METODA M. CH. KNILLÓW

Metoda opracowana przez CH. Knilla może być kluczem do każdego dziecka, bez względu na jego możliwości i stan psychofizyczny. Jej zastosowanie możliwe jest zarówno w trakcie terapii indywidualnej, jak i przy nawiązywaniu kontaktu z dzieckiem, rozbudzaniu sprawczo-

ści pozytywnej oraz kształtowaniu orientacji w schemacie ciała i rozwijaniu poczucia tożsa-mości.

Dodatkowym plusem tej metody jest uzyskany przez wprowadzenie określonej muzyki, efekt orientacji w czasie oraz przewidywania kolejnych czynności. Jej istota polega na prowadzeniu wyraźnie ustrukturalizowanych sesji.

Programy aktywności noszą tytuły: "Świadomość ciała"; "Kontakt i Komunikacja" . Są to programy aktywności przeznaczone do indywidualnej pracy z dzieckiem, wzbogacone kase-tami ze specjalnie skomponowaną muzyką, która towarzyszy wszystkim czynnością.

Podstawowym założeniem programu Ch. Knilla, jest oparcie działań stymulujących rozwój dziecka, na zmyśle dotyku. Doświadczenie kontaktu fizycznego, jest podstawą rozwoju związków z innymi ludźmi i komunikacji między nimi. Program zawiera wskazówki służące jak najlepszemu zaplanowaniu i przygotowaniu sesji kontaktu ( poprzez określenie potrzeb partnera, podział odpowiedzialności za sesje kontaktu, dostosowanie tych spotkań do co-dziennych rytuałów planu dnia, przygotowanie niezbędnego wyposażenia do prowadzenia zajęć).

Metoda Knilla to próba wykorzystania osiągnięć psychologii rozwojowej do pracy z tymi wszystkimi, którzy niezależnie od wieku i przyczyny zaburzeń nie nawiązują kontaktu z naj-bliższym otoczeniem. Tkwią w milczącym świecie stereotypów, są dalecy, ale nadal wrażliwi na nasze komunikaty, podatni na zranienie i odrzucenie. Bronią swoich granic, ale czekają na pomoc.

Dzieci sprawne inaczej powinny możliwie często uczestniczyć w zajęciach usprawniających, które rozwiną u nich świadomość własnego ciała, przestrzeni, jaka je otacza oraz, że w tej przestrzeni przebywają inni ludzie, z którymi mogą nawiązać kontakt. Służy temu metoda Christophera Knilla „Świadomość Ciała”, „Kontakt i Komunikacja”.

Z różnych powodów niektórzy ludzie mają trudności w doświadczaniu, nabywaniu i organi-zowaniu podstawowych informacji o sobie. Ich interakcja ze środowiskiem staje się ograni-czona i w rezultacie mogą oni wykształcić zaburzony obraz swojego ciała.

Może im zabraknąć kontroli nad ruchami i mogą napotykać na poważne problemy w komunikacji. To wszystko bywa przyczyną ogólnego braku bezpieczeństwa i zaburzeń emocjonalnych, które z kolei hamują możliwości normalnego rozwoju.

Aby temu zapobiec należy dostarczać dziecku jak najwięcej informacji na temat swojego ciała i jego powiązania z otoczeniem. Pomogą w tym programy Christophera Knilla, których celem jest pomoc w uzyskaniu wiedzy dotyczącej:

 ciała jako całości,

 poszczególnych części ciała i ich powiązań z innymi częściami,

 faktu, że różne części ciała mogą być używane w różny sposób.

Ponadto proponowane przez Christophera Knilla programy stanowią ramy, dzięki którym rozwija się kontakt społeczny, ruch i zabawa są sposobem na wywołanie i ustrukturali-zowanie uwagi dziecka.

Opis programów

PROGRAMY KNILLÓW MOGĄ BYĆ STOSOWANE JAKO METODA:

 Przywracająca doznania zmysłowe trenowane w życiu płodowym, służące poznaniu własnego ciała i umożliwiające kontakt z otoczeniem.

 Pobudzająca dzieci głębiej upośledzone umysłowo do aktywności i współdziałania.

 Aktywizująca dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym.

 Diagnostyczna i usprawniająca w terapii dzieci nieharmonijnie rozwijających się, z trudnościami w nauce.

 Porządkująca zachowanie dzieci niedostosowanych społecznie.

Aktywności zawarte w każdym programie następują kolejno po sobie. Mogą być wykorzysta-ne do pracy z dziećmi fizycznie upośledzonymi, niesłyszącymi i/lub niewidomymi, oraz z dziećmi, z którymi trudno jest nawiązać kontakt (z cechami autystycznymi lub psychotycz-nymi).

