4QFDKBMJTUBBOBMJ[ZSZOLV

4QFDKBMJvDJ

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

Europejski Fundusz Społeczny, Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich, Działanie 1.1 „Roz-
wój i modernizacja instrumentów i instytucji rynku pracy”, Schemat a) „Wzmocnienie potencjału publicznych
służb zatrudnienia”, projekt „Opracowanie i upowszechnianie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych”
nr BDG-V-281-10-MK/05

KRAJOWY STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

Specjalista analizy rynku (241910)

Autorzy

–

dr Maria Gagacka
Politechnika Radomska,

Wydział Ekonomiczny, Katedra Filozofii i Socjologii

–

mgr Anna Kicior
Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie, Filia w Radomiu

Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej

Konsultant ds. metodologii

–

dr Dorota Koprowska
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy w Radomiu

Recenzenci

–

mgr Izabela Seweryn
Loża Radomska Business Centre Club

–

mgr Andrzej Przedwojewski
FAURECIA Fotele Samochodowe Sp. z o.o. Grójec

Ewaluatorzy zewnętrzni

–

Anna Skarbek
Centrum Zdrowia i Urody NEFRETETE SPA w Radomiu

–

Daniel Stachowiak
Radio Rekord FM SA

–

Izabela Krajewska
ZTE Radom Sp. z o.o.

Komisja zatwierdzająca

–

mgr Bogdan Grzybowski
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych Warszawa

–

mgr Izabela Seweryn
Loża Radomska Business Centre Club

–

mgr Katarzyna Kosel

Carrefour Polska Sp. z o.o. w Warszawie

–

mgr Andrzej Strębski

Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych Warszawa

–

mgr inż. Andrzej Szary

Przedsiębiorstwo JADAR TECHMATIK w Radomiu

Nakład: 1000 egz.

© Copyright by Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, 2006
ISBN 83-7204-503-8 [72]

Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

SPIS TREŚCI

Wstęp

................................................................................................................ 4

1.

Podstawy prawne wykonywania zawodu .................................................. 9

2.

Syntetyczny opis zawodu ............................................................................ 9

3. Stanowiska

pracy

...................................................................................... 11

4. Zadania

zawodowe .................................................................................... 11

5.

Składowe kwalifikacji zawodowych......................................................... 11

6. Korelacja

między zadaniami zawodowymi

a składowymi kwalifikacji zawodowych.................................................. 12

7. Kwalifikacje

ponadzawodowe .................................................................. 12

8.

Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych, podstawowych
i specjalistycznych dla zawodu ................................................................. 14

4

Wstęp

Gospodarka oparta na wiedzy i współczesny rynek pracy potrzebują instru-

mentów wspierających rozwój zasobów ludzkich. W związku z tym duże nadzieje
wiąże się z ustanowieniem norm kwalifikacyjnych, które pozwoliłyby z jednej
strony zwiększyć przejrzystość kwalifikacji zawodowych potrzebnych gospodarce,
a z drugiej strony mogłyby być wykorzystywane do poprawy jakości kształcenia
i doskonalenia zawodowego, w systemie szkolnym i pozaszkolnym.

Podstawę prawną tworzenia w Polsce systemu krajowych standardów kwali-

fikacji zawodowych stanowi Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrud-
nienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. 2004 r., Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.),
w której określono m.in. (Art. 4), że:

„…Minister właściwy do spraw pracy realizuje zadania na rzecz rynku pracy

przez dążenie do uzyskania wysokiego poziomu i rozwoju zasobów ludzkich,
w szczególności przez:
–

prowadzenie badań i analiz rynku pracy,

–

ustalanie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy,

–

koordynowanie opracowywania standardów kwalifikacji zawodowych dla za-
wodów występujących w klasyfikacji zawodów i specjalności oraz prowadzenie
baz danych o standardach kwalifikacji…”.

W Polsce nadzorem i koordynacją opracowywania standardów kwalifikacji

zawodowych o randze krajowej zajmuje się Departament Rynku Pracy Minister-
stwa Pracy i Polityki Społecznej. Będą one uaktualniane okresowo w miarę potrzeb
i zmian w wykonywaniu zawodu.

Zbiór sukcesywnie opracowywanych krajowych standardów kwalifikacji zawo-

dowych jest udostępniany w internetowej bazie danych, założonej na serwerze Mini-
sterstwa Pracy i Polityki Społecznej http://www.standardyiszkolenia.praca.gov.pl.

Opis standardu zawiera następujące elementy:

1.

Podstawy prawne wykonywania zawodu (zawierają przepisy związane ściśle
z wykonywaniem zawodu).

2.

Syntetyczny opis zawodu.

3.

Wykaz stanowisk pracy z przyporządkowaniem do pięciu poziomów kwalifikacji.

4.

Wykaz zadań zawodowych.

5.

Wykaz składowych kwalifikacji zawodowych.

6.

Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych pracownika przy-
porządkowane do:
–

pięciu poziomów kwalifikacji zawodowych,

–

grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podstawo-
wych i specjalistycznych.

W obecnym stanie prawnym standardy kwalifikacji zawodowych nie są obli-

gatoryjnym dokumentem. Aktualnie opracowane standardy funkcjonują na zasa-
dzie dokumentu rekomendowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
i mogą być wykorzystywane przez zainteresowane osoby i instytucje do różnych
celów, np. poradnictwa zawodowego, dostosowania ofert pracy do kwalifikacji

5

osób poszukujących pracy, oceny „luki kwalifikacyjnej” osób bezrobotnych i po-
szukujących pracy, opracowania programów staży i praktyk zawodowych w ra-
mach przygotowania zawodowego, przygotowania podstaw programowych kształ-
cenia w zawodzie, programów kształcenia i doskonalenia zawodowego.

Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych przedstawia rys. 1.

Rys. 1. Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych

KLASYFIKACJA
ZAWODÓW
I SPECJALNOŚCI

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 1

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 2

kolejne zawody ....

!

Nazwa zawodu zgodnie z klasyfikacją

!

Słownik pojęć

!

Podstawy prawne wykonywania zawodu

!

Syntetyczny opis zawodu

!

Stanowiska pracy

!

Zadania zawodowe

!

Składowe kwalifikacji zawodowych

!

Specyfikacja kwalifikacji zawodowych według grup
i poziomów:

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 3

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 4

ponadzawodowe

ogólnozawodowe

podstawowe

specjalistyczne

–

umiejętności

–

wiadomości

–

cechy
psychofizyczne

POZIOM 1

ponadzawodowe

ogólnozawodowe

podstawowe

specjalistyczne

–

umiejętności

–

wiadomości

–

cechy
psychofizyczne

POZIOM 2

ponadzawodowe

ogólnozawodowe

podstawowe

specjalistyczne

–

umiejętności

–

wiadomości

–

cechy
psychofizyczne

POZIOM 5

(itd. ...)

6

* * *

Krajowy standard kwalifikacji zawodowych powstaje w oparciu o analizę za-

wodu, która polega na wyodrębnieniu zakresów pracy w zawodzie oraz typowych
zadań zawodowych Z-n (n = 1, 2, 3…). Przyjęto, że zakres pracy ma odpowiadać
potrzebom rynku pracy, tzn. powinna istnieć możliwość zatrudnienia pracownika
w danym zakresie pracy, na jednym lub kilku stanowiskach. Zakresom prac przy-
porządkowano tzw. składowe kwalifikacji zawodowych K-i (i = 1, 2, 3…). Każ-
dej składowej kwalifikacji zawodowych przyporządkowano co najmniej jedno
(najczęściej kilka) zadań zawodowych. Korelację między zadaniami zawodowymi
a składowymi kwalifikacji zawodowych przedstawia tabela 2 opisu standardu.

W kolejnym kroku analizy każde zadanie zawodowe rozpisane zostało na

zbiory: umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych. W grupie kwalifikacji
podstawowych dla zawodu i specjalistycznych poszczególnym umiejętnościom,
wiadomościom i cechom psychofizycznym przyporządkowano oznaczenia tych
składowych kwalifikacji zawodowych K-i, w których dana umiejętność, wiado-
mość i cecha jest wykorzystywana. W grupie kwalifikacji ogólnozawodowych
i ponadzawodowych nie indeksuje się umiejętności, wiadomości i cech psychofi-
zycznych symbolami K-i, gdyż z definicji są one przypisane do wszystkich skła-
dowych kwalifikacji zawodowych K-i.

Rysunek 2 przedstawia etapy analizy zawodu.

Rys. 2. Etapy analizy zawodu

Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych przypisane zostały

do czterech grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podsta-
wowych dla zawodu i specjalistycznych, które różnią się zasięgiem i stopniem
ogólności.

Kwalifikacje ponadzawodowe opisane są zbiorami umiejętności, wiadomo-

ści i cech psychofizycznych wspólnych dla branży lub sektora gospodarki, w której
zawód funkcjonuje (np. branża budowlana, informatyczna). Kwalifikacje po-
nadzawodowe obejmują także kwalifikacje kluczowe, które definiuje się jako
wspólne dla wszystkich zawodów. Kwalifikacje ogólnozawodowe są wspólne dla
wszystkich zakresów pracy w zawodzie, czyli dla tzw. składowych kwalifikacji

ZAWÓD

ZAKRES PRACY
(SKŁADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)

ZADANIE ZAWODOWE

UMIEJĘTNOŚCI – WIADOMOŚCI
– CECHY PSYCHOFIZYCZNE

7

zawodowych K-i. Kwalifikacje podstawowe dla zawodu są charakterystyczne dla
jednej lub kilku (ale nie wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych. Kwali-
fikacje specjalistyczne także są charakterystyczne dla jednej lub kilku (ale nie
wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych, ale ponadto są to umiejętności,
wiadomości i cechy psychofizyczne rzadziej występujące w zawodzie, które wy-
konuje stosunkowo mała grupa pracowników wyspecjalizowanych w dość wąskiej
działalności w ramach zawodu. Rysunek 3 przedstawia zasięg poszczególnych
rodzajów kwalifikacji zawodowych.

W Krajowym Standardzie Kwalifikacji Zawodowych zdefiniowano pięć po-

ziomów kwalifikacji. Uporządkowanie kwalifikacji zawodowych według pozio-
mów ma na celu ukazanie złożoności pracy, stopnia trudności i ponoszonej odpo-
wiedzialności. Zasadą było niemieszanie ze sobą dwóch kwestii: wykształcenia
towarzyszącego zdobywaniu kwalifikacji zawodowych oraz umiejętności wyma-
ganych do wykonywania pracy na typowych stanowiskach pracy w zakładach pra-
cy. Przyjęto nadrzędność wymagań stawianych pracownikom na stanowiskach
pracy nad wymaganiami określonymi w podstawach programowych kształcenia
w zawodzie i wynikającymi z nich wymaganiami programów nauczania oraz wy-
maganiami zewnętrznych egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe.

