PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO

NA WYDZIALE LEKARSKIM I

ROK AKADEMICKI 2013/2014

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla III roku

1. NAZWA PRZEDMIOTU : HISTORIA MEDYCYNY

2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot:

Katedra i Zakład Historii Nauk Medycznych

3 . Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę:

Adres: ul. Przybyszewskiego 37A, 60-356 Poznań

Tel. /Fax [phone]

Strona WWW www.kzhnm.ump.edu.pl

E-mail [e-mail]

4. Kierownik jednostki:

dr hab. Anita Magowska

5. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I (koordynator

przedmiotu) :

dr hab. Anita Magowska

Tel. kontaktowy: 61 854 72 41/2

Możliwość kontaktu (dni, godz., miejsce) poniedziałki, godz. 9.00-11.00,

Centrum Kongresowo-Dydaktyczne, siedziba Katedry i Zakładu Historii

Nauk Medycznych

E-mail: [e-mail]

Osoba zastępująca lek. Halina Bogusz

Kontakt [e-mail]

Poniedziałki godz. 11.30-12.30 i po uzgodnieniu telefonicznym lub mailowym

6. Miejsce przedmiotu w programie studiów:

Rok: III

Semestr: I

7. Liczba godzin ogółem : 30

liczba pkt.ECTS: 1

Jednostki uczestniczące w nauczaniu

przedmiotu

Semestr zimowy liczba godzin
W

Ć

Ćwiczenia

kategoria

S

Katedra i Zakład Historii Nauk Medycznych

30

Razem:

30

Jednostki uczestniczące w nauczaniu

przedmiotu

Semestr letni liczba godzin

W

Ć

Ćwiczenia

kategoria

S

Razem:

8 . Cel nauczania przedmiotu

Zgodnie z treścią zawartą w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
z dnia 12 lipca 2007 roku w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych
kierunków oraz poziomów kształcenia, załącznik 54

Przedstawienie rozwoju medycyny i nauk medycznych na przestrzeni dziejów.
Przedstawienie historii medycyny na ziemiach polskich. Zastosowanie wiedzy historycznej do
oceny postępu naukowego w medycynie. Przedstawienie systemu opieki zdrowotnej w ujęciu
historycznym.

Efekt kształcenia – umiejętności i kompetencje:

Zgodnie z treścią zawartą w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
z dnia 12 lipca 2007 roku w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych
kierunków oraz poziomów kształcenia, załącznik 54

Wykorzystywanie wiedzy historycznej w ocenie współczesnej medycyny; prognozowanie
rozwoju medycyny; rozpoznawanie ciągłości myśli lekarskiej w aspekcie postępu nauk

medycznych i powiązań interdyscyplinarnych; rozpoznawanie czynników kształtujących
rozwój medycyny

9. SYLABUS

Zob. osobny załącznik

10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów

Seminaria - Semestr zimowy

Tematyka seminariów

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej zajęcia

Seminarium 1.


Seminarium 2.

Teorie choroby i zdrowia w medycynie
Wschodu i Zachodu

Szpital – miejsce pracy lekarza

Wszystkie seminaria:
dr hab. Anita Magowska ,
lek. Halina Bogusz,
mgr Agnieszka
Jankowiak-Maik

Seminarium 3.

Seminarium 4.

Seminarium 5.

Wojny a medycyna

Zakażenia

Rozwój chirurgii

j.w.

Seminarium 6.

Seminarium 7.

Medycyna wobec narodzin i śmierci

Rozwój diagnostyki

j.w.

Seminarium 8.

Seminarium 9.

Seminarium 10.

Historia szaleństwa

Tradycje medycyny polskiej

Panteon lekarzy i chirurgów

j.w.

