PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO

NA WYDZIALE LEKARSKIM I

ROK AKADEMICKI 2013/2014

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla III roku

1.

NAZWA PRZEDMIOTU

: MIKROBIOLOGIA

2.

NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot

:

Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej

Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego

ul. Wieniawskiego 3, 61-712 Poznań

3 . Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę

:

Adres: ul. Wieniawskiego 3, 61-712 Poznań

Tel. /Fax: Tel. [phone], Fax: [phone]

Strona WWW

E-mail:

[e-mail]

4.

Kierownik jednostki

:

Prof. dr hab. Andrzej SZKARADKIEWICZ

5.

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I (koordynator przedmiotu):

Nazwisko: Prof. dr hab. Andrzej SZKARADKIEWICZ

Tel. kontaktowy: 61 8546 138

Możliwość kontaktu (dni, godz., miejsce)

E-mail:

[e-mail]

Osoba zastępująca: dr Izabela CHUDZICKA-STRUGAŁA

Kontakt: tel. [phone]

6.

Miejsce przedmiotu w programie studiów

:

Rok: III

Semestr: zimowy i letni

7.

Liczba godzin ogółem

: 80

liczba pkt.ECTS:

6

Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu

Semestr zimowy liczba godzin
W

Ć

Ćwiczenia

kategoria

S

Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej

24

40

B

Razem:

24

40

Jednostki uczestniczące w nauczaniu

przedmiotu

Semestr letni liczba godzin

W

Ć

Ćwiczenia

kategoria

S

Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej

16

B

Razem:

16

8.

Cel nauczania przedmiotu

Klasyfikacja drobnoustrojów. Ogólna charakterystyka bakterii, wirusów i grzybów. Formy
i mechanizmy wzajemnego oddziaływania w układzie drobnoustrój-gospodarz. Flora
fizjologiczna. Etiopatogeneza i epidemiologia. Diagnostyka mikrobiologiczna. Terapia
empiryczna i celowana. Dezynfekcja, sterylizacja i postępowanie aseptyczne – zakażenia
szpitalne.

Efekt kształcenia – umiejętności i kompetencje:
Opis właściwości biologicznych i klasyfikacja drobnoustrojów.
Rozpoznawanie czynników etiologicznych i mechanizmów patogenezy zakażeń
wywoływanych przez drobnoustroje.
Dobór badań diagnostycznych w zależności od rodzaju schorzenia i przesyłania materiału
do badań.
Interpretacja wyników badań mikrobiologicznych i serologicznych.
Prognozowanie racjonalnej antybiotykoterapii.
Przeprowadzania dezynfekcji i sterylizacji w oparciu o znajomość podstaw epidemiologii
chorób zakaźnych – szczególnie w sytuacji zakażeń wewnątrzszpitalnych.

9. SYLABUS

SYLABUS

Nazwa
przedmiotu/modułu

MIKROBIOLOGIA

Wydział

Lekarski I

Nazwa kierunku studiów

Medycyna

Poziom kształcenia

Forma studiów

stacjonarne

Język przedmiotu

Polski

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowy X fakultatywny 

Rok studiów/semestr

I  II  III X IV  V  VI 



1  2  3  4  5 X 6 X 7  8 
9  10  11  12 



Liczba godzin zajęć
dydaktycznych z
podziałem na formy
prowadzenia zajęć

80, w tym: .24. - wykłady, .... - seminaria, .56. – ćwiczenia, .... – fakultety

Założenia i cele
przedmiotu

Klasyfikacja drobnoustrojów. Ogólna charakterystyka bakterii, wirusów i
grzybów. Formy i mechanizmy wzajemnego oddziaływania w układzie
drobnoustrój-gospodarz. Flora fizjologiczna. Etiopatogeneza i epidemiologia.
Diagnostyka mikrobiologiczna. Terapia empiryczna i celowana. Dezynfekcja,
sterylizacja i postępowanie aseptyczne – zakażenia szpitalne.

Symbol

efektów

kształcenia

zgodnie ze

standardami

OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW

KSZTAŁCENIA

Metody weryfikacji osiągnięcia

zamierzonych efektów

kształcenia:

WIEDZA

(ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA)

III. W.1

zna podstawowe pojęcia z zakresu genetyki;

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. W.11

zna genetyczne mechanizmy nabywania
lekooporności przez drobnoustroje i komórki
nowotworowe

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. W.12

klasyfikuje drobnoustroje, z uwzględnieniem
chorobotwórczych i obecnych we florze
fizjologicznej;

