„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Ludmiła Łopacińska
Posługiwanie się językiem angielskim zawodowym
515[01].O1.08
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr Karolina Barska
mgr inż. Marzena Drużdżel
Opracowanie redakcyjne:
mgr Ludmiła Łopacińska
Konsultacja:
dr inż. Krzysztof Symela
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 515[01].O1.08,
„Posługiwanie się językiem angielskim zawodowym”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla technika ochrony fizycznej osób i mienia.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Materiał nauczania
7
4.1.Rodzaje i budowa czasów w języku angielskim
7
4.1.1. Materiał nauczania
7
4.1.2. Pytania sprawdzające
13
4.1.3. Ćwiczenia
13
4.1.4. Sprawdzian postępów
15
4.2. Zaimek i przyimek w języku angielskim
16
4.2.1. Materiał nauczania
16
4.2.2. Pytania sprawdzające
17
4.2.3. Ćwiczenia
17
4.2.4. Sprawdzian postępów
19
4.3. Rzeczownik w języku angielskim. Przedimek określony i nieokreślony
20
4.3.1. Materiał nauczania
20
4.3.2. Pytania sprawdzające
22
4.3.3. Ćwiczenia
22
4.3.4. Sprawdzian postępów
23
4.4. Przymiotnik i jego zastosowanie w języku angielskim
24
4.4.1. Materiał nauczania
24
4.4.2. Pytania sprawdzające
25
4.4.3. Ćwiczenia
25
4.4.4. Sprawdzian postępów
26
4.5.
Komunikacja w języku angielskim. Prowadzenie rozmowy bezpośredniej
i telefonicznej
27
4.5.1. Materiał nauczania
27
4.5.2. Pytania sprawdzające
29
4.5.3. Ćwiczenia
29
4.5.4. Sprawdzian postępów
31
4.6. Słownictwo związane z wykonywaniem zawodu technika ochrony fizycznej
osób i mienia
32
4.6.1. Materiał nauczania
32
4.6.2. Pytania sprawdzające
35
4.6.3. Ćwiczenia
35
4.6.4. Sprawdzian postępów
37
5. Sprawdzian osiągnięć
38
6. Literatura
42
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o posługiwaniu się językiem
angielskim
zawodowym,
w
nawiązywaniu
i
podtrzymywaniu
kontaktów
ze
współpracownikami oraz wyrażaniu swojej opinii i zdobywaniu informacji zawodowych.
W poradniku zamieszczono:
1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności, które powinieneś mieć
opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.
2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3. Materiał nauczania (rozdział 4), który umożliwia samodzielne przygotowanie się do
wykonania ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Obejmuje on również ćwiczenia, które
zawierają wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do realizacji ćwiczeń. Przed
ćwiczeniami zamieszczono pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do ich wykonania. Po
ćwiczeniach zamieszczony został sprawdzian postępów. Wykonując sprawdzian postępów,
powinieneś odpowiadać na pytania tak lub nie, co oznacza, że opanowałeś materiał albo
nie.
4. Sprawdzian osiągnięć, w którym zamieszczono instrukcję dla ucznia oraz zestaw zadań
testowych sprawdzających opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki.
Zamieszczona została także karta odpowiedzi.
5. Wykaz literatury obejmujący zakres wiadomości, dotyczącej jednostki modułowej, która
umożliwi Ci pogłębienie nabytych umiejętności.
Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, poproś nauczyciela
o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność.
Jednostka modułowa: „Posługiwanie się językiem angielskim zawodowym ”, której treści
teraz poznasz zawarta jest w module 515[01].O1 Podstawy funkcjonowania i rozwoju
pracownika ochrony.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju
wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych w module
515[01].O1
Podstawy funkcjonowania
i rozwoju pracownika ochrony
515[01].O1.01
Stosowanie przepisów prawa
obowiązujących
w Polsce
i Unii Europejskiej
515[01].O1.02
Stosowanie przepisów prawa
dotyczących ochrony osób
i mienia
515[01].O1.03
Nawiązywanie kontaktów
społecznych
515[01].O1.04
Stosowanie zasad organizacji
i zarządzania
przedsiębiorstwem
515[01].O1.07
Stosowanie technik
samoobrony
515[01].O1.05
Prowadzenie działalności
gospodarczej
515[01].O1.06
Udzielanie pierwszej
pomocy poszkodowanym
515[01].O1.08
Posługiwanie się
językiem angielskim
zawodowym
515[01].O1.09
Stosowanie technologii
informacyjnych
w działalności zawodowej
515[01].O1.10
Kreowanie wizerunku
przedsiębiorstwa
świadczącego usługi ochrony
osób i mienia
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:
−
prezentować podstawowy zakres kompetencji językowej,
−
stosować mechanizmy antycypacyjne i domysłu językowego na gruncie języka polskiego
i języka obcego,
−
wykorzystywać opanowane podstawowe techniki pracy z komunikatem słyszanym
i czytanym,
−
korzystać ze słowników obcojęzycznych,
−
stosować podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
−
przetwarzać informacje,
−
korzystać z różnych źródeł informacji.
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:
–
posłużyć się językiem zawodowym w stopniu umożliwiającym komunikowanie się,
–
posłużyć się formą pisemną języka angielskiego,
–
posłużyć się językiem angielskim w stopniu umożliwiającym rozumienie i interpretację
tekstu pisanego,
–
wykorzystać słownictwo specjalistyczne w pracy pracownika ochrony,
–
sporządzić teksty dotyczące problematyki zawodowej,
–
posłużyć się słownikami i literaturą angielskojęzyczną.
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. MATERIAŁ NAUCZANIA
4.1. Rodzaje i budowa czasów w języku angielskim
4.1.1. Materiał nauczania
W języku angielskim wyróżniamy następujące rodzaje czasów, używane do codziennej
komunikacji:
1. Czas teraźniejszy ciągły – Present Continuous.
2. Czas teraźniejszy prosty – Present Simple.
3. Czas przeszły prosty– Past Simple.
4. Czas przeszły ciągły– Past Continuous.
5. Czas przeszły – Present Perfect.
6. Czas przyszły prosty– Future Simple.
1. Present Continuous
Czasu teraźniejszego ciągłego używamy:
– mówiąc o czynności, która odbywa się w danym momencie: They are talking (Oni
rozmawiają),
– mówiąc o czynności tymczasowej: I am living with my friends at the moment (Obecnie
mieszkam z moimi przyjaciółmi),
– gdy mówimy o najbliższych planach: She is going to the cinema tomorrow (Ona idzie
jutro do kina),
– gdy mówimy o zmianach, rozwoju i postępie: Life is getting easier thanks to technology
(Życie jest łatwiejsze dzięki technologii).
Tworzenie czasu Present Continuous:
Podmiot +odmiana czasownika „to be“ + czasownik z końcówką „ing“
Pytania tworzymy przez zastosowanie inwersji:
Are you watching TV at the moment?
W zdaniu przeczącym po czasowniku „to be“ dodajemy słówko przeczące „NOT“.
You are not watching TV at the moment.
You aren‘t watching TV at the moment.
W zdaniach przeczących można używać skrótu „n‘t“ zamiast „NOT“. Należy jednak
pamiętać, że do 1 os. l.p. nie stosuje się skrótu: I am not
2. Present Simple
Czas Present Simple jest czasem teraźniejszym prostym i używamy go:
– mówiąc o prawdach oczywistych: It gets cold in the winter here (Zimą robi się tu zimno),
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
– z wyrazami: sometimes, always, often, never, ever, rarely, seldom, hardly ever, ze
zwrotami: every day, every month: My parents never eat meat (Moi rodzice nigdy nie
jedzą mięsa),
– gdy mówimy o codziennych czynnościach z naszego życia: We live in a big house
(Mieszkamy w dużym domu).
Tworzenie czasu Present Simple:
Podmiot + czasownik w formie podstawowej + dalsza część zdania
They live in Warsaw.
Pytania tworzymy przez dopisanie słówka „DO“ przed podmiotem:
Do they live in Warsaw?
