Notatka z tekstu:
stan na: 06.05.2017 r.
Ustawy
z dnia 7 września 1991 r.
o systemie oświaty
(Dz. U. z 2016 r. poz. 1943, 1954, 1985 i 2169 oraz z 2017 r. poz. 60)
ogłoszono dnia 2 grudnia 2016 r.
obowiązuje od dnia 25 października 1991 r.
historia od dnia 21 czerwca 1996 r.
Rozdział 1. Przepisy ogólne
1.
System oświaty zapewnia w szczególności:
➢
realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa
dzieci i młodzieży do wychowania i opieki,
➢
wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny,
➢
możliwość zakładania oraz prowadzenia szkół i placówek,
➢
dostosowanie treści, metod i organizacji nauczania do możliwości psychofizycznych
uczniów,
➢
możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież
niepełnosprawną oraz niedostosowaną społecznie,
➢
opiekę nad uczniami niepełnosprawnymi (realizacja zindywidualizowanego procesu
kształcenia) oraz szczególnie uzdolnionymi (realizowanie indywidualnych programów
nauczania, możliwość ukończenia szkoły w skróconym czasie),
➢
przygotowywanie uczniów do wyboru zawodu oraz kierunku kształcenia (dostosowanie
kierunków i treści kształcenia do wymogów rynku pracy),
➢
zmiejszenie rożnic w kształceniu, wychowaniu i opieki między regionami kraju (ośrodki
wielkomiejskie i wiejskie),
➢
możliwość uzupełniania przez osoby dorosłe wykształcenia ogólnego, jak również
zdobywania lub zmiany kwalifikacji zawodowych lub specjalistycznych,
➢
utrzymanie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki w placówkach,
➢
opiekę uczniom pozostającym w trudnej sytuacji materialnej i życiowej,
➢
warunki do rozwoju zainteresowań i uzdolnień uczniów (zajęcia pozalekcyjne
i pozaszkolne),
➢
upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży wiedzy o bezpieczeństwie oraz kształtowanie
właściwych postaw wobec zagrożeń i sytuacji nadzwyczajnych,
➢
kształtowanie w uczniach podstaw przedsiębiorczości (sprzyjających aktywnemu
uczestnictwu w życiu gospodarczym).
2. System oświaty obejmuje:
•
przedszkola (również z oddziałami integracyjnymi i specjalne),
•
szkoły:
- podstawowe (również specjalne, integracyjne, z oddziałami integracyjnymi i sportowymi,
sportowe i mistrzostwa sportowego),
- gimnazja (również specjalne, integracyjne, z oddziałami integracyjnymi, dwujęzycznymi,
sportowymi i przysposabiającymi do pracy, sportowe i mistrzostwa sportowego)
- ponadgimnazjalne (również specjalne, integracyjne, z oddziałami integracyjnymi,
dwujęzycznymi i sportowymi, sportowe, mistrzostwa sportowego, rolnicze i leśne),
- artystyczne,
•
placówki oświatowo-wychowawcze (również schroniska młodzieżowe),
•
placówki kształcenia ustawicznego, praktycznego, ośrodki dokształcania oraz doskonalenia
zawodowego,
•
placówki artystyczne,
•
poradnie psychologiczno-pedagogiczne,
•
młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki
szkolno-wychowawcze oraz inne specjalne ośrodki wychowawcze,
•
placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza
miejscem stałego zamieszkania (internaty),
•
zakłady kształcenia i placówki doskonalenia nauczycieli,
•
biblioteki pedagogiczne,
•
kolegia pracowników służb społecznych.
Nauczyciel
w swoich działaniach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych ma obowiązek
kierowania się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, a także szanowania godności osobistej
ucznia.
Szkoły i placówki zapewniające uczniom dostęp do Internetu mają obowiązek zabezpieczyć
uczniów przed dostępem do treści nieodpowiednich oraz aktualizować oprogramowanie
zabezpieczające.
Szkoły i placówki
mogą mieć charakter publiczny lub niepubliczny, oraz mogą być zakładane
i prowadzona przez:
➢
jednostki samorządu terytorialnego (tylko publiczne),
➢
inne osoby prawne lub osoby fizyczne.
