BADANIE FIZYKALNE – przewodnik dla studentów

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Opracowanie: Hanna Grabowska, Władysław Grabowski

11

BADANIE FIZYKALNE

- przewodnik dla studentów

BADANIE FIZYKALNE – przewodnik dla studentów

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Opracowanie: Hanna Grabowska, Władysław Grabowski

12

BADANIE FIZYKALNE -

UKŁADU SERCOWO – NACZYNIOWEGO

Obejrzyj klatkę piersiową i oceń:

nadmierne tętnienie II – międzyżebrza po prawej stronie

uderzenie koniuszkowe serca

ocż – monitorowanie optyczne

Poziom ocż w stosunku do kąta mostka

BADANIE FIZYKALNE – przewodnik dla studentów

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Opracowanie: Hanna Grabowska, Władysław Grabowski

13

Zbadaj palpacyjnie ok. serca pod kątem nadmiernego tętnienia (opuszki palców)

i nadmiernego drżenia i wibracji (kłęby palców) w następujących miejscach:

Badanie opukiwaniem serca stosowane do ustalenie rzeczywistej wielkości serca może

nieść wiele błędów

Osłuchiwanie serca (te same miejsca co w badaniu palpacyjnym)

1. Tony podstawowe: S

1

(T

1

) i S

2

(T

2

)

2. Tony dodatkowe:

S

3

– charakterystyka – razem z S

1

(T

1

) i S

2

(T

2

) tworzy galop komorowy, powstaje

w P lub L komorze serca w czasie wczesnego rozkurczu, występuje podczas
raptownego wypełniania się komór, najlepiej słyszalny w okolicach koniuszka serca
za pomocą lejka, normalny u dzieci i u kobiet w ostatnim trymestrze ciąży,
nieprawidłowy u osób powyżej 40 r.ż. wówczas może wskazywać na:

zmniejszoną kurczliwość mięśnia sercowego

objętościowe przeciążenie/przeładowanie komór

stenozę mitralną - cofanie się krwi z lewej komory do przedsionka

niedomykalność zastawki trójdzielnej - cofanie się krwi z prawej komory do

przedsionka

S

4

– charakterystyka – galop przedsionkowy, powstaje na skutek zwiększenia oporu

w czasie wypełnienia się komór , związany ze zwiększoną sztywnością komór,
najlepiej słyszalny nad koniuszkiem serca za pomocą lejka. Wysłuchanie S

4

świadczy o patologii napełniania się komór i może być związane z chorobami:

BADANIE FIZYKALNE – przewodnik dla studentów

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Opracowanie: Hanna Grabowska, Władysław Grabowski

14

·

choroba nadciśnieniowa

·

choroba wieńcowa

·

zwężenie zastawki aortalnej

·

kardiomiopatia

·

nadciśnienie płucne

·

zwężenie zastawki płucnej

Rozdwojenie (rozszczepienie) tonu S

1

(T

1

) - wtedy, gdy zastawka trójdzielna zamyka

się później niż dwudzielna (mitralna). Słyszalne na koniuszku serca za pomocą lejka.
Występuje w bloku prawej odnogi pęczka Hisa i skurczach przedwczesnych
komorowych.

Rozdwojenie (rozszczepienie) tonu S

2

(T

2

) - wtedy, gdy zastawka tętnicy płucnej

zamyka się później niż aorty. Słyszalne na koniuszku serca za pomocą lejka.

Postacie rozdwojenia (rozszczepienia) tonu S

2

(T

2

):

fizjologiczne – słyszalne na wdechu

paradoksalne – słyszalne na wydechu

utrwalone – słyszalne w całym cyklu oddechowym

Postać paradoksalna i utrwalona mogą występować w: bloku prawej lub lewej
odnogi pęczka Hisa, skurczach przedwczesnych komorowych, otworze
międzyprzedsionkowym, ciężkiej niewydolności prawokomorowej serca,
nadciśnieniu płucnym, zatorze płucnym.