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. W.13

zna

epidemiologię

zarażeń

wirusami,

bakteriami

oraz

zakażeń

grzybami

i

pasożytami z uwzględnieniem geograficznego
zasięgu ich występowania

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. W.14

zna wpływ abiotycznych i biotycznych (wirusy,
bakterie) czynników środowiska na organizm i
populację; drogi ich wnikania do organizmu
człowieka;

potrafi

opisać

konsekwencje

narażenia organizmu człowieka na różne
czynniki chemiczne i biologiczne oraz zasady
profilaktyki

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. W.15

zna inwazyjne dla człowieka formy/stadia
rozwojowe

wybranych

pasożytniczych

grzybów,

pierwotniaków,

helmintów

i

stawonogów z uwzględnieniem geograficznego
zasięgu ich występowania

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. W.16

omawia

zasadę

funkcjonowania

układu

pasożyt-żywiciel oraz zna podstawowe objawy
chorobowe wywoływane przez pasożyty

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. W.17

zna objawy zakażeń jatrogennych, drogi ich
rozprzestrzeniania

się

oraz

patogeny

wywołujące

zmiany

w

poszczególnych

narządach

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. W.18

zna

i

rozumie

podstawy

diagnostyki

mikrobiologicznej i parazytologicznej

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. W.19

zna podstawy dezynfekcji, sterylizacji i
postępowania aseptycznego

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. W.20

zna podstawy rozwoju oraz mechanizm
działania układu odpornościowego

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. W.22

zna swoiste i nieswoiste mechanizmy
odporności humoralnej i komórkowej

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. W.28

określa przebieg kliniczny zapaleń swoistych i
nieswoistych

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. W.36

charakteryzuje poszczególne grupy środków
leczniczych

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. W.41

rozumie problem lekooporności, w tym
lekooporności wielolekowej

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

UMIEJĘTNOŚCI

(ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA)

III. U.8

rozpoznaje najczęściej spotykane pasożyty
człowieka na podstawie ich budowy, cykli
życiowych oraz objawów chorobowych

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. U.9

posługuje się reakcją antygen-przeciwciało w
aktualnych modyfikacjach i technikach dla
diagnostyki chorób zakaźnych, alergicznych,
autoimmunizacyjnych, hematologicznych i
nowotworowych

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. U.10

potrafi przygotować preparat i rozpoznać
patogeny pod mikroskopem

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. U.11

interpretuje wyniki badań mikrobiologicznych

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. U.12

stosuje się do zasad aseptyki i antyseptyki

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

III. U.17

projektuje schemat racjonalnej chemioterapii
zakażeń, empirycznej i celowanej

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, ocena
zdolności do samodzielnej pracy; Seminarium,
Kolokwium końcowe, Egzamin

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

(ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA)

K.1

rozpoznaje ograniczenia diagnostyczne i
lecznicze oraz potrzeby edukacyjne, a także
potrafi zaplanować własną aktywność
edukacyjną

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć,

K.2

posiada umiejętność pracy w zespole
profesjonalistów, w środowisku
wielokulturowym i wielonarodowościowym

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć,

K.3

wdraża zasady koleżeństwa zawodowego i
współpracy z przedstawicielami innych
zawodów w zakresie ochrony zdrowia

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć,

K.4

przestrzega tajemnicy lekarskiej i praw
pacjenta

obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć,

PUNKTY ECTS

6

TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU:

Tematyka

Forma (wykłady,seminariu,,

ćwiczenia, zaj.fakultatywne,

itp…)

Charakterystyka biologiczna drobnoustrojów.

Wykład

Systematyka mikroorganizmów patogennych dla człowieka.

Wykład

Struktura, metabolizm i genetyka bakterii (mechanizmy horyzontalnego
przenoszenia genów i lekooporność). Sporulacja i germinacja.

Wykład

Chorobotwórczość drobnoustrojów i ich czynniki wirulencji.

Wykład

Kolonizacja, zakażenia i choroba zakaźna. Fizjologiczna mikroflora
człowieka.

Wykład

Odporność przeciwdrobnoustrojowa: wrodzona i nabyta.

Wykład

Szczepionki i surowice lecznicze.

Wykład

Charakterystyka biologiczna grzybów chorobotwórczych dla człowieka.

Wykład

Antybiotyki i chemioterapeutyki.

Wykład

Zakażenia szpitalne.

Wykład

Charakterystyka biologiczna wirusów i prionów.

Wykład

Wirusy chorobotwórcze dla człowieka.

Wykład

Bakterie w otoczeniu człowieka. Diagnostyka mikrobiologiczna.
Techniki wykonywania preparatów mikrobiologicznych. Metody hodowli
bakterii. Sterylizacja i dezynfekcja.

Ćwiczenia

Antybiotyki - metody badania lekooporności. Ziarenkowce Gram
dodatnie – Staphylococcus.

Ćwiczenia

Ziarenkowce Gram dodatnie –Streptococcus. Ziarenkowce Gram ujemne
– Neisseria, Moraxella.

