ROZDZIAŁ II.
ZAŁOŻENIA METODOLOGICZNE PRACY.
2.1 CEL I PRZEDMIOT BADAŃ
Cel badania według Dudkiewicza to sformułowanie problematyki i dziedziny pracy.
Jest to rodzaj efektu, który badacz zamierza osiągnąć w wyniku badań, a także rodzaj
czynności, z którymi efekty te będą związane.
1
Jest to określenie do czego zmierza badacz,
co pragnie osiągnąć w swoim działaniu.
2
Celem mojej pracy jest poznanie wiedzy i opinii rodziców dzieci niewidomych i
niedowidzących o funkcjonowaniu rodzin z takim dzieckiem.
Przedmiot badań to zjawiska i obiekty, o których będziemy formułować sądy w
procesie badania. Są one jednocześnie obiektem badań.
Przedmiotem moich badań będzie więc wiedza i opinie o funkcjonowaniu i
problemach rodzin, wynikających z opieki nad dzieckiem niewidomym.
2.2
PROBLEMY BADAWCZE
.
Problem badawczy o pewnego rodzaju sytuacje, których badany przedmiot nie może
rozwiązać za pomocą posiadanej już przez niego wiedzy. Rozwiązanie może nastąpić w
wyniku myślenia produktywnego, które to wzbogaci wiedzę podmiotu. Można powiedzieć
również, że są to pytania na które odpowiedz ma dostarczyć badanie.
Problemy badawcze w mojej pacy dotyczą funkcjonowania rodzin z dzieckiem
niewidomym. Sformułowano następujące pytania, na które poszukiwano odpowiedzi
podczas przeprowadzanych badań:
1 Jaka była reakcja rodziny oraz jej najbliższego otoczenia na diagnozę?
2 Jakie są relacje między rodziną a niewidomym dzieckiem?
4 Jakie trudności sprawia opieka nad niewidomym dzieckiem?
5 Jakie są strategie rodzin radzenia sobie z problemem niewidomego dziecka?
6 Jakie są możliwości pomocy rodzinie?
1
Dudkiewicz W. Podstawy metodologii badań: do pracy magisterskiej i licencjackiej z pedagogiki,
Wydawnictwo Stachurski, Kielce, 2000, s. 50
2Tamże
7 Jak zmienia się postrzeganie problemu przez rodziny z dzieckiem niewidomym w miarę
upływu czasu?
2.3
METODY, TECHNIKI, NARZĘDZIA BADAWCZE
Metoda badawcza to system powtarzalnych czynności, nadających się do wieloletniego
stosowania, mających na celu zebranie, opracowanie, analizę i interpretację danych
zebranych w badaniu służących do uzyskania maksymalnych lub przynajmniej
optymalnych odpowiedzi na postawione sobie wcześniej pytania.
T. Pilch wyróżnia cztery najważniejsze metody badawcze:
•
eksperyment pedagogiczny
•
monografię pedagogiczną
•
metodę indywidualnych przypadków
•
metodę sondażu diagnostycznego.
W moich badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Według T. Pilcha jest
to „sposób zgromadzenia wiedzy o atrybutach, strukturach, funkcjach oraz dynamice
zjawisk instytucjonalnych”
3
Podkreśla też potrzebę dobrania grupy reprezentującej
populację generalną, w której występuje interesujące nas zjawisko.
Techniki badawcze to sposoby zbierania materiałów oparte na dokładnych, jasnych i
ś
cisłych wyznacznikach, dodatkowo posiadających walor użyteczności
międzydyscyplinarnej. Najczęściej stosowane w pracach badawczych techniki to ankieta,
wywiad, obserwacja lub analiza dokumentów. W swoich badaniach wykorzystałam ankietę
oraz wywiad.
Wywiad według Dudkiewicza to rozmowa badanego z badaczem. Prowadzona jest ona na
podstawie wcześniej opracowanego kwestionariusza lub wcześniej przygotowanych
dyspozycji. Może to być swobodna rozmowa, najczęściej jednak przybiera formę rozmowy
kierowanej.
4
Ankieta jest techniką zbierania danych, polegającą na wypełnianiu przez badanego
3
Pilch T. :Zasady badań pedagogicznych. Żak, Warszawa 1995, s.51
4
Dudkiewicz W. :Podstawy metodologii badań do pracy magisterskiej i licencjackiej z pedagogiki. Wyd.
Stachurski, Kielce 2000, s.84
specjalnie skonstruowanego przez badacza arkusza. Wypełnienie jej na ogół nie wymaga
obecności ankietera. Pytania są najczęściej zamknięte, konkretne i ścisłe. Do zestawu
dołączona jest najczęściej kafeteria, czyli wykaz wszelkich możliwych odpowiedzi.
Wypełnienie ankiet polega na podkreśleniu wybranych przez badanego właściwej według
niego odpowiedzi.
Narzędzia badawcze to przedmioty wykorzystywane przy realizacji wybranej metody
badawczej. Narzędziem do przeprowadzania wywiadu może być więc zestaw wcześniej
zapisanych przez badacza pytań, papier, a nawet długopis. W przypadku ankiety będzie to
kwestionariusz ankiety oraz długopis lub ołówek.
2.4 TEREN BADAŃ
Badania przeprowadzane będą w szkołach i ośrodkach dla niewidomych i słabowidzących
w Warszawie.