bliżej przedszkola  9.120 wrzesień 2011

46

Bliżej przedszkola

Koncepcja pracy przedszkola

Barbara Szeląg

Jakość – to sposób myślenia, który powoduje,
że stosuje się i bez przerwy poszukuje najlepszych rozwiązań.

W.e. deming

A

by współczesne przedszkole

mogło osiągnąć wysokie efekty

w realizacji zadań wychowaw-

czo-dydaktycznych i opiekuń-

czych, powinno charakteryzować się

profesjonalizmem w budowaniu strate-

gii, projektowaniu celów oraz planowa-

niu działań.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Na-

rodowej z dnia 7 października 2009 r.

w sprawie nadzoru pedagogicznego

(Dz.U. 09.168.1324), w drugim obsza-

rze Procesy zachodzące w przedszkolu,

wymaga, aby procesy zachodzące

w przedszkolu służyły realizacji przy-

jętej w przedszkolu koncepcji pracy.

Wymóg ten dotyczy każdego przed-

szkola bez względu na typ, publiczne-

go i niepublicznego, z tym że przed-

szkola niepubliczne tylko w takim za-

kresie, jaki został określony w statucie.

Przedszkole, które pracuje na podsta-

wowym poziomie D, powinno działać

zgodnie z przyjętą przez radę peda-

gogiczną koncepcją pracy, natomiast

przedszkole, które zabiega o uzyskanie

wysokiego poziomu pracy B powinno

tę koncepcję analizować i modyfiko-

wać w miarę potrzeb oraz zapoznać

z nią rodziców i uzyskać ich akceptację.

Według Władysława Kopalińskiego,

koncepcja to „ogólne ujęcie, obmyślony

plan działania, rozwiązanie czegoś, te-

oria, pomysł, projekt”, zatem koncepcja

pracy przedszkola to pomysł na to, jakie

ma być przedszkole, opracowany przez

wszystkie wewnętrzne podmioty.

osiągnąć w okresie realizacji jej zało-

żeń? Przed sformułowaniem koncepcji

pracy niezbędne jest dokonanie anali-

zy działalności placówki, dzięki czemu

można wyznaczyć kierunki rozwoju

na przyszłość. Pierwszym źródłem tej

analizy są kierunki realizacji polityki

oświatowej państwa, opracowane przez

Ministerstwo Edukacji Narodowej, na

przykład obniżenie wieku szkolnego,

upowszechnienie wychowania przed-

szkolnego; drugim źródłem są wytycz-

ne kuratora oświaty wyrażone w jego

planach nadzoru pedagogicznego oraz

strategie rozwoju edukacji i oświaty na

terenie gminy.

Pomysł na przedszkole

Aktualne zmiany w systemie oświaty

akcentują działania zespołowe, które

służą budowaniu kultury uczenia się

we współpracy, charakteryzującego się

dobrowolnością, spontanicznością oraz

kreatywnością. Pojęcie rozwoju przed-

szkola jest ściśle związane z jego funk-

cjonowaniem, oba te zagadnienia wza-

jemnie się przenikają. Przepisy prawa

nie określają formy, w jakiej koncepcja

ma być opracowana, zatwierdzana, mo-

dyfikowana, jak również podawana do

wiadomości. Posiadanie odrębnego do-

kumentu nie jest wymagane prawnie.
Zgodnie z nowym modelem nadzoru

pedagogicznego, dążącym do odbiuro-

kratyzowania oświaty, dyrektor wraz

z radą pedagogiczną może zdecydować,

czy zapisu koncepcji dokona w księdze

protokołów, czy w oddzielnym doku-

mencie pod tytułem „Koncepcja pracy

przedszkola”. Przedszkole powinno

zbadać poziom akceptacji koncepcji pra-

cy przedszkola przez rodziców; można

tego dokonać poprzez ankietę, ale moż-

na też przedstawić koncepcję na spotka-

niu z rodzicami i zbadać stopień akcep-

tacji poprzez głosowanie.
Celem formułowania koncepcji jest po-

szukiwanie odpowiedzi na pytania:

Jaką pozycję zajmuje obecnie przed-

szkole? Jakie są jego możliwości roz-

wojowe? Jaką pozycję będzie zajmować

w przyszłości? Jakie cele zamierzamy

Według zasady SMART

planowanie przez cele winno być:

o

skonkretyzowane – należy je określać
możliwie konkretnie;

o

mierzalne – każdy cel musi mieć swój
wskaźnik, na podstawie którego będzie
oceniana jego realizacja;

o

akceptowalne – pracownicy, którzy będą
realizować cel, muszą go akceptować, ina-
czej nie zechcą go realizować;

o

realne – posiadane zasoby muszą być wy-
starczające dla realizacji celu;

o

terminowe – powinny posiadać termin

wykonania.

bliżej przedszkola  9.120 wrzesień 2011

47

Wewnętrzne źródła to wnioski z nad-

zoru pedagogicznego sprawowanego

przez dyrektora oraz wyniki z przepro-

wadzonej analizy SWOT w przedszkolu

w wybranych obszarach lub całościo-

wej.

