Upadłość i postępowanie układowe ................................................................ ................................ ................ 2

Skutki upadłości ................................ ................................ ................................................................ .............. 2

Postępowanie upadłościowe................................................................ ................................ ............................ 3

Układ upadłego z wierzycielami ................................ ................................................................ ..................... 3

Podział funduszy masy................................ ................................................................ ................................ .... 3

Postępowanie układowe ................................ ................................ ................................................................ .. 3

Umowy gospodarcze ................................................................ ................................ ....................................... 5

Umowy obrotu towarowego ................................................................ ................................ ................................ 5

Umowa sprzedaż y ................................................................ ................................ ........................................... 5

Rękojmia za wady fizyczne i prawne ................................ ................................................................ .............. 5

Gwarancja ................................................................ ................................ ................................ ....................... 6

Sprzedaż konsumencka ................................................................ ................................ ................................... 6

Sprzedaż na raty ................................ ................................ ................................................................ .............. 6

Sprzedaż akwizycyjna ................................ ................................................................ ................................ ..... 6

Sprzedaż w handlu międzynarodowym................................ ................................ ........................................... 7

Umowa dostawy................................ ................................ ................................................................ .............. 7

Umowa kontraktacji ................................ ................................................................ ................................ ........ 7

Umowa agencyjna ................................................................ ................................ ........................................... 7

Umowa komisu ................................................................ ................................ ............................................... 8

Umowa przechowania ................................ ................................................................ ................................ ..... 8

Umowa składu................................ ................................ ................................................................ ................. 8

Umowy o korzystanie z rzeczy cudzej ................................................................ ................................ ................ 9

Umowa najmu ................................ ................................ ................................................................ ................. 9

Umowa dzierż awy................................................................ ................................ ........................................... 9

Umowa leasingu................................ ................................ ................................................................ ............ 10

Umowa uż yczenia ................................................................ ................................ ......................................... 10

Umowy o usługi transportowe ................................................................ ................................ .......................... 10

Umowa przewozu................................ ................................................................ ................................ .......... 10

Umowa spedycji................................ ................................ ................................................................ ............ 11

Inne umowy gospodarcze ................................ ................................................................ ................................ .. 11

Umowa bankowa................................ ................................ ................................................................ ........... 11

Umowa ubezpieczenia................................ ................................................................ ................................ ... 11

Umowa franchistingu ................................ ................................ ................................................................ .... 12

Umowa factoringu................................................................ ................................ ......................................... 12

1

Upadłoś ć i postępowanie układowe

Prawo upadłościowe uregulowane zostało w okresie międzywojennym w styczniu 1935 r.

znowelizowane w latach 90. W okresie gospodarki scentralizowanej podmioty upadały

sporadycznie, ponieważ przedsiębiorstwa były dofinansowywane. W gospodarce rynkowej

powstały liczne spó łki prawa handlowego, spó łki osobowe, spó łdzielnie. Po okresie

wzmoż onej działalności gospodarczej nastą piła stabilizacja. W warunkach silnej konkurencji

wiele firm miało problemy z wierzycielami i popadały w stan upadłości. Zgodnie z prawem

upadłościowym za upadłego uznaje się przedsiębiorcę, któ ry zaprzestał płacenia długó w, jak

ró wnież , gdy mają tek jednostki nie wystarcza na zaspokojenie długó w moż e być ogłoszona

upadłość przedsiębiorstwa państwowego, spó łdzielni, spó łki kapitałowej lub innej osoby

prawnej. Kró tkotrwałe zaprzestanie płacenie długó w wskutek przejściowych trudności nie

stanowi podstawy do ogłoszenia upadłości. Nie moż na ogłosić upadłości przedsiębiorstw

państwowych i komunalnych, chyba ż e ustawowo wyłą czona jest odpowiedzialność Skarbu

Państwa lub gminy za ich zobowią zania. Nie moż na ogłosić upadłości przedsiębiorstw

uż yteczności publicznej. Nie moż na ogłosić upadłości przedsiębiorcy nie będą cego osobą

prawną .

Upadłość umoż liwia likwidację mają tku przedsiębiorcy, któ ry stał się niewypłacalny, oraz

zabezpiecza ró wnomierne zaspokojenie wierzycieli. Ogłoszenie upadłości daje moż liwość

zawarcia układu między upadłym a wierzycielami dot odroczenia spłaty długó w, lub ich

redukcję.

Ogłoszenie upadłości

Ogłoszenia upadłości moż e ż ą dać dłuż nik oraz każ dy z wierzycieli. W przypadku

zaprzestania płacenia długó w przedsiębiorca jest zobowią zany w cią gu 2 tygodni zgłosić do

są du wniosek o ogłoszenie upadłości lub rozpoczą ć postępowanie układowe.

Ogłoszenie upadłości mogą zgłosić :

• W spó łce jawnej każdy ze wspó lnikó w

• W przedsiębiorstwie państwowym organ założycielski

• W jednostkach osó b prawnych każdy, kto ma prawo je reprezentować

• W jednostkach w likwidacji likwidator

Ogłoszenie upadłości orzeka rejonowy są d gospodarczy w składzie trzech sędzió w w formie

postanowienia. Są d moż e oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, gdy mają tek dłuż nika nie

wystarcza na zaspokojenie kosztó w postępowania.

W postanowieniu o ogłoszenie upadłości są d wymienia firmę upadłego, wzywa jego

wierzycieli do zgłoszenia wierzytelności w oznaczonym terminie, wyznacza sędziego

komisarza oraz syndyka. Syndykiem moż e być osoba fizyczna lub prawna.

Skutki upadłoś ci

Wyró ż niane są skutki upadłości do osoby upadłego i co do mają tku upadłego.

