DEKLARACJA

ZUS DRA PRZY

PROWADZENIU

DZIAŁALNOŚCI

ODPOWIADAMY NA PYTANIA

DEKLARACJA

ZUS DRA PRZY

PROWADZENIU

DZIAŁALNOŚCI

ODPOWIADAMY NA PYTANIA

ZUS i Płace

www.PortalZUS.pl

2

www.PortalZUS.pl

DEKLARACJA ZUS DRA PRZY PROWADZENIU DZIAŁALNOŚCI

ODPOWIADAMY NA PYTANIA

Spis treści

Kiedy składamy ZUS DRA? .................................................................................. 3
Czy wspólnicy spółek cywilnych składają ZUS DRA? ..................................................... 4
Jak wypełniamy pole 01 w bloku I ZUS DRA? ............................................................. 4
Jaką podstawę składki chorobowej wpisujemy w ZUS DRA? ............................................ 5
Czy w przypadku choroby składamy ZUS DRA? .......................................................... 5

Autor

Bogdan Majkowski

specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych

Konsultacja

Joanna Jamroziak

specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych

Redakcja

Renata Kajewska

Korekta

Zespół

CBP 386 ISBN 978-83-269-0070-9

Copyright © by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.

Warszawa 2010

Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.

03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a,

www.wip.pl

tel. [phone], faks 0 22 617 60 10

Praktyczny raport „Deklaracja ZUS DRA przy prowadzeniu działalności” chroniony jest prawem

autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w raporcie „Deklaracja ZUS DRA przy prowa-

dzeniu działalności” – bez zgody wydawcy – jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publi-

kacji z powołaniem się na źródło. Niniejszy raport został przygotowany z zachowaniem najwyższej

staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia. Zaproponowane

w raporcie „Deklaracja ZUS DRA przy prowadzeniu działalności” wskazówki, porady i interpre-

tacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać

dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane

jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych.

W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie

zawartych w raporcie „Deklaracja ZUS DRA przy prowadzeniu działalności” wskazówek, przykładów,

informacji itp. do konkretnych przypadków.

3

www.PortalZUS.pl

DEKLARACJA ZUS DRA PRZY PROWADZENIU DZIAŁALNOŚCI

ODPOWIADAMY NA PYTANIA

Mimo że większość osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą zwolniona

jest z obowiązku comiesięcznego składania w ZUS deklaracji rozliczeniowych, ta grupa płatni-

ków zgłasza wiele wątpliwości dotyczących tego właśnie druku. Dlatego też odpowiadamy na

5 pytań najczęściej zadawanych przez naszych Czytelników.

Kiedy składamy ZUS DRA?

Pytanie Czytelnika:

Proszę o jednoznaczną odpowiedź, czy prowadzący działalność gospodarczą

opłacający składki tylko za siebie muszą składać co miesiąc deklaracje rozliczeniowe ZUS DRA? W poradniku

wydanym przez ZUS w jednym miejscu jest napisane, że płatnicy opłacający składki wyłącznie za siebie

składają w ZUS tylko deklaracje rozliczeniowe, w dru gim zaś, że prowadzący działalność gospodarczą,

którzy opłacają składki wyłącznie za siebie, nie mają takiego obowiązku. Które wyjaśnienie jest właściwe?

Odpowiedź:

Oba wyjaśnienia są prawidłowe. W pierwszym bowiem przypadku chodzi ogólnie

o płatników opłacających składki wyłącznie za siebie, w drugim zaś tylko o osoby prowadzące poza-

rolniczą działalność. Pierwsze pojęcie jest więc pojęciem szerszym.

