Zajęcia nr 6
Przedmiot: Biznes Plan
Temat: Źródła finansowania.
Praca na zajęciach w grupach:
• Analiza dostępnych źródeł finansowania
• Wybór odpowiednich źródeł finansowania
• Kalkulacja kosztów różnych źródeł finansowania
• Montaż finansowy
Teoria1
Po zaplanowaniu i ustaleniu wysokości potrzebnego do uruchomienia i prowadzenia firmy kapitału musimy określić źródła
jego pochodzenia. Jeżeli chodzi o źródła finansowania to możemy mówić o następujących formach:
• kapitale własnym,
• kapitale rodzinnym,
• kapitale obcym.
Kapitał własny to ten, który stanowi prywatną własność osoby zakładającej firmę, czy też wspólników zakładających firmę.
Zaliczyć możemy do niego np. lokal, meble, sprzęt biurowy, komputer, a także środki finansowe, zgromadzone w gotówce,
na rachunkach bankowych, czy funduszach inwestycyjnych.
Kapitał rodzinny to wszelkiego rodzaju darowizny, pożyczki lub spadki otrzymane od członków swojej rodziny (nie ma tu
znaczenia stopień pokrewieństwa).
Do kapitału obcego zaliczymy wszelkiego rodzaju dotacje, subwencje, kredyty, pożyczki - mające charakter pieniężny oraz
leasing, który z zasady ma charakter rzeczowy (brać w leasing możemy np. lokale, samochody, maszyny itp.)
Kapitały obce
Dotacja na rozpoczęcie działalności gospodarczej.
Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy przewiduje możliwość udzielenia dotacji osobom bezrobotnym,
które chcą rozpocząć działalność gospodarczą. Za osobę bezrobotną uznaje się osobę, która między innymi:
• nie jest zatrudniona, tzn. nie wykonuje pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego oraz umowy o
pracę nakładczą,
• nie wykonuje innej pracy zarobkowej, tzn. nie wykonuje pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia,
umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych,
• jest zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy lub w połowie wymiaru czasu pracy
w przypadku osoby niepełnosprawnej, której stan zdrowia pozwala na podjęcie zatrudnienia,
• nie uczy się w szkole w systemie stacjonarnym (dzienne),
• ukończyła 18 lat,
• nie ukończyła 60 lat - kobieta, a mężczyzna 65 lat,
• nie nabyła prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty socjalnej,
Wysokość dotacji nie może przekroczyć 500 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Jego wysokość jest przyjmowana na dzień
zawarcia umowy przyznania dotacji przez urząd pracy. Aby otrzymać tego rodzaju pomoc trzeba przedstawić biznes plan i
udowodnić, że planowane przedsięwzięcie ma szansę powodzenia. Pieniądze na ten cel pochodzą ze środków Funduszu
Pracy i są przyznawane przez starostę.
Bezrobotny może także otrzymać refundację kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa, dotyczących podjęcia
działalności gospodarczej. Należy jednak zaznaczyć, że wysokość refundacji nie może przekroczyć 80 proc.
udokumentowanych kosztów, nie więcej jednak, niż wynosi przeciętne wynagrodzenie w naszym kraju.
Pożyczki w ramach Programu "Pierwsza Praca".
W ramach Programu "Pierwsza Praca", udzielane są ze środków Ministerstwa Gospodarki i Pracy przez Bank Gospodarstwa
Krajowego i lokalne fundusze pożyczkowe specjalne pożyczki na finansowanie rozpoczęcia samodzielnej działalności
gospodarczej.
1 Opracowano na podstawie: http://www.uj.edu.pl/biurokarier/firma/index.php?id=502
1
Pożyczkę w ramach Programu "Pierwsza Praca" może otrzymać:
1. młody bezrobotny - czyli osoba bezrobotna do 25 roku życia oraz osoba bezrobotna legitymująca się dyplomem wyższej
uczelni do 27 roku życia, pragnąca rozpocząć działalność gospodarczą na własny rachunek,
2. grupa młodych bezrobotnych, którzy wspólnie chcą założyć firmę,
3. pracodawca, który zdecyduje się utworzyć nowe miejsce pracy dla bezrobotnego.
Kwota pożyczki nie może przekroczyć 40 000 zł. Środki pożyczki mogą zostać wykorzystanie na zakup wyposażenia
niezbędnego do prowadzenia działalności gospodarczej oraz na przystosowanie pomieszczeń, w których ona będzie
realizowana, a także na zakup środków obrotowych, jeżeli są one niezbędne w zrealizowaniu działalności gospodarczej.