Przeczenie „DON‘T“ stawiamy po orzeczeniu.
They don‘t live in Warsaw.
W przypadku III osoby l.p. do czasownika w formie podstawowej dopisujemy końcówkę –s
lub –es.
Końcówka –es jest dopisywana, jeżeli czasownik jest zakończony na: -s, -ss, -o, -x, -sh, -ch,
np. mix – mixes, wash – washes, miss – misses.
She washes her hair three times a week.
Pytania tworzymy przez dopisanie słówka „DOES“ przed podmiotem. Poza tym, w pytaniach
występuje forma podstawowa czasownika, bez końcówki –es:
Does she wash her hair three times a week?
Przeczenie „DOESN‘T“ stawiamy po orzeczeniu i również w tym przypadku forma
czasownika jest formą podstawową:
She doesn‘t wash her hair three times a week.
3. Past Simple
Czas przeszły Past Simple opisuje zdarzenia z przeszłości, które są definitywnie zakończone.
W czasie Past Simple używamy następujących określników czasu: yesterday, last, ago. Do
tworzenia czasu Past Simple niezbędna jest znajomość formy przeszłej czasowników:
Tabela 1. Zestawienie czasowników nieregularnych
Forma
podstawowa
Past simple Past participle
Tłumaczenie
be
was(were)
been
być
become
became
become
stawać się
begin
began
begun
zaczynać się, rozpocząć
bite
bit
bitten
gryźć, kąsać, przygryzać, nadgryzać, odgryzać
blow
blew
blown
dmuchać, dąć, wiać, wysiąkać nos, rozkwitać
break
broke
broken
tłuc, łamać, pogruchotać, zepsuć się
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
bring
brought
brought
przynosić, przywozić, przyprowadzać, sprowadzać,
nanieść, zmusić się
build
built
built
budować
burn
burnt
burnt
palić, parzyć, podpalać, spalać się
buy
bought
bought
kupować, nabywać
catch
caught
caught
łapać, złapać, chwycić, złowić
choose
chose
chosen
wybierać, typować
come
came
come
przychodzić, przyjeżdżać, przybywać, nadciągać
cost
cost
cost
kosztować
cut
cut
cut
kroić, ciąć
drive
drove
driven
kierować
eat
ate
eaten
jeść
fall
fell
fallen
upaść, spadać
feel
felt
felt
czuć
fight
fought
fought
walczyć
find
found
found
znaleźć
fly
flew
flown
latać
forbid
forbade
forbidden
zakazać
forget
forgot
forgotten
zapominać, zapomnieć
forgive
forgave
forgiven
wybaczać
get
got
got
dostać
give
gave
given
dawać
go
went
gone
iść
grow
grew
grown
rosnąć
have
had
had
mieć
hear
heard
heard
słyszeć
hit
hit
hit
uderzyć, uderzać
hurt
hurt
hurt
ranić
keep
kept
kept
trzymać, zachować
know
knew
known
wiedzieć
learn
learnt
learnt
uczyć się
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
leave
left
left
zostawiać, wychodzić
lend
lent
lent
pożyczać
let
let
let
pozwolić
lie
lay
lain
leżeć
lose
lost
lost
gubić
make
made
made
robić
mean
meant
meant
znaczyć, oznaczać
meet
met
met
spotkać
pay
paid
paid
płacić
put
put
put
kłaść
read
read
read
czytać
ride
rode
ridden
jeździć (np. konno)
ring
rang
rung
dzwonić
run
ran
run
biec
see
saw
seen
widzieć
sell
sold
sold
sprzedawać
send
sent
sent
wysyłać
show
showed
shown
pokazywać
shut
shut
shut
zamykać
sing
sang
sung
śpiewać
sit
sat
sat
siadać, siedzieć
sleep
slept
slept
spać
speak
spoke
spoken
mówić
spend
spent
spent
spędzać, wydawać
stand
stood
stood
stać
steal
stole
stolen
kraść
swim
swam
swum
pływać
take
took
taken
brać
teach
taught
taught
nauczać
tell
told
told
opowiadać
think
thought
thought
myśleć
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
throw
threw
thrown
rzucać
wake
woke
woken
budzić się
wear
wore
worn
nosić, mieć na sobie
win
won
won
wygrać
wring
wrung
wrung
wykręcać, wyciskać
write
wrote
written
pisać
He wrote a long letter to his aunt.
Jeżeli czasownik jest regularny, do formy podstawowej należy dodać końcówkę –ed, np.
listen – listened.
He listened to music.
Pytania tworzymy przez słówko „DID”, przy czym zmieniamy formę przeszłą czasownika na
formę podstawową.
Did he write a long letter to his aunt?
Przeczenia tworzymy przez dodanie słówka „DIDN’T” przez orzeczeniem (w formie
podstawowej):
He didn’t write a long letter to his aunt.
4. Past Continuous
Czasu Past Continuous używamy:
– mówiąc o czynności przeszłej, która odbywała się w tym czasie, gdy nastąpiła inna
czynność przeszła: I was reading the newspaper when the doorbell rang (Czytałam gazetę,
kiedy zadzwonił dzwonek),
– do oznaczenia czynności ciągłej, która trwała w jakimś okresie w przeszłości: At 2.30 we
were still waiting for the bus (O godz. 2.30 wciąż czekaliśmy na autobus).
Konstrukcja czasu Past Continuous:
I was completing documents.
Was I completing documents?
I wasn’t completing documents.
5. Present Perfect
Present Perfect używamy:
– mówiąc o czynnościach, które odbyły się w przeszłości, ale ich skutki są widoczne teraz,
– mówiąc o zdarzeniach, które nastąpiły w niezbyt odległej przeszłości: She has just failed
her exam (Ona właśnie oblała egzamin),
– mówiąc o czynnościach, które zaczęły się w przeszłości, ale trwają nadal (I have lived
there for 3 years (Mieszkam tam od trzech lat).
Konstrukcja zdania w czasie Present Perfect:
Podmiot + have / has + Past participe (z tabeli przy opisie czasu Past Simple)
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
My friends have just left school.
Have my friends just left school?
My friends haven’t left school yet.
W czasie Present Perfect używamy następujących określników czasu: lately, never, ever, just
yet, already, for, since.
6. Future Simple
Czasu przyszłego Future Simple użyjemy, jeśli podejmujemy decyzję, uważamy jakieś
wydarzenie za pewne lub bardzo prawdopodobne, jesteśmy przekonani o tym, oferując
pomoc, prosząc o pomoc, prosząc uprzejmie o coś.
Tworzenie czasu Future Simple
Podmiot + WILL + podstawowa forma czasownika
You will call her.
Will you call her?
You will not (won’t) call her.
Czasowniki modalne
Czasowniki modalne to czasowniki posiadające tę samą formę we wszystkich osobach oraz
nie przybierające końcówki -ing. Ich tworzenie jest bardzo proste. Pytania tworzymy przez
inwersję zamieniając kolejnością czasownik modalny z podmiotem, natomiast w przeczeniu
po czasowniku modalnym wstawiamy słówko "NOT".
1) Should – wyraża powinność
She should go to the doctor (Powinna iść do lekarza)
Should she go to the doctor?
She should not (shouldn't) go to the doctor.
2) Ought to – ma to samo znaczenie co "should", jednak o silniejszym zabarwieniu
emocjonalnym.
We ought to learn (My powinniśmy uczyć się)
Ought we to learn?
We ought not (oughtn't) to learn.
3) May – wyraża możliwość, przypuszczenie.
They may come to us (Mogą do nas przyjść).
May they come to us?
They may not come to us.
4) Can – wyraża umiejętność, możliwość zrobienia czegoś
You can swim (Potrafisz pływać).
Can you swim?
You cannot (can't) swim.
5) Must – musieć
We must sleep more (Musimy spać dłużej).
Must we sleep more?
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
We needn't sleep more!
Zaprzeczając czasownik "must" należy użyć wyrażenia "needn't". Wyrażenie mustn't
oznacza całkowicie co innego, mianowicie zakaz, np. We mustn't smoke (Nam nie wolno
palić).