Do zadań gmin należy zakładanie i prowadzenie przede wszystkim:
➢
publicznych przedszkoli,
➢
przedszkoli z oddziałami integracyjnymi,
➢
przedszkoli specjalnych,
➢
szkół podstawowych i gimnazjów,
➢
gimnazjów z oddziałami integracyjnymi (z wyłączeniem szkół specjalnych, artystycznych
oraz szkół przy zakładach karnych, poprawczych i schroniskach dla nieletnich).
Do zadań powiatu należy zakładanie i prowadzenie przede wszystkim:
•
szkół podstawowych specjalnych,
•
gimnazjów specjalnych,
•
szkół ponadgimnazjalnych,
•
szkół ponadgimnazjalnych z oddziałami integracyjnymi,
•
szkół sportowych,
•
szkół mistrzostwa sportowego (z wyłączeniem szkół i placówek o znaczeniu regionalnym
i ponadregionalnym).
Do zadań samorządu województwa należy między innymi zakładanie i prowadzenie:
➢
publicznych zakładów kształcenia,
➢
placówek doskonalenia nauczycieli,
➢
bibliotek pedagogicznych,
➢
kolegiów pracowników służb społecznych.
Określone organy prowadzące szkoły lub placówki
odpowiadają za ich działalność,
a do ich zadań
należy przede wszystkim:
•
zapewnienie warunków działania szkoły lub placówki (bezpieczne i higieniczne warunki do
nauki, wychowania i opieki, specjalna organizacja nauki i metod pracy dla dzieci
i młodzieży objętych kształceniem specjalnym),
•
wykonywanie remontów i innych zadań inwestycyjnych,
•
zapewnienie obsługi administracyjnej, finansowej i organizacyjnej,
•
odpowiednie wyposażenie szkoły lub placówki (pomoce dydaktyczne oraz niezbędny sprzęt
do pełnej realizacji programów nauczania),
•
wykonywanie czynności w sprawach z zakresu prawa pracy w stosunku do dyrektora szkoły
lub placówki.
Zapewnienie kształcenia, wychowania i opieki, (również kształcenia specjalnego i profilaktyki
społecznej) należy do
zadań oświatowych
:
➢
gmin - w przedszkolach oraz szkołach (przez nie zakładanych i prowadzonych),
➢
powiatów - w szkołach i placówkach (przez nie zakładanych i prowadzonych),
➢
samorządów województw - w szkołach, placówkach, zakładach kształcenia i placówkach
doskonalenia nauczycieli oraz kolegiach pracowników służb społecznych (przez nie
zakładanych i prowadzonych).
Prawa i obowiązki nauczycieli
przedszkoli, szkół i placówek określa
Karta Nauczyciela
.
Przedszkole publiczne:
➢
realizuje programy wychowania przedszkolnego uwzględniające podstawę programową
wychowania przedszkolnego,
➢
prowadzi bezpłatne nauczanie i wychowanie i opiekę w czasie ustalonym przez organ
prowadzący, nie krótszym niż 5 godzin dziennie,
➢
przeprowadza rekrutację dzieci w oparciu o zasadę powszechnej dostępności,
➢
zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach
(w uzasadnionych przypadkach – za zgodą kuratora oświaty - nauczycielem w placówce
publicznej może być nauczyciel, który nie posiada całkowitych kwalifikacji zawodowych,
jednak mający przygotowanie uznane przez dyrektora przedszkola za odpowiednie do
prowadzenia zajęć).
Przedszkole niepubliczne:
•
realizuje programy wychowania przedszkolnego uwzględniające podstawę programową
wychowania przedszkolnego,
•
zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone dla nauczycieli przedszkoli
publicznych.
Szkoła publiczna:
➢
zapewnia bezpłatne nauczanie w zakresie ramowych planów nauczania,
➢
przeprowadza rekrutację uczniów w oparciu o zasadę powszechnej dostępności,
➢
zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach oraz
realizuje:
- programy nauczania uwzględniające podstawę programową kształcenia ogólnego
(w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe – również podstawę programową
kształcenia w zawodach),
- ramowy plan nauczania oraz ustalone przez ministra zasady oceniania, klasyfikowania
i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów,
➢
szkoły publiczne umożliwiają uzyskanie świadectw lub dyplomów państwowych.
W szkole podstawowej (w tym specjalnej i integracyjnej) może być zatrudniony asystent:
nauczyciela, osoby prowadzącej zajęcia w klasach I-III lub wychowawcy świetlicy.