11. Organizacja zajęć:

Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki :

www.kzhnm.ump.edu.pl

REGULAMIN ZAJĘĆ:

Zajęcia odbywają się w grupach wyznaczonych przez Dziekanat Wydziału
Lekarskiego I.
Udział w zajęciach jest obowiązkowy.
Warunki zaliczenia: obecność na zajęciach, aktywny udział w dyskusjach,
przygotowanie prezentacji na wybrany temat, prawidłowe odpowiedzi na co
najmniej 60% z 30 pytań w teście końcowym.
W przypadku nie uzyskania zaliczenia istnieje możliwość dwóch poprawek.

PROGRAM ZAJĘĆ:

1. Teorie choroby i zdrowia w medycynie Wschodu i Zachodu (Medycyna

Chin, Indii, Egiptu, Mezopotamii, Grecji.)

2. Szpital - miejsce pracy lekarza (Od średniowiecznych szpitali-przytułków

do wielospecjalistycznych szpitali. Narodziny i rozwój kliniki. Rozwój
prywatnej praktyki lekarskiej)

3. Wojny a medycyna (Historia leczenia ran i urazów. Historia protezowania.

Wyodrębnienie ortopedii. Działalność Florence Nightinghale i Henry’ego
Dunant’a)

4. Zakażenia (Dawne epidemie i ich zwalczanie. Poglądy Ignacego

Semmelweisa i Józefa Listera. Rozwój bakteriologii. Historia szczepień)

5. Rozwój chirurgii (Chirurgia cechowa. Czynniki rozwoju chirurgii w XIX

w. Wyodrębnianie specjalności chirurgii. Powstanie transplantologii)

6. Medycyna wobec narodzin i śmierci (Od babienia do położnictwa.

Technologie wspomaganego rozrodu. Historia medycyny paliatywnej)

7. Rozwój diagnostyki (Diagnostyka w starożytnych cywilizacjach.

Opukiwanie i osłuchiwanie. Rozwój diagnostyki obrazowej. Rozwój
diagnostyki laboratoryjnej. Badania przesiewowe)

8. Historia szaleństwa (Historia postaw wobec chorób psychicznych i ich

terapii. Psychoanaliza. Polityczne konotacje psychiatrii. Choroby
psychiczne wybitnych ludzi)

9. Tradycje medycyny polskiej (Medycyna polska w Odrodzeniu. Rozwój

uniwersyteckich studiów lekarskich. Osiągnięcia polskich lekarzy)

10. Panteon lekarzy i chirurgów (Sylwetki wybitnych lekarzy i chirurgów)

PROGRAM NAUCZANIA

Wymagania wstępne: wiedza wyniesiona z dwóch lat studiów lekarskich

Przygotowanie do zajęć: prezentacje, wiadomości uzyskane z literatury i Internetu,

weryfikowane podczas zajęć

Wymagania końcowe: test zaliczeniowy

12.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny

Egzamin teoretyczny – kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny,
testowy)

Egzamin praktyczny – kryterium zaliczenia:

Zaliczenie: zaliczenie 60% pytań testu końcowego

13Literatura:

Zalecana literatura:

1. Zdzisław Gajda, Do historii medycyny wprowadzenie. Kraków, WAM 2010.
2. Tadeusz Brzeziński (red.), Historia medycyny. Warszawa PZWL 1995.
3. A. S. Lyons et al., Ilustrowana historia medycyny. Warszawa Penta 1996.

14Studenckie koło naukowe

Opiekun koła dr Marcin Moskalewicz

Tematyka – Historia medycyny

Miejsce spotkań – czytelnia Katedry i Zakładu Historii Nauk medycznych

15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora

16. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku
przedmiotów koordynowanych)

