PEDcw w4s6

WSPÓŁCZESNE FORMY SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO

• TURYSTYKA

• SPORT

• ŚRODKI MASOWEGO PRZEKAZU

Turystyka to forma czynnego wypoczynku poza miejscem stałego zamieszkania, związana z celami poznawczymi i elementami sportu.

Obejmuje wszelkie formy dobrowolnej zmiany miejsca pobytu nie związane z pracą zawodową lub zmianą miejsca zamieszkania.

Turystyka jest zwykle traktowana jako jedna z form kultury fizycznej lub jako część krajoznawstwa.

Turystyka pełni funkcje:

• Zdrowotną

• Wypoczynkową

• Kulturalną

• Poznawczą

• Wychowawczą

• Ekonomiczną

FUNKCJE TURYSTYKI

Funkcje	Wyszczególnienie
funkcja zdrowotna	dotyczy przede wszystkim ludzi prowadzących miejski i osiadły tryb życia. Ruch na świeżym powietrzu, w szczególności nad morzem, w górach, nad jeziorem, w lesie, na wsi sprzyja odnowieniu sił fizycznych i poprawie zdrowia psychicznego.
funkcja wypoczynkowa	łączy się z jej funkcją zdrowotną. Jest współcześnie powszechną formą wypoczynku, przede wszystkim czynnego, choć częściowo również biernego (odpoczynku).
funkcja kulturalna	polega na wyrabianiu u turysty postawy pozytywnej do dorobku kulturalnego społeczeństwa, zainteresowania kulturą i uczestnictwa w życiu kulturalnym.
funkcja edukacyjna	polega na wzbogacaniu wiedzy o świecie w dziedzinie geografii, historii, techniki, cywilizacji, kultury i w innych dziedzinach.
funkcja wychowawcza	polega na sprzyjaniu rozwoju osobowości turystów. Dotyczy zarówno osobowości zewnętrznej jak i wewnętrznej.
funkcja ekonomiczna	turystyka jest ważnym czynnikiem rozwoju gospodarczego państw. W wielu krajach dochody z turystyki stanowią znaczną część produktu krajowego brutto.

KLASYFIKACJA TURYSTYKI ZE WZGLĘDU NA WYMAGANIA I CEL UCZESTNICTWA W RUCHU TURYSTYCZNYM

rodzaje turystyki	wymagania w stosunku do stanu zdrowia i sprawność fizyczna	cel uczestnictwa
wypoczynkowa	brak	wypoczynkowy
poznawcza	dobre zdrowie i sprawność fizyczna	poznawczy i wypoczynkowy
kwalifikowana	bardzo dobre zdrowie i wysoka sprawność fizyczna, przygotowanie teoretyczne i kondycyjne, posiadanie odpowiedniego specjalistycznego sprzętu turystycznego	zaspokajanie potrzeb ruchu, wysiłku fizycznego i poznawczych
w interesach	brak	załatwianie spraw zawodowych, naukowych, handlowych, itp.
zdrowotna	brak	regulacja stanu fizycznego i psychicznego ustroju
motywacyjna	brak	wypoczynek i regeneracja ustroju
etniczna	brak	poznawanie miejsc przeznaczenia
alternatywna	dobre zdrowie i gruntowne przygotowanie teoretyczne i fizyczne.	poznawanie kultury odwiedzanych regionów
ekologiczna	dobre zdrowie i przygotowanie teoretyczne	obserwowanie i poznanie przyrody
pątnicza	brak	odwiedzenie miejsca kultu religijnego

SPORT

Sportem nazywamy świadomą i dobrowolną działalność człowieka podejmowaną w celu zaspokojenia potrzeb: zabawy, współzawodnictwa oraz doskonalenia własnych cech fizycznych i umysłowych. Sport wyraża się przez ćwiczenia i gry uprawiane według określonych zasad.

KLASYFIKACJA SPORTU

Sport
kwalifikowany	rekreacyjny	niepełnosprawnych

SPORT KWALIFIKOWANY

Sport, którego celem jest osiąganie możliwe jak najlepszych wyników na zawodach różnego szczebla o zasięgu regionalnym, krajowym, światowym. Wymaga odpowiedniego przygotowania ogólnego i specjalnego, długotrwałego i intensywnego treningu prowadzonego m.in. pod opieką trenera, lekarza sportowego oraz specjalisty od odnowy biologicznej.

