Przykładowy Raport z Dwuczynnikowej ANOVY

Problem badawczy:

Pewna firma farmaceutyczna postanawia wprowadzić na rynek dwa nowe leki
usprawniające pamięć. Mając jednak pewne wątpliwości co do ich działania, zleca
wykonanie badania, które odpowie na pytanie jak dwa nowe lekarstwa działają na
zdolności pamięciowe, gdy podawane są kobietą lub mężczyznom.

Zmienne:



Zależna: wynik osiągnięty w teście pamięci



Niezależna 1: rodzaj podanego lekarstwa (A lub B)



Niezależna 2: płeć osoby badanej

Hipotezy:

H1(efekt główny płci) – Kobiety osiągają wyższe wyniki w teście pamięci niż
mężczyźni
H2 (efekt główny leku) – Po podaniu lekarstwa A badani osiągali lepsze wyniki niż
po podaniu lekarstwa B
H3 (interakcja) – Po podaniu lekarstwa A kobiety uzyskują wyższe wyniki w teście
pamięci niż mężczyźni. Natomiast po podaniu lekarstwa B, to mężczyźni uzyskują
wyższe wyniki w teście pamięci niż kobiety.

Analiza wyników

W celu przetestowania postawionych hipotez, przeprowadzono dwuczynnikową
analizę wariancji, która ujawniła szereg istotnych efektów.

Po pierwsze zaobserwowano efekt główny płci (F(1;36)=12,78; p<0,01 (eta2=0,26)
który pokazuje, że kobiety osiągają wyższe wyniki w teście pamięci (M=16,95;
SD=9,87) niż mężczyźni (M=13,14; SD=6,37). Tym samym możemy przyjąć
postawioną hipotezę alternatywną i odrzucić hipotezę zerową

1

. Wyniki powyższego

efektu przedstawia wykres:

1

Której w tym wypadku nigdzie nie zapisałem, ale przecież wszyscy wiemy, że każda hipoteza zerowa mówi

nam o braku różnic między porównywanymi grupami

Efekt główny lekarstwa z kolei (F(1;36)=17,42; p<0,001 (eta2=0,32)) pokazuje, że po
lekarstwie A średnie wyniki w teście pamięci były wyższe (M=17,27, SD=9,77) niż po
lekarstwie B (M=12,82; SD=6,3. Tym samym możemy przyjąć postawioną hipotezę
alternatywną i odrzucić hipotezę zerową. Wyniki powyższego efektu przedstawia
wykres:

Pojawienie się efektu interakcji (F(1;36)=178,06; p<0,001 (eta2=0,83)) wskazuje, że
wyniki w teście pamięci są różne u kobiet i mężczyzn do podaniu poszczególnych
leków.

W celu dokładniejszego zrozumienia tej interakcji, przeprowadzono dodatkową
analizę prostych efektów głównych płci, która pokazała, że:

1. po podaniu lekarstwa A kobiety (M=26,28; SD=2,05) osiągały lepsze

wyniki niż mężczyźni (M=8,26; SD=4,15) F(1;36)=143,12; p<0,001
(eta2=0,79)

2. Po podaniu lekarstwa B to mężczyźni (M=18,02; SD=3,9) osiągali lepsze

wyniki w teście pamięci niż kobiety (M=7,62; SD=2,89) F(1;36)=47,71;
p<0,001 (eta2=0,57).

Dodatkowo, prosty efekt główny leku, pokazał, że:



Kobiety pamiętały więcej po podaniu leku A (M=26,28; SD=2,05)
uzyskiwały lepsze wyniki niż po podaniu leku B (M=7,62; SD=2,89);
F(1;36)=7,71; p<0,01 (eta2=0,47).



Mężczyźni, z kolei pamiętali więcej po podaniu leku B (M=18,02;
SD=3,9), aniżeli po podaniu leku A (M=8,26; SD=4,15) F(1;36)=13,12;
p<0,001 (eta2=0,89)

Tym samym można odrzucić hipotezę zerową i przyjąć postawioną hipotezę
alternatywną. Wyniki obrazuje poniższy wykres interakcji:

Podsumowanie
Analiza wyników przeprowadzonego badania pokazała, że firma farmaceutyczna
mogłaby wprowadzić na rynek oba lekarstwa, pod warunkiem opisania każdego z
nich, jako adresowanego do kobiet lub pod mężczyzn.

2

2

Oczywiście, gdyby to było prawdziwe badanie, należałoby wprowadzić dodatkową grupę kontrolną, której

podawano by np. placebo, aby opisane wnioski były w pełni uprawnione.