Pożyczki udzielane są na maksymalny okres 36 miesięcy od dnia zawarcia umowy pożyczki. Na wniosek absolwenta,
pożyczkodawca może udzielić maksymalnie 6-cio miesięcznej karencji w spłacie rat pożyczki. Okres karencji skraca czas
spłaty pożyczki, tak więc, w przypadku uzyskania maksymalnej karencji, spłata pożyczki musi nastąpić w 30-tu miesięcznych
ratach. Odsetki od kwoty pożyczki spłacane są na koniec każdego miesiąca, niezależnie czy pożyczkobiorca uzyskał
karencję w spłacie rat pożyczki, czy też nie.
Oprocentowanie kwoty pożyczki uzależnione jest od wysokości stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez NBP, która
ustalana jest przez Radę Polityki Pieniężnej i wynosi 0,75 tej stopy. Wysokość odsetek wynosiła w 2005 r. - 5,25%.
Wniosek o udzielenie pożyczki (ogólnej np. w banku) zawiera w szczególności:
• opis przedsięwzięcia, sposób wydatkowania kwoty wnioskowanej pożyczki oraz przewidywane źródło
pozyskiwania środków na jej spłatę, czyli biznes plan,
• informację o miejscu prowadzenia działalności,
• zaświadczenie o statusie bezrobotnego,
• odpisy dyplomu (dotyczy absolwentów uczelni) lub zaświadczenia o uzyskanym wykształceniu z datą ukończenia
edukacji,
• informację o stosunku do służby wojskowej,
• informację o stanie cywilnym bezrobotnego,
• propozycje zabezpieczenia spłaty wnioskowanej pożyczki.
Dokładne wypełnienie wniosku o pożyczkę i dostarczenie wskazanych w nim załączników w sposób zasadniczy wpłynie na
czas uzyskania środków na rozpoczęcie planowanej działalności gospodarczej.
Dokumentem o niezwykle istotnym znaczeniu, spośród listy załączników do wniosku, jest opis przedsięwzięcia (biznes plan),
który powinien zawierać opis tego, co absolwent planuje robić, jaką działalność gospodarczą chce podjąć. Opis
przedsięwzięcia powinien być na tyle obszerny i szczegółowy, żeby osoby rozpatrujące wniosek o pożyczkę mogły ocenić
szansę realizacji tego pomysłu. Ponadto opis powinien zawierać również możliwie szczegółową listę niezbędnych zakupów i
prac, które mają zostać sfinansowane środkami z pożyczki. Należy przedstawić przewidywane źródło dochodów, z których
zostanie spłacona pożyczka. Ważna dla oceniających pomysł działalności gospodarczej absolwenta jest również informacja
o miejscu jej prowadzenia uwzględniająca lokalne uwarunkowania gospodarcze.
Opracowując opis przedsięwzięcia należy spróbować dokonać analizy kosztów i przewidywanych dochodów z projektowanej
działalności. Na pewno trzeba uwzględnić wszystkie ustawowe ciężary wynikające z prowadzenia działalności, do których
należą m.in. podatki oraz raty pożyczki i należne bankowi odsetki. Takie działanie nie tylko ułatwi bankowi szybkie podjęcie
decyzji o udzieleniu pożyczki, ale również będzie to pierwsza i niezwykle ważna lekcja przedsiębiorczości. Opłaca się
dokonać takiej analizy nawet dla wydawałoby się najprostszej własnej działalności.
Pomysł na rozpoczęcie działalności gospodarczej przedstawiony w opisie przedsięwzięcia może być realizowany nie tylko
przez jednego absolwenta, ale przez dwóch lub więcej absolwentów. Wówczas każdy z uczestników występuje o pożyczkę
indywidualnie i samodzielnie jest odpowiedzialny za jej zabezpieczenie i spłatę.
Drugim ważnym elementem prawidłowo wypełnionego wniosku, to propozycja zabezpieczenia spłaty pożyczki. Możemy
wyróżnić różne formy zabezpieczenia spłaty pożyczki, od weksla do wpisu hipoteki na nieruchomości. Forma zabezpieczenia
zostanie ustalona w trakcie rozmów z przedstawicielem Banku.
