Planowanie

Planowanie pochodzi od łacińskiego słowa „planta”- szkic budynku co oznacza zaprojektowanie schematu działania

Planowanie jest procesem polegającym na świadomym ustalaniu kierunków działania oraz podejmowania decyzji opartych na celach, faktach i dobrze przemyślanych ocenach.

Etap planowania:

a. określenie celów

b. ocena sytuacji

c. ustalenie procedury (sposób zamiany zasobów na rezultaty) d. ustalenie harmonogramu planu

e. przypisanie odpowiedzialności

f. sprawdzenie możliwości realizacji i kosztów planu

Plan jest dobry, gdy jest: (wg. T.Kotarbińskiego)

- celowy, czyli dopasowany do celu;

- wykonalny, a wiec możliwy do zrealizowania;

- niesprzeczny, tzn. że każda czynność wcześniejsza umożliwia czynność późniejszą;

- operatywny, a więc łatwy w zrozumieniu, w opanowaniu jego treści;

- racjonalny, tj. oparty na rzetelnej wiedzy;

- elastyczny, tj. dopuszczający do zmian w trakcie realizacji;

- optymalnie szczegółowy, tzn. ani zbyt szczegółowy, ani nazbyt ogólny;

- odpowiednio długodystansowy, obejmujący możliwie najdłuższy przedział czasowy;

- terminowy, a więc określający datę, po której staje się nieważny;

- kompletny, tzn. musi obejmować całość zadania i wszystkie istotne względy.

Plany dzielimy na strategiczne i operatywne:

Planowanie strategiczne zakreśla ramy orientacyjne planowania operatywnemu systematycznie je antycypując.

Planowanie strategiczne to zachodzący w organizacji proces polegający na ustalaniu jej polityki i konkretnych zadań za pomocą osiąganych celów oraz metod niezbędnych do zapewnienia wdrążenia polityki i programów strategicznych.

Planowanie operatywne spełnia funkcję wykonawczą w stosunku do planowania strategicznego.

Sekwencyjność procesu planowania:

-

prognozowanie- polega na naukowym przewidywaniu przyszłych zjawisk i procesów

-

programowanie- jest zespołem czynności zmierzających do ustalenia sformalizowanego opisu celów działalności przedsiębiorstwa oraz określenie optymalnych środków ich realizacji.

-

tworzenie planu- ściśle określone i wybrane kształtowanie przyszłej działalności przedsiębiorstwa.

Lista sprawdzająca przy planowaniu

Co? Cele

Charakterystyka

Gdzie? Lokalizacja

Punkt

dostawy

Kiedy? Upływ czasu

Data rozpoczęcia i zakończenia

Za co?

Finansowanie

Koszty, cena, finansowanie ze środków własnych i

pożyczonych

Kto? Odpowiedzialność

Wyznaczone zadania, kontrola, uprawnienia

Jak?

Plany operacyjne

Metody, procedury, konsekwencje

Cele

Cele planowania:

-

zapewnienie wykonania działań przy możliwie najniższym koszcie

-

koordynacja działania komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa

-

optymalne wykorzystanie rezerw ludzkich i rzeczowych

-

najlepsze przygotowania firmy do zmieniających się warunków otoczenia Cele są ważniejsze co najmniej z czterech powodów:

-

cele wyznaczają nasze plany i decyzje

-

cele zapewniają nam poczucie kierunku działania

-

cele wpływają na koncentrację naszych wysiłków

-

cele pomagają nam w ocenie osiąganych postępów

Rodzaje celów:

1. zhierarchizowane

• nadrzędny

• pośredni

• podrzędny

2. niesprzeczne

3. osiągane

4. przynoszące konkretne korzyści

Możliwości osiągnięcia celu wynikają głównie z:

-

wiedzy o dotychczasowych doświadczeń (własnych i innych)

-

wsparcia ze strony innych (doradcy, ekspertów, instytucji itp.) Niepewność osiągnięcia celu wynika z:

-

materialnych, społecznych i osobistych warunków działania Niechęć do ustalania celów:

-

niechęć do rezygnacji z wybranych celów

-

lęk przed niepowodzeniem

-

brak znajomości przedsiębiorstwa (organizacji)

-

brak znajomości otoczenia

-

brak pewności siebie

Plan, jego cechy, rodzaje i uwarunkowanie ich przydatności Potrzebę sporządzania planów w przedsiębiorstwie uzasadniają:

-

określenie celów stawianych przed przedsiębiorstwem oraz usystematyzowanie ich hierarchii pod względem ważności.

-

opracowanie wizji przedsiębiorstwa oraz programu inwestycji dla uzyskania jego sukcesu ekonomicznego

-

przewidywanie dla potrzeb decyzyjnych okresowej oceny silnych i słabych stron przedsiębiorstwa, jego szans i zagrożeń oraz miejsca przedsiębiorstwa na tle konkurentów.

