x ewentualnie adrenalina
x tlen
DEFINICJA:
x nawodnienie, wyrównanie elektrolitów
x przewlekáe zapalenie báony Ğluzowej dróg oddechowych przebiegające z udziaáem wielu komórek ZSADY LECZENIA ASTMY U DZIECI
x nastĊpstwa zapalenia
o nadreaktywnoĞü oskrzeli
x leczenie przewlekáe
o obturacja oskrzeli wykazująca zmienne nasilenie, ustĊpująca samoistnie lub po lekach x konsekwencją powyĪszych zaburzeĔ są nawracające epizody kaszlu, dusznoĞci, Ğwiszczącego x pierwszeĔstwo leczenia przeciwzapalnego
oddechu, uczucia ucisku w klatce piersiowej.
x doraĨnie beta 2 agoniĞci o krótkim dziaáaniu
x stopniowanie terapi w oparciu o obiektywną ocenĊ ciĊĪkoĞci PODZIAà
x terapia skojarzona w astmie umiarkowanej i ciĊĪkiej x podziaá w zaleĪnoĞci od udziaáu alergii: x pierwszeĔstwo terapii wziewnej
o astma zewnątrz pochodna, atypowa, alergiczna x indywidualizacja leczenia
o astma wewnątrz pochodna nietypowa, niealergiczna x planowanie terapii przewlekáej i interwencyjnej x instrukcje pisemne
x Podziaá w zaleĪnoĞci od ciĊĪkoĞci (czĊstoĞü objawów; parametry spirometryczne FEV1, x bilans ryzyka i korzyĞci przy wyborze leków zapotrzebowanie na leki)
x monitorowanie objawów niepoĪądanych
o Astma epizodyczna
o astma przewlekáa:
lekka
umiarkowana
ciĊĪka
PATOGENEZA
Kontakt z alergenem ĺ prezentacja antygenu limfocytom ĺ aktywacja limfocytów-produkcja cytokin ĺ chemotaksja, adhezja, aktywacja innych komórek zapalnych ĺ uwalnianie mediatorów, dalsze uwalnianie cytokin ĺ tkankowa faza efektorowa: obrzĊk báony Ğluzowej (przesiĊk, nacieczenie komórkowe), nadmierna produkcja wydzielin, skurcz miĊĞni gáadkich oskrzeli ZNACZENIE ZAPALEē OGNISKOWYCH W ASTMIE
x Szerzenie siĊ zakaĪenia na dolne drogi oddechowe (hipoteza anatomicznego sąsiedztwa) o pobudzenie uwalniania mediatorów
o upoĞledzenie oczyszczania Ğluzowo – rzĊskowego o stymulacja cholinergiczna
o blokada adrenergiczna – historia
o wpáyw bakterii i ich produktów na efektorowe komórki zapalenia (neutrofile, eozynofile, mastocyty)
x Oddziaáywanie cytokin prozapalnych i mediatorów pochodzących z ognisk infekcji na dolne drogi oddechowe
o droga inhalacyjna
o droga krąĪenia systemowego
x zasiedlenie dolnych dróg oddechowych komórkami zapalnymi powstającymi w szpiku w odpowiedzi na ognisko infekcji poza ukáadem oddechowym x wáaĞciwoĞci alergizujące bakterii
x hipoteza zapalenia neurogennego (uwalnianie neuropeptydów i acetylocholiny z zakoĔczeĔ
aferentnych w wyniku stymulacji przez mediatory zapalenia) x odruch zatokowo-nosowo-oskrzelowy
1
OBRAZ KLINICZNY ASTMY
x zaostrzenia: dusznoĞü gáównie wydechowa, kaszel, Ğwiszczący oddech, niepokój, wdechowe ustawienie klatki piersiowej, szmer pĊcherzykowy z wydáuĪoną fazą wydechową, Ğwisty, furczenia, tachypnoe, tachykardia, bladoĞü, sinica, poty; czasem „cisza nad páucami" (objaw ciĊĪkiego zaostrzenia)
x Okresy miĊdzy zaostrzeniami - bez objawów, lub napady suchego kaszlu po wysiáku, w nocy, zmiany osáuchowe po hiperwentylacji
x Ekwiwalenty astmy oskrzelowej:
o nawracające obturacyjne zapalenia oskrzeli u niemowląt i maáych dzieci o kaszlowa postaü astmy
x Naturalny przebieg astmy oskrzelowej
o początek choroby u 30% przed 1 rokiem Īycia, u 50% przed 2, a u 80% przed 5 rokiem Īycia o okresy zaostrzeĔ i remisji
o zmniejszenie nasilenia objawów w okresie dojrzewania, nie oznacza „wyrastania z astmy"
BADANIA DIAGNOSTYCZNE W ASTMIE OSKRZELOWEJ
x BADANIA CZYNNOĝCIOWE
o Próba rozkurczowa
o Testy nieswoistej prowokacji oskrzeli
o ZmiennoĞü szczytowego przepáywu wydechowego x DIAGNOSTYKA ALERGOLOGICZNA
o Testy skórne
o IgE
o Eozynofilia
x Diagnostyka róĪnicowa
CELE PRAWIDàOWEGO POSTĉPOWANIA W ASTMIE OSKRZELOWEJ
x KONTROLA OBJAWOM ASTMY
x ZAPOBIEGANIE ZAOSTRZENIOM
x UTRZYMANIE NORMALNEJ CZYNNOĝCI UKàADU ODDECHWEGO
x UTRZYMANIE NORMALNEJ AKTYWNOĝCI
x UNIKANIE OBJAWÓW NIEPOĩĄDANYCH LECZENIA
x ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU ZMIAN NIEODWRACALNYCH
x ZAPOBIEGANIE ĝMIERTELNOĝCI
KOMPLEKSOWY PROGRAM OPIEKI NAD CHORYMI NA ASTMĉ OSKRZELOWĄ
x Edukacja chorego i rodziny
x Unikanie lub kontrolowanie czynników wywoáujących zaostrzenia
x Ocena i monitorowanie ciĊĪkoĞci astmy
x Plan leczenia przewlekáego
x Plan leczenia zaostrzeĔ
x Zapewnienie staáej opieki ambulatoryjnej
POSTĉPOWANIE W NAPADZIE ASTMY
x k rótko dziaáające beta 2 mimetyki x steroidy systemowe
x leki antycholinergiczne
x metyloksantyny – teofilina, aminofilina
2
A k a d e m i a Medyczna i m . Karola M a r c i n k o w s k i e g o SZCZEPIENIA ZALECANE NIEOBOWIĄZKOWE:
w Poznaniu
University of Medical Sciences in Poznań I. Streptococcus pneumoniae (dzieci>2 r.ż) i Haemophilus influanzae 7 szczególnie u dzieci I n s t y t u t
P e d i a t r i i
po splenectomii.