GOSPODARKA
(Klasyfikacja zawodów i specjalności)


















Kwalifikacje kluczowe (np. porozumiewanie się w języku obcym, umiejętność wyszukiwania
i przetwarzania informacji, przedsiębiorczość, umiejętność pracy zespołowej itp.)

BRANŻA (SEKTOR GOSPODARKI)














Kwalifikacje ponadzawodowe

ZAWÓD










Kwalifikacje ogólnozawodowe

ZAKRES PRACY
(SKŁADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)





Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne

ZADANIE ZAWODOWE

Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne

Rys. 3. Zasięg rodzajów kwalifikacji zawodowych

Na poziomie pierwszym umieszcza się umiejętności towarzyszące pracom

prostym, rutynowym, wykonywanym pod kierunkiem i pod kontrolą przełożonego.
Najczęściej jest to praca wykonywana indywidualnie. Do wykonywania pracy na
poziomie pierwszym wystarcza przyuczenie, a osoba wykonująca pracę nie ponosi
za nią osobistej odpowiedzialności. Poziom drugi wymaga samodzielności i sa-
mokontroli przy wykonywaniu typowych zadań zawodowych. Pracownik ponosi

8

osobistą odpowiedzialność za skutki swoich działań. Musi również umieć praco-
wać w zespole pod nadzorem kierownika zespołu. Na poziomie trzecim kwalifi-
kacji zawodowych pracuje ten pracownik, który wykonuje złożone zadania zawo-
dowe. Ich złożoność powoduje konieczność posiadania umiejętności rozwiązywa-
nia nietypowych problemów towarzyszących pracy. Pracownik z trzeciego pozio-
mu kwalifikacji musi potrafić kierować małym, kilkuosobowym zespołem pracow-
ników. Ponosi odpowiedzialność zarówno za skutki własnych działań, jak i za
działania kierowanego przez siebie zespołu. Poziom czwarty wymaga od pracow-
nika umiejętności wykonywania wielu różnorodnych, często skomplikowanych
i na ogół problemowych zadań zawodowych. Zadania te mają charakter technicz-
ny, organizacyjny i specjalistyczny oraz wymagają wysokiej osobistej odpowie-
dzialności i samodzielności. Pracownik musi potrafić kierować zespołami średniej
i dużej liczebności, od kilkunastu do kilkudziesięciu osób, podzielonymi na podze-
społy. Poziom piąty przeznaczony jest dla pracowników w pełni samodzielnych,
ponoszących pełną osobistą odpowiedzialność za podejmowane działania i decy-
zje, działających w sytuacjach wyłącznie problemowych. Pracownicy z poziomu
piątego kierują organizacjami i podejmują decyzje o znaczeniu strategicznym dla
całej organizacji. Ponoszą odpowiedzialność za bezpieczeństwo i rozwój zawodo-
wy podległych im osób. Potrafią diagnozować, analizować i prognozować złożoną
sytuację gospodarczą i ekonomiczną oraz realizować swoje pomysły w praktyce.

9

1. Podstawy prawne wykonywania zawodu

1

–

Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz. U.
z 2002 r., Nr 101, poz. 926 z późn. zm.).

–

Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
(Dz. U., Nr 43, poz. 170 z późn. zm.).

–

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 czerwca 1997 r. o zakresie analizy
spółki oraz przedsiębiorstwa państwowego, sposobie jej zlecania, opracowy-
wania, zasad odbioru i finansowania oraz warunków, w razie spełnienia któ-
rych można odstąpić od opracowywania analizy (Dz. U. z 1997 r., Nr 64,
poz. 408).

2. Syntetyczny opis zawodu

Głównym celem pracy specjalisty analizy rynku jest gromadzenie i interpreta-

cja danych niezbędnych do ustalenia współzależności między zjawiskami ekono-
micznymi czy społecznymi, wpływającymi na funkcjonowanie rynku oraz ustala-
nie współzależności między popytem, podażą a ceną odnoszących się do produk-
tów usług, inwestycji czy transakcji kapitałowych.

Do podstawowych zadań zawodowych specjalisty analizy rynku należy: zbie-

ranie informacji rynkowej, określanie tendencji rozwojowej i sezonowości podaży
i popytu na poszczególne produkty. Specjalista analizy rynku przeprowadza rów-
nież analizę współzależności zjawisk ekonomicznych przy szacowaniu popytu na
określone produkty i usługi oraz analizuje elastyczność popytu na określone pro-
dukty i usługi. Określa wpływ cech własnych produktu na wielkość sprzedaży,
analizuje potrzeby i zajmuje się badaniem koniunktury określając jej wpływ na
podaż i popyt określonych produktów i usług. Przygotowuje także raporty i prezen-
tacje wyników badań rynku, współpracuje z przełożonymi oraz monitoruje i ocena
efektywności realizowanych działań.

Charakter pracy specjalisty analizy rynku zależy od wielkości firmy i specyfi-

ki jej produkcji lub usług, struktury organizacyjnej czy strategii funkcjonowania.
W małych firmach praca ma charakter indywidualny. Pracownik jest samodzielny,
choć efekty jego pracy wykorzystywane są przez innych decydentów. W dużych
firmach praca ma charakter zespołowy. Specjalista analizy rynku może pracować
w dziale marketingu, sprzedaży (handlu), choć stanowisko takie można spotkać
w dziale kadr, logistyki, finansowym, a także w instytucjach rynku pracy, doradz-
twa personalnego oraz w instytucjach samorządowych. Specjaliści analizy rynku
mogą zajmować stanowiska samodzielne, często pracują jako kierownicy średnie-
go i wyższego szczebla.