Ćwiczenia

Pałeczki Gram ujemne: Haemophilus, Bordatella, Pseudomonas,
Brucella, Franciscella, Pasteurella, Legionella.

Ćwiczenia

Pałeczki Gram ujemne: rodzina Enterobacteriaceae, Escherihia,
Salmonella, Shigella, Klebisiella, Proteus, Serratia, Yersinia.

Ćwiczenia

Pałeczki Gram dodatnie - rodzaje: Corynebacterium, Listeria,
Lactobacillus.

Ćwiczenia

Bakterie kwasooporne: Mycobacterium tuberculosis, M. leprae, inne
prątki. Promieniowce.

Ćwiczenia

Bakterie przetrwalnikujące tlenowe: Bacillus; beztlenowe: Clostridium.
Nieprzetrwalnikujące bakterie beztlenowe: Bacteroides, Fusobacterium,
Prevotella, Peptococcus, Peptostreptococcus, Veillonella.

Ćwiczenia

Bakterie spiralne: rząd Spirochaetales - rodzaje: Treponema, Leptospira,
Borrelia, Campylobacter, Helicobacter, Vibrio.

Ćwiczenia

Rodzaje: Mycoplasma, Chlamydia, Ricketsja.

Ćwiczenia

Wirusy.

Ćwiczenia

Dermatofity, grzyby nitkowate: Aspergillus; drożdżaki: Candida
albicans, Cryptococcus sp..

Ćwiczenia

Zakażenia układu oddechowego.

Ćwiczenia

Zakażenia ośrodkowego układu nerwowego.

Ćwiczenia

Zakażenia krwi: bakteriemia, fungemia, posocznica.

Ćwiczenia

Zakażenia układu moczowego.

Ćwiczenia

Choroby infekcyjne przenoszone drogą płciową.

Ćwiczenia

LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA:

Szkaradkiewicz A.: Mikrobiologia Lekarska. Repetytorium z Bakteriologii. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu
Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, 2011.
Przondo-Mordarska A., Martirosian G., Szkaradkiewicz A.: Mikrobiologia. Elsevier Urban&Partner, Wrocław,
2011.
Kańtoch M.: Wirusologia Lekarska. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1997.

WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU:

REGULAMIN ZAJĘĆ Z MIKROBIOLOGII

DLA STUDENTÓW III ROKU MEDYCYNY WYDZIAŁU LEKARSKIEGO I

UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO IM. KAROLA MARCINKOWSKIEGO

W POZNANIU

1. Zajęcia z mikrobiologii lekarskiej dla studentów III roku medycyny obejmują wykłady i ćwiczenia. Obecność na
ćwiczeniach i wykładach jest obowiązkowa. Ćwiczenia w semestrze zimowym odbywają się jeden raz w tygodniu.
Ćwiczenia w semestrze letnim są zblokowane w cyklu jednotygodniowym.

2. Student jest zobowiązany do prowadzenia zeszytu ćwiczeniowego w celu uzyskania zaliczenia z każdego
ćwiczenia.
Zaliczenie ćwiczenia, potwierdzone wpisem do zeszytu jest konieczne przed przystąpieniem do następnego
ćwiczenia.
3. Student nie ma obowiązku usprawiedliwiania nieobecności na zajęciach i nie ma możliwości odrabiania
nieobecności. Spóźnienie przekraczające 15 minut traktuje się jako nieobecność.
4. Opuszczenie 3 ćwiczeń lub ich nie zaliczenie (przy braku prawidłowej realizacji zadań ćwiczeniowych) w
semestrze zimowym jest jednoznaczne z nie zaliczeniem semestru. W semestrze letnim opuszczenie jednego
ćwiczenia powoduje nie zaliczenie całego bloku ćwiczeń z mikrobiologii klinicznej. Nie ma możliwości odrobienia
opuszczonych zajęć w danym roku akademickim.
5. Warunkiem przystąpienia do ćwiczeń z mikrobiologii klinicznej w semestrze letnim jest zaliczenie programu
ćwiczeń semestru zimowego (kryteria zaliczenia zajęć w semestrze zimowym i letnim podaje się w załączeniu).
6. Do egzaminu z mikrobiologii mogą przystąpić jedynie studenci, którzy uzyskali zaliczenie końcowe z
mikrobiologii.
7. Student ma obowiązek do przystąpienia do I terminu egzaminu z Mikrobiologii bezpośrednio po zakończeniu
zajęć na III roku studiów (egzamin pisemny testowo-opisowy).
W przypadku oceny niedostatecznej, student może przystąpić dwukrotnie do egzaminu poprawkowego, który
zobowiązany jest zdać do 15 września kończącego III rok studiów.