SYLABUS

Nazwa
przedmiotu/modułu

Historia medycyny

Wydział

Lekarski I

Nazwa kierunku studiów

medycyna

Poziom kształcenia

Jednolite magisterskie

Forma studiów

stacjonarne

Język przedmiotu

polski

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowy fakultatywny 

Rok studiów/semestr

I  II  III  IV  V  VI




1  2  3  4  5  6  7  8  9 
10  11  12 



Liczba godzin zajęć
dydaktycznych z
podziałem na formy
prowadzenia zajęć

30, w tym: .... - wykłady, .30. - seminaria, ….– ćwiczenia A, .... – fakultety

Założenia i cele
przedmiotu

Symbol

efektów

kształcenia

zgodnie ze

standardami

OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Metody weryfikacji

osiągnięcia

zamierzonych efektów

kształcenia:

WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI

KSZTAŁCENIA)

D.W6


D.W16

rozumie funkcjonowanie instytucji medycznych oraz społeczną
rolę lekarza
zna historię początków medycyny, medycynę ludów
pierwotnych oraz najdawniejszych cywilizacji, a także
charakterystyczne cechy medycyny średniowiecznej

Analiza i iocena
wiadomości studentów
podczas ćwiczeń

j.w.

D.W17

D.W18

zna cechy medycyny nowożytnej i jej najważniejsze odkrycia

zna proces kształtowania się nowych dyscyplin medycznych oraz
osiągnięcia czołowych przedstawicieli medycyny polskiej i światowej

j.w.

j.w.

UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI

KSZTAŁCENIA)

D. U16

rozpoznaje własne ograniczenia, dokonuje samooceny
deficytów i potrzeb edukacyjnych, planuje własną aktywność
edukacyjną

Analiza i ocena wiedzy
studentów podczas
ćwiczeń

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI

KSZTAŁCENIA)

PUNKTY ECTS

1

TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU:

Tematyka

1. Supranaturalne pochodzenie choroby u ludów pierwotnych a medycyna

ludowa. Irracjonalizm i racjonalizm lecznictwa w starożytnych
cywilizacjach (Egipt, Mezopotamia).

2. Geneza i rozwój szkół lekarskich w starożytnej Grecji. Hipokrates i jego

poglądy na chorobę i etykę lekarską.

3. Lecznictwo w okresie średniowiecza. Tradycje medycyny klasztornej.

Znaczenie osiągnięć naukowych Arabów dla medycyny europejskiej.
Znaczenie alchemii dla kształtowania się nauk przyrodniczych. Początki
uniwersyteckiego nauczania medycyny.

4. Dawne epidemie trądu, dżumy, ospy prawdziwej, syfilisu i cholery oraz

ich zwalczanie (kwarantanna, leki, szczepienia).

5. Rozwój medycyny okresów renesansu i baroku, ze szczególnym

uwzględnieniem znaczenia anatomii, chemii i fizyki. Działalność
towarzystw naukowych.

6. Klinika jako nowo forma kształcenia przyszłych lekarzy. Rozwój anatomii

patologicznej w XVIII-XIX w. Nihilizm terapeutyczny. Wielcy patolodzy
europejscy. Medykalizacja szpitali.

7. Historia chirurgii cechowej. Integracja medycyny z chirurgią na przełomie

XVIII i XIX w. Wprowadzenie anestezji i antyseptyki. Billroth i inni
pionierzy chirurgii europejskiej.

8. Powstanie medycyny społecznej. Geneza policji sanitarnej. Wpływ

ubezpieczeń zdrowotnych na system lecznictwa. Osiągnięcia terapii w XX
w.

9. Rozwój medycyny polskiej i jego tło społeczno-polityczne. Wybitni

przedstawiciele medycyny polskiej i ich osiągnięcia.

10. Historia medycyny poznańskiej i jej wybitni przedstawiciele.

Forma

ćwiczenia

kategorii A

LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA:

1. Zdzisław Gajda, Do historii medycyny wprowadzenie. Kraków, WAM 2010.
2. Tadeusz Brzeziński (red.), Historia medycyny. Warszawa PZWL 1995.

A. S. Lyons et al., Ilustrowana historia medycyny. Warszawa Penta 1996.

WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU:

Obecność, aktywny udział w zajęciach, praca zaliczeniowa w formie prezentacji PowerPoint.