1842
Austriacki fizyk Christian Andreas Doppler (1803-53) odkrywa i uzasadnia zjawisko zmiany
częstości fali rejestrowanej przez odbiornik w zależności od tego, czy z
ródło fali zbliża się czy
oddala względem odbiornika. Efekt, zwany zjawiskiem Dopplera, dotyczy fal dz
więkowych i
świetlnych. Ponad 100 lat póz
niej znalazł on zastosowanie w lokalizacji sztucznych satelitów
Ziemi.
1920
Początki radionawigacji, prace nad lampą katodową umożliwiającą lokalizację obiektów.
1931
Mesney i David  radiotelegrafiści armii francuskiej zauważyli zakłócenia w wysyłaniu i
odbiorze fal radiowych występujące w czasie przelotu samolotu nad obszarem nadawania.
1934-35
Robert Watson-Watt (1892-1973), szkocki fizyk, przeprowadza pomyślnie pierwsze próby z
radarem - nadajnik radiowy wysyłał w stronę lecącego samolotu sygnały nadawane na falach
krótkich.
W końcu lat 40. technika radarowa umożliwiała nawigowanie samolotem lecącym na
wysokości 4 km z dokładnością 50 m (gdy stacje radarowe znajdowały się w odległości do 200
km).
1935
Amerykańskie Naval Research Laboratory prowadzi prace na zastosowaniem radaru w
łodziach podwodnych.
1935
W nadmorskim Orfordness (Anglia) zainstalowano pierwszą stację radarową do kontroli
przestrzeni powietrznej i morskiej; zasięg pracy radaru wynosił 65 km. Do 1936 r. wzdłuż
wybrzeża zbudowano pięć takich stacji.
1940
MIT Radiation Laboratory (USA) rozpoczyna prace nad systemem nawigacji dalekiego
zasięgu  LORAN (Long Range Navigation); założenia: system naziemny (2D) do nawigacji
morskiej, naziemne stacje radiowe nadające na niskiej częstotliwości (1850-1950 kHz), zasięg
ok. 900 km, lokalizacja z dokładnością do 250 m
1941-45
Prace nad systemem nawigacyjnym do precyzyjnego bombardowania. W 1945 r. amerykańska
Coast & Geodetic Survey wprowadza system (pod nazwą SHORAN  Short Range Navigation)
do pomiarów hydrograficznych.
1941
Pierwsze testy systemu LORAN w stacji monitorującej firmy Bell Telephone w Mannahawkin
w stanie New Jersey (USA).
1946
Sperry Corporation (USA) proponuje uruchomienie systemu nawigacyjnego Cyclon
operującego na dwóch częstotliwościach (180 i 200 kHz); US Air Force przetestowały działanie
systemu w 1948 r. i potwierdziły jego przydatność do celów militarnych.
1
1951
National Institute of Standards and Technology (USA) wyprodukował pierwszy (cezowy) zegar
atomowy
1953
ZSRR przeprowadził pierwszy próbny start pocisku balistycznego wystrzelonego z pokładu
łodzi podwodnej.
1956
US Navy rozwija ideę firmy Sperry (z 1948 r.) i tworzy LORAN-C  hiperboliczny system.
radionawigacyjny (operujący na częstotliwości 90 i 110 kHz) umożliwiający lokalizację statku z
dokładnością 0,25 mili morskiej. Do systemu przystąpiły m.in.: Francja, Rosja, Chiny, Niemcy,
Hiszpania i Norwegia.
1957
" Start radzieckiego satelity Sputnik 1, pierwszy sztuczny
satelita w kosmosie.
" William Guier i Georg Wiefenbach określają orbitę
rosyjskiego satelity Sputnik 1, wykorzystując w
pomiarach efekt Dopplera.
" Powstają pierwsze stacje systemu LORAN-C na
północno-wschodnim Atlantyku i w rejonie morza
Śródziemnego
" Pierwszy amerykański satelita w kosmosie (Explorer 1).
1959
Pierwszy start (nieudany) satelity testowego systemu Transit (Transit 1A, waga 119 kg).
1960
" Ivan A. Getting i Shep Arikin z firmy Raytheon proponują budowę systemu
nawigacyjnego MOSAIC (3D) do naprowadzania ruchomych wyrzutni rakiet
balistycznych (Minuteman); projekt zarzucono w 1961 r.
" Na orbicie umieszczono satelity systemu Transit (Transit 1B  89 dni pracy, Transit 2A
 2 lata); Transit 3A nie wszedł na właściwą orbitę.
" Pierwszy udany start amerykańskiej rakiety balistycznej z pokładu łodzi podwodnej.