KRYTERIA ZALICZENIA ZAJĘĆ Z MIKROBIOLOGII

Wyjaśnia się, iż w stosowanym w Katedrze i Zakładzie systemie ocen, ten sam zakres materiału

sprawdzany jest kilkakrotnie: na ćwiczeniach i sprawdzianach wiadomości z bloków tematycznych, a kryterium
zaliczenia stanowi średnia wszystkich ocen, wyrażona w punktach.

Punktowane są następujące elementy procesu dydaktycznego:

1. W ciągu całego cyklu ćwiczeń obowiązują 3 sprawdziany wiadomości z bloku tematycznego (każdy punktowany
0 - 20 pkt.). Nie ma możliwości poprawiania w/w sprawdzianów oraz pisania ich w innym terminie. Student, który
uzyskał sumarycznie min. 45 pkt. jest zwolniony ze sprawdzianu zaliczeniowego. Student, który uzyskał
sumarycznie mniej niż 45 pkt. jest zobowiązany do przystąpienia do sprawdzianu zaliczeniowego z całości
materiału objętego zajęciami w semestrze zimowym.
2. Sprawdzian zaliczeniowy z całości materiału objętego zajęciami semestru zimowego punktowany jest od 0 do 30
pkt. Warunkiem zaliczenia sprawdzianu jest uzyskanie min. 18 pkt. W przypadku jego nie zaliczenia, student ma
prawo do 1-krotnego poprawiania tego sprawdzianu, w terminie ustalonym przez Katedrę. Nie poprawienie tego
sprawdzianu końcowego lub nie przystąpienie do niego powoduje nie zaliczenie zajęć z mikrobiologii. Nie ma
możliwości odrobienia zaległości w danym roku akademickim.
3. Blok ćwiczeń z mikrobiologii klinicznej w semestrze letnim jest zaliczany na podstawie kolokwium końcowego z
całości materiału objętego zajęciami (semestr zimowy i letni) w ostatnim dniu zajęć.
Student ma prawo do 2-krotnego poprawiania kolokwium końcowego w przypadku jego nie zaliczenia, w terminie
ustalonym przez Katedrę.
Student, który nie uzyskał zaliczenia ma prawo przystąpić do komisyjnej poprawki po uprzednim złożeniu wniosku
do Kierownika Katedry.
Nie poprawienie tego kolokwium końcowego lub nie przystąpienie do niego powoduje nie zaliczenie zajęć z
mikrobiologii.
Nie ma możliwości odrobienia zaległości w danym roku akademickim.

Egzamin końcowy z Mikrobiologii – kryterium zaliczenia:
Egzamin pisemny testowo-opisowy.
Egzamin obejmuje 80 pytań w dwóch częściach: Cześć I-Testowa, zawiera 70 pytań jednokrotnego wyboru; Część
II-Opisowa, zawiera 10 pytań opisowych i odpowiedzi dotyczące tych pytań powinny koncentrować się jedynie na
istocie problemu.
Pytania testowe punktowane są następująco:
0 (odpowiedź nie prawidłowa)
1 (odpowiedź prawidłowa)
Pytania problemowe punktowane są następująco:
0 (odpowiedź nie prawidłowa)
1 (odpowiedź prawidłowa niepełna - częściowa)
2 ( odpowiedź prawidłowa pełna)
Maksymalnie można uzyskać 90 pkt.
Kryteria oceny egzaminu
ocena egzaminu jest ustalana na podstawie liczby uzyskanych pkt.

0 – 53 niedostateczny
54 – 60 dostateczny
61 – 67 dość dobry
68 – 75 dobry
76 – 82 ponad dobry
83 – 90 bardzo dobry

10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów

Wykłady - Semestr zimowy

Tematyka wykładów

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej zajęcia

Wykład 1.

Charakterystyka biologiczna drobnoustrojów.

Prof. dr hab. Andrzej
Szkaradkiewicz

Wykład 2.

Systematyka mikroorganizmów patogennych
dla człowieka.

Prof. dr hab. Andrzej
Szkaradkiewicz

Wykład 3.

Struktura, metabolizm i genetyka bakterii
(mechanizmy horyzontalnego przenoszenia
genów i lekooporność). Sporulacja i germinacja.

Prof. dr hab. Andrzej
Szkaradkiewicz

Wykład 4.

Chorobotwórczość drobnoustrojów i ich
czynniki wirulencji.

Prof. dr hab. Andrzej
Szkaradkiewicz

Wykład 5.

Kolonizacja, zakażenia i choroba zakaźna.
Fizjologiczna mikroflora człowieka.

Prof. dr hab. Andrzej
Szkaradkiewicz

Wykład 6.

