Ekonomia menedżerska Analiza marginalna jako narzÄ™dzie optymalizacji decyzji menedżerskich Ryszard Rapacki Analiza marginalna jako narzÄ™dzie optymalizacji decyzji menedżerskich Cele zajęć Przedstawienie podstawowego ekonomicznego modelu " przedsiÄ™biorstwa, w tym zwÅ‚aszcza okreÅ›lenie wielkoÅ›ci produkcji pozwalajÄ…cej zmaksymalizować jego zysk. Opis zachowaÅ„ cen, utargów, kosztów i zysku przy " zmianach rozmiarów produkcji. ObjaÅ›nienie pojÄ™cia zysku kraÅ„cowego i wykazanie, iż " maksymalizacja zysku caÅ‚kowitego nastÄ™puje przy zysku kraÅ„cowym równym zero. Modyfikacja warunku optimum przedsiÄ™biorstwa (koszt " kraÅ„cowy = utarg kraÅ„cowy). Zastosowania analizy wrażliwoÅ›ci. " Analiza marginalna jako narzÄ™dzie optymalizacji decyzji menedżerskich Najważniejsze pojÄ™cia odwrócone równanie popytu " funkcja utargu " funkcja kosztów " funkcja zysku " zysk kraÅ„cowy " warunek kraÅ„cowy " analiza wrażliwoÅ›ci " próg rentownoÅ›ci (break-even point) " nadwyżka jednostkowa (contribution margin) " Analiza marginalna jako narzÄ™dzie optymalizacji decyzji menedżerskich PROSTY MODEL PRZEDSIBIORSTWA podstawowe zaÅ‚ożenia upraszczajÄ…ce 1. PrzedsiÄ™biorstwo wytwarza jeden produkt i sprzedaje go na jeden rynek; jego jedynym celem jest maksymalizacja zysku. Nie interesuje nas na razie struktura rynku i charakter konkurencji. 2. Zadaniem przedsiÄ™biorstwa jest ustalenie wielkoÅ›ci produkcji i wysokoÅ›ci ceny sprzedaży; sÄ… to jedyne zmienne decyzyjne. 3. PrzedsiÄ™biorstwo jest w stanie przewidzieć z caÅ‚kowitÄ… pewnoÅ›ciÄ… wpÅ‚yw swych decyzji cenowych i produkcyjnych na poziom kosztów i utargów. 4. ZaÅ‚ożenia te okreÅ›lajÄ… treść pierwszych czterech faz procesu decyzyjnego z rys. 1.1. Rys. 2.1. Funkcja popytu. P Q Rys. 2.2. Funkcja utargu caÅ‚kowitego przedsiÄ™biorstwa. R Q 0 Rys. 2.3. Funkcja kosztów. C Q 0 Rys. 2.4. Funkcja zysku pð 0 Q Rys. 2.5. Zysk caÅ‚kowity a zysk kraÅ„cowy. pð Zysk calkowity 0 Q 0 Mpð 0 Zysk krancowy Q Rys. 2.6. Utarg, koszty i zysk. R,C Utarg caÅ‚kowity pð Koszt caÅ‚kowity Zysk 0 Q MR Utarg krancowy Mpð Koszt krancowy 0 Zysk krancowy Q Rys. 2.7. Próg rentownoÅ›ci. R,C Utarg Koszty Prog rentownosci Q 0 Rys. 2.8. Analiza wrażliwoÅ›ci (zmiany poÅ‚ożenia optimum wskutek zmian utargu i kosztów). MR MC MR MC' MC MR' 0 Q Q" Q Q' Analiza marginalna jako narzÄ™dzie optymalizacji decyzji menedżerskich Najważniejsze ustalenia 1. Zysk osiÄ…ga maksimum wówczas, gdy zysk kraÅ„cowy jest równy zeru. 2. Inne sformuÅ‚owanie zasady kraÅ„cowej: przedsiÄ™biorstwo osiÄ…ga maksymalny zysk przy takiej wielkoÅ›ci produkcji, przy której koszt kraÅ„cowy zrównuje siÄ™ z utargiem kraÅ„cowym. 3. Maksimum zysku wypada przy mniejszych rozmiarach produkcji niż maksimum utargu.