Natomiast ze wspomnianego zwolnienia mogą korzystać osoby prowadzące pozarolniczą działal-

ność, opłacające składki wyłącznie za siebie i/lub osoby współpracujące, jeżeli w ostatnio złożonej

deklaracji rozliczeniowej lub raporcie zadeklarowały, że składki chcą opłacać od najniższej obowiązu-

jącej ich podstawy wymiaru. Zwolnienie to ma zastosowanie wówczas, jeśli nie nastąpiła żadna

zmiana w stosunku do miesiąca poprzedniego albo zmiana ta spowodowana jest wyłącznie zmianą

wynagrodzenia minimalnego lub przeciętnego.

PRZYKŁAD

Pan Janusz oraz pani Ewa prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą. Pan Janusz opłaca

składki od najniższej obowiązującej podstawy, natomiast pani Ewa od zadeklarowanej przez siebie

kwoty, tj. od 5.000 zł. W przeciwieństwie do pana Janusza nie może więc skorzystać ze zwolnienia

z obowiązku comiesięcznego przekazywania do ZUS deklaracji rozliczeniowej, ponieważ jednym z warun-

ków pozwalających na skorzystanie z tej możliwości jest opłacanie składek od najniższej podstawy

obowiązującej prowadzących działalność.

Jako użytkownik Portalu dla rozliczających ZUS

możesz zadawać nieograniczoną liczbę

pytań – odpowiedzi udzielą eksperci z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz liczne

grono prawników i radców prawnych.

PortalZUS gwarantuje Ci:

•

kalendarium z terminami obowiązującymi w ZUS,

•

kompleksową bazę aktów prawnych i interpretacji,

•

gotowe do zastosowania wzory dokumentów i formularze ZUS wypełnione oraz

przygotowane do wypełnienia,

•

kalkulatory.

Dodatkowo otrzymasz praktyczny prezent w formie elektronicznej „Zasiłek macierzyński

– jak prawidłowo go wypłacać?”.

Sprawdź

www.PortalZUS.pl

4

www.PortalZUS.pl

DEKLARACJA ZUS DRA PRZY PROWADZENIU DZIAŁALNOŚCI

ODPOWIADAMY NA PYTANIA

Czy wspólnicy spółek cywilnych składają ZUS DRA?

Pytanie Czytelnika:

Czy wspólnicy spółki cywilnej opłacający składki wyłącznie za siebie muszą skła-

dać co miesiąc druk ZUS DRA? Czy obowiązuje ich, podobnie jak w przypadku firm jednoosobowych,

zwolnienie z tego obowiązku?

Odpowiedź:

Wspólnicy spółek cywilnych mogą być objęci tym zwolnieniem, pod warunkiem

że spełniają przesłanki określone w ustawie systemowej.

Jak wspomniano w poprzedniej odpowiedzi, z obowiązku comiesięcznego przekazywania do ZUS

deklaracji rozliczeniowych zwolnione są osoby prowadzące pozarolniczą działalność, które opłacają

składki od podstaw minimalnych wyłącznie za siebie i/lub osoby współpracujące.

W myśl ustawy systemowej za prowadzących pozarolniczą działalność uważa się m.in. osoby prowa-

dzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub

innych przepisów szczególnych. Z kolei ustawa o swobodzie działalności go spodarczej informuje, że

osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą jest przedsiębiorca, a więc osoba fizyczna,

osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje

zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu wspomnianą działalność. Za przedsiębiorców

uznaje się też wspólni ków spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Jeżeli więc wspólnicy spółki cywilnej, o których mowa w pytaniu spełniają warunki określone w ustawie

systemowej, przedstawione w poprzedniej odpowiedzi, mogą być objęci zwolnieniem z obowiązku

składania deklaracji rozliczeniowych.

Jak wypełniamy pole 01 w bloku I ZUS DRA?

Pytanie Czytelnika:

W jaki sposób powinni wypełnić pole 01 w bloku I deklaracji ZUS DRA wspólni-

cy spółek cywilnych?

Odpowiedź:

W polu tym wspólnicy spółek cywilnych powinni wpisać jedną z dwóch następujących

cyfr: „2” lub „4”. Przywołane pole służy do podania kodu terminu przesyłania deklaracji i raportów,

a tym samym opłacania składek.