Upadły traci moż liwość zarzą dzania i rozporzą dzania mają tkiem, któ ry staje się masą

upadłości. Cały mają tek zostaje wydany syndykowi, któ ry przejmuje zarzą dzanie mają tkiem i

prowadzi jego likwidację. Syndyk przejmuje księgi handlowe i wszystkie inne dokumenty

upadłego. Zobowią zania pienięż ne, któ rych termin nie nastą pił stają się płatne z dniem

ogłoszenia upadłości

Darmym to czynności prawne zdziałane przez upadłego w cią gu roku przed złoż eniem

wniosku o ogłoszenie upadłości są bezskuteczne odnośnie masy upadłości. Jeż eli w cią gu 2

miesięcy przed złoż eniem wniosku upadły zapłacił dług niepłatny to działanie jest

bezskuteczne. Ten kto otrzymał zapłatę moż e w drodze powó dztwa żą dać uznania tej

czynności za skuteczną jeż eli nie wiedział o podstawie do upadłości

2

Postępowanie upadłoś ciowe

Postępowanie upadłościowe prowadzi są d, któ ry ogłosił upadłość. Są d wyznacza syndyka,

któ ry przejmuje mają tek upadłego i nim zarzą dza, oraz przeprowadza likwidację. Syndyk

zgłasza do księgi wieczystej i rejestró w postanowienie o ogłoszeniu upadłości. O upadłości

powiadamia banki, zbiera informacje o mają tku upadłego od urzędó w i innych instytucji,

posiadają cych te informacje. Syndyk składa sędziemu komisarzowi sprawozdania ze swojej

działalności.

Po ogłoszeniu upadłości syndyk sporzą dza inwentarz mają tku masy upadłości i ją wycenia,

sporzą dza bilans na dzień otwarcia likwidacji, następnie przeprowadza likwidację masy

upadłości. Likwidacja to sprzedaż nieruchomości i ruchomości, ścią ganie wierzytelności,

spełnianie długó w. W przypadku sprzedaż y przedsiębiorstwa upadłego nabywca moż e

uż ywać firmy upadłego. Nabywca nie odpowiada za długi upadłego. Sędzia moż e ustanowić

rade wierzycieli mają cych, co najmniej jedną pią tą sumy wierzytelności. Rada wierzycieli

kontroluje działania syndyka. Wszyscy wierzyciele powinni zgłosić sędziemu w oznaczonym

terminie swoje wierzytelności wraz z dowodami ich istnienia. Syndyk sporzą dza listę

wierzytelności, po uzgodnieniu listy z wierzycielami sporzą dzona zostaje lista ostateczna.

Układ upadłego z wierzycielami

Po ustaleniu listy wierzytelności upadły moż e zawrzeć układ z wierzycielami

nieuprzywilejowanymi w przypadku, gdy będą zaspokojeni wierzyciele uprzywilejowani, lub,

gdy godzą się na zawarcie układu. Upadły przedstawia propozycje – odroczenie płatności,

rozłoż enie na raty, redukcję długó w. Sędzia komisarz wyznacza termin zgromadzenia, wzywa

upadłego, syndyka i wierzycieli. Układ wymaga zatwierdzenia przez są d. Po

uprawomocnieniu się postanowienia układowego, zabezpieczeniu masy upadłościowej i

uprzywilejowanych wierzycieli są d wydaje postanowienie o zakończeniu postępowania

upadłościowego. Jeż eli upadły nie wywią zuje się z układu, na wniosek wierzyciela są d moż e

układ uchylić.

Podział funduszy masy

Po ustaleniu listy wierzytelności następuje podział funduszy masy. Na począ tku zaspakajane

są wierzytelności uprzywilejowane- koszty postępowania upadłościowego, postępowania

układowego, podatki, inne zobowią zania publiczne oraz inne wierzytelności. Jeż eli suma

masy upadłościowej nie zaspakaja wszystkich należ ności to należ ności dalszej kategorii

zaspakajane są po zrealizowaniu należ ności poprzedniej kategorii. Plan podziału sporzą dza

syndyk i przedstawia go sędziemu. Po wykonaniu zobowią zań są d wydaje postanowienie o

ukończeniu postępowania upadłościowego. Postanowienie to ogłoszone jest w Monitorze

Są dowym i Gospodarczym i w prasie lokalnej. Po ukończeniu postępowania sumy

zdeponowane oddane są upadłemu, syndyk sporzą dza bilans na dzień zakończenia upadłości

wydaje księgi i pozostałe dokumenty. Po zakończeniu procesu upadłości upadły rozporzą dza

pozostałym mają tkiem.

Postępowanie układowe

Celem postępowania układowego jest uniknięcie upadłości przez przedsiębiorcę będą cego w

trudnej sytuacji finansowej. Przedsiębiorca będą cy dłuż nikiem moż e nadal kontynuować

działalność gospodarczą , natomiast wierzyciele maja większą szansę otrzymania należ ności,

3

niż w przypadku upadłości dłuż nika. Postępowania układowego moż e żą dać dłuż nik,

natomiast w spó łce komandytowej lub jawnej postępowania ugodowego moż e żą dać

wspó lnik, któ ry odpowiada za zobowią zania spó łki bez ograniczenia. Nie moż e żą dać

postępowania układowego, kto nie prowadził ksią g zgodnie z zasadami rachunkowości, kto

był upadłym lub zawarł układ postępowania układowego i go nie wykonał. Postępowaniem

układowym nie mogą być objęte zobowią zania podatkowe, z tytułu ubezpieczeń społecznych

, obowią zkowych ubezpieczeń mają tkowych, należ ności z umowy o pracę, należ ności

zabezpieczone zastawem i hipoteką .

