Źródła finansowania własnego
W związku z tym, że koszty poszczególnych składników kapitału różnią się między sobą, zwłaszcza należące do kapitału własnego i obcego powstaje pytanie jak powinny kształtować się relacje kapitału własnego do kapitału obcego. Aby odpowiedzieć na to pytanie należy najpierw poznać źródła ich pozyskania. I tak kapitał własny może pochodzić ze źródeł wewnętrznych, czyli samofinansowania się , jak i ze źródeł zewnętrznych.
Do źródeł wewnętrznych zaliczamy :
Reinwestowany zysk netto w wyniku jego podziału
Amortyzacja
Przekształcenia majątkowe
Przekształcenia w obrębie kapitału
w każdym prawidłowo funkcjonującym przedsiębiorstwie rok obrotowy powinien zamykać się określoną nadwyżką finansową, której głównym składnikiem powinien być zysk netto. Skala tego zysku netto zależy od tego jak przedsiębiorstwo efektywnie gospodaruje czynnikami produkcyjnymi i na ile jego program produkcyjny jest zgodny z potrzebami otoczenia oraz jaka skala jest konkurencji na tym rynku. Wypracowany zysk netto może dzielić się na wynagrodzenie dla właścicieli przedsiębiorstwa w postaci dywidendy oraz na część przeznaczoną na dalszy rozwój przedsiębiorstwa, czyli na zysk reinwestowany.
Współczesna teoria firmy stoi na stanowisku, że celem wszystkich podejmujących decyzji w przedsiębiorstwie menedżer jest maksymalizacja korzyści osiąganych przez jego właścicieli. Owe korzyści stanowią formę wynagrodzenia za ryzyko i innowacyjność związane z podjęciem działalności gospodarczej. Korzyści determinowane są z jednej strony przez poziom wygenerowanego zysku, a z drugiej strony przez poziom wartości rynkowej przedsiębiorstwa. Te korzyści właściciele mogą otrzymywać w dwojaki sposób :
- dywidendy- wypłata dywidend z wygenerowanego zysku
- wzrost wartości rynkowej przedsiębiorstwa
Pierwszy sposób jest interpretowany jako maksymalizacja zysku, a z drugiej jako maksymalizacja wartości rynkowej przedsiębiorstwa. tych dwóch możliwości nie należy traktować jako alternatywne. One są ściśle ze sobą powiązane. Otóż zbyt wysokie dywidendy, z którymi wiąże się znaczny wpływ środków z przedsiębiorstwa powodują że zahamowany zostaje rozwój przedsiębiorstwa w dłuższym okresie, przyczyniając się do osłabienia jego pozycji na rynku. W konsekwencji prowadzi do spadku zainteresowania przedsiębiorstwem inwestorów na rynku kapitałowym i obniżenie jego wartości rynkowej. W procesie maksymalizacji dochodów własnych fakt ten powinien być uwzględniony.
O ile samo przedsiębiorstwo ma wpływ na politykę dywidend to wartość przedsiębiorstwa zależy przede wszystkim od tego jak potencjalni inwestorzy oceniają zdolność przedsiębiorstwa do ciągłego generowania zysków. Porównują oni bowiem poziom osiąganej rentowności przez przedsiębiorstwo z oczekiwaną przez nich stopą zwrotu z ewentualnie udostępnieniem kapitału oraz ryzyko rynkowe z ryzykiem działalności przedsiębiorstwa. I dopiero na tej podstawie podejmują decyzję cy inwestować w dane przedsiębiorstwo czy nie. Stąd niezmiernie ważna jest przyjęta polityka dywidendy. W teorii istnieją jak gdyby 3 poglądy jak dywidendy wpływają na cenę akcji.
Pierwsza teoria tzw. Nieważności dywidendy przez 2 autorów : Millera i Modyglianego.
Wg tych autorów polityka dywidend nie ma znaczenia dla kosztów kapitału własnego ani też na cenę rynkową akcji. Uzasadnieniem takiego twierdzenia może być fakt, że jeżeli akcjonariusz / udziałowiec preferuje dywidendę gotówkową to może i tak ją uzyskać poprzez sprzedaż części swoich walorów.