1961
" Pierwszy człowiek w kosmosie; radziecki kosmonauta Jurij Aleksiejewicz Gagarin
(1934-68) okrążył Ziemię na statku Wostok
" Start 3 satelitów Transit; Transit 3B  pierwszy satelita wyposażony w cyfrowy zegar i
oscylator oraz 384-bajtową pamięć; Transity 4A i 4B miały cylindryczny kształt i
testowano na nich atomowe z
ródło zasilania.
2
1962
" Transit 5A-1  nieudana misja z powodu problemów z zasilaniem.
" Wystrzelenie satelity geodezyjnego Anna (USA) do pomiaru natężenia i rozkładu pola
grawitacyjnego Ziemi (waga 160 kg, system nawigacji dopplerowski i krótkie sygnały
świetlne wysyłane z Anny i fotografowane na Ziemi pozwalały na jego lokalizację z
dokładnością 20 m).
" Pierwsza kampania obserwacyjna sztucznych satelitów Ziemi. Sieć 13 stacji
europejskich rejestrowała kamerami fotograficznymi położenie satelitów Echo 1, Echo 2
i Pageos A. W Polsce obserwacje prowadziła stacja PAN w Poznaniu, odbyło się 6
kampanii, ostatnia w 1967 r.
1963
" Pierwsze studia (Projekt 57) nad systemem nawigacji
satelitarnej wykorzystującym pomiar pseudoodległości
prowadzi Aerospace Corporation na zlecenie US Air
Force. Projekt 57 przerodził się w programu 621B.
Szefem Aerospace jest Ivan A. Getting.
" Start 4 satelitów systemu Transit; 5A-2 nie wszedł na
orbitę; 5A-3 na orbicie, ale z uwagi na awarię nie mógł
być wykorzystywany w nawigacji, 5BN-1.
" Na atomowej łodzi podwodnej zamontowano pierwszą
stację odbiorczą sygnałów z systemu Transit, Transit
5BN-2 wystrzelony w grudniu był pierwszym satelitą
nawigacyjnym wykorzystywanym operacyjnie przez US
Navy.
" Przeprowadzono test systemu LORAN-C w samolocie poruszającym się z prędkością
1M.
" Podpisanie przez USA i ZSRR traktatu o zakazie prowadzenia testów jądrowych w
atmosferze i kosmosie.
1964
" Amerykańskie Naval Research Laboratory rozpoczyna program Timation; założenia:
dwa satelity testowe z precyzyjnymi zegarami, transmisja sygnału czasu; lokalizacja 3D.
" Transit 5 BN-3 (12.04)  nieudane wprowadzenie na orbitę.
" Transit 5C-1 na orbicie (03.06), zasilanie bateriami słonecznymi, system działa
operacyjnie, lokalizacja łodzi podwodnych z dokładnością 25 m, czas pomiaru 6-10
minut. Początek serii 32 operacyjnych satelitów systemu Transit o nazwie Oscar.
" USA wystrzeliły pierwszego wojskowego satelitę geodezyjnego serii SECOR (Sequential
Collation of Range); służyły do wyznaczania współrzędnych punktów sieci geodezyjnej,
4 stacje naziemne wysyłały fale radiowe w kierunku satelity, trzy z nich miały
wyznaczone współrzędne, czwarta  nieznane, pomiar z trzech stacji pozwalał na
określenie współrzędnych satelity a następni pozycji czwartej stacji; do 1969 r. było 10
udanych startów tego satelity (waga 17-40 kg, czas pracy na orbicie 3 lata).
1965
Start satelitów SECOR (1-5).
3
1966
" Start 4 satelitów Transit.
" Wstrzelenie 3 satelitów systemu SECOR (6-8).
" Francja wysłała na orbitę satelitę geodezyjnego D (waga 19 kg, orbita 502x2484 km).
" NASA umieściła na orbicie satelitę geodezyjnego Pageos (Passive GEOS)  30-metrowej
średnicy kulę z cienkiego tworzywa pokrytego aluminium służącą jako reflektor dla 40
naziemnych stacji obserwacyjnych.
1967
" Trzy satelity Transit na orbicie, USA zezwalają na cywilne i komercyjne
wykorzystywanie systemu w nawigacji morskiej.
" Start pierwszego satelity Timation (waga 700 kg, orbita 894x900 km, oscylator
kwarcowy, czas pracy na orbicie 74 miesiące).
" Wystrzelenie satelity SECOR (9).
" Cyklon, pierwszy radziecki dopplerowski satelita nawigacyjny na orbicie, łącznie
wystrzelono ich 11, odpowiednik amerykańskiego Transita.
" Francja wysłała na orbitę satelitę geodezyjnego Diamant (waga 23 kg, orbita 545x1084
km).
1968
" Departament Obrony powołuje komitet sterujący (Navigation Satellite Executiwe
Committee  NAVSEG) w celu prowadzenia prac nad jednym systemem nawigacji
satelitarnej (Timation i Transit budowała US Navy, 621B  US Air Force).