1

Stan prawny na dzień 30 września 2006 r.

10

Zakres odpowiedzialności na stanowisku jest zróżnicowany. Może obejmować

troskę wyłącznie o sprzedaż produktów (np. menedżer produktu i specjalista ds.
sprzedaży), jak też całość konkretnych przedsięwzięć (projekt manager, specjalista
ds. promocji) czy też całość strategii przedsiębiorstwa (specjalista ds. marketingu,
dyrektor ds. rozwoju).

Typowym środowiskiem pracy analityka jest biuro, choć możliwa jest także

praca w domu, bądź w organizacji, która jest przedmiotem analizy. W przypadku
badań empirycznych praca może odbywać się w terenie – analityk musi często
pełnić także funkcję ankietera. Bezwzględnym wymogiem charakteryzującym pro-
fesjonalne wykonywanie pracy jest wykorzystanie nowoczesnych narzędzi i tech-
nik informatycznych.

Praca analityka rynku wymaga specyficznych cech psychofizycznych. Do

najważniejszych można zaliczyć: zdolność logicznego rozumowania i wyciągania
wniosków, dostrzeganie zależności przyczynowo-skutkowych i funkcjonalnych,
przewidywanie zjawisk i procesów na podstawie zgromadzonych danych.

W trakcie wykonywania pracy specjalista analizy rynku współpracuje z wie-

loma podmiotami – klientami, handlowcami, personelem przedsiębiorstwa, człon-
kami zespołów badawczych (w dużych firmach). Wymaga to od niego zdolności
nawiązywania i podtrzymywania kontaktów, komunikatywności oraz łatwości
wypowiadania się w mowie i piśmie.

Specjalista analizy rynku musi stale uzupełniać swoją wiedzę, poszerzać krąg

zainteresowań, śledzić literaturę przedmiotu, w tym obcojęzyczną. Wymagania
fizyczne i zdrowotne nie są wysokie. W zawodzie tym mogą pracować osoby nie-
pełnosprawne po dopuszczeniu przez lekarza medycyny pracy.

W zawodzie specjalista analizy rynku istnieją duże możliwości awansu zawo-

dowego, zarówno pionowego, jak i poziomego. Specjalista analizy rynku może
zostać kierownikiem działu, projektu czy członkiem zarządu, bądź też osiągnąć
samodzielność i awans finansowy. Warunki podjęcia pracy w zawodzie zależą od
charakteru oraz wielkości firmy. Najwyższe wymogi stawiane są pracownikom
socjologicznych instytutów badawczych czy instytucji bankowych i finansowych.
Oprócz wymagań formalnych (dyplom magistra socjologii, psychologii, ekonomii
lub zarządzania) konieczna jest biegła znajomość języków obcych, bardzo dobra
znajomość obsługi komputera oraz specjalistyczne kursy i szkolenia, także mię-
dzynarodowe. Mniejsze wymagania stawiane są przed tymi, którzy pracują w fir-
mach produkcyjnych, gdzie trzeba się wykazać umiejętnością analizy jedynie wy-
branego segmentu rynku.

11

3. Stanowiska pracy

Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych

Poziom

kwalifikacji

zawodowych

Typowe stanowiska pracy

UWAGI

1

*

)

2

*

)

3

*

)

4

−

Specjalista analizy

−

Specjalista analizy rynku handlu

−

Specjalista analizy rynku reklamy

−

Specjalista analizy rynku promocji

−

Specjalista analizy rynku finansów

−

Specjalista ds. badań marketingowych

−

Menedżer projektu

−

Kierownik sprzedaży

−

Kierownik ds. marketingu

5

−

Dyrektor ds. marketingu

−

Dyrektor ds. handlu (sprzedaży)

−

Dyrektor ds. zasobów ludzkich

−

Prezes zarządu

*

)

Nie zidentyfikowano w badaniach.

4. Zadania zawodowe

Z-1.

Zbieranie informacji rynkowej.

Z-2.

Określanie tendencji rozwojowej i sezonowości podaży i popytu na poszcze-
gólne produkty rynkowe.

Z-3.

Analizowanie współzależności zjawisk ekonomicznych przy szacowaniu
popytu rynku na określone produkty i usługi.

Z-4.

Analizowanie elastyczności popytu rynku na określone produkty i usługi.

Z-5.

Określanie wpływu cech własnych produktu na wielkość sprzedaży.

Z-6.

Badanie koniunktury rynkowej, określanie jej wpływu na podaż i popyt
określonych produktów i usług.

Z-7.

Przygotowywanie raportu i prezentacja wyników badań rynku.

Z-8.

Współpraca z przełożonymi, specjalistami, członkami zespołów i klientami
podczas prowadzenia analizy rynku.

Z-9.

Monitorowanie i ocena efektywności realizowanych działań związanych
z analizą rynku.

5. Składowe kwalifikacji zawodowych

K-1.

Wyszukiwanie i przetwarzanie informacji rynkowej.

K-2.

Planowanie i prowadzenie badań rynkowych.

K-3.

Interpretowanie badań rynkowych.

12

K-4.

Prowadzenie dokumentacji i prezentacja wyników analizy rynku.