W przypadku wspólników spółki cywilnej mogą mieć zastosowanie dwa terminy:

1) do 10. dnia następnego miesiąca, o ile wspólnicy opłacają składki wyłącznie za siebie i spółka nie

zatrudnia pracowników lub innych osób podlegających z tego tytułu ubezpieczeniom (np. zlece-

niobiorców) – wówczas w polu 01 bloku I deklaracji ZUS DRA wpisują oni cyfrę „2”,

2) do 15. dnia następnego miesiąca, o ile spółka zatrudnia takie osoby – wówczas w polu tym wpi-

sują cyfrę „4”.

PRZYKŁAD

Dwóch wspólników spółki cywilnej opłaca składki wyłącznie za siebie, natomiast zawiązana przez

nich spółka nalicza składki za trzech zleceniobiorców, dla których umowy tego rodzaju są jedynymi

tytułami do ubezpieczeń. W polu 01 bloku I druku ZUS DRA składanego za siebie każdy ze wspólni-

ków powinien wpisać „4”, ponieważ kod ten dotyczy deklaracji składanych do 15. dnia następnego

miesiąca za miesiąc poprzedni przez wspólników m.in. spółek cywilnych, którzy opłacają składki wy-

łącznie za siebie, natomiast spółka zatrudnia pracowników lub inne osoby podlegające z tego tytułu

ubezpiecze niom. Z kolei deklaracja składana przez spółkę powinna być oznaczona kodem „3”.

5

www.PortalZUS.pl

DEKLARACJA ZUS DRA PRZY PROWADZENIU DZIAŁALNOŚCI

ODPOWIADAMY NA PYTANIA

Jaka podstawę składki chorobowej wpisujemy w ZUS DRA?

Pytanie Czytelnika:

Od 1 sierpnia 2010 r. prowadzę działalność go spodarczą. Z tym też dniem zgłosiłem

się do obowiązkowych dla mnie ubezpieczeń, tj. emerytalnego, rentowych, wypadkowego i zdro-

wotnego. Następnie 11 sierpnia przystąpiłem także do ubezpieczenia chorobowego. Jaką podstawę

składki chorobowej powinienem wpisać w druku ZUS DRA w tej sytuacji? Nadmieniam, że składki

emerytalno-rentowe naliczać będę od kwoty 1.887,60 zł.

Odpowiedź:

Od tej samej kwoty naliczamy składkę chorobową.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe stanowi podstawa wy-

miaru składek emerytalno-rentowych, z dwoma jednak wyjątkami:

1) nie stosuje się tu ograniczenia rocznej podstawy wymiaru, tak jak przy składkach emerytalno-ren-

towych. Przypomnijmy, że w roku bieżącym jest to 94.380 zł.

2) w przypadku osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, a z taką sytuacją

mamy tu do czynienia, podstawa składki na to ubezpieczenie nie może przekraczać miesięcznie

250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Kwotę tę ustala się

miesięcznie, poczynając od 3. miesiąca kwartału kalendarzowego na okres 3 miesięcy na podsta-

wie przeciętnego wynagrodzenia z po przedniego kwartału, ogłaszanego do celów emerytalnych.

W okresie czerwiec–sierpień 2010 r. jest to kwota 8.290,95 zł.

Jak więc widać, żaden z tych wyjątków nie będzie miał zastosowania w opisanej sytuacji, dlatego też

składkę na ubezpieczenie chorobowe naliczamy od pełnej podstawy wymiaru składek emerytalno-

-rentowych, tj. od kwoty 1.887,60 zł.

PRZYKŁAD

Z dniem 1 sierpnia 2010 r. Tadeusz rozpoczął pro wadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej.

Z tego tytułu objęty został obowiązkowymi dla niego ubezpieczeniami: emerytalnym, rentowymi, wy-

padkowym i zdrowotnym. Następnie 11 sierpnia przystąpił również do ubezpieczenia chorobowego.

