Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

e-booksweb.pl - audiobooki, e-booki

.

IDEA INTEGRACJI

A

WYCHOWANIE

Ku pedagogice integralnej

Prace Naukowo-Dydaktyczne

Kolegium Nauczycielskiego w Gliwicach

Seria:

Integracja – Nauczyciel – Wychowanie

Tom 1

IDEA INTEGRACJI

A

WYCHOWANIE

Ku pedagogice integralnej

Pod redakcj¹

Bogus³awy Jod³owskiej

Gliwice – Kraków 2004

©

Copyright by KOLEGIUM NAUCZYCIELSKIE

ul. Hutnicza 9, 44-100 Gliwice

tel. [phone]

www.kn-gliwice.edu.pl.

Recenzenci:

prof. dr hab. Barbara Wilgocka-Okoñ

prof. dr hab. Janina Wyczesany

Zespó³ redakcyjny:
redaktor serii:

Janina Wyczesany

cz³onkowie rady redakcyjnej:

Aniela Korzon, Barbara Pilecka

cz³onkowie zespo³u redakcyjnego:

Zofia Do³êga, Maria Flanczewska,

Jadwiga Hottowy, Bogus³awa Jod³owska, Piotr Majewicz, Adam Mikrut,

El¿bieta Minczakiewicz, Teresa Oleñska-Pawlak, Pawe³ Wawrza³a

Projekt ok³adki:

Ewa Tatiana Beniak

Korekta:

Aurelia Ho³ubowska

ISBN 83-7308-442-8
ISBN 83-7308-443-6

Oficyna Wydawnicza „Impuls”

30-619 Kraków, ul. Turniejowa 59/5

tel. [phone], fax [phone]

www.impulsoficyna.com.pl, e-mail: [e-mail]

Wydanie I, Kraków 2004

S³owo wstêpne
Preface ................................................................................................................................. 9
Wprowadzenie
Introduction ........................................................................................................................... 13

Opracowania naukowe

Scientific studies

Czêœæ I

IDEA INTEGRACJI I JEJ KONSEKWENCJE DLA WYCHOWANIA

Part I

THE IDEA OF INTEGRATION AND IT

,

S IMPLICATIONS FOR UPBRINGING

Bogus³awa Jod³owska

Problemy wspó³czesnego wychowania a idea integracji
Problems of present – day upbringing and the idea of integration ............................ 27

Zofia Do³êga

Integracja w ujêciu systemowym
Integration in a systematical depiction ........................................................................... 51

Anna Gawe³

Zdrowie jako przedmiot wychowania
Health as the object of upbringing ................................................................................... 61

Agnieszka Hottowy

Od symbiozy do indywiduacji: prawid³owe i nieprawid³owe warunki

rozwoju to¿samoœci dziecka w pierwszych latach ¿ycia
From symbiosis to individuation: proper and improper conditions for child ,s

identity development in the first years of life .................................................................... 75

Zofia Gawlina

D¹¿enia ¿yciowe m³odzie¿y na tle przemian ekonomiczno-spo³ecznych w Polsce
Ambitions of youth on the background of economical and social

transformations in Poland .............................................................................................. 91

6

Idea integracji a wychowanie. Ku pedagogice integralnej

Kinga Klimaszewska

W³aœciwy wybór zawodu m³odzie¿y upoœledzonej umys³owo

szans¹ integracji spo³ecznej
The right choice of profession made by mentally handicapped

youth as a chance for social integration ............................................................................ 105

Bogus³aw Bieszczad

Rodzina w perspektywie integracji œrodowiska lokalnego – wybrane aspekty
Family in the view of local environment – selected aspects ..................................... 117

Czêœæ II

IDEA INTEGRACJI I JEJ KONSEKWENCJE

DLA NAUCZYCIELA I PEDAGOGIKI

Part II

THE IDEA OF INTEGRATION AND IT,S IMPLICATIONS

FOR TEACHER AND PEDAGOGICS

El¿bieta M. Minczakiewicz

Aksjologiczny i spo³eczny wymiar nauczycielskiej s³u¿by

w œwietle wyzwañ reformowanej polskiej edukacji i potrzeb

rozwijaj¹cego siê systemu kszta³cenia integracyjnego
Axiological and social aspect of teachers,service in accordance

with chllenges of reformed Polish education and needs of developing

system of integrate education ........................................................................................ 129

Maria Flanczewska

Pedagog specjalny dziœ – kilka uwag o kompetencjach
Special educator nowadays – few notes about competences ..................................... 153

Dorota Barwiñska

Edukacja pozaszkolna wobec wyzwañ integracji europejskiej
Out – school education in accordance with challenges
of European integration ..................................................................................................... 161

Spis treœci

7

Prezentacje i dyskusje, kronika, recenzje

Presentations and discussions, the chronicle, reviews

Czêœæ III

INTEGRACJA – NAUCZYCIEL – WIEDZA

Part III

INTEGRATION – TEACHER – KNOWLEDGE

Janina Wyczesany

Ocaliæ od zapomnienia – pamiêci Marii Grzegorzewskiej
To save from forgetfulness – in the memory of Maria Grzegorzewska ............... 175

