BADANIA BIOCHEMICZNE
W CHOROBACH UKŁADU
SERCOWO-
NACZYNIOWEGO
Stefan Dunin-Holecki
Gr.3
Markery sercowe
Czyli markery martwicy mięśnia
sercowego - to białka produkowane
wyłącznie przez komórki mięśnia
sercowego (miocyty), których
stężenie we krwi wzrasta podczas
uszkodzenia lub przeciążenia
mięśnia serca, czyli w momencie
śmierci (martwicy) komórki serca
będąca skutkiem niedotlenienia.
Markery sercowe
Wyróżniamy 2 typy markerów sercowych:
NPV - o ujemnej wartości predykcyjnej pozwalają
wykluczyć ostrą chorobę układu krążenia
PPV - o wysokiej dodatniej wartości predykcyjnej są
przydatnym narzędziem przy:
○
określeniu wielkości, sylwetki, rytmu i ogólnej pracy serca
○
rozpoznaniu i określeniu rozległości uszkodzenia serca i
zlokalizowaniu niedrożnych tętnic
○
ocenie ryzyka niepomyślnych rokowań wynikających z
niedokrwienia serca (np. zgon, nawracające
niedokrwienie, udar, niewydolność serca). Jednak
najbardziej się je ceni ze względu na wczesne wykrywanie
zawału mięśnia sercowego (możliwość wczesnego
wykluczenia)
Najczęściej oznaczane
markery sercowe (wczesne)
Troponiny
Peptyd natiuretyczny
Kinaza kreatynowa MB
CK-MBmass
Mioglobina
Troponiny
Obecne są we włóknach mięśniowych serca
Ich zadanie jest regulacja cyklu skurczowo-rozkurczowego
mięśni serca i mięśni poprzecznych prążkowanych.
Jest to niezwykle czuły enzym, który pozwala ocenić
ryzyko wystąpienia i rozpoznać ostry zespół wieńcowy u
66% pacjentów z tym zespołem
Ich wzrost obserwuje się już kilka godzin po niedokrwieniu
serca, a wartości maksymalną osiągają po około 24
godzinach od tego wydarzenia. W podwyższonym
stężeniu utrzymują się około 7-10 dni.
Troponiny
Wyróżnia się:
troponinę TnC - przyłączającą wapń podczas
skurczu mięśnia
troponinę TnI - wiążącą aktynę i hamującą
jej kontakt z miozyną
troponinę TnT - wiążącą tropomiozynę.
Najważniejsze znaczenie diagnostyczne
mają izoformy sercowe - cTnT i cTnI
Wartości
- wartości cTnT < 0,1 pg/L – grupa
niskiego ryzyka
- wartości cTnT >0,2 wskazują na
zawał serca
TnC
Podwyższenie wartości TnC
powyżej 99. percentyla w
referencyjnej grupie kontrolnej
(powyżej górnej granicy zakresu
referencyjnego) w połączeniu z
objawami ostrego niedokrwienia
pozwala na rozpoznanie zawału
serca.
Wartość referencyjna: TcN<99
Troponiny
Do wzrostu ich wartości dochodzi w przypadku:
licznych urazów serca (stłuczenie, ablacja, rozrusznik,
oparzenie, kardiowersja, cewnikowanie, zabieg
kardiochirurgiczny)
zawału serca
ostrej gorączki reumatycznej
stosowania cytostatyków
zastoinowej niewydolności serca
skrajnej niewydolność nerek
chorobie Pompego
przeszczepu serca
nadciśnienia, arytmia
niedoczynności tarczycy,
zatorowości płucnej i sepsie.
Peptyd natriuretyczny typu B
BNP lub NT-pro BNP - jego
prawidłowe stężenie pozwala na
wykluczenie niewydolności serca w
niemalże 100%.
Jest to dobry wskaźnik
zaawansowania niewydolności oraz
czynnik rokowniczy, korelujący z
efektywnością leczenia.
Kinaza kreatynowa
MB
CK-MB - to jeden z popularniejszych markerów
uszkodzenia komórek mięśniowych (miocytów)
serca.
Ów enzym sercowy jest pomocny w
diagnostyce i kontroli leczenia:
zawału serca - wzrost aktywności CK-MB w zawale
serca obserwuje się w 4-6 godzinie od pojawienia się
objawów
choroby wieńcowej
urazu serca
choroby mięśni szkieletowych
niedoczynności tarczycy
zatrucie alkoholowego
Kinaza kreatynowa
Zakres wartości prawidłowych:
Kobiety 40-285 U/l
Mężczyźni 55-370 U/l
Za kryterium rozpoznania świeżego zawału
serca przyjmuje się:
wartość aktywności całkowitej CK z udziałem
frakcji CK-MB > 6% lub wzrost aktywności
całkowitej CK ze wzrostem aktywności CK-MB >
12 IU/L
typowe zmiany aktywności CK/CK-MB oceniane
w seryjnych pomiarach
CK-MBmass
Niezbędny przy diagnozie zawału serca.
Zaczyna wzrastać w 3 do 12 godziny zawału.
Maksymalne stężenie uzyskuje w 24 godzinie.
Poza zawałem mięśnia sercowego jego wzrost
obserwuje się w:
chorobach mięśni prążkowanych (dystrofia,
miopatia alkoholowa)
niedoczynność tarczycy
ostre reakcje psychotyczne
po drgawkach
niektórych lekach i zastrzykach domięśniowych.
CK-MBmass
- poziom referencyjny do 5 mg/L
- ≥10 mg/L stanowi pewne
rozpoznanie zawału
MIOGLOBINA
białko wiążące tlen
występuje w mięśniach szkieletowych i
mięśniu sercowym
wartość referencyjna 6-90 mg/L (wykazuje
zależność od płci i wieku)
stężenie wzrasta po 1,5-2 godzin od
początku niedokrwienia
maksimum (10-15-krotność wartości
referencyjnej) 6-8 godzina (>95% czułości w
ciągu pierwszych 6 godzin)
nie jest swoista dla mięśnia sercowego
PÓŹNE MARKERY NIEDOKRWIENIA
MIĘŚNIA SERCOWEGO
LDH
AST
Dehydrogenaza mleczanowa
LDH1 i LDH2. Ich aktywność
znacznie wzrasta we wczesnym
okresie zawału mięśnia sercowego ,
a także w stanach nadmiernego
rozpadu krwinek czerwonych,
czyli hemolizy.
Wartość referencyjna 1333 – 3500
nkat/l
Aminotrasferaza asparaginianowa
Aktywność AST wzrasta podczas
zawału serca
Wskaźnik De Rittisa: stosunek AST
do ALT
Nieprawidłowa wartość – wskaźnik
DR wynosi powyżej 1
Bibliografia
http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/
uklad-krwionosny/markery-sercowe-
zdiagnozuja-zawal-serca-i-chorobe-
wiencowa_41983.html
http://www.merck.pl/pl/0140_dlapacjen
ta/01/chuklkraz.html
Wykłady z chemii bioorganicznej; UTP
Bydgoszcz, WTiICh dr Henryk Janota
Ćwiczenia z Biochemii – skrypt
uczelniany