K-5.

Organizowanie pracy własnej dotyczącej działań związanych z analizą ryn-
ku.

K-6.

Kierowanie pracą zespołu współpracowników w zakresie działań związa-
nych z analizą rynku.

K-7.

Mierzenie efektywności realizowanych działań związanych z analizą rynku.

K-8.

Strategie planowania analizy rynku.

6. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi

kwalifikacji zawodowych

Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych

Składowe kwalifikacji zawodowych

Zadania

zawodowe

K-1 K-2 K-3 K-4

K-5

K-6 K-7 K-8

Z-1

X X

X

X

X

Z-2

X X X X

X

X X

Z-3

X X X X

X

X X X

Z-4

X X X X

X

X X X

Z-5

X X X X

X

X X

Z-6

X X X X X X

Z-7

X X X

Z-8

X X

Z-9

X X X

7. Kwalifikacje ponadzawodowe

UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów

niższych

Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji

Poziom

kwalifikacji

zawodowych

Kwalifikacje ponadzawodowe

UMIEJĘTNOŚCI

1

2

*

)

3

*

)

4

−

Przestrzega przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ergonomii,
ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.

−

Korzysta z komputera oraz z zasobów informacyjnych Internetu, poczty elek-
tronicznej i innych komunikatorów elektronicznych.

−

Planuje i realizuje własną ścieżkę rozwoju zawodowego.

−

Nawiązuje kontakty społeczne, prowadzi dyskusję i negocjacje.

−

Organizuje własną pracę na powierzonym stanowisku.

13

Poziom

kwalifikacji

zawodowych

Kwalifikacje ponadzawodowe

−

Motywuje siebie i podległych pracowników do efektywnej i bezpiecznej pracy.

−

Buduje tożsamość grupy.

−

Kształtuje kulturę pracy.

−

Wykorzystuje w działaniu znajomość mechanizmów funkcjonowania grup
społecznych.

−

Koordynuje pracę zespołu.

5

−

Posługuje się językiem obcym.

−

Organizuje i kieruje pracami zespołów pracowniczych.

WIADOMOŚCI

1

*

)

2

*

)

3

*

)

4

–

Przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ergonomii, ochrony przeciw-
pożarowej
i ochrony środowiska.

–

Edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, bazy danych, programy komputerowe,
Internet, poczta elektroniczna, komunikatory elektroniczne.

–

Regulaminy pracy i zakresy obowiązków.

–

Zasady gospodarki rynkowej.

–

Organizacja pracy biurowej.

–

Zasady negocjacji.

–

Wybrane zagadnienia psychologii pracy.

–

Elementy prawa handlowego i gospodarczego.

–

Wybrane aspekty organizacji pracy.

−

Zadania kierownika w przedsiębiorstwie.

5

−

Zasady kierowania organizacją.

−

Rozwiązywanie problemów w organizacji.

−

Procesy decyzyjne.

−

Samoocena i ocena pracowników.

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

1

*

)

2

*

)

3

*

)

4

–

Wyobraźnia i twórcze myślenie.

–

Uzdolnienia organizacyjne.

–

Rozumowanie logiczne.

–

Zdolności analityczne.

–

Odpowiedzialność.

–

Samodzielność.

–

Komunikatywność.

5

−

Kreatywność, pomysłowość.

−

Zdolności kierownicze.

*

)

Nie zidentyfikowano w badaniach.

14

8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych,

podstawowych i specjalistycznych dla zawodu

UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów

niższych

POZIOM 1

– Nie zidentyfikowano.

POZIOM 2

– Nie zidentyfikowano.

POZIOM 3

– Nie zidentyfikowano.

POZIOM 4

Kwalifikacje ogólnozawodowe

Umiejętności

−

Rozróżnia rodzaje i cechy informacji rynkowej.

−

Pozyskuje informacje z obserwacji otoczenia rynkowego i poprzez Internet.

−

Pozyskuje informacje o rynku przy wykorzystaniu dokumentacji przedsiębior-

stwa.

−

Określa wpływ informacji o rynku na decyzje.

−

Opracowuje programy i kosztorysuje badania rynkowe.

−

Wyszukuje i przetwarza informacje o rynku.

−

Tworzy i prowadzi systematycznie dokumentację pracy związaną z analizą

rynku.

−

Sporządza raporty i sprawozdania z prowadzonych analiz rynkowych.

−

Współpracuje z działami marketingu celem analizy rynku pod kątem potrzeb

klienta.

−

Współpracuje z działami zaplecza organizacyjno-technicznego celem zabez-

pieczenia technicznego swojego miejsca pracy i podległych stanowisk pracy
w materiały i urządzenia wykorzystywane w analizach rynku.

−

Współpracuje z działami logistycznymi firmy przy wykonywaniu analiz rynku.

15

Wiadomości

−

Rodzaje i cechy informacji o rynku.

−

Zasady archiwizacji dokumentów z analizami rynkowymi.

−

Sposoby i metody gromadzenia informacji o rynku.

−

Informacja o rynku w zasobach internetowych.

−

Możliwości i zasady przetwarzania danych rynkowych.

−

Programy komputerowe do tworzenia baz danych o rynku.

−

Specjalistyczne programy komputerowe do analiz rynkowych.

−

Dokumenty graficzne obrazujące wyniki analiz rynkowych.

−

Zasady przygotowywania wyników analizy rynku w formie prezentacji kom-

puterowej.

