ZASADY BADAŃ BAKTERIOLOGICZNYCH
Joanna Kądzielska
Katedra Mikrobiologii Lekarskiej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
METODY HODOWLI BAKTERII
METODY MIKROSKOPOWE
MORFOLOGIA BAKTERII
TOK BADANIA DIAGNOSTYCZNEGO
BADANIA MIKROBIOLOGICZNE
CHORZY
OZDROWIEŃCY
BEZOBJAWOWI NOSICIELE
OSOBY Z KONTAKTU
PERSONEL MEDYCZNY
ZAWODOWE GRUPY RYZYKA
CEL BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH
WYKRYCIE CZYNNIKA ETIOLOGICZNEGO
JEGO IDENTYFIKACJA
TESTY WRAŻLIWOŚCI NA CHEMIOTERAPEUTYKI WYKRYCIE CZYNNIKA ETIOLOGICZNEGO
Hodowla na podłożach sztucznych
Preparat mikroskopowy
Badania molekularne
Testy lateksowe
Badania serologiczne- poszukiwanie przeciwciał
Testy skórne
Poszukiwanie toksyn bakteryjnych
HODOWLA NA PODŁOŻACH SZTUCZNYCH
TEMPERATURA 37°C
CZAS
24 h
2 –7 dni
tygodnie
WARUNKI
TLENOWE
MIKROAEROFILNE
BEZTLENOWE
WZROST KOLONII BAKTERYJNYCH NA PODŁOŻACH
PODŁOŻA DO HODOWLI BAKTERII
STAŁE / PŁYNNE
PROSTE / WZBOGACONE
WYBIÓRCZO - RÓŻNICUJĄCE
SPECJALNE
BADANIE MIKROSKOPOWE
Bezpośrednio z materiału klinicznego pobranego od pacjenta
Z wyhodowanych na podłożach bakteriologicznych kolonii bakterii PODSTAWOWE KSZTAŁTY I UKŁADY KOMÓREK BAKTERYJNYCH
Kuliste
Cylindryczne
Spiralne
ZIARNIAKI
PAŁECZKI
KRĘTKI
DWOINKI
LASECZKI
ŚRUBOWCE
CZWORACZKI
PRZECINKOWCE
SZEŚCIANKI
PACIORKOWCE
GRONKOWCE
RODZAJE MIKROSKOPÓW
MIKROSKOP ŚWIETLNY
Zwykły (zdolność rozdzielcza 0,2 µm)
ultrafioletowy (zdolność rozdzielcza 0,08 µm)
ciemnego pola
fluorescencyjny
kontrastowo-fazowy
MKROSKOP ELEKTRONOWY
MIKROSKOP CIEMNEGO POLA
ZAWIERA ZMODYFIKOWANY KONDENSOR: OBSERWACJA DROBNYCH
OBIEKTÓW NA CIEMNYM TLE. MOŻNA OGLĄDAĆ RUCH PRZYŻYCIOWO.
WYKORZYSTYWANY DO OGLĄDANIA BARDZO MAŁYCH KOMÓREK BAKTERII NP. KRĘTKI, LEPTOSPIRY
MIKROSKOP FLUORESCENCYJNY
ŹRÓDŁEM SWIATŁA SĄ PROMIENIE POZAFIOŁKOWE. STOSUJE SIĘ
BARWNIKI FLUORYZUJĄCE (FLUOROCHROMY):
AURAMINA, RODAMINA, IZOTIOCYJANIAN FLUORESCEINY –FITC) MIKROSKOP KONTRASTOWO-FAZOWY
NIEUCHWYTNE DLA OKA RÓŻNICE FAZOWE FAL SWIATŁA BIAŁEGO
ZAMIENIA SIĘ NA RÓŻNICE W INTENSYWNOŚCI DZIĘKI: PŁYTCE FAZOWEJ W
OBIEKTYWIE I PIERSCIENIU FAZOWYM W KONDENSORZE
MOŻLIWA OBSERWACJA WEWNĘTRZNYCH STRUKTUR NP.. PODZIAŁU
KOMÓRKI
OTOCZKA PACIORKOWCA
WYKORZYSTUJE WŁAŚCIWOŚCI FALOWE STRUMIENIA ELEKTRONÓW
ZAMIAST SOCZEWEK POSIADA TRZY ELEKTROMAGNESY ODPOWIADAJĄCE
OBIEKTYWOWI, OKULAROWI I KONDENSOROWI.
