Nowoczesne sposoby
zarza

̨

dzania w

przedsie

̨

biorstwach

innowacyjnych

– przegl

ą

d wybranych idei, metod

i narz

ę

dzi zarz

ą

dzania

Free Template from

www.brainybetty.com

i narz

ę

dzi zarz

ą

dzania

Robert Karaszewski

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Trendy zmian

•

Ekonomia – wczoraj i
dzi

ś

-

Keynesizm oraz
finansowanie deficytów
przez kreacje pieni

ą

dza,

Ekonomia – dzi

ś

i jutro

-

utrzymanie pod kontrol

ą

deficytu bud

ż

etowego,

-

stymulowanie rozwoju
przez obni

ż

anie stóp

2

Free Template from www.brainybetty.com

przez kreacje pieni

ą

dza,

-

podporz

ą

dkowanie

banków centralnych,

-

wiele usług
zastrze

ż

onych dla

sektora publicznego,

-

ci

ą

gle jeszcze istniej

ą

ce

monopole,

-

od inflacji do deflacji.

procentowych,

-

uniezale

ż

nienie banków

centralnych,

-

prywatyzacja usług
publicznych,

-

działania deregulacyjne i
antymonopolistyczne,

-

od deflacji do spadku cen.

Trendy zmian

•

Globalizacja

•

– wczoraj i dzi

ś

-

technologie w posiadaniu
ograniczonej liczby
pa

ń

stwa,

Globalizacja

– dzi

ś

i jutro

-

przyspieszenie
rozprzestrzeniania si

ę

technologii w skali

3

Free Template from www.brainybetty.com

pa

ń

stwa,

-

wzrost wsparcia dla
krajów rozwijaj

ą

cych si

ę

,

-

zagraniczne przepływy
inwestycji i wnoszenie
know-how,

-

istnienie wielu barier w
handlu

ś

wiatowym,

-

sukcesy „azjatyckich
tygrysów”.

technologii w skali
ogólno

ś

wiatowej,

-

narastanie spekulacyjnego
boomu finansowego,

-

osłabienie tempa wzrostu
inwestycji zagranicznych,

-

szybkie znoszenie
ogranicze

ń

handlu

ś

wiatowego,

-

rozwój krajów azjatyckich.

Trendy zmian

•

Przedsi

ę

biorstwa

•

– wczoraj i dzi

ś

-

rynek kształtowany przez
popyt,

-

klient-konsument:

Przedsi

ę

biorstwa

– dzi

ś

i jutro

-

rynek kształtowany przez
poda

ż

,

-

„klient nasz pan” - marketing,

4

Free Template from www.brainybetty.com

-

klient-konsument:
marketing i zabezpieczenie
jako

ś

ci,

-

produkcja masowa oraz
tayloryzm,

-

pojawianie si

ę

małych i

ś

rednich przedsi

ę

biorstw,

-

lokowanie oszcz

ę

dno

ś

ci w

akcje i ci

ą

gły wzrost

indeksów giełdowych.

-

„klient nasz pan” - marketing,
warto

ść

dla klienta,

zarz

ą

dzanie jako

ś

ci

ą

totaln

ą

,

-

system JIT, LM oraz
zindywidualizowana produkcja
masowa,

-

mno

ż

enie si

ę

MSP,

-

wzrost roli handlu
elektronicznego,

-

wzrost roli zasobów wiedzy.

Wybrane obszary zmian w zarz

ą

dzaniu

•

Wizja, warto

ś

ci oraz zmiany kulturowe.

•

Marketing,

•

Zarz

ą

dzanie strategiczne.

•

Kreatywno

ść

i innowacje.

•

Jako

ść

totalna.

5

Free Template from www.brainybetty.com

•

Jako

ść

totalna.

•

Lean Thinking.

•

Benchmarking i Reengineering.

•

Orientacja procesowa.

•

Zarz

ą

dzanie projektami.

•

Zarz

ą

dzanie zasobami ludzkimi.

•

Zarz

ą

dzanie zmian

ą

.

•

Nowe role i zadania kadry kierowniczej.

•

Zarz

ą

dzanie wiedz

ą

.

Obszary zmian w zarz

ą

dzaniu –

poruszone w niniejszej prezentacji

•

Wizja, warto

ś

ci oraz zmiany kulturowe,

•

Jako

ść

totalna,

6

Free Template from www.brainybetty.com

•

Lean Thinking,

•

Nowe role i zadania kadry kierowniczej,

•

Zarz

ą

dzanie wiedz

ą

.

Wizja, warto

ś

ci oraz zmiany kulturowe

•

Wizja wyra

ż

a w jednej, krótkiej formule

powołanie przedsi

ę

biorstwa i jego cele,

szczególnie te, które si

ę

odnosz

ą

do

akcjonariuszy, klientów, personelu i całego

7

Free Template from www.brainybetty.com

akcjonariuszy, klientów, personelu i całego
społecze

ń

stwa.

•

Wizja ma słu

ż

y

ć

jako zbiór praw, zgodnie z

którymi b

ę

d

ą

przede wszystkim rozstrzygane

wszelkie sprzeczno

ś

ci i konflikty.

