Koszty procesów logistycznych.
Kalkulacja kosztów
Stosujemy ją gdy :
•
przeprowadzamy kalkulacje rentowności
•
gdy chcemy obliczyć koszt jednostkowy wyrobu.
Układ kalkulacyjny
•
obejmuje wszystkie poniesione koszty:
1) materiały bezpośrednie
2) materiały pomocnicze
3) płace bezpośrednie
4) inne koszty bezpośrednie
5) koszty wydziałowe
6) koszty ogólnozakładowe
7) koszty sprzedaży
1+2+3+4+5+6+7= koszt własny sprzedaży
Metody kalkulacji:
podziałowa ( prosta , złożona , współczynnikowa , fazowa )
przy produktach łączonych lub sprzężona
doliczeniowa
Metoda kalkulacji PODZIAŁOWA PROSTA, ma zastosowanie przy produkcji masowej
jednoasortymentowej. Wszystkie koszty dzielimy przez produkcję i otrzymujemy koszt
jednostkowy produkcji.
Kj =
p
k
Metoda kalkulacji PODZIAŁOWA ZŁOŻONA, stosowana jest :
Przy produkcji masowej kilku asortymentów , które wymagają bardzo podobnego
procesu wytwarzania .
Stosowana jest w dwóch przypadkach :
1. gdy wyroby nie są do siebie podobne , ale możemy znaleźć dla nich wspólną
jednostkę miary
2. gdy koszty pośrednie stanowią mały procent wszystkich kosztów przedsiębiorstwa
Zasada jest taka , że podziałowi poddaje się koszty pośrednie i dolicz się do nich koszty
bezpośrednie i wylicza się ogólne koszty.
Przykład
Na produkcję wyrobów poniesiono 840 000 . Koszty pośrednie stanowią 360 000
Pozycje
kalkulacyjne
Wyrób A
Wyrób B
Wyrób C
1. Ilość wyrobów
[szt]
5 000
6 000
9 000
2. Jednostka miary
[kg]
40 000
20 000
60 000
3. Stawka kosztów
pośrednich [zł/kg]
3
3
3
4.Koszty pośrednie
120 000
60 000
180 000
5.Jednostkowe
koszty pośrednie
24
10
20
6. Koszty
bezpośrednie
120 000
144 000
216 000
7. Jednostkowe
koszty bezpośrednie
[zł]
24
24
24
8.Koszt wytworzenia
wyrobu
240 000
204 000
396 000
9. Jednostkowy koszt
wytworzenia wyrobu
48
34
44
stawkę kosztów pośrednich obliczamy przez podzielenie kosztów pośrednich przez
ilość jednostek miary dla wszystkich wyrobów, która została podana w przykładzie
koszty pośrednie obliczamy mnożąc stawkę kosztów pośrednich przez jednostkę
miary
jednostkowy koszt pośredni obliczamy dzieląc koszt pośredni przez ilość wyrobów
koszty bezpośrednie obliczamy mnożąc koszt jednostkowy bezpośredni , który
został podany w przykładzie przez ilość wyrobów
koszt wytworzenia wyrobu obliczamy dodając koszty pośrednie do kosztów
bezpośrednich
jednostkowy koszt wytworzenia wyrobu obliczamy dodając koszt jednostkowy
pośredni do kosztu jednostkowego bezpośredniego
Metoda kalkulacji PODZIAŁOWA WSPÓŁCZYNNIKOWA
Stosuje się ją gdy :
•
Jeżeli są jednostki miary wspólnej to trzeba obliczyć współczynniki
•
Żeby obliczyć koszt jednostki wyrobu to trzeba obliczyć koszt jednostki
współczynnikowej
Metoda kalkulacji PODZIAŁOWA FAZOWA, gdzie produkcja zorganizowana jest
fazowo . Może występować w dwóch przypadkach :
gdy wyroby nie są magazynowane i sprzedawane wtedy koszt jednostkowy
wyrobu końcowego jest sumą kosztów jednostkowych w każdej fazie
gdy wyroby są magazynowane i sprzedawane to koszt jednostkowy wyrobu
finalnego jest koszt jednostkowy ostatniej fazy.
Przykład
Pierwszy przypadek . Wytworzono 10 000[szt.] wyrobów
I Faza
II Faza
1. Koszt wytworzenia
40 000
30 000
2. Jednostkowe koszty
wytworzenia
4
3
3. Koszt jednostkowy wyrobu
finalnego
7
Obliczenia:
jednostkowy koszt wytworzenia obliczamy dzieląc koszty wytworzenia przez ilość
wytworzonych wyrobów
koszt jednostkowy wyrobu finalnego obliczamy dodając jednostkowe koszty
wytworzenia Fazy I do Fazy II
Drugi przypadek . Wytworzono 10000[szt.] wyrobów
I Faza
II Faza
1. Rozmiar produkcji
10 000[szt.]
8 000 [szt]
2. Koszt wytworzenia
40 000
24 000
3. Koszt wytworzenia
półfabrykatów przekazanych
do drugiej fazy
-
32 000
4. Koszty wytworzenia
wyrobów finalnych
-
56 000
koszt wytworzenia obliczamy mnożąc rozmiar produkcji przez jednostkowe koszty
wytworzenia
koszt wytworzonych półfabrykatów przekazanych do drugiej fazy obliczamy
dzieląc koszty wytworzenia z I fazy przez rozmiary produkcji w I fazie i mnożąc to
wszystko przez rozmiary II fazy
koszt wytworzenia wyrobu finalnego obliczamy dodając koszt wytworzenia I fazy
do kosztów wytworzenia półfabrykatów przekazanych do II fazy
koszt jednostkowy wyrobu finalnego obliczamy dzieląc koszt wytworzenia
wyrobów finalnych przez rozmiar produkcji II fazy
Metoda kalkulacji SPRZĘŻONA (ŁĄCZNA) , stosuje się ją gdy jest jakiś produkt główny
i jeden lub wiele produktów ubocznych ( rafineria , produkcja koksu , gazu , huty żelaza)
zależy to od rodzaju produkcji.
Koszt jednostkowy wyrobu finalnego obliczamy odejmując od ogólnych kosztów
działalności koszty obróbki lub sprzedaży (pozyskania produktów ubocznych ) i dzielimy
to wszystko przez ilość wytworzonego produktu .
Przykład
W analizowanym okresie w gazowni wytworzono 3 000 000 m
3
gazu. Powstały
następujące produkty uboczne : koks , smoła , benzen .
Koszty całkowite gazowni wyniosły 25 235 000
Koszty
wytwarzania
gazu
Produkty
uboczne
Ilość produkcji
Cena
sprzedaży w
tys/szt
Wartość
według cen
sprzedaży
25 235 000
-1 235 000
24 000 000
koks
20 ton
28 000
560 000
benzen
5 ton
75 000
375 000
smoła
10 ton
30 000
300 000
Koszt jednostkowy m
3
gazu =
=
000
000
3
000
000
24
8zł / m
3
1 235 000
Obliczenia:
Wartość według cen sprzedaży obliczmy mnożąc ilość razy cenę .
Koszt jednostkowy obliczamy dzieląc ogólne koszty wytworzenia przez ilość
produktów
Koszt
wytworzenia
gazu
Produkty
uboczne
Wartość w
cenach
sprzedaży
Koszt obróbki i
sprzedaży
Koszty
pozyskane
25 235 000
- 380 000
- 855000
koks
560 000
180 000
380 000
benzen
375 000
80 000
295 000
smoła
300 000
120 000
180 000