Odporność przeciwdrobnoustrojowa: wrodzona
i nabyta.

Prof. dr hab. Andrzej
Szkaradkiewicz

Wykład 7.

Szczepionki i surowice lecznicze.

Prof. dr hab. Andrzej
Szkaradkiewicz

Wykład 8.

Charakterystyka biologiczna grzybów
chorobotwórczych dla człowieka.

Prof. dr hab. Andrzej
Szkaradkiewicz

Wykład 9.

Antybiotyki i chemioterapeutyki.

Prof. dr hab. Andrzej
Szkaradkiewicz

Wykład 10.

Zakażenia szpitalne.

Prof. dr hab. Andrzej
Szkaradkiewicz

Wykład 11.

Charakterystyka biologiczna wirusów i
prionów.

Prof. dr hab. Andrzej
Szkaradkiewicz

Wykład 12.

Wirusy chorobotwórcze dla człowieka.

Prof. dr hab. Andrzej
Szkaradkiewicz

Ćwiczenia - Semestr zimowy

Tematyka ćwiczeń

Osoba odpowiedzialna

Ćwiczenie 1.

Bakterie w otoczeniu człowieka. Diagnostyka
mikrobiologiczna. Techniki wykonywania

Prof. Andrzej Szkaradkiewicz,
Dr hab. Tomasz Karpiński
Dr Izabela Chudzicka-Strugała,

preparatów mikrobiologicznych. Metody hodowli
bakterii. Sterylizacja i dezynfekcja.

Dr Ewa Andrzejewska,
Dr Olga Goślińska-Pawłowska,
Dr Barbara Zwoździak
Dr Agnieszka Zeidler
Mgr Kamila Malinowska
Mgr Agata Sikora

Ćwiczenie 2.

Antybiotyki - metody badania lekooporności.
Ziarenkowce Gram dodatnie – Staphylococcus.

Prof. Andrzej Szkaradkiewicz,
Dr hab. Tomasz Karpiński
Dr Izabela Chudzicka-Strugała,
Dr Ewa Andrzejewska,
Dr Olga Goślińska-Pawłowska,
Dr Barbara Zwoździak
Dr Agnieszka Zeidler
Mgr Kamila Malinowska
Mgr Agata Sikora

Ćwiczenie 3.

Ziarenkowce Gram dodatnie –Streptococcus.
Ziarenkowce Gram ujemne – Neisseria, Moraxella.

Prof. Andrzej Szkaradkiewicz,
Dr hab. Tomasz Karpiński
Dr Izabela Chudzicka-Strugała,
Dr Ewa Andrzejewska,
Dr Olga Goślińska-Pawłowska,
Dr Barbara Zwoździak
Dr Agnieszka Zeidler
Mgr Kamila Malinowska
Mgr Agata Sikora

Ćwiczenie 4.

Pałeczki Gram ujemne: Haemophilus, Bordatella,
Pseudomonas, Brucella, Franciscella, Pasteurella,
Legionella.

Prof. Andrzej Szkaradkiewicz,
Dr hab. Tomasz Karpiński
Dr Izabela Chudzicka-Strugała,
Dr Ewa Andrzejewska,
Dr Olga Goślińska-Pawłowska,
Dr Barbara Zwoździak
Dr Agnieszka Zeidler
Mgr Kamila Malinowska
Mgr Agata Sikora

Ćwiczenie 5.

Pałeczki Gram ujemne: rodzina
Enterobacteriaceae, Escherihia, Salmonella,
Shigella, Klebisiella, Proteus, Serratia, Yersinia.

Prof. Andrzej Szkaradkiewicz,
Dr hab. Tomasz Karpiński
Dr Izabela Chudzicka-Strugała,
Dr Ewa Andrzejewska,
Dr Olga Goślińska-Pawłowska,
Dr Barbara Zwoździak
Dr Agnieszka Zeidler
Mgr Kamila Malinowska
Mgr Agata Sikora

Ćwiczenie 6.

Pałeczki Gram dodatnie - rodzaje:
Corynebacterium, Listeria, Lactobacillus.

Prof. Andrzej Szkaradkiewicz,
Dr hab. Tomasz Karpiński
Dr Izabela Chudzicka-Strugała,
Dr Ewa Andrzejewska,
Dr Olga Goślińska-Pawłowska,
Dr Barbara Zwoździak
Dr Agnieszka Zeidler
Mgr Kamila Malinowska
Mgr Agata Sikora

Ćwiczenie 7.

Bakterie kwasooporne: Mycobacterium
tuberculosis, M. leprae, inne prątki. Promieniowce.