Wizja, warto

ś

ci oraz zmiany kulturowe

•

Warto

ś

ci

Warto

ś

ci s

ą

to takie podstawowe przekonania, jak

szacunek dla ludzi, całkowita uczciwo

ść

(któr

ą

rozumie

ć

nale

ż

y jako przed wszystkim uczciwo

ść

wobec klientów),

zadowolenie klientów oraz akcjonariuszy.

8

Free Template from www.brainybetty.com

Misja

Misja jest najgł

ę

bszym sensem wysiłków organizacji,

czyli jej wkładu w post

ę

p ludzko

ś

ci. Wiele sformułowa

ń

misji zaczyna si

ę

od zwrotu: „słu

ż

y

ć

potrzebom

wspólnoty”. W wizjach Motoroli i HP stwierdzenie to
brzmi nast

ę

puj

ą

co: „przez innowacje przyczynia

ć

si

ę

do

post

ę

pu i dobrobytu ludzko

ś

ci”.

Wizja, warto

ś

ci oraz zmiany kulturowe

•

Silne kultury organizacyjne generuj

ą

doskonałe

osi

ą

gni

ę

cia.

•

Silna kultura mo

ż

e prowadzi

ć

do działa

ń

ź

le

9

Free Template from www.brainybetty.com

•

Silna kultura mo

ż

e prowadzi

ć

do działa

ń

ź

le

dostosowanych do kontekstu i skłania

ć

kierowników, cz

ę

sto nawet znakomitych, do

prowadzenia przedsi

ę

biorstwa w niewła

ś

ciwym

kierunku.

•

J.P. Kotter, J.L.Heskett

Jako

ść

totalna

•

Total Quality Management – jest

systemem zarz

ą

dzania opartym na zasobach

ludzkich, które s

ą

zorientowane na

nieustanne doskonalenie wszelkich aspektów
funkcjonowania organizacji.

10

Free Template from www.brainybetty.com

funkcjonowania organizacji.

•

Guru TQM:

•

- W.E. Deming,

•

- J. Juran,

•

- Ph. Crosby.

Jako

ść

totalna

•

Modele zarz

ą

dzania jako

ś

ci

ą

skodyfikowane w programach nagród jako

ś

ci:

•

- Deming Prize,

11

Free Template from www.brainybetty.com

•

- Malcolm Baldrige National Quality

Award,

•

- European Quality Award.

Jako

ść

totalna

•

Rozwi

ą

zania normatywne oraz narz

ę

dzia

zarz

ą

dzania jako

ś

ci

ą

:

•

- normy ISO 9000,

12

Free Template from www.brainybetty.com

•

- normy ISO 9000,

•

- normy bran

ż

owe (np. QS 9000, TS 9000),

•

- Quality Function Deployment,

•

- Metoda Taguchi,

•

- Statystyczna Kontrola Procesu.

Lean Thinking

•

Koncepcja Lean została rozpropagowana

przez J. Womacka i D. Jonesa, dwóch
znanych analityków

ś

wiatowego przemysłu,

którzy na łamach, wydanej w 1990 roku,
ksi

ąż

ki

13

Free Template from www.brainybetty.com

ksi

ąż

ki

•

p.t. „The Machine That Changed the

World”,

•

zaprezentowali po raz pierwszy skuteczny

sposób radykalnej zmiany efektywno

ś

ci,

bazuj

ą

cy na rozwi

ą

zaniach stosowanych z

du

ż

ym sukcesem przez Toyote.

Lean Thinking

•

Fundament koncepcji Lean stanowi pi

ęć

zasad

obejmuj

ą

cych nast

ę

puj

ą

ce działania:

•

- identyfikacja i enumeracja czynno

ś

ci kreuj

ą

cych warto

ść

w przedsi

ę

biorstwie oraz tych działa

ń

, które nie przyczyniaj

ą

si

ę

do jej budowy,

•

- identyfikacja wszystkich kroków niezb

ę

dnych do

14

Free Template from www.brainybetty.com

•

- identyfikacja wszystkich kroków niezb

ę

dnych do

zaprojektowania, dostawy komponentów oraz wytworzenia
produktów wzdłu

ż

całego ła

ń

cuch warto

ś

ci w celu wskazania

ogniw nie dodaj

ą

cych warto

ś

ci produktowi,

•

- tworzenie ła

ń

cucha warto

ś

ci w oparciu o wył

ą

cznie te

ogniwa, które dodaj

ą

warto

ść

produktowi. Ła

ń

cuch winien

by

ć

wolny od wszelkich zakłóce

ń

, wstecznych przepływów

czy przestojów,

•

- podejmowanie wył

ą

cznie działa

ń

wymaganych przez

klienta,

•

- d

ąż

enie do doskonało

ś

ci poprzez ci

ą

gł

ą

eliminacj

ę

przyczyn powstawania bł

ę

dów i usterek.

•

Nowe role i zadania kadry
kierowniczej - przywództwo

Przywództwo to sztuka wywoływania

w ludziach ch

ę

ci podejmowania działa

ń

15

Free Template from www.brainybetty.com

zmierzaj

ą

cych do urzeczywistnienia okre

ś

lonych

celów, oczekiwa

ń

i aspiracji.

