Psychologia zaburzeń, rozdz. 2:

Historyczne poglądy na zaburzone zachowanie

Carson, Butcher i Mineka, S. (2005). Psychologia zaburzeń, vol. 1

by Student Anonim i Agnieszka

Od razu zaznaczam, że chyba niewiele tu rzeczy, o które Pałczyński może zapytać, skupię się raczej

na 10. razem z Agnieszką. Z gwiazdką * piszę różne ciekawostki

– ni przypiąć, ni przyłatać, ale zapytać można :P

STAROŻYTNOŚĆ

-*Arystofanes – jako pierwszy opisał „wolne skojarzenia” (423 p.n.e., Chmury)
-Egipt: pierwsze papirusy dotyczące leczenia zaburzenia zachowania.
-Hipokrates – uważał, że choroba psychiczna to rzecz naturalna, a nie efekt działania

demonów. Podzielił wszystkie zaburzenia na trzy grupy:



manię



melancholię



zapalenie mózgu (phrenitis)

-Platon – uważał, że społeczeństwo powinno opiekować się chorymi psychicznie, poruszał

kwestię niepoczytalności (termin prawny; zaburzenie psychiczne, które implikuje brak
rozeznania w tym, co dobre a co złe w sensie prawnym => brak odpowiedzialności)

-Arystoteles – odrzucał możliwość psychologicznych przyczyn zaburzenia zachowania.
-Galen – wiele odkryć w dziedzinie budowy układu nerwowego (na zwierzętach, bo na

ludziach nie było wolno:). Podzielił przyczyny zaburzeń na przyczyny psychiczne i fizyczne.

-*zasada contraris contrarius – przeciwne przeciwieństwem, czyli leczenie gorączki zimną

kąpielą itp.

ŚREDNIOWIECZE

-*pierwszy szpital psychiatryczny (humanitarny!) – Bagdad.
-Awicenna z Arabii – starał się leczyć (całkiem pomysłowo – s. 81) choroby psychiczne.

Podejście humanitarne.

-*z „metaanalizy” wynika, że grzechem w tym czasie tłumaczono stosunkowo niewiele

przypadków – 16%.

-*Chiny: Chung Ching (to jest imię i nazwisko:) – podstawą zaburzeń jest patologia

organów, leczenie za pomocą leków, ale i odpowiednich zajęć przywracających równowagę.

-„zbiorowe szaleństwo” – powszechne występowanie grupowych zaburzeń zachowania

będących przypadkami histerii. Np. tarantyzm / taniec św. Wita (tłumaczone wtedy
ukąszeniami tarantuli) albo likantropia (wilczy obłęd) – chorzy myśleli, że są opętani przez
wilki i naśladowali je. Ostatnio (1983) – setki palestyńskich dziewcząt z Zachodniego Brzegu.

-egzorcyzmy – początkowo (wczesne średniowiecze) bardzo łagodne. Obecnie powrót

„przesądów” (tak to nazywa autor).

KU PODEJŚCIOM HUMANITARNYM

-Paracelsus (1493-1541) – jeden z pierwszych krytyków przesądów dotyczących opętania.

PZ_Carson_R2

Strona 1 z 3

-Teresa z Avili (1515-1582) – użyła zwrotu „jak gdyby chore” – nasunęła myśl, że psychika

może być tak samo chora jak ciało.

-Johann Weyer (1515-1588) – autor „Oszustwa demonów” – metodycznej krytyki „Młota

na czarownice” (na indeksie do XX w.)

-Św. Wincenty á Paulo (1576-1660) – ogłosił (z narażeniem życia) pogląd, że choroba

psychiczna jest taka sama jak fizyczna, a chrześcijaństwo wymaga, by możni i uczeni
pomagali chorym.

-Sanktuarium w Geel: leczenie życzliwością i miłością.

REFORMA HUMANITARNA

-Philippe Pinel i jego eksperyment; doprowadził do zdjęcia kajdan wielu „pacjentom”,

udowodnił, że to nieskuteczny sposób leczenia (farciarz z niego – w zakładzie postawił
własne życie)

-William Tuke – założył zakład dla obłąkanych w Yorku. Wiejski dom, przyjemny, sama

radość tam zamieszkać...