Postępowanie układowe przeprowadza się przed rejonowym są dem gospodarczym. Dłuż nik

musi przedstawić propozycje układowe, złoż yć bilans, rachunek wynikó w, listę

wierzytelności ich określenie. Propozycje układowe to – odroczenie spłaty długó w, spłata

długó w na raty, redukcja sumy długu.

Są d decyduje o otwarciu postępowania układowego wydają c postanowienie i ogłasza je w

Monitorze Są dowym i Gospodarczym. Są d wyznacza sędziego komisarza i nadzorcę

są dowego, wyznacza terminy sprawdzenia wierzytelności. Nadzorca są dowy nadzoruje

przedsiębiorstwo dłuż nika. Dłuż nik nie moż e bez zgody nadzorcy rozporzą dzać mają tkiem,

ani zacią gać zobowią zań. Nadzorca są dowy sprawdza bilans i rachunek wynikó w dłuż nika,

oraz zamyka księgi. Ustala się wierzytelności i sporzą dza listę wierzytelności, następnie

sędzia komisarz zwołuje zgromadzenie wierzycieli, wzywa dłuż nika i nadzorcę są dowego. Na

zgromadzeniu ustalane są propozycje układowe. Układ zostaje przyjęty przez głosowanie

większości wierzycieli mają cych powyż ej 2/3 sumy wierzytelności. Po uprawomocnieniu się

postanowienia dłuż nik ponownie zarzą dza mają tkiem firmy, po wykonaniu wszystkich

zobowią zań objętych układem są d orzeka postępowania za zakończone i ogłasza to w

Monitorze Są dowym i Gospodarczym.

4

Umowy gospodarcze

Umowy gospodarcze to czynności prawne, zgodne oświadczenie woli stron, zmierzają cych do

wywołania skutkó w prawnych. Skutkiem prawnym zawarcia umowy jest powstanie stosunku

prawnego między stronami, określane są wzajemne prawa i obowią zki. W działalności

gospodarczej wolnego rynku funkcjonuje zasada swobody umó w. Treść umó w moż e być

dowolna o ile nie jest sprzeczna z obowią zują cymi przepisami prawnymi i zasadami

wspó łż ycia społecznego. Umowy nie uregulowane przepisami to umowy nienazwane.

Umowy dzielimy na umowy

• Obrotu towarowego – sprzedaży, dostawy, komisu, agencyjne, przechowania, składu

• Korzystania z rzeczy cudzej – najmu, dzierżawy, użyczenia, leasingu

• Usługi transportowe – przewozu i spedycji

• Inne gospodarcze – rachunku bankowego, ubezpieczenia, franchistingu, factoringu

Umowy obrotu towarowego

Umowa sprzedaż y

to forma zamiany towaru na pienią dze, moż e być zawarta w dowolnej formie, jeż eli wartość

umowy przekracza 2 tys. powinna być zawarta na piśmie. Brak pisemnej umowy ogranicza

moż liwość przeprowadzenia dowodu. Formy pisemnej wymaga takż e umowa sprzedaż y

ratalnej. Umowa przeniesienia własności nieruchomości wymaga formy aktu notarialnego.

Przez umowę sprzedaż y sprzedają cy przenosi na kupują cego własność rzeczy i wydaje mu te

rzecz, a kupują cy zobowią zany jest zapłacić sprzedawcy. Wymiana dotyczy rzeczy i praw na

pienią dz. Umowa sprzedaż y to zgodne oświadczenie woli stron. Umowa sprzedaż y rzeczy, co

do gatunku polega na przeniesieniu prawa własności poprzez wydanie towaru. Przeniesienie

posiadania moż e nastą pić niezwłocznie lub po upływie pewnego czasu. Umowa Sprzedaż y

rzeczy co do toż samości polega na przeniesieniu własności automatycznie. Umowa sprzedaż y

moż e zawierać dodatkowe uzgodnienia dot, pokrycia kosztó w transportu, miejsca dostawy i

przeładunku, terminu wydania rzeczy oraz dokumentó w (instrukcja, gwarancja). Z chwila

wydania rzeczy sprzedanej na kupują cego przechodzą korzyści i cięż ary – utrata lub

uszkodzenie. Istotnym elementem umowy sprzedaż y jest cena. Określenie ceny moż e być

konkretne lub przez wskazanie podstaw jej ustalenia. Sposó b wydania, odebrania, transportu i

przeładunku rzeczy powinien odpowiadać właściwościom rzeczy. Moment przekazania

rzeczy przewoźnikowi jest momentem wydania rzeczy, za uszkodzenia odpowiada

przewoźnik.

Rękojmia za wady fizyczne i prawne

Odpowiedzialność z tyt. rękojmi za wady powstają na mocy samego prawa, jest

odpowiedzialnością obiektywną nie wymaga specjalnych klauzul w umowie. Wyłą czenie

rękojmii jest bezskuteczne, jeż eli sprzedawca zataił wadę przed kupują cym. Wada fizyczna

występuje gdy rzecz ma mniejszą wartość , mniejszą uż yteczność, nie ma właściwości lub

jest niekompletna. Wada prawna występuje, gdy rzecz jest własnością osoby trzeciej lub jest

obcią ż ona prawem osoby trzeciej. Gdy kupują cy wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy

sprzedają cy zwolniony jest z rękojmii. Gdy rzecz ma wady fizyczne, kupują cy moż e odstą pić

od umowy, żą dać obniż enia ceny, wymiany rzeczy wadliwych na pozbawione wad lub

usunięcia wady. Gdy kupują cy odstępuje od umowy lub żą da zamiany na rzecz wolną od wad

ma obowią zek przechowywania rzeczy do chwili przekazania jej sprzedawcy. Uprawnienia z

tyt. rękojmii za wady fizyczne wygasają po roku od momentu wydania rzeczy.