SPORT KWALIFIKAOWANY A CZAS WOLNY

rodzaj aktywności	charakterystyka
uprawianie	uprawianie sportu zawodowego nie należy do czynności czasu wolnego. Niezależnie od formalnego statusu zawodnika, treningi i występy są praca zawodową.
zainteresowanie	zainteresowanie sportem jako widowiskiem zajmuje ważną pozycje w zagospodarowaniu czasu wolnego, milionów ludzi na całym świecie.

LEKKOATLETYKA

Dyscyplina sportowa obejmująca: biegi lekkoatletyczne (krótkie, średnio, długie, maraton, przez płotki, rozstawne, na przełaj, z przeszkodami), chód sportowy, skoki lekkoatletyczne (wzwyż, w dal, o tyczce, trójskok), rzuty (dyskiem, oszczepem, młotem i pchnięcie kulą), wieloboje lekkoatletyczne (pięciobój, dziesięciobój, siedmiobój). Zawody odbywają się na stadionie (chód i maraton też poza stadionem) lub w hali.

PIŁKA NOŻNA

Piłka nożna (futbol) to zespołowa gra sportowa dla dwóch drużyn po 11 zawodników (w tym bramkarz). Wywodzi się z tradycyjnych angielskich zabaw ludowych. Rozgrywana wg. Określonych zasad na trawiastym boisku. O zwycięstwie decyduje liczba goli (zdobytych bramek). Zasadniczy czas gry 2 x 45 minut.

IGRZYSKA OLIMPIJSKIE

Największe na świecie międzynarodowe zawody sportowe, organizowane cyklicznie co cztery lata pod hasłem szlachetnego współzawodnictwa młodzieży oraz braterstwa i przyjaźni wszystkich narodów.

MIĘDZYNARODOWY KOMITET OLIMPIJSKI

Powstał w 1894 roku w Paryżu w celu wskrzeszenia igrzysk olimpijskich. W jego skład wchodzą członkowie (osoby fizyczne których funkcja jest dożywotnia) wybierani przez kooptację. Komitet ustala miejsca igrzysk, program w zakresie dyscyplin i konkurencji, kontroluje zgodność przebiegu igrzysk z regulaminem i statutem, czuwa, by igrzyska odbywały się bez dyskryminacji rasowej, religijnej i politycznej.

SPORT NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Sport niepełnosprawnych jest formą aktywności ruchowej podnoszącą sprawność fizyczną osób niepełnosprawnych. Stanowi on ważny element rehabilitacji.

ŚRODKI MASOWEGO PRZEKAZU

Środkami masowego przekazu nazywamy urządzenia i instytucje tworzące podstawę systemu komunikowania w kulturze masowej, do których zaliczamy: prasę, książki, plakat, radio, telewizję, fonografię, wideokasety i płyty CD oraz Internet.

PRASA

Prasa to gazety (ukazujące się codziennie lub co najmniej dwa razy w tygodniu) przynoszące głównie bieżące informacje o wydarzeniach będących przedmiotem powszechnego zainteresowania i czasopisma (ukazujące się nie częściej niż dwa razy w tygodniu), które mogą zawierać treści ogólne i specjalne.

KSIĄŻKA

To dokument, publikacja samoistna wydawniczo, tzn. wydana jako odrębna jednostka fizyczna lub ich zespół. Jest wydawnictwem zwartym - publikowanym od razu jako całość lub o przewidzianym zakończeniu.

PLAKAT

To ogłoszenie , reklama, hasło ujęte w artystyczną formę drukarską lub malarską, zwykle powielane i umieszczane w miejscach publicznych. Jest zaliczany do grafiki użytkowe. W zależności od tematyki rozróżnia się: plakat polityczny, społeczny, reklamowy i imprezowo-artystyczny.

KINO

Dawniej kinoteatr, to obiekt widowiskowy przeznaczony do publicznej projekcji filmów. Składa się z widowni z miejscami siedzącymi, małej sceny z ekranem projekcyjnym i kabiny projekcyjnej. Kina urządza się w budynkach, a czasem na wolnym powietrzu (kina letnie). Ponadto są kina objazdowe i podróżne (w pociągu, samolocie, na statku).