Po uzyskaniu pozytywnej decyzji Banku o udzieleniu pożyczki na finansowanie kosztów rozpoczęcia własnej działalności
gospodarczej należy dokonać wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, zgłosić działalność do rejestru REGON, a także
uzyskać Numer Identyfikacji Podatkowej i odwiedzić Inspektorat Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ostatnim elementem
formalnym jest wykonanie pieczęci firmowej i założenie rachunku bankowego.
2
Po wykonaniu tych czynności, bank zgodnie z umową pożyczki, dokona przelewu pieniędzy na rachunek bankowy nowej
firmy. Po miesiącu od dnia dokonania przez Bank przelewu środków na rachunek firmy przedsiębiorca zobowiązany jest
dokonać rozliczenia wydatkowanych pieniędzy i przedłożyć go pożyczkodawcy.
Wnioski o udzielenie pożyczki są przyjmowane w placówkach Banku Gospodarstwa Krajowego i lokalnych funduszach
pożyczkowych (ich lista prezentowana jest na stronie internetowej banku - www.bgk.com.pl) oraz na stronie internetowej:
www.1praca.gov.pl.
Kredyty i pożyczki bankowe
Kredyt bankowy - operacja polegająca na postawieniu przez bank do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony określonej
kwoty środków pieniężnych, z przeznaczeniem na określony cel. Kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z kredytu na
warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystywanego kredytu wraz z odsetkami w określonym terminie spłaty
oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Bank jest stroną dominującą w stosunku kredytowym wobec kredytobiorcy. Bank określa warunki kredytu oraz jest
uprawniony do kontroli jego wykorzystania. Bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej, przy czym nie jest
zobowiązany do udzielenia kredytu, nawet jeżeli osoba ubiegająca się o kredyt ją posiada.
Banki oferują swoim klientom różne rodzaje kredytów i pożyczek. W zależności od okresu kredytowania wyróżniamy kredyty
krótkoterminowe (do 1 roku), średnioterminowe (od 1 roku do 3 lat) i długoterminowe (powyżej 3 lat).
Ze względu na przeznaczenie pożyczanych środków wyróżniamy kredyty obrotowe i kredyty inwestycyjne. Te pierwsze służą
finansowaniu bieżącej działalności danej firmy (np. zakup surowców, materiałów, produktów). Natomiast kredyty
inwestycyjne są udzielane na zakup środków trwałych, a więc maszyn, urządzeń, środków transportu. Ponadto kredyty
bankowe mogą mieć oprocentowanie zmienne, które może się zmniejszyć lub zwiększyć w trakcie jego spłaty, albo stałe.
Szczegółowe zasady udzielania kredytów określają regulaminy banków. Zazwyczaj wymagane jest złożenie w banku
wniosku o przyznanie kredytu. Wniosek ten powinien zawierać podstawowe informacje o kredytobiorcy oraz o wysokości i
przeznaczeniu kredytu. Bank może też dodatkowo wymagać tzw. biznesplanu, czyli dokładnego opisu i analizy planowanego
przedsięwzięcia gospodarczego. Na podstawie wniosku i biznesplanu bank ocenia zdolność kredytową podmiotu
ubiegającego się o kredyt, czyli zdolność do spłaty kredytu wraz z oprocentowaniem w określonym terminie.
Jeśli na podstawie oceny banku dana firma posiada zdolność kredytową, to możliwe staje się podpisanie umowy kredytowej.
Umowa taka - zawarta pomiędzy bankiem a kredytobiorcą - określa szczegółowo kwotę udzielonego kredytu, jego
wykorzystanie, warunki i terminy spłaty oraz zabezpieczenie na wypadek niewypłacalności. Takim zabezpieczeniem może
być poręczenie innych podmiotów, hipoteka na nieruchomości albo zastaw na majątku przedsiębiorstwa. Przy zawieraniu
umowy z bankiem kredytobiorca powinien zapłacić prowizję od udzielonego kredytu. Prowizja to opłata za czynności
bankowe, która wynosi zazwyczaj 1-2% sumy kredytu.
Etapy realizacji umowy kredytu bankowego
1. Wnioskowanie
2. Analiza sytuacji finansowej wnioskodawcy
3. Podjęcie decyzji kredytowej przez bank
4. Podpisanie umowy
5. Realizacja kredytu w formie określonej umową
Wniosek kredytowy zawiera:
* kwotę kredytu
* cel
* terminy spłaty
* informacje o innych kredytach
* proponowane formy zabezpieczenia
Analiza zdolności kredytowej:
* osoba fizyczna - majątek, dochody, zatrudnienie, informacje o innych kredytach,
* osoba prawna - wiarygodność, zdolność do spłaty, analiza wyników finansowych (rentowność, wypłacalność), ocena
płynności finansowej, ocena sprawności działania.