Prof. Andrzej Szkaradkiewicz,
Dr hab. Tomasz Karpiński
Dr Izabela Chudzicka-Strugała,
Dr Ewa Andrzejewska,
Dr Olga Goślińska-Pawłowska,
Dr Barbara Zwoździak
Dr Agnieszka Zeidler
Mgr Kamila Malinowska
Mgr Agata Sikora

Ćwiczenie 8.

Bakterie przetrwalnikujące tlenowe: Bacillus;
beztlenowe: Clostridium.
Nieprzetrwalnikujące bakterie beztlenowe:

Prof. Andrzej Szkaradkiewicz,
Dr hab. Tomasz Karpiński
Dr Izabela Chudzicka-Strugała,
Dr Ewa Andrzejewska,

Bacteroides, Fusobacterium, Prevotella,
Peptococcus, Peptostreptococcus, Veillonella.

Dr Olga Goślińska-Pawłowska,
Dr Barbara Zwoździak
Dr Agnieszka Zeidler
Mgr Kamila Malinowska
Mgr Agata Sikora

Ćwiczenie 9.

Bakterie spiralne: rząd Spirochaetales - rodzaje:
Treponema, Leptospira, Borrelia, Campylobacter,
Helicobacter, Vibrio.

Prof. Andrzej Szkaradkiewicz,
Dr hab. Tomasz Karpiński
Dr Izabela Chudzicka-Strugała,
Dr Ewa Andrzejewska,
Dr Olga Goślińska-Pawłowska,
Dr Barbara Zwoździak
Dr Agnieszka Zeidler
Mgr Kamila Malinowska
Mgr Agata Sikora

Ćwiczenie 10. Rodzaje: Mycoplasma, Chlamydia, Ricketsja.

Prof. Andrzej Szkaradkiewicz,
Dr hab. Tomasz Karpiński
Dr Izabela Chudzicka-Strugała,
Dr Ewa Andrzejewska,
Dr Olga Goślińska-Pawłowska,
Dr Barbara Zwoździak
Dr Agnieszka Zeidler
Mgr Kamila Malinowska
Mgr Agata Sikora

Ćwiczenie 11. Wirusy

Prof. Andrzej Szkaradkiewicz,
Dr hab. Tomasz Karpiński
Dr Izabela Chudzicka-Strugała,
Dr Ewa Andrzejewska,
Dr Olga Goślińska-Pawłowska,
Dr Barbara Zwoździak
Dr Agnieszka Zeidler
Mgr Kamila Malinowska
Mgr Agata Sikora

Ćwiczenie 12. Wirusy

Prof. Andrzej Szkaradkiewicz,
Dr hab. Tomasz Karpiński
Dr Izabela Chudzicka-Strugała,
Dr Ewa Andrzejewska,
Dr Olga Goślińska-Pawłowska,
Dr Barbara Zwoździak
Dr Agnieszka Zeidler
Mgr Kamila Malinowska
Mgr Agata Sikora

Ćwiczenie 13. Wirusy

Prof. Andrzej Szkaradkiewicz,
Dr hab. Tomasz Karpiński
Dr Izabela Chudzicka-Strugała,
Dr Ewa Andrzejewska,
Dr Olga Goślińska-Pawłowska,
Dr Barbara Zwoździak
Dr Agnieszka Zeidler
Mgr Kamila Malinowska
Mgr Agata Sikora

Ćwiczenie 14.

Dermatofity, grzyby nitkowate: Aspergillus;
drożdżaki: Candida albicans, Cryptococcus sp..

Prof. Andrzej Szkaradkiewicz,
Dr hab. Tomasz Karpiński
Dr Izabela Chudzicka-Strugała,
Dr Ewa Andrzejewska,
Dr Olga Goślińska-Pawłowska,
Dr Barbara Zwoździak
Dr Agnieszka Zeidler
Mgr Kamila Malinowska
Mgr Agata Sikora

Ćwiczenia - Semestr letni

Tematyka ćwiczeń

Osoba odpowiedzialna

Ćwiczenie 1.

Zakażenia układu oddechowego.

Dr Izabela Chudzicka-Strugała

Ćwiczenie 2.

Zakażenia ośrodkowego układu
nerwowego.

Dr Barbara Zwoździak

Ćwiczenie 3.

Zakażenia krwi: bakteriemia, fungemia,
posocznica.

Dr hab. Tomasz Karpiński

Ćwiczenie 4.

Zakażenia układu moczowego.

Dr Ewa Andrzejewska

Ćwiczenie 5.

Choroby infekcyjne przenoszone drogą
płciową.

Dr Olga Goślińska-Pawłowska

11.