5

Gwarancja

Gwarancja, co do jakości rzeczy - wystawca dokumentu ( sprzedawca lub producent)

zobowią zany jest do usunięcia wady fizycznej lub wymiany na rzecz pozbawioną wad lub do

obsługi naprawczej w terminie określonym w gwarancji – zwykle rok. Gwarant odpowiada z

tytułu gwarancji, gdy wada powstała z przyczyny tkwią cej w rzeczy. Kupują cy obowią zany

jest dostarczyć rzecz na koszt sprzedawcy do miejsca wskazanego w gwarancji, chyba, ż e

wada powinna być usunięta na miejscu, w któ rym rzecz się znajduje. Producent odpowiada w

ranach gwarancji przez okres 12 miesięcy od przekazania rzeczy do sprzedaż y, po upływie

roku gwarancje przejmuje sprzedawca. Jeż eli w ramach gwarancji nastą piła wymiana towaru,

lub dokonana została naprawiona to termin gwarancji biegnie na nowo. Jeż eli wymieniona

została część rzeczy to nowa gwarancja dotyczy tylko części wymienionej.

Sprzedaż konsumencka

Sprzedaż konsumencka to sprzedaż przez przedsiębiorstwo rzeczy ruchomej osobie fizycznej

w celu niezwią zanym z działalnością gospodarczą lub zawodową . Nie stosuje się przepisó w o

rękojmii za wady i gwarancji jakości. Odpowiedzialność sprzedawcy wobec kupują cego

określa ustawa wymagają c zgodności towaru z umową sprzedaż y. Ujawnienie wady w cią gu

6 miesięcy jest traktowane jak istnienie wady w chwili wydania towaru. Uwzględnia się

zapewnienia, co do właściwości towaru zawarte w oznakowaniu opakowania lub reklamie.

Sprzedawca nie odpowiada za niezgodność towaru, gdy kupują cy o niej wiedział lub wiedzieć

powinien. Przy niezgodności towaru z umowa kupują cy moż e ż ą dać naprawy lub wymiany na

nowy. Jeż eli naprawa lub wymiana są niemoż liwe kupują cy moż e uzyskać obniż enie ceny lub

odstą pić od umowy. Kupują cy musi zawiadomić sprzedawcę o niezgodności towaru z umowa

przed upływem 2 miesięcy od stwierdzenia niezgodności, pod rygorem utraty uprawnień.

Umowa powinna być w formie pisemnej, gdy cena przekracza 2 tys.

Sprzedaż na raty

Forma sprzedaż y na roty jest często stosowana, towary łatwiej są sprzedawane, kupują cy ma

moż liwość nabycia towaru bez płacenie pełnej ceny. Sprzedaż ratalna to sprzedaż rzeczy

ruchomych osobie fizycznej za cenę płatną o okresach ratalnych, obowią zuje

odpowiedzialność sprzedawcy z tyt. rękojmii, oraz odpowiedzialność gwarancyjna. Kupują cy

zobowią zany jest do terminowego płacenia rat. Nieterminowe płacenie rat moż e spowodować

natychmiastową wymagalność nie uiszczonej ceny, jeż eli przewiduje to umowa. Gdy

kupują cy zalega z zapłata, co najmniej 2 rat przewyż szają cych 1/5 umó wionej ceny

sprzedawca moż e odstą pić od umowy

Sprzedaż akwizycyjna

Sprzedaż akwizycyjna moż e być prowadzona za gotó wkę i na raty. Prowadzona jest przez

akwizytoró w zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub umowy

agencyjnej. Akwizytor moż e być upoważ niony do zawierania umó w sprzedaż y, umó w

połą czonych z wydaniem towaru (sprzedaż odręczna), pobierania należ ności, zbierania

zamó wień, przyjmowania zgłoszeń gwarancyjnych i postawienia towaru do dyspozycji

sprzedawcy.

6

Sprzedaż w handlu międzynarodowym

Jest to sprzedaż między podmiotami roż nej narodowości i wią ż e się z przemieszczeniem

towaru przez granicę państwa. W umowach międzynarodowych stosowane jest prawo tego

państwa, w któ rym siedzibę ma sprzedawca towaru, lub strony mogą określić, jakiemu prawu

poddają swó j stosunek prawny. Funkcjonuje szeroki zakres swobody umó w. Umowy

międzynarodowe są w formie formularzu umó w, kontraktó w typowych. Kontrakty typowe

opracowywane są zrzeszone organizacje, organizacje międzynarodowe lub organy

państwowe. Ź ró dłem regulacji handlu międzynarodowego mogą być zwyczaje handlowe. W

sprawach spornych najczęściej strony wykorzystują międzynarodowy arbitraż handlowy, co

powoduje uniezależ nienie obrotu od norm prawa wewnętrznego państw stron umowy.

Umowa dostawy

Umowa dostawy następuje wymiana towaru na pienią dz. Dostawca zobowią zuje się do

wytworzenia rzeczy oznaczonych, co do gatunku oraz ich dostarczenia a odbiorca

zobowią zuje się do odbioru tych rzeczy i do zapłacenie ceny. Dostawca moż e być tylko

producent, przedmiotem mogą być rzeczy oznaczone, co do gatunku, któ re będą wytworzone

w przyszłości. Świadczenie moż e być spełnione częściowo lub periodycznie. Dostawca moż e

wykonać przedmiot z towaró w własnych lub dostarczonych przez odbiorcę. Dostawca ponosi

odpowiedzialność z tyt rękojmii za wady dostarczonej rzeczy. Jeż eli dostawca opó źnia się z

wytworzeniem przedmiotu i istnieje prawdopodobieństwo, ż e nie dotrzyma terminu umowy,

odbiorca moż e odstą pić od umowy. Jeż eli wykonawca wykonuje przedmiot wadliwie

odbiorca moż e wezwać wykonawcę do zmiany sposobu wykonania, wyznaczają c odpowiedni

termin, po bezskutecznym upływie terminu odstą pić od umowy.

