildinae

•

cienkie łuski, z którymi ptaki potrafią sobie łatwo poradzić.

Najlepiej, aby w mieszance znalazły się jednak

różne gatunki prosa – dajemy możliwość

wyboru

preferencje pokarmowe to nie tylko

kwestia gatunku ptaków ale również

cecha osobnicza

Mozga Kanaryjska

•

zawierają duże ilości węglowodanów,

•

mieszance dla astryldów czy amadyn ilość
kanaru w stosunku do ilości prosa powinna
wynosić 1 : 3.

wynosić 1 : 3.

Proso murzyńskie

•

uwagi na dużą zawartość tłuszczu, powinno
stanowić tylko niewielki dodatek do mieszanki
dla małych ptaków egzotycznych

Nasiona traw, chwastów i ziół

•

Nasiona - wiechlina, mlecz, mniszek, babka,
tasznik, dziewanna, lnianka, len, kmin czarny,
babka płesznik, porzeczka, ostropest,
ogórecznik, kozieradka, wiesiołek

ogórecznik, kozieradka, wiesiołek

Poślad

•

poślad czyli pozostałość po oczyszczaniu
wymłóconego ziarna, który zawiera nasiona
różnych roślin zielnych, chwastów oraz zbóż.

•

Rośliny wymienione w tej grupie pokarmów

wpływają przede wszystkim prozdrowotnie na

organizm ptaków oraz są cennym źródłem

witamin oraz makro- i mikroelementów.

witamin oraz makro- i mikroelementów.

Kiełkowanie

•

Kiełkowanie nasion i ziaren to proces który z
jednej strony korzystnie zmienia ich skład
chemiczny, bowiem następuje rozkład
związków złożonych do substancji o prostszej

związków złożonych do substancji o prostszej
budowie

•

stymulacja wielu gatunków amadyn i
astryldów do gniazdowania

Do kiełkowania nadają się praktycznie wszystkie mieszanki

nasienne stosowane w żywieniu amadyn i astryldów.

•

Odpowiednią ilość suchych nasion zalać należy wodą (tak aby wszystkie

były zanurzone) i pozostawiamy tak na 24 godziny w temperaturze
pokojowej.

•

Po tym czasie dokładnie płuczemy nasiona na sicie po czym zaraz gotowe są

do skarmiania.

•

dniach wypuszczą małe kiełki i w tym stadium są równie chętnie zjadane

przez amadyny czy astryldy.

•

Dopiero gdy kiełki przekracza długość 5 mm tracą na atrakcyjności i wiele

gatunków

•

Jeśli zapach jest podejrzany, stęchły i widać drobne pęcherzyki powietrza

wydostające się z namoczonych nasion jest to znak, że pokarm taki już nie
nadaje się do skarmiania,

Zielonki, warzywa i owoce

•

Pasze zielone, warzywa i owoce stanowią niezbędny element diety.

•

są one źródłem łatwo przyswajalnych węglowodanów a przede
wszystkim witamin i mikroelementów.

•

W zielonkach oraz marchwi znajduje się β-karoten będący
prowitaminą A, substancja ta wpływa na wybarwienie zwiększając
intensywność kolorów pomarańczowych i czerwonych upierzenia a
także decyduje o dobrym wzroku.

•

Do najlepszych karm zielonych należy Gwiazdnica pospolita

•

Do najlepszych karm zielonych należy Gwiazdnica pospolita
(Stellaria media).

–

najchętniej spożywana zielonka mająca istotny pozytywny wpływ na
wykarmianie piskląt jak również na kondycję ptaków dorosłych.

•

Do chętnie spożywanych zielonek należy zaliczyć Mniszek lekarski
(Taraxacum officinalis) .

–

Astrydy i amadyny spożywają jego liście a także bardzo chętnie pobierają
niedojrzałe nasiona, które wydłubują z przekwitniętych kwiatostanów.

Zielonki, warzywa i owoce

•

Ptaki lubią spożywać liście sałaty - może zawierać szkodliwe

dla zdrowia azotyny.

•

Cykoria oprócz wartościowych węglowodanów, witamin i
niektórych mikroelementów, posiada inulinę – substancję
prebiotyczną

•

Na pewno nie należy podawać roślin kapustnych ( liście

•

Na pewno nie należy podawać roślin kapustnych ( liście
kalafiora, kapusty czy rzodkiewki).

•

tarta czerwona marchew

•

zielony świeży ogórek

•

Czasami hodowcy podają miąższ arbuza lub melona.

•

W każdej racjonalnej diecie, zwłaszcza w okresie zimowym
nie powinno zabraknąć jabłka.

POKARM ZWIERZĘCY

•

Chcąc z sukcesem rozmnażać amadyny czy astrydy należy podawać
im pokarmy zawierające białko zwierzęce

•

Wydaje się, że gatunkiem, który potrafi wykarmić młode bez
udziału pokarmów zwierzęcych jest Amadyna wspaniała.