Umowa kredytowa określa:
* strony umowy
* kwotę i walutę kredytu
* cel kredytu
* zasady i termin spłaty kredytu
* wysokość oprocentowania
* sposób zabezpieczenia kredytu
3
* zakres uprawnień banku
* termin i sposób postawienia do dyspozycji kwoty kredytowej
* wysokość prowizji
* warunki zmiany i rozwiązania umowy
Leasing
Leasing - pochodzi od angielskiego słowa to lease, co oznacza wynająć, wydzierżawić. Jest to rodzaj umowy
cywilnoprawnej, na podstawie której jedna strona (finansujący, leasingodawca) przekazuje drugiej stronie (korzystającemu,
leasingobiorcy) prawo do korzystania lub korzystania i pobierania pożytków z określonego dobra materialnego na pewien
uzgodniony w umowie leasingu okres, w zamian za ustalone ratalne opłaty (raty leasingowe). W polskim systemie prawa
umowa leasingu jest regulowana przez Kodeks cywilny.
Biorąc pod uwagę liczbę stron biorących udział w transakcji leasingowej wyróżnia się:
* leasing bezpośredni (gdy producent zawiera umowę bezpośrednio z użytkownikiem)
* leasing pośredni (w transakcji uczestniczą więcej niż dwie strony, tzn. między producentem a użytkownikiem wystepuje
wyspecjalizowane przedsiębiorstwo leasingowe).
* Za użytkowanie obiektu leasingobiorca płaci w określonych terminach raty leasingowe składające się z dwóch części:
składnika kapitałowego odzwierciedlającego wartość użytkowanego obiektu przypadającego na okres leasingu i składnika
odsetkowego stanowiącego wynagrodzenie dla leasingodawcy.
Podmioty leasingu:
Leasingodawca (finansujący), to właściciel przedmiotu, który daje ten przedmiot w odpłatne użytkowanie drugiej osobie na
okreslony czas i na określonych warunkach. Najczęściej jest to wyspecjalizowana firma zajmująca się świadczeniem usług
leasingu. Rzadziej wytwórca przedmiotów, dla którego leasing jest dodatkową formą zarobkowania. Podstawowa działalność
to produkcja. Forma prawna leasingodawcy może być dowolna. W praktyce najbardziej liczą się na rynku spółki prawa
handlowego, tj. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjne.
Leasingobiorca (korzystający), to osoba korzystająca z przedmiotu leasingu na warunkach określonych w umowie.
Najczęściej jest to przedsiębiorca, rzadziej ze względu na niekorzystne przepisy podatkowe, osoba fizyczna. Wśród
przedsiębiorców przeważają ci, którzy nie rozliczają się z fiskusem w formie ryczałtu i karty podatkowej również ze względu
na niekorzystne przepisy podatkowe. Leasing jest nieopłacalny dla firm, które są płatnikami podatku VAT . Przeważają więc
spółki handlowe, spółki cywilne i osoby fizyczne , prowadzące działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji
działalności gospodarczej, które prowadzą pełną księgowość.
Poręczyciel, to podmiot występujący tylko czasami w transakcji leasingu. Jeśli kondycja finansowa lub wiarygodność
leasingobiorcy budzi zastrzeżenie leasingodawcy, to do zawarcia umowy dochodzi wówczas, gdy leasingobiorca przedstawi
dodatkowe zabezpieczenie transakcji. Może to być poręczenie osoby trzeciej lub zastaw na rzeczy, należącej do osoby
trzeciej lub też hipoteka ustanowiona na nieruchomości, której właścicielem jest osoba trzecia. Taki podmiot dostarczający
dodatkowego zabezpieczenia, jeśli nie jest nim leasingobiorca, nazywany jest poręczycielem. Może nim być dobrze
prosperująca firma lub wiarygodna osoba fizyczna, posiadająca duży majątek a przez to wypłacalna, np. udziałowiec w
spółce. Często firmy leasingowe jako zabezpieczenie przyjmują weksel leasingobiorcy, poręczony przez udziałowców i ich
współmałżonków lub też członków zarządu i ich współmałżonków. Oni są wówczas poręczycielami wekslowymi w transakcji
leasingu.