Umowa kontraktacji

Umowa kontraktacji stosowana jest do specjalizacji rolnej, hodowlanej i ogrodniczej,

obejmuje obró t i produkcję. Przez umowę kontraktacji rolnik zobowią zuje się do wytworzenia

i dostarczenia kontraktują cemu uzgodnioną ilość produktó w rolnych określonego rodzaju, a

kontraktują cy zobowią zuje się produkty odebrać i zapłacić umó wioną cenę. Kontraktują cy

jest zobowią zany spełnić świadczenia dodatkowe – zapewnienie środkó w produkcji, pomoc

agrotechniczną . Dostarczane środki produkcji to nasiona, materiał szkó łkarski, sadzonki.

Kontraktują cy jest uprawniony do nadzoru i kontroli wykonania umowy. Umowa kontraktacji

powinna być zawarta na piśmie dla celó w dowodowych. Producent ponosi odpowiedzialność

za ilość i jakość produktó w i odpowiada z tyt. rękojmii. W przypadku, gdy producent nie

moż e wywią zać się z umowy z przyczyn, za któ re ż adna za stron nie ponosi

odpowiedzialności, producent zobowią zany jest zwró cić jedynie pobrane zaliczki. Producent

ma obowią zek zgłosić niemoż ności wykonania umowy w określonym umowa terminie.

Wzajemne roszczenia producenta i kontrahenta przedawniają się z upływem 2 lat.

Umowa agencyjna

Przedsiębiorstwa korzystają z usług agentó w – kawiarnie restauracje, stacje benzynowe,

pośrednicy handlowi. Przez umowę agencyjną przyjmują cy zlecenie zobowią zuje się w

zakresie swojego przedsiębiorstwa do pośredniczenia przy zawieraniu z klientami umó w na

rzecz zlecają cego lub zawierają w jego imieniu umowy. Wynagrodzenia agenta z reguły to

prowizja. Agent nie podlega służ bowo dają cemu zlecenie, ale zobowią zuje się do stałego

pośredniczenia. Agent wykonuje zlecenie samodzielnie, świadczy usługi na rzecz dają cego

7

zlecenie, za usługę otrzymuje wynagrodzenie, stosunek między dają cym zlecenie a agentem

jest trwały. Agent zobowią zany jest przekazywać informacje zlecają cemu i ochraniać jego

prawa. Zlecają cy zobowią zany jest informować agenta o realizacji wspó łpracy. Agent działa

na rzecz dają cego zlecenie, przyjmuje zapłatę za świadczenia i odbiera informacje o wadach

towaru. Agent moż e dokonać zastawu na powierzonych rzeczach w celu zapewnienia

roszczeń z tyt. wynagrodzenia. Umowa agencyjna moż e być wypowiedziana na miesią c

naprzó d. W pierwszym roku i dwa miesią ce w drugim roku i trzy miesią ce w trzecim roku.

Umowa komisu

Sprzedaż komisowa obejmuje rzeczy nowe i uż ywane. Przedsiębiorstwa handlowe przyjmują

od producenta partie towaru na warunkach komisowych. Umowa komisu polega na tym, ż e

przyjmują cy zlecenie (komisant) zobowią zuje się za wynagrodzenie (prowizje) w zakresie

działalności swojego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaż y rzeczy ruchomych na

rachunek dają cego zlecenie (komitenta), ale we własnym imieniu. Komisant dokonują c kupna

lub sprzedaż y powinien działają c zgodnie z ustaleniami komitenta, musi rzecz sprzedać lub

kupić po ustalonej cenie i pobrać należ ność. Gdyby komisant sprzedał rzecz po cenie niż szej

od ustalonej zobowią zany jest zapłacić komitentowi ró ż nicę. Jeż eli komisant uzyskał warunki

korzystniejsze od ustalonych nadwyż ka należ y się komitentowi. Komitent działa we własnym

imieniu, ale na rachunek komitenta. Komisant zobowią zany jest czuwać nad zachowaniem

rzeczy w tanie niepogorszonym. O dokonaniu sprzedaż y komitent zobowią zany jest

powiadomić niezwłocznie komisanta. Komisant ponosi odpowiedzialność z tyt. rękojmii

Komitent jest zobowią zany do zapłaty komisantowi wynagrodzenia w formie prowizji, gdy

otrzymał rzecz lub cenę. Komisant moż e żą dać wynagrodzenia, gdy umowa nie została

wykonana z przyczyn dotyczą cych komitenta

Umowa przechowania

Przez umowę przechowania przechowawca zobowią zuje się zachować w stanie nie

pogorszonym rzecz ruchomą oddana mu na przechowanie, jest umowa realna. Umowa

przechowania dotyczy rzeczy ruchomych oznaczonych, co do gatunku i co do toż samości.

Przechowanie nie dotyczy nieruchomości. Umowa przechowania moż e być odpłatna lub

nieodpłatna umowa przechowania zazwyczaj zawierana jest ustnie. Obowią zkiem

przechowawcy jest roztoczenie pieczy nad rzeczą , ma prawo i obowią zek zmienić miejsce

przechowywanie, jeż eli wymagają tego warunki, aby uchronić rzecz przed uszkodzeniem lub

zniszczeniem. Przechowują cy nie moż e oddać rzeczy do przechowania innej osobie, chyba,

że jest do tego zmuszona. Jeżeli przechowują cy bez zgody składają cego uż ywa rzeczy,

zmienia miejsce i sposó b przechowania lub oddaje innej osobie na przechowanie jest

odpowiedzialny

za

uszkodzenie

lub

zniszczenie.