Organizacja zajęć:

REGULAMIN ZAJĘĆ:

REGULAMIN ZAJĘĆ Z MIKROBIOLOGII

DLA STUDENTÓW III ROKU MEDYCYNY WYDZIAŁU LEKARSKIEGO I

UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO IM. KAROLA MARCINKOWSKIEGO

W POZNANIU

1. Zajęcia z mikrobiologii lekarskiej dla studentów III roku medycyny obejmują wykłady i
ćwiczenia. Obecność na ćwiczeniach i wykładach jest obowiązkowa. Ćwiczenia w semestrze
zimowym odbywają się jeden raz w tygodniu. Ćwiczenia w semestrze letnim są zblokowane w cyklu
jednotygodniowym.
2. Student jest zobowiązany do prowadzenia zeszytu ćwiczeniowego w celu uzyskania zaliczenia z
każdego ćwiczenia.
Zaliczenie ćwiczenia, potwierdzone wpisem do zeszytu jest konieczne przed przystąpieniem do
następnego ćwiczenia.
3. Student nie ma obowiązku usprawiedliwiania nieobecności na zajęciach i nie ma możliwości
odrabiania nieobecności. Spóźnienie przekraczające 15 minut traktuje się jako nieobecność.
4. Opuszczenie 3 ćwiczeń lub ich nie zaliczenie (przy braku prawidłowej realizacji zadań
ćwiczeniowych) w semestrze zimowym jest jednoznaczne z nie zaliczeniem semestru. W semestrze
letnim opuszczenie jednego ćwiczenia powoduje nie zaliczenie całego bloku ćwiczeń z mikrobiologii
klinicznej. Nie ma możliwości odrobienia opuszczonych zajęć w danym roku akademickim.
W przypadku pojedynczej usprawiedliwionej nieobecności w semestrze zimowym, możliwość
odrobienia zajęć będzie rozważana indywidualnie po złożeniu pisemnego wniosku przez studenta w
Sekretariacie Katedry i Zakładu Mikrobiologii Lekarskiej.
5. Warunkiem przystąpienia do ćwiczeń z mikrobiologii klinicznej w semestrze letnim jest zaliczenie
programu ćwiczeń semestru zimowego (kryteria zaliczenia zajęć w semestrze zimowym i letnim
podaje się w załączeniu).
6. Do egzaminu z mikrobiologii mogą przystąpić jedynie studenci, którzy uzyskali zaliczenie
końcowe z mikrobiologii.
7. Student ma obowiązek do przystąpienia do I terminu egzaminu z Mikrobiologii bezpośrednio po
zakończeniu zajęć na III roku studiów (egzamin pisemny testowo-opisowy).
W przypadku oceny niedostatecznej, student może przystąpić dwukrotnie do egzaminu
poprawkowego, który zobowiązany jest zdać do 15 września kończącego III rok studiów.

KRYTERIA ZALICZENIA ZAJĘĆ Z MIKROBIOLOGII

Wyjaśnia się, iż w stosowanym w Katedrze i Zakładzie systemie ocen, ten sam zakres

materiału sprawdzany jest kilkakrotnie: na ćwiczeniach i sprawdzianach wiadomości z bloków
tematycznych, a kryterium zaliczenia stanowi średnia wszystkich ocen, wyrażona w punktach.

Punktowane są następujące elementy procesu dydaktycznego:

1. W ciągu całego cyklu ćwiczeń obowiązują 3 sprawdziany wiadomości z bloku tematycznego
(każdy punktowany 0 - 20 pkt.). Nie ma możliwości poprawiania w/w sprawdzianów oraz pisania ich
w innym terminie.
Student, który uzyskał sumarycznie min. 45 pkt. jest zwolniony ze sprawdzianu zaliczeniowego.
Student, który uzyskał sumarycznie mniej niż 45 pkt. jest zobowiązany do przystąpienia do
sprawdzianu zaliczeniowego z całości materiału objętego zajęciami w semestrze zimowym.
2. Sprawdzian zaliczeniowy z całości materiału objętego zajęciami semestru zimowego punktowany
jest od 0 do 30 pkt. Warunkiem zaliczenia sprawdzianu jest uzyskanie min. 18 pkt.
W przypadku jego nie zaliczenia, student ma prawo do 1-krotnego poprawiania tego sprawdzianu, w
terminie ustalonym przez Katedrę.
Nie poprawienie tego sprawdzianu końcowego lub nie przystąpienie do niego powoduje nie
zaliczenie zajęć z mikrobiologii. Nie ma możliwości odrobienia zaległości w danym roku
akademickim.
3. Blok ćwiczeń z mikrobiologii klinicznej w semestrze letnim jest zaliczany na podstawie
kolokwium końcowego z całości materiału objętego zajęciami (semestr zimowy i letni) w ostatnim
dniu zajęć.
Student ma prawo do 2-krotnego poprawiania kolokwium końcowego w przypadku jego nie
zaliczenia, w terminie ustalonym przez Katedrę.
Student, który nie uzyskał zaliczenia ma prawo przystąpić do komisyjnej poprawki po uprzednim
złożeniu wniosku do Kierownika Katedry.
Nie poprawienie tego kolokwium końcowego lub nie przystąpienie do niego powoduje nie zaliczenie
zajęć z mikrobiologii.
Nie ma możliwości odrobienia zaległości w danym roku akademickim.