-

plan może stanowić rodzaj scenariusza działania dla kierownictwa przedsiębiorstwa a zwłaszcza wtedy, gdy występuje niedostatek wykształconych kadr fachowych

-

plany działalności gospodarczej mogą być wymagane przez banki przed udzieleniem kredytów oraz przez potencjalnych inwestorów lub też udziałowców spółek.

Prawidłowo ułożone plany określa przynajmniej 10 czynników:

-

zasoby, ilość, jakość, struktura i zapotrzebowanie w czasie

-

metody, procesy i procedury, które będą zastosowane

-

zadania, które muszą być wykonane

-

procedury i porządek, który należy zachować

-

osoby odpowiedzialne za wykonanie poszczególnych zadań

-

ostateczne określenie celu i celów związanych z planem

-

miejsce, w którym planowanie działania mają się odbyć

-

wiążące terminy, rozkład i harmonogramy

-

punkty i czas sprawdzenia wykonania

Bariery planowania:

-

brak informacji lub odpowiedniej informacji

-

pomijanie informacji leżących poza zasięgiem menedżera

-

koncentracja na dniu dzisiejszym kosztem przyszłości

-

analizowanie zmiennych, które można przewidzieć

Dobrze sporządzony plan może spełniać klika funkcji:

-

edukacyjna

-

koordynacyjna

-

aktywizująca (mobilizacyjna)

-

promocyjna

Podstawowe różnice między planami:

-

horyzont czasu

-

zakres

-

stopień szczegółowości

Strategia

strategia pochodzi od greckiego słowa „strategos”- prowadzenie wojny strategia – jest ogólnym programem, zbiorem sposobów lub zasad określania celów i mierzeń organizacji oraz przyjęcia kierunków działania (realizacji) z uwzględnieniem reakcji na otoczenie.

DOMENA

DZIAŁANIA

FUNKCJONALNE PROGRAMY

MISJA

DZIAŁANIA

STRATEGICZNA PRZEWAGA

Cele strategiczne- określają co konkretne przedsiębiorstwo chce osiągnąć w kolejnych okresach i pozwalają kontrolować czy firma osiągnie sukces.

Etapy tworzenia i realizacji strategii:

-

diagnoza sytuacji

-

sformułowanie celów i strategii

-

ewaluacja strategii

-

wcielanie strategii w życie

-

systemy kontroli strategicznej

Analiza SWOT jest etapem wstępnym strategii. Obejmuje dwa czynniki wewnętrzne:

-

słabe strony

-

mocne strony

i zewnętrzne:

-

szanse

-

zagrożenia

Cele strategii- określają kierunek i zakres działania organizacji Cele obejmują triadę relacji między: rolą- misją-zadaniem RÓŻNE POZIOMY STRATEGII

1. Strategia na poziomie korporacji: Strategia opracowana przez naczelne kierownictwo sprawujące nadzór nad interesami i operacjami organizacji obejmującej jednostki prowadzące różne rodzaje działalności

2. Strategia na poziomie jednostki gospodarczej: strategia realizacji celów określonej jednostki.

3. Strategia na poziomie funkcjonalnym: strategia opracowana dla określonej komórki funkcjonalnej, mająca na celu realizację strategii całej jednostki gospodarczej.

4. Strategia korporacji: koncepcja dotycząca sposobów wzajemnego oddziaływania w czasie ludzi w danej organizacji z ludźmi w innych organizacjach.

Macierz BCG - najstarsza i najprostsza macierz, w tej macierzy wzięto pod uwagę dwa kryteria: względny udział rynku i wzrost rynku danego produktu.

• Gwiazda - charakteryzuje się wysoką rentownością, daje duży zysk ale też dużym zapotrzebowaniem kapitałowym (produkt na który popyt wzrasta).

• Dojna krowa - produkt, który jest bardzo długo na rynku i jeszcze bardzo dobrze się sprzedaje, daje duży zysk ponieważ produkowane są duże ilości, ma małe potrzeby kapitałowe.

• Dylemat – jest to produkt, który wchodzi na rynek; w związku z tym popyt jest niewielki zatem rentowność wyrobu jest nieduża, żeby udział tego produktu na rynku był większy trzeba w niego zainwestować.

• Kula u nogi - produkt schyłkowy, przestarzały, trzeba z tym produktem uciekać z rynku; słaba rentowność i małe potrzeby finansowe.

Każda ćwiartka oznacza jakiś rodzaj strategii. Dojną krowę utrzymujemy jak najdłużej aby inwestować w gwiazdy i dylematy. Układ jest pozytywny jeżeli mamy produkty w dojnej krowie i gwiazdach, możemy sobie wtedy pozwolić na rozwój nowych produktów w tym wypadku dylematy. Zastosowanie.

Systematycznie prowadzona analiza BCG pozwala ocenić rozwój produktu w czasie. Pożądany schemat tego rozwoju zakłada przekształcenie się produktów kolejno ze znaków zapytania w gwiazdy, a następnie w dojne krowy"