Fundusze mikropożyczkowe
Fundusze mikropożyczkowe to ratunek dla tych, którzy z różnych przyczyn nie mogą skorzystać z kredytu bankowego.
Pożyczki nie przekraczają kilku lub kilkunastu tysięcy złotych w przypadku firm dopiero startujących lub kilkudziesięciu
tysięcy dla już działających. Są oprocentowane podobnie jak kredyty bankowe, ale zdarza się, że odsetki są niższe.
Formalnie zabezpieczenie stanowią poręczyciele i weksel in blanco. Harmonogram spłat jest indywidualnie dopasowany do
specyfiki i potrzeb konkretnego przedsięwzięcia (istnieje możliwość karencji). Pracownicy instytucji mikropożyczkowych
dobrze znają potrzeby małych firm i mają doświadczenie praktyczne w biznesie, często wcześniej sami prowadzili
działalność gospodarczą. Potrafią ocenić opłacalność projektu klienta i doradzić mu w wielu kwestiach związanych z
prowadzeniem firmy. To oni dokonują weryfikacji i odrzucają projekty nieprzemyślane lub bez szans na realizację.
Obecnie - obok wielu lokalnych - działają w Polsce cztery główne fundusze mikropożyczkowe: Fundusz Mikro, Inicjatywa
Mikro, Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa i Fundacja Wspomagania Wsi.
W tym miejscu przybliżymy 2 pierwsze z w/w funduszy:
4
Fundusz Mikro
Fundusz Mikro został utworzony przez Polsko-Amerykański Fundusz Przedsiębiorczości (PAFP) w 1994 roku. Przeznaczono
na ten cel 20 mln USD.
Starter – to oferta Funduszu Mikro kierowana do osób, które zamierzają rozpocząć własną działalność gospodarczą.
Wymagany jest szczegółowy opis planowanego przedsięwzięcia.
Kwota udzielonych środków to max. 7.000 zł. Minimalna liczba osób poręczająca pożyczkę to 3 osoby. Maksymalny okres
spłaty to 12 miesięcy. Na koszt pożyczki składa się oprocentowanie oraz opłata administracyjna i jest on uzależniony od
kwoty pożyczki oraz okresu na jaki pożyczka zostaje zaciągnięta.
Więcej informacji znaleźć można na stronie internetowej Funduszu: www.funduszmikro.pl
Inicjatywa Mikro
Inicjatywa Mikro powstała w lutym 1996 roku dzięki środkom finansowym przyznanym Polsce przez rząd Stanów
Zjednoczonych oraz dzięki pomocy ze strony Opportunity International - międzynarodowej organizacji wspierającej rozwój
przedsiębiorczości.
Celem działalności Inicjatywy Mikro jest wspieranie rozwoju przedsiębiorczości jako formy aktywnego przeciwdziałania
bezrobociu i rozwoju lokalnego. Inicjatywa Mikro realizuje ten cel poprzez stworzenie dostępu do środków finansowych i
doradztwa dla małych firm, które stanowią zbyt wysokie ryzyko dla banków ze względu na brak wymaganych zabezpieczeń,
uproszczoną formę księgowości, krótki okres działalności na rynku, czy niewielką kwotę pożyczki.
Obecnie Inicjatywa Mikro prowadzi działalność na terenie województwa małopolskiego i śląskiego i udziela pożyczek na
rozwój działalności gospodarczej, zarówno, dla małych firm (w tym dla osób prowadzących jednoosobową działalność
gospodarczą), jak i dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą.
Pożyczka udzielona może być na cele inwestycyjne oraz na kapitał obrotowy, a jej wysokość wynosi od 1000 do 30 000zł.
Okres spłaty nie może przekroczyć 24 miesięcy. Występują 3 zasadnicze sposoby spłaty:
* stałe raty obejmujące kapitał i odsetki,
* odsetki w okresie karencji, a następnie stałe raty obejmujące kapitał i odsetki,
* spłata kapitału z ostatnią ratą odsetek
Zabezpieczenie stanowi poręczenie cywilne oraz weksel.
Więcej informacji znaleźć można na stronie internetowej: www.inicjatywamikro.pl
Instytucja "Aniołów Biznesu"
Anioły biznesu (business angels) to prywatni inwestorzy, którzy dysponując odpowiednim doświadczeniem oraz kapitałem,
wspierają wybrane małe i średnie przedsiębiorstwa, głównie w początkowej fazie ich działalności. Przekazują im zarówno
swoją wiedzę, doświadczenie i technologie, jak i środki finansowe. Mają oni skłonność do inwestowania w tych obszarach,
w które inni obawiają się wkraczać, a oczekują w zamian za swoją pomoc udziałów w przedsięwzięciu, oraz możliwości
wpływania na strategiczne decyzje firmy, w którą inwestują. Niektórzy z nich działają jednak na zasadach non-profit.