−

Zasady przechowywania i udostępniania informacji o wynikach analizy rynku.

Cechy psychofizyczne

−

Systematyczność.

Kwalifikacje podstawowe dla zawodu

Umiejętności

−

Posługuje się metodami analizy ekonomicznej procesów rynkowych (K-2,
K-3, K-5).

−

Planuje, organizuje i prowadzi badania ilościowe rynku (K-2, K-5).

−

Planuje, organizuje i prowadzi badania jakościowe rynku (K-2, K-5).

−

Projektuje i dobiera narzędzia do badania rynku (K-2, K-5).

−

Pozyskuje informacje potrzebne do analizy rynku (K-1).

−

Pozyskuje informacje o solidności i kondycji kontrahentów uczestniczących
w rynku (K-1).

−

Profiluje segmenty rynku (K-3).

−

Prowadzi badania segmentacji rynku i dokonuje ich analizy (K-2, K-3).

−

Prezentuje wyniki badań rynkowych (K-4).

−

Definiuje i formułuje problem badawczy w analizach rynku (K-2).

−

Bada rynek konsumentów i usługodawców (K-2).

−

Rozpoznaje rynek i otoczenie przedsiębiorstwa (K-1, K-2).

−

Raportuje realizację planów badań rynku (K-4).

−

Charakteryzuje rynek i jego uczestników (K-1, K-2).

−

Ustala informacje potrzebne do podejmowania decyzji rynkowych (K-1, K-2,
K-3).

−

Wybiera metody i techniki badań rynkowych (K-2).

−

Wybiera najbardziej dogodne do obsługi segmenty rynku (K-2, K-3).

−

Wyznacza segmenty rynku docelowego (K-1, K-2).

−

Opracowuje harmonogram badań rynkowych (K-2, K-5).

−

Opracowuje plan badań rynkowych (K-2, K-5).

16

−

Opracowuje budżet badań rynkowych (K-2, K-5).

−

Klasyfikuje segmenty rynku (K-3).

−

Identyfikuje kryteria podziału konsumentów i nabywców instytucjonalnych
oraz dokonuje klasyfikowania według nich segmentów rynku (K-2).

−

Mierzy efektywność analiz rynkowych (K-7).

Wiadomości

−

Identyfikowanie rynku i jego uczestników (K-1, K-2).

−

Metodologia prowadzenia badań rynkowych (K-2).

−

Metody badawcze dotyczące analizowania rynku (K-2).

−

Techniki planowania i realizowania badań (K-2).

−

Zasady doboru metod i technik do badań (K-2, K-5).

−

Metody badania popytu na innowacje produktowe (K-2).

−

Ekonomika (opłacalność) zrealizowanych badań (K-2, K-7).

−

Metody przygotowywania planów finansowych różnych przedsięwzięć (K-4).

−

Segmentacja rynku (K-1, K-2).

−

Kryteria segmentacji rynku (K-2).

−

Procedury segmentacji rynku (K-2).

−

Funkcje raportu (K-4).

−

Metody interpretacji badań rynkowych (K-3).

−

Zasady i procedury mierzenia efektywności działań (K-7).

−

Metody i techniki pomiaru efektywności badań (K-7).

Cechy psychofizyczne

– Nie zidentyfikowano.

Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu

Umiejętności

−

Opracowuje założenia planowania i budżetowania badań rynkowych (K-2, K-5).

−

Opracowuje narzędzia badawcze rynku (ankiety, testy) (K-2, K-5).

−

Opracowuje raport na temat zapotrzebowania rynku (K-3, K-4).

−

Określa cechy produktu rynkowego (K-3).

−

Określa profil poszczególnych segmentów rynku przez analizę zebranych
informacji o kliencie (K-2, K-3).

−

Stosuje testy koniunktury na rynku (K-2).

−

Stosuje techniki projekcyjne i wspomagające w badaniu rynku (K-2).

−

Stosuje benchmarking w ustalaniu wstępnych założeń wyrobów lub usług
charakterystycznych dla określonego rynku (K-3).

−

Dokonuje charakterystyki badanego zjawiska, procesu, sytuacji na rynku (K-3).

−

Dokonuje analizy elastyczności cenowej i dochodowej towarów i usług na
rynku (K-3, K-8).

17

−

Dokonuje profilowania segmentów rynku na podstawie ich cech (K-2).

−

Dostosowuje działania do cech i potrzeb jednorodnych grup nabywców wyod-
rębnionych z całości rynku (K-2, K-3).

−

Dostosowuje treść i formę przekazu do odbiorcy na rynku (K-3).

−

Przeprowadza wywiady do celów badań rynku (K-2, K-5).

−

Pozyskuje informacje o rynku ze źródeł wtórnych (K-1).

−

Pozyskuje informacje z rynku źródeł pierwotnych (K-1).

−

Przeprowadza podstawowe obliczenia danych z badań rynku (K-3).

−

Identyfikuje rynek docelowy produktu (K-1, K-2).

−

Identyfikuje konkurentów na rynku oraz dokonuje analizy ich mocnych i sła-
bych stron (K-1, K-3).

−

Identyfikuje potencjalnych odbiorców produktów na rynku (K-1, K-3).

−

Rozpoznaje elementy składowe systemu informacji marketingowej (K-1).

−

Rozpoznaje i analizuje potrzeby klientów na rynku oraz ustala ich hierarchię
(K-2, K-3).

−

Zbiera i analizuje opinie klientów na rynku na temat używanych produktów
(K-2, K-3).