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie czasy wyróżniamy w języku angielskim?
2. Jakie zadanie pełnią poszczególne czasy?
3. Jak budujemy poszczególne czasy?
4. Kiedy stosujemy czas przeszły Past Simple, a kiedy Present Perfekt?
5. Co oznacza czasownik modalny "should"?
6. Co oznacza wyrażenie "needn't"?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wstaw czasowniki w czasie Past Simple, a następnie utwórz do zdań pytania.
1. I (see)............................... an accident.
................................................................................................................................................
2. They (park) .................................. their car next to the office.
.......................................................................................................................................................
3. We (be) ...................................... in Russia last year.
......................................................................................................................................................
4. Mark (clean) .......................................... his room two hours ago.
......................................................................................................................................................
5. Mary and Lisa (have) ................................. a good weekend last week.
......................................................................................................................................................
6. She (be) ............................... sick in February.
.......................................................................................................................................................
7. Sheila (write) ............................... her first book fifteen years ago.
.......................................................................................................................................................
8. We (meet) ................................ our close friends two days ago.
.......................................................................................................................................................
9. In 1999 he (move) ..................................... to Berlin.
.......................................................................................................................................................
10. Yesterday I (go) .................................. to the cinema with my friend.
.......................................................................................................................................................
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać informacje o zasadach budowania czasu Past Simple,
2) przeczytać informacje o zasadach tworzenia pytań w czasie Past Simple,
3) uzupełnić podane zdania,
4) od podanych zdań utworzyć pytania,
5) zaprezentować ćwiczenie.
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Wyposażenie stanowiska pracy:
– materiał zawierający schemat budowania czasu Past Simple,
– zeszyt do ćwiczeń,
– przybory do pisania,
– literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 2
Uzupełnij luki czasownikiem w czasie Present Simple.
1. I ........... keen on judo. (be)
2. How ............. you today? (be)
3. Brenda’s cousin ............ in London. (live)
4. She .............. American films. (like)
5. Linda ............................. geography. (be interested in)
6. The Scotts ................. breakfast at eight o’clock every day. (have)
7. Mark and Barbara ................... Polish. (be)
8. They ............... students. (not be)
9. Philip can ............... very well. (swim)
10. He ............... a lot about swimming. (know)
11. We can ............... English. (speak)
12. She ............. a lot of problems. (have)
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać informacje o zasadach budowania czasu Present Simple,
2) przeczytać informacje o zasadach tworzenia pytań w czasie Present Simple,
3) uzupełnić podane zdania,
4) zaprezentować ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
– materiał zawierający schemat budowania czasu Present Simple,
– zeszyt do ćwiczeń,
– przybory do pisania,
– literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 3
Wstaw w wykropkowane miejsca czasownik w odpowiednim czasie.
1. What ................. you .................. (do) this evening, John?
2. We ..................... (go) to the theatre tonight.
3. He .................. (spend) all his holidays at the seaside.
4. We normally .................. (live) with our parents.
5. I haven’t seen John since we both .................. (leave) college.
6. She always .................. (bite) her nails.
7. I .................. (see) him last week.
8. I usually .................. (park) my car next to the office.
9. She never .................. (go) to the party.
10. You .................. (come) to my birthday last week.
11. She .................. (not leave) a holiday.
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
12. Ben .................. (not write) to us.
13. She .................. (speak) English very well.
14. My husband .................. (not love) me.
15. They .................. (not be) to the cinema two months ago.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać informacje o zasadach budowania czasów w języku angielskim,
2) uzupełnić podane zdania,
3) zaprezentować ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
– materiał zawierający schemat budowania czasów języku angielskim,
– zeszyt do ćwiczeń,
– przybory do pisania,
– literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) wymienić rodzaje czasów występujących w języku angielskim?
¨
¨
2) wyjaśnić sposoby budowania czasów?
¨
¨
3) określić zasady stosowania poszczególnych czasów?
¨
¨
4) rozpoznać rodzaj czasu w zawodowym tekście obcojęzycznym? ¨
¨
5) zrelacjonować wydarzenia w czasie przeszłym?
¨
¨
6) przetłumaczyć zdanie w określonym czasie?
¨
¨
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
4.2. Zaimek i przyimek w języku angielskim
4.2.1. Materiał nauczania
W języku angielskim wyróżniamy następujące rodzaje zaimków:
– osobowe,
– wskazujące,
– dzierżawcze,.
Do zaimków osobowych w formie podmiotu zaliczają się:
I - ja
You - ty
he / she / it – on / ona / ono
we - my
you - wy
they – oni / one
Do zaimków wskazujących zaliczamy:
This – ten, ta, to (dotyczy przemiotu lub osoby znajdujących się blisko osoby mówiącej)
That – tamten, tamta, tamto (dotyczy przemiotu lub osoby znajdujących się w pewnej
odległości od osoby mówiącej)
These – ci, te (dotyczy przemiotów lub osób znajdującich się blisko osoby mówiącej)
Those – tamci, tamte (dotyczy przemiotów lub osób znajdujących się w pewnej odległości od
osoby mówiącej)
She likes this boy but she doesn‘t like those girls (Ona lubi tego chłopca, ale nie lubi
tamtych dziewcząt).
Zaimki dzierżawcze dzielą się na przymiotne i rzeczowne.
Zaimki dzierżawcze przymiotne występują w zdaniu razem z rzeczownikiem:
My – mój / moja / moje
Your – twój / twoja / twoje
His – jego
Her – jej
Its – jego / jej (odnosi się do rzeczy)
Our – nasz / nasza / nasze
Your – wasz / wasza / wasze
Their – ich
This is my pen (To jest mój długopis).
They love their mum (Oni kochają swoją mamę)
Zaimki dzierżawcze rzeczowne występują zamiast rzeczownika.
Mine – mój / moja / moje
Yours – twój / twoja / twoje
His – jego
Hers – jej
Ours – nasz / nasza / nasze
Yours – wasz / wasza / wasze
Theirs – ich
This is my book, but that one is hers (To jest moja książka, ale tamta jest jej)
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
Zaimek osobowy może występować w roli dopełnienia:
Me – mnie
You – ciebie
Him – jego
Her – ją
Us – nas
You – was
Them – ich
Przyimek w języku angielskim jest kwestią skomplikowaną dla wielu osób, bowiem aby
go dobrze używać, należy nauczyć się kilku „suchych” zasad.
on – podstawowe znaczenie to „na”, np. on the table (na stole). Przyimka on używamy
również przed dniami tygodnia, np. on Friday (w piątek), przed datą, jeżeli jest dokładnie
określona – on 25
th
April (dwudziestego piątego kwietnia),
in- podstawowe znaczenie „w”, np. in Warsaw (w Warszawie), ale używamy go również przy
zastosowaniu czasu przyszłego, gdzie przybiera znaczenie „za” (jakiś czas), np. in 2
weeks (za dwa tygodnie). Przyimek „in” stosujemy również przed określeniem pory dnia,
np. in the morning, in the afternoon (ranem, po południu),
at – przyimek ten stawiamy głównie przed następującymi zwrotami: at home, at night, at
midnight, at the weekend, at the beginning, at the end, at Christmas, at Easter oraz przed
godzinami: at 2 o’clock,
from – z, np. from London (z Londynu),
till – aż do (till the end – aż do końca),
to – do (to school – do szkoły).
4.2.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie znasz rodzaje zaimków dzierżawczych?
2. Jakie przyimki są najczęściej używane w języku angielskim?
3. Jakie znasz rodzaje zaimków wskazujących?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wstaw odpowiedni przyimek spośród: at, in, on:
1. I was born ........... the 7
th
of June.......... 1982.
2. John never works ............. Sundays but he always works......... Saturdays.
3. We usually go on holiday............ July or......... August.
4. I am staying home ............ the weekend.
5. I hate getting up .............. 7 ................ the morning.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać informacje dotyczące przyimka w języku angielskim,
2) wstawić odpowiedni przyimek,
3) napisać w zeszycie odpowiedzi,
4) zaprezentować ćwiczenie.