KINO POLSKIE W LATACH 1990 - 2001

Lata	1990	1995	2000	2001
liczba kin	1425	721	687	661
miejsca na widowni	373300	213100	226800	231700
seanse	507000	366500	528100	688900
widzowie	32800000	22600000	20900000	27600000
produkcja długometrażowych filmów fabularnych	31	23	20	19

RADIO

Środek masowego przekazu, który rozpowszechnia audycje informacyjne, rozrywkowe, dydaktyczne, reklamowe i inne, adresowane do różnorodnego i nieograniczonego kręgu radiosłuchaczy, odbierane przez odbiorniki radiowe. Radio góruje nad prasą szybkością informowania, równoczesnością nadawania i odbioru, dostępnością dla analfabetów, stosunkową taniością rozpowszechniania programów w różnych językach, także łatwością pokonywania granic państw, dużych odległości i przeszkód naturalnych (góry, morza, pustynie, itp.).

TELEWIZJA

Środek masowego przekazu zajmujący się nadawaniem, przesyłaniem oraz odtwarzaniem w miejscu odbioru scen ruchomych z natury lub obrazów uprzednio zarejestrowanych. Łącznie z obrazem może być nadawany towarzyszący mu dźwięk. Rozróżnia się telewizję programową, która nadaje specjalnie opracowane programy artystyczne, informacyjne, szkoleniowe i inne., oraz telewizję użytkową, służy do zdalnej obserwacji różnych zjawisk i procesów w nauce, przemyśle, gospodarce itp.

MAGNETOFON

Urządzenie do zapisywania (rejestracji) na taśmie magnetycznej i odczytywania z niej dźwięku przetworzonego na sygnał elektryczny. Rozróżnia się magnetofony: analogowe i cyfrowe, szpulowe i kasetowe, stereofoniczne, sieciowe i bateryjne oraz wiele innych. Magnetofon wyposażony w tuner radiowy nazywa się radiomagnetofonem.

MAGNETOWID

Magnetowid (wideomagnetofon) to urządzenie do zapisywania (rejestracji) taśmie magnetycznej i odczytywania z niej obrazu i dźwięku i zamiana na sygnały elektryczne. Rozróżnia się między innymi magnetofony analogowe? I cyfrowe, stacjonarne i przenośne, szpulowe i kasetowe.

MULTIMEDIA

Multimedia (system multimedialne) to dowolny teleinformatyczny system zdolny do przetwarzania różnych postaci dźwięku.

INTERNET

Internet jest globalną największą siecią siecią komputerową na świecie, złożoną z ogromnej liczby mniejszych sieci. Łączy komputery na wszystkich kontynentach, pozwala na wymianę informacji i usług, umożliwia dostęp do ogromnego i na stale rosnącego zasobu informacji z całego świata.

UPOWSZCHNIENIE POSZCZEGÓLNYCH ŚRODKÓW MASOWEGO PRZEKAZU

Lp.	rodzaj środka masowego przekazu	okres upowszechniania	miejsce upowszechniania
1	prasa	XIX wiek	Stany Zjednoczone Ameryki i kraje Europy Zachodniej
2	książka	XIX wiek
3	plakat	lata 20 XXw.
4	kino	lata 20 XXw.
5	radio	lata 30 XXw.
6	telewizja	lata 50 XXw.
7	fonografia (głównie magnetofon)	lata 60 XXw.
8	wideokasety (magnetowid)	lata 70 XXw.
9	multimedia	lata 80 XXw.
10	internet	lata 90 XXw.

Brakuje wąskich i szewokich ale czego?? :P

INSTYTUCJE KULTURALNE O OGRANICZONEJ POPULARNOŚCI

Instytucje kulturalne o ograniczonej popularności (teatry, filharmonie, wystawy, muzea) nie należą do kultury masowej, zaspakajają potrzeby kulturalne wyselekcjonowanego kręgu odbiorców udostępniając (eksponując) dzieła sztuki.