Na drodze do celu

Korzystne byłoby, aby w prace analitycz-

ne byli zaangażowani wszyscy nauczy-

ciele, pracownicy niepedagogiczni oraz

zainteresowani rodzice. Niezmiernie

ważne jest rzetelne wskazanie słabych

stron i zagrożeń, ponieważ właśnie te

elementy będą wytyczały kierunki kon-

cepcji pracy. Natomiast mocne strony

i istniejące w otoczeniu szanse stanowią

podstawę realizacji zadań. Niezwykle

ważne jest przedyskutowanie wyni-

ków przez cały zespół, ustalenie wnio-

sków oraz rekomendacji, czyli zaleceń.

Z rekomendacji należy wyprowadzić

cele priorytetowe, zadnia pozwalające

osiągnąć wytyczone cele. Nadrzędne

cele wychowania przedszkolnego okre-

śla podstawa programowa wychowania

przedszkolnego.
Koncepcja pracy przedszkola dotyczy

pracy konkretnej placówki, powinna

zatem określać jej indywidualny cha-

rakter, uwzględniać specyfikę lokal-

nych problemów oraz przewidywać

przyszłe potrzeby społeczne. Koncepcja

winna być tworzona we współdziałaniu

z organami prowadzącymi, instytucja-

mi i organizacjami społecznymi w celu

tworzenia optymalnego środowiska

wychowawczego i określenia specyfiki

przedszkola zgodnie z lokalnymi po-

trzebami edukacyjnymi.
Według teorii zarządzania, priorytety,

cele główne, operacyjne oraz działania

stanowią hierarchiczny, spójny i coraz

bardziej uszczegółowiany układ, w któ-

rym: priorytety stanowią kierunki pla-

nowanych zmian; cele główne opisują

zmiany, które powinny nastąpić po ich

zrealizowaniu; cele operacyjne stanowią

zadania gwarantujące osiągnięcie zało-

żonego celu, tak sformu-

łowane, by możliwe było

ich zmierzenie (są „mie-

rzalne”). Zachowanie ta-

kiego układu zwiększa

szanse na zaprojektowa-

nie koncepcji obejmującej

spójne działania realizo-

wane w podstawowych

obszarach funkcjonowania przedszko-

la oraz wspierające realizację priory-

tetów. Przyjęcie koncepcji w formie

planu czy też zawarcie w planie pracy

informacji o koncepcji pracy przed-

szkola wymaga przyjęcia tego planu

przez radę pedagogiczną, zgodnie

z art. 41, ust 1, pkt 1 ustawy o systemie

oświaty „do kompetencji stanowiących

rady pedagogicznej należy: zatwierdza-

nie planów pracy szkoły lub placówki

po zaopiniowaniu przez radę szkoły lub

placówki”. Według D. Elsner, koncepcja

przedszkola:

o

odgrywa rolę drogowskazu dla wszy-

stkich członków społeczności przed-

szkolnej, wytycza ten sam kierunek

działania;

o

pomaga dokonywać wyborów mię-

dzy różnymi racjami i punktami wi-

dzenia;

o

ułatwia koncentrację na tym, co naj-

ważniejsze;

o

umożliwia w miarę równomierne

rozłożenie zadań na osi czasu;

o

ułatwia racjonalne gospodarowanie

zasobami (ludzkimi, materialnymi,

finansowymi, czasem);

o

pozwala całościowo spojrzeć na pla-

cówkę;

o

pomyślna realizacja wyzwala po-

czucie sukcesu wśród nauczycieli,

dzieci, rodziców, pracowników nie-

pedagogicznych.

Wykonanie zaplanowanych zadań in-

spiruje do podejmowania kolejnych

przedsięwzięć i bardziej ambitnych wy-

zwań.



Barbara Szeląg – magister pedagogiki w zakresie wychowania

przedszkolnego, absolwentka WSP w Krakowie. Ukończyła także

Studia Podyplomowe na Politechnice Krakowskiej – Zarządzanie

Oświatą Samorządową oraz Studia Podyplomowe na Uniwersy-

tecie Jagiellońskim – edukacja i reforma. Długoletni wizytator

Kuratorium Oświaty w Krakowie, Koordynator Zespołu Wychowa-

nia Przedszkolnego. Wykładowca kursów, w tym kwalifikacyjnych

organizowanych dla dyrektorów i nauczycieli.

Bibliografia:

Elsner D., Koncepcja pracy szkoły. Nowe rozwiąza-

nia dla starych problemów.

Nowe perspektywy dla

edukacji. Rozmowa z wiceministrem edukacji

Mirosławem Sielatyckim, „Dyrektor Szkoły”,

3/2011.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej

z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzo-

ru pedagogicznego (Dz.U. 09.168.1324).
www.nadzorpedagogiczny.edu.pl

R

E

K

L

A

M

A