Europejska Sieć Aniołów Biznesu (EBAN) pośredniczy w nawiązywaniu kontaktów pomiędzy MSP oraz inwestorami.
Szacuje się, że obecnie w sieci Business Angels działa ok. 125 tys. aktywnych inwestorów. Krajowe i regionalne sieci
Business Angels, działające w partnerstwie z bankami i innymi instytucjami, są zazwyczaj współfinansowane przez rząd.
Z usług aniołów biznesu skorzystać może każdy, kto ma jakiś pomysł na biznes i potrafi przekonać do niego inwestora. Musi
on bowiem w krótkim czasie udowodnić, że projekt ma szansę rozwoju i przyniesie satysfakcjonujące zyski.
Całą procedurę ubiegania się o pomoc trzeba rozpocząć od wysłania do PolBAN-u (Polska Sieć Aniołów Biznesu)
zgłoszenia, w którym zawarte są podstawowe informacje o projekcie, projektodawcy i o oczekiwaniach względem
inwestorów (tzw. teaser). Do tego należy przedłożyć streszczenie biznesplanu i spełnić kilka warunków, np. trzeba
udowodnić swoją determinację i wiarygodność. Dobrze jest wcześniej otworzyć spółkę lub postarać się o pierwszych
klientów. Ludzie pracujący w PolBAN-ie (a ściślej 3-4 osoby) sprawdzają te dokumenty pod względem formalnym. Nie
oceniają ich pod kątem biznesowym, chyba że projekt jest ewidentnie nierealny. Najpóźniej w ciągu tygodnia udzielana jest
odpowiedź. W tym momencie projektodawca w trakcie pierwszej 15-minutowej rozmowy telefonicznej musi w sposób jasny i
klarowny obronić zasadność biznesowego przedsięwzięcia. Jeśli tego nie uczyni, to oznacza, że nie potrafi go sprzedać i nie
ma większego sensu przedstawianie go inwestorom. Jeśli ktoś jest przekonujący, to jego pomysł umieszczany jest w bazie
projektów, która udostępniana jest inwestorom zrzeszonym w PolBAN-ie. Inwestorzy mogą ją przeglądać pod kątem 3
kryteriów:
1. regionu, w którym ma działać firma;
2. kwoty, jakiej potrzebuje projektodawca;
5
3. branży, w której chce działać.
Inwestor deklaruje, jakie przedsięwzięcia go interesują i po przefiltrowaniu bazy otrzymuje wybrane teasery, ewentualnie
streszczenia biznesplanów. Ostatnim etapem jest osobiste spotkanie inwestora z projektodawcą.
Inwestorzy zainteresowani są zwykle przedsięwzięciami wymagającymi kapitału w wysokości od 50 000 do 500 000 zł.
Inwestycje poniżej 50 000 zł nie byłyby racjonalne ekonomicznie. W uzasadnionych i incydentalnych przypadkach "anioły"
skłonni są wydać więcej niż 500 000 zł, ale na pewno nie więcej niż 1 000 000 zł. To byłoby za duże ryzyko. Ze statystyk
wynika bowiem, że 40% tego typu przedsięwzięć upada w pierwszym etapie jego rozwoju.
Oprócz wsparcia finansowego inwestor, jakim jest anioł biznesu, uwiarygodnia przedsiębiorcę przed bankiem, choćby w
sytuacji gdy trzeba zaciągnąć kredyt. Udostępnia także kontakty biznesowe, pomaga w zdobywaniu klientów poprzez własną
dystrybucję (jeśli takowa istnieje), pomaga wejść na rynki zagraniczne itp.
W zamian za swoją pomoc anioł najczęściej oczekuje części udziałów lub akcji w spółce. Dolna granica wynosi 20%, a w
przypadku gdy projektodawca nie ma nic do zaoferowania oprócz potencjału intelektualnego, nawet 100%. Oczywiście po
okresie od 3 do 5 lat anioł będzie chciał wyjść z inwestycji i sprzedać swoje udziały z zyskiem.