Z kolei wg drugiej teorii Gordona i Lintnera zakłada, że wartość akcji wzrasta wraz ze wzrostem wypłaconych dywidend. Zgodnie z tą teorią wartość akcji zależy od poziomu dywidend wymagana przez akcjonariuszy/ udziałowców stopa zwrotu z wniesionego kapitału wzrośnie jeśli maleje udział dywidend w zyskach spółki. Powoduje to wzrost kapitał własny firmy spółka wtedy musi zrekompensować akcjonariuszom/ udziałowcom utratę dywidendy w inny sposób. Teoria ta zwana jest teorią „ wróbla w garści”. Zgodnie z nią akcjonariusze/ udziałowcy zwracają przede wszystkim uwagę na bieżące korzyści z tytułu wniesionego kapitału do przedsiębiorstwa i chcą na bieżąco korzystać z tych korzyści, realizując swoje zobowiązania z dywidend. Natomiast na zyski kapitałowe nie liczą gdyż jakie będą w przyszłości ( cena sprzedaży akcji- cena zakupu). Jeżeli w spółce tak zachowują się akcjonariusze/ udziałowcy to spółka niekiedy wypłacają dywidendy z okresowych nadwyżek pieniężnych, mają charakter okresowy. W takiej sytuacji niekiedy konieczna jest realizacja z jednej strony wypłata dywidendy, a z drugiej podwyższenie kapitału na drodze wzrosu akcji.
Trzecia teoria głoszona przez Lancsbergera Ramssweya. Cena akcji nie zależy od wypłacanych dywidend. Niższy udział ( dywidendy z wypracowanym zysku pozwala spółkę na realizację bardziej efektywności przedsięwzięcia, które mogą zagwarantować wyższą stopę zwrotu aniżeli uzysk akali by akcjonariusze z wypłaconej im dywidendy i ponownego zainwestowania.
W rezultacie prowadzi do wzrostu wartości rynkowej. Spółka i ceny jej akcji, ale to może mieć miejsce gdy stopa opodatkowania korzyści kapitału będzie niższa niż stopa od korzyści dywidendowych. Ponadto należy pamiętać że podatek od dywidend płacony jest cały czas, w przypadku odsprzedaży akcji z pewnym odroczeniem. Jeżeli w spółce występuje duża grupa akcjonariuszy o wysokich bieżących dochodach to może spełniać założenia modelem korzyści podatkowej.
Drugim źródłem jest amortyzacja składająca się na nadwyżkę finansową. Amortyzacja stanowi w procesie produkcji wyrobów i sprzedaży usług wartości środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych na nowe produkty zrealizowane przy ich pomocy. Odzyskiwana poprzez umorzenie tych środków suma pieniężna służy do utrzymywania w ich sprawności technicznej i ekonomicznej w okresie eksploatacji oraz do prostego ich otworzenia po zużyciu.
Amortyzacja pełni 3 funkcje :
Umorzeniowa- będącą miernikiem wartości przenoszonej przez środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne na produkty
Kosztowa- wynikająca z norm i metod naliczania, amortyzacja stanowiąca element rzutujący na podstawę opodatkowania przedsiębiorstwa podatkiem dochodowym. Jeżeli te odpisy są zgodne z prawem podatkowym to stanowią koszt uzyskania przychodu.
Finansowa- gdyż amortyzacja stanowi narzędzie gromadzenia środków pieniężnych na odtworzeniowe zużytych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Wreszcie wyróżniamy amortyzację rachunkową inaczej bilansową i amortyzacją finansową. Amortyzacja rachunkowa ma za zadanie uwzględniać rzeczywiste zużycie środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne. Amortyzacja finansowa uwzględnia aspekt fiskalny, czyli jest podporządkowany pod budżet centralny. Amortyzacja jest kosztem ale nie kosztem pieniężnym. Więc jest sposobem odzyskania środków pieniężnych zainwestowanych w określone składniki majątkowe o charakterze trwałym.
Finanse przedsiębiorstwa 10-01-2010
FP Strona 3