Składają cy

powinien

zwró cić

przechowują cemu koszty przechowania, jeż eli takie wystą piły. Zwrot rzeczy powinien

nastą pić w miejscu, w któ rym była przechowywana. Depozyt nieprawidłowy to pienią dze

lub rzeczy oznaczone, co do gatunku, przechowawca moż e rozporzą dzać. Oddanymi rzeczami

na przechowanie. Po zakończeniu depozytu zwraca rzeczy takie same.

Umowa składu

Domy składowe wydają dowody składowe będą ce tzw. papierami towarowymi.

Rozporzą dzenie tymi papierami jest ró wnoznaczne z rozporzą dzaniem towarem. Towar w

składzie moż e zmieni właściciela, moż e być przedmiotem zastawu. Prowadzenie

przedsiębiorstwa składowego wymaga zezwolenie odpowiedniego ministerstwa. Dom

składowy moż e wystawiać dowody składowe, oraz zbywać przez licytację publiczną rzeczy

8

złoż one na składzie na żą danie osoby uprawnionej do rozporzą dzania tymi towarami. Dowó d

składowy to rewers – składowy dowó d posiadania i warrant – składowy dowó d zastawny.

Dowody wydawane są składają cemu na jego żą danie. Oba dowody moż na przenosić przez

indos łą cznie lub osobno. Aby przenieść własność rzeczy wystawia się rewers. Posiadacz

rewersu uważ any jest za właściciela towaró w złoż onych na składzie. Jeż eli na rzeczach

złoż onych w składzie ustanowiono zastaw to wystawiany jest warrant. Don składowy zawiera

ze składają cym umowę zgodnie, z któ ra dom składowy zobowią zuje się do przechowywania

za wynagrodzeniem oznaczonych w umowie rzeczy ruchomych. Dom składowy dokonuje

kontroli i konserwacji rzeczy złoż onych na składzie. Jeż eli rzeczy naraż one są na zniszczenie

dom składowy uprawniony jest do sprzedaż y tych rzeczy. Dom składowy zezwala

składają cemu na sprawdzanie i kontrolowanie rzeczy. Dom składowy odpowiada za ubytki

towaru ponad ustalone limitu naturalnych ubytkó w. Dom składowy moż e stosować prawo

zastawu na rzeczach w celu zabezpieczenie swoich należ ności.

Umowy o korzystanie z rzeczy cudzej

Umowa najmu

Na podstawie umowy najmu najemca moż e uż ywać rzeczy cudzej opłacają c określony czynsz

bez konieczności jej nabycia. Szczegó lne znaczenie ma najem lokali mieszkalnych i

uż ytkowych. Przez umowę najmu wynajmują cy zobowią zuje się oddać najemcy rzecz do

uż ytkowania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowią zuje się płacić

określony w umowie czynsz. Przedmiotem najmu mogą być rzeczy ruchome i nieruchome z

wyją tkiem tych , któ rych uż ycie wią załoby się z ich zuż yciem. Obowią zkiem najemcy jest

zwrot rzeczy umowa najmu dochodzi do skutku z chwila porozumienia stron. W umowie

należ y określić przedmiot najmu, okres najmy i wysokość czynszu. Wynajmują cy powinien

wydać najemcy rzecz w stanie przydatnym do umó wionego uż ytku. Nakłady połą czone ze

zwykłym uż ytkowaniem obcią ż ają najemcę. Najemca ma obowią zek uż ywania rzeczy

zgodnie z umową lub odpowiadają cym właściwościom tej rzeczy. Najemca zobowią zany jest

płacić czynsz w określonym terminie. Najemca powinien zwró cić rzecz wynajmują cemu t

takim stanie, w jakim ją otrzymał, nie odpowiada jedynie za zmiany wynikłe z normalnego jej

uż ytkowania. Umowa najmu ulega rozwią zaniu z upływem czasu, na jaki została zawarta.

Jeż eli umowa była zawarta na czas nieokreślony, moż e być wypowiedziana przez każ dą ze

stron z zachowaniem terminó w umownych lub ustawowych. Wynajmują cy moż e

wypowiedzieć umowę bez zachowania terminó w wypowiedzenia, gdy najemca uż ywa rzeczy

niezgodnie z umową lub zwleka z regulowaniem czynszu, co najmniej za dwa okresy. Przy

najmie lokali stosowane są dodatkowe przepisy prawne regulują ce szereg zagadnień

zwią zanych z wynajmem lokali.

Umowa dzierż awy

Umowa dzierż awy umoż liwia korzystanie z rzeczy w formie uż ywania i jej uż ytkowania –

wytwarzanie i pobieranie poż ytkó w, ma szczegó lnie zastosowanie do nieruchomości, gdzie

dzierż awca prowadzi działalność gospodarczą i pobiera określone poż ytki. Przedmiotem

dzierż awy mogą być prawa przynoszą ce poż ytki przedsiębiorstwa, gospodarstwa rolne. Przez

umowę dzierż awy wydzierż awiają cy zobowią zuje się oddać dzierż awcy rzecz do uż ywania i

pobierania poż ytkó w na czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierż awca zobowią zuje się

płacić określony czynsz wydzierż awiajacemu. Umowa dzierż awy jest umową wzajemną .

Obowią zkiem dzierż awcy jest płacenie czynszu. Czynsz moż e być oznaczony w pienią dzach

lub stanowić określona część poż ytkó w. Jeż eli czynsz płacony jest nieterminowo lub w

9

przypadku zalegania wydzierż awiają cy moż e wypowiedzieć umowę bez zachowania terminu

wypowiedzenia. Jeż eli dzierż awa nie przynosi określonych poż ytkó w, dzierż awca moż e żą dać

obniż enia czynszu. Dzierż awca sam musi ponosić koszty zwią zanych z dokonywaniem

napraw niezbędnych do zachowania rzeczy w stanie niepogorszonym. Dzierż awca nie moż e

zmieniać przeznaczenia przedmiotu dzierż awy. Dzierż awca nie moż e przedmiotu dzierż awy

oddzierż awiać. Dzierż awa gruntu moż na wypowiedzieć na rok naprzó d, inne dzierż awy 6

miesięcy naprzó d.