Asystent:
•
wspiera nauczyciela w działaniach podczas realizacji zajęć;
•
wykonuje zadania tylko i wyłącznie pod kierunkiem nauczyciela prowadzącego grupę,
•
posiada wykształcenie co najmniej na poziomie wymaganym do zajmowania stanowiska
nauczyciela w szkole podstawowej oraz przygotowanie pedagogiczne.
Szkoła niepubliczna
może uzyskać uprawnienia szkoły publicznej jeżeli:
➢
realizuje programy nauczania uwzględniające podstawy programowe,
➢
realizuje zajęcia edukacyjne w cyklu nie krótszym oraz w wymiarze nie niższym niż łączny
wymiar obowiązkowych zajęć edukacyjnych określony w ramowym planie nauczania
szkoły publicznej danego typu,
➢
stosuje zasady klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów
i sprawdzianów (z wyjątkiem egzaminów wstępnych),
➢
prowadzi dokumentację przebiegu nauczania ustaloną dla szkół publicznych,
➢
w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe - kształci w zawodach określonych
w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego,
➢
zatrudnia nauczycieli obowiązkowych zajęć edukacyjnych, posiadających kwalifikacje
określone dla nauczycieli szkół publicznych.
Szkoła podstawowa i gimnazjum może być tylko szkołą publiczną lub niepubliczną
o uprawnieniach szkoły publicznej.
Szkoły publiczne i niepubliczne
dzielą się na następujące
typy:
•
sześcioletnia szkoła podstawowa,
•
trzyletnie gimnazjum, w którym w ostatnim roku nauki przeprowadza się egzamin, dające
możliwość dalszego kształcenia,
•
szkoły ponadgimnazjalne:
- zasadnicze szkoły zawodowe (3 lata), których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu
potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów,
- trzyletnie licea ogólnokształcące, których ukończenie umożliwia uzysknie świadectwa
dojrzałości po zdabuy egzaminu maturalnego,
•
czteroletnie technikum, których ukończenie umożliwia uzysknie dyplomu potwierdzjącego
kwalifikacje zawodowe oraz otrzymanie świadectwa dojrzałości,
•
szkoły policealne dla osób posiadających wykształcenie średniem o okresie nauczania nie
dłuższym niż 2,5 roku (dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe),
•
trzyletnie szkoły specjalne przysposabiające do pracy dla uczniów z upośledzeniem
umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów
z niepełnosprawnościami sprzężonymi (świadectwo potwierdzające przysposobienie do
pracy).
Zadaniem Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (Warszawa) jest w szczególności:
➢
przygotowywanie i ustalanie materiałów egzaminacyjnych, w szczególności zadań i arkuszy
egzaminacyjnych (do przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego,
egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz egzaminów eksternistycznych),
➢
przygotowywanie i ustalanie zasad oceniania rozwiązań zadań wykorzystywanych do
przeprowadzania egzaminów (w celu zapewnienia porównywalności oceniania),
➢
opracowywanie i ogłaszanie w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Centralnej
Komisji Egzaminacyjnej informatorów zawierających w szczególności przykładowe
zadania, jakie mogą wystąpić na egzaminie gimnazjalnym, egzaminie maturalnym,
egzaminie potwierdzającym kwalifikacje w zawodzie oraz egzaminach eksternistycznych,
➢
organizowanie druku i dystrybucji materiałów egzaminacyjnych,
➢
dokonywanie analizy wyników sprawdzianów i egzaminów oraz składanie ministrowi do
spraw oświaty i wychowania corocznych sprawozdań o poziomie osiągnięć uczniów na
poszczególnych etapach kształcenia,
➢
współpraca z ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego,
➢
przygotowywanie, we współpracy z okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi, materiałów
szkoleniowych dla kandydatów na egzaminatorów i egzaminatorów,
➢
współpraca z instytucjami krajowymi i zagranicznymi w zakresie egzaminowania,
➢
inicjowanie lub organizowanie badań, analiz i testów diagnostycznych oraz opracowywanie
nowych rozwiązań w zakresie egzaminowania,
➢
realizowanie porozumień międzynarodowych i międzyresortowych w zakresie
przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu
potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz egzaminów eksternistycznych,
➢
ogłaszanie każdego roku w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Centralnej Komisji
Egzaminacyjnej komunikatów w sprawie:
- harmonogramu przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego (termin główny i dodatkowy),
egzaminu maturalnego (termin główny i poprawkowy), egzaminu potwierdzającego
kwalifikacje w zawodzie oraz egzaminów eksternistycznych,
- terminów ogłaszania wyników, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego,
egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie,
- terminów przekazywania szkołom wyników egzaminu gimnazjalnego i części pisemnej
egzaminu maturalnego oraz zaświadczeń o szczegółowych wynikach egzaminu
gimnazjalnego, świadectw dojrzałości, aneksów do świadectw dojrzałości i zaświadczeń
o wynikach egzaminu mturalnego,
- materiałów i przyborów pomocniczych, z których można korzystać na egzaminach, a także
listy systemów operacyjnych, programów użytkowych oraz języków programowania
(w przypadku egzaminu maturalnego z informatyki),
- szczegółowych sposobów dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminów,
(informacji o sposobie organizacji i prowadzenia egzaminów),
➢
opracowywanie propozycji standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania
sprawdzianów oraz egzaminów.