" Kolejny satelita Transit w kosmosie.
" Pierwsze morskie odbiorniki dopplerowskie do odbioru sygnałów z systemu Transit
kosztują ok. 25 tys. dolarów  Transit DRS/A AN/SRN-9(XN-5).
1969
" Misja Apollo 11, człowiek na Księżycu.
" Satelita Timation II na orbicie (orbita ok. 900 km, 6 lat pracy na orbicie).
" Wystrzelenie ostatniego satelity systemu SECOR (13).
1970
" Ogłoszenie przez Departament Transportu USA narodowego planu w dziedzinie
nawigacji.
" Rozpoczęcie produkcji przenośnych dopplerowskich odbiorników geodezyjnych
(Geoceiver, Magnavox).
" Amerykański satelita geodezyjny Topo 1 w kosmosie (waga 18 kg, orbita 1081 km).
" Testy przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w New Brunswick w Kanadzie
wykazały, że dokładność wyznaczenia pozycji stacji w wyniku 4-dniowych obserwacji
dopplerowskich wynosi ok. 5 m.
1971
" Dodanie częstotliwości L2 do założeń systemu 621B i budowa prototypowego odbiornika
nawigacyjnego.
" Armia amerykańska przeprowadziła przy pomocy odbiorników dopplerowskich
(Geoceiver) dwie kampanie pomiarowe dla ciągów o długości ok. 22 tys. km. Uzyskano
dokładność wyznaczenia pozycji: 1-1,5 m przy 20 przelotach satelitów i ok. 3 m dla 10-
12 przelotów. Pierwsze na tak wielką skalę geodezyjne wykorzystanie technologii
nawigacji satelitarnej.
4
1972
" W bazie wojskowej White Sands (USA) przeprowadzono pierwsze pokazy techniki
nawigacji z wykorzystaniem pomiaru pseudoodległości (system 621B).
1973
" Rozpoczęcie budowy jednego systemu nawigacyjnego (DNSS  Defense Navigation
Satellite System, nazwany póz
niej Navstar GPS)  struktura sygnału i częstotliwości z
programu 621B, orbity satelitów z projektu Timation, sygnał czasu generowany przez
zegar atomowy; za prace odpowiedzialne US Air Force.
" Satelita Transit-O 20 w kosmosie (z serii Oscar).
1974
" Start NTS-1, pierwszy satelita testowy programu DNSS; zbudowany przez Naval
research Laboratory na bazie Timation, (zegar atomowy na pokładzie, test nowych
baterii słonecznych, 5 lat pracy na orbicie).
" Cyklon B/PARUS (ZSRR) pierwszy z ponad 90 wystrzelonych w kosmos
dopplerowskich satelitów systemu obserwacyjnego do wykrywania łodzi podwodnych;
waga 810 kg, orbita ok. 1000 km, 22 satelity w systemie.
" Firma Rockwell International została wybrana na wykonawcę satelitów GPS.
1975
" Francja wysłała na orbitę satelitę geodezyjnego Diamant B (waga 47 kg, orbita
805x1108 km).
" Pierwsza kampania pomiarów dopplerowskich w Europie (EDOC  European Doppler
Observational Campain).
" Wystrzelenie francuskiego pasywnego satelity geodezyjnego Starlette; waga 47 kg, 60
retroreflektorów odbijających promienie lasera (wysyłane z Ziemi), orbita ok. 7300 km;
satelita funkcjonuje do dzisiaj.
1976
" NASA wysyła na orbitę satelitę geodezyjnego Gravity Probe.
" USA i Włochy wysyłają na orbitę satelitę geodezyjnego Lageos 1 (Laser Geodynamics
Satellite); satelita z retroreflektorem do pomiaru dystansu ze stacji naziemnych,
zadaniem jest m.in. długoterminowe badanie ruchu płyt tektonicznych i pola
grawitacyjnego Ziemi (waga 405 kg, orbita 5900 km, czas pracy 50 lat).
1979
" Drugi satelita testowy NTS-2 na orbicie, cezowy wzorzec częstotliwości, niklowo-
wodorowe bateria, zamontowany retroreflektor, stabilizacja grawitacyjna.
" Testy odbiorników naziemnych w okolicach miasta Yuma w Arizonie.
" Pierwszy odbiornik do śledzenia sygnałów z satelity nawigacyjnego (Magnavox X-Set).
5
1978
" Start pierwszych satelitów operacyjnych systemu Navstar GPS (1,2,3,4,); Blok I, waga
satelity ok. 450 kg; orbita 20 200 km, czas pobytu na orbicie 5 lat, producent Rockwell
International.
" Utworzenie firmy Trimble Navigation (USA).
" Technologia nawigacji satelitarnej zostaje udostępniona strukturom NATO.