Szmery serca

Określ:

a). w którym momencie cyklu występuje szmer – podział :

1. szmery skurczowe (systoliczne)

wczesnoskurczowe - proto -

śródskurczowe - mezo -

późnoskurczowe - tele -

obejmujące cały okres skurczu - holo lub pan -

2. szmery rozkurczowe (diastoliczne)

wczesnorozkurczowe - proto -

śródrozkurczowe - mezo -

późnorozkurczowe - tele -

obejmujące cały okres rozkurczu - holo lub pan -

b). kształt szmeru – ciągły, crescendo, decrescendo, crescendo-decrescendo
c). w jakich miejscach jest najgłośniejszy
d). do jakich miejsc szmer promieniuje
e). jaka jest wysokość szmeru – niski, wysoki
f). jaka jest jakość szmeru - muzyczny, ostry, dmuchający
g). jaki jest stopień głośności szmeru - skala Levine’a:

BADANIE FIZYKALNE – przewodnik dla studentów

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Opracowanie: Hanna Grabowska, Władysław Grabowski

15

I° - ledwo słyszalny

II° - najcichszy słyszalny stetoskopem

III°, IV° - umiarkowanie głośny

V° - bardzo głośny

VI° - słyszalny bez stetoskopu

Znaczenie kliniczne:

Szmery śródskurczowe

(mezosystoliczne):

fizjologiczne - kobiety w ciąży, gorączka, niedokrwistość

niewinne - u dzieci w punkcie Erba, w pozycji siedzącej

patologiczne - zwężenie zastawki aorty, tętnicy płucnej, w kardiomiopatii

przerostowej

Szmery późnoskurczowe

(telesystoliczne) – wypadanie płatka zastawki mitralnej

Szmery wczesnorozkurczowy

(protodiastoliczne) - niedomykalność zastawki aorty

Szmery śród- i późnorozkurczowy

(mezo- i telediastoliczne) – zwężenie zastawki mitralnej

UKŁAD NACZYNIOWY (obwodowy układ krążenia)

Badanie tętnic

Oglądanie tętnic – zmiany troficzne skóry, nadmierne tętnienie

Palpacja tętnic -

BADANIE FIZYKALNE – przewodnik dla studentów

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Opracowanie: Hanna Grabowska, Władysław Grabowski

16

Badanie tętna na tętnicy:

promieniowej

ramieniowej

podkolanowej

BADANIE FIZYKALNE – przewodnik dla studentów

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Opracowanie: Hanna Grabowska, Władysław Grabowski

17

podkolanowej

grzbietowej stopy

piszczelowej tylnej

BADANIE FIZYKALNE – przewodnik dla studentów

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Opracowanie: Hanna Grabowska, Władysław Grabowski

18

Ocena drożności (wydolności) tętnic kk. górnych

Próba Allena

Ocena drożności (wydolności) tętnic kk. dolnych

Próba podniesienia

STOPIEŃ

NIEDOKRWIENIA

SZYBKOŚĆ POJAWIENIA SIĘ ZBLEDNIĘCIA

0

Niewystępowanie w ciągu 60 sek.

1

W ciągu 60 sek.

2

W czasie < niż 60 sek., a > niż 30 sek.

3

W czasie < niż 30 sek.

4

Bladość występuje w poziomym ułożeniu kończyny

Próba opuszczenia

STOPIEŃ

NIEDOKRWIENIA

CZAS POWROTU

PRAWIDŁOWEGO

ZABARWIENIA

SKÓRY ( w sek.)

CZAS WYPEŁNIENIA śYŁ

( w sek.)

Ukrwienie prawidłowe

< 10

< 15

Ukrwienia umiarkowane

15-25

20-30

Ciężkie niedokrwienie

> 40

> 40

BADANIE FIZYKALNE – przewodnik dla studentów

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Opracowanie: Hanna Grabowska, Władysław Grabowski

19

Ocena stopnia ucieplenia kończyn

Osłuchiwanie tętnic

szmer skurczowy

- wskazuje na turbulencję krwi spowodowaną umiarkowanym

zwężeniem tętnicy,

szmer rozkurczowy - na bardzo duże jej zwężenie



Badanie żył

oglądanie żył – zmiany żylakowate, owrzodzenia

palpacja żył - próby:

ucisku

Trendelenburga

śyły kończyny dolnej