Umowa leasingu

Zgodnie z umowa leasingową leasingodawca oddaje rzecz będą cą jego własnością do

uż ywania lub uż ytkowania na czas oznaczony lieasingobiorcy. Leasingobiorca zobowią zany

jest płacić czynsz leasingowy. Celem leasingu jest korzystanie przez leasingobiorce z maszyn

i urzą dzeń bez konieczności ich zakupu. Umowa leasingu przewiduje przeniesienie po

zakończeniu leasingu prawa własności przedmiotu na leasingobiorcę. Leasing zawierany jest

na czas określony odpowiadają cy zwykle okresowi amortyzacji. Raty leasingu pokrywają w

sumie wartość rzeczy. Utrzymanie rzeczy w należ ytym stanie spoczywa na leasngobiorcy.

Leasingodawca pozostaje przez cały czas umowy właścicielem rzeczy. Wyró ż niamy leasing

finansowy i leasing operacyjny, oraz leasing bezpośredni i pośredni. W leasingu

bezpośrednim leasingodawcą jest producent rzeczy. Przy leasingu pośrednim umowę leasingu

zawiera przedsiębiorca prowadzą cy działalność leasingową . Umowa leasingu musi być

zawarta na piśmie pod rygorem nieważ ności. Finansują cy zobowią zany jest oddać rzecz

korzystają cemu w takim stanie, w jakim otrzymał ją od zbywcy, wraz z dokumentami tej

umowy. Korzystają cy zobowią zany jest utrzymywać rzecz w należ ytym stanie, dokonywać

konserwacji i napraw. Umowa leasingu wygasa po upływie terminu, na jaki została zawarta

lub, gdy po wydaniu korzystają cemu rzecz została utracona. Finansują cy moż e umowę

wypowiedzieć, gdy korzystają cy nie utrzymuje rzeczy w należ ytym stanie, oddaje rzecz

osobie trzeciej, zwleka z zapłata, co najmniej jednej raty.

Umowa uż yczenia

Umowa uż yczenia umoż liwia biorą cemu uż ywanie rzeczy cudzej, jest umowa nieodpłatną .

Uż yczają cy zobowią zuje się zezwolić biorą cemu na bezpłatne uż ywanie oddanej mu rzeczy

na czas oznaczony lub nieoznaczony. Po zakończeniu uż yczenia rzecz musi być zwró cona

uż yczają cemu. Umowa uż yczenia moż e być zawierana między osobami fizycznymi i

prawnymi. Biorą cy uż ywa rzecz w sposó b odpowiadają cy jej właściwości, ponosi zwykłe

koszty utrzymania rzeczy uż ywanej. Po zakończeniu uż yczenia rzecz wraca do uż yczają cego

w stanie niepogorszonym, nie odpowiada jednak za następstwa prawidłowego zuż ycia.

Umowy o usługi transportowe

Umowa przewozu

Przewoźnik zobowią zuje się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa do przewozu

osó b i rzeczy za wynagrodzeniem, jest umową odpłatną i ma charakter ekwiwalentny. W

umowie o przewó z osó b stronami są przewoźnik i podró ż ny. Obowią zkiem przewoźnika jest

przewiezienie podró ż nego na określone miejsce, zapewniają c warunki bezpieczeństwa i

higieny w czasie transportu, jakie uważ a się za niezbędne. Za bagaż powierzony

przewoźnikowi odpowiada on według zasad stosowanych dla przewozu rzeczy.

10

Umowa przewozu rzeczy dot. przewiezienia rzeczy na miejsce przeznaczenia lub do

określonego odbiorcy. Wysyłają cy powinien podać przewoźnikowi swó j adres, adres

odbiorcy i miejsce przeznaczenia, zobowią zany jest oznaczyć przesyłkę oraz odpowiednio

opakować, oraz określić wartość przesyłki. Jeż eli wymaga tego umowa wysyłają cy wystawia

list przewozowy. Przewoźnik dokonuje przewozu i powiadamia odbiorcę o nadejściu

przesyłki do miejsca przeznaczenia. Za wykonanie usługi odpowiada na zasadach

odpowiedzialności kontraktowej. W wypadku niewykonania lub nienależ ytego wykonania

umowy przewozu istnieje domniemanie winy przewoźnika, aby uwolnić się od

odpowiedzialności musi dowieść, ż e szkoda powstała z przyczyn za któ re nie ponosi

odpowiedzialności. Przewoźnik ponosi odpowiedzialności za przesyłkę w czasie trwania

przewozu, nie ponosi jednak odpowiedzialności za ubytki naturalne. Przewoźnik moż e oddać

przesyłkę innym przewoźnikom. Za wykonanie usługi przewoźnikowi przysługuje

wynagrodzenie zgodne z taryfami lub określone w umowie. Odbiorca potwierdza odbió r

towaru i jeż eli przewiduje to umowa dokumenty przewozowe. Po otrzymaniu towaru

zobowią zany jest zapłacić za towar.