Minister do spraw oświaty i wychowania tworzy
okręgowe komisje egzaminacyjne
, do których
zadań należy w szczególności:
➢
przeprowadzanie egzaminów,
➢
przygotowywanie (w porozumieniu z Centralną Komisją Egzaminacyjną) propozycji pytań,
zadań i testów oraz ich zestawów do przeprowadzania egzaminów,
➢
przygotowywanie (w porozumieniu z Centralną Komisją Egzaminacyjną) propozycji pytań,
zadań i testów oraz kryteriów ich oceniania do informatorów,
➢
ochrona przed nieuprawnionym ujawnieniem treści testów i pytań egzaminacyjnych,
➢
analizowanie wyników sprawdzianów i egzaminów oraz formułowanie wniosków,
➢
opracowywanie i przekazywanie sprawozdań z przeprowadzonych egzaminów dyrektorom
szkół, organom prowadzącym szkoły, kuratorom oświaty i Centralnej Komisji
Egzaminacyjnej,
➢
szkolenie kandydatów na egzaminatorów i egzaminatorów;
➢
współpraca z innymi okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi oraz Centralną Komisją
Egzaminacyjną,
➢
prowadzenie ewidencji egzaminatorów zamieszkujących na terenie objętym właściwością
danej okręgowej Komisji Egzaminacyjnej,
➢
współpraca z kuratorami oświaty właściwymi ze względu na zasięg terytorialny komisji
w sprawach związanych z przeprowadzaniem sprawdzianu i egzaminów oraz
doskonaleniem nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania, egzaminowania i badania
osiągnięć edukacyjnych uczniów,
➢
udzielanie szkołom, placówkom, pracodawcom i podmiotom prowadzącym kwalifikacyjne
kursy zawodowe upoważnień do przeprowadzania cześci praktycznej egzaminów.
Do
ewidencji egzaminatorów
może być wpisana osoba, która:
•
posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole, z zakresu
której jest przeprowadzany sprawdzian lub egzamin albo jest nauczycielem akademickim
specjalizującym się w dziedzinie związanej z zajęciami edukacyjnymi wchodzącymi
w zakres odpowiednio sprawdzianu lub egzaminu,
•
posiada (uzyskany w okresie 6 lat przed złożeniem wniosku o wpis do ewidencji) co
najmniej trzyletni staż pracy dydaktycznej w szkole publicznej, szkole niepublicznej
o uprawnieniach szkoły publicznej, zakładzie kształcenia nauczycieli lub szkole wyższej
albo co najmniej trzyletni staż pracy na stanowisku wymagającym kwalifikacji
pedagogicznych w placówce doskonalenia nauczycieli, urzędzie organu administracji
rządowej, kuratorium oświaty lub innej jednostce sprawującej nadzór pedagogiczny,
•
spełnia warunki określone w Karcie Nauczyciela,
•
ukończyła z wynikiem pozytywnym szkolenie dla kandydatów na egzaminatorów
organizowane przez okręgową komisję egzaminacyjną, zakończone egzaminem ze
znajomości zasad przeprowadzania i oceniania sprawdzianu i egzaminów
jak również osoba, która:
•
jest przedstawicielem pracodawcy lub organizacji pracodawców albo stowarzyszenia lub
samorządu zawodowego,
•
posiada kwalifikacje wymagane od instruktora praktycznej nauki zawodu,
•
posiada przygotowanie zawodowe uznane przez dyrektora szkoły lub placówki za
odpowiednie do prowadzenia zajęć z zakresu przygotowania zawodowego.