Program wprowadzający – 8 minut.

Kołysanie

Wymachiwanie rękoma

Pocieranie dłoni

Klaskanie

Głaskanie głowy

Głaskanie brzucha

Relaksacja

Program I – 15 minut.

Kołysanie

Wymachiwanie rękoma

Zginanie i rozprostowanie rąk

Pocieranie dłoni

Zaciskanie i otwieranie dłoni

Ruchy palców

Klaskanie

Głaskanie głowy

Głaskanie policzków

Głaskanie łokci

Głaskanie brzucha

Przewracanie się ( padanie )

Relaksacja

Program 2 – 15 minut.

Kołysanie

Klaskanie

Głaskanie brzucha

Głaskanie ud

Głaskanie kolan

Głaskanie palców u nogi

Wiosłowanie

Pocieranie stóp

Poruszanie palcami u stóp

Poruszanie nogami

Leżenie na plecach

Obracanie się z pleców na bok

Obracanie się z pleców na brzuch

Relaksacja

Do wykonywania aktywności opisanych w 1 i 2 programie używane są różne części ciała w różny sposób.

Program 3 – 20 minut.

Leżenie na brzuchu

Leżenie na plecach

Obracanie się z pleców na brzuch

Obracanie się z brzucha na plecy

Poruszanie nogami

Czołganie się na brzuchu

Raczkowanie

Klęczenie i spacerowanie na kolanach

Upadanie z pozycji klęczącej

Odpychanie i przyciąganie

Relaksacja

Przeprowadzenie tego programu wymaga znacznie więcej świadomości społecznej dziecka ruchliwości i koordynacji.

Program 4 – 20 minut.

Leżenie na brzuchu

Leżenie na brzuchu i mruganie oczyma

Leżenie na plecach z rękoma wokół karku

Poruszanie nogami (jazda rowerem)

Odbijanie się na siedzeniu

Ślizganie się na siedzeniu

Podnoszenie się i stanie bez ruchu

Podnoszenie ramion – jednego a potem obu jednocześnie

Podnoszenie jednocześnie jednej ręki i jednej nogi

Stawanie przed kimś

Podbieganie do – odbieganie od

Spacerowanie – szybko i delikatnie

Spacerowanie – wolno i ciężko

Spacerowanie – wolno i delikatnie ( po cichu)

Dwa i dwa (znajdź partnera)

Odpychanie i przyciąganie

Dowolne ruchy

Taniec

Program ten pomyślany jest jako aktywność grupowa. Wymaga odpowiedniego poziomu świadomości ciała, większej samokontroli, wyższego poziomu rozumienia pojęciowego, kon-centracji.

Program SPH – 25 minut.

Kołysanie -pr. 1 i 2

Wymachiwanie rękoma – pr. 1

Pocieranie dłoni – pr. 1

Zaciskanie i otwieranie dłoni – pr. 1

Klaskanie – pr.1 i 2

Głaskanie policzków – pr. 1

Głaskanie brzucha – pr. 1 i 2

Głaskanie ud – pr. 2

Ruchy stóp – nóg – pr. 2

Przewracanie się (padanie) – pr. 1

Relaksacja – pr. 1 i 2

Każdemu etapowi przyporządkowana jest inna, bardzo wyraźna, radosna linia melodyczna.

Rytuał sesji rozpoczyna się już w momencie przygotowań – przyniesienia przyborów i znale-zienia odpowiedniego miejsca. Podstawową część inauguruje włączenie magnetofonu i rytu-alne wykonywanie określonych w danym programie czynności. Pozycja dziecka i forma jego fizycznego kontaktu z terapeutą jest uzależniona od jego woli i możliwości psychofizycznych.

Po jakimś czasie dzieci zaczynają bardzo wyraźnie łączyć bodźce słuchowe – melodię – ze schematem i rodzajem wykonywanej czynności. Dzięki temu osiąga się nie tylko nawiązanie kontaktu i rozwijanie aktywności, ale również orientację w czasie, umiejętność przewidywania oraz bardzo wyraźny rozwój koordynacji słuchowo – ruchowej; rytmizowanie ruchów w zależności od muzyki.

Bibliografia:

Knill M.,Knill Ch. Programy aktywności. Świadomość ciała. Kontakt i komunikacja. Cen-trum Metodyczne Pomocy Psychologiczno – Pedagogicznej, MEN, Warszawa 1995

Opracowała:

Weronika Potoczna