Więcej informacji znajdziecie na stronie: www.polban.pl
Fundusze Venture Capital
Venture Capital - jest to średnio i długeterminowy kapitał inwestycyjny charakteryzujący się dużym stopniem ryzyka ale
mogący w przyszłości przynieść wysokie zyski. Jest to forma finansowania innowacyjnych( a przez to obarczonych ryzykiem)
projektów inwestycyjnych
W gospodarce powstaje wiele projektów, które mogą być zamienione w bardzo opłacalne przedsięwzięcia, ale do ich
realizacji potrzebne są środki finansowe. Ponieważ ludzie tworzący te projekty nie posiadają wystarczającej ilości kapitału
muszą sięgnąc po kapitał zewnętrzny. Banki nie są skore do pożyczania w takich sytuacjach pieniędzy, gdyż realizacja
projektów obarczona jest wysokim ryzykiem. Rozwiązaniem stają się specjalne instytucje, które finansują projekty, a w
zamian za to w razie dużego sukcesu partycypują w dużej części w zyskach z tego przedsięwzięcia, bądź np. stają się
współwłaścicielami firmy (mają 40% bądź więcej kapitału własnego, lub posiadają akcje uprzywilejowane firmy). Fundusze
VC otrzymują wiele propozycji współpracy, ale większość z nich jest zazwyczaj odrzucana. Wybierane są pomysły najlepsze.
Dużą rolę w dostępie do rynku VC odgrywają także wcześniej utrzymywane kontakty.
Od strony firmy ubiegającej się o wsparcie finansowe z rynku VC ważne jest przy wyborze instytucji finansującej zwrócenie
uwagi na:
* jaką siłę finansową posiada dana instytucja,
* w jakich okolicznościach zechce ona wycofać się z przedsięwzięcia, gdy powiedzie się ono,
* jak duży udział w zyskach chce zdobyć firma VC,
* jakie kontakty ma firma VC na rynku (mogą one być wykorzystane w dalszej działaności projektu),
* jak duży wpływ na firmę chce wywiera instytucja VC, oraz jakich ma specjalsitów, którzy mogli by pomóc w zarządzaniu
nowopowstałą spółką.
Strategia działania funduszu VC jest podobna do działalności inwestorów giełdowych, którzy kupują udziały, akcje
rozwijających się przedsiębiorstw, aby po kilku latach, po wzroście ich wartości sprzedać je z zyskiem. Nie jest on instytucją
kredytową i nie udziela pożyczek. VC nie ma również nic wspólnego z inkubowaniem firmy. Z reguły fundusze Venture
Capital obejmują mniejszościowe udziały w przedsiębiorstwie. Warunkiem do wejścia funduszu w inwestycję jest
przedstawienie przez ubiegające się przedsiębiorstwo dobrego biznes planu. Umowa na mocy której fundusz obejmuje
udziały w przedsiębiorstwie gwarantuje funduszowi większy wpływ na przedsiębiorstwo niż wynikałoby to z ilości
posiadanych udziałów (akcji), jednak nie włączają się one w bieżącą działalność przedsiębiorstwa. Przez cały czas trwania
inwestycji (z reguły 3 do 7 lat) fundusz wspiera przedsiębiorstwa ze swojego portfela inwestycyjnego poprzez fachowe
doradztwo w zakresie m.in. prawa, finansów czy zarządzania oraz udostępnia własne kontakty w świecie biznesu. Dzięki tym
działaniom wartość przedsiębiorstwa wzrasta szybciej, co jest celem tak założycieli przedsiębiorstwa jak i funduszu VC.
Przy ocenie zasadności inwestycji fundusze VC analizują przede wszystkim perspektywy rozwoju firmy i produktu, który
firma oferuje. Fundusz bada kwalifikacje właścicieli, jeśli czynnie zarządzają firmą, lub kadry zarządzającej firmy, i ocenia ich
w perspektywie ewentualnego gwałtownego rozwoju firmy. Oczywiście ważna też jest innowacyjność i zdolność do
odnajdywania nisz rynkowych.
Ze względu na swą specyfikę VC inwestuje głownie w sektor teleinformatyczny, w medycynę , usługi finansowe i
biotechnologię. Fundusze od swoich inwestycji oczekują wysokiej stopy zwrotu. Partycypują razem z podmiotem, w który
inwestują, w ryzyku inwestycyjnym. Jeśli firma upada, właściciele nie muszą martwić się o zwrot funduszowi
zainwestowanych środków.