Umowa spedycji

Umowa spedycji polega na tym, ż e spedytor zobowią zuje się za wynagrodzeniem do wysłania

lub odbioru przesyłki lub innych usług zwią zanych z jej przewozem, moż e występować w

imieniu zlecają cego i na jego rachunek. Spedytorem moż e być tylko przedsiębiorstwo

zawodowo trudnią ce się spedycją . Umowa spedycji precyzuje zakres usług, jakie ma

świadczyć spedytor. Podstawowym obowią zkiem spedytora jest zorganizowanie wysyłki,

zawiera umowę z przewoźnikiem, morze korzystać z usług innych spedytoró w, jest

odpowiedzialny za wykonanie usług przez kontrahentó w. Spedytor moż e takż e sam

dokonywać przewozu o ile dysponuje odpowiednimi środkami transportu, w tym przypadku

ponosi ró wnież odpowiedzialność jako przewoźnik. Spedytor ponosi odpowiedzialność za

utratę ubytek lub uszkodzenie przesyłki od jej przyjęcia do wydania przewoźnikowi, innemu

spedytorowi lub odbiorcy, nie ponosi odpowiedzialności za ubytki naturalne.

Inne umowy gospodarcze

Umowa bankowa

Bank zobowią zuje się względem posiadacz rachunku do przechowywania na czas

ograniczony lub nieograniczony środkó w pienięż nych oraz przeprowadzanie na jego zlecenie

rozliczeń pienięż nych. Podstawą zawarcia umowy jest przyjęcie przez bank wniosku o

otwarcie rachunku, jest umową depozytu nieprawidłowego i umową zlecenia. Bank obraca

powierzonymi środkami, jednak na każ de żą danie klienta zobowią zany jest do ich zwrotu w

całości lub części. Bank obowią zany jest powiadomić klienta o każ dej zmianie stanu konta.

Umowa ubezpieczenia

Ubezpieczenia społeczne zwią zane są ze stosunkiem pracy - ubezpieczenia emerytalne,

chorobowe i wypadkowe. Ubezpieczenia gospodarcze ich podmiotem jest mają tek osó b

fizycznych i prawnych oraz dobra osobiste. Ubezpieczenia gospodarcze dzieli się na

ubezpieczenia mają tkowe i osobowe. W ubezpieczeniu mają tkowym zakład ubezpieczeń

udziela ochrony osobom fizycznym, prawnym i jednostkom organizacyjnym przed skutkami

zdarzeń losowych w ubezpieczonym mieniu i z tytułu odpowiedzialności cywilnej.

11

Ubezpieczenia mają tkowe dzielimy na obowią zkowe i dobrowolne. Ubezpieczenia

obowią zkowe powstają na mocy samego prawa. Ubezpieczenia dobrowolne powstają na

drodze zawarcia umowy między zakładem ubezpieczeń a ubezpieczają cym. W ubezpieczeniu

osobowym zakład ubezpieczeń udziela ochrony osobom fizycznym w razie zajścia zdarzeń

losowych dot. ż ycia, zdrowia lub zdolności do pracy. Celem ubezpieczenia jest jednorazowe

lub periodyczne świadczenie na rzecz osoby dotkniętej wypadkiem losowym. Umowa

przystą pienia – ubezpieczają cy moż e przyją ć warunki proponowane przez zakład

ubezpieczeń. Polisy są indywidualne i zbiorowe. Ubezpieczenie działa od dnia zapłacenia

składki. Zakład ubezpieczeń jest wolny od odpowiedzialności, gdy szkoda wyrzą dzona

została umyślnie, lub rażą cym niedbalstwem

Umowa franchistingu

Jest umową nienazwaną w ramach tej umowy jedna strona udziela drugiej stronie zezwolenia,

koncesji na stosowanie określonych metod działalności gospodarczej- produkcja, handel,

usługi. Franchistingodawca udostępnia swoje doświadczenie, wynalazki, technologie, znaki

towarowe, szkoli personel. Jest metodą kooperacji między stronami. Franchistingodawca

czerpie korzyści w postaci opłat wstępnych, okresowych uzależ nionych od obrotó w

kontrahenta, opłat za udostępnienie urzą dzeń. Franchistingobiorca korzysta przy podjęciu

działalności z doświadczeń, gotowych wzorcó w, uzyskuje pomoc w wyposaż eniu lokalu i

szkoleniu personelu. Umowa franchistingowa moż e mieć charakter indywidualny lub

wielokrotny i wtedy powstaje sieć przedsiębiorstw. Umowa moż e przewidywać dostawę

surowcó w. Frachistingobiorca działa na własny rachunek i we własnym imieniu pod

oznaczeniem frachisinguodawcy. Umowa moż e być zawarta na czas oznaczony lub

noeoznaczony. Umowa moż e wygasną ć z upływem terminu jej trwania lub moż e być przez

strony wypowiedziana.

Umowa factoringu

Jest umową nienazwaną zapewnia płynność finansową dostawcom i producentom przy

płatnościach w kredycie kupieckim. Umowa factoringu zawierana jest między dostawcą ,

producentem towaró w i usług a faktorem. Faktorem jest bank lub wyspecjalizowana spó łka z

udziałem banku. Faktor jako pośrednik handlowy nabywa w drodze cesji wierzytelności

dokonuje zapłaty za faktury potrą cają c prowizję. Faktor nabywają c wierzytelność dochodzi

jej od odbiorcy. Gdy faktor nie moż e odzyskać wpłaconych dostawcy należ ności, dostawca

musi zwró cić faktorowi uzyskane sumy. Stronami umowy factoringu są dostawca i faktor.

Umowa moż e być zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczony, każ da ze stron moż e umową

wypowiedzieć z zachowaniem terminó w wypowiedzenia. Funkcje factoringu to funkcja

finansowa – faktor wypłaca środki finansowe przed terminem płatności, funkcja usługowa –

dodatkowe świadczenia na rzecz, doradztwo, prowadzenie ksią g, funkcja gwarancyjna –

faktor przejmuje odpowiedzialność za wypłacalność dłuż nika.

12