ZDOLNOŚĆ ROZDZIELCZA DO 0,001 µm
BADANIE BUDOWY WEWNĘTRZNEJ BAKTERII I WIRUSÓW
METODY BARWIENIA BAKTERII
PROSTE (jeden barwnik np.. błękit metylenowy, fuksyn wodna)
ZŁOŻONE (kilka barwników np.. Metoda Grama)
SPECJALNE
prątki - bakterie kwasooporne
spory = przetrwalniki laseczek Bacillus i Clostridium
METODY BARWIENIA BAKTERII
ZŁOŻONE:
POZYTYWNE (METODA GRAMA)
NEGATYWNE (KRĘTKI)
NEGATYWNO-POZYTYWNE (OTOCZKI)
METODA GRAMA:
1. Fiolet krystaliczny 1-2 min
2. Płyn Lugola
1-2 min
3. Alkohol
30 sek
4. Fuksyna wodna
30 sek
METODA GRAMA
jest najważniejsza i powszechnie stosowana w mikrobiologii
METODA GRAMA
Bakterie Gram-dodatnie
Bakterie Gram-ujemne
Bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne
1. Różnice w budowie i składzie chemicznym ściany komórkowej
2. Różnice cech chemicznych i fizjologicznych: - tworzenie spor ( G + )
- wrażliwość na detergenty i srodki dezynfekcyjne G +> G -
wra
-
żliwość na lizozym ( G + )
PODZIAŁ BAKTERII NA PODSTAWIE BARWIENIA METODĄ GRAMA
Gram- dodatnie
Gronkowce
Paciorkowce
Pneumokoki
Laseczka wąglika
Laseczka tężca
Laseczka jadu kiełbasianego
Gram- ujemne
Dwoinka zapalenia opon mózgowych
Dwoinka rzeżączki
Pałeczki jelitowe ( E.coli)
Pałeczka ropy błękitnej
Pałeczka krztuśca
Przecinkowiec cholery
GRONKOWIEC ZŁOCISTY
LASECZKI WĄGLIKA
PAŁECZKA KRZTUŚCA
SALMONELLA
DWOINKA ZAPALENIA PŁUC
PACIORKOWCE W PREPARACIE BEZPOŚREDNIM
DWOINKI RZEŻĄCZKI W PREPARACIE BEZPOŚREDNIM
IDENTYFIKACJA WYHODOWANYCH BAKTERII
Testy biochemiczne
Klasyfikacja serologiczna (surowice wzorcowe)
TEST WRAŻLIWOŚCI NA CHEMIOTERAPEUTYKI
Jakie leki można zastosować?
Weryfikacja terapii
Określenie MIC
Badania epidemiologiczne
TESTY LATEKSOWE
BADANIA SEROLOGICZNE
MATERIAŁY DO BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH
WYMAZY
WYCINKI
ROPA
ZESKROBINY
KREW
MOCZ
KAŁ
MATERIAŁY ŚRÓDOPERACYJNE
PŁYN MÓZGOWO-RDZENIOWY
MATERIAŁY DO BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH NALEŻY POBIERAĆ
ZAWSZE Z ZACHOWANIEM ZASAD ASEPTYKI
ODPOWIEDNI JAŁOWY (STERYLNY) POJEMNIK
STERYLNE WACIKI I PODŁOŻA TRANSPORTOWE
PŁYNNE PODŁOŻA TRANSPORTOWE DO KRWI
TOK BADANIA DIAGNOSTYCZNEGO