PROGRAM ZAJĘĆ

:

Tematy ćwiczeń w semestrze zimowym

dla studentów III roku Wydziału Lekarskiego I

1. Bakterie w otoczeniu człowieka. Diagnostyka mikrobiologiczna. Techniki wykonywania

preparatów mikrobiologicznych. Metody hodowli bakterii. Sterylizacja i dezynfekcja.

2. Antybiotyki - metody badania lekooporności. Ziarenkowce Gram dodatnie – Staphylococcus.

3. Ziarenkowce Gram dodatnie –Streptococcus. Ziarenkowce Gram ujemne – Neisseria, Moraxella.

4. Pałeczki Gram ujemne: Haemophilus, Bordatella, Pseudomonas, Brucella, Franciscella,
Pasteurella, Legionella.

5. Pałeczki Gram ujemne: rodzina Enterobacteriaceae, Escherihia, Salmonella, Shigella, Klebisiella,
Proteus, Serratia, Yersinia.

6.

SPRAWDZIAN NR 1 (z ćw. 1, 2, 3, 4, 5)

Pałeczki Gram dodatnie - rodzaje: Corynebacterium, Listeria, Lactobacillus.

7. Bakterie kwasooporne: Mycobacterium tuberculosis, M. leprae, inne prątki. Promieniowce.

8. Bakterie przetrwalnikujące tlenowe: Bacillus; beztlenowe: Clostridium.
Nieprzetrwalnikujące bakterie beztlenowe: Bacteroides, Fusobacterium, Prevotella, Peptococcus,
Peptostreptococcus, Veillonella.

9. Bakterie spiralne: rząd Spirochaetales - rodzaje: Treponema, Leptospira, Borrelia, Campylobacter,
Helicobacter, Vibrio,.

10. Rodzaje: Mycoplasma, Chlamydia, Ricketsja.

11.

SPRAWDZIAN NR 2 (z ćw. 6, 7, 8, 9, 10)

Wirusy

12. Wirusy

13. Wirusy

14. Dermatofity, grzyby nitkowate: Aspergillus; drożdżaki: Candida albicans, Cryptococcus sp..

SPRAWDZIAN NR 3 (z ćw. 11, 12, 13, 14)

15. Sprawdzian zaliczeniowy.

PROGRAM NAUCZANIA

Wymagania wstępne………………………

Przygotowanie do zajęć…………………...

Wymagania końcowe……………………..

12

.

Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny

Egzamin teoretyczny – kryterium zaliczenia:
Egzamin pisemny testowo-opisowy.
Egzamin obejmuje 80 pytań w dwóch częściach: Cześć I-Testowa, zawiera 70 pytań jednokrotnego
wyboru; Część II-Opisowa, zawiera 10 pytań opisowych i odpowiedzi dotyczące tych pytań powinny
koncentrować się jedynie na istocie problemu.
Pytania testowe punktowane są następująco:
0 (odpowiedź nie prawidłowa)
1 (odpowiedź prawidłowa)
Pytania problemowe punktowane są następująco:
0 (odpowiedź nie prawidłowa)
1 (odpowiedź prawidłowa niepełna - częściowa)
2 ( odpowiedź prawidłowa pełna)
Maksymalnie można uzyskać 90 pkt.
Kryteria oceny egzaminu
ocena egzaminu jest ustalana na podstawie liczby uzyskanych pkt.
0 – 53 niedostateczny
54 – 60 dostateczny
61 – 67 dość dobry
68 – 75 dobry
76 – 82 ponad dobry
83 – 90 bardzo dobry

13. Literatura:

Zalecana literatura:

1. Szkaradkiewicz A.: Mikrobiologia Lekarska. Repetytorium z Bakteriologii.
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego
w Poznaniu, 2011.
2. Przondo-Mordarska A., Martirosian G., Szkaradkiewicz A.: Mikrobiologia.
Elsevier Urban&Partner, Wrocław, 2011.
3. Kańtoch M.: Wirusologia Lekarska. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1997.

14. Studenckie koło naukowe

Opiekun koła: Prof. dr hab. Andrzej Szkaradkiewicz

Tematyka: Mikrobiologia Lekarska

Miejsce spotkań: Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej

15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora

16. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu (w przypadku przedmiotów
koordynowanych)

UWAGA ; wszystkie tabele i ramki można powiększyć w zależności od potrzeb