Skreślenie z ewidencji
egzaminatorów następuje na wniosek egzaminatora lub w przypadku:
→ nieusprawiedliwionego nieuczestniczenia w okresowych szkoleniach egzaminatorów,
organizowanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne,
→ nieusprawiedliwionego nieuczestniczenia w pracach dotyczących przeprowadzania sprawdzianu
i egzaminów, do których egzaminator został wyznaczony przez dyrektora okręgowej komisji
egzaminacyjnej,
→ nieprzestrzegania przepisów dotyczących przeprowadzania egzaminów oraz ich oceniania,
→ w razie niespełnienia warunków lub dokonania wpisu z naruszeniem prawa.
Nadzór nad działalnością Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i okręgowych komisji
egzaminacyjnych sprawuje minister właściwy do spraw oświaty i wychowania. Centralna Komisja
Egzaminacyjna i okręgowe komisje egzaminacyjne są państwowymi jednostkami budżetowymi
finansowanymi z budżetu ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Organizację
Centralnej Komisji Egzaminacyjnej oraz okręgowych komisji egzaminacyjnych określą ich statuty
nadane przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Osoby uczestniczące
w przygotowywaniu, drukowaniu, przechowywaniu i transporcie pytań, zadań i testów oraz ich
zestawów, a także arkuszy egzaminacyjnych do przeprowadzania sprawdzianu i egzaminów są
obowiązane do nieujawniania osobom nieuprawnionym informacji dotyczących tych pytań, zadań,
testów, zestawów i arkuszy egzaminacyjnych.
Słuchaczem kolegium pracowników służb społecznych może być tylko osoba posiadająca
świadectwo dojrzałości. W zakresie uprawnień do ulgowych przejazdów środkami publicznego
transportu zbiorowego, korzystania ze świadczeń publicznych zakładów opieki zdrowotnej
i odbywania przeszkolenia wojskowego do słuchaczy kolegiów pracowników służb społecznych
stosuje się przepisy dotyczące studentów szkół wyższych. Kolegia służb społecznych mogą
pobierać opłaty za egzaminy wstępne oraz za zajęcia dydaktyczne, z wyłączeniem zajęć
dydaktycznych w systemie dziennym w publicznych kolegiach pracowników służb społecznych,
chyba, że są powtarzane z powodu niezadowalających wyników w nauce. Minister do spraw
zabezpieczenia społecznego określa standardy kształcenia w kolegiach pracowników służb
społecznych, uwzględniając w szczególności wymagania dotyczące realizowania planów nauczania,
przedmioty kształcenia, zakres i wymiar praktyk zawodowych, treści programowe i wymagane
umiejętności.
Świadectwa i dyplomy państwowe
wydawane przez uprawnione do tego szkoły, placówki
kształcenia ustawicznego i placówki kształcenia praktycznego, zakłady kształcenia nauczycieli oraz
okręgowe komisje egzaminacyjne są dokumentami urzędowymi., gdzie minister do spraw oświaty
Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określa w drodze rozporządzenia:
➢
warunki i tryb wydawania oraz wzory świadectw, dyplomów państwowych i innych druków
szkolnych, w tym umieszczenie na wzorach druków szkolnych znaków graficznych
informujących o poziomie Polskiej Ramy Kwalifikacji,
➢
sposób dokonywania spostrowań ich treści i wydawania duplikatów, a także tryb i sposób
dokonywania uwierzytelnienia dokumentów przeznaczonych do obrotu prawnego
z zagranicą,
➢
wysokość odpłatności za wydawanie duplikatów świadectw, dyplomów państwowych i
innych druków szkolnych oraz za dokonywanie uwierzytelnienia dokumentów
przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą - uwzględniając konieczność zapewnienia
prawidłowego tworzenia dokumentacji przebiegu nauczania, oceniania wyników pracy
dydaktyczno-wychowawczej szkół i wyników egzaminów przeprowadzanych przez
okręgowe komisje egzaminacyjne, a także wymóg, aby wysokość odpłatności za
wykonywanie czynności, nie przewyższała kwoty opłaty skarbowej za uwierzytelnienie
dokumentu,
➢
zasady odpłatności za wykonywanie tych czynności.