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
zeszyt do ćwiczeń,
−
przybory do pisania,
−
literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 2
Wstaw odpowiedni zaimek w luki zdań przedstawionych poniżej.
1. There is a final agreement between (I) .......... and (he)...............
2. Everybody excepts (she)............... accepted the project.
3. These bags must be heavy. No, I can carry (they)................
4. Wait, the soup is too hot for (you)............... to eat (it)...............
5. Make sure (they)............. understand your point of view.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać informacje dotyczące zaimka w języku angielskim,
2) wstawić odpowiedni zaimek,
3) napisać w zeszycie odpowiedzi,
4) zaprezentować ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
zeszyt do ćwiczeń,
−
przybory do pisania,
−
literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 3
Uzupełnij zdania wstawiając this, that, these, those.
1) He's so busy that i don't see much of him ..........days.
2) We haven't got enough money to go on holiday ............... year.
3) What's the name of ................ man we met .................. morning?
4) Have you been in ................ new supermarket in the centre?
5) The price of petrol ................... days is incredible.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać informacje dotyczące zaimka w języku angielskim,
2) wstawić odpowiedni zaimek,
3) napisać w zeszycie odpowiedzi,
4) zaprezentować ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
zeszyt do ćwiczeń,
−
przybory do pisania,
−
literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
4.2.4. Sprawdzian postęp
Czy potrafisz: Tak Nie
1) określić rodzaje zaimków dzierżawczych?
¨
¨
2) określić rodzaje przyimków w języku angielskim? ¨
¨
3) określić rodzaje zaimków wskazujących?
¨
¨
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
4.3. Rzeczownik w języku angielskim. Przedimek określony
i nieokreślony
4.3.1. Materiał nauczania
Rzeczownik, podobnie jak w języku polskim, określa osoby, miejsca lub przedmioty. Od
polskiego rzeczownika angielski różni się tym, że się absolutnie przez nic nie odmienia. Poza
tym angielskie rzeczowniki nie mają rodzaju.
W większości przypadków liczbę mnogą rzeczownika tworzy się przez dodanie końcówki – s
do rzeczownika liczby pojedynczej, np. attack – attacks.
Istnieją przypadki, kiedy zamiast końcówki –s dodajemy do rzeczownika w liczbie
pojedynczej końcówkę –es. Końcówkę –es dodajemy wówczas, gdy rzeczownik w liczbie
pojedynczej jest zakończony na: s, ss, sh, ch, x.
witness witnesses (świadek - świadkowie)
box
boxes (skrzynka - skrzynki)
brush
brushes (szczotka – szczotki)
watch
watches (zegarek – zegarki)
Rzeczowniki zakończone w liczbie pojedynczej literą –y poprzedzającą spółgłoskę
zamieniają w liczbie mnogiej literę –y na –ie, np.
injury
injuries (rana – rany)
security securities (bezpieczeństwo – bezpieczeństwa)
Większość rzeczowników zakończonych w liczbie pojedynczej na –f, przybiera w liczbie
mnogiej końcówkę –ves, np.
wife
wives (żona – żony)
knife
knives (nóż – noże)
wolf
wolves (wilk – wilki)
Pewna grupa rzeczowników tworzy liczbę mnogą w sposób nieregularny:
man
men (mężczyzna – mężczyźni)
woman women (kobieta – kobiety)
fish
fish (ryba – ryby)
mouse mice (mysz – myszy)
sheep
sheep (owca – owce)
deer
deer (sarna – sarny)
goose
geese (gęś – gęsi)
tooth
teeth (ząb – zęby)
Angielskie rzeczowniki dzielą się na policzalne (countable) i niepoliczalne (uncountable).
Do rzeczowników policzalnych zaliczymy takie, które można wyszczególnić jako pojedyncze
przedmioty w większej ilości i je policzyć, np.
an affray
bójka
a truncheon
pałka obronna
a contract
umowa
Rzeczowniki niepoliczalne są nieco bardziej skomplikowane, chociaż bardzo logiczne.
Zaliczamy do nich te wszystkie przedmioty lub pojęcia, których nie da się zmierzyć bez
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
pomocy innych przedmiotów lub narysować. Do rzeczowników niepoliczalnych zaliczymy
więc:
danger – zagrożenie
protection – ochrona
Podstawową zasadą, dzięki której odróżniamy czy rzeczownik należy do policzalnych
czy nie jest to, że przed rzeczownikiem niepoliczalnym nie stawiamy przedimka a, an (o tym
później), np. an elephant, a table.
Poza tym, mówiąc o ilości przed rzeczownikami policzalnymi stawiamy:
many – dużo
few – mało
a few – trochę.
Przed rzeczownikami niepoliczalnymi stawiamy:
much – dużo
little – mało
a little – trochę
Do przedimków w języku angielskim zaliczamy: a, an, the.
A i an są przedimkami nieokreślonymi. i wstawiamy je przed rzeczownikiem w liczbie
pojedynczej, kiedy po raz pierwszy o czymś mówimy, natomiast przedimek określony
stawiamy przed rzeczownikiem jeśli wiadomo, o czym mówimy - już określiliśmy daną rzecz,
osobę, itd. Na przykład jeżeli pierwszy raz widzimy psa i chcemy na niego wskazać należy
powiedzieć: this is a dog. Natomiast jeżeli dalej chcemy go opisywać to w następnym zdaniu
powiemy np. the dog is nice.
Przedimek "a" wstawiamy przed wyrazem, którego wymowa zaczyna się od spółgłoski
natomiast "an", jeśli przy wymowie pierwszą literą jest samogłoska. Posługując się językiem
angielskim warto jest znać niektóre zawody, kraje i narodowości. Najważniejszą zasadą
w języku angielskim jest to, że narodowości piszemy wielką literą.
Tabela 2. Zawody, kraje, narodowości [oprac. własne]
Zawód
Profession
pracownik ochrony
security guard
lekarz
doctor
nauczyciel
teacher
policjant
policeman
strażak
fireman
sprzedawca
shop-assistant
prawnik
lawyer
pilot
pilot
opiekunka
babysitter
kucharz
cook
kelner
waiter
kierowca
driver
elektryk
electrician
księgowy
accountant
Kraj / narodowość
Country / nationality
Polska / Polak
Poland / Polish
Wielka Brytania / Anglik / Szkot / Walijczyk
United Kingdom / English / Scottish / Welsh
Francja / Francuz
France / French
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Rosja / Rosjanin
Russia / Russian
Niemcy / Niemiec
Germany /German
Hiszpania / Hiszpan
Spain / Spanish
Portugalia / Portugalczyk
Portugal / Portuguese
Włochy / Włoch
Italy / Italian
Grecja / Grek
Greece / Greek
Austria / Austriak
Austria / Austrian
Japonia / Japończyk
Japan / Japanese
Chiny / Chińczyk
China / Chinese
Turcja / Turek
Turkey / Turkish
Holandia / Holender
Holland / Dutch
4.3.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jaka jest różnica pomiędzy rzeczownikami policzalnymi i niepoliczalnymi?
2. Kiedy używamy przedimka „an”?
3. Kiedy używamy przedimka „the”?
4. Kiedy używamy wyrazów określających ilość „much”, „many”?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wstaw the, a, an tam, gdzie to konieczne.
1. Would you like ............... piece of ................. cake I made yesterday?
2. Yes, that would be nice. But just ................. small piece.
3. A lot of people think that New York is .............. capital of ................... United States.
4. Do you drive on ...................left or on ................ right-hand side of ................. road in
your country?
5. I am going to ................. supermarket. Do you want anything?
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać zdania,
2) wstawić odpowiednie przedimki,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
– arkusz papieru,
– ołówek lub długopis,
– literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 2
Przetłumacz z zachowaniem zasad gramatyki i ortografii języka angielskiego tekst
zawodowy, ze szczególnym zwróceniem uwagi na przedimki.
