Opracowały: M. Tkocz iB. Krzempek na podstawie literatury:

1.

Marszałek J., Rozwój zawodowy wychowawcy. Nowe spojrzenie na
wychowawcę w szkole, s. 1-14, Poradnik wychowawcy, Wyd. Raabe,
Warszawa 2000

2.

Rylke H., Pokolenie zmian. Czego boją się dorośli?, str.115-156 (wybrane
fragmenty), WSiP, Warszawa 1999

1

Wykład 8: Szkoła jako instytucja społeczna i środowisko

wychowawcze. Nauczyciel – wychowawcą. Wychowanie przez dialog

Szkoła jako środowisko wychowawcze

Dwa filary wychowania w szkole :

•

jakość osobistych kontaktów między nauczycielem a uczniem - baza

wychowania

•

system wychowawczy szkoły: faktycznie funkcjonujący w niej zbiór zasad

regulujących życie wraz z jej wewnętrznymi rolami i instytucjami

- promowanie zachowań prospołecznych, uczenie jasnych reguł społecznych

- „ukryte programy" szkoły (zachęcanie do działań antyspołecznych,

promowanie działań pozornych)

Dwa nurty w wychowaniu

•

ochrony (uczenie i ćwiczenie umiejętności obrony przed zagrożeniem) –

profilaktyka

•

formacyjny-

pomaganie

w

kształtowaniu

siebie,

odkrywaniu

i

ugruntowywaniu osobistych wartości

(Rylke H.)

Opracowały: M. Tkocz iB. Krzempek na podstawie literatury:

1.

Marszałek J., Rozwój zawodowy wychowawcy. Nowe spojrzenie na
wychowawcę w szkole, s. 1-14, Poradnik wychowawcy, Wyd. Raabe,
Warszawa 2000

2.

Rylke H., Pokolenie zmian. Czego boją się dorośli?, str.115-156 (wybrane
fragmenty), WSiP, Warszawa 1999

2

ROZWÓJ ZAWODOWY WYCHOWAWCY

Zmiana roli i zadań wychowawcy:

→

profesjonalista posiadający realne kompetencje

w zakresie kontaktu wychowawczego;

→

animator klasy, świadomie wpływający

na rozwój swoich uczniów;

→

osoba pierwszego, podstawowego kontaktu

z dzieckiem.

Wychowanie w szkole

Perspektywa ucznia Perspektywa nauczyciela

„Wychowanie – to takie spotkanie dorosłego człowieka z dzieckiem, w którym

młody człowiek zdobywa ważne i konstruktywne doświadczenie, budujące jego

szeroko rozumianą osobowość”.

Opracowały: M. Tkocz iB. Krzempek na podstawie literatury:

1.

Marszałek J., Rozwój zawodowy wychowawcy. Nowe spojrzenie na
wychowawcę w szkole, s. 1-14, Poradnik wychowawcy, Wyd. Raabe,
Warszawa 2000

2.

Rylke H., Pokolenie zmian. Czego boją się dorośli?, str.115-156 (wybrane
fragmenty), WSiP, Warszawa 1999

3

„Doświadczenie: ślad w umyśle i emocjach człowieka, który pozostaje w nim na

zawsze, kształtując jego poglądy, nastawienia, przekonania, stosunek do samego

siebie i otaczających go ludzi.”

Doświadczenia biorą się z uczestnictwa w nieustającym strumieniu kolejnych

sytuacji, w których uczestniczą inne osoby – w tym również: nauczyciel –

wychowawca.

„To, co najważniejsze w wychowaniu dzieje się w spotkaniu z dzieckiem.”

To, kim jest wychowawca jako człowiek – jaką ma osobowość - ważniejsze jest od

tego, jakie stosuje on narzędzia wychowawcze.

Z osobistej, mniej lub bardziej uświadomionej, teorii wychowania wynika:

- osobiste nastawienie do dzieci;

- postrzeganie swojej roli jako wychowawcy;

- postrzeganie osoby wychowanka;

- budowanie relacji z wychowankami;

- jakie postawy i zachowania prezentuje w konkretnych

sytuacjach;

- często ukryte - motywy działania i cele wychowawcze

Deklarowane i rzeczywiste (ukryte) cele i założenia

→

im bardziej wychowawca jest świadomy swoich rzeczywistych motywów, tym z

większą skutecznością może doskonalić swój warsztat i tym większe sukcesy będzie

odnosił.

Opracowały: M. Tkocz iB. Krzempek na podstawie literatury:

1.

Marszałek J., Rozwój zawodowy wychowawcy. Nowe spojrzenie na
wychowawcę w szkole, s. 1-14, Poradnik wychowawcy, Wyd. Raabe,
Warszawa 2000

2.

Rylke H., Pokolenie zmian. Czego boją się dorośli?, str.115-156 (wybrane
fragmenty), WSiP, Warszawa 1999

4

Dydaktyka i wychowanie

„Wychowywanie to zakres kompetencji w trzech

sferach: wiedzy, umiejętności i postawy osobistej.”

Wiedza – stanowi teoretyczne podstawy działania. Jest

konieczna by zrozumieć to, co się robi;

Umiejętności – pozwalają na efektywne działanie

w danej sytuacji;

Osobista swoboda psychologiczna – wewnętrznie przeżywana możliwość

swobodnego uczestniczenia w danej sytuacji i budowania osobistej relacji z

pozostałymi osobami, które w niej uczestniczą. Mieści w sobie dwa aspekty:

emocjonalny i racjonalny.

WSPÓŁPRACA WYCHOWAWCY KLASY Z PEDAGOGIEM I

PSYCHOLOGIEM SZKOLNYM

Pedagog szkolny

Zadania - pomoc wychowawcom klas w zakresie:

-

rozpoznawanie indywidualnych potrzeb uczniów i analizowanie przyczyn

niepowodzeń szkolnych

-

określanie form pomocy uczniom

-

współorganizowanie zajęć dydaktycznych w klasach integracyjnych

-

udzielanie pomocy psychopedagogicznej uczniom realizującym indywidualny

tok nauki

-

koordynacja prac z zakresu orientacji zawodowej

-

organizowanie opieki i pomocy materialnej uczniom w trudnej sytuacji

ż

yciowej

Opracowały: M. Tkocz iB. Krzempek na podstawie literatury:

1.

Marszałek J., Rozwój zawodowy wychowawcy. Nowe spojrzenie na
wychowawcę w szkole, s. 1-14, Poradnik wychowawcy, Wyd. Raabe,
Warszawa 2000

2.

Rylke H., Pokolenie zmian. Czego boją się dorośli?, str.115-156 (wybrane
fragmenty), WSiP, Warszawa 1999

5

Psycholog szkolny

Zadania:

-

badania diagnostyczne

-

prowadzenie terapii psychologicznej dla uczniów

-

prowadzenie doradztwa psychologicznego dla uczniów, nauczycieli, rodziców

-

współpraca z pedagogiem szkolnym, wychowawcami i rodzicami w

minimalizowaniu skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganiu zaburzeniom

zachowania, inicjowaniu pomocy wychowawczej.

(Marszałek J.)

Opracowały:M. Tkocz iB. Krzempek na podstawie literatury:

1.

J. Marszałek, Rozwój zawodowy wychowawcy. Nowe spojrzenie na

wychowawcę w szkole, s. 1-14, Poradnik wychowawcy, Wyd. Raabe,

Warszawa 2000

2.

H. Rylke, Pokolenie zmian. Czego boją się dorośli?, str.115-156 (wybrane

fragmenty), WSiP, Warszawa 1999