Wykształcenie podstawowe
posiada osoba, która ukończyła szkołę podstawową lub ukończyła
podstawowe studium zawodowe.
Wykształcenie gimnazjalne
posiada osoba, która ukończyła gimnazjum.
Wykształcenie zasadnicze zawodowe
może mieć osoba, która:
•
ukończyła zasadniczą szkołę zawodową, szkołę zasadniczą lub inną szkołę równorzędną
•
ukończyła zasadniczą szkołę zawodową,
•
zdała egzamin,
•
ukończyła kwalifikacyjne kursy zawodowe w zakresie wszystkich kwalifikacji
wyodrębnionych w danym zawodzie,
•
uzyskała dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe.
Wykształcenie średnie
posiada osoba, która:
•
ukończyła szkołę ponadpodstawową,
•
ukończyła szkołę ponadgimnazjalną,
Publiczne przedszkola, szkoły podstawowe i gimnazja organizują
naukę religii
na życzenie
rodziców,
publiczne szkoły ponadgimnazjalne na życzenie bądź rodziców, bądź samych uczniów;
po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii decydują uczniowie. Minister właściwy do
spraw oświaty i wychowania w porozumieniu z władzami Kościoła Katolickiego i Polskiego
Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego oraz innych kościołów i związków wyznaniowych
określa, w drodze rozporządzenia, warunki i sposób wykonywania przez szkoły zadań związanych
z nauką religii.
Szkoła i placówka publiczna umożliwia uczniom podtrzymywanie poczucia
tożsamości
narodowej
, etnicznej, językowej i religijnej, a w szczególności naukę języka oraz własnej historii
i kultury. Na wniosek rodziców, nauka ta może być prowadzona:
➢
w osobnych grupach, oddziałach lub szkołach,
➢
w grupach, oddziałach lub szkołach (z dodatkową nauką języka oraz własnej historii
i kultury)
➢
w międzyszkolnych zespołach nauczania.
W pracy dydaktyczno-wychowawczej szkoły publiczne zapewniają podtrzymywanie kultury
i tradycji regionalnej. Podręczniki szkolne i książki pomocnicze do kształcenia uczniów w zakresie
niezbędnym do podtrzymywania poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i ęzykowej mogą być
dofinansowywane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw
oświaty i wychowania.
Przedszkola są obowiązane do prowadzenia zajęć rozwijających sprawność fizyczną dzieci
poprzez zapewnienie udziału w zajęciach ruchowych, grach i zabawach.
Szkoły, z wyłączeniem szkół dla dorosłych, są obowiązane do prowadzenia zajęć wychowania
fizycznego.
Obowiązkowy wymiar zajęć wychowania fizycznego dla uczniów klas IV-VI szkół
podstawowych i uczniów gimnazjów wynosi 4 godziny lekcyjne, a dla uczniów szkół
ponadgimnazjalnych - 3 godziny lekcyjne, w ciągu tygodnia.
Notatka z tekstu:
stan na: 06.05.2017 r.
Ustawy
z dnia 7 września 1991 r.
o systemie oświaty
(Dz. U. z 2016 r. poz. 1943, 1954, 1985 i 2169 oraz z 2017 r. poz. 60)
ogłoszono dnia 2 grudnia 2016 r.
obowiązuje od dnia 25 października 1991 r.
historia od dnia 21 czerwca 1996 r.
Rozdział 2. Wychowanie przedszkolne, obowiązek szkolny i obowiązek nauki
1. Wychowanie przedszkolne jest realizowane w przedszkolach oraz innych formach
wychowania przedszkolnego.
Wychowanie przedszkolne obejmuje:
•
od początku roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 3 lata, do
końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat,
•
dzieci powyżej 7 roku życia (w przypadku orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego,
jednak nie dłużej niż do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym
dziecko kończy 9 lat),
•
dzieci, które ukończyły 2,5 roku życia (w szczególnie uzasadnionych przypadkach).
Obowiązkiem przedszkolnym jest roczne przygotowanie przedszkolne obejmujące dziecko
w wieku 6 lat.
2. Zadaniem gminy jest zapewnienie warunków do spełnienia obowiązku wychowania
przedszkolnego.