−

Analizuje zachowania odbiorców wyrobów lub usług na rynku (K-2, K-3).

−

Wskazuje czynniki wpływające na zachowanie konsumentów na rynku (K-3,
K-4).

−

Wybiera najkorzystniejszy segment rynku w kontekście możliwości przedsię-
biorstwa i projektowanych wyrobów i usług (K-3, K-8).

−

Wybiera zestaw cech charakteryzujących segmenty popytu na rynku (K-3).

−

Formułuje hipotezy o powiązaniach cech produktu z kryteriami segmentacji
rynku (K-8).

Wiadomości

−

Podstawy rachunkowości z zakresu kalkulowania i rozliczania badań (K-2, K-5).

−

Zakres informacji o badaniach (K-2).

−

Prawa konsumenta (K-2, K-3).

−

Klasyfikacja i struktura potrzeb (K-1).

−

Badania rynkowe potrzeb klientów (K-2).

−

Metody badań poziomu satysfakcji klientów (K-2).

−

Identyfikowanie konkurentów oraz ich silnych i słabych stron (K-2, K-3).

−

Analiza konkurencji na rynku (K-3).

−

Kryteria segmentacji przedsiębiorstw (K-2).

−

Oceny segmentów i wyboru grup docelowych (K-2).

−

Analizowanie rynku konsumenta i zachowania nabywcy (K-3).

−

Analizowanie rynku przedsiębiorstw i zachowania klientów instytucjonalnych
(K-3).

−

Benchmarking w analizie rynku (K-3).

−

Metody badań poziomu satysfakcji klientów (K-2).

−

Informacje o produkcie (K-1).

18

−

Formy i techniki sprzedaży (K-1).

−

Analiza korelacji (K-3).

−

Analiza regresji (K-3).

−

Analiza czynnikowa (K-3).

−

Analiza skupień (K-3).

−

Pomiar źródeł pierwotnych i wtórnych (K-1).

−

Ocenianie wzorców reakcji konkurentów oraz projektowanie własnej strategii
wobec konkurencji (K-3).

−

Analiza i interpretacja rezultatów badań ilościowych (K-3).

−

Analiza i interpretacja rezultatów badań jakościowych (K-3).

−

Analiza i ocena wolumenu sprzedaży (K-3).

−

Badanie koniunktury (K-2).

−

Zasady wykonywania pomiarów wyników różnych działań (K-2).

−

Konstruowanie skal pomiarowych (K-2).

Cechy psychofizyczne

– Uzdolnienia rachunkowe (K-3, K-4).

POZIOM 5

Kwalifikacje ogólnozawodowe

Umiejętności

−

Opracowuje plany strategicznie i taktyczne badań rynkowych.

−

Zarządza sytuacją kryzysową występującą podczas badań rynkowych.

−

Kontroluje efekty pracy podwładnych pracowników uczestniczących w bada-
niach rynkowych.

−

Dobiera odpowiedni styl kierowania pracownikami uczestniczącymi w bada-
niach rynkowych.

−

Planuje pracę własną i współpracowników uczestniczących w badaniach ryn-
kowych.

−

Inicjuje wprowadzanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych wpływają-
cych na poprawę warunków i jakości pracy pracowników i współpracowni-
ków uczestniczących w badaniach rynkowych..

−

Identyfikuje postawy i zachowania ludzkie w sytuacjach stresu i zagrożenia
występujących podczas badań rynkowych.

−

Reaguje asertywnie na konflikty interesów pracowników występujące podczas
prowadzonych badań rynkowych.

−

Rozwiązuje problemy i podejmuje decyzje w zakresie posiadanych uprawnień
do prowadzenia badań rynkowych.

19

−

Wykazuje wpływ właściwej organizacji pracy na efekty ekonomiczne przed-
siębiorstwa prowadzącego badania rynku.

−

Wykorzystuje w działalności związanej z badaniami rynkowymi znajomość
mechanizmów funkcjonowania grup społecznych.

Wiadomości

−

Metody komunikacji społecznej przedsiębiorstwa z otoczeniem.

−

Cel i funkcje kierowania.

−

Narzędzia zarządzania personelem (nabór, motywowanie, rozwój).

−

Style kierowania.

−

Metody i narzędzia kontroli pracy.

−

Zasady dobrej organizacji przedsięwzięć.

−

Niewizualne czynniki kształtowania tożsamości.

−

Metody wykorzystywania lobbingu.

−

Metody komunikacji wewnętrznej.

−

Metody diagnozowania kultury organizacyjnej.

−

Znajomość zasad etyki zawodowej.

−

Metody wartościowania pracy.

−

Nowoczesne rozwiązania techniczno-organizacyjne wpływające na poprawę
warunków i jakości pracy.

−

Techniki prawidłowej motywacji do efektywnej i bezpiecznej pracy.

−

Postawy asertywne.

−

Typy osobowości.

−

Zasady i cechy funkcjonowania grup społecznych w środowisku pracy.

−

Metody rozwiązywania konfliktów.

Cechy psychofizyczne

– Nie zidentyfikowano.

Kwalifikacje podstawowe dla zawodu

Umiejętności

−

Uwzględnia potencjalne zmiany polityki gospodarczej w analizach popytu
i podaży towarów i usług na rynku (K-3, K-8).

−

Utrzymuje kontakty z kluczowymi odbiorcami analiz rynkowych (K-5, K-8).

−

Odnajduje nisze rynkowe (K-3, K-8).