-Benjamin Rush (USA) – leczenie zgodne z etyką: metoda terapeutyczna uwzględniająca

społeczne, indywidualne i zawodowe potrzeby pacjenta. Czyli właściwie przodek
psychoterapii. Skuteczność: 59-71% wypisów ze szpitala. Dwa powody upadku leczenia
zgodnego z etyką:



ruch higieny psychicznej zalecający metodę leczenia koncentrującą się wyłącznie na

komforcie fizycznym (D. Dix)



rozwój nauk biomedycznych.

-*koncepcja deinstytucjonalizacji – zamknięto wiele szpitali i znacznie zmniejszono liczbę

pacjentów stale hospitalizowanych (do 1/5). Pomysł dobry, ale w niedługim czasie osiągnięto
drugi biegun i stało się to niebezpieczne.

-*psychiatra = alienista (bo zajmował się osobami wyalienowanymi)

WSPÓŁCZESNOŚĆ

-syfilis mózgu – ojciec/matka podejścia biomedycznego. Pierwsza choroba, w której

udowodniono zależność między stanem mózgu a zachowaniem.

*leczenie syfilisu – najpierw szczepienie („tkanką pobraną z owrzodzeń syfilitycznych”),
potem wykorzystywano malarię – gorączka zabijała krętki, teraz penicylina.

-Emil Kraepelin – podkreślał znaczenie zaburzeń mózgu w patologii zachowania. Stworzył

system klasyfikacji, który stał się zapowiedzią DSM-IV [dlaczego od razu IV?].

-podejście biologiczne nie odrzucało możliwości występowania chorób o podłożu

psychicznym. Ale narzucało pewien sposób myślenia – poszukiwanie głębszych podstaw czy
to w psychice, czy w biologii.

-Franz Anton Mesmer i mesmeryzm – sadzał pacjentki wokół balii, w której pływały opiłki

żelaza i wystawały z niej pręty. Pręty przykładano do chorych części ciała. Mesmer
przechadzał się w pelerynie i dotykał różdżką lub ręką pacjentek. Ostatecznie naukowcy
udowodnili mu, że jest to nieskuteczne [zazdrośnicy ]

SZKOŁA Z NANCY A JEAN CHARCOT

Przedstawiciele Szkoły wysuwali dwie tezy:

PZ_Carson_R2

Strona 2 z 3

1. Zaburzenia obserwowane w histerii, takie jak: paraliż, głuchota, pozbawienie czucia,

mogły być wywoływane u osób zdrowych za pomocą hipnozy.

2. Te same objawy mogły być też usuwane hipnozą.

Nie zgadzał się z nimi Charcot – uważał, że jest to efekt zwyrodnienia mózgu. Ostatecznie
Charcot przyznał im rację i sam zaczął szukać psychologicznych podstaw zaburzeń.

*pierwsze leki antypsychotyczne – rezerpina (już się nie używa) i chloropromazyna
/fenitiazyna.

[teraz następuje szybki i pobieżny przegląd psychoanalizy i behawioryzmu, wypisuję tylko nowe rzeczy]

PSYCHOANALIZA

PSYCHOLOGIA EKSPERYMENTALNA (WCZESNA)

-pierwsza klinika – Lightner Witmer (uczeń Wundta, twórca psychologii klinicznej), rok

1896.

-William Healy był pierwszym, który uważał, że wzrost przestępczości młodzieży to wynik

urbanizacji, a nie choroby czy problemów psychologicznych. Zwrócił uwagę na przyczyny
środowiskowe i społeczno-kulturowe.

BEHAWIORYZM

[Jak widzicie - niewiele nowości, a tak nawiasem mówiąc – zapraszam na

www.sempiterna.prv.pl

- takie nasze wesołe forum, w dziale

psychologia można ponarzekać na egzaminy i co tam kto chce

, zapraszam]

PZ_Carson_R2

Strona 3 z 3