„China's government has not recognised the bodyguard profession's legal status, so for the
moment, Xing calls his bodyguard firm a "business etiquette" company. Some law-
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
enforcement officials believe the protection business should not be left to the private sector.
But Xing says that firms like his need recognition and regulation”.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać tekst,
2) zaznaczyć przedimki,
3) przetłumaczyć zdania,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
tekst zawodowy,
−
słowniki techniczne,
−
arkusz papieru,
−
ołówek lub długopis,
−
literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wskazać różnicę pomiędzy rzeczownikami policzalnymi
a niepoliczalnymi?
¨
¨
2) określić, kiedy używa się przedimka „an”? ¨
¨
3) określić, kiedy używa się przedimka „the”?
¨
¨
4) wyjaśnić, kiedy używa się wyrazów określających ilość „much”,
„many”?
¨
¨
5) nazwać kraje w języku angielskim?
¨
¨
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
4.4. Przymiotnik i jego zastosowanie w języku angielskim
4.4.1. Materiał nauczania
Przymiotnik w języku angielskim posiada tę samą formę dla wszystkich zaimków
osobowych. Przymiotniki mogą nam posłużyć przede wszystkim do opisu osób, ich wyglądu
zewnętrznego, stanów psychicznych.
Tabela 3. Przymiotniki służące do opisu osoby [oprac. własne]
Wygląd zewnętrzny / External appearance
wysoki
tall
niski
short
gruby
fat
chudy
slim
mały
small
duży
big
piękny
beautiful
brzydki
ugly
ciemny
dark
jasny
fair
okrągły
round
kwadratowy
square
kręcony
curly
prosty
straight
wąski
tight
szeroki
large
Cechy charakteru / Psychophisical features
dobry
good
zły
bad
spokojny
good-tempered
nerwowy
nervous
cierpliwy
patient
niecierpliwy
impatient
opanowany
self-controlled
nieopanowany
quick-tempered
skąpy
mean
hojny
generous
skromny
modest
wyniosły
haughty
miły
nice
wulgarny
vulgar
ciekawy
curious
nudny
boring
nieśmiały
shy
otwarty
open
mądry
wise
głupi
stupid
Adjectives strongly related to bodyguard profession / Przymiotniki silnie związane z zawodem pracownika
ochrony
wysportowany
athletic
odpowiedzialny
responsible
odważny
brave
bezprawny
unauthorised
niebezpieczny
dangerous
wyszkolony
trained
zawodowy
professional
konsekwentny
consequent
dyskretny
discreet
obowiązkowy
dutiful
zagrożony
endangered
zdecydowany
decided
ranny
injured
błyskotliwy
brilliant
Przymiotniki dzielimy na jednosylabowe, dwusylabowe i wielosylabowe.
Stopień wyższy przymiotników jednosylabowych tworzymy przez dodanie końcówki –er
do stopnia równego, zaś stopień najwyższy przez dodanie końcówki –est. Przy stopniu
najwyższym należy pamiętać, aby przed przymiotnikiem umieścić słówko „the”.
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
small – smaller – the smallest (mały, mniejszy, najmniejszy)
tall – taller – the tallest (wysoki, wyższy, najwyższy)
Jeśli przymiotnik jest zakończony na –e, dodajemy tylko kocówkę –r i –st, np.
large – larger – the largest (szeroki, szerszy, najszerszy)
Jeśli przymiotnik jest zakończony na pojedynczą samogłoskę i spółgłoskę, wówczas przed
dodaniem końcówki podwajamy ostatnią spółgłoskę:
big – bigger – the biggest (duży, większy, największy)
fat – fatter – the fattest (gruby, grubszy, najgrubszy)
W przymiotnikach dwusylabowych zakończonych na –y, przed dodaniem końcówki –er
lub –est, -y zamieniamy na –i, np.
pretty – prettier – the prettiest (ładny, ładniejszy, najładniejszy)
easy – easier – the easiest (łatwy, łatwiejszy, najłatwiejszy)
Przymiotniki wielosylabowe są tworzone w nieco odmienny sposób. Stopień wyższy
tworzymy przez dodanie „more” przed przymiotnikiem w stopniu równym, natomiast stopień
najwyższy przez dodanie „the most”:
valuable – more valuable – the most valuable (wartościowy, bardziej wartościowy,
najbardziej wartościowy)
comfortable – more comfortable – the most comfortable (wygodny, wygodniejszy,
najwygodniejszy)
Niektóre przymiotniki mają formy nieregularne:
good – better – the best (dobry, lepszy, najlepszy)
bad – worse – the worst (zły, gorszy, najgorszy)
far – further – the furthest (daleki, dalszy, najdalszy)
4.4.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. W jaki sposób stopniowane są przymiotniki jednosylabowe?
2. W jaki sposób stopniowane są przymiotniki wielosylabowe?
3. Jakie znasz wyjątki jeśli chodzi o stopniowanie przymiotników?
4. Jakie znasz przymiotniki służące do opisu osób?
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przyporządkuj podane przymiotniki do właściwej grupy:
certain, careful, colourful, fashionable, nice, ugly, pretty, interesting, wonderful, beautiful,
important, kind, cold, hot, warm, long, thin, fit.
Group A: One syllabe words with comparative in –er
and superlative in –est:
Group B: Longer words using more and most
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać zasady dotyczące tworzenia stopnia wyższego i najwyższego przymiotników,
2) przyporządkować przymiotniki do odpowiedniej grupy w tabeli,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
arkusz papieru,
−
ołówek lub długopis,
−
literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 2
Utwóż stopień wyższy i najwyższy wymienionych przymiotników:
nice, clever, happy, great, big, busy, late, good, bad, hot.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać zasady dotyczące tworzenia stopnia wyższego i najwyższego przymiotników,
2) utworzyć stopień wyższy podanych przymiotników,
3) utworzyć stopień najwyższy podanych przymiotników,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
arkusz papieru,
−
ołówek lub długopis,
−
literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
4.4.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wyjaśnić, w jaki sposób są stopniowane przymiotniki
jednosylabowe?
¨
¨
2) wyjaśnić, w jaki sposób są stopniowane przymiotniki wielosylabowe? ¨
¨
3) wymienić przymiotniki stopniowane w sposób nieregularny? ¨
¨
4) wymienić przykładowe przymiotniki służące do opisu osób?
¨
¨
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
4.5. Komunikacja w języku angielskim. Prowadzenie rozmowy
bezpośredniej i telefonicznej
4.5.1. Materiał nauczania
Komunikacja jest wymianą informacji między ludźmi. Nośnikami danych mogą być
słowa (komunikacja werbalna), gesty, teksty, obrazy, dźwięki czy też sygnały elektryczne
albo fale radiowe. Ważne jest, aby były one zrozumiałe dla nadawcy i odbiorcy.
Opanowanie
komunikowania
się
w
języku
obcym,
prowadzenia
rozmowy
i podtrzymywania kontaktu jest procesem długotrwałym i wymagającym systematycznej
pracy. Najważniejsze w procesie komunikowania jest zrozumienie i przekazanie informacji
nie koniecznie poprawnej pod względem gramatycznym.
Tabela 4. Zwroty i wyrażenia niezbędne przy komunikowaniu się w języku angielskim [oprac. własne]
Sytuacje
Przykładowe zwroty i wyrażenia.
Nawiązanie
rozmowy
Excuse me, what is your name (Przepraszam, jak się Pan nazywa…)
May I introduce myself? (Czy mogę się przedstawić…)
Hi, how are you?… (Cześć, jak się masz…)
Repeat, please! (Proszę powtórzyć!)
Good morning (dzień dobry – do południa)
Good afternoon (dzień dobry – po południu)
Good evening (dobry wieczór)
I think we've already met (sądzę, że już się spotkaliśmy)
Nice to meet you (miło mi Pana poznać)
How do you do
Praca
Komendy
Give me another document, please (Proszę okazać dokument tożsamości)
Do you have any other document? (Czy ma Pan inny dokument?)
You have been stopped because...(Został Pan zatrzymany, ponieważ...)