Jeżeli liczba dzieci, w którym gmina ma obowiązek zapewnić możliwość
korzystania z wychowania przedszkolnego (zamieszkałych na terenie danej gmin i zgłoszonych do
rekrutacji) przewyższy liczbę miejsc w tym przedszkolu to dyrektor placówki jest zobowiązany do
poinformowania rodziców o nieprzyjęciu dziecka. W tym przypadku wójt (burmistrz, prezydent
miasta) pisemnie wskazuje rodzicom inne publiczne lub niepubliczne przedszkole, które może
przyjąć dziecko. Czas pracy wskazanej placówki powinien być zbliżony do czasu pracy placówki,
o którą ubiegali się rodzice.
3. Opłaty za wychowanie przedszkolne.
Rada gminy określa wysokość opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego dzieci w wieku
do lat 5 w prowadzonych przez gminę:
•
publicznych przedszkolach w czasie przekraczającym wymiar zajęć,
•
publicznych przedszkolach w czasie przekraczającym czas bezpłatnego nauczania,
wychowania i opieki (rada gminy może również określić warunki częściowego lub
całkowitego zwolnienia z opłat).
Wysokość opłaty nie może być wyższa niz 1 zł za godzinę zajęć.
Publiczne przedszkola oraz publiczne inne formy wychowania przedszkolnego, prowadzone przez
osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego i osoby fizyczne, pobierają opłaty
za korzystanie z wychowania przedszkolnego w wysokości nie wyższej niż wysokość opłat
ustalonych przez radę gminy.
Opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego – należy przez to rozumieć opłaty za
nauczanie, wychowanie i opiekę w przedszkolu lub innej formie wychowania przedszkolnego,
prowadzone w czasie przekraczającym czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki.
4. Sieć publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych.
Rada gminy ustala sieć prowadzonych przez gminę publicznych przedszkoli i oddziałów
przedszkolnych w szkołach podstawowych.
Sieć publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych wraz
z publicznymi innymi formami wychowania przedszkolnego powinna zapewniać wszystkim
dzieciom pięcioletnim zamieszkałym na obszarze gminy możliwość spełniania obowiązku
przedszkolnego.
Droga dziecka pięcioletniego z domu do najbliższego publicznego przedszkola, nie powinna
przekraczać 3 km.
W przypadku, gdy droga z domu do przedszkola przekracza 3 km. gmina ma
obowiązek zapewnienia bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dziecka lub zwrot
kosztów przejazdu dziecka i opiekuna środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie
zapewniają rodzice.
Obowiązkiem gminy jest również zapewnienie niepełnosprawnym dzieciom 5 i 6 letnim
możliwości korzystania z wychowania przedszkolnego oraz transportu do placówki lub
zwrotów
kosztów przejazdu dziecka z opiekunem do przedszkola.
Nauczycieli zatrudnia dyrektor przedszkola lub szkoły podstawowej prowadzonej przez gminę.
Zajęcia prowadzone są przez nauczycieli, którzy posiadają odpowiednie, wymagane kwalifikacje
będące koniecznym warunkiem edukowania dzieci przedszkolnych.
W przypadku niepublicznych form wychowania przedszkolnego zadania i kompetencje określone
w ustawie dla dyrektora przedszkola wykonuje osoba kierująca daną formą wychowania
przedszkolnego wyznaczona przez osobę prowadzącą placówkę.
Zadania rodziców dziecka, które podlega obowiązkowi przedszkolnemu:
•
dopełnienie czynności związanych ze zgłoszeniem dziecka do przedszkola,
•
zapewnienie regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia,
•
informowanie, w terminie do dnia 30 września każdego roku, dyrektora szkoły
podstawowej, w terenie zamieszkałym przez dziecko,
•
zapewnienie dziecku warunków nauki.
Zadaniem dyrektora szkoły podstawowej jest kontrolowanie spełniania obowiązku w obwodzie
terenu zamieszkania dziecka, zaś obowiązkiem dyrektorów i nauczycieli wychowania
przedszkolnego publicznego i niepublicznego jest zgłoszenie do dyrektora szkoły o spełnianiu przez
dziecko obowiązku, odpowiednio w przedszkolu, oddziale przedszkolnym lub w innej formie
wychowania przedszkolnego oraz o zmianach w tym zakresie.
Osoby prawne i fizyczne mogą prowadzić inne formy wychowania przedszkolnego, które
powadzone są przez nauczycieli posiadających kwalifikacje.
