1

BIAŁACZKI

BIAŁACZKI

OSTRE

OSTRE

Charakterystyka ogólna białaczek ostrych

Stanowią ok. 60% wszystkich białaczek

Ostra białaczka jest chorobą nowotworową
komórek bardzo młodych układu krwiotwórczego

2

Komórki białaczkowe

-

zyskują zdolność niekontrolowanego

namnażania się

-

równocześnie tracą zdolność dalszego

różnicowania

- zatrzymują się na szczeblu komórek

niedojrzałych

Następuje akumulacja komórek
nowotworowych, co prowadzi do
niewydolności układu krwiotwórczego.

Pojawiają się nacieki narządowe, jako
wynik hematopoezy pozaszpikowej.

3

Typowa dla białaczek ostrych jest tzw.
przerwa leukemiczna (hiatus leucaemicus)

W rozmazach krwi i szpiku kostnego:

-

dominują komórki młode,

-

brak stadiów pośrednich

- niewiele jest komórek dojrzałych

Proces nowotworowy doprowadza do

- niewydolności układu krwiotwórczego

- powstania objawów klinicznych

- dynamika zmian jest bardzo szybka,

- białaczki, które nie są leczone w krótkim

czasie doprowadzają do śmierci

4

ok. 50% chorych ma podwyższoną liczbę krwinek
białych (leukocytoza)

Ok. 25% chorych ma obniżoną liczbę krwinek
białych – postać aleukemiczna

Ważne:

Ustalenie, która linia
komórkowa uległa rozrostowi
nowotworowemu i jaki jest stopień

dojrzałości komórek białaczkowych

Komórki białaczkowe poszczególnych

chorych różnią się :

morfologią

-

-

mają różną kinetykę

-

-

mają odmienne markery powierzchniowe

-

mają zróżnicowaną aktywność enzymatyczną

5

Diagnostyka ostrych białaczek

Badania podstawowe:

- morfologia krwi obwodowej

Badania dodatkowe, które potwierdzają
rozpoznanie:

- szpik kostny

- biopsja powiększonego węzła chłonnego

Cechy komórek białaczkowych

- wielkość zróżnicowana

- niski stopień zróżnicowania

- przewaga jądra nad cytoplazmą

- obecność w jądrze jąderek:

- mieloblast ma ich kilka,

- limfoblast - 2

- zasadochłonna cytoplazma

- w cytoplazmie niektórych komórek są

pałeczki Auera

6

Badania specjalistyczne

w białaczkach ostrych

Cytogenetyczne

Biochemiczne

Cytochemiczne

Cytoenzymatyczne

Immunologiczne

Biologia molekularna

Ostra białaczka szpikowa

(Leucaemia myeloblastica acuta – MLA)

ostry zespół mieloproliferacyjny

Ostra białaczka limfatyczna

(Leucaemia lymphoblastica acuta – LLA)

ostry zespół limfoproliferacyjny

7

OSTRA BIAŁACZKA SZPIKOWA

(Leucaemia myeloblastica acuta – MLA)

Krew obwodowa

Najczęściej występuje hiperleukocytoza

(ponad 20 x 10

9

/l)

Rzadko postać aleukemiczna

8

Obraz krwi obwodowej

Zależy od stopnia zaawansowania choroby

We wczesnej fazie można

wykryć pojedyncze komórki blastyczne

Komórki blastyczne wykazują cechy:

- niedojrzałości

- zaburzenia

dojrzewania

W późniejszym okresie choroby w rozmazie przybywa
blastów, a dojrzałe granulocyty są nieliczne.

Pojawia się przerwa leukemiczna (hiatus leucaemicus)

Ważne

O rozpoznaniu ostrej białaczki szpikowej

decyduje badanie krwi obwodowej

Szpik potwierdza rozpoznanie

9

MLA

obraz szpiku kostnego

- Bogatokomórkowy

- Monotonny, gdy dużo blastów

Dominuje układ granulocytowy, ale są to głównie blasty

Blasty stanowią 30 – 100% komórek szpiku

- Przerwa leukemiczna

Podział białaczek ostrych szpikowych

Podział białaczek ostrych szpikowych

wg FAB

wg FAB

M

O

– niezróżnicowanokomórkowa

M

1

- mieloblastyczna bez dojrzewania

M

2

- mieloblastyczna z dojrzewaniem

M

3

- promielocytowa

M

4

- mielomonocytowa

M

5

- monocytowa

M

6

- erytroleukemia

M

7

- megakariocytowa

10

Białaczka szpikowa ostra

niezróżnicowanokomórkowa

M0

Mimo zastosowania nowoczesnej

aparatury 7 – 10% białaczek pozostaje

niesklasyfikowana

Białaczka szpikowa ostra

mieloblastyczna bez dojrzewania

M1

11

Mieloblasty stanowią > 90 % komórek

jądrzastych szpiku

Jedna z częściej występujących postaci

Komórki białaczkowe mają wygląd zbliżony do
mieloblastów, ale brak jest cech dojrzewania

Białaczka szpikowa ostra

mieloblastyczna z dojrzewaniem

M2

- komórki białaczkowe z cechami dojrzewania

- są blasty i promielocyty

- mieloblasty stanowią 30 – 80% komórek

Ponad 20% komórek jest POX (+)

Dość często są pałeczki Auera

12

Białaczka szpikowa ostra

promielocytowa

M3

- promielocyty stanowią > 30% komórek

jądrzastych szpiku

Białaczka szpikowa ostra

mielomonocytowa

M4

Komórki białaczkowe wywodzą się z

szeregu monocytów

Część komórek ma jądro monocytoidalne,

a część komórek ma cechy M1

13

Białaczka szpikowa ostra

monocytowa

M5

W szpiku ponad 20% monoblastów i

promonocytów oraz ponad 20%
mieloblastów i promielocytów

Podział typu 5

Podtyp M5a Podtyp M5b

14

Erytroleukemia

M6

We krwi atypowe erytroblasty

Rzadka postać

Erytroblasty stanowią > 50% komórek

szpiku kostnego

Białaczka szpikowa ostra

megakariocytowa

M7

Wczesne formy z układu płytkotwórczego

odpowiadają promegakariocytom

15

Rzadkie postacie ostrych białaczek

szpikowych nie objęte klasyfikacją FAB

- Ostra białaczka eozynofilowa

- Ostra białaczka bazofilowa

Ostra białaczka eozynofilowa

- postać rzadka

- obok małych atypowych eozynofilii, są

mało zróżnicowane komórki białaczkowe
o typie mieloblastów, mielomonocytów
lub monocytów

- decyduje badanie szpiku

- znaczna małopłytkowość

- trzeba różnicować z odczynami

eozynofilowymi

16

Ostra białaczka bazofilowa

- rzadka postać

- bazofile białaczkowe mają odmienne

cechy od prawidłowych

- konieczne jest różnicowanie z odczynem

bazofilowym w przewlekłej białaczce

szpikowej

Materiały dla potrzeb kształcenia

podyplomowego