Składki emerytalno-rentowe Tadeusz chce opłacać od minimalnej obowiązującej go podstawy, tj. od

60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty

ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na rok 2010, czyli od kwoty 1.887,60 zł. Kwotę tę

Tadeusz musi także wykazać w polu 03 bloku X deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA jako podstawę

składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe, mimo że to pierwsze ubezpieczenie nie obowią-

zywało przez cały miesiąc.

Czy w przypadku choroby składamy ZUS DRA?

Pytanie Czytelnika:

Od ponad roku prowadzę działalność gospodarczą, z tytułu której przystąpiłem

do wszystkich rodzajów ubezpieczeń, w tym chorobowego. W sierpniu br. przez 11 dni byłem na

zwolnieniu lekarskim, otrzymując za ten okres zasiłek chorobowy płatny przez ZUS. Czy w tej sytuacji

mam złożyć deklarację za sierpień, mimo że jestem zwolniony z obowiązku składania dokumentów

rozliczeniowych?

Odpowiedź:

Tak, za sierpień składamy formularz ZUS DRA. De klarację taką składamy także za wrzesień.

Z pytania wynika, że za okres choroby Czytelnik otrzymał zasiłek chorobowy, a więc spełniał warunki

do jego przyznania oraz że składki na ubezpieczenia społeczne naliczał od najniższej podstawy. To z kolei

6

www.PortalZUS.pl

DEKLARACJA ZUS DRA PRZY PROWADZENIU DZIAŁALNOŚCI

ODPOWIADAMY NA PYTANIA

oznacza, że w miesiącu, w którym był chory, miał prawo zmniejszyć proporcjonalnie tę podstawę. Tak

więc obowiązującą minimalną podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne była kwota,

którą otrzymano, dzieląc pełną obowiązującą kwotę przez liczbę dni kalendarzowych danego mie-

siąca i taką wartość za jeden dzień mnoży się przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom z tytułu

prowadzenia działalności.

Nie możemy natomiast pomniejszyć podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, ponie-

waż składka ta jest miesięczna i niepodzielna.

W związku ze zmianą podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w sierpniu składamy

za ten miesiąc druk ZUS DRA, w którym wykazujemy odpowiednio pomniejszoną podstawę wymiaru

składek na ubezpieczenia społeczne i pełną podstawę składki zdrowotnej. Fakt, że Czytelnik jest

zwolniony z obowiązku comiesięcznego składania w ZUS deklaracji rozliczeniowych, nie ma tu żad-

nego znaczenia. Zwolnienie to ma bowiem zastosowanie wówczas, jeśli nie nastąpiła żadna zmiana

w stosunku do miesiąca poprzedniego albo zmiana ta jest spowodowana wyłącznie zmianą wyna-

grodzenia minimalnego lub przeciętnego. W tym natomiast przypadku nastąpiła zmiana podstawy

wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w stosunku do miesiąca poprzedniego, któ rej przyczyną

był pobyt na zwolnieniu lekarskim i tym samym pobranie przez część miesiąca zasiłku chorobowego.

W związku z tym, że we wrześniu również nastąpi zmiana podstawy wymiaru składek na ubezpiecze-

nia społeczne, ponieważ opłacimy je od pełnej obowiązującej podstawy, deklarację ZUS DRA złoży-

my także za wrzesień. Oznacza to, że dopiero od października Czytelnik będzie ponownie zwolniony

z obowiązku przekazywania deklaracji do ZUS.

PRZYKŁAD

Płatnik składek prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą przebywał od 2 do 11 sierpnia

2010 r. na zwolnieniu lekarskim, otrzymując z tego tytułu zasiłek chorobowy, którego płatnikiem był

ZUS. Z uwagi na spełnienie warunków określonych w ustawie systemowej płatnik ten jest zwolniony

z obowiązku składania w ZUS deklaracji rozliczeniowych. Mimo to powinien złożyć za sierpień taką

deklarację i wykazać w niej odpowiednio zmniejszone podstawy składek na ubezpieczenia społeczne.