Bogus³awa Jod³owska

Idea integracji w perspektywie pedagogiki Marii Montessori
The idea of integration in the view of Maria Montessori ,s pedagogics ....................... 183
Anna Franek

Integracja doros³ych niepe³nosprawnych
Integration of mentally handicapped adults ................................................................. 189

Micha³ Kabiczke

O wartoœci wiedzy ucznia (recenzja ksi¹¿ki Doroty Klus-Stañskiej,

Konstruowanie wiedzy w szkole, Olsztyn 2000)
About the worth of student ,s knowledge (review on Dorota Klus-Stañska,s
Constructing of the knowledge about school, Olsztyn 2000) ....................................... 195

Bogus³awa Jod³owska

M³ody nauczyciel a idea integracji (recenzja ksi¹¿ki Wandy Dró¿ki,

M³ode pokolenie nauczycieli, Kielce 2004)
Young teacher and the idea of integration (review on Wanda Dró¿ka,s

Generation of young teachers, Kielce 2004) .............................................................. 199

Noty o autorach
Notes about authors ........................................................................................................... 208

Sapere aude!

Miej odwagê pos³ugiwaæ siê w³asnym rozumem!

¯adnego sk³adnika nie powinniœmy uroniæ: ani duszy, ani cia³a. Do-
chodzimy wreszcie do epoki, której has³em nie bêdzie: „Jedno albo
drugie”, has³o teatralne, przydatne jedynie na scenie. Nadchodz¹
nowe czasy, których has³em jest: „I jedno, i drugie”. Integracja. Syn-
teza. Nie amputacja.

Jose Ortega y Gasset

S£OWO WSTÊPNE

Wychowanie jest tym œrodkiem, którym pos³uguje siê ludzka spo³ecznoœæ
celem zachowania i przekazywania swego fizycznego i duchowego cha-
rakteru. W nieustannym przemijaniu wszystkiego gin¹ jednostki, ale gatu-
nek pozostaje i trwa niezmieniony.

Werner Jaeger, Paideia

S³owo „integracja” jest ostatnio na ustach wszystkich. Pojêcie to znajduje

zastosowanie w pedagogice, psychologii, kulturze, polityce spo³ecznej. Wie-
le dyskusji i problemów wywo³uje integracja z Uni¹ Europejsk¹. Na naszych
oczach bowiem rodz¹ siê zrêby wspólnoty ogólnoludzkiej czy – jak mówi¹
inni – cywilizacji zintegrowanej. Z zainteresowaniem œledzi siê dzia³ania na
rzecz integracji osób niepe³nosprawnych ze œrodowiskiem szkolnym
i lokalnym. Trwaj¹ca reforma systemu oœwiaty opowiada siê za integracyjny-
mi formami kszta³cenia na wszystkich etapach edukacji, za integracj¹ spo-
³eczn¹, a nie segregacj¹, jak to mia³o miejsce jeszcze do niedawna. Coraz
czêœciej myœli siê o wychowaniu dopuszczaj¹cym spojrzenie na rozwój cz³o-
wieka jako nie tylko na proces budowania wy¿szych poziomów zachowania
i dzia³ania, ale równie¿ os³abiania i rozbijania automatycznych, prymityw-
nych i powtarzaj¹cych siê si³ cyklu ¿yciowego, co pocz¹tkowo – jak wskazu-
je Kazimierz D¹browski w

Dezintegracji pozytywnej

1

– dezintegruje pozy-

tywnie dotychczasow¹ strukturê osobowoœci, by w efekcie mog³a ona dojœæ
do nowej wtórnej integracji. Nie ulega kwestii, i¿ rzuca to nowe œwiat³o na
problem trudnoœci dydaktycznych i wychowawczych. Te wszystkie wielkie
problemy, które przywo³ywane s¹ za spraw¹ integracji – „s³owa na czasie”
– wskazuj¹, ¿e jest to has³o ukazuj¹ce w pedagogice wiele obszarów, które
wymagaj¹ naukowych przemyœleñ. Integracja to nie kolejne modne s³owo,
ale pojêcie – idea o donios³ej roli dla teorii i praktyki edukacyjnej w historycz-
nym momencie, kiedy – jak czytamy w Raporcie dla UNESCO pod przewod-
nictwem J. Delorsa

Edukacja. Jest w niej ukryty skarb

:

1

K. D¹browski,

Dezintegracja pozytywna, Warszawa 1979.

10

Idea integracji a wychowanie. Ku pedagogice integralnej

ca³y œwiat jest teatrem donios³ych innowacji naukowych i technologicznych,
zmian w dziedzinie gospodarki i polityki oraz transformacji struktur demo-
graficznych i spo³ecznych. Te gwa³towne przeobra¿enia niew¹tpliwie w przy-
sz³oœci przybieraj¹ce na sile, bêd¹ wywo³ywaæ powa¿ne napiêcia, szczególnie
w œrodowiskach edukacyjnych, zmuszaj¹c je do reagowania na narastaj¹ce
potrzeby i podejmowania nowych wyzwañ szybko zmieniaj¹cego siê œwiata.
Aby stawiæ czo³o wymaganiom naszej epoki, bêdziemy musieli przejawiæ twór-
cz¹ postawê, odwagê, stanowcze postanowienie przeprowadzenia rzeczywi-
stych zmian, wolê sprostania oczekuj¹cym nas zadaniom

2

.