Don’t get nervous, please (Proszę się nie denerwować)
We have to call the Police (Musimy wezwać Policję)
Why have you taken these things? (Dlaczego wziął Pan te rzeczy?)
Empty your pockets, please (Proszę opróżnić kieszenie)
Possession of the arms without due permit is forbidden (Posiadanie broni bez zezwolenia
jest zabronione)
Fall down! (Padnij)
It is very dangerous (To jest bardzo niebezpieczne)
Sit and calm down, please (Proszę siedzieć spokojnie)
Move back (Proszę się odsunąć)
If you don’t calm down, we will have to use corecive measures (Jeśli się Pan nie
uspokoi, będziemy musieli użyć środków przymusu)
We have to report it to the Police (Musimy to zgłosić na Policję)
Look at this client, he behaves strange (Obserwuj tego klienta, zachowuje się dziwnie)
You have to stop him (Trzeba go zatrzymać)
We have a convoy (Mamy konwój)
Secure the arms! (Zabezpiecz pistolet)
Unlock the arms! (Odbezpiecz pistolet)
Potwierdzenie
You are right. (Masz rację.)
It is sure. (To się z pewnością zgadza.)
I am of the same opinion (Jestem tego samego zdania)
I completely/absolutely agree with (Całkowicie się zgadzam z...)
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
Wyrażanie opinii,
argumentowanie
I think that…(Uważam…)
In my opinion…(Moim zdaniem…)
I would say that...(Powiedziałbym…)
It seems to me…(Wydaje mi się…)
In my experience (Z mojego doświadczenia)
I might be wrong but (Mogę się mylić, ale)
If I am not mistaken (Jeśli się nie pomyliłem)
I must admit that (Muszę przyznać, że)
I can imagine that (Mogę sobie wyobrazić, że)
I am sure/certain/convinced that (Jestem pewien, przekonany)
I have no opinion in this matter (Nie mam zdania w tym temacie)
It is clear that (Jest jasne, że)
There is no doubt that (Nie ma żadnych wątpliwości, że)
From my perspective (Z mojego punktu widzenia)
Wyrażanie
przypuszczeń
Perhaps (Może)
I suppose that...(Przypuszczam…)
Wyrażanie
współczucia
I am sorry.(Przykro mi.)
Zaprzeczanie
It’s not true.(To nie jest prawda.)
I don’t think so.(Nie sądzę)
The problem is that (Problem w tym, że)
I cannot agree with this idea (Nie mogę się zgodzić na ten pomysł)
Przekonywanie
That is better!(Tak jest lepiej!)
Think about it!(Przemyśl to!)
Pytanie o radę
What shall I do?(Co mam zrobić?)
Could you advise me?(Czy mógłby mi pan doradzić?)
Do you think it's all right to do it (Sądzisz, że jest w porządku, aby to zrobić?)
What would you say if I (did it)? (Co byś powiedział, gdybym to zrobił?)
Do you think anyone would mind if (Czy sadzisz, że ktoś miałby coś przeciwko, gdybym)
Wykluczanie
It is not possible.(To nie jest możliwe.)
Not for sure.(Z pewnością nie.)
I understand where you're coming from; however (Rozumiem skąd jesteś, jednakże)
The way I see things (Sposób, w jaki ja to widzę)
I'm afraid that doesn't work for me (Obawiam się, że to mnie nie przekonuje)
Negocjowanie
I agree with you on that point (Zgadzam się z Twoim punktem widzenia)
In other words, you feel that (Innymi słowy, czuję że)
I think we can both agree that (Sądzę, że oboje możemy się zgodzić, że)
Tabela 5. Słownictwo oraz zwroty przydatne przy wykonywaniu rozmów telefonicznych [oprac. własne]
Podstawowe słownictwo związane z wykonywaniem rozmów telefonicznych
access code
kod dostępu
area code
numer kierunkowy
call/phone/telephone someone
dzwonić do kogoś
country code
numer kierunkowy do danego państwa
dial a number
wykręcać numer
extension number
numer wewnętrzny
hold
podtrzymywać rozmowę
leave a message
zostawiać wiadomość
mobile phone
telefon komórkowy
public phone
telefon ogólnodostępny
talk on the phone
rozmawiać przez telefon
user number
użytkownik numeru
voice mail
poczta głosowa
wrong number
zły numer
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
Zwroty przydatne w prowadzeniu służbowych rozmów telefonicznych
Can/May I speak to
czy mogę rozmawiać z
This is XY speaking
mówi XY
I am calling about. .
dzwonię w sprawie
Can you put me through to
czy mogę prosić o połączenie z
Is XY available
czy XY może rozmawiać?
You have got the wrong number
wykręcił pan zły numer
How can I help you
w czym mogę panu pomóc?
Who would you like to speak to?
z kim chciałby pan rozmawiać?
I'm afraid you have dialled the wrong number
obawiam się, że to pomyłka
I'll pass you over to
łączę z...
I'm sorry, but the line is engaged
przykro mi, ale linia jest zajęta
There's no reply
nikt nie odpowiada
Would you like to hold
zechce pan poczekać?
Could you try again later
mógłby pan spróbować zadzwonić później?
Can I take a message
czy mogę przyjąć wiadomość?
Would you like to leave a message
czy zechce pan zostawić wiadomość?
Przykład rozmowy telefonicznej
Monica: Monica Vollman is speaking.
Security Guard: This is Michael Mooney calling, is Ted in?
Monica: I'm afraid he's out at the moment. Can I take a message?
Security: Yes, Could you ask him to call me at. 2.30 I need to talk to him about the detention
of a foreigner in the supermarket,
Monica: Could you repeat the number please?
Security guard: Yes, that's 00483456.
Monica: Thank you Michael. Bye.
4.5.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie jest zadanie komunikacji?
2. Jakie znasz wyrażenia dotyczące nawiązania rozmowy?
3. Jakie znasz wyrażenia, które pracownik ochrony fizycznej osób i mienia może
wykorzystać przez telefon?
4. W jaki sposób można wyrażać opinię?
5. Jakie wyrażenia służą do przekonywania o swojej racji?
4.5.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Nawiąż i podtrzymaj rozmowę dotyczącą pracy w charakterze pracownika ochrony osób
i mienia. W tym celu przedstaw się, opisz swoje doświadczenie w charakterze pracownika
ochrony osób i mienia, omów, jakie posiadasz wykształcenie, zapytaj o charakter pracy:
– co będzie należało do Twoich obowiązków?
– jakie będą Cię obowiązywały godziny pracy?
– ile dni wolnych będziesz miał tygodniowo?
– jakie zarobki oferuje pracodawca?
– podziękuj za informacje.
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) nauczyć się odpowiednich zwrotów rozpoczynających, podtrzymujących i kończących
rozmowę,
2) przygotować słownictwo dotyczące Twojej pracy i wyboru zawodu,
3) rozpocząć dialog z rozmówcą,
4) skoncentrować się na komunikacji,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
zwroty podtrzymujące komunikację zawarte w poradniku,
−
słownictwo do dialogu,
−
literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 2
Wyraź opinię na temat obejrzanego filmu dotyczącego pracy pracownika ochrony
fizycznej osób i mienia w supermarkecie. Wskaż wady i zalety pracy w charakterze
pracownika ochrony. Omów, co Cię szczególnie zainteresowało w czasie oglądania filmu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) obejrzeć film,
2) przeczytać słownictwo dotyczące pracy pracownika ochrony fizycznej osób i mienia,
3) rozpocząć i podtrzymać dyskusję w grupie,
4) skoncentrować się na komunikacji,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
film instruktażowy,
−
słownictwo do dyskusji,
−
literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 3
Nagraj po angielsku tekst wiadomości zostawionej w skrzynce głosowej, w której:
– przedstawisz się,
– poinformujesz w jakiej sprawie dzwonisz,
– podasz sposób w jaki odbiorca może się z tobą skontaktować.