Podstawy te wyniosą: 1.887,60 zł (pełna podstawa) : 31 dni (sierpnia) × 21 dni (podlegania w sierp-

niu ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności) = 1.278,70 zł. Natomiast składka

zdrowotna powinna być naliczona od pełnej podstawy, tj. od kwoty 2.592,46 zł, ponieważ jest ona

niepodzielna.

Płatnik ten musi również złożyć deklarację ZUS DRA za wrzesień, w której rozliczy składki od pełnych

obowiązujących go podstaw, czyli od kwoty:

•

1.887,60 zł – w przypadku składek na ubezpieczenia społeczne oraz

•

2.592,46 zł – w przypadku składki zdrowotnej.

Z możliwości nieprzekazywania do ZUS deklaracji rozliczeniowych będzie mógł więc skorzystać do-

piero od deklaracji dotyczącej października.

Opłaca się pamiętać!

•

Płatnicy opłacający składki wyłącznie za siebie składają w ZUS tylko deklaracje rozliczeniowe. Pro-

wadzący działalność gospodarczą, którzy opłacają składki wyłącznie za siebie, nie mają takiego

obowiązku.

•

Wspólnicy spółek cywilnych nie muszą składać co miesiąc ZUS DRA, pod warunkiem że spełniają

przesłanki określone w ustawie systemowej.

•

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe stanowi podstawa

wymiaru składek emerytalno-rentowych, z dwoma wyjątkami:

7

www.PortalZUS.pl

DEKLARACJA ZUS DRA PRZY PROWADZENIU DZIAŁALNOŚCI

ODPOWIADAMY NA PYTANIA

– nie stosuje się tu ograniczenia rocznej podstawy wymiaru, tak jak przy składkach emerytal-

no-rentowych,

– w przypadku osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie podstawa skład-

ki na to ubezpieczenie nie może przekraczać miesięcznie 250% przeciętnego miesięcznego

wynagrodzenia w poprzednim kwartale.

•

Jeżeli płatnik składek był chory w danym miesiącu, nastąpiła w tym miesiącu zmiana podstawy

wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. W takim przypadku za ten miesiąc składamy druk

ZUS DRA, w którym wykazujemy odpowiednio pomniejszoną podstawę wy miaru składek na ubez-

pieczenia społeczne i pełną podstawę składki zdrowotnej.

Podstawa prawna:

Ustawy:

•

§ Art. 8 ust. 6, art. 18 ust. 8–10, art. 20, art. 47 ust. 1, ust. 2–2e oraz ust. 3–3a ustawy z 13 paździer-

nika 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.

•

§ Art. 4 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz.U. z 2007 r.

nr 155, poz. 1095 ze zm.).

•

§ Art. 79 ust. 2, art. 81 ust. 2, art. 87 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świad czeniach opieki zdro-

wotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).

Rozporządzenia:

•

§ Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 23 października 2009 r. w sprawie określenia

wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpie czenia zdrowotnego, imiennych rapor-

tów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji

rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szcze gólnych

warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (Dz.U. nr 186, poz. 1444).

Największy serwis informacji profesjonalnej o rozliczeniach z ZUS!

Jeżeli rozliczasz na co dzień ZUS i pogłębiasz swoją wiedzę – w końcu stajesz się specja-

listą w tym co robisz. Dla osób takich jak ty został przygotowany

Portal dla rozliczają-

cych ZUS – pierwszy i największy internetowy serwis informacji profesjonalnej o rozli-

czeniach z ZUS. Zaawansowana wiedza dostępna 24h na dobę, aktualna i wiarygodna.

Szybko wyszukasz rozwiązanie swojej sprawy a w razie wątpliwości upewnisz się, dopytasz

współpracujących z Portalem ekspertów.

Sprawdź

www.PortalZUS.pl