1979
" Departament Obrony USA zatwierdza koncepcję systemu nawigacji satelitarnej (pod
nazwą Navstar GPS).
" Cywilne zastosowanie w nawigacji morskiej satelitów systemu PARUS (pod nazwą
Cykada).
" Kanada, Francja, ZSRR i USA podpisują porozumienie na temat budowy satelitarnego
systemu ratunkowo-poszukiwawczego Cospas-Sarsat (system dopplerowski).
1980
" 2 satelity Navstar GPS w kosmosie (5,6,); na pokładzie znalazły się czujniki systemu
IONDS (Integrated Operational Nuclear Detonation Detection System) służącego do
wykrywania eksplozji nuklearnych.
" Powstanie firmy MLR Electronique, francuskiego producenta sprzętu radiowo-
nawigacyjnego.
1981
" Satelita Nova 1 na orbicie (pierwszy z trzech ostatnich satelitów systemu Transit).
" Navstar GPS (7)  nieudany start.
" ZSRR umieścił w kosmosie pierwszego z serii satelitów geodezyjnych Geo-IK; satelity
służyły do precyzyjnego określania ich pozycji z Ziemi, umożliwiały to: system
dopplerowski (pozycjonowanie z dokładnością 3 cm), radio transponder (5 m), reflektor
laserowy (1,5 m), radar altimetr (5 m) i sygnały świetlne wysyłane na Ziemię; do 1994 r.
na orbitę wysłano 14 takich satelitów; waga 1500 kg, wysokość orbity ok. 1500 km).
1982
" Start pierwszych trzech satelitów radzieckiego systemu nawigacji satelitarnej
GLONASS (Kosmos 1413-15); zasada działania jak w Navstar GPS, orbita 19,1 tys. km,
konstelacja docelowa: 21 satelitów plus 3 zapasowe, waga ok. 1400 kg.
" Decyzja o redukcji konstelacji satelitów Navstar GPS z 24 do 18, z uwagi na 30% cięcia
budżetowe.
" Satelita Cospas-1 (ZSRR) w kosmosie, pierwszy satelita segmentu LEOSAT (niska
orbita).
" Pierwszy odbiornik GPS TI 4100 Navstar Navigator (Texas Instruments, cena 140 tys.
dolarów, waga 25 kg).
" Pierwszy odbiornik GPS Macrometer V-1000 (Macrometrics Inc., 91 kg).
" System Cospas-Sarsat odbiera sygnał z rozbitego samolotu na terenie Kanady; Po raz
pierwszy przy pomocy tego systemu uratowano ludzi (3 osoby).
1983
" Departament Obrony USA zapowiada, że serwis standardowy SPS (dokładność 100 m)
będzie dostępy do cywilnych zastosowań; serwis precyzyjny (PPS) będzie zastrzeżony
6
dla wojska, zmiany wywołane zostały zestrzeleniem przez Rosjan samolotu rejsowego
linii lotniczych Air Korea (lot 007).
" Start 6 satelitów GLONASS (Kosmos 1490-92, Kosmos 1519-21).
" Wystrzelenie kolejnego satelity Navstar GPS (8), na pokładzie nowy system do
wykrywania eksplozji nuklearnych (NDS), waga 163 kg.
" Satelita Sarsat-1 (USA) na orbicie (LEOSAT).
" Pierwsze pomiary osnowy geodezyjnej z wykorzystaniem GPS (USA).
" Firma Rockwell Space Systems została wykonawcą kontraktu (1,2 mld dolarów) na
budowę 28 satelitów GPS.
1984
" National Oceanic and Atmospheric Agency (USA) publikuje standardy GPS, oficjalna
zgoda USA na korzystanie z GPS przez cywilne agencje zajmujące się pomiarami
geodezyjnymi.
" Podpisanie memorandum pomiędzy Kanadą, Francją, ZSRR i USA na temat
operacyjnego uruchomienia systemu ratunkowo-poszukiwawczego Cospas-Sarsat w
1985 r. -Kolejne 6 satelitów GLONASS na orbicie
(Kosmos 1554-56, Kosmos 1593-95).
" Start 2 satelitów Navstar GPS (9,10), waga 433 i 770
kg.
" Pierwszy komercyjny odbiornik GPS (Trimble).
" Pierwszy odbiornik GPS przeznaczony dla geodezji
(Magnavox).
" NOAA (National Oceanic and Atmospheric
Administration) zezwala na wykorzystywanie danych
pozyskanych z GPS. Pierwsze komercyjne
wykorzystanie technologii GPS w geodezji.
1985
" Pierwszy duży kontrakt na zaprojektowanie i produkcję odbiorników GPS dla armii
USA (1-, 2- i 5-częstotliwościowe).
" Druga faza budowy GLONASS (blok 2), wystrzelenie 6 satelitów (Kosmos 1650-52,
Kosmos 1710-12).