−

Określa ramy finansowe i prawne przedsięwzięcia rynkowego (K-8).

−

Mierzy i prognozuje popyt rynkowy (K-7, K-8).

−

Monitoruje utrzymywanie standardów jakości badania rynku (K-7).

−

Kieruje i koordynuje pracę zespołów prowadzących badania rynkowe (K-5,
K-6).

20

−

Prawidłowo gospodaruje środkami finansowymi podczas realizacji badań
rynkowych (K-5).

−

Rozlicza i prezentuje wyniki finansowe realizowanych badań rynkowych
(K-4, K-5).

−

Wdraża plany badania rynku i kontroluje ich realizację (K-7, K-8).

−

Wykazuje wpływ wyników monitorowania procesu badania rynku na korekty
planu badania i doskonalenia pracy zespołów badawczych (K-3, K-8).

−

Dobiera odpowiednie narzędzia kontroli pracy i mierzenia efektywności pracy
pracowników i zespołów badawczych (K-7).

−

Dba o utrzymanie standardów jakości i profesjonalizmu badań rynkowych
(K-5, K-8).

Wiadomości

−

Prawo: cywilne, handlowe, w zakresie dotyczącym badań (K-2).

−

Metody analizy ekonomicznej (K-2, K-3).

−

Metody analizy wskaźnikowej (K-2, K-3).

−

Podstawy rachunkowości zarządczej (K-3).

−

Zasady gospodarki rynkowej (K-8).

−

Techniki zarządzania badaniami (K-2, K-6).

−

Metody kontroli efektywności pracy (K-8).

−

Metody przygotowywania planów finansowych badania (K-2, K-8).

−

Narzędzia zarządzania personelem (K-6).

−

Metody i narzędzia kontroli pracy (K-7).

Cechy psychofizyczne

– Nie zidentyfikowano.

Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu

Umiejętności

−

Wykazuje, w badaniach rynkowych, związek między reklamą firmy i cechami
produktu, jego opakowaniem, ceną oraz sposobem zapłaty (K-3, K-8).

−

Wykazuje wpływ wyników monitorowania rynku na korekty przygotowywa-
nych nowych badań rynkowych (K-3, K-8).

−

Projektuje strategię badania rynkowego (K-2, K-8).

−

Analizuje koniunkturę gospodarczą na rynku na podstawie informacji rządo-
wych (K-3, K-8).

−

Analizuje makrootoczenie rynku (K-3, K-8).

−

Analizuje trendy oraz oferty kontrahentów i usługodawców na rynku (K-3, K-8).

−

Analizuje wpływ różnych czynników na wyniki badania rynku (K-3, K-8).

−

Analizuje przebieg i prawidłowość zrealizowanych badań rynkowych (K-2, K-8).

21

−

Analizuje zmiany rynkowe popytu i podaży w czasie (K-3, K-8).

−

Analizuje rynkowe aspekty przestrzenne podaży i popytu (K-3).

−

Analizuje trendy oraz oferty kontrahentów, usługodawców, podobnych firm,
produktów, usług na rynku (K-3).

−

Określa wpływ koniunktury na podaż i popyt określonych produktów i usług
na rynku (K-3, K-8).

−

Wyznacza rynkowe trendy sprzedaży, szacuje przyszły popyt na wyroby lub
usługi (K-3, K-8).

−

Mierzy efektywność reklamy na rynku (K-7).

−

Mierzy efektywność promocji-mix na rynku (K-7).

−

Pozyskuje informacje potrzebne do zoptymalizowania oferty rynkowej (K-1, K-8).

−

Ustala rynkowe cele kampanii reklamowych i sposoby jej przeprowadzania (K-8).

−

Ustala pozycję firmy na rynku wobec konkurencji, jej wyrobów i usług (K-8).

−

Ustala rynkowe wskaźniki sprzedaży i wizerunku marki produktu (K-3, K-8).

−

Monitoruje satysfakcję klientów na rynku (K-5, K-7).

−

Monitoruje proces tworzenia społecznej wartości marki na rynku (K-5, K-7,
K-8).

−

Porównuje rynkowe efekty z nakładami (K-8).

−

Porównuje rynkowe zyski z poszczególnych okresów (K-3).

Wiadomości

−

Marketingowa analiza produktów (K-8).

−

Funkcje i typy reklamy (K-8).

−

Istota strategii promocji-mix (K-8).

−

Strategia produktu, ceny (K-8).

−

Rola opakowań w reklamie (K-8).

−

Metody pomiaru efektywności badań (K-7).

−

Procedury pomiaru efektywności badań (K-7).

−

Teoria ewaluacji (K-7).

−

Pomiar źródeł pierwotnych i wtórnych (K-2).

−

Metody badania pojemności rynku (K-2).

−

Narzędzia promocji konsumenckiej i handlowej (K-8).

−

Metody i poziomy oceny skuteczności kampanii promocyjnych (K-7, K-8).

−

Czynniki identyfikacji wizualnej (K-4).

−

Metody pomiaru efektywności promocji (K-7).

−

Procedury pomiaru efektywności promocji (K-7).

−

Pomiar skuteczności sponsoringu (K-8).

−

Pomiar skuteczności targów i wystaw (K-7).

−

Metody badania lojalności klientów (K-2, K-8).

Cechy psychofizyczne

−

Łatwość wypowiadania się w mowie i piśmie (K-3, K-4, K-6).

−

Zdolności analityczne (K-1, K-3, K-7).