Wysłuchaj nagrania kilkakrotnie. Oceń płynność swojej wypowiedzi i poprawność językową.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) opracować treść wypowiedzi zgodnie z poleceniem,
2) nagrać wypowiedź,
3) wysłuchać kilkakrotnie wypowiedź,
4) ocenić efekt pracy i porównać z nagraniami innych uczniów.
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
Wyposażenie stanowiska pracy:
– słowniki,
– urządzenie nagrywające.
4.5.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz?
Tak Nie
1) wyjaśnić, co to jest komunikacja? ¨
¨
2) określić wyrażenia związane z pracą pracownika ochrony fizycznej
osób i mienia?
¨ ¨
3) wyjaśnić wyrażenia służące do wymiany opinii?
¨ ¨
4) wyjaśnić wyrażenia służące do przekonywania o swojej racji?
¨ ¨
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
4.6. Słownictwo związane z wykonywaniem zawodu technika
ochrony fizycznej osób i mienia
4.6.1.Materiał nauczania
Przy wykonywaniu zawodu technika ochrony fizycznej osób i mienia stosuje się
specjalistyczne
słownictwo
zawodowe,
dlatego
też
chcąc
porozumiewać
się
z obcokrajowcami należy poznać jego obszar w języku obcym. Poniższa tabela stanowi
podstawowe słownictwo zawodowe potrzebne do porozumiewania się w czasie pracy
w języku angielskim zawodowym.
Tabela 6. Słownictwo z dziedziny prawa, samoobrony, technik interwencyjnych, pierwszej pomocy
przedlekarskiej oraz ekonomii niezbędne do wykonywania pracy na stanowisku pracownika ochrony
fizycznej osób i mienia [oprac. własne]
Słownictwo ogólne w odniesieniu do ochrony osób
bezpieczeństwo
security
ochrona
protection
ochrona osób
protection of people
ochrona mienia
protection of property
samoobrona
self-defence
konwój
convoy
atak
attack
uprowadzenie
abduction
inwigilacja
surveillance
obserwacja
observation
ucieczka
escape
zagrożenie
danger
taktyka
tactics
szyk ochronny
battle line
pierścień bezpieczeństwa
security ring
Słownictwo z dziedziny prawa w odniesieniu do ochrony osób i mienia
odpowiedzialność karna
criminal responsibility
tajemnica państwowa
state secret
tajemnica służbowa
public secret
tajemnica zawodowa
professional secret
przestępstwo
crime
wina
guilt
bezprawność czynu
lawlessness
wykroczenie
minor offence
zbrodnia
crime
występek
misdemeanour
świadek
witness
pokrzywdzony
injured person
ujęcie osoby
apprehension red-handed
pracownik
employee
pracodawca
employer
umowa o pracę
contract
obowiązek pracodawcy
employer's duty
obowiązek pracownika
employee's duty
Słownictwo z zakresu samoobrony i stosowania technik interwencyjnych
środki przymusu bezpośredniego
coercive measures
siła fizyczna
physical strength
kajdanki
handcuffs
paralizator elektryczny
electric paralyser
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
pałka obronna
truncheon
broń gazowa
gas-arms
ręczne miotacze gazu
hand gas-thrower
broń palna
fire-arms
obrona konieczna
self-defence
stan wyższej konieczności
necessity
bójka
affray
pobicie
battery
blokowanie
blocking
walka wręcz
unarmed combat
chwyt
grasp
Słownictwo medyczne
drogi oddechowe
air passages
nieprzytomny
unconscious
sztuczne oddychanie
artificial respiration
metoda usta - usta
mouth to mouth respiration
metoda usta - nos
mouth to nose respiration
omdlenie
fainting
wstrząs
shock
krwawienie
bleeding
krwotok
haemorrhage
rana
injury
oparzenie
burn
porażenie prądem
electric shock
złamanie
fracture
masaż serca
cardiac massage
utrata przytomności
loss of consciousness
brak tętna
loss of pulse
zatrzymanie oddechu
respiratory standstill
Słownictwo ekonomiczne
zatrudniać
employ
pełny etap
full time job
pół etatu
part-time job
ruchomy czas pracy
flexitime
wolny dzień
day off
płaca zasadnicza
basic wage
zarobki, dochody
earnings
pensja podstawowa
basic salary
premia, dodatek
bonus
warunki pracy
working conditions
obowiązki
duties
wymagania
requirements
doświadczenie
experience
starać się o pracę
apply
przedsiębiorca
enterpreneur
zakładać
found
rejestracja
registration
uzyskanie osobowości prawnej
incorporation
siedziba główna
head office
nadzór
supervision
Security guard is usually a privately and formally employed person who is paid to
protect property, assets, and/or people. Often, security officers are uniformed and act to
protect property by maintaining a high visibility presence to deter illegal and/or inappropriate
actions, observing (either directly, through patrols, or by watching alarm systems or video
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
cameras) for signs of crime, fire or disorder; then taking action and/or reporting any incidents
to their client, employer and emergency services as appropriate.
Pracownik ochrony jest zazwyczaj osobą zatrudnianą prywatnie, lecz formalnie,
opłacaną do ochrony własności, kosztowności oraz / i ludzi. Agenci ochrony często są
umundurowani, a ich praca polega na ochronie własności. Poprzez ciągłe zachowanie
przytomności umysłu, nie dopuszczają do nielegalnych / lub niewłaściwych zachowań.
Przeprowadzają obserwację albo bezpośrednio, w formie patroli, poprzez systemy alarmowe
lub kamery wideo w celu zaalarmowania o przestępstwie, pożarze lub innych
nieprawidłowościach oraz podejmują akcję i / lub zgłaszają o wydarzeniach swojemu
klientowi, pracodawcy i służbom bezpieczeństwa, jeśli jest to konieczne.
Security is the condition of being protected against danger or loss. In the general sense,
security is a concept similar to safety. The nuance between the two is an added emphasis on
being protected from dangers that originate from outside. Individuals or actions that encroach
upon the condition of protection are responsible for the breach of security.
Bezpieczeństwo jest stanem pewności i ochrony przed niebezpieczeństwem, czy stratą.
W ogólnym znaczeniu ochrona jest pojęciem zbliżonym do bezpieczeństwa. Niewielką
różnicą pomiędzy tymi dwoma pojęciami jest położenie nacisku na “bycie chronionym od
niebezpieczeństwa, które pochodzi z zewnątrz”. Osoby lub sytuacje, które nadużywają
warunki ochrony są odpowiedzialne za naruszenie bezpieczeństwa.
Self-defence refers to actions taken by a person to prevent another person from causing
harm to one's self, one's property or one's home.
Samoobrona dotyczy czynności podejmowanych przez osobę w celu ochrony innej
osoby przed spowodowaniem szkody wobec niej samej lub w stosunku do jej własności, czy
dóbr osobistych.
Convoy is a group of vehicles (of any type, but usually motor vehicles or ships)
travelling together for mutual support. Often, a convoy is organised with armed defensive
support, though it may also be used in a non-military sense, for example when driving
through remote areas. If one vehicle breaks down or gets stuck, the other vehicles can assist
with repairs or attempt to free the bogged-down vehicle. If repairs are not possible, the people
from the broken-down vehicle can transfer to others.
Konwój dotyczy grupy pojazdów (każdego typu, ale zazwyczaj z napędem
mechanicznym lub statków) poruszających się wspólnie dla wspólnego celu. Bardzo często
konwój jest zorganizowany w celu ochronnym (zbrojnym), ale również może być używany
w sensie nie – militarnym, na przykład w czasie jazdy na obszarach o dużych odległościach.
Jeśli jeden z pojazdów się zepsuje lub napotka inne trudności, inne pojazdy mogą pomóc
w naprawie lub poczekać na przybycie sprawnego pojazdu. Jeśli naprawa nie jest możliwa,
osoby z zepsutego pojazdu mogą przejść do pojazdów sprawnych.
In criminal law, necessity may be either a possible excuse or an exculpation for breaking
the law. Defendants seeking to rely on this defence argue that they should not be held liable
for their actions as a crime because their conduct was necessary to prevent some greater harm
W prawie karnym, stan wyższej konieczności może być usprawiedliwieniem lub
wyłączeniem winy za naruszenie prawa. Oskarżeni za naruszenie prawa zgadzają się, że nie
powinni być narażeni na odpowiedzialność karną za swoje czyny, ponieważ ich zachowanie
było konieczne dla zapobieżenia większej szkodzie.