" Start satelity Navstar GPS (11), waga 163 kg.
" Pierwszy europejski odbiornik GPS, wyprodukowany przez firmę Sercel (Francja).
" Operacyjne działanie systemu Cospas-Sarsat (5 satelitów na niskich orbitach).
1986
" Katastrofa promu Challenger przyczyną 2-letniego opóz
nienia w startach satelitów
Navstar GPS (Blok II), w kosmos miały je wynosić promy kosmiczne.
" Start 3 satelitów GLONASS (Kosmos 1778-80).
" Utworzenie Magellan Systems Corporation (USA), producenta odbiorników GPS na
tzw. rynek konsumencki.
" Pierwszy odbiornik integrujący GPS i LORAN (Trimble).
" Japonia umieściła na orbicie satelitę geofizycznego EGS (Ajisai) wykorzystywanego
przy pomiarach japońskiej sieci triangulacyjnej w rejonach odległych wysp (waga
satelity 685 kg).
1987
" Wystąpienie Departamentu Obrony USA w sprawie utworzenia urzędu
odpowiadającego na cywilne zapotrzebowanie na GPS.
7
" Wystrzelenie 3 satelitów GLONASS (Blok IIB, Kosmos 1883-85), 3 inne  nieudany
start (Kosmos 1838-40).
" Powstanie Ashtech Corporation (USA) producent odbiorników GPS do zastosowań
profesjonalnych.
" Pierwsza 6-kanałowa różnicowa stacja referencyjna GPS (Magnavox).
" Japonia umieściła na orbicie eksperymentalnego satelitę geodezyjnego EGP, średnica
2,1 m, orbita ok. 1500 km, powierzchnia pokryta jest lustrami i retroreflektorami
służącymi do precyzyjnych pomiarów geodezyjnych z Ziemi.
1988
" Powrót do idei konstelacji 24 satelitów Navstar GPS (21 + 3 zapasowe).
" Publikacja danych technicznych systemu GLONASS.
" Start 6 satelitów GLONASS (Kosmos 1946-48), kolejne 3 zniszczone w czasie startu
(Kosmos 1917-19).
" Ostatni satelita systemu Transit w kosmosie; uzyskiwane dokładności lokalizacji: 50-
100 m  ruchome stanowisko pomiarowe, jednokrotny przelot satelity; 10-20 m
stanowisko nieruchome, jeden przelot satelity; 2-5 m wielokrotne przeloty z
wykorzystaniem w obliczeniach efemeryd pokładowych; 0,3-0,5 m wielokrotne przeloty
i wykorzystanie efemeryd precyzyjnych.
" Pierwszy komercyjny dwuczęstotliwościowy odbiornik dla geodezji firmy Trimble.
1989
" Wystrzelenie 5 satelitów bloku II Navstar GPS (14,13,16,19,17); Blok II, waga satelity
1665 kg, możliwość pracy bez łączności z segmentem
naziemnym przez 180 dni, możliwość celowego
zakłócania sygnału, system NUDET do wykrywania
wybuchów jądrowych, czas pracy na orbicie 7,5 lat,
producent Rockwell International.
" Wystrzelenie satelity Etalon do pomiarów laserowych z
Ziemi.
" 4 satelity GLONASS umieszczone na orbicie (Kosmos
1987-88, Kosmos 2020-21).
" Kontrakt na dostawę 20 satelitów GPS Blok IIR.
" Pierwszy ręczny cywilny odbiornik GPS (Magellan
NAV 1000).
" Pierwszy odbiornik różnicowy (Ashtech).
" Utworzenie firmy Garmin (USA)  producenta
odbiorników GPS.
" Firma Pioneer (Japonia) wykorzystuje technologię GPS w nawigacji samochodowej.
" US Coast Guard (podlegająca Departamentowi Transportu) została wybrana na
agencję rządową ds. cywilnego wykorzystania technologii GPS.
" Rosja wystrzeliła satelitę Etalon do badań geofizycznych i geodezyjnych (pola
grawitacyjne Ziemi i Księżyca, waga satelity 1415 kg, wysokość orbity  19 tys. km).
1990
" W systemie GPS włączono degradację sygnału (Selective Availability) - wpływającą na
zmniejszenie dokładności lokalizacji w odbiornikach cywilnych. Ograniczenie
spowodowane było wojną w Zatoce Perskiej. Po raz pierwszy wykorzystano wtedy
technologię GPS w działaniach zbrojnych (1990-91).
" Start 6 satelitów GLONASS (Kosmos 2079081, Kosmos 2109-11).
8
" Wystrzelenie 5 satelitów Navstar GPS (18, 20, 21, 15 z Bloku II i 23 z Bloku IIA); dwa
zajęły miejsca umożliwiające pozycjonowanie 3D przez 24 h na dobę w rejonie konfliktu
w Zatoce Perskiej; Blok IIA waga satelity 1816 kg, czas pracy na orbicie 7,5 lat.