FUNKCJE WCZASOWE INSTYTUCJI O OGRANICZONEJ POPULARNOŚCI

instytucje	funkcje wczasowe
teatry	dla wąskiego kręgu odbiorców zaspakajają wyższe potrzeby kulturalne i stanowią istotną pozycje w budżecie czasu.
filharmonie	koncerty w filharmonii stanowią źródło przeżyć estetycznych, uspokajają i przywracają równowagę psychiczną uczestników
wystawy	pełnią funkcję wypoczynkową, kulturotwórczą i kształcącą w różnych dziedzinach nauki i sztuki.
muzea	pełnią funkcję poznawczą i zaspakajają potrzeby kulturalne miłośników nauki i sztuki.

TEATR

1. Widowisko (przedstawienie)

2. Zespół ludzi realizujących widowiska

3. Budynek przeznaczony do realizacji przedstawień

4. Instytucja publiczna (przedsiębiorstwo)

TEATR POLSKI W LATACH 1995 - 2005

lata	1995	2000	2001	2003	2005
liczba instytucji	123	125	119	115	117
liczba przedstawień w tyś.	26,5	29,6	27,6	27,2	27,6
liczba widzów w mln.	4,97	5,54	4,83	4,59	4,75

FILHARMONIA

Filharmonią nazywamy stowarzyszenie lub instytucje organizującą stałe koncerty symfoniczne w gmachu także zwanym filharmonią.

FILHARMONIA POLSKA W LATACH 1995 - 2005

lata	1995	2000	2001	2003	2005
liczba instytucji	34	38	40	39	39
liczba przedstawień w tyś.	17,6	17,4	15,7	15,3	15
liczba widzów w mln.	3,33	3,17	3,09	2,94	3,24

WYSTAWA

Wystawa to miejsce, lokal, w którym się coś pokazuje publiczności, widzom, zwiedzającym, a także ekspozycja, czyli wystawianie na pokaz jakichś zbiorów, np., dzieł sztuki, produktów przemysłowych, techniki, rolniczych, dorobku narodowego itd.

SAMOKSZTAŁCENIE JAKO FORMA SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO

Jest pożyteczną formą spędzania czasu wolnego polegającą na dobrowolnie i samodzielnie podjętym procesie kształcenia się najróżnorodniejszych dziedzinach nauki, techniki, gospodarki, sztuki i kultury, zwykle nie związanych z własną pracą zawodową.

AMATORSTWO ARTYSTYCZNE JAKO FORMA SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO

Amatorstwo artystyczne jest pożyteczną formą spędzania czasu wolnego, polegającą na dobrowolnym i samodzielnym zdobywaniu i rozwijaniu umiejętności przeciwstawnych zawodowym w różnych dziedzinach sztuki. Może być uprawiane indywidualnie, np., plastyka, tkactwo i inne rzemiosła artystyczne oraz fotografowanie, filmowanie jaki i zespołowo, np., chóry, orkiestry, teatry.

MAJSTERKOWANIE I AMATORSTWO TECHNICZNE JAKO FORMA SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO

Jest pożyteczną formą spędzania czasu wolnego polegającą na samodzielnym wykonywaniu prac typu rzemieślniczego (budowlanych, stolarskich, ślusarskich, kowalskich, murarskich, malarskich, hydraulicznych, monterskich, itp., zwykle nie związanych z własną pracą zawodową.

HODOWLA AMATORSKA J.F.S.C.W.

Jest pożyteczną formą spędz., czasu wolnego polegającą na samodzielnym hodowaniu różnych gatunków zwierząt lub uprawie różnych odmian roślin w domach lub na działkach pracowniczych (rekreacyjnych), często choć nie zawsze bezinteresownie.

KOLEKCJONERSTWO J.F.S.C.W.

Polega na gromadzeniu przeróżnych przedmiotów według określonych ważnych dla zbieracza kryteriów.

NUMIZMATYKA

Kolekcjonerstwo monet, a także nauka historyczna zajmująca się badaniem, opisem i systematyzowaniem monet i innych znaków pieniężnych oraz rozpoznawaniem ich i warunków ich powstawania i użytkowania.

FILATELISTYKA

To kolekcjonerstwo znaczków i znaków pocztowych nalepianych lub odlepianych, na przesyłkach wysyłanych za pośrednictwem przedsiębiorstw pocztowych.

FILUMENISTYKA

To kolekcjonerstwo etykiet umieszczanych na opakowaniach zapałek. Znane od połowy XIX wieku do lat 30 XX wieku.

1

PEDcw w4s6

---