Z pewnoœci¹ warto wiêc podj¹æ szersz¹ dyskusjê wokó³ idei integracji

i jej konsekwencji dla procesu wychowania, nauczyciela i wreszcie dla teo-
rii pedagogiki. Zapocz¹tkowuje j¹ ksi¹¿ka

Idea integracji a wychowanie. Ku

pedagogice integralnej

, która jest prób¹ wyjœcia naprzeciw wyzwaniom edu-

kacyjnym poprzez w³¹czenie siê w pog³êbione dyskusje i dialog o funda-
mentalnych dylematach wychowania z wyeksponowaniem nowej roli szko-
³y, nauczyciela, uczniów, rodziców. Pamiêtaj¹c o

paidei

i o tym, co wynika

z namys³u nad greck¹ form¹ wychowania cz³owieka dla ca³ej zachodniej
cywilizacji, oraz bior¹c pod uwagê dzisiejsze wymagania i konsekwencje
procesu globalizacji, warto powtórzyæ za Tadeuszem Kotarbiñskim:

Marzy mi siê taki uk³ad œwiata, i¿by ka¿dy móg³ wszêdzie na globie ziem-

skim czuæ siê jak u siebie, a jest to marzenie bynajmniej nie utopijne, choæ
d³ugodystansowe

3

.

Z pewnoœci¹ edukacja jest szans¹ na spe³nienie takiego marzenia i szan-

sê tê nale¿y „bezwzglêdnie wykorzystaæ”. Edukacja jest te¿ „portem schro-
nienia” i tym, „czego nikt nie mo¿e zabraæ cz³owiekowi”.

Ksi¹¿ka

Idea integracji a wychowanie. Ku pedagogice integralnej

jest

pierwszym tomem Prac Naukowo-Dydaktycznych Kolegium Nauczycielskie-
go w Gliwicach, które ukazywaæ siê bêd¹ systematycznie w serii „Integracja
– Nauczyciel – Wychowanie”. W jej ramach wstêpnie przewidziano nastêpuj¹-

2

Edukacja. Jest w niej ukryty skarb. Raport dla UNESCO Miêdzynarodowej Komisji

ds. Edukacji Dwudziestego Pierwszego Wieku, oprac. J. Delors, t³um. W. Rabczuk, War-
szawa 1998, s. 209.

3

T. Kotarbiñski,

Drogi dociekañ w³asnych. Fragmenty filozoficzne, Warszawa 1986,

s. 389, cyt. za: J. Seku³a,

Przedmowa do: etycznoϾ globalna Рutopia czy koniecznoϾ?

[w:]

Idea etycznoœci globalnej, red. J. Seku³a, Siedlce 1999.

S³owo wstêpne

11

ce dzia³y: opracowania naukowe, prezentacje i dyskusje, kronika, recenzje.
Celem serii jest wywo³anie dyskusji i dostarczenie inspiracji do dalszych
poszukiwañ teoretyczno-badawczych w obszarze, który zakreœla formu³a:
integracja – nauczyciel – wychowanie. Jest ona tak pomyœlana, by wskazy-
wa³a nowe obszary i konteksty, tak¿e z pogranicza wielu nauk wspó³pracu-
j¹cych z pedagogik¹, np. filozofii, socjologii, psychologii, ale te¿ teologii,
nauki o kulturze, ekologii, polityki, nauk medycznych i nauk przyrodni-
czych. ¯ycie cz³owieka jest zawsze ca³oœci¹, której nie mo¿na zredukowaæ
do czêœci, dlatego te¿ poszerzone pole pedagogicznej refleksji mo¿e siê staæ
perspektyw¹ otwieraj¹c¹ pedagoga na wiedzê, wolnoœæ, krytykê i nieoczy-
wistoœæ, a tak¿e na dojrza³oœæ i prawdê.

Sapere aude! –

ta w³aœnie dewiza

europejskiego Oœwiecenia jest ci¹gle ¿ywa, bo ci¹gle wa¿ne jest w³asne „ja-
sne myœlenie”, eliminowanie b³êdów i przes¹dów. O wyzwalaniu „powszech-
nego rozumu ludzkiego” mówi³ Sokrates, gdy wychodzi³ do swoich uczniów
na ateñsk¹ agorê w IV wieku p.n.e., przypomnia³ o nim Kant w XVIII wieku,
a na pocz¹tku XXI wieku, gdy zagro¿one s¹ podstawy cz³owieczeñstwa, myœl
ta ci¹gle jest aktualna. Pedagogika ma poddaæ analizie „powszechny ro-
zum” i mo¿e to uczyniæ w sposób nowy, miêdzy innymi za spraw¹ idei inte-
gracji, której korzeni szukaæ mo¿na u Sokratesa.

Bogus³awa Jod³owska

Gliwice, styczeñ 2003

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

e-booksweb.pl - audiobooki, e-booki

.