" Plany firmy Inmarsat wykorzystania satelitów geostacjonarnych, Navstar GPS i
GLONASS do zwiększenia dokładności pozycjonowania.
" W Japonii powstaje pierwszy system nawigacji samochodowej (Trimble) z mapami na
CD-ROM
" Pierwszy cyfrowy 6-kanałowy odbiornik GPS.
" Wyłączenie degradacji sygnału (S.A.) GPS.
1991
" Zniesienie wymogu posiadania zgody Departamentu Handlu USA na eksport urządzeń
GPS.
" Zapewnienie rządu USA, że sygnał GPS (SPS  Standard Positionig Service) będzie
bezpłatny do 2003 r.
" Wystrzelenie satelity Navstar GPS Blok IIA (24).
" 3 kolejne satelity GLONASS w kosmosie (blok IIc Kosmos 2139-41).
" Pierwsze wykorzystanie technologii GPS w rolnictwie (Wlk. Brytania).
" Miniaturowy odbiornik GPS w technologii OEM (Trimble, USA).
" Wprowadzenie systemu GPS Rapid Static (Leica).
" W Kalifornii powstaje pierwsza sieć stacji referencyjnych GPS.
1992
" Start satelitów Navstar GPS Blok IIA (25, 28, 26, 27, 32, 29).
" Wystrzelenie 6 satelitów GLONASS (Kosmos 2177-29, Kosmos 2204-06).
" Na rynku pojawia się odbiornik integrujący dane z systemów Inmarsat-C i GPS
(Trimble).
" Na uniwersytecie w Bernie powstaje oprogramowanie SKI do obliczeń w metodzie
postprocessingu.
" Projekt budowy sieci stacji referencyjnych GPS CORS (USA).
" NASA i Włoska Agencja Kosmiczna umieściły na orbicie satelitę LAGEOS 2, kolejnego
pasywnego satelitę geodezyjnego; masa 400 kg, orbita ok. 5800 km, średnica 60 cm, na
jego sferycznej powierzchni umieszczono 426 retroreflektorów do odbijania promieni
lasera wysyłanych z Ziemi; czas pracy na orbicie 50 lat.
" Na orbicie umieszczono satelitę obserwacyjnego TOPEX/Poseidon z aparaturą GPS na
pokładzie służącą do pomiaru odległości pomiędzy satelitą a środkiem Ziemi.
" Centrum Badań Kosmicznych PAN w ramach kampanii EUREF-POL prowadzi
pomiary sieci osnowy podstawowej w technologii GPS. Pierwsze zastosowanie
precyzyjnych odbiorników GPS w Polsce.
1993
" Wystrzelenie 3 satelitów GLONASS (Kosmos 2234-36);
program budowy systemu przeniesiono do rosyjskich
sił kosmicznych.
" Start 6 satelitów Navstar GPS Blok IIA (22, 31, 37, 39,
35, 34); amerykańska administracja ds. lotnictwa
zatwierdza korzystanie z technologii GPS przez
cywilnych operatorów lotniczych.
" Pierwszy przenośny odbiornik GPS z  przewijanymi
mapami (Garmin).
9
" Pierwszy odbiornik GPS z technologią RTK (Trimble).
" W Józefosławiu k. Warszawy uruchomiono pierwszą permanentną stację referencyjną
GPS w Polsce (Politechnika Warszawska).
" Francuski pasywny satelita geodezyjny Stella w kosmosie; waga 48 kg, orbita 800 km,
średnica 24 cm.
1994
" Satelita Navstar GPS z Bloku IIA (36) na orbicie; pełna konstelacja 24 satelitów i
operacyjne działanie systemu potwierdzone przez US Air Force; wprowadzenie
degradacji sygnału SA; dokładność bezwzględnego wyznaczania pozycji dla
użytkowników cywilnych ok. 100 m.
" Wyznaczenie Federalnej Komisji ds. Danych Geograficznych (FDGC) do koordynacji
budowy bazy danych przestrzennych w USA (także pozyskanych za pomocą GPS).
" Za cywilne aspekty rozwoju GPS odpowiedzialny jest w USA Departament Transportu.
" FAA (Federal Aviation Administration) zapowiada budowę systemu WAAS (Wide-Area
Augmentation System) mającego na celu polepszenie odbioru sygnału GPS dla
użytkowników cywilnych  głównie lotnictwa (USA). Koszt programu oceniono na 400-
500 mln dolarów.
" FAA informuje, że system GPS jest częścią systemu kontroli ruchu powietrznego w
USA.
" Wystrzelenie 9 satelitów GLONASS (Kosmos 2275-77, Kosmos 2287-89, Kosmos 2294-
96).
" Najtańszy odbiornik GPS kosztuje 300 dolarów.