6
Fundusze Kapitału Zalążkowego (Seed Capital)
W Polsce finansowanie przedsiębiorstw instrumentem Seed Capital nie jest jeszcze praktykowane. Fundusze Venture
Capital nie są zainteresowane finansowaniem nowopowstałych, najczęściej małych przedsiębiorstw, gdzie szansa
powodzenia projektu jest bardzo mała, a ryzyko niepowodzenia i koszty operacji są niewspółmiernie duże. Z uwagi na fakt, iż
małe przedsiębiorstwa, szczególnie nowopowstające, cierpią na brak kapitału i brak możliwości uzyskania kredytu czy
pożyczki w banku (banki nie są zainteresowane udzielaniem pożyczek/kredytów małym i średnim firmom, gdyż te najczęściej
nie mają odpowiedniego zabezpieczenia i histori finansowej), Komisja Europejska uznała konieczność wspierania,
szczególnie MSP na ich wczesnym etapie tworzenia się (seed stage i early-stage), kapitałem podwyższonego ryzyka.
Odpowiednim instrumentem dla firm będących w pierwszej fazie tworzenia się jest właśnie instrument Seed Capital, który
skierowany jest do firm mających pomysł, najczęściej związany z rozwijaniem nowoczesnych technologi , ale nie mają
odpowiedniego kapitału aby wytworzyć produkt w oparciu o swój pomysł i wprowadzić go na rynek. Komisja Europejska
uznała, że poważna część programów w ramach Funduszy Strukturalnych 2000 - 2006 będzie właśnie poświęcona
wspieraniu funduszy Venture Capital, które by świadczyły usługi typu seed capital oraz wspieraniu tworzenia krajowych /
regionalnych sieci funduszy Seed Capital.
Fundusze nie będą mogły przeznaczać środków na finansowanie działalności prowadzonej przez firmy m.in. w zakresie
usług finansowych, usług w zakresie dzierżawy lub wynajmu aktywów, usług prawnych, usług księgowych, prowadzenia lub
zarządzania hotelami lub nieruchomościami, górnictwa węgla, produkcji wyrobów tytoniowych i alkoholowych, rolnictwa,
rybołówstwa. Środki fundusze nie mogą być również lokowane w przedsiębiorstwach, które znajdują się w trudnej sytuacji, w
rozumieniu rozdziału 2.1 Wytycznych Wspólnoty dot. pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji przedsiębiorstw w
trudnej sytuacji (Dz. Urz. WE C 288 z dnia 09.10.1999 r.).
Kredyt Kupiecki
Kredytem kupieckim nazywamy zgodę sprzedającego na otrzymanie zapłaty za dostarczony towar (lub wykonaną usługę) po
terminie dostawy (zazwyczaj nie później niż po 30 dniach).
Taka forma finansowania jest szczególnie ważna, przede wszystkim dla tych, którzy prowadząc małą czy nawet średnią
firmę, nie dysponują dużym majątkiem, a co za tym idzie również wielkim zasobem środków płynnych, a w pozyskaniu tanich
i krótkoterminowych kapitałów nie pomagają zwykle banki, gdzie uzyskanie kredytu wiąże się z licznymi trudnościami
(przede wszystkim trzeba udowodnić swoją wiarygodność kredytową, a to bywa trudne gdy firma działa na rynku przez krótki
okres czasu).
Istotą tego rodzaju kredytu jest akceptacja nawet znacznego opóźnienia zapłaty przez partnera biznesowego. Co więcej,
unika on naliczania karnych odsetek, ponieważ nie chce utracić odbiorców. Dostawca godząc się na poniesienie pewnych
strat, liczy na następne zamówienia i dostawy z perspektywą uzyskania zwiększonych dochodów w późniejszym terminie.
To, czy dostawca zdecyduje się na dochodzenie swych roszczeń, zależy od pozycji, jaką zajmuje w stosunku do firmy której
udzielił kredytu, a także od:
* wielkości zakupów dokonywanych przez danego kontrahenta,
* asortymentu towarów i popytu na dany towar,
* warunków oferowanych przez konkurencję.
Udzielenie kredytu kupieckiego może być udokumentowane umową zawartą pomiędzy stronami, ogólnymi warunkami
sprzedaży, bądź wynikać jedynie z terminu płatności określonego na fakturze. Kredyt kupiecki określany jest mianem
najtańszego kredytu, gdyż dzięki niemu kupujący ma możliwość sprzedaży towaru nawet przed terminem płatności, a tym
samym nie musi angażować na ten okres własnych środków.
7