–

Amadyny wspaniałe, podobnie jak gołębie, produkują w okresie
lęgowym własne białko zwierzęce w postaci tzw. ptasiego mleczka

lęgowym własne białko zwierzęce w postaci tzw. ptasiego mleczka
czyli wydzieliny wola.

•

Wiele badań na zeberkach wskazuje również iż bogaty pokarm (w
tym w białko zwierzęce) daje większą szansę uzyskania w lęgu
piskląt płci żeńskiej i męskiej w stosunku 1:1. Z kolei stwierdzono,
że brak urozmaiconego pokarmu oraz jego gorsza wartość odżywcza
sprawia, że w lęgu może pojawić się więcej samców.

Imaga (postacie dorosłe owadów)

•

muszki owocowe (Drosophila melanogaster),

•

Większe gatunki amadyn chętnie jedzą tez

zebrane dla nich na łąkach różne gatunki
koników polnych mniejsze okazy świerszczy.

koników polnych mniejsze okazy świerszczy.

Larwy i poczwarki

•

larwy mrówek (tzw. mrówcze jaja)
nie gatunków będących w większości
pod ochroną (rodzaj Formica) tylko
popularnych mrówek łąkowych i
polnych,

•

wysuszone mrówcze poczwarki
Zaobserwowano, że częściej sięgają
po ten pokarm małe gatunki astryld
niż amadyny.

•

Larwy mrówek, oprócz

wartościowego białka zwierzęcego,
zawierają sporą ilość kwasów
organicznych,

Larwy i poczwarki

•

Larwy mącznika młynarka (Tenebrio monitor),

–

Podawane w zbyt dużych ilościach (max 2-3 larwy na ptaka) mogą powodować
u ptaków różnego rodzaju schorzenia układu pokarmowego, ponadto jest to
pokarm bardzo bogaty w tłuszcze

–

Amadyny czy astryldy nie jedzą tych larw w całości.

•

Dla mniejszych gatunków astryldów szczególnie cenne będą
larwy potocznie zwane „Buffalo” (Alphitobius avatus).

•

Niektóre ptaki chętnie będą zjadać także żywe dafnie czy

nawet larwy ochotki, pokarm przeznaczony dla rybek
akwariowych

POKARM JAJECZNY

•

Jajo kurze posiada jedno z najwartościowszych białek
zwierzęcych o wybitnym składzie aminokwasowym.

–

nie występuje w naturze

–

pewnego rodzaju karma zastępcza, szczególnie przydatna w

okresie lęgowym,

•

Istnieje cały szereg różnych receptur miękkich karm. Np.
składa się z:

–

tartej bułki i ugotowanych na twardo i rozgniecionych jaj kurzych
(gotowane min. 10 minut).

–

Niektórzy dodają w niewielkiej ilości nasiona maku, bowiem
wypływają one korzystnie na procesy trawienne u piskląt.

–

Może także zawierać tartą marchew lub jabłko..

Gotowy pokarm jajeczny

SKŁADNIKI MINERALNE

•

Najważniejszym z nich jest z pewnością wapń,

–

skorupy mątw potocznie zwane „sepią”

–

skorupy jaj po ugotowaniu zmielone np. w młynku do kawy.

–

gotowe preparaty mineralno-witaminowe produkowane dla
gołębi (np. Minervita),

•

Bardzo ważnym jest także drobny żwirek i piasek. Pełnią w
organizmie ważna role gastrolitów, które w żołądku
mięśniowym będą wspomagać proces rozcierania pokarmu.

•

Astryldy i amadyny bardzo chętnie spożywają węgiel
drzewny, który można bez problemu kupić w sklepach
zoologicznych lub wykładać im resztki z ogniska.

–

Ważnym jest aby podawany węgiel lub zwęglone drewno
pochodziło z drzew liściastych,

WODA DO PICIA – WODA DO

KĄPIELI

•

Wodę do kąpieli podaje się zazwyczaj w niezbyt głębokich na.czyniach.
Amadyny i astryldy bardzo chętnie się kąpią utrzymując w ten sposób w
dobrym stanie swoje upierzenie.

•

Jednak należy pamiętać o tym, iż woda do kąpieli winna być wymieniana
przynajmniej 2 razy dziennie.

przynajmniej 2 razy dziennie.

•

Podnoszenie wilgotność poprzez spryskiwanie wodą lub umożliwianie
codziennych kąpiel jest szczególnie ważne w okresie lęgowym, bowiem
ułatwia wykluwanie się piskląt i dobrze wpływa na zdrowotność ich
nieopierzonej skóry.