W czasie wykonywania pracy trzeba wydawać i wykonywać odpowiednie komendy,
które zawierają słownictwo zawodowe. Komendy tworzymy za pomocą trybu rozkazującego.
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
Tryb rozkazujący w języku angielskim występuje w 2 os. l. poj., 1 os. l. mn., 2 os.
l. mn., i dla wszystkich osób wygląda tak samo, np.:
Don’t move, please! – Proszę się nie ruszać!
Fall down! – Padnij!
Turn round! – Odwróć się!
Do artificial mouth to nose respiration! – Przeprowadź sztuczne oddychanie metodą usta –
nos!
Don’t touch the gun! – Nie dotykaj broni!
Hide the gun! – Schowaj broń!
Calm down! – Uspokój się!
4.6.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1.
Jakie słownictwo stosujemy przy wykonywaniu zawodu technika ochrony fizycznej osób
i mienia?
2. Jak tworzymy komendy w języku angielskim?
4.6.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Korzystając ze słowniczka zawodowego przetłumacz tekst zawodowy podany poniżej
przez nauczyciela.
„Bodyguards often work long shifts in order to provide 24-hour protection, and shifts
often include evenings, weekends, and holidays. Since bodyguards follow their clients, the
work locations may range from indoor office meetings or social events to outdoor rallies or
concerts. Bodyguards often have to travel by car, train, and plane to escort their client, and in
some cases, international travel is required.
Bodyguards often have backgrounds in the armed forces, police or security services,
prison guard services or martial arts, although this is not required. Bodyguards must be
physically fit, with good eyesight and hearing. Bodyguards need to have a presentable
appearance, especially for close protection work for dignitaries and heads of state. However,
bodyguards protecting celebrities or pop stars may be able to have tattoos and facial piercing.
A driving license is usually required. In the UK and some other countries, bodyguards have to
have a license or certification, which involves identity and criminal record checks”.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) skorzystać ze słownika zawodowego,
2) przeczytać tekst,
3) wyszukać w słowniku niezrozumiałe słowa,
4) przetłumaczyć tekst,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
tekst,
−
słownik ze słownictwem zawodowym,
−
zeszyt do ćwiczeń,
−
przybory do pisania,
−
literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 2
Korzystając ze słowniczka zawodowego oraz stosując odpowiednie czasy gramatyczne
opisz przeciętny dzień pracy pracownika ochrony fizycznej osób i mienia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) skorzystać ze słownictwa zawodowego potrzebnego do zadania,
2) opisać przykładowy dzień pracy pracownika ochrony fizycznej osób i mienia,
3) zachować zasady gramatyki i ortografii,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
słownictwo zawodowe,
−
zeszyt do ćwiczeń,
−
przybory do pisania,
−
literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 3
Do supermarketu dzwoni matka młodocianego zatrzymanego na kradzieży. Wytłumacz
jej przez telefon, z jakiego powodu zostało zatrzymane jej dziecko i co należy zrobić, aby go
zabrać do domu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać słownictwo dotyczące pracy pracownika ochrony fizycznej osób i mienia,
2) rozpocząć i podtrzymać rozmowę telefoniczną,
3) skoncentrować się na komunikacji,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
słownictwo do dyskusji,
−
literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
Ćwiczenie 4
W pociągu doszło do ujęcia obcokrajowca podejrzanego o okradanie pasażerów.
Wylegitymuj go i wytłumacz, dlaczego został zatrzymany.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) opanować słownictwo dotyczące pracy pracownika ochrony fizycznej osób i mienia,
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
2) przeprowadzić rozmowę z obcokrajowcem,
3) skoncentrować się na komunikacji,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
słownictwo do dyskusji,
−
literatura zgodna z punktem 6 poradnika.
4.6.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wypisać słownictwo związane z zawodem technika ochrony
fizycznej osób i mienia z zakresu stosowania technik
interwencyjnych?
¨
¨
2) napisać komendy w języku angielskim?
¨
¨
3) wypisać słownictwo medyczne związane z zawodem technika
ochrony fizycznej osób i mienia?
¨
¨
4) wypisać słownictwo ekonomiczne związane z zawodem technika
ochrony fizycznej osób i mienia?
¨
¨
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
są cztery możliwe odpowiedzi. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz ją
i zaznacz kółkiem.
7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedź, skreśl ją krzyżykiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz
za poprawną.
8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
11. Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na karcie
odpowiedzi.
12. Na rozwiązanie testu masz 35 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Na pytanie „Do you have full-time job?” odpowiadamy
a) yes, please.
b) no, I don’t.
c) I am fine, thanks.
d) tomorrow.
2. Have you seen ...........affray John is talking about?
a) a.
b) the.
c) some.
d) any.
3. I haven’t had ............. fire-arms.
a) a little.
b) little.
c) any.
d) few.
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
4. It’s only a cheap car. We cannot afford anything................:
a) young.
b) expensive.
c) useful.
d) heavy.
5. “Obserwuj tego klienta” tłumaczymy jako
a) Unlock the arms.
b) Look at this client.
c) Look at this shelf.
d) Look at me.
6. A lot of security guards are too tired to go out ..........night.
a) in.
b) to.
c) at.
d) from.
7. Bodyguard’s work starts .............. the morning.
a) on.
b) in.
c) at.
d) for.
8. What time are you going to .................. bank tomorrow?
a) a.
b) the.
c) an.
d) some.
9. Przedstawiając się możemy zastosować zwrot:
a) Speak more slowly, please.
b) How are you?
c) How old are you?
d) May I introduce myself?
10. Angielska nazwa “środków przymusu bezpośredniego” to
a) appeal.
b) coercive measures.
c) precaution.
d) remedy.
11. We............ how to do mouth to mouth respiration this weekend.
a) learn.
b) are learning.
c) have learnt.
d) will learn.
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
12. Patrick is very active. He ............. sport every day.
a) is playing
b) plays
c) play
d) has played
13. What ............... this signs mean?
a) you think.
b) think you.
c) do you think.
d) you do think.
14. Would you like to call the Police?
a) Sure. Which one?
b) Thanks, I’d love one.
c) Your new job.
d) Yes, please.
15. Who are ............. people over there?
a) these.
b) this.
c) those
d) that.
16. This is their merchandise.
a) This merchandise is their.
b) This merchandise is them.
c) This merchandise is theirs.
d) This merchandise is thems
17. I don‘t know much about surveillance and ............... objectives.
a) his.
b) its.
c) her.
d) him.
18. I have been waiting for this witness for
a) a lot to do.
b) half an hour.
c) a kilo.
d) a hundred people.
19. ......... home when you saw that abduction?
a) Have you driven
b) Did you drive
c) You had been driving
d) Were you driving
20. You ............. repair the car. It’s already been repaired.
a) can‘t.
b) mustn‘t.
c) needn‘t.
d) shouldn‘t.
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ……………………………………………………..........................................
Posługiwanie się językiem angielskim zawodowym
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Numer
zadania
Odpowiedź
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„
Projekt wspó
łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
6. LITERATURA
1. Kołodziejska E., Sikorzyńska A.: Tests in English. WSiP, Warszawa 1997
2. Ożga E.: Słownik terminologii prawniczej. Część 1 polsko-angielska. Oficyna
Wydawnicza BRANTA, 2001
3. Ożga E.: Słownik terminologii prawniczej. Część 2 angielsko-polska. Oficyna
Wydawnicza BRANTA, 2001
4. Willis D., Wright J.: Gramatyka języka angielskiego. DELTA, Warszawa.
Źródła internetowe:
5. www.ang.pl [15.01.2008]
6. www.ling.pl [15.01.2008]
7. www.dict.pl [15.01.2008]
8. www.wikipedia.pl [15.01.2008]
9. www.ngr.org [15.01.2008]