5. Dotacje gminy.
Gmina otrzymuje dofinansowanie z budżetu państwa w zakresie wychowania przedszkolnego, które
można wykorzystać tylko i wyłącznie na wydatki związane z edukacją przedszkolną. Podziału
środków dokonuje minister właściwy do spraw oświaty i wychowania.
Wysokość dotacji obliczana jest jako iloczyn kwoty rocznej oraz liczby dzieci korzystających
z przedszkola w obszarze danej gminy, poprzedzając rok udzielenia dotacji. Kwota roczna dotacji
na każde dziecko (bez względu na czas przebywania dziecka w przedszkolu) wynosi 1506 zł.
6. Obowiązek szkolny.
Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku
kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat, oraz trwa do ukończenia gimnazjum, nie
dłużej jednak niż do ukończenia 18 roku życia. Na wniosek rodziców naukę w szkole
podstawowej może rozpocząć również dziecko, 6 letnie.
Dyrektor szkoły podstawowej przyjmuje dziecko do placówki, jeżeli:
•
korzystało z wychowania przedszkolnego w roku poprzedzającym rok szkolny, w którym
ma rozpocząć naukę szkolną,
•
posiada opinię o możliwości rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej, wydaną przez
publiczną lub niepubliczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną.
Dyrektor publicznej szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka (na wniosek
rodziców) może odroczyć rozpoczęcie spełniana przez dziecko obowiązku szkolnego o jeden rok
szkolny (wniosek składa się w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat – nie później
niż do 31 sierpnia, do wniosku musi być dołączona opinia z poradni psychologiczno-pedagogicznej,
z której wynika potrzeba odroczenia obowiązku szkolnego). Dziecko odroczone od obowiązku
szkolnego ma obowiązek uczęszczać do przedszkola.
Dzieci posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego mogą być odroczone
w spełnianiu obowiązku szkolnego nie dłużej niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym,
w ktorym dziecko kończy 9 lat. Odroczenie jest również poprzedzone wnioskiem i opinią poradni
psychologiczno-pedagogiczną.
7. Sieć publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych.
Sieć publicznych szkół powinna być organizowana w sposób umożliwiający wszystkim dzieciom
spełnianie obowiązku szkolnego. Droga dziecka z domu do szkoły nie może przekraczać:
→ 3km - w przypadku uczniów klas I-IV szkół podstawowych
→ 4km - w przypadku uczniów klas V i VI szkół podstawowych oraz uczniów gimnazjów
Jeżeli odległości te są przekroczone, obowiązkiem gminy jest:
•
zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu;
•
zwrot kosztów przejazdu środkami komunikacji publicznej;
•
zapewnienie uczniom niepełnosprawnym bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu
do najbliższej szkoły podstawowej, gimnazjum lub ośrodka umożliwiającego realizację
obowiązku szkolnego i obowiązku nauki dzieciom i młodzieży, a także dzieciom
i młodzieży z upośledzeniem umysłowym ze sprzężonymi niepełnosprawnościami;
•
zwrot kosztów przejazdu ucznia i opiekuna środkami komunikacji publicznej, jeżeli
dowożenie zapewniają rodzice.
Rodzice dziecka podlegającego obowiązkowi szkolnemu są obowiązani do:
•
dopełnienia czynności związanych ze zgłoszeniem dziecka do szkoły;
•
zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne;
•
zapewnienia dziecku warunków umożliwiających przygotowywanie się do zajęć szkolnych;
•
informowania (w terminie do 30 września każdego roku) dyrektora szkoły podstawowej lub
gimnazjum o realizacji obowiązku szkolnego.
Organ gminy prowadzący ewidencję ludności jest obowiązany w ramach zadań własnych przesyłać
właściwym dyrektorom szkół informacje o aktualnym stanie i zmianach w ewidencji dzieci i
młodzieży w wieku 3-18 lat.
Niespełnienie obowiązku szkolnego lub nauki wychowania przedszkolnego podlega egzekucji
w trybie przepisów o postępowaniu egzukucyjnym w administracji.
Przez niespełnienie obowiązku należy rozumieć nieusprawiedliwioną nieobecność w okresie
jednego miesiąca na co najmniej 50 % dni zajęć w przedszkolu, szkole podstawowej,
gimnazjum, szkole ponadgimnazjalnej lub placówce.