Zasady dobrego przywództwa

PODEJMOWANIE WYZWA

Ń

INSPIROWANIE WSPÓLN

Ą

WIZJ

Ą

16

Free Template from www.brainybetty.com

UMO

Ż

LIWIANIE INNYM PODEJMOWANIE DZIAŁA

Ń

WYZNACZANIE SPOSOBÓW POST

Ę

POWANIA

POBUDZANIE ZAPAŁU DO PRACY

Zarz

ą

dzanie wiedz

ą

Zdaniem I. Nonaka, Zachód ma tendencj

ę

do przeceniania

wiedzy „jawnej” – sformalizowanej.
Wiedza „cicha”, niedocenia w pa

ń

stwach Zachodnich ma dwa

wymiary:

- profesjonalny – zawieraj

ą

cy gesty, ruchy i trudne do opisania

do

ś

wiadczenia,

17

Free Template from www.brainybetty.com

do

ś

wiadczenia,

- integruj

ą

cy – modele my

ś

lowe, wierzenia, postrzeganie

warto

ś

ci oraz wizje przyszło

ś

ci.

Docenienie znaczenia wiedzy „cichej” jest mo

ż

liwe, kiedy

uznamy,

ż

e przedsi

ę

biorstwo jest

ż

ywym organizmem, a na

jego wiedz

ę

składaj

ą

si

ę

intuicja, ideały, warto

ś

ci i emocje, a

tak

ż

e obrazy i symbole.

Zarz

ą

dzanie wiedz

ą

Według I. Nonaka i H. Takeuchi, mo

ż

na wyró

ż

ni

ć

cztery sposoby

tworzenia i przekazywania wiedzy:

- socjalizacja: od wiedzy ”cichej do wiedzy cichej” – poprzez
wchodzenie w o

ż

ywione interakcje wiedza „cicha” jednego lub

kilku osób mo

ż

e sta

ć

si

ę

wiedz

ą

wielu innych osób. Taki sposób

przekazywania wiedzy realizowany jest w pracy zespołowej (np.

18

Free Template from www.brainybetty.com

przekazywania wiedzy realizowany jest w pracy zespołowej (np.
burza mózgów) lub przez kontakty z opiekunem lub trenerem.
Socjalizacja tworzy wiedz

ę

podzieln

ą

,

- wyja

ś

nianie – od wiedzy „cichej” do wiedzy „jawnej” –

przekształcanie wiedzy „cichej” w poj

ę

cia sformalizowane

poprzez odwoływanie si

ę

do analogii, metafor, rysunków. Dzi

ę

ki

temu wiedza „cicha” zamienia si

ę

w ustrukturyzowane,

cało

ś

ciowe poj

ę

cia, za pomoc

ą

których mo

ż

na j

ą

przekazywa

ć

innym. W ten sposób tworzy si

ę

wiedza konceptualna,

Zarz

ą

dzanie wiedz

ą

Cztery sposoby tworzenia i przekazywania wiedzy:

- asocjacja – od wiedzy „jawnej” do wiedzy „jawnej” – jest to
proces, przez który dokonuje si

ę

agregacja poj

ęć

w systemy

wiedzy. Do tego niezb

ę

dny jest wspólny j

ę

zyk i ró

ż

ne

przeka

ź

niki takie, jak papier, sie

ć

informatyczna, wykłady.

Asocjacja tworzy wiedz

ę

usystematyzowan

ą

.

19

Free Template from www.brainybetty.com

Asocjacja tworzy wiedz

ę

usystematyzowan

ą

.

- internalizacja – od wiedzy „jawnej” do wiedzy „cichej” –
powtarzanie działa

ń

prowadzi do zakorzenienia si

ę

okre

ś

lonych

zachowa

ń

w pami

ę

ci zarówno jednostek, jak i całych organizacji.

Staj

ą

si

ę

one wtedy cz

ęś

ci

ą

kultury organizacyjnej. Proces ten

cz

ę

sto okre

ś

lany jest mianem uczenia si

ę

przez działania

(learning by doing). Internalizacja tworzy wiedz

ę

operacyjn

ą

.

Spirala wiedzy

Dialog

Socjalizacja

wiedza podzielna

Wyja

ś

nianie

wiedza konceptualna

20

Free Template from www.brainybetty.com

Uczenie si

ę

przez działanie

Operacje

Ł

ą

czenie

elementów

wiedzy

Internalizacja

wiedza operacyjna

Asocjacja

wiedza usystematyzowana

Wykład opracowano na podstawie:

J. Brilman, Nowoczesne koncepcje i metody
zarz

ą

dzania, Warszawa 2002.

R. Karaszewski, K. Skrzypczy

ń

ska, Zarz

ą

dzanie

jako

ś

ci

ą

, Toru

ń

2013.

R. Karaszewski, Przywództwo w

ś

rodowisku

globalnego biznesu, Toru

ń

2008.

21

Free Template from www.brainybetty.com

Dzi

ę

kuje za uwag

ę

globalnego biznesu, Toru

ń

2008.