Klinika Hematologii i Onkologii Dziecięcej II. Ospa wietrzna 7 dzieci< 8 roku życia 1 dawka, > 8 r. ż. 2 dawki w odstępie 2 miesięcy Department of Pediatric Hematology and Oncology UWAGA! Dzieci, które przechorowa*y ostrą bia*aczkę, przeciw ospie wietrznej możemy
p.o. Kierownika Kliniki dr hab. med. Jacek Wachowiak
szczepić po roku od zakończenia leczenia przeciwnowotworowego!
60 572 POZNAŃ, ul. Szpitalna 27/33, tel. i fax : 847 43 56 lub t e l . 849 14 47
III. Grypa 7 zalecane coroczne szczepienie.
ZASADY PROFILAKTYKI CZYNNEJ U DZIECI PO LECZENIU
SZCZEPIENIA W RODZINIE PACJENTA
PRZECIWNOWOTWOROWYM
I. Rodzeństwa dziecka z chorobą nowotworową szczepimy przeciw poliomielitis wy*ącznie szczepionkę parenteralną IPV!
SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE
II. Zalecane coroczne szczepienie domowników przeciw grypie.
Rodzaj
Termin
Dzieci poniżej 2 roku życia,
Dzieci, które otrzyma#y
III. Domowników, którzy nie przechorowali chorób zakaźnych wieku dziecięcego (ospa szczepienia
szczepienia
które nie otrzyma#y przed
przed chemioterapią pe#ne
wietrzna, odra, świnka, różyczka) jednorazowo szczepimy odpowiednimi szczepionkami.
chemioterapią pe#nych cykli
cykle szczepień
szczepień
B#onica,
6 miesiecy
Pe*en
Pe*en cykl szczepień
szczepień (3
(
3 dawki
dawki co
c
o Dawka
Dawka przypominająca
przypominająca DT
D
T
krztusiec,
po
po
6 ty
t g
y .
g ,
. następnie 4
4 dawka
d
tężec
tężec
zakończeniu
zakończeniu
uzupe*niająca
uzupe*niająca po
p
o 10712
10712
chemioterapii
miesięcach)
p.o. Kierownika
Kliniki Hematologii i Onkologii
Przeciw krztuścowi:
Dziecięcej
ZALECANA SZCZEPIONKA
ACELLULARNA, szczególnie
dr hab. med. Jacek Wachowiak
gdy występowa*y powik*ania
neurologiczne lu
l b
u
b stosowano
profilaktykę
profilaktykę lu
l b
u
b leczenie
leczenie
dokana*owe i/lub
i/lub radioterapię
oun.
oun.
Poliomielitis
Poliomielitis 6 miesiecy
Pe*en
Pe*en cykl szczepień
szczepień 7jak
7jak
Dawka
Dawka przypominająca.
przypominająca.
po
wyżej. STOSUJEMY
STOSUJEMY
zakończeniu
WYAĄCZNIE SZCZEPIONKĘ
WYAĄCZNIE
WYAĄCZNIE
chemioterapii
chemioterapii DOMIĘŚNIOWĄ 7
7 IPV!
!
SZCZEPIONKĘ
DOMIĘŚNIOWĄ 7
7 IPV!
Gruźlica
Gruźlica
2 lata po
p
Pe*en
Pe*en cykl szczepień
szczepień
Dawka
Dawka przypominająca
zakończeniu
chemioterapii
WZWB
WZWB
1 miesiąc
Po
P d
o
d kontrolą
kontrolą poziomu
p
oziomu
Po
P d
o
d kontrolą
kontrolą po
p z
o i
z o
i m
o u
m
u
po
przeciwcia* 7 doszczepiamy, gd
g y
d przeciwcia* 7
zakończeniu
poziom
poziom <100j.
<100j.
doszczepiamy, gd
g y
d poziom
chemioterapii
<100j.
<100j.
Odra,
6 miesiecy
Zalecana sczepionka MM
M
R
M .
R
Zalecana sczepionka MM
M
R
M
R
różyczka,
różyczka,
po
świnka
zakończeniu
chemioterapii