•

•

Kąpiele astryldów czy amadyn są dobry testem oceniającym zdrowotność
naszych ulubieńców, ptaki chore bądź u których choroba dopiero się
rozpoczyna z reguły nie korzystają z kąpieli

TECHNIKA śYWIENIA

•

Najlepszą techniką żywienia astryldów i amadyn jest stosowanie

metody „wolnego wyboru” polegającej na dużym urozmaiceniu i
różnorodności stosowanych karm.

•

Teoretycznie ranek jest najlepszy, bo ptaki mają cały dzień do
żerowania i karmienia młodych.

–

Przyjmując, że najpopularniejsze gatunki amadyn i astryldów

–

Przyjmując, że najpopularniejsze gatunki amadyn i astryldów
potrzebują długiego dnia świetlnego - ok. 16 godzin/dzień, można
przesunąć czas karmienia na inne godziny niż ranne.

–

Ważnym jest zachowanie stałej pory zadawania pokarmów, bowiem
ptaki bardzo się do tego przyzwyczajają.

–

Znamy przypadki karmienia w godzinach wieczornych (17 – 19)
bez jakichkolwiek ubocznych skutków, pod warunkiem, że
zachowana jest regularność

Papugi

Stosowane

karmy

•

Nasiona lub mieszanki nasienne do 20%

•

Pozostałe 80-100%

–

Białko roślinne

–

Pełne nasiona

–

Pełne nasiona

–

Owoce warzywa

–

Orzechy

–

Poślad

–

Odpadki – nie !!

Źródła białka zwierzęcego

•

Ser

•

Mięso gotowane – chude

•

Jaja gotowane na twardo

•

Puszkowany tuńczyk – w wodzie

•

Karmy dla psów i kotów o niskiej zawartości

•

Karmy dla psów i kotów o niskiej zawartości
tłuszczu

„pełne ziarna”

•

Ziarna kashi

•

proso,

•

siemię,

•

Słonecznik

•

pszenica,

Gotowa mieszanka

•

pszenica,

•

owies,

•

jęczmień,

•

kukurydza,

•

Sorgo

•

Musli

•

Surowy makaron

Warzywa

•

Warzywa – żółte oraz ciemnozielone preferowane

•

Mrożone warzywa – rozmrozić i zmiksować

•

Puszkowane

•

Można stosować

•

Można stosować

–

Seler

–

Brokuł

–

Pietruszka

–

Szpinak

–

marchew

Owoce

•

Można podawać

–

Mrożone – rozmrozić

–

Puszkowane

–

Świeżę

–

Świeżę

–

Suszone

Orzechy

•

Orzechy, „poślad”

–

Pełne orzechy umiarkowanie

•

Wysoka zawartość tłuszczu

Wprowadzanie nowych karm

•

Podawać rano – większy apetyt

•

Wstrzymać podawanie ulubionych karm

•

Mieszać „nową” ze „starą”

–

20:80, 40:60, itp.

–

20:80, 40:60, itp.

•

Wielkość karmy dostosować do gatunku

•

Łatwiej zmienić paszę w grupie ptaków

•

Obserwacja !!

Czego nie podawać

•

Awokado

–

Roślina, skóra ? – alergie ?

•

„Surowe” mleko

–

Laktoza – rozwój mikroorganizmów

–

Laktoza – rozwój mikroorganizmów

•

Czekolada

–

Teobromina (działanie podobne do kofeiny)

Witaminy i minerały

•

Można posypywać owoce i warzywa

•

Płynne dodawać do wody

Czego nie wiemy

•

Białko

•

Lizyna

•

Energia

••

Wapń

•

Witaminy A, D, K

•

świrek

Czego nie wiemy

•

Nimfy – pisklęta

–

Optymalny poziom białka 20% ??

•

15 % lub mniej 25 lub więcej – co gorsze co lepsze

•

Poziom lizyny

–

0.8 do 1.2 %

–

0.6 %– depresja wzrostu

Czego nie wiemy - energia

•

Papużki faliste

–

12-16 kcal ME/dzień

•

Kanarki

–

12 kcal ME/dzień

–

12 kcal ME/dzień

•

Amazonki 350g

–

100 kcal ME/dzień

•

Ary 1000g

–

220 kcal ME/dzień

Energia

•

Ara hiacyntowa

–

25 % więcej
tłuszczy/oleju niż
pozostałe gatunki

pozostałe gatunki

•

Papużki faliste,
nimfy, amazonki –
podatne na otyłość

Co wiemy – Ca

•

Nimfy

–

1 % Ca max.

–

0.3 – 0.35 % przy
normalnej nieśności

normalnej nieśności

Co wiemy - Witaminy

•

Niektóre amazonki – mogą
mieć podwyższone
zapotrzebowanie na witaminę
A

•

Papużki faliste – 7000 IU / kg
diety witaminy A

•

Cześć papug właściwych
(Psittacina)

–

Pisklęta podatne na
hipreitaminozę D

3

•

Złota i hiacyntowa ara

•

Nimfy

Dziękuję za uwagę