renesans039aangelsa

Temat: Jan Kochanowski i Mikołaj Sęp-Szarzyński o człowieku i jego miejscu
w świecie.

Mikołaj Sęp-Szarzyński
Życie ludzkie pojmował poeta jako ustawiczny bój, ciągłą walkę ducha z szatanem.
Sonet "O nietrwałej miłości rzeczy świata tego" - człowiek zmuszony jest
przeżywać wciąż dramatyczny konflikt, ponieważ tkwią w nim sprzeczne uczucia, a
mianowicie "z żywiołów utworzone ciało (...) zawodzi duszę, której wszystko
mało". Ciało pojmowane jest zgodnie ze średniowiecznymi poglądami augustynizm
jako "siedlisko grzechu, pragnie miłości rzeczy świata tego", a więc bogactwa,
władzy, sławy i rozkoszy. Natomiast tęsknoty duszy są trudne do zaspokojenia,
ponieważ jej celem jest wieczna i prawa piękność, czyli Bóg i zjednoczenie się z
Nim. Autor przedstawia wewnętrzne zmagania, walkę sprzecznych dążeń, wchodząc w
ten sposób w obręb tematyki filozoficznej.
Cechy poezji Szarzyńskiego:
- nie ma w niej pochwały świata;
- Bóg to jedyny cel miłości;
- występuje duży dystans między Bogiem a człowiekiem;
- nieufność wobec świata i ludzi;
- świat jest domeną szatana.
Jan Kochanowski
W ślad za Horacym powtarzał, że człowiek dąży do szczęścia, ale nie można go
upatrywać tylko w zaszczytach i ciągłej pogoni za bogactwem. Od starożytnych
stoików przejął poeta przekonanie, że zarówno szczęście, jak i nieszczęście są
nietrwałe, a więc prawdziwy mędrzec w złej czy dobrej chwili zawsze powinien
zachowywać równowagę duchową. Zgodnie z renesansowym poglądem na świat
Kochanowski powtarzał wciąż, że najważniejsze w ludzkim życiu są cnota i czyste
sumienie.