" W Polsce uruchomiono 2 permanentne stacje GPS  Lamkówko (AR-T Olsztyn),
Borowiec (PAN).
" Firma Orbital Science Corporation (USA) przejmuje Magellan Systems Corporation
(USA).
" Firma Trimble wprowadza pierwszy odbiornik do zastosowań militarnych integrujący
systemy GPS i LORAN C.
1995
" Dekret prezydenta Rosji o cywilnym wykorzystaniu GLONASS
" ESA zapowiada rozwój cywilnego satelitarnego systemu nawigacyjnego opartego na
GPS
" Wystrzelenie 9 satelitów GLONASS (Kosmos 2307-09,
Kosmos 2316-18, Kosmos 2323-25)
" Pierwszy system GPS do nawigacji (3D) maszynami
budowlanymi (Trimble)
" Odbiornik nawigacyjny GPS zintegrowany z sonarem
i mapą elektroniczną (Lowrance)
" Na wyposażeniu armii USA znajduje się 40 tys.
odbiorników GPS.
" Początek budowy niemieckiej sieci stacji
referencyjnych GPS (SAPOS)
" Niemcy wysłały na orbitę satelitę geodezyjnego GFZ-1
służącego do pomiaru pola grawitacyjnego Ziemi;
waga 22 kg, orbita 380 km, średnica 21 cm,
retroreflektory do odbijania promieni lasera wysyłanych z Ziemi, czas pracy na orbicie
4 lata; satelitę zbudowano w Rosji.
" Wystrzelenie rosyjskiego satelity nawigacyjnego Cykada
10
1996
" Rząd rosyjski występuje do ICAO z propozycją wykorzystania GLONASS w nawigacji
lotniczej.
" Start satelitów Navstar GPS Blok IIA (33, 40, 30).
" Zakończenie pracy systemu TRANSIT.
" Firma Sercel sprzedaje Dassault Electronique dział radionawigacji, powstaje joint-
venture Dassault Sercel Navigation Positioning (Francja).
" Pierwszy komercyjny odbiornik dwusystemowy
GPS/GLONASS.
" 12-kanałowy ręczny odbiornik GPS (Lowrance).
" Sieć referencyjna GPS w USA (CORS) liczy 50 stacji.
" ESA, Komisja Europejska i organizacja Eurocontrol
podpisały porozumienie nt. budowy systemu nawigacji
satelitarnej EGNOS (europejski odpowiednik WAAS)
" Wystrzelenie pierwszego satelity geostacjonarnego GOES
systemu Cospas-Sarsat.
" W Polsce uruchomiono następne permanentne stacje GPS  we Wrocławiu (AR) i
Borowej Górze (IGiK).
1997
" Start satelitów Navstar GPS Blok IIA (38) i Blok IIR (43); nieudany start pierwszego
satelity w Bloku IIR (42); Blok IIR: waga satelity 2032 kg, system AUTONAV do
nawigacji bez kontaktu z centrum naziemnym, satelity wzajemnie się komunikują i
lokalizują, czas pracy na orbicie 10 lat, producent General Electric AstroSpace (obecnie
Lockheed Martin).
" Pierwszy odbiornik GPS/GLONASS z opcją RTK.
" Na rynku pojawia się pierwszy ręczny odbiornik GPS w cenie poniżej 100 dolarów
(Magellan).
" Połączenie Magellan Systems i Ashtech Corporation i utworzenie Magellan
Corporation.
" Niemiecki satelita geodezyjny WESTPAC na orbicie (kopia satelity GFZ-1, waga 24 kg,
orbita 815 km).
1998
" Departament Obrony USA zapowiada uruchomienie dodatkowego cywilnego pasma na
częstotliwości L2.
" Unia Europejska zapowiada budowę europejskiego
systemu nawigacji satelitarnej (Galileo odpowiednik
GPS).
" Start 3 satelitów GLONASS (Kosmos 2362-64).
" Odbiornik łączący telefon komórkowy z GPS
wypuszcza na rynek firma Garmin.
" Pierwszy dwuczęstotliwościowy odbiornik GPS z
funkcją RTK (Ashtech).
" W Szwecji uruchomiono sieć 21 stacji referencyjnych
GPS (SWEPOS).
" Uruchomienie systemu WAAS (2 satelity stacjonarne, 2 stacje kontrolne, dokładność
lokalizacji 3 m, obszar działania: USA i Kanada).
" Dassault Electronique staje się właścicielem Dassault Sercel Navigation Positioning
(DSNP).
11
" Australia umieściła na orbicie satelitę geodezyjnego Wetspac; retroreflektory
umożliwiają pomiary geodezyjne ze stacji laserowych na zachodnim Pacyfiku; orbita
817 km, waga 24 kg (kopia niemieckiego satelity GFZ 1).
1999
" Unia Europejska i ESA podpisały kontrakt na
opracowanie wstępnego projektu budowy systemu
Galileo (koszt budowy ok. 3,2 mld euro).
" Magellan Systems przejmuje Ashtech Corporation,
powstaje Magellan Corporation (USA).
" Pierwszy odbiornik GPS RTK dostosowany do odbioru
sygnałów WAAS/EGNOS (Trimble).
" Nieudany start japońskiego satelity systemu MSAS
(odpowiednik WAAS).
" Kolejny satelita Navstar GPS Blok IIR (46) w
kosmosie.
" Dassault Electronique łączy się z Thomson-CSF.2000
" Decyzja USA o wyłączeniu degradacji sygnału GPS (SA);  cywilna dokładność
wyznaczania pozycji wzrasta do ok. 10 m.
" Otwarcie biura programu Galileo w Brukseli; zapowiedz
uruchomienia europejskiego
systemu nawigacji satelitarnej w 2008 r.
" Kolejne 3 satelity GLONASS (Kosmos 2374-76).
" Start 3 satelitów Navstar GPS Blok IIR (51, 44, 41).
" Pierwsza wirtualna stacja referencyjna GPS (Trimble).
" Zdefiniowanie systemu Galileo (27 satelitów plus 3 zapasowe, 3 orbity, waga satelity 650
kg).
" DSNP przejmuje MLR Electronique, Thomson-CSF zmienia nazwę na Thales Group.
" Przychody ze sprzedaży sprzętu GPS na światowym rynku wynoszą ok. 8 mld dolarów.
" Projekt techniczny ASG-PL dla Województwa Śląskiego. (Figurski, Horyzont KPG)
2001
" 3 satelity GLONASS na orbicie (Kosmos 2380-82).
" Kolejny satelita Navstar GPS Blok IIR (54) w kosmosie.
" Thales Group przejmuje Magellan Corporation i wciela w struktury Thales Navigation
S.A. (firmę powstałą z DSNP).
" Najtańszy odbiornik GPS kosztuje 100 dolarów.
2002
" Pierwszy sygnał wysłany przez system EGNOS.
" 3 satelity GLONASS na orbicie (Kosmos 2395-97).
" Pierwszy ręczny komputer (PDA) wyposażony w funkcję GPS (iQue 3600).
" Projekt budowy europejskiej sieci 350 stacji referencyjnych EUPOS.
" Na Śląsku uruchomiono aktywną sieć geodezyjną ASG-PL (6 permanentnych stacji
GPS)
" W Józefosławiu k/Warszawy uruchomiono drugą stację permanentną GPS.
" Liczbę odbiorników turystycznych GPS na świecie szacuje się na 3,2 mln sztuk.
12
" Na rynku pojawił się pierwszy odbiornik dwuczęstotliwościowy GPS zintegrowany z
anteną, radio-modemem, zestawem baterii i karta Bluetooth (Trimble).
" W ramach wspólnego amerykańsko-niemieckiego programu na orbicie umieszczono
dwa bliz
niacze satelity Grace 1 i 2 do badania natężenia pola grawitacyjnego Ziemi.
Satelity krążą w odległości 220 km od siebie na wysokości m, czas misji 5 lat.
2003
" Powołanie JGU  jednostki kierującej programem
budowy systemu nawigacji satelitarnej Galileo.
" Rozpoczęcie budowy dwóch satelitów testowych
systemu Galileo.
" Wystrzelenie 3 satelitów GLONASS (Kosmos 2402-
04); Blok M, waga satelity 1415 kg; w systemie
pracuje 11 satelitów.
" Satelity Navstar GPS Blok IIR (56, 45, 47) w
kosmosie.
" Pierwszy certyfikowany odbiornik dla lotnictwa  z
możliwością odbioru sygnału GPS i WAAS (Garmin).
" Firma Trimble wspólnie z Infineon wprowadziła na
rynek najmniejszy na świecie 12-kanałowy chipset
GPS  VQFN o powierzchni mniejszej niż 1 cm2.
2004
" 3 satelity Navstar GPS Blok IIR (59, 60, 61) na orbicie.
" Start 3 satelitów GLONASS (2411-13)
" SAPOS  niemiecka sieć stacji referencyjnych GPS liczy 257 stacji.
" Uruchomienie stacji monitorującej EGNOS (RIMS) w Warszawie (PAN).
" W systemie Cospas-Sarsat pracuje 9 satelitów.
" Aktywna Sieć Geodezyjna ASG-PL składa się z 17 stacji referencyjnych GPS.
" Obroty światowego rynku nawigacji satelitarnej wynoszą 15 mld dolarów.
2005
" W Aktywnej Sieci Geodezyjnej ASG-PL uruchomiono usługę RTK
" Start rosyjskiego satelity nawigacyjnego serii Parus.
13